43e Jaargang No. 12955
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 14 September 1925
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) (3-57M- Franco per post door Nederland I3.87H. Afzonderlijke nummers f0.15. Geïllustreerd
Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken f0.57H; franco per post f0.65.
Directie, Redactie en AdministratieGr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810
Telefoonnummers: Directie 13082, Redaotie 10600 en Administratie 10724
ADVERTENT1EN: Van 1 tot 5 regels 11.75; iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twa^ltÊtuivers-advertentiCn van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
i 11 per plaatsing, elke regel meer 15 Cents ik contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, WIJkeroog, IJmuicon
Hoówrads««^Tj?c?peermoomREBO°" Beverwijk, en*., en*. Driehulzerkerkweg 2, Vetsen, Telefoon 3621
DIT WMMl'.K BESTAAT TIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
KRABBELS.
EEN EEUWFEEST
In een huis in dc Amcrikaansche
stad Troy, gelegen in de nabijheid van
New»York, is onlangs een gedenksteen
aangebracht ter ccrc van de nagedneh»
tcnis van mevrouw Hannah Low Mon»
tagu. die dit huis een eeuw geleden be«
woonde. En dit eerbewijs is wel ver»
diend, want de aldus gehuldigde <lame
is de uitvindster geweest van den los
sen mannenboortl- Mrs. Montagu was
een practivche vrouw in een wereld van
zeer onpractischc mcn&chen- Zooals on>
getwijfeld vele anderen, tot de conclu»
sic gekomen dat de halsboord spoedi»
gcr om dc zorgen van de waschinrich»
ting vroeg, dan dc rest van het over»
hemd. kwam zij op het denkbeeld, om
de beide dcclcn te scheiden, waardoor
zij afzonderlijk konden worden gewas»
sohen. Beroemder uitvindingen hebben
een even nuchtere conceptie gehad. Op
20 Maart 1825 werd dc eerste losse
boord gedragen cn wij haasten ons zijn
eeuwfeest, voor het te laat is, nog aan
de vergetelheid te ontrukken. Vermei»
denswaard is tevens nog. dat de stad
Troy van dien gedenkwaardigen dag
in 1825 af een centrum is gebleven van
de boordenfnbricage-
Hocwcl wij mannen voortdurend ten
prooi zijn aan vrouwflijkcn spot over
onze onpractische. onbehagelijke hnls<
bek leeding. zijn wij tot nog toe het pa»
rooi van mevrouw Montagu trouw ge»
bleven. En het ziet er niet naar uit. dat
wy het binnenkort verlaten zullen-
Schiller heeft geen kans op een ge»
denkstcc.n in dezen geest, zijn kraag Is
een mislukking geworden. Schuchtere
pogingen om wijde, liggende, maar toch
gesleven hoorden als een soort compro»
mis in te voeren, hebben geen beter re»
sultuut gehad- Wij hchbcn nu eenmaal
ons hart verpand aan den staanden
boord. slap. halfslap of stijf en wanneer
wij eenmaal een mode aangenomen heb»
ben, zijn wij er niet zoo gemakkelijk
meer af te brengen.
En daarom gedenken wij mevrouw
Montagu met ccnigcn trots- Honderd
jaar lang dezelfde mode» is een bui»
ten gewone prestatie. Alleen ontbreekt
ons nog een inlichting, namelijk wat de
heer Montagu zei. toen het eerste boor»
deknoopje ter wereld, waarschijnlijk om
strceks 1 April'1825, onder ccn kast
rolde. Het zal wel ccn uitdrukking gc»
woest zijn, die minder geschikt was
voor ccn gedenksteen.
STADSNIEUWS
Voor de slachtoffers van
de Stormramp
In Haarlem is 40.000 gulden
ingezameld
Het Haarlemsche Comité
Men schrijft ons:
Vrijdag hield het plaatselijk Comité
tot steun aan de geteisterde streken in
Gelderland cn Noord«Brabant in de
oudé Raadzaal ten Stadhuize zijn
laatste vergadering. Gelijk vanzelf
spreekt, blijft dc heer T. ff. Koning,
directeur van het Bijkantoor tier Am»
stcrdamschc Bank alhier, zich ook in
het vervolg nog gaarne belasten met
dc overmaking van hetgeen men voor
het goede doel bij hem bezorgen zou
aan den penningmeester van het Na»
tionalc Steuncomité. Maar het Comité
als geheel achtte zijn taak nu toch af»
geloopcn.
Het wil deze echter niet neerleg»
gen zonder ccn woord van krachtigen
dank te hebben gericht aan allen, die
op welke wijze don ook hebben mede»
gewerkt om de ondernomen actie tc
doen slagen. Door het openen van een
vruchtbaar idee, door het mogelijk
maken van dc uitvoering daarvan, of
door hun geldelijke bijdragen. Van
ccn opsomming van die alle: .colleges,
vercenigingcn. pers particulieren, stel»
1c men ons vrij. Dc lijst werd veel te
lang cn het zou onmogelijk wezen haar
volledig te maken. Een algeraeenc dank
betuiging moge daarom volstaan. Dat
wij met vereende krachten. zonder
onderscheid van stand, welvaart cn
inzichten, terwijl op het oogenblik
nog niet eens alles is binnengekomen
wat ons werd toegezegd, in onze stad
tegen dc veertig duizend gulden heb»
ben bijeengebracht voor deze goede
zaak. is een mooi hcwijs van onze ste»
delijkc solidariteit cn van meeleven
met de getroffenen geweest.
Namens het Comité:
Jhr. F. Teding van Berkhout Sr..
voorzitter;
Prof. Dr. A. A. van Schelven,
secretaris;
T. H. Koning, penningmeester.
Nagekomen inzendingen
bij Haarlem's Dagblad
DE MOEILIJKHEDEN
BIJ DE H. 0. V
Het gemeentebestuur zal niet
tusschenbeiden komen
Wij hebben wethouder Mr- Hcerkens
Thijsscn, die zooals bekend als onpar»
tijdig voorzitter zou optreden van de
conferentie, welke zou plaats hebben
tussclien het bestuur der H. O- V. en
dit van den Ncd. Toonkunstenaars»
bond, maar die vooralsnog niet is door»
gegaan, gevraagd of van de zijde van 't
gemeentebestuur nog iets zou gedaan
worden naar aanleiding van het voor»
stel tot liquidatie-
De heer Hcerkens Thijssen deelde
ons mede dat noch door hemzelf noch
door het gemeentebestuur iets zou wor»
den gedaan naar aanleiding van dc ver»
gadcring van a s- Dinsdagavond.
Overigens bleek ons bij het korte
telefonische onderhoud dat wij met den
heer Hcerkens Thijsscn hadden dat
deze goeden moed heeft op een gun»
stigen einduitslag van de zaak.
De school voor Bouwkun
de, Versierende Kunsten
en Kunstambachten
Een adres der Ned. Maats, voor
Nijverheid en Handel aan den
minister
De Nederlandsche Maatschappij voor
Nijverheid en Handel heeft het vol»
gendc adres aan den Minister van On«
derwijs gezonden
De directeur der School voor Bouw»
kunde. Versierende Kunsten en Kunst»
ambachten deelt ons mede van den in»
spccteur»generaal van het Nijverheids»
onderwijs vernomen tc hebben, dat deze
het voornemen heeft aan Uwe Excel»
lentie voor tc stellen de School voor
Bouwkunde. Versierende Kunsten en
Kunstambachten op te heffen, welk
voornemen reeds een begin van uitvoe»
ring heeft verkregen door de aanschrij»
ving van Uwe Excellentie aan den di»
recteur der School met het verzoek om
geen nieuwe leerlingen meer in tc
schrijven.
Hoewel zij voorstanders zijn van het
bezuinigen ook op onderwijsgebied en
wij ons kunnen voorstellen dat deze
bezuiniging gevonden zou moeten wor»
den door samensmelting of opheffing
van scholen zoo zouden wij Uwe Excel»
lentie willen verzoeken dit geval nog
eens ernstig te overwegen en daarbij
rekening te houden met de volgende
argumenten
le. dat de school een eigen karakter
heeft, een zelfstandige plaats inneemt
en de eenige instelling, is waarbij het
contact met de practijk voortdurend
'Ordt onderhouden
2e dat de school in haar veertigjarig
bèstaan bewezen heeft een bron van
inspiratie te zijn voor de beoefenaren
van de kunst toegepast op de nijver»
heid
3e. dat de kunstnijverheid een der
takken van ons volksbestaan is, waar»
in de Nederlander met iets bijzonders
voor den dag komt, dat hem van an»
dere nationaliteiten onderscheidt en
waardoor dus de kans van ontwikke»
ling ook op exportgebied groot is
4c. dat hierbij dus zoowel een cultu»
reel als een economisch belang betrok»
ken is.
Generaal Mannerheim
Het bovenstaande portret bereikte
te Iaat voor opneming in het slotartikel
van Onzen Reizenden Redacteur ovei
Finland. Het stelt voor Generaal Man-
nerheim, de bevrijder van Finland,
Finsche naitonale beid
ACHT MOOIE BRUGGEN
(Vrij gevolgd naar een oud rijmpje).
(B. en VU. hebben aan de afd.
Publieke Werken het ontwer
pen van acht nieuwe bruggen
opgedragen).
Acht mooie bruggen werden in de
Raadszaal voorgesteld,
De eerste viel al daadlijk af, want
daarvoor was geen geld
Zeven zware bruggen kwanten samen
onder 't mes,
Met een had Rijnland groot bezwaar,
toen bleven cr nog zes
Zes fraaie bruggen zouden dienen tot
gerijf,
Voor een was er te weinig plaats, toen
bleven er nog vijf.
Vijf vaste bruggen vroeg Reinalda u
veel zwier,
Eén vond de Raad niet noodig en
toen bleven er nog vier.
Vier sterke bruggen vroeg men aa
met energie.
Een bleek er wat ontijdig en toen
bleven er nog drie.
Drie breede bruggen, heette 't minste
wat men dee.
Maar één daarvan werd al tc duur.
toen bleven er nog twee-
Twee kloeke bruggen wou de Raad
en wel van ste
Maar een daar sloeg de bliksem in,
toen was er nog maar een.
Een ferme brug bouwde P. W. taamlijk
vlug,
Die ééne, dat begrijp je wel, dat was
de Kennemer brug.
TOM DE RIJMER.
DE KIL0METER-
VERSLINDERS
Veel bekeuringen in Velsen
Zaterdagmiddag is door dc politic tc
Wijkeroog, opnieuw tegen '10 bestuur-;
ders van motorrijtuigen procesverbaal
opgemaakt wegens overtreding der
maximura»snelhcid op den Wijkerstraat
weg.
Ook in het dorp velsen zijn ccnigc
hardrijders bckeurd-
EXCURSIE.
Zondagmorgen bracht een zeer groot
aantal typografen, leden der afd- Haar»
lem van den A. N. T- B-, door bcmid»
deling van de Commissie voor Maal.
schappelijk Werk- een bezoek aan de
kweckcrij „De Teunisbloem", aan den
Zijlwcg, te Overveen, eigenaar de heer
C Sink-
GEDENKBORD
Ter gelegenheid van de heedeoking van het 650-jarig beztaan van Amsterdam ver
vaardigde de Konk. Delftzeb Aardewerkfabriek „De Porceleyne Fleich" een
blauw Delftichen schotel naar een ontwerp van Leon Senf. Het is een silhouet
van Amsterdam van, het IJ af gezien
Verkeersongelukken m
Haarlem en omgeving
Ernstig motorfiets-onge
luk in Halfweg
De bestuurder gedood, de duo-
passagier ernstig gewond
Weer een serie in Haar
lemmermeer
.Te Haarlem
Bij de Groot© Houtbrug had Zon
dagmiddag te ongeveer te half vier
een aanrijding plaats. Een automo
bilist reed, signaleerende, van de
'laethuievcst naar de Houtbrug, om
den verkeersagent heen.
Een 14-jarig meisje SI. H. lette niet
op, en stak de straat over. Zij werd
door het linker voorwiel van de auto
gegrepen en kwam te vallen. Het
meisje bleek het linker been boven
den enkel gebroken te hebben.
Met de auto waardoor zij was aan
gereden werd zij naar bet Groote
Gasthuis gebracht om Verbonden te
worden.
In Halfweg.
Zaterdagnacht omstreeks 1 uur is in i
Halfweg, tcrplaatsc waar de voormalige
Ned. Herv. Kerk heeft gestaan, een roo--
torrijtuig, bestuurd door F. B. A„ met
als duo»passagier J. v. M.. beiden uit
Voorburg, in v olle voort tegen een ijze»
ren mast van de electrische tram gere»
den. Dc bestuurder was bijna onmiddel»
lijk dood, dc passagier v. M. werd met
een hersenschudding naar het St.»Elisa»
bcths gasthuis tc Haarlem vervoerd.
Omtrent dit ongeval meldt men or
nader:
De portier van de suikerfabriek hoor»
de een motor ueftig slaan; zich naar bun
ten begevende, zag hij aan een rood
lichtje dat de motor zich bevond bij het
•rrrcin waar dc voormalige N'cd. Herv
Kerk heeft gestaan, dat. sedert de af»
braak is afgezet door den Rijkswater»
sta.it, welke afzetting ecnigen tijd ver»
licht is geweest, doch waar thar.s alle
verlichting ontbreekt.
Hij begaf zich naar die plaats
dat dc bestuurder met het linkerbeen
onder den ratelenden motor lag en met
het rechterbeen over het stuur. Achter
den motor lag de duo»rijder.
Nadat dc chef»portier der suiker»fa»
hriek was gewaarschuwd, werd de be»
stuurdcr, die toen nog teekenen van lc«
ven gaf, naar dc portierskamer gedra»
gen. Bij aankomst bleek hij echter reeds
overleden. Dc duo»berijder was nog in
staat zich loopende daarheen tc bege»
Inmiddels was dc politie en een dok»
ter gewaarschuwd. De laatste kon bij F.
B. A. slechts den dood constateeren,
tengevolge van schedelbreuk. Bij v., M.
weid een lichte hersenschudding gecon»
statcerd. Hij is pc-r ziekenauto van den
heer Mathot uit Haarlem. telefonisch
ontboden, naar het Smt«Elisabcths gast»
huis tc Haarlem vervoerd.
Daar het ter plaatse geheel donker is,
is*de motor, .die geheel rechts van den
weg reed, eerst met de rechtcrtreep'.ank
met dc uiterste paal van de afscheiding
;n aanraking gekomen, waardoor dc duo-
berijder verwondingen aan den rechter»
voet opliep, om vervolgens in volle
vaart tegen do ijzeren mast van de E.
S. M. op tc botsen, waarvan de sporen
duidelijk op de mast zichtbaar zijn. Dat
dc motor, ccn nieuwe H. D., deerlijk gé»
havend werd, behoeft geen betoog.
Door bemiddeling van dc Voorburg»
sche politie wcïft de familie met het 011»
geval op dc hoogte gesteld- De vader
van den doorle en de moeder van den
gewonde waren Teeds Zondagmorgen
vroeg in Halfweg.
Ook dc Officier van Justitie en de
Rechtercommissaris zijn persoonlijk
zich Zondagmorgen van het ongeval op
de hoogte wezen stellen.
Op het lijk cn dc motor is door dc
justitie beslag gelegd.
DE DAHLIA-TENTOONSTELLING VAN
TUINBOUW EN PUNTKUNDE
De opening der tentoonstelling
In Haarlemmermeer.
Zaterdagavond kwamen op den
Kruisweg twee wielrijders, doordat een
hunner verkeerd uitweek, met elkander
in botsing. Een der personen, de arbei
der V., die onder den invloejl van
sterken drank verkeerde, werd ernstig
aan een hand verwond. Van den ander
werd het rijwiel nagenoeg geheel ver»
nield.
Op den Sloterwcg kwam Zaterdag»
avond de bestuurder van ccn motorrij»
wiel in botsing met een passocrende
auto. Dc man wist ondanks zijn !>eko«
men wonden den motor, die over den
kop was geslagen cn weinig averij had
opgeloopcn. weer overeind te krijgen
cn~ tufte zoo hard hij kon weg in de
richting van Amsterdam. De auto.
waarvan alleen een spatbord beschadigd
werd, was ook spoedig uit het gezicht
■crdwcncn.
Vrijdag wilde dc bestuurder van een
uit de richting Leiden k imende auto
een met een paard besparncn wagen
Rassccren waarmede van ven erf af den
loofdweg werd opgedriai Teneinde
:n aanrijding te voorkomen, weck dc
chauffeur zoo ver uit. do de auto m
den waterkant reed en omsloeg. Door
het breken van een ruit liepen J i: zr»
tenden ccnigc lichte kwetsuren op Sa.-.
dat men er niet veel moeite i gesLmj I
was het motorrijtuig weer overeind tc
krijgen, bleek dit nog berijdbaar te zijn,
zoodat de reis kon wor.J:n voortgezet.
Voor dc Dahlia-tentoonstelling in de Gemeentelijke Concertzaal wa» het door den
heer H. J. Wesieling geteekende portret van H. M. de Koningin door
Haarlem's Dagblad in bruikleen afgestaan
Zaterdagmiddag is de tentoonstelling
geopend met een toespraak van den
voorzitter der afdeeling, den heer J. L-
Bouwer.
Namens het bestuur verwelkomde
Dahliakw., Velsen cn Bronzen med, ge»
br. van Waveren Stamhuis, Hillegom.
Bindwerk: Gouden med. voor geheele
inzending: H. NV. Brakcl. Haarlem. Ver»
guld zilv. med. als 2de prijs: Vereen.
spr. allen, nadat hij had medegedeeld, j Üud»Tuinbouwlecrlingcn Haarlem. Ver»
dat om gezondheidsredenen de oudvoor» J guld zilv. med. als 3de prijs: J. M. Bour»
zitter, de heer Joh- de Breuk, had ge» j quagnon, Haarlem. Zilveren med. voor
meend van dc opening te moeten af»
zien. Het deed echter aan spreker ge»
nocgcn, dat de heer de Breuk aanwezig
was.
Verder verwelkomde spr. vertegen»
woordigers van gc-iccntebcstuur. Bloem
holle'.cultuur cn andere zustervereeni»
ipvatting
L het bloemstuk: W,
j deelde mede hoe de afdeeling er
was gekomen opnieuw een tentoon»
stelling re organisceren. Op de leden»
ergadcring was gevraagd: moet het
Eublick nu niets zien van onze Dahlia's?
let bestuur had gezegd: als de leden
medewerken, dan willen wij hen steu»
Binnen vier weken was alles voor
elkaar. De medewerking van de leden
was groot. Daarvoor bracht spr. hen al»
len dank.
Hoewel het publiek in het voorjaar
heeft kunnen bewonderen de groote
tentoonstelling tc Heemstede, meenden
'ij toch. aldus spr.. dat het nog wel
ens wat van dc bloemenschakeering
zou willen zien.
Na nogmaals dank aan de inzenders
•oor hun medewerking en aan de leden
'an de jury voor hun moeite te hebben
lebracht, verklaurde spr. de tentoonstel»
ing voor geonpend.
Onder dc aanwezigen waren de hee»
en E. H. Krclagc, voorzitter van Bloem»
bollencultuur cn W. van Liemt, lid van
den gemeenteraad.
De aanwezigen bezichtigden met groo»
te belangstelling het tentoongestelde.
op va
Hoek, Haarlem. Bronzen med.«voor ge»
heclc inzending: Geusendorfer, tuinbaas
Heemstede.
Extra prijs. Gouden medaille voor
mooiste Fantasiestuk: H. \V. Brakel,
Haarlem. Gouden med. voor mooiste
krans: H. \V. Brakcl, Haarlem. Gouden
med. voor mooiste groep N. V. Kwee»
kerij Enchantress v.h. H. Carlee, Heem»
stede. Gouden med. voor buiten mede»
dinging ingez. groep orchideeën J. J. v.
Cruyningen, Kamperst., Haarlem. Gou»
den med. bestuursprijs voor buiten med.
ingez. groep Mignon Dahlias: Firma \V.
Topsvoort, Aalsmeer. Gouden rr.zd. be»
stuursprijs voor buit. med. ingez. groep
Dahlia's A. Koper, Bcnnebroek Zilve»
ren med. groep zaadbloemcn Joh. Hoo»
gensteyn cn Zonen, Benncbroek.
Gouden med. inzending Tuin» en Ser»
semeubelen: firma dc wed. J. Swaans»
wijk, Raaks, Haarlem.
De vacature ds Barbas
in de Ned, Herv Kerk
Een brief van den Kerkeraad
te Drachten aan dien Yan
Haarlem
De i^eaci-iiJioscne „wonaereri
de Dahlia-tentoonstelling
Bekroningen.
Groepen Groote gouden med N.V.
Kwcckerïj Enchantress v.h. H. Carlee.
Heemstede. Gouden med K. v. Bour»
gondicn en Zoon, Bloemb. en Planten»
kw, Hillegom. Verguld zilveren med.:
N.V. R. A. v. d. Schoot, Hillegom. Zil»
veren med.: P. F, Gozcling. Bloem» en
De kerkeraad der Ncd. Herv. gemeen»
te te Drachten heeft volgenden brief
gezonden 2an den kerkeraad van
Haarlem:
..Allen, die reikhalzen naar dc oplos»
sing van den richtingstrijd in onze
kerk, hebben thans het oog op u ge»
slagen, nu een adres der vryz»hervorm»
den ten uwent bij ti is ingekomen, met
het verzoek in ccn der twee predi»
knntsvacaturen in uw gemeente een
vrijzinnig predikant te beroepen.
Dc kerkeraad der Ned- Herv. ge»
meente tc Drachten hoopt vurig, dat
gij uit liefde voor onze gemeenschap»
pelijke kerk, nu eens niet afwijzend op
dit adres zult beschikken, daar onge»
twijfeld feller strijd over de geheele
linie er het gevolg van zou zijn. Zulk
een strijd is r.iet bevorderlijk voor het
Koninkrijk Gods.
In onze gemeente is de verhouding
oithedox»vrijzinnig in getalstrektc 2:7.
Nieticmin gaf de kerkeraad aan de
kleine orthodoxe minderheid over 1925
veertig ochtend» of avondbeurten in
de kerk. benevens verschillende faci»
liteiten. Maakt het ons gemakkelijk ook
over 1926 beurten aan de minderheid
tc kunnen afstaan, door uwerzijds mee
verken aan het beroepen van één
vrijzinnig predikant naast vijf rechtzin»
nigen. Met broederlijken groet namens
den kerkeraad P.' v. d. Veer, voorz»;
G. Wcstmijse, sccr.
