HAARLEM'S DAGBLAD
VAN ONZEN REIZENDEN
REDACTEUR
CARRs M0UTBR00D
BUITENLANDSCH OVERZICHT
WOENSDAG 26 AUG. 1925 DERDE BLAD
(NIEUWE REEKS).
Ne. 261
FINLAND EN RUSLAND
L
..Wij. Finnqn, zijn dc voorposten te
gen het Russisch bolsjewistisch gevaarI
Finland is het uiterste West»Europcc»
fiche bolwerk tegen Rusland en als zbo»
danig hebben wij oen groote, verant»
woordelijke taak!" zoo zei mij de heer
A- H S ti a s-t a m o i n o n, een der vu»
rigste Finache patriotten, die in den
strijd tegen Rusland en het bolsjewisme
•en zeer groot aandeel heeft gehad, In
een gesprek dat ik met hern in zijn
woonplaats Kuopio mocht hebben.
De ligging van Finland, geheel ia
het Noorden, tusschcn Zweden en Rus»
land in, heeft den Finnen de ganschc
geschiedenis door bloed en tranen ge»
kost- Al in den tijd, toen Finland
al was het dan ook als autonoom Groot»
Hertogdom met Zweden verbonden
was. moest dit arme land de slagen op»
vangen, die Rusland Zweden wilde toe»
brengen- En omgekeerd! Finland was
het stootblok tusschcn Rusland en
Zweden De vele oorlogen tusschen die
twee landen gevoerd, werden bijna
alt:jd weer op Finschcn bodcip uitgc»
vochten. En het waren dc arme Finnen,
die in 1809, toen Alexander I —7 op raad
van Napoleon zijn blik naar het
Westen sloeg, het gelag moesten beta»
len. In plaats van den koning van
Zweden werd dc tsaar aller Russen
Groot'Hcrtog van Finland en wat dat
voor dc Finnen betcekendc, heeft dc
geschiedenis van dc laatste 50 jaar
bewezen.
Wanneer men in Finland heeft ge»
rcisd. beseft men eerst recht, wat voor
de Finnen het Russische tijdperk der
laatste jaren vóór den oorlog is ge»
weent Want dc Finnen hebben niets,
absoluut niets met de Russen gemeen-
Het Finsche volk. dat een eigen taal
spreekt en Evsngelisch'Luthersch is,
staat even ver van dc Russische volks»
ziel als, laat ik mogen zeggen, het Ne»
dcrlandsche volk- Het heeft een ci^cn,
van dc Russen gansch verschillenden
volksaard. En doordat de Russen door
alle eeuwen heen dc Finnen bestreden
of onderdrukt hebben, zien de Finnen
in dc Russen hun natuurlijke vijanden-
De jaren, waarin de Russen trachtten
de Finnen te „russifieceren", waren een
lijdenstijd voor het Finsche volk- Velen
van mijn lezers zullen zich nog den zoo
ongclijkcn strijd, die zich enkel uiten
kon in passicvcn tegenstand, hcrinnc»
ren, een strijd, waarin dc hcclc wereld
aan dc zijde der Finnen stond. Eerst
het schrikbewind van den dictator Bo»
brikoff, het willige werktuig der Rus»
sische nationalisten, die met volko»
men negatie van Finland's rechten
het Finsche volk met ijzeren hand on«
derdrukte, het cultuuradrcs van de dui»
zend inteilectucclcn waarop de namen
voorkwamen van de Nedcrlandsche
professoren W- van der Vlugt, Jhr- A.
F- de Savornin Lohman J- D- van der
Waals,, H- A- Lorentz, H. L. Druckcr
en van Charles Boissevnin en dc
weigering van den tsaar om de 6 afge»
vaardigden waaronder mannen ala
Prof Van der Vlugt, Frarieux en Nor»
denskjold te ontvangen, den moord
op Bobrücoff door den Finschen stu<
dent Eugen Schaumtnn en dc opleving
in Finlind na den door Rüsland zoo
ongelukkig gevoerden oorlog tegen Ja»
pan, toen de tsaar, gedrongen door do
revolutionnaire beweging in 1905 ook
aan Finland een zeer liberale grondwet
en een parlement moest schenken!
Maar daarna do bittere ontgoocheling,
toen bleek, dat ook dc Doema dc ver»
nictiglng van Finlnnd als autonoom
Groot.Hertogdom wilde. Want het was
niet alleen het tsarisme, het was Rus»
land het nationalistische zoowel
ais later bleek het bolsjewistische
Rusland, dat wilde, dat de Finnen
Russen werden. Hiertegen niet tegen
den Tsaar als hun Groot»Hertog
gfng der Finnen verzet-
Ondanks alle pogingen om de Finnen
te russifieceren, bleven dc Finnen in
hart en nieren Finnen. ZIJ weigerden in
het Russische leger te dienen en Rus»
sisch te leeren slechts 8000 Finnen
kenden Russisch, niettegenstaande dc
Russische taal tot de verplichte leer»
vakken op de middelbare scholen en
lycea behoorde zij weigerden ook
belasting voor Rusland op te brengen-
Maar in zijn strijd tegen het groote.
machtige Rusland moest het kleine
Finland op den duur het onderspit del»
ven en toen dc Doema de wet, die aan
Finland zoo wat alle rechten ontnam,
had aangenomen, schenen de woorden
„Finis Finlandiae!" die een der Doema»
leden bij dc besprekingen had uitgc»
roepen, werkelijkheid te zullen worden-
Het scheen met Finland in \vaarhcid
„gedaan" te zijn. De sympathie van
heel Europa had niet kunnen voorko»
men, dat Finland een Russische provin»
cie was geworden, zooals Polen, Let»
land. Lithaucn en Esthland waren-
Maar In de harten van vele Finnen
leefde de vrijheidsgedachte voort. Hoe
meer zij onderdrukt werden, hoe ster»
ker het verlangen naar vrijheid groei»
de, en in die dagen kwam voor het
eerst bij enkele patriotten dc gedachte
op tot daadwerkelijk verzet! Het moest
tot den grooten oorlog duren, voordat
zij tot daden kon worden omgezet. Het
woord vrijheid mocht door dc Finnen
niet meer worden uitgesproken. Een j
bekend Haarlemmer vertelde mij on»
langs, dat hij. in die dagen voor een
congres in Finland zijnde, eens dc on»
voorzichtigheid had gehad aan een of» I
ficiccl diner tot een Fin te zeggen, dat
onze vlag dezelfde blauw«wittc kleuren
als die der Finnen had, maar boven»
dien ook nog het rood, „de kleur van
het bloed, dat onze voorvaderen voor
hun vrijheid hadden vergoten", waarop
dc Fin onmiddellijk had gefluisterd
„Ssst, pas op! Dat is heel gevaarlijk om
dat hier te zeggen!"
Maar mochten de Finnen al niet
openlijk over „vrijheid" spreken, op dc
scholen leerde men de kinderen van
den vrijheidsoorlog, die het kleine Ne»
dcrlan'd eens tegen het groote Spanje
had gevoerd-' De namen Willem dc
Zwijger, Maurits en Frederik Hendrik,
die de meeste Finnen kennen, kregen
in Finland een bijna svmbolischen
klank- Het kleine Nederland werd de
Finsche jeugd als een lichtend voor»
beeld voor oogen gehouden. Al werd
het niet uitgesproken, dc bedoeling
was duidelijk. Wat het kleine Neder»
land eenmaal tegen het groote Spanje
had gekund- dat zou wanneer het
oogenblik daar was Finland mis»
schien tegen Rusland ook kunnen!
Hieruit verklaart zich voor een deel
de sympathie der Finnen voor Neder»
land. die bij onze ontvangst op ver»
schillende plaatsen telkens weer op zoo
trcffendo wijze tot uiting kwam- Zij
zagen in ons de vertegenwoordigers
ven een volk, dat als zij eens het vreem»
de juk had afgeschud! Dc geschiedenis
van het jonge Finland vond haar weer»
klank in die van het oude Nederland!
Wij zijn het bijna alweer vergeten, dat
onze voorouders 3 eeuwen geleden een
strijd om hun vrijheid hebben gestre»
den! De Finnen niet! In Finland heeft
onze geschiedenis zich herhaald! Ook
de Finnen hebben hun Alva gehad, ook
zij hebben in Svinhufvud en Manner»
heim hun Willem de Zwijger en Mau»
rits gevonden En omdat hun vrijheid
nog zoo nieuw is en hun vrijheids»
oorlog nog zoo vlak achter hen ligt,
zijn zij er nog zoo gansch van vervuld!
Het woord vrijheid heeft bij hen nog
een gouden klank, het is hun nieuw,
onschatbaar, groot geluk! Wij zijn zoo
aan dc vrijheid gewoon geraakt, dat wij
dc dicpo bctcckcnis van het woord nau»
wclijks meer voelen- Maar dc Finnen
weten nog, wat het bctcckcnt door een
vreemd volk geknecht te worden- En
ook en dat is het groote verschil
met Nederland dat de zoo duur ge»
kochtc vrijheid voor hen een zeer
precair bezit is. omdat het volk. dat
hun die vrijheid zoo lang onthouden
heeft, nog vlak naast hun huis woont-
Het Russisch gevaar, dat is het
groote probleem voor Finland. Want
nationalistisch of bolsjewistisch, Rus»
land blijft steeds een bedreiging voor
zijn naaste buren, omdat het die op den
duur voor zijn expansiczucht naar
West of Oost noodig heeft. Dit be»
seffen de Finnen volkomen en zij heb»
ben er zich daarom tegen gewapend.
Niet alleen met een leger, dat in dc
nabijheid van het bolsjewistische Rus.
land misschien kan blijken een niet
voldoend betrouwbaar instrument te
zijn, maar met een ontzaglijk sterk vrij»
ïlligcrskorps, een afzonderlijke macht
..1 dezen jongen staat, zóó kiachtig en
sterk en daarbij bezield met zulk een
heilig patriottisch vuur. dat de Russi»
sche bolsjewisten na de bloedige lessen,
die zij in 1918 in Finland hebben gekre»
gen, zich wel twee maal zullen beden»
ken vóór Finland aan te valcn.
Het ontstaan van dit vrijwilligers»
korps een volledig uitgerust en be»
wapend korps, dat een leger op zich»
zelf vormt hangt nauw snmen met
den vrijheidsoorlog van Finland- Van
dezen vrijheidsoorlog, die tegen dc
Russen en do „roode bolsjewistische
garden" van het eigen land ging, weten
wij, Nederlanders, zoo goed als niets-
Dc groote gebeurtenissen, die in dien
tijd onmiddellijk aan onze grenzen
plaats grepen, vervulden ons zoo ge»
heel. dat wij geen aandacht hadden
voor wat daar ginds in het hooge
Noorden, in Finland gebeurde. En toch
is het een stukje geschiedenis; in veel
opzichten zoo heroïsch, maar tegelijk
ook zoo tragisch, dat het verdient ook
in ons land bekend te zijn. Daarbij
geeft deze Finsche vrijheidsoorlog
zoo'n beeld van het streven van het
tegenwoordige Rusland, staat hij in zoo
nauw verband met de tegenwoordige
politiek van Finland tegenover Rus»
land. dat hij ook voor een beter
begrip van het bolsjewistisch gevaar
in ruimcT kring gekend dient te wor»
den- Men zal dan begrijpen, waarom
meer dan 100-000 mannen en vrouwen
want ook vrouwen doen dienst voor
administratieve en vcrplcgingswerk»
zaamheden in het vrijwilligerskorps In
Finland „mot het geweer bij den
voet staan" om zoo noodig hun duur
gekochte vrijheid te verdedigen-
Over den vrijheidsoorlog van Fin»
land in een afzonderlijk artikel-
(Slot volgt)
J- B. SCHUIL-
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cents per regel.
Vraagt hij Uw bakker
Open huid
Kloosterbalsem
heelt alle wonden
Het Fransche antwoord op de Duitsche nota
Het socialistencongres te Marseille
Een en ander uit de Duitsche politiek
De besprekingen tusschen Churchill en Caillaux
De Engelsche arbeiders
Het Veillgheldspact.
De Duitsche bladen geven, naar de
correspondent van de „Times" te Bcr»
lijn meldt, reeds een overzicht van de
Fransche nota, die eerst Vrijdag
mogelijk echter al Donderdag offi»
eicel zal worden gepubliceen
tracht de Duitsche achterdocht ten
De nora
van dc pact»voorstcllen, door
Frankijjk aanvaard, uit den weg te
men, doch wijkt niet belangrijk af
het Fransche standpunt gelijk dit tot
dusver bekend was en tracht het in har
monie te brengen met het standpunt
der Duitsche regeering. Zij bepleit het
beginsel van dc onschendbaarheid van
bestaande verdragen, den Franschcn
waarborg van dc oostelijke grenzen en
dc onvoorwaardelijke toetreding van
Duitschland tot den Volkenbond. Er
wordt evenwel op gewezen dat de po»
litieke gevolgen, die daaruit kunnen
voortvloeien vrijwel onbeduidend zijn
en zonder gevaar voor Duitschland.
Uiteengezet wordt, dat de vredesver»
dragen ongewijzigd moeten blijven, daar
liet verdrug \an Versailles aan Frank
rijk niet alleen rechten geeft, maar ook
verplichtingen oplegt Nopens de uan»
-praak van Frankrijk om de oostelijke
grenzen van Duitschland te waarbor»
gen en terzclfdcrtljd als arbiter op te
treden in het geval van mogelijke on»
ccnigheid. zet de nota uitvoerig uiteen,
dat dit recht van een waarborg in ver;
rcwco de meeste gevallen niet
kraent kan worden. Dit zou slechts het
'eval zijn wanneer het, na een zclfstan»
lig onderzoek der omstandigheden,
automatisch duidelijk was geworden,
wie de feitelijke verstoorder van den
rede' was. Dc nota stelt voor het be»
jinscl van arbitrage voor zuiver politic»
:c aangelegenheden uit te breiden tot
de regeling van iedere mogelijke oor»
/.«uk van conflict.
Wat betrelt den wensch van Duitsch»
land slechts tot den Volkenbond toe te
treden op voorwaarde van definitieve
ontheffing van dc verplichtingen van
art. 16 van het C0vena.1t, verwijst de
nota naar de briefwisseling reeds ge»
voerd tu«schen Duitschland en de tot
den Volkenbond hchoorende mogend»
heden; er wordt aan toegevoegd dat al»
leen de Volkenbond bevoegd is te be»
slissen of Duitschland na zijn toetre»
ding, van een der bepalingen kan wor»
den vrijgesteld.
Ofschoon zij geen uitnoodiging be»
vat voor een conferentie, noodigt de
nota wel uit tot een voortzetting der
onderhandelingen, waaruit kan worden
afgeleid, dat do wisseling van nota's als
geëindigd dient te woidcn beschouwd.
Het socialistisch congres
issics, benoemd door l et
socialistisch congres te Marseille, heb»
ben haar werkzaamheden voortgezet.
De eerste commissie, belast niet t on»
stellen van 'n resolutie betreffende de
organisatie van den vrede, heeft een
sub«commis6ic benoemd, die den tekst
heeft samengesteld, welke zoowel de
ï.ngclschen, die zich voorstanders van
het protocol van Gcnève toonen, als de
rest der Internationale, welke meer
voor het garantic«pact voelt, schijnt
te voldoen.
Gedurende den gcheelcn nacht heeft
de commissie voor dc Oostcrschc aan»
gelegenheden vergaderd. In deze com»
missie schijnt men zeer moeilijk tot een
accoord te kunnen komen, want men
ontmoet twee stroomingen. De eerste is
die van de Russische mensjewiki,
die door alle Marxisten van dc Inter»
nationale' wordt gesteund, de tweede is
die van de sociaabrevolutionaircn van
Rusland. Dc eerste strooming wil in
Rusland het vrije regime herstellen
door middel van dc democratie, dc twee
dc richting wil integendeel in dc eer»
ste plaats zoo spoedig mogelijk het
bolsjewistisch bewind doen verdwij»
Een sub»commlssie is benoemd, welke
rapport bij de commissie zal ultbrcn»
gen. Deze commissie is samengesteld
uit Otto Bauer (Oostenrijk), Dam, van
de mensjewistische Russische partij,
Sockhamhn van de sociaahrcvolution»
nairc Russische partij, den Georgiër
lseretelli, en den Pool Mitchekowsky.
De commissie, welke de quacstic van
dc werkloosheid en die van dc rcctifi»
catic van dc conventie van Washing»
ton betreffende» den &»urcndag heelt
bestudeerd, is gemakkelijk tot een ac»
coord gekomen. Zij heeft een resolutie
opgesteld, welke aan de goedkeuring
van het congres werd onderworpen.
De resolutie is door het congres aan»
genomen. Zij wcnscht den krachten dor
socialistische arbeiders geluk, wier po»
gingen hebben geleid tot de wettelijke
invoering van den 8»urcndag, geeft
mandaat aan het executieve comité om
zich in verbinding te stellen met het
bestuur van het I. V. V. te Amsterdam
ten einde een voortdurende propaganda
te verzekeren ten gunste van de ver»
wezenlijking van een werkdag van ten
hoogste acht uren. zonder machtiging
tot ongerechtvaardigde overuren, vraagt
bovendien een aanzienlijke verminde»
ring van arbeidstijd, voor ongezonde
bedrijven, ook waar die 8 uur is, en
vraagt den rcgccringcn, die de conven»
tio van Washington nog niet ratifi»
ceerdcn, dat onmiddellijk te doen.
Van de zijde van Ccchoslovakije
werd verder geprotesteerd tegen de
Duitsche gedelegeerden, die onder de
congressisten een brochure verspreid»
den, waarin de binnenlandschc politiek
an Ccchoslovakije wordt aangeval»
len.
Dc agrarische conferentie van het In»
tcrnationaal Socialisten»congrcs heeft
een motie aangenomen, waarin aan do
Lxecutievo verzocht wordt, om, ten
einde te geraken tot een gemeenschap»
pelijkc actie bij de landarbeiders, dc
agrarisch.; kwestio op de ugenda te
plaatsen van een der eerstvolgende
congressen der Internationale.
In dc wcrkloosheidscommissic van
het congres heeft de Engelsche delegatie
zich uitgesproken tegen herstellcvcrin»
gen in natuqi, die de voornaamste oor»
zaak zijn van de werkloosheid in Enge»
land. De voorzitter der commissie, De
Brouckère, protesteerde tegen deze
zienswijze en kwam er zelfs even toe
als voorzitter af te treden, maar het
incident werd daarna bijgelegd.
De Duitsche politiek.
De waarschuwing van dr. Wirth aan
zijn fractie om niet verder te gaan op
den weg, die de groote meerderheid
van het centrum geacht wordt niet te
willen, maar welken de heeren Fehren»
bach. v. Papen, Stegcrwald en v. Gue»
rard de fractie opdringen, kan al da»
dclijk van Invloed zijn op de houding
van dc centrumfractie van den Pruisi»
schen Landdag, die binnenkort voor de
keuzo staat om vast te houden aan de
huidige linkercoalitic, dan wel te gaan
in do richting van opneming der D-»
nationalen in de regccring.
Gegeven de crisis, waarin het ka»
thollekc centrum, waarin zoovele so»
cialo en economische elementen van
diverse pluimage zich bijeen bevinden,
sinds geruimen tijd verkeert, moet
thans worden afgewacht of bij dezen
nieuwen alarmkreet van den oud«rijks«
kanselier het conflict gelocalisccrd zal
kunnen blijven tusschcn hem en de
fractie. De „Voss. Z-" twijfelt aan die
mogelijkheid, daar dr- Wirth een te
grooten aanhang en invloed in dc een»
trumpartij heeft. Hetgeen jarenlang als
zuiver academische en thcorctischo
mogelijkheid besproken is geworden,
kan als uitvloeisel van het schrijven van
dr- Wirth in afzienbaren tijd werkelijk»
held wordendc scheuring van het
centrum door de vorming van een de»
mocratischc centrumpartij en de fusie
van de rechfsgerichtc elementen met dc
Beicrsche volkspartij, die indertijd ook
een deel van het oude centrum was-
Dc laatste maanden is de houding
van het centrum vnag geweest, consta»
toert het democratische blad. Na het
aftreden vnn den rijkskanselier Marx
heeft het zich blijkbaar slechts met
moeite geschikt om te zorgen voor een
tot rcgceren bekwame parlementaire
meerderheid. Onder alle mogelijk
oorbchoud is het tot die meerderheid
toegetreden. Daarna echter heeft het
zich onder invloed van rechts georiën
teerde personen tot concessies laten
brengen, die in duidelijke tegenspraak
staan met de opvattingen van de
groote massa van de centrumkiezers-
Stcgcrwafd heeft dc goedkeuring van
de fractie voor een tariefcompromis
verkregen, hetwelk door dc christelijke
vakvcrcenigingen en de vertegenwoor»
digers van de verbruikers scherp ver»
oordccld en verworpen is. De leiders op
den rechtervleugel geloofden te kunnen
doorzetten, om het centrum nog nau»
wer «an de iechtschc partijen te bin.
den door een politicken minister in de
•ijksregeering te plaatsen (de plannen
met v. Gucrard als minister voor de
bezette gebieden). En daarop volgde
het schouwspel, dat het centrum met
dc regeeringspartijen mee deed aan liet
onderdrukken der oppositie on het
doorjagen der taricfnovelle, waarin ten»
slotte dr Wirth aanleiding vond uitdc
fractie te treden-
Nu zal moeten blijken hoe het op»
treden van dr. Wirth reageert op de
kiezers, die voor 90 op republi»
keinsch en democratisch standpunt
staan en hoe deze denken over het drij»
ven der fractieleiders- En tevens of deze
de waarschuwing vnn dr- Wirth, ver»
staan en de krachtige partijdiscipline in
staat zal blijken een acute crisis te
oorkomen-
De schuldenquaestlo.
Volgens de bladen zullen de fcs.iprc»
kingen tusschen Caillaux en Ckurcjr.ll
waarschijnlijk langer duren dan eerst
gezegd werd- Eerst werd gezegd, dat
Caillaux reeds Woensdagavond zou
teruggaan, thans heet het, dat wellicht
ook Donderdag onderhandeld zal wor»
den-
Dc „Daily Telegraph" ziet hierin
een goed tecken. ofndat zooals van»
zelf spreekt de onderhandelingen zeke»
ren tijd vcrelschcn en korte bespre»
kingen slechts tot oppervlakkigheid lei»
den- Echter bestaat blijkbaar de vrees,
dat beide landen ook ditmaal niet tot
een resultaat zullen komen. Dit blijkt
in het bijzonder duidelijk uit de overal
herhaalde bewering, dat Engeland niet
op volledige betaling heeft gestaan en
dat het zich zelfs dadelijk na den wa»
pcnstilstand bereid verklaarde, alle
schulden te schrappen, als Amerika
hiertoe maar had willen medewerken.
Amerika is in de Londcnschc pers de
kwade pier, omdat het niet heeft ge»
wild dat men tol overeenstemming
kwam. Toch schijnen reeds ccnigc vor»
deringen te zijn gemaakt- De „Daily
Telegraph" houdt bijv. een lange be»
schouwing over de minimumcischcn
van Engeland en in het bijzonder over
de verdceling der door Frankrijk te
verrichten betalingen Het blad be»
weert te weten, dat Engeland een
Fransche betaling van 12 millioen pond
sterling verlangd heeft en daarbij nog
nominaal 6 miliioen uit de betalingen
ingevolge het plan.Dawcs of als alter»
naticf een betaling van 15 millioen zon»
der een aandeel in de betalingen op
grond van het plan»Dawcs- Dit voorstel
zou echter niet tot een resultaat heb»
ben geleid-
De onderhandelingen worden voort»
gezet.
De Engelsche arbeiders.
Verscheidene vakbonden hebben
thans besluiten geformuleerd voor het
congres van het Britsche Vakverbond,
dat begin September te Scarborough
plaats heeft. Schier nl deze besluiten
gaan in de richting van een concentre»
tie va n krachten en van een uitbrei»
ding der bevoegdheden van den alge»
mecnen raad- In fén voorstel wordt ge»
zegd. dat alle vakbonden geleidelijk
tot écn enkel verbond worden samen»
gesmolten.
In een vergadering van de onofhan»
kelijke arbeiderspartij hebben verschei»
done leden dezer fracfie in het parle»
ment de qunestie der ontwapening be»
hnndcld- Een parlementslid, die zelf in
den oorlog al9 officier gediend had,
zeidc, dat menschen die wegens ge»
wetensbezwaren zelf geweigerd hebben
militairen dienst te verrichten, tijdens
de Labourregeering aan het hoofd heb»
ben gestaan van militaire departemen»
ten. De spreker achtte dit ontoelnat»
baarwie zelf niet wil vechten heeft
niet het recht anderen voor den
strijd te organiseeren
Lansbury beweerde, dat het hoofd»
doel vnn Engeland met zij'n leger en
vloot was de onderwerping van andere
rassen. Hij betreurde, dat de huidige
uitbreiding voornamelijk door de ar»
beidersregeoring was ingevoerd-
Lansbury hield later een rede over de
interno aangelegenheden der arbeidors»
partij. Hij zette uiteen, dat nu de ar»
beiders het socialisme als een hunner
doeleinden hebben aanvaard, binnen de
partij geen plaats meer is voor de
onafhankelijke arbeiderspartij of voor
de soc.»dem- federatie of de Fabian
Club. Men heeft in Londen een strijd»
bare socialistische organisatie noodig in
het bijzonder daar alle partijen, zoodra
zij aan het bewind komen, steeds con»
servaticve meeningen ontwikkelen.
Verspreid Nieuws
HET STOFFELIJK OVERSCHOT
VAN EX=KONING KONSTAN»
TIJN.
Naar men zich herinnert is ex»koning
Konstantijn van Grcikcnland destijds ln
Italic, waarheen hij, na verbannen te
zijn, was getogen, overleden en in Na»
pels begraven.
Thans wordt gemeld, dat de republi»
keinsche regeering te Athene heeft
verklaard er geen bezwaar tegen te heh»
ben dat het stoffelijk overschot van
den ex.koning naar Tatoi bij Athene
A-orden overgebracht om daar te
worden bijgezet in het Koninklijk fa»'
milicgraf.
GEVALLEN VAN MUITERIJ OP
DE FRANSCHE VLOOT-
Draadloos wordt gemeld, dat de be»
manning van het Fransche slagschip
„Courbct", dat thans te Napels ligt,
tengevolge van haar klachten over het
slechte voedsel en liet verbod om aan
land te gaan, het werk neerlegde, doch
het hervatte "hadat commandant Lu»
neai haar had toegesproken. Vier der
muiters zullen deze week voor den
krijgsraad terechtstaan.
Een soorteelijke gebeurtenis heeft op
het slagschip „Paris' plaats gehad,
waarhij twee ieden dor bemanning voor
den krijgsraad hebben terechtgestaan-
Beide slagschepen behooren tot dc
Middellandsche Zeevloot.
UIT ZUID»AFRIKA.
Als minister voor naturellcnzaken be»
zoekt generaal Hertzog voor de eerste
maal sedert hij premier werd, de natu»
rellengcbieden. Bij die gelegenheid heeft
hij in een toespraak betoogd, dat er
niets „unfairs" in was om bepaalde
soorten beroepen voor Europeanen te
reserveeren, omdat in de naturellcnge»
bicden de naturellen op dezelfde wijze
beschermd worden tegen de Europca»
ncn- Het was naar hij mededeelde dc
politiek der rcgecringf in naturellcnge»
bieden den inboorlingen toe te staan,
alle werk, 'waarvoor zij geschikt blij»
ken, te verrichten. Zij zouden zelfs ma»
gistraat kunnen worden,
Hij zeidc verder te hopen, dat den
naturellen het kiesrecht niet zou ont»
nomen worden (in de Kaapprovincie
hebben de naturellen het kiesrecht voor
het parlement) maar betwijfelde of de
wijze waarop zij thans stemmen wel de
beste was.
Volgens den correspondent van dc
„Times" te Kaapstad zou het de b»<
docling zijn den naturel in dc hcclc
Unie het kiesrecht te geven, op den»
zelfden grondslag als den Europeanen,
maar tegelijkertijd zou dc naturel in dc
Kaap zijn huidige kiesrecht verliezen-
In plaats daarvan zouden dc naturellen
in de hecle Unie een beperkt aantat
Europeanen, bijv. 2cs, kiezen om hun
belangen te vertegenwoordigen.
Deze vertegenwoordigers zouden on»
beperkt recht van debat hebben, maar
alleen ln den Volksraad mogen stem»
men, wanneer er rechtstreeks of zijde»
lings naturellcnzaken bij betrokken zijn.
Ook zouden er in naturcllcngcbiedcn
raden worden benoemd met bcvocgdhe»
den van plaatselijk bestuur-
Rubriek van den Arbeid
VAN HIER EN DAAR
HE-T CONFLICT IN DE METAAL.
INDUSTRIE.
Door het bestuur van den Ned. R-«K.
Metaalbcwerkersbond werd wederom
een brief ontvangen van dc werkgevers»
vakvereeniging De Metaalbond.
Gelijk men weet heeft dc Metaal»
bond op 11 Aug. j-I- aan de arbeiders»
organisaties medegedeeld, dat zij, alvo»
rens met haar in onderhandeling te
treden over het hangende conflict, een
verklaring eischte. waarin de vakorga»
nisatics zich vercenigcn zouden met
het door den Metaalbond ingenomen
standpunt, dat de vakvcrcenigingen
zich niet verzetten zouden tegen het
uitvoeren van door den minister van
Arbeid verleende overwerkvfcrgunnin»
gen.
Dc R.»K- Metaalbcwerkersbond ant»
woorddc op dezen brief, dat hij. hoe»
wel zich niet in het algemeen tegen
het verrichten van overwerk verzetten»
dc, meende te moeten volhouden dat
dayover tusschcn werkgevers en »ne»
mers overleg diende te worden ge»
plcegd- ln verband vooral met dikwijls
plaats hebbende verlagingen van ffet
uurloon bij iet verrichten van over»
werk, meende dc Bond zeker niet de
beslissing over het al of niet verrich»
ten van overwerk zonder meer aan dc
regeering of een regccringsnmbtcnaartc
kunnen overlaten, gelijk de Metaalbond
dit eischte-
In den thans door dc werknemers'
organisaties ontvangen brief, lezen wij
m.
Wij ontvingen uw schrijven van IS
dezer, waaruit wij opmaken, dat u zich
niet aansluit bij het standpunt, bij dc
besprekingen over het conflict te Rot.
dam ingenomen door den modernen
bond, daar u aan uwe medewerking tot
beëindiging van dat conflict geen prin»
ONZE LACHH0EK
OndeiwijzerWaarom heeft de giraf?®
zoo'n lai/f o mek, Jantje.
Jantje: Ómdat zijn kop zoo ver ren zijn
üchaam zit.
Oh arise Chaplin heeft aar. een dagfoiafl-
reporter verklaard, dat 2ijn baby eprekend
op hem lijkt. Wij wichten sui niet «cJee
epanaing af, of Charlie junior ook zoo zal
ga&n loopen als vader.
De automobilist stopte bij de dorpspomp
en vroeg aan een braven boerenzoon! H -o
lang zou ik nog moodjg hebben om in
Nergenehuizen te kamen?
Ik kan liet -u niet zeggen, was bet
antwoord, een uur misschien, maar het
kan ook n -dsg zijn of een maand of.
Een maand! echo'de de verbaasde
automobilist. Hoe kan dat»
Nou, zei de dorpeling, omdat u
den verk«TJtn kant op rijdt.
One-eduldige gast: Keüner. hosveel
maaf heb ik je nu a! niet geroepen.
Eellmer: -Dat weet -:k niet meneer, dfii
zult u zelf snoeten bijhouden.
cipieelen eisch in verband met den
werktijd verbindt-
Zooals wij in onzen brief van 11 Au»
gustus j.l. schreven, zijn wij derhalve
thans bereid, ten spoedigste met uwe
organisatie in overleg te treden, ten
einde te trachten het conflict tot op»
lossing te brengen.
De door den Metaalbond gestelde
principieels kwestie, of de arbeiders
verplicht zijn zonder meer een van re»
gceringswege verleende overwerkver»
gunning ten uitvoer te leggen, wordtin
dezen brief als niet onmiddellijk ter za»
ke dienende ter zijde gelegd-
De Metaalbond heeft aan den Chris»
telijken en den Neutraler. Bond een on»
geveer gelijkluidenden brief gezonden-
SPOORWEGPERSONEEL.
In de gehouden conferentie tusschen
de directie der Nedcrlandsche Spoor»
wegen en de vertegenwoordigers van
de "erkende bonden is meegedeeld dat
jhr. mr- D. J- de Geer bedankt heeft
als voorzitter van de scheidsgerechten
wegens zijn benoeming tot minister.
Thans zal aangezocht worden om als
■oorzitter op te treden oud»minister dr.
J- Th. de Visser.
Voor vervulling van dc vacatures van
arbeider»rcmmers zullen in aanmerking
komen 1 c- overcompleet personeel van
den dienst der exploitatie of andere
diensten: 2e urbeidcrrcmmers die op
ichtgeld zijn gesteld 3e- personeel,
dat gaarne voor arbcidcr»remmer in
mmerking wil komen.
Uitvoerige besprekingen werden ge»
voerd over de positie der schrijvers en
•erband daarmede over dc bezwaren
die bestaan ten opzichte van de be»
noeming tot burcelamhtcnaar.
Gezien art. 2-8 R-D-V. betreffende
het vervullen van nevenbetrekkingen
werd toegestaan, dat in een zeker
nlaatsie een spoorman in zijn vrijen
tijd als kapper en barbier zal optre»
den r geweigerd werd dat een spoor»
man te Lïtgeest aldaar als agent van
Het Volk zal optreden vergunning zal
wel verleend worden voor het fokken
an kanarievogels, mits dit niet het
karakter draagt van handeldrijven.
De directie deed toezegging, spoedig
aan dc bonden te zullen toezenden de
wijzigingen, die zij in het R.D-V. noo»
dig acht-
PERS-OVERZICHT
In het Alg. Neder!. Landbouwblad
geeft de redacteur dr. 11. Molhuysen,
secretaris van het Kon. NcdcrL Land»
bouwcomité. in overweging om aan het
departement van binncr.lnndsche zaken
en landbouw een nfdccling landbouw
ais administratieve afdccling te stich»
ten cn daarnaast, buiten Het departe»
ment de deskundige directie van den
landbouw. Hij doet opmerken:
„De dircclcur»generaal van den land»
bouw is in dc eerste plaats een tech»
nisch ambtenaar, deskundige op land»
bouwgebied, maar daarnevens is hij,
volgens den tegenwoordigen toestand,
ais chef van zijn afdccling, administra»
tief ambtenaar. Een samenkoppeling
van deze beide functies nu achten wij
onjuist omdat daarvan het gevolg
moet zijn, dat het behartigen van het
deskundig technisch gedeelte zoo niet
worct overvleugeld, dan toch gekort»
wiekt door het administratief gedeelte.
Daarbij komt, dat een hoofdambte»
naar, die beide functies heeft te behar»
tigen, nooit een zuiver technisch advies
kan geven, omdat hij als chef van de af»
deelmg, dus als administratief ambtc»
naar, moet transigceren met zichzelf als
directeüwgoneraul van den landbouw,
dus als technisch ambtenaar, teneinde
een departementaal juist advies te kun»
:n samenstellen.
In een departement toch domineert
de chef van de afdccling, omdat een
departement is een administratieve in»
stelling cn waarin dus achter den chef
van de afdccling dc deskundige ambte»
nasr moet schuil gaan. Deze laatste
brengt dus in het algemeen aan den mi»
nistcr geen adviezen uit, maar stelt de
stukken sainen, die moeten uitgaan.
Het afdoen van tal van stukken, die
een zuiver administratief karakter dra»
gen, veroiseht geen technische kennis.
Ln al zou men daarvoor onder den di»
recteur»gcncranl aen administrateur aan»
stellen, dan nog zou het te voorkomen
zijn, dat de deskundige hoofdambtenaar
de directeur»gcneraal, ondergaat in ad»
ministratieve werkzaamheden, omdat
hij blijft de administratieve chef van de
afdeeling en dientengevolge een ad»
ministrateur toch niets zelfstandig kan
afdoen cn dus geen verlichting kan
brengen.
Is dit juist dan zou dc oplossing
kunnen worden gevondeq door aan het
departement van buitenlnndsche zaken
en landbouw een afdccling landbouw
als administratieve afdccling te stichten
en daarnaast, buiten het departement
de deskundige directie van den land»
bouw. Eenzelfde regeling dus als op
het departement van arbeid, nijverheid
cn handel met- een afdccling arbeid en
daarbuiten een directie van den arbeid.
Wordt deze weg gevolgd met betrek»
king tot de directie van den landbouw,
dan krijgt deze een zelfstandige, onaf»
hankelijke plaats, hetgeen 0.1. aan de
behartiging van dc belangen van den
landbouw ten goede zal komen.
