BUITENLANDSCH OVERZICH
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 29 ADG. 1925
Nog een en ander over de Schuldenquaestie
De politieke toestand in Duitschland
De stryd van de Duitsche regeering tegen de duurte
Het
De schuldenquaestie-
..Journal" meldt, dat Caillaux,
die in den ministerraad de Engelsehe
voorstellen heeft uiteengezet, verklaard
heeft, dat hij het niet mogelijk achtte
dat het Briische departement van fi
nanciën nog verder zou kunnen gaan.
Hij kondigde zijn voornemen aan om
den löden September alleen naar
Washington te gaan teneinde snel de
modaliteiten voor de regeling vast te
stellen- Daarna zou ^cn delegatie de
bijzonderheden der transactie gaan
vaststellen-
De „Echo de Paris" verwacht, dat de
overeenkomsten met Amerika en En»
gcland niet vóór October definitief
zullen zijn gesloten. De „Matin" zegt.
dat Caillaux Vrijdag met Theunis,
den Belgischen oud-premier, die uit
V ashington terugkeert, een bespreking
zou houden.
Niemand in Engeland is tevreden
over de voorloopige schuldregeling. De
bekende lord Bradbury heeft een ver?
klaring het licht doen" zien waarin hij
uiteenzet, dat terwijl Engeland slechts
een vermindering met 20 van zijn
schulden aan Arnferika bereikt heeft,
Frankrijk niet minder dan 22 van
zijn schuiaen aan Engeland geschrapt
heeft gekregen en dat de mogelijkheid
met uitgesloten is, dat dit cijfer in den
loop van de tijden nog voor Frankrijk
verhoogd zal worden. Bradbury meent,
dat deze regeling niet in het belang va
Engeland en de belastingplichtigen is.
De „Daily Telegraph"" zegt. dat Em
geland tegenover Frankrijk zeer wel*
willend is geweest. Het blad vreest,
dat Engeland nooit de kosten van zijn
betalingen voor zitn schuld aan Ame-
rik a van zijn Europeesche schuldenaars
bij elkaar zal krijgen, nu het Frankrijk
een vermindering heeft tocgestaan-
Van Italië kan Engeland ten hoogste
9 millioen per jaar verlangen. De op-
brengst van de betalingen ingevolge het
pktn-Dawes aan Engeland wordt op 10
millioen 'sjaars geraamd- Het verschil
tussehen wat Engeland kan hopen
verkrijgen en wat het aan Amerika be»
talen moet, blijft derhalve ongedekt.
Engeland kan nauwelijks verwachten,
dat de Baltische landen dit deficit zul»
len dekken- Bovendien hebben de lom-
den van N-Ö- Europa, zooals Polen,
Estland en Letland. reeds overeenkom
sten met Groot-Brittannië. waardoor zij
zich verplichten een hoog percentage
vaak zelfs tot het totaal hunner schul
den aan Engeland te betalen- Dit is met
het oog op de huidige regeling met
Frankrijk een onrechtvaardigheid.
of
In alle Engelsehe bladen worden de
berichten over de ontvangst, in Ameri
ka van het resultaat der Londensche be
sprekingen met groote belangstelling
gevolgd en levendig besproken.
In het bijzonder trekt de aandacht de
verklaring van den waarnemenden
Amerikaanschen minister van Finan
ciën, Winston, dat Washington Franks
rijk zal verzoeken, zijn volledige schuld
aan Amerika, vermeerderd met rente,
te betalen.
Men wijst er op, dat op grond van de
"door Churchill gemaakte reserves een
volledige herziening van de Britsche
voorwaarden aan Frankrijk tengevol
ge zou hebben, daar de betalingen van
Frankrijk aan de V. S. en aan Engeland
in ieder geval op gelijke basis moeten
zijn geregeld.
In deze quaestie schijnt evenwel nog
niet volledige zekerheid te bestaan. De
beteekenis van Churchill's voorwaar
den vindt men nog niet geheel duides
lijk. Men moet er dan ook rekening me
de houden, dat een formeele uitweg zal
worden gevonden, waardoor het jong
ste Engelsehe aanbod in ieder geval
gedeclteliik zou kunnen worden
handhaafd.
Afwachten wat Caillaux in Amerika
bereiken zal, blijft intusschen de bood
schap.
Volgens een later bericht zou de
Fransche ministerraad besloten hebben
de voorstellen van Churchill te aan
vaarden. Intusschen is dit bericht nog
niet officieel bevestigd. Intusschen
blijft het een voorloopige regeling en er
zal over deze quaestie nog wel heel wat
gesproken en.— geschreven worden. Ge
makkelijk is de zaak nu juist niet. De
vrienden hebben geld van elkaar ge
leend, maar nu het op terugbetalen aan
komt moet er eens flink over gespro
ken worden. Ieder zou denken dat als
Frankrijk een zekere som van Engeland
leende, het dit geld eenvoudig moest
teruggeven.
Dat zou logisch zijn. Maar in de in
ternationale politiek gaat dat anders.
Daar is de quaestie zoo eenvoudig niet.
Dat blijkt voldoende uit de berichten
van den laatsten tijd.
De Duitsche politiek-
In de Duitsche politieke wereld gaat
het ook al vreemd toe- Geschillen zijn
aan de orde van den dag, om deze ge
ijkte term nog maar eens te gebruiken.
Ce latente crisis, die iri de R.-K.
Staatspartij sinds geruimen tijd bestaat
en door het uittreden van dr- Wirth
uit de rijksdagfractie een oogenblik fel
belicht werd, blijft het onderwerp van
gedachtenwisseling in de pers- Immers
zoo schrijft het Hbld- van een
beantwoording van de vraag of de
thans ook naar buiten aan het licht
getreden scheur kan worden bijgcpleis-
terd, dan wel dieper zal worden en lei
den zal tot een uiteenvallen van het
centrum, ja zelfs wellicht in de toe
komst de door velen noodig geachte
wording van een tweepartijenstelsel zal
bevorderen, zal voor de binnen- zoo
wel als de buitenlandsche politiek van
het Duitsche rijk veel afhangen-
De Beiersche volkspartij, de recht»
sche loot van het centrum, neemt een
koel afwachtende houdïng aan ten op
zichte van het gebeurde. Naar de Miin»
chensche correspondent van de „Kóln.
Ztg" echter meldt, is men in leidende
kringen der partij van oordeel, dat de
quaestie-Wirth een ernstige scheuring
in het Centrum beteekent Een bijleg
ging van het geschil zou intusschen
'slechts leiden tot een versterking
de tegenstelling tussehen B. volkspi
en centrum, daar alsdan de linksgeo
riënteerde Wirth in het herstelde -
trum een te grooten invloed zou
gen- Komt het niet tot ccn compromis,
dan moet men afwachten wat Wirti
met zijn republikeinseh-dcmocratisch-
unitaristische en pacifistische beginse
len bereiken kan-
Het orgaan van den Bcierschen mi
nister-president Held. de „Regcnsb-
Anz.", wijst er op, dat het uittreden
van Wirth uit de centrumsfractie niet
alleen een gewenschte zuivering betee
kent. maar wellicht ook het begin
van ccn algcheele wijziging van
binnenlandschc politieke toestanden-
In het centrum is een nieuwe generatie
opgegroeid, die althans wat haar poli
tieke inzichten en opvattingen aangaat
geheel naar links neigt en met de oude
dragers van de centrums-idee niet vee!
meer nog dan den naam gemeen heeft.
Daartoe rekenen wij, constateert het
blad, in de eerste plaats de vertegen
woordigers van de democrutische Mün-
chenGladbachcr richting, verder ech
ter ook de vertegenwoordigers van den
Zuidwcstclijkcn hoek van het rijk. de
Baden sche, Hessen-Nassausche en een!-
ge Wurtembergsche afgevaardigden-
Tot onbestreden leider van dezen vleu-
gel heeft zich dr- Wirth opgeworpen,
toen hij in 1921 het roer van staat
greep.
En dan stelt het blad de vraag
Wirth bij zijn uittreden zal volhouden,
of zijn getrouwen zich bij hem zullen
aansluiten, of een scheuring in den
boezem der partij zelf zal ontstaan
welke gevolgen dit eventueel zal heb
ben op de positie van de regeering-
Luther en daardoor op de buitenland
sche politiek. In het optreden van dr-
Wirth kan de geboorte liggen van een
zich vormende republikcinsch-democra-
tischc partij, die zou kunnen reiken
den linkcr-vleugel van het centrum tot
diep in de sociaal-democratie, hetgeen
tot een consolideering ter linkerz:jde
zou kunnen leiden, waarop automatisch
een analoge beweging rechts zou moe
ten volgen.
Afgewacht moet worden of werkelijk
de cude centrumstoren vaneer zal splij
ten en in zijn val de geheclc bestaande
Duitsche partijconstellatie met zich
mee zal sleuren.
Tegen de duurte.
De Duitsche Rijksregeering heeft on
der medewerkinn van den president van
de rijksbank ten aanzien van de alge.
meene prijsbepaling met eenparige
stemmen dc volgende besluiten geno-
-icn:
Tegen alle voorwaarden en overeen
komsten die rechtstreeks of zijdelings
tot een stijging der prijzen of tot
handhaving van bovenmatige prijzen
leiden en van kartels, svndicaten en der
gelijke organlscatics of van invloedrij
ke particuliere ondernemingen uitgaan,
zullen voortaan alle machtsmiddelen
de verordening tegen misbruik van
economische machtsposities van 2
November 1923 (de kartel-verordening)
in werking treden, ook dan. wanneer
deze kartels etc. zich slechts tot dcelcn
van het rijk uitstrekken, bijv. slechts
tot bepaalde landen of bepaalde ge
meenten.. Bijaldien de tenuitvoerleg
ging van deze maatregelen geen vol
doend resultaat mocht opleveren, zal
de rijks-rcgecring den wetgevenden
lichamen voorstellen, de kartel-verorde
ning te verscherpen. Deze verscherping
zal "in het bijzonder beoogen de stij
ging van Ievensmiddelenprijzen tegen te
gaan.
Ten tweede zal het rijk zich met de
landen en gemeenten in verbinding stel
len, opdat bij staats- of gemeente-be
stellingen de vrije concurrentie weer
volkomen tot haar recht kan komen.
Op overeenkomsten, die de vrije con-
currentic bij openbare verkoopingen of
openbare inschrijving kunnen schaden,
zal wettelijke straf worden gesteld.
Ten derde zal den wetgevenden
lichamen een wetsontwerp worden
voorgelegd om voortaan geen surséance
van betaling meer te verlecnen, welke
bij de wet van 14 December 1916 was
ingevoerd ter voorkoming van faillisse
menten. terwijl gelijktijdig een wijziging
der faillissemcntswet zal worden voor
gesteld.
Ten vierde zullen de middelen
het rijk zoo worden beheerd, dat niet
slechts geen gevaar voor stijging van
den rentevoet zal ontstaan, doch veel»
een daling zal worden mogelijk ge
maakt. Met andere openbare instellin
gen en lichamen, die als kredietgevers
zullen optreden, met name landen en
gemeenten, zal het rijk zich in verbin
ding stellen, om dezelfde beginselen bij
het uitleenen van openbare gelden te
waarborgen.
De rijksregeering doet een beroep
op de geheele bevolking, zoowel voort
brengers als verbruikers om in hun eigen
belang de actie, welke reeds is inge
leid, om het leven der bevolking goed»
kooper tc maken, te steunen. De voor
naamste economische organisaties heb
ben reeds toegezegd, al haar invloed
aan te wenden, om de verlaging van de
belasting in het bijzonder de omzetbe
lasting tot 1 pet., in de prijzen tot
uiting te doen komen.
Van de landen en gemeenten
wacht de rijksregeering den grootst mo
gelijken steun. De genoemde lichamen
moeten in bovenbedoelden zin bespre
kingen beginnen.
De directeur der rijksbank heeft be
sloten deze plannen en maatregelen der
rijksregeering zoo krachtig mogelijk te
steunen. In het bijzonder zal zij bij
haar kredietpolitiek stelselmatig letten
op uitwassen der kartelpolitiek cn
prijsconventies cn zoo noodig tot het
nemen van de noodige maatregelen
overgaan.
Verspreid Nieuws
HET SOCIALISTEN-CONGRES TE
MARSEILLE.
Het Socialisten-congres te Marseille
heeft met algcmecne stemmen de mo
tie van Otto Bauer (Oostenrijk) aange
nomen, waarin de communistische in-
nationalistische opstanden in Azië
en Afrika aanmoedigt.
Verder wordt de socialistische partij
ongeroepen om te strijden tegen elke
politiek, die vijandig staat tegenover
de unie van sovjet-republieken cn wordt
geëischt, dat de politieke cn economi
sche betrekkingen met dc sovjets zul
len worden hervat.
Ten slotte spoort de motie de socia
listen aan tc strijden voor net zeil*
beschikkingsrecht der onderdrukte vol
ken in Azië en Afrika en voor de
opheffing van alle terrorisme.
Het congres is geëindigd.
EEN RUSSISCH-J A PA N SCII SPOOR
WEG-CONFERENTIE.
Groote belangstelling bestaat voor
de Russisch-Japansche spoarvcgconfc-
rentie, die op 20 October tc Moskou
zal aanvangen. De conferentie zal wor
den bijgewoond dopr vertegenwoordi
gers der spoorwegen cn scheepsvaart-
ondernemingen van beide landen.
De conferentie zal maatregelen be.
spreken om het vervoer onafhankelijk
tc maken van dc Chineeschc spoor
lijnen. Indien ccn regeling wordt ge
troffen volgens de ontworpen plannen
zal de reis van Parijs naar -okio in
15 dagen kunnen worden volbracht in
plaats van in 40, via Amerika.
EEN JURIDISCHE CONFERENTIE.
De beprekingen tussehen de juridische
adviseurs der Duitsche, Belgische, Fran
sche en Engelsehe ministers van buiten
landsche zaken zullen Maandag tc Lon
den beginnen.
De onderscheiden vertegenwoordigers
zijn de hecrcn Glauss (Duitschland),
Rolin (Belgic.i. Fromagoort (Frankrijk)
1 sir Hurst (Engeland).
Het doel der bijeenkomst is c
Duitsche rijksregeering in de gelegci.
hcid te stellen, op dc hoogte tc komen
van de inzichten der geallieerden over
de juridische en technische kanten van
het veiligheidsvraagstuk.
Men vertrouwt te Londen dat op
deze bijeenkomst spoedig ccn ontmoe
ting van dc onderscheiden ministers
van buitenlandsche zalkcn zal vol
gen.
De Fransche nota aan Duitschland
over het veiligheidsvraagstuk hoeft tc
Londen een zeer goede pers. Alle bin
den prijzen den verzoenenden en tege»
moetkomenden geest, die er uit spreekt.
ROEMENIe'S SCHULDEN AAN
AMERIKA.
De Rocmccnsche regeering heeft
dezer dagen besloten, naar de ..Chicago
Tribune" meldt, om een delegatie naar
Washington te zenden ten einde dc
ooriogsschuidcn te bespreken. De
minister van Financiën Bratianoe. heeft
het rondschrijven aan de mogendheden
herroepen, waarin uiteengezet werd, dat
Roemenië onmogelijk zijn schulden kan
betalen. De jongste krachtige verklarin
gen van Amerika, waarbij aan Roemenië
alle credieten werden geweigerd, schij
nen te Boekarest grooten indruk ge
maakt te hebben, vandaar het gewij
zigde standpunt.
PORTUGAL EN DE UNIE VAN
ZUID--AFRIKA-
Volgens een Reuter-bericht in dc
Engelsehe bladen zal op 14 October
tc'Delagoabaai ccn conferentie worden
gehouden tussehen Portugal cn do Unie
van Zuid-Afrika, ter bespreking
de grondslagen van een conventie.
Het schijnt dat vier leden van de
Zuid-Afrikaunsche regeering met inbe
grip van den premier generaal Hertzog,
aan zullen deelnemen.
Men hoopt te Lissabon, dat een over
eenkomst op dc basis van wederzijd»
sche mcestbegunstiging kan worden
bereikt.
SLACHTOFFERS VAN DEN STORM
Officieel wordt gemeld, dat er 18
personen zijn gedood cn 9 gewond ten
gevolge van den storm, die Woensdag
boven Tokio en Yokohama heeft ge-
oed.
MOORD IN INDIë
Bekl. tot de doodstraf
veroordeeld
SOERABAJA, 28 Aug. (Aneta). De
tuinjongen Aroeinau die 23 Juni jl. de
vrouw van den commies der posterijen
La wang-Kruit vermoordde en haar echt
genoot zwaar en de kinderen licht ver
wondde is tot de doodstraf veroordeeld.
DE VOORWAARDELIJKE
VEROORDEELING.
In de najaarszitting van den Volks
raad komt in behandeling het ontwerp
Koninklijk Besluit, waarbij voorwaarde
lijke veroordecling tot betaling van
geldboeten en voorwaardelijke invrij
heidstelling worden ingesteld. Tevens
komt een ontwerp in behandeling in
zake spoorwegwetgeving.
Naar de correspondent te Batavia van
„Dc Loc." aan zijn blad meldt, bevat
het ontwerp nopens de voorwaardelijke
croordceling ook de hcpaling, waar
bij wordt afgeschaft de mogelijkheid
tot veroordecling tot subsidiaire vrij
heidsstraffen naast boeten wegens lich
te vergrijpen. Dc bedoeling ook van
dezen maatregel is dc bevolking der ge*
angenissen zoo klein mogelijk te hou
den-
DE ANTENNE.
bij
ge
Stoomvaartberichten
DE ONTVOERDE Dr. HARVEY.
Dr. J. Harvev de Amerikaan, die' op
I Juli door Chineesche bandieten ont
voerd is, zal naar te Washington wordt
verwacht binnen tien clagen worden
vrijgelaten cn naar Toetsjin kunnen te.
rugkeeren.
Een vertegenwoordiger van dc
Rockefeller-stichting tc Toetsjin heeft
nl. den Amerikaanschen consul tc
Harbin (Mantsjocrije) medegedeeld,
dat de Chineesche lcgcrautoriteiten het
gevraagde losgeld zullen betalen.
EEN STAATSGREEP IN BOLIVIë?
Volgens te New York ontvangen be
trouwbare berichten hebben zich, naar
een draadloos N.T.A.»bericht meldt,
buitengewone politieke gebeurtenissen
voorgedaan in La Paz. de hoofdstad van
Bolivië, waardoor de inhuldiging van
den nieuwgekozen president Villanueva
die Dinsdag moest plaats hebben, werd
belet.
Gemeld wordt, dat president Saavc-
dra, die had moeten aftreden aan het
bewind blijft met steun van het leger.
POLEN EN LITAUEN.
Het gezantschap van Liauen ver.
zoekt om publicatie van een mede»
deeling, waarin o.a wordt gezegd: In
pers zijn berichten verschenen over
op 31 Augustus te Kopenhagen plaat3
idende onderhandelingen tussehen
Litauen en Polen. Daar, zooals bekend,
tussehen Litauen cn Polen wegens dc
bezetting van dc hoofdstad Litauen.
Wilna en van het gebied van Wilna,
nog steeds ccn permanente oorlogstoe.
stand bestaat, kunnen de komende on
derhandelingen in zoover een verkeer
de meening bij het publiek doen post
vatten, dat zij den schijn zouden kun
nen wekken, dat Litauen met deze on
wettige bezetting genoegen neemt cn
met Polen in normale relaties treedt.
Daartegenover moet er zeer nadrukke
lijk de nadruk op worden gelegd, dat
voor het aanknoopen van normale re
laties met Liteauen van den kant van
Polen noodzakelijkerwijs eerst terug
gave van het bezette Wilnagebied zou
moeten geschieden
KOLONIëN
UITSPRAAK IN HET PROCES
DOORMAN.
BATAVIA. 28 Aug, (Aneta). In
het proces Doorman werd de moeder
12 jaar. de zoons Chris en Willem
ieder tot 15 jaar veroordeeld, met af-
trek van preventieve hechtenis. Dc1
ternationale veroordeeld wordt die de dochter Agatha werd vrijgesproken.
Clio, 2S Aug. v. Amst. te Rott.
Ganymcdes 27 Aug. v. Constanza n.
Constantinopcl.
Hebe 27 Aug, v. Valencia n. Tarra
gona.
Hercules 27 Aug. v. Messina n. Pa
lermo.
Nereus 23 Aug. v. Amst. te Rott.
l'erscus 27 Aug. Kopenhagen n. Aar»
hus.
Pluto, Alicante n. Amst,, pass. 27 Aug.
nam. 2 uur 30 Ouessant.
Stella 27 Aug. v. Piraeus te Smyrna.
Tellus 27 Aug. v, Lissabon n. Faro.
Theseus 27 Aug. v. Oporto n. Vigo.
Ulysses 25 Aug. v. Constantinopcl n.
Amsterdam.
Vulcanus 27 Augustus van Rotter
dam te Tangcr.
Algorab p. 27 Aug. Madeira, Rotter
dam n. Buenos Avres.
Aagtckcrk, 27 Aug. te Adelaide,
Rotterdam.
Arcndskerk 27 Aug. tc Duinkerken,
Brisbane naar Rotterdam.
Bcnnekora 26 Aug. te Rangoon van
Rotterdam.
Bildcrdijk 26 Aug. v. Port Said, Bom-
bav naar Rotterdam.
Ceram 28 Aug. te Amsterdam van
Antwerpen.
Drcchtcrland 27 Aug. te Bremen van
Hamburg.
Djambi p. 27 Aug. Bougarau, Rotter
dam naar Java.
Edam 27 Augustus te Gyon, Rotter
dam nanr New Orleans.
Flandria 27 Augustus v. Southampton
Amsterdam naar Buenos Ayres.
Heemskerk 26 Aug. v. Kaapstad naar
Algoa Baai.
Jan Pieterszoon Cocn p. 27 Aug. Pcrim
Batavia n. Amsterdam.
Kawi p. 27 Aug. Pcrim, Rotterdam n.
Batavia.
Kangean p. 27 Aug. Gibraltar, Am
sterdam n. Batavia.
Orania 27 Aug. v. Montevideo, Am-
tserdara n. Buenos Ayres.
Prinses Juliana 27 Aug. v. Colombo,
Amsterdam naar Batavia.
Rictfontcin 27 Aug. tc Beira v. Mo-
zambique.
Ridderkerk p. 27 Aug. Sagrcs, Rotter
dam n. Kurraehcc.
Radja 27 Aug. v. Bremen n. Amster
dam.
Slamat 28 Aug. v.m. 9 uur te Marseil
le, Java n. Rotterdam.
Rubriek van den Arbeid
VAN HIER~ËN DAAR
EEN GEWEIGERDE
OVERPLAATSING.
De voorzitter van de ufdeeling Rot
terdam van den Ccntialen Bona van
Post-, Telt graaf» cn Telefoonpersoneel,
werd in Februari M, voox straf
geplaatst na-r Leeuwarden, in verhand
met ccn telegram, door hem aan het
hoofdbestuur \an dien bond gezonden,
waarin hij zich ccn scherpen aanval
oorloofde op ccn dienstorder, waarin
aan het personeel verboden werd cri»
tick te oefenen op het rapport-Nolting.
De gestrafte begaf zich niet naar de
nieuwe hem aangewezen standplaats,
wat zijn ontslag tengevolge had. Tege
lijkertijd legde hij zijn zaak voor aan
de Commissie van Beroep. Deze heeft
do straf gewijzigd in een voorwaarde
lijk ontslag met ccn proeftijd van één
jaar. De overplaatsing naar Leeuwarden
veranderd in een overplaatsing
den telegraafdienst naar den postdienst
te Rotterdam- Met deze wijziging in de
straf heeft de minister zich dezer da
gen vereenigd.
HET CONFLICT IN HET HAAG»
SCHE TAXI-BEDRIJF.
Vrijdagmorgen is in een conferentie
tussehen werknemers en werkgeversin
het automobiel-verhuurbedrijf (station»
nccring) overeenstemming bereikt ten
opzichte van de arbeidsvoorwaarden.
Dc uitvoering daarvan zal echter afhan»
kelijk zijn van de uitvoering der maat»
regelen, die B. en W. wenschen uit te
voeren.
Besloten is, dat aan het gemeentebe
stuur zaj worden verzocht zijn maatre
gelen op te schorten totdat in de stad
een voldoend aantal publieke telefoon
cellen zullen zijn ingericht, waarvan dan
door de vcrhuurmnatschnppijen gebruik
zou kunnen worden gemaakt, wat een
besparing zou opleveren over het aan
tal z.g. leege kilometers.
Indien die opschorting plaats heeft,
zullen tot daartoe de looncn blijven
zooals ze zijn. Bij verlaging van het
tarief zal dan opnieuw worden gecon
fereerd over de arbeidsvoorwaarden.
WEDERKEERIGHEIDS-0 VEREEN»
KOMST.
Tussehen de Algemecne Centrale van
Bouw-, Ameublementswcrkers en ge
mengde vakken in Belgic en den Alg.
Ned. Bouwarbcidersbond is, naar Het
Volk melclt, een overeenkomst tot stand
gekomen, waarbij bepaald is, dat leden
dezer bonden wedcrkccrig met dezelfde
rechten cn verplichtingen, ook wat be
treft de weriëloozenuitkecring, worden
overgenomen.
Ilct groote succes, dut Marconi
zijn eerste proeven had, komt grooten-
deels op rekening van de antenne.
Waarschijnlijk is hij door Prof.
Popoff, die een buiten opgestelde ge»
leider als vangdraad voor atmosferische
ontladingen gebruikte, op 't idee
bracht deze voor radio-ontvangst
benutten-
Sinds de uitvinding van de radio be
staan er dus antenne's cn hoe ver
techniek ontwikkeld is en hoe het
zien van een radiotoestel zich in den
loop der jaren wijzigde, nog steeds is
dc antenne het voornaamste onderdeel
van dc geheele installatie.
Dit is licht tc begrijpen als we haar
aandeel in dc werking van het ont
vangtoestel nagaan. In de antenne
wordt dc ether-energio omgezet
clectriciteit cn hoe meer energie
hieraan kunnen onttrekken, hoe krach
tiger de signalen zullen zijn. Op ge
ringe hoogte van dc aardoppervlakte
deze energie veel zwakker dan b.v. c.
15 M. hoogtehoe hoogcr dc vang
draad hangt hoe krachtiger dc ont
vangst-
Wc plaatsen dc antenne dus ..v
voorkeur op het dak- Alvorens echter
den bouw te bespreken, wil ik eersl
even dc bestaande voorschriften op
sommen. De antennedraden moeten
minstens 2 meter van de rijkstelefoon»
cn telegraafdraden verwijderd zijn- Ook
het kruisen van bovcngrondschc kracht-
geleidingen moet vermeden worden,
met het oog op breken der antennedra
den die dan ernstige storingen in het
eleetriciteitsnct kunnen veroorzaken.
Voor het spannen van een antenne
welke over een straat of anderszins
voor het openbaar verkeer bestemde
weg of vaart gaat. moet vooraf toe
stemming aan dc gemeentelijke auto
riteiten gev-aagd worden. Het oprich
ten van masten aan muren of daken moet
op zulk een wijze geschieden dut de
houwinspcctic geen aanmerkingen kan
maken, \crder zijn er nog braiid.-ver-
zekeringen, die strenge cischen stellen,
met het oog op blikseminslag-
In mijn veeljarige radio-practijk hoor
de ik nog nooit van bliksem-inslag, met
brand als gevolg, veroorzaakt door dc
aanwezigheid van ccn antenne.
Integendeel mag men een goed ge
bouwde antenne gerust als ccn blik-
sem-afleidcr beschouwen, mits deze,
niet in gebruik zijnde, langs den kori
sten weg in verbinding met het grond
water wordt gebracht.
Dc antenne, welke ik hier verder ga
bespreken, is bedoeld voor dc ont
vangst van dc omroepstations. Heeft
men te kiezen tussehen een hooge korte
of ccn lage lange antenne, dan is de
hooge tc prefcreeren hoven de lange.
Hoogte is hoofdzaak; de lengte
kan gewijzigd worden met behulp van
--poelen.
Om dc beste plaats tc bepalen gaan
wc naar het dak en klimmen zoo hoog
mogelijk om de situatie goed op te
nemen. Zijn er twee punten bepaald,
dan wordt nog eens goed nagegaan of
er geen bezwaren zijn of dc in voorlei
ding op de juiste plaats kan komen, of
dc draden gch'cel vrij hangen. Ook Iet
ten wc op tramdraden, bovengrond-
schè krachtlcidingcn of naburige an
tenne's, welke zoo min mogelijk parallel
mogen loopen met dc antennedraden-
Zijn er in dc nabijheid hooge huizen of
boomen, dan verdient het aanbeveling
de masten extra-lang tc nemen, daar dc
fschcrmcndc werking zich soms nog
op grooten afstand doet gevoelen.
Van dc bestaande types kiezen wc
de „omgekeerde L antenne", die voor
ons doel het meest geschikt is cn ook
algemeen gebruikt wordt. Slechts in
dien de lengte minder dun 20 n 25 M.
moet zijn, gebruiken we twee horizon,
talc draden, doch in allo andere ge
ilen is 't eendrands-typc te prefcree
ren.
Hoe wc nu een goede antenne met
weinig hulpmiddelen in korten tijd kun-
ncn houwen, zal ik in het volgend ar
tikel bespreken.
PAD8Q gWOftPA
ZATERDAG 29 AUGUSTUS,
Amsterdam 1950 M.
10.15 v.m. Tijdsein Vu Diaa (Oft. Am
iterdamscha Tijd.)
Tijdsein van het Persbureau
Vaz Dias. (Offio. Ainstcrdamsohe tijd.)
Hilversum N. S. F. 1050 M.
12 n.m. Hilversumsclio Draadlooze Om
roep. Politiebericht.
5.30 n.m. Hiiversumecho Draadlooze Om
roep. Vooravond Concert door het H. D. O.
Orkest onder leiding van J'rancois Lup-
gens.
7.30 in.m. Hilversumsche Draadlooze Om
roep. Politiebericht.
Londen 2 L. O. 305 M. (Nederl. tijd).
1.20 n.m. Tijdsein van (Jreenwich.
Concert.
Tijdsein van Greenwich.
Concert. The „2 Gj. O. "-Octet.
Muziek en zang.
n.m. Voor <i« kinderen,
n.m. Tijdsein van de Big Ben. -
Weerbericht. Nieuws.
(Ook vanuit de andere stations.)
8.20 n.m. Sociable „Scings and Orchestral
The Wireless Chorus and Or
chestra.
Humoristisch iusschcnspel".
Louis Hertel in „Pit Props".
10,20 n.m. Tijdeein van Greenwich.
Weerbericht. Nieuws.
(Ook vanuil de overige Engelsehe Sla
tions.)
10.35 n.m. The Savoy Orpheans en The
Savoy Havana Band.
(Ook vanuit de overigo Engolscho Sta
tions.)
ONZE LACHHOEK
Eindelijk, mijn enge], eindelijk zijn
wij een, zei <|e gelukkige 'bruigom, toen
do huwelijksplechtigheid was afgeloopen.
Theorettisch heb Je gelijk, antwoordde
do inodorne bruid, maar uit een practiseh
oogpunt beschouwd, ie bet toch raadzaam
dat ik eten voor twee bestel.
Op een echildersveiling ie (Lomden werd
onlangs 12.0CÖ gulden per minuut be
steed.
Lt.i bedrag herinnert ons levendig aan
het salaris, dat wij zelf verdienen maar
niet verdienen.
Rechter: Ik zal het schappelijk met
je maken. Zeven .dagen.
Beklaagde: Maar ik moet over 5 da
gen trouwen.
Rechter: Dan zal ik het mog schap
pelijke! met je maken. Een maand.
Dichter, om inliohtiingen over zichzelf
gevraagd zijnde:
Hou, ik kaïn alleen maar zeggen, dat
mijn vorige hoepita huilde, toen ik weg
ging-
<KamojwerhuuTsterO, maar daar lis
bij mij geen kans yoor, want ai mout mij
vooruit betalen.
Daventry S X X 1600 M. (Ned. tijd).
Het geheele programma van (Londen.
10.50 v.m. Weerbericht.
Bournemouth 6 B. M. 385 M. (Nederl.
tijd.)
•1.05 n.m. Praatje over tuinieren. F. R.
L 8. Orchestra.
5.35 n.m. Voor de kinderen.
8.20 mm. „De Barometer".
Birmingham 5 I. T. «75 M. (Ned. tijd).
4.05 a.m. The Decameron Dance Orche*-
5.35 n.m. Voor de kinderen.
8.20 n.m. „Outside Concert".
9.20 n.m. Sydney Coltham (tenor)'. Lewie
Knight (has), Albert Daroiels (voordrachta
kunstenaar)
Cardiff 5 W. A. 351 M. (Nederl. tljd).
12.50 n.m. Lunchmuziek van Let Carl-
tonRostaurant.
3.20 n.m. The St. Hilda Colliery Band.
5.20 n.m. De ..Five o'clocks", vocaal en
instrumentaal conoert.
5.50 n.m. Voor de kinderen.
3.20 n.m. Muziek en vroolijkheid. Hef
Casano Octet.
IJ. 379 M. (Nederl.
Manchester 2 Z
tijd).
3.35 (n.m. Band of H. M. Coldstream
Guards.
5.20 n.m. Middagpraatje.
5.50 n.m. Voor do kinderen.
8.20 n.m. Van alles wat. Het ,,2 Z. IJ."-
orkeet.
Aberdeen 2 B. D. 495 M. (Nederl. tljd).
3.50 n.m. The Wireless Orchestra.
5.50 n.m. Voor de kinderen,
8.20 n.m. The Wireless Orchestra.
Newcastle 403 M. (Nederl. tljd).
4.20 n.m. No rati Wiggins (sopraan). F.
Harrington (bariton).
5.50 n.m. Voor de kinderen.
8.20 n.m. Populair programma (Muziek
en zang).
9.20 o.m. The Roosters Concert Party.
Partje, S. F. R. 1780 M. (Nederl. tijd).
12.50 ti.iri Concert door het Triganeorkctl
van Radio-Pari».
9.05 e,w. Concert met medewerking van
solisten.
Leipzig ongeveor 400 M. (Nederl. tljd).
12.20 n.m. Middagconcert op do Hupfeld
Phonola.
4.50 n.m. Concert cler HauskapcIIc.
Hamburg 392 M, (Nodorl. tijd).
8.50 van. Morgenomroep.
ZONDAG 30 AUGUSTUS.
Hilversum N. S. F. 1050 M.
in. H. D. O. Aansluiting van het
Kurhaus te Scheveningen. .Matinee. Het
Residentie Orkest, onder leiding van Ig-
H'ounwk. Soliste: Harriet Cohen,
piano.
n.m. H. D. O. Aansluiting van het
Kurhaus to Scheveningen. Solietènconcert.
Het residentie-orkeet onder leiding van
Prof. Georg Schnecvoigt. Solist: Jacques
Drlue, zang.
Bloemendaal 340 M.
10 rau Godsdienstoefening der Qeref.
Kerk.
London 2 L. O. 365 M. (Nodorl. tljd).
n.m. The Band of H. M. RofaPMo-
n.m. Gems from Oratorio."
10.20 n.m. Tijdsein van Greenwich".
Weerbericht. Nieuwe.
(Ook vanuit de overige Engelsehe Sta-
Daventry S X X 1600 M. (Ned. tijd).
Het geheele programma van Londen.
•10.50 v.m. Weerbericht.
Bournemouth 6 B. M. 385 M. (Nodorl.
UJd.)
8.50 a.m. Hel „6 B. M."-trio.
Birmingham 5 I. T. 475 M. (Nod. tljd).
3.50 a.m. Concert,
urn. Een uur met Haydn. The Sla
tion Augmented Orchestra, Miranda Sug-
den (sopraan).
Z. (J. 379 M. (Nodorl.
Manohostor 2
tijd).
i.m. Kamermuziek. The „2 Z. IJ."
String Trio.
i.rn. ilyram: „O God, our Help in
Agee Past".
Newoastlo 403 M. (Nederl. tljd).
i.m. The „5 N. O." Choral Society
Glasgow 5 S. C. 420 M. (Nederl. tljd).
c" ~.m. Kerkdienst.
.m. Kamermuziek.
Parijs, 8. F. R. 1780 M. (Nederl. tljd).
1.05 n.m. Concert door het Tzigane-oj
kost van Radio-Paria.
.m. Concert met medewerking van
i6lon.
(Nederl. tljd).
Hamburg 392 M. (Nodorl. tijd).
8.50 v.m. Gewijde Muziek.
t
