HAARLEM'S DAGBLAD
UIT DE NATUUR
BUITENLANDSCH OVERZICHT
zijn Kleine Advertenties
Handelsblad
VRIJDAG 28 AUG. 1925 DERDE BLAD
TEXEL
g
In mijn vorig artikel sprak ik van een
groot kamp van een kleine honderd jon
ge natuurliefhebbers bij Oislerwijk.
Dergelijke groote kampen geven meest
al het aanzijn aan een aantal „satelliet-
kampen", m.a.w, in zoo'n kamp worden
meestal weer plannen gesmeed voor klei
nere tochten van groepjes uit dezelfde
«treek en een dergelijk satelliet-kamp w
gevormd op Texel, even benoorden de"
Koo-7 jan het Noordzeestrand.
't Waren vier Haarlemmers, één Hage
naar en één uit Bergen op Zoom, die
daar te zamen waren gekomen. Ik schrijf
dit oin te doen uitkomen hoe het ver-
eenigingslevcti vriendschapsbanden aan
knoopt en versterkt en hoe de natuurlief
hebbers steun aan elkaar hebben omdat
alle natuurliefhebbers, ook de jongeren,
zich al direct sjsecialiseeren in planten,
vogels, schelpen, ol iets dergelijks En
wanneer dan een troepje van vijl cf zes
natuurliefhebbers eens een tijd op zoo'n
•ilami verblijft en alle hoekjes en gaatjes
nazoekt dan vinden ze veel meer dan
wanneer ieder op zichzcii dat werk on
dernam.
Het neusje van de zalm, de mooiste
duinen van Texel cn misschien wel de
mooiste duinen van geheel Nederland
(behalve wellicht Voornc), lag ten noor
den van onze kampplaats, 't Begon al di
rect toen we het betrekkelijk lage duin
over waren, in de eerste vallei van het
strand af. Dit is feitelijk een oud strand
waar een duinenrij voor ontstaan is. De
ze duinvallei ligt nu vnj diep, op som
mige plaatsen zdfs zoo diep dat er zo
mer en winter water staat, en er water
kanten groeien als riet, lischdoddc en
kaasjeskruid, een zeldzame waterplant
die insecten vangt tusscheti de bladeren
cn die ik in het vorige artikel beschreef.
Aan het begin van deze we! drie kilo
meter lange duinvallei groeiden al die
mooie soorten, die in de Overveensch-
Bloemendaalsche duinen bi'jia geheel ver
dwenen zijn als Parnassia, Pirola en
Mocras-Epipactis De lezer houde mij ten
goede dat ik ze niet beschrijf. Ik deed
dit al eerder cn in een boekje als „In
de duinen" van Heimans en Thijsse.
staan ze zeer uitvoerig beschreven. Dit
bock is aanwezig in de meeste bibliothe
ken-
Maar wet wil ik twee soorten uitvoe
rig beschrijven, die in onze Haarlcmschc
duinen ook vroeger vrijwel niet voor
kwamen. namelijk de Teere Guichelheil
(Anagallis tenclfa) cn de Sturmia. Dit
eerste plantje ligt vlak op den bodem,
zoo ongeveer als jxnningkruid mnar is
veel en veel kleiner. Overal lagen de lan
ge ranken qp den donkeren moerasbo-
dem. En op een enkele jrlek had dit
plantje bloemen, kleine naar boven ge
richte „kelkjes", van de verte gezien
l'.etspaars van tint maar van dichtbij licht,
lila met rose-roode streepjes. Vroeger
kwam dit plantje in ons land niet voor.
men neemt aan dat de trekvogels het uit
Portugal met slib aan de pooien mee
genomen hebben.
De Sturmia is een groen orchideetje,
dat uit de verte "nog eerder de aandacht
trekt wanneer de dikke lichtgroene zaad-
dc-ozen aan de plant zitten dan in bloei.
Maar wie de bloeiende plant vindt en
van dichtbij beziet, herkent direct den
grilligen vorm van de orchideeeii-bloem.
En wat nog merkwaardiger is: Slnrmia
behoort lot dezelfde groep Orchideeen
als de tropisnhe soorten. d:e cp boomen
groeien. De andere inlandscbe orchi-
deecn-sooncn behooren tot groepen die
vrijwel uitsluitend in gematigder stre
ken voorkdmen.
We liepen de vallei in zijn gchecle
lengte door, bijna tot bij de inham van de
zee die de Texelaars „Slofter" noemen.
ma3r die op de kaart als „Kleine Slui
ter" aangeduid slaat.
En dsar moest een duinpan zijn met
herwerden exemplaren van de Muggen-
orchis. die ik verzamelen wilde voor den
Planten- en Vogeltuin te Bloemendal!.
Maar hoe ik ook zocht, Ht vond de be
wuste vallei niet. Viel vond ik hier cn
daar wat Muegen-orchis. in de versprei
de valleien tn in de Nederlanden waar
ze vroeger veel meer stonden Heeft de
vele regen van verleden jaar ze kwaad
gedaan of de droge jaren daarvoor, zoo
dat we wel op de goede plek waren ge
weest maar dat de orchideeën verdwenen
waren? Zulke manieren houden deze
merkwaardige planten er wd op na. Mo
gelijk ook was mij de plek niet goed
aangeduid cn had ik ten zuiden van de
Oroote Slufter, een uur meer noordwaarts
en niet ten zuiden van de Kleine Slufter
moeten zoeken. Mij» tijd liet niet toe dit
laatste te onderzoeken maar mijn vrien
den. die over meer -ijd beschikten ble
ven nog de gehcele wtek en zouden mijn
taak overnemen.
Dit is nu juist het spannende en spor
tieve van natuurstudie dat zoeken naar
bepaalde planten of bepaalde groeiplaat
sen. Dit is ..padvinderij" van de mooiste
soort cn niet zonder waarde voor de
wetenschap. Al zoekende vonden we weer
de mooiste dingen, een drassig hoekje
met honderden vleeeschkleurige Orchis
sen, jammer genoeg al uitgebloeid, een
zeldzame soorT Quizendguldenkruid (Ery-
thraea pulchella) die uitsluitend op zilte
plekken groeit, cn de Verf-Brem (Qe-
mista tinctoria) met goudgele bloemen,
vlak tegen .den bodem.
En wat een woest en prachtig land
schap! De lezer kan zich niet voorstel
len hoe ondoordringbaar die Texelsche
duinen zijn. Er liggen daar drie natte
valleien naast elkander, de Binnenste, de
Middelste Mui en de Buitenste Mui. De
ze laatste is die lange vallei die ik het
ecfsfe beschreef. Om nu van de binnen
ste in de Middelste Mui te komen is nog
niet zoo erg. Eenmaal in de Middelste
moeten de kousen uit en de schoenen
weer aan want door het water gaat nog
jer dan er langs door de liooge
duii
inden usschen het riet een verla
ten nest van reiger of lepelaar. Allerhan
de uitgedroogde vischresten liggen er nog
op. Die lui zijn niet erg netjes op hun
eetkamer. Maar het komen van de Mid
delste in de Buitenste kostte een heele
klimpartij tusschen dichte duindoorn-
bosehjes, die afschuwelijk prikten cn tus
schen nog dichter Vlierboschjes die ten
minste niet prikten.
En eenitual boven op het duin heeft
men het prachtigste uitzicht op de wa
tervlakten met zun vele vogels, waaron
der flinke koppels eenden. En ver naar
het Westen, tusschen tallooze voorduin-
tjes die weer bezig zijn nieuwe val
leien te vormen en achter een honderden
nieters breed strand: de zee! Dat maakt
Texel zoo aantrekkelijk omdat we daar
hei ontslaan van nieuwe duinen zien
plaats hebben.
Waterstaat helpt hier de natuur door
wat riet en rijshout te planten, 't zand
blijft er achter liggen, de helm komt al
les vastleggen cn een jaar later is er een
nieuw duintje. Zoo zal de kleine Slufter
over epiige jaren wel dichtgestoven zijn.
het hemelwater vormt zoetwaterplassen
ut de vroegere inhammen van de zee, er
komen prachtige duinplanten en vogels
en Nederland is weer een natuurmonu
ment rijker. Want de Muien behooren
aan den Staat der Nederlanden, zijn pn-
der toezicht van het Staatsboschbeheer
worden beschouwd als natuurmonu-
it. In den broedtijd is de toegang
streng verbodep maar in Juli, Augustus
mag teder er vrij ronddwalen en genie
ten.
Den laatslcn dag maakte ik slechts een
korten tocht langs het strand, on zoek
naar het Bies-tarwegras. Bijna den ge-
heelen dag druppelde de regen luidruch
tig op de tenten, waarin het ..gezellig"
was. De een determineerde zijn planlcn
discussieerde met een tweeden over zijn
vondsten; een derde werkte zijn aantee-
keningen bij en zoo had voor de meeste
kampeerders het regenachtige maar ge
lukkig zachte weer ook zijn goeden kan».
ZeR moest ik echter een uur tegen re
gen cn wind in fietsen om de laatste boot
te halen die mij weer naar den vasten
wal zou brengen. Maar zelfs onder deze
omstandigheden ging één van 't gezel
schap mn „even" wegbrengen. Zooiets
kun je alleen van ras-kampeerders ver-
wachten.
Ook met de mooie dagen kwamen wc
bijna geen wandelaars tegen op Texel,
terwijl in diezelfde dagen net in Bergen,
Castricum en op den Zeeweg, hier bij
Overveen, wel erg vol geweest zal zijn.
Moet soms Texel nog ontdekt worden
als Terschelling en Haamstode, waar ik
altijd veel meer wandelaars en kampeer
ders zag? Het is het in ieder geval wel
waard.
C S1PKES.
De Duitsche meening over het Franache antwoord
De ontruiming van hei bezette gebied
De «chuldenquaestie
De „Diplomatisch-Politïeke Korrespon-
denz", welke betrekkingen onderhoudt
met het Duitsche ministerie van Buiten-
landsrhe Zaken, schrijft omtrent de nota
van Briand onder meer het volgende:
Zakelijk brengt de nota geen geformu
leerde concessies betreffende hoofdquaes-
ties, welke in «Je Duitsche nota van 2(1
Juli zijn opgeworpen, inaar zij streeft cr
klaarblijkelijk maar de bedenkingen uit
den weg tc ruimen, welke van Duitsche
zijde zij n te berde gebracht in zake drie
runten:
de verhouding van een toekomstig pact
tot dc bestaande verdragen
de quacstte van de arbitrage-verdragen
met inbegrip van het vraagstuk hoe zij
gegarandeerd zullen worden,
en de toetreding van Duitschland tot den
Volkenbond,
Geconstateerd moet worden, dat ook
wanneer in zeer belangrijke mate reke
ning wordt gehouden met de van Duit
sche ziidc uitgesproken verwachtingen
betredende de wijzigingen in het bezet-
tings-regiméj geenerlei verandering van
de"bestaande verdragen noodzakelijk zal
Z Wat dc quaestic van Duitschlands toe
treding ;ot den Vo.Venbond aangaat, in
ce nota wordt niet getracht de. Duitsche
bedenkingen te ontzenuwen, die voort
spruiten uit het feit. dat Duitschland
zelf geheet ontwapend is te midden van
een to* de tanden gewapend Europa, en
uit de mogelijke toepassing van art. 16
van het Volkenbondspact.
Evenals de in den Volkenbondsraad
vertegenwoordigde staten Duitschland
reeds de verzekering hebben gegeven,
dat bet een zetel in den Raad zou krij
gen zouden diezelfde mogendheden ge
heel in-officieel Duitschland dc toezeg
ging kunnen doen. dat het na zijn toe
treding zal worden ontslagen van de
verplichtingen van art. 16 Zoo zou de
brug tusschen de op dit punt diametraal
tegenover elkander staande opvattingen
van Briand en de Duitsche regeering ge
slagen kunnen worden.
Voor de toekomst kan de erkenning,
dat de algemeene ontwapening afhangt
van Duitschlands toetreden tot den Vol
kenbond, beteekenis krijgen, want de
Duitsche regeering zou zeker Frankrijk
en de geallieerde mogendheden er aan
herinneren, dat volgens hun eigen erken
ning de quaestie van algemeene ontwa
pening thans actueel geworden is.
Tegenover de Duitsche bedenkingen
betreffende liet systeem van garandcc-
ring der arbitrage-verdragen wordt er
kend, dat men kan discussieeren over de
middelen cn methoden, om de onpartij
digheid der beslissingen te waarborgen
cn willekeurige toepassing uit te sluiten.
Overigens wordt het streven, dat uit
vorm en inhoud van de nota duidelijk
bliikt, om aan de wenschen van Duitsche
zijde tegemoet te komen, bemoedigend ge
noemd.
Van Duitsche gezaghebbende zijde
wordt omtrent de Fransche antwoord
nota nog het volgende opgemerkt:
Van Duitsche zijde kan niet worden
erkend, dat Duitschlands nlet-toetreding
tot den Volkenbond een reden kon zijn
voor het tot dusver achterwege laten der
algemeene ontwapening, temeer daar
Duitschland reeds te Versailles om toela
ting tot den Bond verzocht, hetgeen de
geallieerden weigerden, daarmede naar
hun eigen opvatting zich zeil van den
grondslag beroovende voor de practische
uitvoering der algemeene ontwapening.
In beginsel kan worden geconstateerd,
dat ingeval Duitschland toetreedt, de al
gemeene ontwapening als aciueele taak
voor den Volkenbond wordt erkend.
Ten aahzien van de Duitsche reserves
omtrent zijn toetreding tot den Bond er
kent Duitschland, dat de quaestic tus
schen den Volkenbond en Duitschland
moet worden geregeld. Het meent te mo
gen verwachten, dat Frankrijk cn zijn ge
allieerden hun beslissendcn invloed in
den Bond zullen gebruiken om aan
Duitschlands wenschen nopens zijn. we
zenlijke gelijkgerechtigdheid tegemoet te
komen. Duitschland ciscbt geen speciale
rechten, hei is niet voornemens ae for-
meele bepalingen van den Bond ten aan
zien van de onvoorwaardelijke toetreding
te schenden. Het verwacht, dat de in den
Volkenbondsraad vertegenwoordigde mo
gendheden ook de bedenkingen tegen art.
16 der statuten van den Bond zuilen we
ten uit den weg te ruimen.
Duitschland veronderstelt, dat de voor
bereide regeling der in te stellen onder
zoekingen niet zal worden gehandhaafd.
Het wijst opnieuw de erkenning van zijn
moreele schuld van zich af en geeft nog
maals den wensch te kennen, dat het
evenals de andere volken zal worden toe-
Sclaten tot het bezit van koloniale ma_i-
aten.
De ontruiming van het
Roergebied.
Tenslotte zijn ook dc drie zg. sanc»
ticsteden ontruimd. Een feit, dut onge»
twijfcld niet anders dan van gunstigen
invloed kun zijn op de stemming, waar*
in zoo straks dc besprekingen over het
veilighc-idspact zullen beginnen.
Men is dus thans weer teruggekeerd
tot den toestand, zooals die behoort tc
zijn volgens het vredesverdrag de
ontruiming van de Keulschc zóne dan
daargelaten, welke 10 Januari 1925 had
moeten plaats vinden. De verbinding
van deze auacstic met die van de ont*
wapening heeft daarin vertraging
bracht, terwijl van een ontruiming
vendicn geen sprake kon zijn, zoolang
het geheele Runrgcbied niet ontruimd
was. Welk argument voor den voort»
duur van dc bezetting thans echter ge»
heel is weggevallen.
Met de ontruiming van de drie sanctie
steden Dusscldorf, Duisburg cn Ruh»
rort, bezet in het voorjaar van 1921 bij
een gemeenschappelijke actie van dc
geallieerden wegens een tekortkoming
van Duitschland m zijn hcrstclvtrplieh»
tingen, is dus al het Duitsche gebied,
aan den rechteroever van den Rijn bui»
ten de grenzen van het volgens het
vredesverdrug tot nakoming daarvan
bezette gebied ontruimd.
Op 31 Juli 1025, twee weken vóór
den op de Londcnsche conferentie
daarvoor vastgesteldcn datum, was het
Kuhrgcbicd door dc Franschcn veria»
ten. Als laatste groote steden werden
Essen en MuUtcint ontruimd, nadat de
bezetting een week vroeger uit Bochum
cn Gelscnkirchen was afgemarcheerd.
Zooals men weet zijn in het najaar na
dc goedkeuring door den Rijksdag v<
dc Londcnsche overeenkomst. I:ra..
schen cn Belgen al dadelijk uit Dord»
inund cn omgeving weggetrokken. Ter»
wijl toen- tevens de z.g. ilcssehenholzen
liet terrein op den rechteroever tus»
schen de bruggchoofden van Keulen, Ko«
blenz cn Mainz gelegen, hetwelk in ver»
band meih dc bezetting van het Ruhr»
gebied cn dc invoering van dc „regie"
eveneens bezet was. ontruimd zijn.
Evenals de haventerreinen van Karls»
mhc cn Mannheim. Deze nieuwe koers
was ingeluid met dc ontruiming van
plaatsje Offcnburg (tegenover Kchl cn
Straatsburg), waartoe Hcrriot onmid»
dcllijk na dc Londcnsche conferentie
last heeft gegeven.
En thans hebben Franschcn cn Bel»
gen dus dc inlossing van hun woord
voltooid door het vrijgeven van dc drie
sancticstcdcn, de beweringen van Duit»
schc nationalistische kringen ten spijt,
dat zij hun beloften in dit opzicht wel
niet zouden nakomen.
Rest de Keulsche quaestic, welker d)>»
lossing thans alleen nog aan een alge»
hcclcn terugkeer tot den rcchtstoe»
stand, zooals die geschapen is door het
vredesverdrag, in den weg staat.
De Schuldcnquaestie.
Het is zeer moeilijk zich een beeld te
ormen van datgene, wat tusschen Cail»
laux en Churchill bereikt is. Vast staat
illccn dit, dat de heele regeling voor»
loopig is en zeer aan Yoonv*ardcn ge»
bonden cn verder, dat dc verklaringen
der beide ministers van financiën op ver
scheiden punten uitcenloopen, zoodat
iwe bron voor misverstand is
ontstaan.
De meeste bladen hebben geen gele»
genheid gehad, commentaar te leveren
op dc voorloopigc regelingen. Dc enkele
bladen, die commentaar leveren, zijn
teleurgesteld. Dc „Daily Chronicle"
noemt de regeling ccn slechten koop
voor Engeland en zegt, dut Groot Brit»
tannic aan Frankrijk een belangrijk en
groot geschenk heeft gegeven. Andere
nladen leggen den nadruk op het voor»
loopigc karakter der regelingen.
Op verscheiden punten loopen dc ver»
klaringen van Churchill en Caillaux uit»
Zoo verklaart Caillaux, dst Chur»
chill in een voorloopig moratorium tot
1930 heeft toegestemd; Frankrijk, dat
tot 1930 belangrijke handelshetallngen
In het buitenland moet verrichten, zou
volgens Caillaux in dien tijd een klein
deel betalen, bijv. 2 a 3 milllocn pond
sterling per jaar. Churchill heeft dit
punt in het geheel niet aangeroerd.
Ten tweede legt Caillaux er den na»
druk op dat dc thans getroffen regeling
buiten werking zal treden, zoodra zich
moeilijkheden voordoen met de vcrzil»
vering cn dc overdracht der betalingen
ingevolge het plan»Dawes cn als daar»
door de frankenkoers aanzienlijk hena»
dceld wordt. Dit punt is door Chur»
chili slechts in het voorbijgaan aange»
roerd.
Blijkbaar is Churchill van oordeel,
dat indien in een of ander janr de ver»
zilver!:/' groote moeite zou geven cn de
flnanciciie toestand van Frankrijk daar»
door zou worden benadeeld, langs
scheidsrechterlijken weg zou kunnen
worden uitgemaakt dat in dat jaar geen
betalingen zou behoeven tc worden ver»
richt.
Het derde punt. waarop dc vcrklarin»
Igen van Churchill cn Caillaux niet
kloppen, is. dat Frankrijk waarborgen
1 verlangd had. dat Frankrijk niet meer
alle buitcnlandsche mogendheden zou
te betalen hehben dan het zelf van
Duitschland ontvangt.
Hierdoor wordt feitelijk het beginsel
dat dc betalingen van Frankrijk van het
plan»Dawes afhangen, binnengesmok»
keld, Ook dit punt heeft Churchill niet
vermeld.
Daarentegen heeft Churchill grooten
nadruk gelegd op andere punten waar»
over Caillaux zich niet uitliet. Hot
eerste cn belangrijkste punt is. dat dc
hccle thans overeengekomen schikking
slechts dan geldt, wanneer Frankrijk dc
verantwoordelijkheid op zich neemt uit
eigen middelen d w z. zonder rekening
te houden met dc betalingen op grond
van het plan»Dawcs, jaarlijks geduren»
do 62 jaar ï2'/i milliocn te betalen. Het
tweede punt is, dot van de heele rege»
ling niets komt, als Frankrijk aan Ame<
rika betere voorwaarden zou toestaan.
In dat geval zal Engeland zich thans
reeds zooals in het bijzonder dc „Dai»
ly Telegraph" doet uitkomen genood»
zaakt zien den rentevoet, die ongeveer
2 pCt. bedraagt tpt 3J4 pCt. te verhoo»
gen.
Over het geheel genomen Is er dus
bij de besprekingen niets feitelijks be»
reikt, of het moest zijn, dat men voor»
loopig het minimum heeft vastgesteld,
waarmee Engeland genoegen zou nemen.
Een Rcuter»bericht meldt nog. dat dc
Engclsche regecring een communiqué
heeft gepubliceerd, dat zegt. dat Groot»
Britannië drie weken geleden zestien
milllocn pond sterling per jaar vroeg en
Caillaux tien millioen aan bood t. cn ver»
der mcdcdccling doet van Churchill's
cindaanbod.
Caillaux heeft bekend gemaakt, dat
Churchill ook heeft toegestemd in de
verlccnmg van een partieel moratorium
tot 1930. Caillaux verklaart, dat hij er
niet aan twijfelt, of ten slotte zal een
overeenkomst tot stand komen.
Caillaux uit de meening, dat elke re»
gcling waardeloos zou zijn, tenzij zij be»
palingen vervat hield, die Churchill ge»
declteiijk aanvaardde, om de overdracht
van annuïteiten op te schorten, wanneer
deze overdracht dc wisselkoersen zou
bedreigen en verstoren Caillaux iv ook
van meening, dat waarborgen dienen te
worden gegeven dat Frankrijk niet aan
de geallieerde cn geassocieerde mogend
heden gezamenlijk meer zou hehben te
betalen dan het van Duitschland zal
ontvangen.
De critiek op en de verwijten jegens de
Engelschcn duren in Frankrijk voort. De
Matin" gaat zoo ver om te beweren,
dat Caillaux in geen enkel opzicht moet
toegeven tegenover de Engelsche preten
ties en moest protesteeren tegen het denk
beeld dat men potsierlijk noem» om
Engeland aan de a s. -Fransch-Ameri-
kaansche onderhandelingen te laten deel-
nemen. Doch men erkent algemeen dat
Caillaux in werkelijkheid in veel heeft
toegegeven, maar «och ook ontzaggelijke
concessie van de zijde van Cnurcnilf
heelt verkregen, daar de vermindering
van het schuldbedrag, waarin Churchill
heeft toegestemd, gelijk staat met de an-
nulcering van de helft der totale schul
den.
Het is duidelijk dat de cijfers cn de
voorwaarden elkaar naderen, en het suc
ces van Caillaux valt niet te loochenen,
ofschoon Churchill nog nog niet het be
ginsel heeft aanvaard, dat Frankrijk met
méér moet betalen dan het van Duitsch
land zal krijgen.
In de toelichting bij zijn definitief aan
bod aan Caillaux zegt Churchill vol
gens den Britschen draadloozen dienst
nog, sprekende over de alles beheer-
schende voorwaarde, dat Engeland van
Frankrijk betalingen moet ontvangen
evenredig aan die, welke het aan de V.
S. zal doen, dat men geen dienst zou
liewnzen aan het reeds zoozeer getrof
fen Europa indien de offers van den
eenen crediteur van Frankrijk slechts
zouden leiden tot bevoordeling van den
anderen. Iedere overeenkomst tusschen
Engeland en Frankrijk kan dus slechis
voorloopig zijn in afwachting van het re
sultaat van andere onderhandelingen.
Aan het slot var zijn mededeeling
brengt Churchill warme hulde aan Cail
laux en zegt hij, dat de onderhandelin
gen zullen worden voortgezet.
Verspreid Nieuws
HET CONFLICT IN DE BELGISCHE
METAALINDUSTRIE GEelNDIGD.
Door de nationale commissie der me
taalbewerker», die ft Brussel vergaderd
heeft, is vastgesteld, dat 24.000 stakers
hun stem hebben uitgebracht over het
compromisvoorstel. Er vóór hebben
18.693 gestemd, er tegen 5095, terwijl 218
blanco stemmen zijn uitgebracht.
In den loop van den namiddag zal de
voorzitter van den werkgeversbond voor
de machine-industrie den toestand bespre
ken met minister Wauters. Naar verluidt
heeft deze bond reeds aan zijn voorzit
ter volmacht gegeven om het compromis
voorstel namens de leden aan te nemen,
zoodat tegen Maandag hervatting van
den arbeid verwacht mag worden.
EEN' BOTSING TUSSCHEN MIJN
WERKERS EN ROODE SOL
DATEN.
Uit Riga wordt gemeld, dat te Zapo-
rogie aan den Russischen Zuiderspoor
weg een botsing heeft plaats gehad tus
schen mijnwerkers en soldaten van het
roode leger.
De sjx>orwegautoriteiien gelastten een
aantal passagiers van een overvollen
trein over te stappen in een anderen
trein, waarin zien reeds 700 mijnwer
kers bevonden. De meesien weigerden,
waarop de autoriteiten een aldeeling
soldaten opdroeg dc passagiers met ge
weld uit den trein te zetten. De mijn
werkers kozen daarop partij tegen de
troepen, die verscheidene salvo's gaven.
Vijf mijnwerkers werden ernstig en drie
soldaten licht gewond.
Over dit incident heerscht in het om
liggende industriegebied groote opwin
ding. De regeering heelt een commissie
benoemd om een onderzoek in te stel
len.
DE MOORDENAARS VAN
MATTEGTTl GEAMNEST1EERD-
Volgens de „Oeuvze" heeft het Hoo»
ge Gerechtshof tc Rome beslist dat dc
Jongste amnestiewet, die ter gelegen»
heul van den 25cn jaardag van dc re»
geering van koning Emmanuel door
dezen werd getaekend, ook van toe»
passing is op Amerigo Dumini cn Ce»
sure Rossi, die bejdon bij den moord
op het socialistisch Kamerlid Mattcotti
aren betrokken.
Dumini was een van de leiders der
fascisten, die gearresteerd werd toen hij
zich gereed maakte de grens te over»
schrijden In zijn valies werden ver»
schillende voorwerpen aangetroffen,
die aan Mftttcotti hadden toebehoord.
Rossi, destijds directeur aan het minis»
tcrlc van Buitenlandsche Zaken, meld»
dc zich zelf bij de politie aan.
DE BOERENGENERAAL JOHAN
RISSIK OVERLEDEN.
Uit Pretoria wordt gemeld, dat Jo»
hannes Rissik, die als generaal onder
Kruger gediend heeft, gestorven is. De
overledene was Surveyor generaal van
Transvaal en onder zijn beheer is het
naar hem genoemde Johannesburg, in
1886, gesticht.
ONTPLOFFING IN EEN RUSSI»
SCHEN MILITAIREN TREIN.
Dc bladen vernemen uit Kopenha»
gen. dat nabij Smolensk een aanslag is
gepleegd op een trein waarmede Rus»
sische troepen werden vervoerd- Een
waggon, waarin een groote hoeveelheid
dynamiet geladen was, is in de lucht
gevlogen. Vijf andere rijtuigen wcr»
den geheel vernield. Over het aantal
slachtoffers is nog niets bekend.
KRASSIN EN ZIJN GEZIN GE»
HOOND.
Dc Sovjet»gezant te Parijs, Krassin.
had een onaangenaam avontuur te Vil»
lars Sur Mer. nabij Dcauville, waaruit
blijkt, aldus de „Daily Mail", hoe het
publick in het algemeen afkeerig is van
de communistische propaganda in Pa»
rijs, welke naar men meent officieus
door Sovjet«RusIand wordt aangemoe»
Krassin'. die met zijn vrouw en doch»
ters tc Villars sur Mer vertoefde, zat
het ochtendbad in een café een glas
port te drinken, toen hij door een aantal
badgasten werd herkend. In een oog»
wenk was hij door een booze menigte
omringt die luide riep: ..Lang leve Geor»
öië!" (de kleine republiek in den Kau»
kasus. welke door Sovjet»Rusland zou
worden onderdrukt) en „weg met de
Sovjets!", „weg met het bolsjewisme'.
Fenigc minuten liet Krassin het ge»
roep over zich heen gaan, trachtte daar»
na te interrumpeeren, mnar daar men
hem overschreeuwde, trok dc Sovjet»
gezant zich met zijn gezin in zijn appar»
tementen terug en verliet in den loop
van den dag per auto dc badplaats.
EEN ONDERHOUD MET TROTZXI.
De voormaligs Ihiitsebs generaal Fre:-
bear van' Schoeri&ich heeft een ander-
houd gehad met TrotóW. (Laatstgenoemde
heeft bierbij onder meer betoogd, "dat -Rut
land thans (nuet tot den Volkenband kan
toetreden, daar het efcb m kwesties, die
zijtn levenebeiainaen raken, niet mag laten
ovoretemmen. Btaande (buiten den Vol
kenbond, meent hij, dat Rueland meer
kan doen om de volkeren die den Volken
bond raadplegen te helpen, hun meenings-
vereohtllen uót den weg te ruimen.
Bamnbli ie de vrond# plek voor Ru»
land. Deze wonde zal blijven schrijnen,
zoolang dat land niet tot ons behoort Eec
acuut oorlogegevaar van die zijde bestaat
evenwel nic:, want wij willen onze Jcalm-
bewaren en geen dwaasheden doen.
Daar Researabiè zich ééo met Rusland
voelt, werkt de tijd voor one.
Ook de Roethenen van Ooat-GaWoiS be
hooren tot ons, doch deze wonde is tniet
schrijnend, daar zij vóór den oorlog
geen deel van Rusland uitmaakten.
Ook tegenover Polen zullen wij onze
kalmte blijven bewaTon.
Voorts verklaarde Trotzki, niet te ge-
looven, dat de Du i te eh e reactionnaiee re
georinjL een gevaar voor den vrede ople
vert, waar de Du/lscbe pacifisten reeds
vier j.vsr kvng er in rijn geslaagd, den
vrede to bewaren. Bovendien gelooft Trotz-
ki, dat Duitschland heiig if. ^-eh econo
mi«ch te heretellen. Dat ris geen terrein
oor extremistische experimenten.
Veel groeier ie volgens Trotzki het. ge-
nar, dat van Enpelscbe zijde dreigt. De
economische toestand in Engeland Hmmer?
•aat acl :eruü. Engeland zal daarojp traeb
:en, tegen Rusland te ageeren en zoo mo-
k ook Duitschland próbeeren over te
r, doch Trotzki vertrouwt er op. dat
Duitschland T.tet te Vleze val _z»l loopen,
da»T Duitschland en Roeland economëech
p elkaar zij« aangewezen.
DE SOVJET-REGEERING EN DE
BOEREN.
Het coDt.rnle comité der communistische
partij in Ruslaoid publiceert een besluit,
■olgene hetwelk alle boeeohen van plaat-
elijko beteekenis aan de boerengemeen
cn rn gebrnlik zullen worden afgestaan.
De geheele pers juicht dezen maatregel
oe t'.s „een verdere ontwikkeling van de
politiek dor partij tegenover de boeren,
opvoering van 'den welstand der boe
renhevoiktr.g en ter bevestiging van de
macht der SovjetregceHing.
Voorts is gepubliceerd een oproep,
aarioi wordt aangespoord tot oprichting
vmn ee.n internatlionaal wetenschappelijk
landbouw-inetótuut. Kenmerkend lis, dat
deze oproep ook tot de geleerde wereld is
gericht en eindigt met do aansporing tot
het Mingnan van ven bondgenootschap
•ussohen de wetenschap en den (boeren-
HET FRANSCHE OFFENSIEF IN
MAROKKO.
Havas meldt:
Ondanks den Icvendigen tegenstand
der Branes. de moeilijkheden van het
terrein cn de hitte hehben de Fransche
troepen overal hun gestelde doel be»
reikt. Zij verdreven den vijand door
middel van tanks uit het Djebel Messcf
gebergte, waar hij zich verschanst had.
en trokken daarop door_ dit gebergte.
Zij bezetten Djebcl»cn»Ncbbir, bereik»
ten Soek»el<Arba cn Dahar en Tukten op
door het dal van dc W«d»Marticha. De
ijand. wiens verliezen aanzienlijk zijn.
s van plan zich naar het Noorden te»
rug te trekker-
Deze operatie heeft den Franschcn in
één sprong weer in hct_ bezit gesteld van
a! hun vroegere posten in het Branes»
gebied, waarbij zij tevens verscheidene
doortochtspunten konden bezetten.
BINNENLAND
DE DAM.LANTAAKNS TE
AMSTERDAM-
Donderdagmorgen heeft de Commis»
sic van bijstand van Publieke Werken
zich vercenigd met een concept«\oor»
dracht cr fop strekkende, bij den Raad
Amsterdam een crediet van
ƒ35,000 aan tc vragen voor het plaat,
sen op den Dam van vier monumen»
tale lantaarns, ontworpen door den ar»
chitcct J. Kramer-
DOODELIJK MIJNONGEVAL.
Uit Eygelshoven wordt aan De Tel.
gemeld
In den nacht van 26 op 27 Augustus
is dc mijnarbeider J- Zwonende al»
hier. in dc ondergrondsche werken der
mijn „Laura" door neervallende stee»
nen op het hoofd getroffen en onmid»
dcllijk gedood. Dc ongelukkige laat een
weduwe met twee zeer jeugdige klnde»
ren achter,
ONZE LACHHCEK
r:!:ier: Diep ademhalen doodt bao«
leoên
Patient: Ja. dat is alles goed en wel,
dokter, maar hoe krijg Ik een bacierie
ertoe om diep edem te halen.
Zoo ie een man
Zijn moeder had een hekel aan haar.
Zijn zueters moesten niet« va® haar
hebben.
Zijn broers haatten haax.
Zij was verkwistend.
Zij leefde alleen .voor haar genoegens.
Maar zij "liet hem voortdurend over zich-
sett prate® en dus trouwde hij met haar.
Vader: ïk heb nooit gelogen, toen ik
een jongen was.
Zoon: En wanneer bent u dan be
gonnen, vadert
INGEZONDEN MEDEDEELINGElf
a 60 Cents per regel.
a f 2.— In het
ALLE advertenties kunnen worden
opgegeven aan bet
BIJKANTOOR
voor Haarlem en omstreken
Tempeliersstraat 32
TELEFOON 10209
Een mooi voorbeeld
„Het Vad vertelt
Dezer dagen wilde een bekende !n«
dus tri eel met zijn auto Borculo binnen»
rijden- Men weet, dat dit nu niet meer
altijd zoo gemakkelijk gaat en dat de
marechaussee toeristen aanhoudt Ook
ditmaal werd de auto tegengehouden.
De bezoeker legde zich onmiddellijk
bij het verbod neer, doch vroeg om ccn
collectant, daar hij een gilt wenschte
af te dragen. De" collectant kwam al
gauw en dc bezoeker zei Hier is 500!
En hier is f 500 van mijn vrouw! En
hier is ƒ500 van mijn dochterEn
hier is f 500 van mijn chauffeur
Dc marechaussee kwam toen vlug
tusschenbcidc en zeiOmaar din
mag u natuurlijk wel passeeren!
Neen, antwoordde dc bezoeker,
ik wil mij aan de bepaling houden; dat,
waar het om gaat is nu afgedragen en
ales om_ 5 uur de versperring opgeho
en worclt kom ik wel terug!
CHR1STELIJK.NATIONALE
WERKMANSBOND.
In de te Utrecht gehouden jaarlijk.
sche vergadering van den Christelijk»
Nation alen Werkmansbond zijn de hee»
ren J. Bakker. J. W- Mcycr en E- Ren»
ding als leden van het hoofdbestuur
herkozen.
Er werden besprekingen gehouden
/er het tc wijzigen sociaal program
.an den Chr- Nat- Werkmansbond-
Aangenomen werd daarbij o a. ccn
voorstel om ten opzichte van den nacht»
arbeid in het program tc bepalen, dat
deze arbeid tot het uiterst noodzake»
lijke beperkt dient te blijven.
Het programpuntDc arbeidsbepa»
lingen worden op alle bedrijven toe ge»
past. werd gewijzigd in Dc bepalingen
van dc Arbeidswet worden op die be»
drijven cn takken van arbeid toege»
past. welke niet van dc natuur af»
hankclijk zijn.
Nadat nog enkele andere wijzigingen
in het program waren aangebracht,
werd dc vergadering gesloten.
EEN PSEUDO.POL1TIEMAN
AANGEHOUDEN. Tc Alphen a.
d. Rijn is een koopman aangehouden,
die er van verdacht wordt in Februari
1924 zich fc hebben vervoegd bij de
bewoonster van 'een perceel aan den
Haarlemmerweg, onder voorgeven, dat
hij als politieambtenaar belast was met
het onderzoek naar ccn diefstal. Tij»
dens haar afwezigheid zou hij een lin»
nenkast hebben opengebroken en een
koralen beursje met zilveren beugel
ontvreemd hebben- Toen zij terug»
kwam. zou hij haar eënige klappen op
het hoofd hebben'gegeven.
DOODGEDRUKT. Te Tzumma.
rum (Gr.) is bij het vervoer van een
stroo»pcrs de landbouwer A- Dijkstra
bekneld gerankt tusschen de pers en
een hek, zoodat hij spoedig daarn*
overleed.
DE VOLKENBOND EN
NEDERLAND.
Uit Genève wordt gemeld:
De vereeniglng „Voor Volkenbond en
Vrede" had een uitnoodiging gericht
tot den Volkenbond om zich tc doen
ertegenwoordigen bij dc Grotius»her«
denking, die heden tc Delft, zal plaats
vinden. Dc secrctans»generaal van den
Volkenbond heeft dc invitatie der ver»
eeniging geantwoord.
Ten gevolge van de veelomvattende
en drukke werkzaamheden van de voor»
bereiding van de zesde Volkenbonds»
vergadering, zoo schrijft hij, kan geen
der hoogerc ambtenaren gemist wor»
den. Evenwel zal de Volkenbond zich
steeds rekenschap geven van het bc»
langrijk baanbrekend werk, dat Gro»
tius dc groote Nederlander heeft
verricht voor het recht cn de harmonie
onder de volkeren!
Wij vernemen verder, dat Sir Eric
Drummond nnn minister Van Karnc»
heek voorts de sympathie en dcelne»
ming van het Voikenbondssecretariant
heeft betuigd met de stormramp, diti
een deel van Nederland zoo zwaar
heeft getroffen.
