HAARLEM'S DAGBLAD
NA DE GROOTE STORMRAMP IN ONS LAND
DE KONINGIN IN BORCULO
VRIJDAG 14 AUG. 1925
DERDE BLAD
BORCULO ZAL WORDEN OPGEBOUWD EN REEDS TEGEN DEN WINTER ZAL
ALLES WEER NORMAAL ZIJN
VAN ALLE ZIJDEN KOMT STEUN
DE BU1TENLANDSCHE BELANGSTELLING
DE RAMP VAN MAANDAG ALS NATUURVERSCHIJNSEL
De opbouw van Borculo
In aansluiting op een bericht inzake
besprekingen over den wederopbouw
van Borculo, die op het Departement
van Binaenlandsche Zaken hebben
plaats gehad, verneemt de Tel, dat het
in de bedoeling van de Regcering Kgt
om werkkrachten en materialen ter be»
schikking te stellen, zoocat onverwijld
een aanvang met de werkzaamheden
ten behoeve vin den wederopbouw van
genoemd stadje kan worden gemaakt.
Toi dit doel zal te Borculo een bouw»
bureau worden ingesteld.
De burgemeester jhr. De Muralt
hoopt dat Borculo vóór de intrede van
het koude seizoen, althans vóór October
weder bewoonbaar zal zijn.
Het blad meldt verder nog:
De burgemeester van Borcuio. Jhr. de
Muralt, is Woensdag uit Den Haag te»
ruggekeerd.
Hij deelde ons het volgende mede,
als resultaat van zijn bezoek in Den
Haag: Er zal eer. bouwbureau van het
rijk worden ingericht, met de noodige
opzichters en personeel, om den wc»
deropbou'.v van Borculo onmiddellijk!
ter hand te nemen. De burgemeester
heeft de rijksregeering in Den Haag
weten te overtuigen, dat het absoluut
noodzakelijk is. dat voor één Novem»
ber voorloopig ten minste alle huizen
eenigszins bewoonbaar moeten zijn
d3i voor de totaal vernietigde huizen
barakken moeten worden opgesteld.
Hij deelde de regeering mede. alleen
voor force majeur op zij tc gaan. doch
indien het niet tot stand komen van
het onmiddellijk voorloopig herstel het
gevolg zou zijn van te weinig medewer»
king van de bevoegde autoriteiten, hij
de verantwoording niet verder wilde
dragen. Met het bovenstaand resultaat.
Nader vernamen wij van den burgc»
meestér, dat hij van de regeering de
meest mogelijke hulp en medewerking
heeft verkregen, met name van den mi»
nister van Binner.landsche Zaken en
Landbouw, Jhr. de Geer. Voorts van
den minister van Waterstaat, den heer
Bongaerts cn van den minister
Oorlog, Lambooy. Het overige deel van
de regeering heeft ook op alle mogelijr
ke wijze meegewerkt, doch vanzelfsprc;
kend kwamen de drie bovengenoemde
departementen het eerst in aanmerking
voor steunactie.
Het gemeentebestuur was vol lof over
de medewerking van de regeering, om»
dat die vooral heeft bijgedragen tot
he? geruststellen der bevolking, die nu
in het volste vertrouwen de toekomst
tegemoet gaat, waardoor ook alles ver»
der ordelijk kon verloopen.
Nader vernamen wij nog van het ge»
meentebestuur. dat dit het zeer zou
betreuren, indien volksafgevaardigdcn
afzonderlijk zouden optreden in hun
functie, orn overigens zeer gewaardeerd
de hulp te gaan verleenen. Het gemeen;
tebcstuur is unaniem van oordeel, dat
daar de rijksregeering voor alles zorgt,
geen aparte steun van volksvertegen
woordigers gewen scht is.
De commissaris der Koningin zou
ook in Borculo aankomen. Voorts zijn
aangekomen kolonel Van Oort, com
mandant van de Maréchaussees, die on<
rr.iddelHjk in conferentie ging met hei
gemeentebestuur over de verdere rege»
ling van het verkeer en de orde.
De burgemeester hoopte, ,dat alle in»
woners tegen November weer m een
woning of noodwoning zullen zijn on
dergebracht. Er is nog opgericht een
rijksbureau van herstel der electrici»
tcitsvooTzieningen in de gemeenten
Borculo, Eibergen. Necde. Diepenheim,
en Ruurlo. die tezamen een coöperatie
vormen genaamd: „De Berkelstreek".
Als een bewijs van snel handelen
wees de burgemeester nog hierop, dat
de fccele watervoorziening, die bij' de
stormramp totaal was verwoest, dank
zij het optreden van Ir. Hugcnholtz,
weer geheel is hersteld.
De burgemeester zeidc verder tot den
vertegenwoordiger van de Tel:
L" kan niet genoeg tot het publiek
spreken over de ontzettende ramp. die
Borculo heeft getroffen. Alle 400 huizen
zijn zwaar beschadigd of geheel ver»
meld. Nu waren er door een gelukkige
samenloop van omstandigheden slechts
vijf dooden en 200 gewonden. Maar stel
dat een dergelijke typhoon over een
stad als Utrecht gegaan was. In ver-
houding zouden dat 120 dooden en 4000
gewonden zijn geweest
De proviandeering weer
normaal
De burgemeester van Borculo maakt
bekend. dat de proviandeering der stad
weder in zooverre normaal is. da: aan
gitten in natura voor het oogenblik
minder behoefte is en dat alk krachten
voortaan geconcentreerd moeten wor
den op het bijeen brengen van gelde»
lijken steun. Voor dit laatste doel is
het vormen van een plaatselijk comité
in iedere gemeente ten zeerste ge»
wenscht.
De steunverleening
Uit Nederland.
Het Algemeen Klcerencornité, samen
werkende met het Hoofdbestuur vani
het Roods Kruis verzoekt dringend toe
zending van boven» en onderklceding,
schoenen en kousen voor alle leeftijden
ook lakens en deken, alles voor de door
den cycloon geteisterde plaatsen van
ons land. Snelle hulp is dubbele hulp.
Laat ieder dus vandaag zenden aan het
comité Prinsengracht 77 (Ons Huis) te
Den Haag. De goederen worden daar
gesorteerd en gepakt en worden dan
reeds morsen verzonden door bemidde»
lina van het Roode Kruis.
is op
burgemeester dr. J. P. Pockema An»
draca een plaatselijk comité van steun
verleening aan de slachtoffers van de
stormramp in het Oosten en Zuiden
des lands, vooral de gemeenten Borculo
en Zeeland opgericht Als voorzitter
treedt op de burgemeester, als secreta
ris de gemeente-secretaris dr. J. de
Lange cn als pcnnir.gmccstei jhr. L.
Huydecoper van Nigtevecht. lid der di-
reetic van de Nationale Bankverecni»
ng. V
Zoo spoedig als mogelijk is, zal
begin worden gemaakt met steunverlee»
air.g. Zaterdag a s. zal een straatcollec»
te gehouden worden.
Ia overleg met den burgemeester heeft
de afdcelïng Bussum van het Neder»
landsche Roode Kruis besloten op Za
terdag aldaar langs de huizen der ingc»
zetenen een collecte tc houden ter leni
ging van den nood der door de jongste
stormen geteisterde gemeenten.
Naar de „Msb." bericht, hebben de
commandant en de bemanning van Hr.
Ms. kruiser Java, welke gelijk gemeld,
zich op cc thuisreis bevindt van Oslo.
telegrafisch hun deelneming betuigd aan
den burgemeester van Borculo. met de
ramp welke het stadje heeft getroffen.
Aan boord is een collecte gehouden,
welker opbrengst bij aankomst hiei
lande zal worden afgedragen.
Het Provinciaal Watersnood-Comité
in Zeeland, welk comité ook werkt
voor andere algemeene rampen, dan die
door het water veroorzaakt, heeft een
oproep tot de bevolking der provincie
gericht, en zich bereid verklaard gelden
in ontvangst te nemen voor leniging van
den nood in de door den cycloon ge
troffen deden van ons land.
Naar het R.-K. Huisvcstings-Comité
bericht, heeft z.d.h. mgr. A. F. Diepen,
bisschop van Den Bosch, aan genoemd
comité 300 geschonken voor dc
slachtoffers van de stormramp in deze
provincie.
Het Ned. R.»K. Huisvcstings-Comité
verzoekt om bij dc giften, welke het
voor de slachtoffers van dc stormramp
worden toegezonden, wanneer men de
gift voor een bepaalde streek wil hc»
stemmen, te vermelden: „Voor den
Achterhoek" of „Voor Noord-Brabant".
Te Arnhem is onder presidium van den
burgemeester mr. S. J. K. de Monchy en
eere-voorzitterschap van den Commissa
ris der Koningin in Gelderland, .mr. S.
baron van Heemstra, een comité opge
richt voor het inzamelen van gelden lot
leniging van den nood in de door den
orkaan in den achterhoek getroffen
plaatsen.
Gihea worden reeds in ontvangst gein
en, terwijl over ceuige dagen een col
lecte in dc stad zal worden gehouden.
Op a.s. Zondag worden door de ver-
eeniging Reto op het Vitesseveld sport
wedstrijden (wielerwedstrijden) gehou
den, waarbij een collecte wordt georgani
seerd, ten bate van de slachtoffers Lit den
achterhoek.
Te Devnter is op inntiatief vjn den
burgemcesrcr jhr. mr I. A. M van
Humaila v:»n Eysinga, een comte ge
sticht tot h.t houden van inzameling: i
len behoe-e der noodlijdende i ie 3or^u!o
en het hostesten van kinderen van daar.
Te Retikun: is op initiatie! van deu our
gemeesier, den heer J. van der -Molen een
comité :n hc! leven geroepen tot :teun»er
leening aan hen, die bij de nationale
■amp L.j.i getroffen.
Uit Indië
Ook andere bladen en de resident van
Semarang openden inschrijvingen voor de
cycloon-ramp.
.Mr. Creutzberg, voorzitter van het Sme
roefonds telegraieerde, len gevolge van
een bestaande afspraak, aan het Oranje-
Kruis in Holland, dat hij de voorberei
ding op zich zal nemen van een steun
actie in Nederl.-lndië.
Te veel nieuwsgierigen.
Er waren Woensdag zoo veel bezoe
kers op het terrein tan de ramp te Bor
culo, dat de poiïne het noodzakelijk acht
te. de siraien ai te sluiten voor hen. die er
niet noodzakelijk moesten rim. De genie
troepen konden toen hun werk ongehin
derd voortzetten.
De deiecie waterleiding van Borculo is
ihans hersteld. Voortdurend worden uit
omliggende plaatsen levensmiddelen aan
gevoerd.
He: verkeer op de wegen om Borculo is
geweldig. Er ontstaat r.u en dan stag
nate door.
Orde-maatregelen.
In verband met orde en veiligheid heeft
de politie te Borculo de volgende maat
regelen getroffen: Voorloopig is het ver
keer zodanig geregeld, dat Borculo al
leen bereikt kan worden uit de richting
Ruurlo en Haario; alle overige toegangs
wegen zijn afgesloten. Borculo kan alleen
verlaten worden in de richting Barcnem
en Lochem. Op de wegen op 2 K.M. af
stand van Borculo mogen geen auto's en
andere voertuigen haltbouden.
Overdag is de toegang tot de binnen
stad verboden.
Langenboom en Zeeland
Men schrijft aan de N- R- Crt-:
Reeds hebben de geniesoldaten, te
Langenboom en Zeeland veel en nuttig
werk verricht door met eenige burgers
de wegen vrij te maken van de hon
derden over de wegen gevallen boo»
men. Ook met het herstellen van dc
electrische leiding is men druk bezig.
Gelukkig blijft men ook hier niet troos
teloos bij de puinhoopen neerzitten van
tempel en huis. maar begint men reeds
weer het bruikbare hout en de nog
gave steenen te verzamelen, want men
leeft hier in het volste vertrouwen, dat
Nederland, zooals immer bij nationale
rampen, ook hier op afdoende wijze
zal weten tc helpen-
Reeds rollen dc vrachtauto's aan met
pannen en planken beladen en komen
nandwerklicden zich aanbieden om bij
den wederopbouw de behulpzame hand
te bieden. De ruïne der kerk der Do
minicanen zal zeer waarschijnlijk
den weggebroken en een nieuwe kerk
gebouwd worden, als de gelden daar
voor bijeen zullen zijn-
Duizenden menschcn van heinde en
verre, velen tc voet, dc mccsten
fiets en honderden auto's begeven zich
van 's morgens vroeg tot 's avonds
laat naar de plaatsen des onheils.
Buitenlandsche
belangstelling
De Fransche gezant heeft een bezoek
gebracht aan het Departement van
Buitenlandsche Zaken om aan de Ne»
derlandsche regcering de deelneming
van dc Fransche regcering te betuigen
naar aanleiding van de ramp die het
Oosten van ons land heeft getroffen.
Dc Hongaarschc zaakgelastigde cn
dc tijdelijk zaakgelastigde \an Japan
en China betuigden eveneens hunne
sympathie-
Het hoofdbestuur van het Neder»
landsche Roode Kruis ontving telegram
men van den Internationalen Bond
Roode Kruisvcrecnigingcn tc Parijs
van het Belgische Roode Kruis. wu.
in zij levendige deelneming betuigen in
dc nationale ramp, welke ons getroffen
heeft, en hulp aanbieden-
Het Nederlandsche Roode Kruis
heeft, met dankzegging voor de zeer
gewaardeerde sympathiebetuigingen,
dc hulp aanvaard-
N'aar aanleiding van dc stormramp
irt Gelderland heeft dc gouverneur van
Oost»Vlaanderen, graaf Uc Kerckhovc
dc Renterghem, aldus meldt het N. 'f.
A. uit Gent, een telegram gezonden
aan den Nedcrlandsehcn gezant ic
Brussel, waarin hij, namens alle inwo
ners van Oost»Vlaandcrcn, die zich tie
hulp tijdens den oorlog aan de Belgi
sche vluchtelingen verleend, herinneren,
zijn diepe deelneming betuigt met de
ramp, waarvan -Nederland het slacht,
offer is geworden.
Dc Belgische minister van Buiten
landsche Zaken Vandcrvelde droeg den
heer Costermans, den secretaris-gene
raal van het departement, op aan jhr-
Van Vrcdenburch, den Nedcrlandsehcn
gezant te Brussel, dc smartelijke sym
pathie van de Belgische regecring tc
betuigen ter gelegenheid van dc ver
schrikkelijke catastrophe, die Neder
land getroffen heeft-
Dc Argcntijnsche gezant, deken van
hei corps diplomatique, dc Grickschc
gezant cn de Ooster.rijksche gezant
nebben eveneens bij het Departement
v*n Buitenlandsche Zaken doen blijken
-..» hun deelneming met dc ramp.
welke dezer dagen het Oosten van ons
land heeft getroffen-
De ramp van Maandag
als natuurverschijnsel
De weerkundige medewerker van het
,Vad." schrijft:
VCij kunnen thans veilig aannemen, dat
bij menschenheugenis en lang voordat de
oudste menschen in ons land, die thans
nog leven, geboren werden, nooit zoo'n
heftige uitbarsting van het onweer is
voorgekomen. Alle bekende zware stor
men van dc negentiende en twintigste
eeuw schijnen op den achtergrond ge
drongen te worden door wat nu gebeurd
is, zelfs de drie beruchte stormen van 30
September 1911, 26 Augustus 1912 en 6
November 1923.
Gaan wij de thans losgekomen uitvoeri
ge berichten na. dan lijkt dat de hevigste
verschijnselen en grootste verwoestingen
zijn voorgekomen in drie deelen van ons
land t.w. een streek bij Bergen-op-Zoom
en Roosendaal, een streek, waarvan Zee
land in N.-Br. het middelpunt vormt en
het gedeelte van den Gelderschen Achter
hoek waar Borculo het voornaamste cen
trum vormt. Tusschen de tweede en derde
streek ligt dan nog een vierde gebied bij
Didam.
Op de kaart gezien hl ijken deze vier
gebieden te liggen op een rechte lijn, die
een richting heeft van W.Z.W. naar
O.N.O.. nauwkeuriger Z. 60 gr. W—N
60 gr. O. In deze vier streken is het on
weer losgebroken op tijdstippen, die niet
zoover uiteen liggen, meest tusschen 6 en
3 uur 's avond? (57 middelb. tijd), d.i.
ongeveer ten tijde van een maximum-
phase in de warmfe-onweders. Aan beide
zijden van deze lijn kwamen wel onweders
voor, maar van mindere hevigheid. Alle
droegen min of meer het karakter van
plaatselijke buien, zoodaf talrijke haarden
van electrische ontladingen voorkwamen.
Buiten de streken van de groote verwoes
tingen. waar men uit den aard der zaak
op iets anders had te letten dan op me
teorologische waarnemingen, heeft men
beter acht geslagen op de verschijnselen.
De berichten stemmen overeen op het
punt van de wijze, waarop de electrische
verschijnselen zich voordeden. Men zag
meest een ongewoon groot aantal licht-
ilïkkeringen (..het licht niet van den he
mel", en dgl. uitlatingen) maar men hoor
de weinig donder. Een belrouwbaar
waarnemer ie den Haag kreeg den indruk
dat de ontladingen meest boven in de
wolken plaats hadden. Schrijver van deze
regelen zag vele malen in de wolken ont-
Reeds Woensdag heeft Koningin Wilhelmina het zwaar getroffen
stadje bezocht. Hier ziet men onze Vorstin, zichtbaar onder den indruk,
luisteren naar de verhalen, welke haar van de verwoesting worden
gedaan.
ladingen, die .an één punt tallooze kron
kelende lijnen in alle richtingen uitstraal
den. De meeste ontladingen waren opflik
keringen van een paarsblauw licht. De
wijze, waarop het geonweerd heeft, was
ieder geval iets ouitengewoons.
In de tweede plaats is in de verwoeste
streken opgemtra, dat neergevelde hoo
rnen wijzen op kringvormige windstooten.
Hier zou van groot belang zijn, dat vóór
het opruimen van omgewaaide boomen,
daaromtrent nauwkeurige waarnemingen
worden gedaan.
\erder valt op de buitengewone kracht
in een wad ',u de verwoeste streken.
Daar ae beruchte Novemberstorm wind-1
snelheden heeft voortgebracht van hoog- JHI
stens 50 meier per seconde, waarbij niet
„.1L„ Tiin aanmrirh» ak W&TDC
EEN MANIFEST
Donderdagavond ie u» Borculo
nifee: aan <i« bevolking asn den volgen
den inhoud aangepitk:
„De hurgeme-vkr bericht san de bevol
king, dat hij een langdurig onderhoud
heefi gehad niet dc rijksregeering in Den
Haag. Van d:o rijde is v I 5nfce
werking •oegeregd en rwde verkregen. T
wederopbouw van particuliere gebouw»
en overheldegebouwon ral onrniddellij!
:rr hand worden genomen, waartoe re»
een bouwbureau beetaaade uit Rijks bot
ingenieurs met het noodige personeel
ingesteld. Voor aanvoer van -ia noodige
werkkrachten wordt rorg gedragen. Gore
op voldoenden g-ldelijkcn
n land,
en ander te kunnen bekostigon. De bur
gerij kan ten dezen aanzien gerustgesteld
zulke beschadigingen zijn aangericht als
thans, moeien ae windstooten veel hooger I a ':no—
worden geschat maar men kan er slechts
met de muts na?r gooien.
Over het verbana tusschen de buien en
de kleine secundaire depressie: heeft het - d» Tol.. d-w m< U
Meteor. Instituut reeds een mededeeling w~r
gepubliceerd. Het overtrekken van meer 0,1 v»n Borculo inwoner*. M-n ver
aart een zao'n epressie is ten den Haag i ,lrocS voor plakkaten on besprak
door de barograai vrij goed geregistreerd. 'n n"
De rust in oen dampkring is intusschen
nog niet geheel weergekeerd.
Blijft ten slotte over een verklaring
vinden voor de ontzettende uitbar
sting der elementen- Om hiertoe te Ko-
moet in aanmerking worden ge
nomen, dat tevoren de lempcrutuur
hoog is geweest- Tot ver in Oos»
tclijkc richting over het vasteland-
(Berlijn hooger dan 35 gr. C-) Een bui
tengewone overwarming van dc on»
derste luchtlagen over ccn zeer groot
gebied met een verbreking van liet
stabiele evenwicht tusschen de lag»
en hoogcre luchtlagen is daarvan het
gevolg geweest- Dit veroorzaakt dan
een naar boven stijgen van de warme
lucht- Dc koudere, omringende iuchi
dringt zich onder de warme, tilt deze
op, waarbij wolkenvorming plaats
heeft- Dit toestroomen van dc koude
lucht heeft gewoonlijk plaats me
groote kracht. Dat alles nu is gegaan
met meer dan buitengewone kracht, is
verklaren, door aan tc nemen, dat
enorme massa's warme lucht opgeste
;cn zijn. waarbij de toestrooniend
ucht wellicht slechts langs smalle ba»
kon toestroomen en dit dus met ra»
zendc snelheid heeft moeten doen. Dat
in ieder geval veel koude lucht Is toe
gestroomd. wordt bewezen door dc
sterke afkoeling na Zondag en Maan»
Jag cn den mist, die later is opgetre»
den.
Dc groote duisternis tijdens het on
eer is eensdeels een gevolg van de
normc dikte van de gevormde wol
kenlaag. anderdeels van de dichtheid
van dc wolken zelve door dc buitïn»
gewone condensatie van den water
damp-
Bovenstaand mag slechts als vooHoo»
pigc verklaring van het natuurver
schijnsel worden aangenomen. Pas als
alle- beschikbare waarnemingen verza»
meld cn uitgewerkt zijn, zal de juiste
toedracht kunnen worden nagegaan-
HET NATIONALE
STEUNCOMlTé
He'. Kj: Steuncomité tot leniging van
den nood in de geteisterde streken :6 door
den Min. -.-an Bct. Zaken en Landboui
:ecen Maandagmiddag a.s. bijeengeroepen.
He: ligt in de bedoeling in die bijeen
kom»: o.m. over te gaan tot de benoeming
van een dageiijkecfa bestuur.
Ter beantwoording van ingekomen vra
gen kan reeds thans worden meegedeeld,
dat de oprichting van plaatselijke en pro
vinciale comité" s door her Nationaal Co-I
mité len zeer "gewaardeerd wordt, al zal
het, in het belong var. een juiste en bil
lijke verde^'ir.e der ingekomen gelden.
;-'wen?ehl zijn deze later aan het Na:. Co
mité af te dragen.
Tot l-.e: nationale steuncomité is aisni
toegetreden mgr. C. C. Prinsen, voomi
ter van he'. B S. huÏ6Yesimgecomité te
's Hertogenbosch.
groepjes op vrij enthousiasten toon den
'choud.
Aan de bevolking is bericht dat «ij uit
de ruines *oo spoedig mogelijk di
werpen mooten loeken. op het belioui
waarvan zij prijs stelt- Bij het opruiming:
werk zal worden uitgegaan van do gedach
te, dat alles wat nog gevonden wordt, voor
den eigenaar van geen belang ui
Den geheelen dag door is Donderdag
door duizenden bezoekers het stadje rond
getrokken. (Lange files auto's wachtten
aan de grens. Donderdagavond vooral w.
de drukte enorm. Het was alsof- mon I
de KalveraUat te Amsterdam was :n plaats
van in de verwoeste overblijfselen
een provinciaal plaatsje.
Door de militairen i< onvermoeid
werkt. Wagens vol matrassen zijn aange-
voerd, zoodat velon weer goed gerust heb
ben. Ook wagens vol met gil
pannen rijden af én a.m. De militairen
zullen den eersten tijd de handen
vol heblon met het omhakken yan boo
men en het opruimen van puin. da', nog
overal is blijven liggen.
EEN ONGEVAL
Te Borculo is bij hot herstellen va
dak van zijn woning een man maar bene
den gevallen. Met cenigo gebroken ribben
werd hij opgenomen en iegelijk ruct eenlg
andere gewonden door het Roode Krui
per ziekenauto naar een ziekenhuis te Kr
schodé vervoerd.
Orkaansche kieskeurig
heid
Een correspondent van De Tijd schrijft.
Hoe grillig het natuurgeweld geslagen
a gespaard heeft, toont hot oude pairo-
naategebouw te Langebcom.
Ik ben gaan kijken omdat praescs Wen-
nekendonk O P. mij ervan verteld had:
In al de ellende is dit toch nog
grappig geval. Acht jaar geleden werd het
als te bouwvallig afgekeurd. Het heette
volutiébouw licht en dicht! En daar eiaat
dit oude afgekeurde patronaatsgehouw nog
overeind ongedeerd, ongeschonden, i
een hulp in don nood nu eoo stevige Loi...
seis rondom bezweken. De nieuwe, «olide
kerk ligt in puin het stevig» groote kloos
ter i« deerlijk gehavend de n zoo lang
gereed gekomen school met onderwijzers-
woning kon dan druk niet weerstaan
gaf den strijd op... Maar ons oude,
sraade. acht jaar geleden bouwval;*
klaarde patronaaisgebouw zal on»
kunnen dienen om er voorloopig kerk
houden 1"
Steeds meer steun
Er komen nog steed» berichten binnen
uit verschilleed^ plaatsen, waar eteunco.
mité's zijn opgericht.
Ctt 's Rivkskleedingmagazijnen te Delft
zijn een groot aan:»! ledikanten met bed-
degoed naar Borculo verzouden.
De buitenlandsche pers
De buitenlandsche pers geeft ook
veel berichten over dc ramp. die Neder
land getroffen heeft. Behalve berich
ten. worden bovendien foto's gepubli
ceerd- Zoo heeft dc ..Daily Mail" van
Donderdag een •/tooit foto opgenomen
ar. de verwoeste I'iotcstantschc kerk-
DE KONINKLIJKE DEEL
NEMING
H. M. de Koningin heef: aan haren com
mie sari; in de provincie Noord-Brahan". na
dere mededeelingec over den toestand ln
de getersterde 6treek gevraagd, en aan den
burgemee6t«r van Escharen, die aan H.M.
kennis gaf van de ramp. haar deelneming
betuigd. De commissaris der Koningin
ontving van de Koningin-Moeder hét vol
gende telegram:
..H.M. de Koningin-Moeder is ten zeer
ste getroffen door de gToote verwoeetin
gen. die op zooveie plaatsen in Noord- bond. den Christclijken Metaalhewei
Brabant door den storm werden aangericht kersbond in Nederland en den Neder,
en draag' mij op hoogszderzelver 'ïiepge landschen Neutraleq Bond van Metaal»
voeld leedwezen daarover uit te spreken." 1 bewerkers en arbeiders in aanverwante
Rubriek van den Arbeid
VAN HIER EN DAAR
HET CONFLICT IN HET METAAL
BEDRIJF.
De Metaal bond heeft aan dc hoofd
besturen van den Algcmeenen Neder»
landschen Metaalbpwcrkcrsbond den
Nedcrlandsehcn R.K. Mctaalbcwerkc;
vakken den volgenden brief gezondenl
De kwestie van het conflict te Kot»
terdam :s. op verzoek van het dage»
lijksch bestuur, m alle afdcclingcn van
den Meualbopd uitvoerig besproken,
na.i.it het dagclijksch bestuur de af-
dceJingcn cn verspreide leden nauw
keurig van den loop der gebeurtenissen
cn van den stand van het conflict op do
hoogte had gebracht.
Hierna is dc aangelegenheid opnieuw
hehandeld door de afgevaardigden der
afdcelïng en der verspreide leden, daar»
toe mot het dngciijksch bestuur ver»
eenigd.
Hetgeen het dagclijksch bestuur had
medegedeeld, was in het kort dit: de
vakvereenigingen hadden, als voorwaar»
de voor hare modewerking oan dc op»
lossing van het conflict, aan den Me»
taalbond een principicdcn cisch ge
steld. van zoodanige strekking, dat do
beslissingen van dc regcering inzake al
gemeene ovcrwcrkvcrgunningcn niet
doorslaggevend zouden zijn
De Mctialbond verklaarde met alge»
mcene stemmen, dat. indien dc bcdoc»
ling der vakvereenigingen mocht zijn.
zulks ccn hervatting van dc pogingen
ter beëindiging van het conflict voor
den Mctaalbond onmogelijk zou maken
aangezien de Mctaalbond zich op het
standpunt stelt dat de vakvercen.g.ngen
zich niet mogen verzetten tegen het
uitvoeren vag algemeene overwerkver»
gugningen. langs volkomen wettel Ijken
weg verkregen.
De gedachten ging van den Metaal»
bond is als volgt:
Indien de werkgever ccn algemeene
overwerk verg tinning voor zijn bedrijf
noodig ach:, is hij gehouden, deze aan
de rcgcerigg door bemiddeling van dc
dfartoe aangewezen ambtenaren aan te
vragen, cn heeft hij de gelegenheid, de
noodzakelijkheid van deze overwerk»
vergunning met mondelinge cn schrifte»
lijke argumenten te bepleiten.
De vakvereenigingen hebben, iodicn
zij de ovci-werkvergunning ongcwenscht
achten, blijkens dc ervaring, harerzijds
de gelegenheid haar zienswijze cn
tegenargumenten mondeling of schrifte»
lijk voor den betrokken regeeringsamb»
tenaar te brengen.
De beslissitjg inzake het al of niet
vcrlccncn der vergunning berust dan bij
dc regcering.
Valt deze beslissing in hoogsie instan»
tie voor den werkgever ongunstig ujt.
dan ii deze verplicht cn genoodzaakt,
diarii) tc berusten. Valt deze beslissing
echter ten gunste van den werkgever,
doch tegen dc wcnschcn van dc vak
vereenigingen uit. dan zijn deze laatste
evenzeer gehouden, in deze bcsliwmg
te berusten, hoe zwaaT haar dit ook
moge vallen.
Dc Mctaalbond acht het ontoclaat»
baar, dat dc vakvereenigingen tegen
ccn dcrgolijkc beslissing in verzet ko»
men door bij den bctrcffcndcn werk
gever actie te voeren, op deze wijze
een macht willende vormen, die boven
dc regcering staat: hij zal met alle mid»
delen, die hem. Mctaalbond. fen dienste
staan, ccn dergelijke machtsontwikkc»
ling tegengaan.
Gezien dc buitengewoon ernstige ge
volgen. dlc er uit kunnen voortvloeien
iodicn dc vakvereenigingen het boven»
bedoelde standpunt zouden handhaven,
verzoeken wij u, ccn duidolijkc schril»
tclijkc verklaring in deze principiccle
kwestie tc willen geven.
Dc Mctaalbond verklaart zich bereid
om, indien uit uw antwoord blijkt, dat
op dit punt overccnstcmmiijg tusschen
den- Mctaalbond cn uwe organisaties
bestaat, ten spoedigste met uwe organ:»
saties in overleg tc treden tcncinac tc
trachten, het conflict tc Rotterdam tot
een voor beide partijen aannemelijke
oplossing tc brengen.
liet zal opa aangenaam zijn. uw ant»
woord op dezen brief spoodig, liefst
binnen 8 dagen, te ontvangen.
NACHTARBEID VOOR
BAKKERS.
ij beschikking van den Minister
Arbeid, Handel cn Nijverheid Is
vergund, dat in broodbakkerijen In
illc gemeenten des Rijks, waarin ter
viering van den feestdag van Maria
Hemelvaart op Zaterdag 15 Augustus
geen arbeid wordt verricht: I- door
hoofden of bestuurders cn bakkersge»
rellen bakkcrsarbcid wordt verricht op
Vrijdag 14 Augustus a.s- van 12 uur
middernacht af. met dien verstande,
dat. voor zoover betreft broodbakkc-
rijen, voor welke een vergunning als
bedoeld in art. 37. eerste lid. der Ar»
beldswct 1919. is verleend, reeds op
Donderdag 13 Augustus om 10 uur des
namiddags met arbeid, bestaande ln
het gereedmaken van deeg cn ovens,
mag worden aangevangen; II. dc werk»
tijd dier bakkersgezellen, dlc op Don»
derdag 13 Augustus tusschen 10 uur
des namiddags cn 12 uur middernacht
voorarbeid verrichten, op dien dag
ten hoogste 10 uren bedraagt en Cc
werktijd dier bakkersgezellen, die op
Vrijdag 14 Augustus tusschen 12 uur
middernacht cn 6 uur des voormiddags
bakkcrsarbcid verrichten, op dien dag
eveneens ten hoogste 10 uren bc»
draagt, met dien verstande, dat een»
zelfde gezel slechts op één «lier dagen
langer dan 8 uren mag werken, tenzii
alsdan gebruik wordt gemaakt van het
bepaalde bij art. 35. tweede lid, onder
h der Arbeidswet 1919 (couponhockiet-
loofden of bestuurders worden er
aan herinnerd, dat: lo. zoolang van de
•gunning gebruik wordt gemaakt, uit
een naast dc arbeidslijst opgehangen
geschrift op duidelijke wijze moet blij»
ken. hoe dc werkuren over de verschil»
lende dagen dier weck worden ver»
dccld: 2o- «an een bakkersgezel, die
tusschen 8 uur des namiddags en 6
uur des voormiddags bakkcrsarbcid
erncht. onmiddellijk vóór den aanvang
an zijn arbeid, dfc geheel of gcdccl»
teHjk tusschen die uren is gelegen, een
onafgebroken rusttijd van 10 uren moet
worden gegeven.
Burgerlijke Stand
ZAND VOORT.
Overleden: H. C. Kricge. 70 jaren;
-V bchortemeijer. 1 jaar
Gehuwd; D. Draijer cn J. G Doe»
jaaren: L. koster en J. van den kom.
jmei-g I. van der Bijl en M. van
n BLOEMENDAAL.
ta«JiSTd A- M- f"*1»—
Gj'njuwd: li Ch. I. Hoogendijk c,
I w- wa KM.
P*n cn J- h. van Leeuwen.
Overleden: M. Ruigrok. 65 jaar; J.
Huizing, 67 j,.r; M. J NKuwinhiiKn
