BÜITENLANDSCH OVERZICHT
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 26 SEPT. 1925
De rede van Jhr. Loudon
De oorlog in Marokko
De Fransche voorstellen aan Amsri
De Pact-conferentie
De Volkenbond.
Jonkheer Loudon heeft - zooals 1
reeds meldden in dc voltallige by»
eenkomst der volkcnbondsvcrgadei
een rede gehouden ter verdediging van
het Fransche voorstel tot het bijeenroe
pen ccner volkenbondsconferentie voor
economische vraagstukken.
Onze gedelegeerde stelde voorop, dat
zonder twijfel het vraagstuk van vei»
lig.ieid en ontwapening nauw verbon
den is aan dat der economische wc»
rcldvcrhoudingen. De meeste oorlogen
schijnen oorzaak te zijn door economi»
schc gronden. Dc economische afhanke
lijkheid van de volken van elkander is
zoo groot geworden, dat deze onder cl*
kander overleg moeten plegen. ten
einde de gevaren van een economische
an-rchie, die dc algcmecne veiligheid
bedreigt, tc verwijderen.
Dc rcgccringcn en dc volkeren moe
ten van tijd tot tijd zich rekenschap
geven van den eeonomischen toestand
in zijn geheel; zij moeten dan de ba-
lans opmaken, den verwezenlijkten
vooruitgang registrecrcn cn de wtnschen
voor dc naaste toekomst aanduiden.
Een internationale economische con«
ferentie zou vergeefsch zijn. wanneer
zij bijeenkwam, voordat dc tinancicele
wederopbouw van dc wereld grooten
vooruitgang heeft gemaakt. Gelukkig
is dit financicele herstcl'op den goeden
weg. Al heeft dc volkcnbondsconferen»
tic van Brussel in 1920 ook niet alle ver»
wachtingen vervuld, haar beteekenis
voor het herstel van de tinancicclc
stabiliteit is toch onbetwistbaar.
Het wordt tijd. dat de volkenbond
thans dc grootc internationale econo
mische vraagstukken van een algemeen
gezichtspunt uit gaat behandelen. An«
ders dan met hun financieel herstel het
geval was, hangt het economische her
stel der wereld grootendeels af van dc
individuen zelf en niet van de regee»
ringen. De regeeringen kunnen de in»
dividuecle pogingen vergemakkelijken
of belemmert-.:, zij kunnen niet spon»
taan dc leiding nemen. De gcdcle»
geerden op dc economische conferen»
tie zullen daarom de ware vertegen»
woordigers van het economische It^en
moeten zijn.
De heer Loudon sprak hierna .iet
vertrouwen uit, dat de volken bondsraad
de voorbereiding der economische con»
ferentie onverwijld zal ter hand r.e»
men. zooals hij. naar onze gedelegeer»
dt nogmaals met nadruk opmerkte, ook
met betrekking tot de ontwapenings
conferentie zal moeten doen.
Op de economische conferentie zul»
len de economische moeilijkheden van
de wereld worden besproken en dc mo
gelijke grenzen van een internationale
actie wellicht ook worden vastgesteld.
Naar de opvatting van jonkheer
Loudon zal de conferentie de uiteenzet»
ting aanhooren over den eeonomischen
toestand van ieder land en daarna be»
spreken de beginselen, die tot dat
economisch herstel der wereld zouden
kunnen leiden ea de gevaren var. cco»
nomische, den volkenvrede bedreiger-
de geschillen zouden kunnen verwij»
deren.
Jonkheer Loudon eindigde met deze
woorden: De periodieke internationale
conferenties henooren tot de belang»
rijkste onderdeden van de volkenbor.ds»
machine Indien wij naast de internatio»
nale arbeidscon'e rentie, die voor het
verkeerswezen en. naar wij hopen, die
over het ontwapeningsvraagstuk, ook
zullen instellen periodieke economische
volkenbonds-onferenties. dan zal de
volkenbond zeker niet te betreuren heb-
ben den grooten stap vooruit, die hij
aan deze zesde volkenbondsvcrgade»
ring zal hebben te danken.
De strijd In
Marokko.
De meeste Fransche bladen bevatten
vrijwel tegelijkertijd berichten uit Ma»
rokko, waarin de openba.e mecning er
op wordt voorbereid dat het tot ccn
wintercampagnc zal komen. Terwijl het
Fransche leger thans stap voor stap in
het gebied der Riffijnen voortdrmgt.
cn berg voor berg moeizaam verovert
en versterkt, is men achter het front
druk 'oczig toebereidselen te treffen
om de troepen, als het slechte jaar»
getijde komt, goede onderkomens te
verschaffen.
Een wintcrcampagne in den feite»
lijken zin de3 woords zal het eigenlijk
niet worden, daar er geen krijgsver
richtingen zullen worden ondernomen-
Eén dag regen beteekent veertien da
gen onbegaanbare wegen, zeggen dc
lieden, die het land goed kennen- Daar»
om zal het meer een rustpoos worden,
gedurende welke de soldaten zoo goed
mogelijk moeten worden onderge
bracht. Er zal uiteraard van deze rust»
poos worden gebruik gemaakt om het
front tc versterken, wegen aan tc leg
gen, depóts in te richten, maar hier»
voor zal slechts een gedeelte der troc»
pen noodig zijn-
De legerleiding is nu voornemens dc»
zelfde organisatie tot stand te brengen
als tijdens den oorlog in de z-g. kalme
sectoren. De troepen zullen regelmatig
worden afgelost, terwijl de rest zooveel
mogelijk ïust zal nemen- Daartoe zullen
in Rabat, Meknès. Fez en Taza grootc
barakken worden gebouwd, waar een
zoo groot mogelijke comfort zal heer»
schen opdat de soldaten niet al te zeer
de sfeer zullen missen van hun vader»
land, dat zij in Marokko zijn komen
verdedigen.
Het inrichten dezer rustplaatsen,
het voeden en het betalen der solda»
ten, kortom, het geheele in standhou»
den en verder uitbreiden eener sterke
legerorganisatie eischt vee! zorg en
veel geld- Daar komt bij dat een uit»
gebreide sanitaire dienst moet wor
den ingericht om te voorkomen dat de
Fransche poilus worden aangetast door
de ziekten, waaraan de verschillende
6tammen, die zich hebben onderworpen
en over de Fransche linies zijn geko
men, lijden
Met moeilijkst zal zeker zijn het mo
reel der Fransche troepen op peil tc
houden- Immers, het heette dat Pétain
vóór October een beslissender) slag zou
slaan. Dat dit niet is geschied zal ook
in Frankrijk zelf allicht teleurstelling
wekken en tot velerlei politieke moei
lijkheden aanleiding geven.
De landing der Spaansche troepen
hij Motto Nuevo wordt tot dusver
meer cn meer als een strategisch in»
plaats van een groot militair voordeel
beschouwd- Zij immobiliseert fcitelijï
ccn leger van ongeveer 16-000 man -»p
ccn zeer gevaarlijke plaats, zonder dat
nog iets van beteekenis kon worden
ondernomen. Zelfs indien dc Spaansche
troepen door de linies der Riffijnen
dringen en Ajdir aanvallen, ia! dit, naar
men meant, een gewaagd avontuur zijn
wanneer de Fransche strijdkrachten
niet uit het Zuiden opmarchccrcn cn
Abd el Krim's leger niet samenknij»
pen
Intusschen hebben de Spanjaarden
n poging ondernomen om ui: het
kamp van Cebadilla bij Morro Nuevo
in de richting van Ajdir op te rukken
Des ochtends vroeg werd' opgemar
cheerd cn om twaalf uur reeds was ccn
linie, welke de heuvels van den Mal»
mosi»bcrg tot Morro Veijo omvat, met"
succes bezet- De Spaansche vloot en
dc vliegtuigen hielpen daarbij mede. Dc
gehcclc vooruitgang bedroeg ongeveer
één mijl.
Primo dc Rivera, die dc operaties
van liet dek van het slagschip ..Alfon
so Xlir volgde, zond generaal San»
jurjo zijn gelukwenschen. Verwacht
wordt dat deze vooruitgang belangrijke
resultaten zal hebben. Ten eerste /.il
hij de Spanjaarden in staat Stellen hun
landingsplaatsen van de open kust zij
Cebadiiia naar de stillere wateren tus»
Morro Nuevo cn Morro Vcijo tc
verplaatsen: ten tweede is hierdoor het
prestige der Spaansche legerleiding te
genover de nog niet onderworpen stam»
men gestegen-
De schuldenquaestie.
wachtingen in heef
een korte toespraak
die door staatssecretaris Mellon bc»
antwoord werd, het Fransche beta
lingsvoorstel overhandigd. Naar Jc
„Matin" meldt. zou dit op het vol»
gende neerkomen:.
lo. Frankrijk erkent formeel en is
bereid terug te betalen dc oorlogs
schuld van 2 milliard 933 milliocn dol»
lar;
2o. Frankrijk stelt voor daarin op tc
nemen de schuld voor de in 1919 ge»
kochte Amerikaanschc oorlogsvoorra»
den, ten bedrage van 407 milliocn dol»
lor, terug te betalen in 1929, zoodat dc
hoofdschuld dan wordt 3 milliard 3-4U
milliocn dollar;
3o. Frankrijk aanvaardt den door het
Congres vastgestelden bctaling3iluut
van 62 jaar;
4o. Frankrijk vraagt geCn morato»
rium, maar stelt voor tc betalen gc»
durende dc eerste vijf jaar 25 nul»
liocn dollar, waarin begrepen 20 mi'»
lioen rente voor dc stocks, welke
Frankrijk reeds sedert vijf jaar be
taalt. daarna 30 milllioen gedurende de
vijf volgende jaren en 45 of 50 mili-oen
gedurende dc daarop volgende tien
jaren. Van 1946 af dan jaarlijks 50 mil»
iioen dollar:
5o. de cenige reserve, die Frankrijk
maakt, is een cventueclc revisie zijner
bctalmss capaciteit.
Het Fransche voorstel wordt vooraf»
fjegaan door een memorie van Toe*
ichting. waarin uiteengezet wordt, dat
Frankrijk nu jaarlijks aan zijn buiten»
landschc schuldeischcrs 135 milliocn
dollar betaalt, welke betalingen van
1935 af tot 58 milliocn zullen dalen,
zoodat Frankrijk na tien jaar belangrij
ke stortingen kan doen. zonder gevaar
Tor zijn wisselkoers.
De Pact'conferentie.
In Duitsche politieke kringen wordt
rekening gehouden met ccn langeo
duur der besprekingen op dc Pact»
conferentie, daar in den loop daar»
Duitsche zijde wel alle aan»
gelegenheden zullen worden tc berde
"gebracht, die op ecnigcrlci wijze met
de veiligheidsquaestic samenhangen.
Daarom heeft men ook twee gcdelc*
geerden benoemd, daar het voor een
persoon ondoenlijk is, het tc verwach
ten werk alleen te verrichten.
Dc bladen, met uitzondering van die
der uiterst-radicale partijen, geven hun
instemming te kennen met dc aanne
ming van dc uitnoodiging voor «le con
ferentie. De rechtsche bladen toonen
daarbij zekere gereserveerdheid to
scepticisme; zij willen alvorens defini
tief hun houding tc bepalen, eerst dc
resultaten der conferentie afwachten.
De „Deutsche Tageszcitung" wijst
daarbij op het feit, dat de Duitsch»Na»
tionalen voor en na bereid blijven,
mede te werken aan een op'ossing van
het veiligheidsprobleem, die dc Duit
sche belangen waarborgt.
De „Lokal»Anzeigcr" spreekt van
_.n waren tocht en herinnert aan de
ongehoord»groote moreele offers van
Duitschland. dat daardoor recht heeft
op ccn bijzonderen prijs.
Dc „Vorwarts" wijst er op, dat na
afsluiting van het veiligheidspact het
systeem van sancties, bezettingen, van
het Rijnlandregime en verlenging van
dc bezettingstermijncn, kortom dc
Politiek van openlijke of verholen
ransche aspiraties op het Duitsch»
gebleven deel van den Rijn, niet meer
voortgezet kan worden.
De „Vossische Zeitung" verlangt
van de a s. conferentie, dat zij traebt
niet slechts uiterlijke vredc.vwaarbor
gen, maar ook de moreele basis voor
een werkelijken vrede in het leven te
-ar ..Berliner Tageblatt" herinnert
aan de honderd boeien van het Ver
drag van Versailles, die aan het won
de lichaam van Duitschland hangen,
en zegt, dat de geallieerden daarvan
dadelijk cenige los moeten maker,
wil Duitschland de begcerdo ondertee»
kening onder het Westelijk pact kun
nen zetten en tot den Volkenbond toe*
weden.
Verspreid Nieuws
ITALlë's SCHULD AAN DE VER.
EENIGDE STATEN-
De fialiaanschc missie onder minister
Volpi ter regeling van Italic'* schuld
aan de Yereenigdc Staten, zal 15 Oc
tober van Cherbourg vertrekken.
ZWEEDSCH.LETLANDSCH
ARBITRAGEVERDRAG GERATI
FICEERD-
Het Zweedsch-Letlandsch arbitrage»
erdrag is geratificeerd-
Sportpraatje,
HET PROGRAMMA VOOR ZONDAG.
Fuidelijk draai; Zondag het coinpolitie-
r:»i geheel volledig.
Jmi ia Haarlem krijgen we n! dadelijk
iets heel bijzonders, nmme.ijk Iweo wed-
Strijden run den eerrien rang; H. C. H.—
Sparta-en Haarlem—-H. B. K
Aan den Middenweg komen dus Ruf.
felso c.s. op heioek. ie» den vorige®
Zondag met 20 den eindstrijd om den
Zilveren Bat tegen I». H. C. jrewor
hehhen. li« fe gebleken, dat Spart*
*n over een heel *t«rk elftal to
kken heeft, «ooial de wedutrijdcL
deze Rotterdammer* wederom
emotie en spaantaar rullen wez-.n. Hoe
te m<er xal dit morgen het geval
t.u rij verschijnen «allen tegenover
de ir:eeche en fikecho R. C. H.-ploeg. die
twee «ware wel-tri-den gewonnen
heeft, namelijk tegen BWuw-Wit in Am
sterdam en U-en 5 >nm --<•:» op
heet;, vee', weerkracht «o Ixwiiun. Men
kar: er van O*» i vn. da: de Roe mg haar
mannetje ©ofr morgen «al weten to etaaa.
We voorspellen haar de overwinning.
Oo"« „p het Haorlem-veld ral het
voetbolfeest worden. H. B. S. ie altijd
van do meest geziene tegen»! anders,
dat het «en uiterst vlugge i». w
in aanvoerder Deuie nog altijd ven l.
partijtje laat alen. IIcol jammer U
hel daarom, dat een van do vlugste voor-
hocdeepelem, dia Nederland heait, thans
erhinderd is, ui: tc komen. Wo bedoe
len den lenigen M. Houtkonpcr. die
d-n wedstrijd tegen Snart* xi;u 'neen «oo
dwnig geblesseerd lie eft, dat hij «enige
dogen ruet moest houden en daarna
-lechts steunende op een «tok ami
loopen is gegaan. Wo wenscheu li«n
spoedig herstel toe. De ror-ibroek-n kon-
hem rog lang niet mlseen. Het elf
tal ren Haarlem heet: een groote wijxi-
ondergaao, zoodat het heel moeilijk
rworden ont een uiUlag te voorspellen.
doe
Kij$:
sen vermaard athlcvt. ook wel «al
turatcn voetb&üea. Tcktlenburg heeft «ich
»-»r voor de spilplaata bc-ckikbaar ge
dcld, waarmee wc Haarlem kunnen ge
ukwenechen. Wo achten de middetibnie
(Dik—Tekelenbung—Reder) lo «erkste
van Haarlem. Het verheugt ons ook,
at Vam Dia len in de voorhoed» epeclt.
Dat waarborg: wel een goaltje! Do pun-
!i kunnen beet can dan Bchoterweg
H. I". C. ;at, -i ar lic'. nieuwe v.!.| van
V. O. C. te Schiebroek. Het moet daar
heel aardig spelen wezen. Op het oogen-
>1* kennen wc n« niet de samenstelling
•on het H. F. C.-elftal, maar toch nieenen
v« wel een overwinning voor onze blauw
vilten te mogen voorspellen, ook al heeft
v. O. C. de vorige week liet kunststukje
uitgehaald, om in het Amsierdameehe
Stadion vim BUuw-Wit t« winnen.
E. D. O. ral het aan het Toepad on
der KraHngecheveer nog eens proWrcn,
n Excelsior te winn.»:. We stellen heel
e'. vertrouwen in do E. D. O. ploeg,
>t alle vier de linie« betreft. I)e voor
rede weet pree te», hoe een geldig doel
punt gemaakt moet worden en de achter
hoede is er van op de hoogte, hoe een
doelpunt moet worden vooriioawn. Alle-
1 factoren, die os:* de victorie
E D. O. doen voorspellen.
Do ft-.rmvoge's «it vangen op eigen
ireln D. F. C. .Vanger:en de IJtnulder.v
■n een tweeden Van dor Wint schijnen t«
hebbën gevonden, «al Stormvogelg *:ch
m de ernstige nederlaag tegen R. C. H.
illeo en kunnen rehabiliteeren.
7. acsd voortSchoten voor de tweede
klasse kan een interessante wedstrijd wi
den, waarvan de ultetag niet mi: eenige
«ekerheid !e voorspellen ie.
Bloemend aal gaat naar Wormervwr,
W. F. C. twe« puntjes af te snoepen.
BINNENLAND
IN EEN PUT GESTIKT.
Het oudste zoontje van II. Meindcrs
(e Dedemsvaart geraakte in een onbe
waakt oogenblik in ccn openstaande put
bij de buren. Levenloos werd de kleine
uit gehaald.
EEN REUZENSNOEK.
Een licfhcbbcr»visschcr in dc Lemmer
beeft in het nieuwe stroomkanaal bij
de Lemmer aan een gewonen hengel ccn
snoek van 13 pond gevangen. Het dier
had een lengte van ruim ccn meter.
Mr. VAN GIJN EN DE OOSTEN.
RIJKSCHE NATIONALE BANK.
In verband met de mcdcdeeling dat
dc Oostenrijksche regccring pogingen
het werk stelt om mr. A. van Gijn
:r te halen tot voortzetting van zijn
imbt van adviseur van de Oostenrijk
sche Nationale Bank. verneemt de N. R.
Crt., dat de heer Van Gijn te dezer
zake nog geen beslissing heeft genomen,
doch dat hij voornemens is in het be
gin van October zich naar Ween en te
begeven, teneinde deze aangelegenheid
nader met de Oostenrijksche regeering
te bespreken.
HET ONGELUK TE LUTJEBROEK
De Standaard meldt:
Dc man wien verleden weck bii dc
in restauratie zijnde R.»K. kerk in Lut»
jcbriek fgem. Grootbmek) 't ongeluk
overkomen, is aan de gevolgen daar»
n niet overleden, zooals per abuis
werd gemeld. Wel is hem 't linkerbeen
afgezet. Naar deze droeve omstandig»
heden gerekend, maakt dc patiënt het
redelijk goed.
ALGEMEENE BOND VAN' R.»K.
RIJKSKIESKRING.ORG AM»
SATIF.S.
De Algemeenc Bond van R.K. Rijks'
kieskringorganisaties in Nederland zal
op Zaterdagmiddag 7 November te
Utrecht een algemeenc vergadering hou»
den. De agenda vermeldt on, dc ver»
kiezing van een voorzitter. Het bonds»
bestuur beveelt eenstemmig voor deze
vacature aan jhr. mr. Cb. Ruys de Bcc»
renbrouck in Den Haag. De aftredende
voorzitter, mr. A. baron van Wijnber
gerï» stelt zich niet meer herkiesbaar.
DE KRUISER „JAVA"
Bezoek van ministers
Vrijdag hebben eeinge leden der re-
jeering nun voc*genomen bezoek ge-
iracbi aan Hr Ms. kruiser ..Java", wel
ke zich nog iir de haven van Amsterdam
bevindt.
Met den trein van 10.04 uur aniveer
den de ministers Lambooy, De Geer,
Rutgers en Kooien aan het C. S. Aan
een der steigers van het Open Haven
front lag de molor-sloep van de „Java',
onder bevel van den luitenant ter zee 2e
klasse Stuyvesant Meyer gereed. Hier
mede werden de Ministers onmiddellijk
naar Hr. Ms. kruiser gebracht. Deze
lag thans weer aan de Javakade ge
meerd.
De oorlogsbodem werd geheel bezich
tigd waarna dc bewindslieden aan boord
de lunch gebruikten.
Met den trein van 3.06 u. van het C.
S. vertrokken de Ministers weer naaf de
residentie.
Het verdrag met België
Een adres der Kamer van
Koophandel te Maastricht
aan de Tweede Kamer
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Maastricht en omstreken heelt
in een adres aan dc Tweede Kamer ge
wezen op het belang van het tusschen
Nederland en Belgie geteekenJe verdrag,
dat aan de goedkeuring van de Staten
Generaal zal worden onderworpen.
De Kamer ziet in het verdrag een
groote verbelering der scheepvaartver
bindingen zoowel in het Oosten als
het Westen.
„Beschouwen wii schrijft de Kamer
het tradaat volgens de gepubliceerde
stukken, doch afgezien van hetgeen niet
bekend is en er mede in verband zou
kunnen staan, dan zijn ook wij van mee
ning. dat sommige bepalingen van groo-
ter belang zij t voor België, dan voor
Nederland en daarom een beletsel kun
nen vormen voor ongewijzigde aanne
ming.
Wij meenen echter, dat het belang van
een goede verstandhouding met België
als ook het eigen landsbelang eischen.
dat het ontwerp-verd-ag ni« zonder meer
wordt verworpen, doch voor zoover noo
dig in onderdeden aangevuld en gewij
zigd. Van beide partijen zullen bi; te
verwachten nadere onderhandelingen
concessies gevraagd, en door be.de par
tijen naar wij hopen, gedaan worden".
EEN ARRESTATIE BIJ
DE R0BAVER
Meer dan een ton verduisterd
Het Vólk schrijft:
Wij plaatsten den lOen Augustus in
ons blad een bericht, dat er bij de
Haagsclie afdeel ing van de Rotterdam-
sche Bankvereeniging door de bij die
instelling ingevoerde reorganisaties fei
ten aan het licht gekomen zijn, welke
fyt verschillende ontslagen aanleiding
gegeven hebben.
Thans vernemen wij. dat dc politie is
overgegaan tot de arrestatie van den pro
curatiehouder H. Gebleken is, dat deze
in den loop der jaren meer dan een Ion
heeft weten tc verduisteren. Zeer waar
schijnlijk is '..et. dat H. gespeculeeid
heeft met het geld van een-ge cliënten,
die van deze l.nancieele manipulaties vol
komen onkundig waren.
FRITTUITVOER NAAR DUITSCH-
LAND.
Men schrijft ons van de Oostgrens, dal
Duitsche kooplieden nu zoowel in het
Limburgsch Maasgebied als in Gelder
land appels en peren opkoopen tegen
ruimen prijs, op voorwaarden evenwel,
dat het fruit over de grens moet zijn.
vóór de nieuwe Duitsche invoerrechten
op fruit geldend zijn.
ONTSLAG AAN ONDERWIJZEND
PERSONEEL.
De raad van Apeldoorn heeft besloten
ontslag te vcrlccncn aan de onderwijze,
rcsscn. die vóór haar 45ste jaar in het
huwelijk treden, cn in het algemeen aan
de onderwijzers cn onderwijzeressen die
den 65»jarigcn leeftijd bereikt hebben
Dit besluit werd genomen met 18 tegen
9 stemmen.
Gelijk bekend, stellen B. cn W. van
Blocmcndaal den Rand voor ccn besluit
in denzclfden zin tc nemen.
GROOTMOEDER WAS NIET TE
VINDEN.
Uit Eindhoven wordt gemeld: De
rijkspolitie hccit in het Pbilipsdorp al»
hier ccn minderjarig meisje aangehou
den. dat reeds 12 September j-1. dc
ouderlijke woning tc Roosendaal was
ontloopcn. naar zij zeidc, om haar groot»
moeder, die alhier zou wonen, op tc
zoeken. Zij heeft deze echter niet ge»
vonden. Het meisje was zonder geld cn
had vele nachten onder den blooten
'uemel doorgebracht. Zij werd naar haar
ouders teruggebracht.
LOONSVERLAGING.
Officianten en employés in dienst
.an het Koninklijk Huis cn het Kroon»
domein hebben bericht ontvangen, dat
rnct ingang van 1 Januari dc loonen met
10 pCt. zullen worden verlaagd.
KERK EN SCHOOL
ACADEMISCHE EXAMENS-
Leiden- Bevorderd tot doctor in
dc rechtsgeleerdheid op proefschrift gc»
titcld „Indonesische Sawah«vcrpanding"
de helt Soebroto, geboren tc Pasoe»
rocan (Oost»Java).
Leiden- Artsexamen eerste gedeelte
de heer F. A- van Dop. Bevorderd tot
arts de heer S- F- W. van Hasselt-
Delft- Geslaagd voor het cand-»ccn.
voor clectro'tcchnisch ingenieur de heer
A- E- van der Waay.
Wagen in gen-'Geslaagd voor het
ingenieursexamen Nederlandsche Land»
bouw, de hecrcn A. Dijkstra, geb- te
Workum (Fr.): C- J. H- Franssen, geb-
te Roermond; H. J. Frankena. geb. te
Oosterlitten*; E Gebuis, geb te Mid»
dclharnisS. Hartmans. geb- te Tic»
tjerksteradccl: F- W. Ostcndorf, geb- te
Amsterdam; l' -Ubbcls. geb. te Alk»
maar (met lof); W- A. Vcrheijen, geb-
te Arnhem.
TOESTELiCONSTRUCTIE.
Met het naderen van den winter, ko»
men dc lange gezellige avonden, die
zich hij uitstek lecncn om tc knutsc»
len cn aan „radio tc doen".
In de twee vorige rubrieken he*
schreef ik de constructie van dc an»
tennc cn de tweede stap op het luiste»
taarspad is het toestel. Dc eenvoudigste
weg is zich bij ccn radiohandclaar van
ontvanger voorzien, doch nog meer
voldoening zullen de luisteravondjes
geven als wo met 'n zelfgemaakt toe»
stel ontvangen.
liet meest simpele toestel, dat ook
door een volslagen leek gemakkelijk tc
contruceren zal zijn is de kristakdetec»
tor. Een negental jaren geleden was dit
dc ontvanger bij uitnemendheid cn met
veel genoegen denk lk nog steeds terug
aan mjjn installatie, die toen uit een
vervaarlijk grootc spoel cn een serie
van drie verschillende kristallen be*
stond. De constructie was toen niet
zoo eenvoudig als nu. AUcs moest ver*
vaardigd worden, behalve het koper*
draad, kristal en tcleloon.
Nu is dit geheel anders. We heb*
ben dc beschikking over een keur van
practischc onderdeden, die pasklaar
zi n cn slechts verbonden behoeven te
worden cm een keurig geheel tc vor*
men. Ik geef hieronder een opsom*
innig van dc benoodigde ondcrdeelcn,
die in den handel, te/amen ongeveer
f 15 zullen kosten.
KrNtaldctcctor met kristal.
Variabele condensator van 0-001 mfd.
4 '.-iisl uitklommen.
4 mpbusjes,
tin plaatje eboniet van 20 bij 20
cM.
Verder is benoodigd een telefoon en
een honingraatspoel nr. 75 of 100. Op
dc teekening iv de achterkant van het
froutpanccl afgebeeld. Dc condensator
wort in 't midden geplaatst, dc twee
lampbusjc* voor den detector komen
aan den rechtcrbovcnkant cn de twee
andere lampbusjcs voor de honingraat»
spoel in 't midden van den linker zij*
kant op 19 m.M. van elkaar. Dc aan
sluitklcm voor dc entenne plaatsen we
link* hovenaan. die voor de aarde links
beneden.
Tenslotte komen de beide aansluit»
klemmen voor de telefoon rechts onder»
le 6oïr 'Veniee". Bij de uitvoerte* van
l*awt«eno«md ortaatauromer wordt ge
tracht ale het ware een 6cdtilderij vut «en
»und op hes water te Veuel!» lot leven
te brengen en de karakters daarin te doen
uitkomen. (Kleuren In de muziek).
Bournemouth S B. M. 385 M. (Ntdarl.
«Ud.)
4,05 n.m. Orkeet van het Royal Bath
notel. Dansmuziek.
Birmingham 5 I. T. «75 M. (Ned. tijd).
4.05 n.m. The Decameron Danoe Orchoe*
tra. Dan CarolL Uitzending van het Fa-
do Dance.
5.06 n.tn. Afternoon Topics. Pianocon
cert,
n.m. Loaelle Picture Uouee Or
chestra.
Cardiff 5 W. A. 351 M. (Nadtrl. tijd).
12.50 n.m. Concert. Lunch-time-muelo.
Orkest uit het Carlton Restaurant.
3.20 n.m. Orgelconcert uitgezonden door
de Parit Hall Cinema.
3.50 n.m. Qarforth Mortimer and h» Or-
nostra.
5.20 n.m. De „Five o'olocke", vocaal «n
rumenta.il conoert.
8.20 n m. Populair concert.
Manohsstsr 3 X. IJ. 179 M. (Nsdarf.
tijd).
,06 n.m. The Pendleton Public Prise
Band from the Municipal Garden».
Aberdeen 2 B. D. 495 M. (Nedtrl. Uid).
4.C6 n.m. The Wireless Orchestra. Lot-
li»- WBUansou (me«zos^>raau). Peter
Kano (boe).
Newcastle 403 M. (Hederl. tijd).
4.35 n.m. Concert. Baxophoneeolo.
Parijs. 8. F. R. 1780 M. (Nsdsrl. tijd).
12.50 n.m. Conceit Lucie® Par».
Vioolaolo. Mycldleton.
5.06 n.m. Concert, georganiseerd 1'Asso
ciation dee Radio-Amateur» Francais.
9.06 n.m. Concert. Gala-Concert van „Le
Matin",
Leipzig ongeveer 400 M. (Noderl, tijd).
12.20 n.tn. Middagconcert op de Hupfeld
Fhonola.
3.50 n.m. Conoert door Die Rauikapelle.
Hamburg 392 M. (Neder!, tijd).
6.50 v.m. Morgen om roep.
ZONDAG 27 SEPTEMBER
Hilversum N. 8. F. 1050 M.
'10.30 v.m. XJitsending van den Kerk
dienst vanuit het Gebouw va® den Ned.
Pro!. Bond te Hilversum.
7.30 n.m. Uitzending van de Orgelbespe
ling door den heer Ford Kloek in het.
Gebouw v«® den Ned. ProL Bond to HU-
Het montcercn is al heel eenvoudig.
Van D 1 gaat ccn verbinding naar L,
daarna verder r.aar S 1 cn naar C 1;
C 2 komt aan S 2. verder aan A cn T 1;
T 2 wordt verbonden aan D 2. Hier»
mede is de montage afgcloopen cn het
ebonieten paneel kan op een daarvoor
passend kastje geschroefd worden.
Om te kunnen ontvangen wordt in
dc lampbusjes S een honingraatspoel
gestoken cn bij D het kristal. De tele
foon komt aan dc beide knoppen T.
de antenne nan L en dc aarde aan A.
Met kristal, dat voorzien is van een
bewegelijk spiraalveertje aan een ,,zoe»
ker". wordt hiermede op een gevoelig
punt al luisterende ingesteld. Door aan
den condensator te draaien zal het ge*
wenschtc station, in dit geval dus Hil»
versum, hoorbaar worden.
Wordt het station eenmaal gehoord,
dan kunnen wc nog probeeren een gc.
voeligcr punt op 't kristal te vinden,
waardoor 't geluid harder wordt.
Wat met zoo'n toestel al zoo tc
hooren is?
Beslist komt Hilversum H.O.O. goed
neembaar in dc telefoon door. Van dc
rest is weinig tc zeggen: veel hangt af
van dc plaatselijke toestand cn vooral
van dc antenne. Js deze hoog en vrij
gelegen dan is het niet uitgesloten dat
ook Daventry duidelijk te hooren is.
In het Oosten van ons land zullen
een of meer Duitsche omroepstations
doorkomen en in 't Westen de Engel»
sche stations. Met zekerheid is hier»
van niet veel tc zeggen. Ik kan echter
dc constructie van dit toestel aanbeve
len cn hoor gaarne van onze lezers
eens dc resultaten die zij met hun
„kristalletje" hebben kunnen boeken.
I 53 A fln n OlPDtfkJPA W M
ZATERDAG 28 SEPTEMBER
Amstardam 1950 M.
10.15 v.m. Tijdsein Vsi Diss (Off. As.
•terdamiche Tijd.)
4.30 n.m. Tijdsein vnn het Persbureau
Vaz Dios. (Offie. Anulerdamsohe tijd.)
Londen 2 L. O. 355 M. (Nederl. tijd).
4.20 n.m. Tijdaein van Greenwich.
4.35 nan. Concert. The „2 I». O." Octet.
6.e0 n.m. Lichte muziek.
7.20 n.m. Tijdaein van de Big Ben. -
Weerbericht.
8,03 n.»n. Militair cricest. Opera ..1 Png-
liaccl", opgeveerd door the British N:
lional Opera Cy. Uitzending van hl
Theatre Royal te Lee»ie.
10.55 n.m. The Savoy Orpheans and the
Selma Band
Daventry 5 X X 1600 M. (Ned. tgd).
Het geheel* programma van Londen.
10.50 v.m. lijdsoxn van de Big Ben
WeerberlchL
8.20 n.m. Feature programma. Relayed
te „5 X. X." Pictures and a Vieil to Old
Time Fayre. The Wireless Orchestra, o.a.,
Venetian Picture. „Musique eur 1'Eau
8 n.m. Polistenconeert. Joh. de Zvraan
(zang) Frans le Coultie (viool). S. D. O.
orketi onder leiding van Fr. Lupgene.
Blosmsndaat 340 M.
10 rm.. Godsdienstoefening der GereL
Kerk.
Londen 2 L. 0. 365 M. (Ntdsrl. tijd).
3 50 n.m. Ce®cerf. The Wireless Sym
phony Orchestra, o.a. Ouverture „Die
K«*n", Btl!«'.muziek „Rier.zi".
9.20 n.m. Concert. The J. H. Squire
Cclsste Octet.
Bournemouth B. M. 355 M. (NtdsrL
tijd)
3.50 n.m. The Royal B»lh Hotel Dsnda
Orchestra,
5.30 n.m. Strijkorkect: Menuet In E
Fin (Mozart).
Birmingham 5 I. T. «75 M. (Nsd. tijd).
3.50 n.m. The 6tatioa Augmented Or
chestra.
Manchester 2 Z. IJ. 379 M. (Nsdsrl.
tijd).
3.50 n.m. Militair orkest.
Parijs, 8. F. R. 1780 M. (Nsdsrl. tijd).
105 n.m. Concert. (Lucien Paris.
5 05 n.m. Concert.
INGEZONDEN
Van ingezonden stukken, geplaatst of
niet geplaatst, wordt de kopie den inzen
der niet teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
Dc commissie benoemd ter regeling
van dc viering cn ontvangst van de
Koninklijke Familie ter gelegenheid van
het Koninklijk bezoek aan het Amstcr»
damsche kwartier op 28 Augustus jj.,
heeft haar laatste vergadering gchou»
den op den 23sten September ten huize
van ccn der leden.
Het financieel beheer van den sccre»
taris»pcnningmeester werd nagezien cn
accoord bevonden. Het sloot met een
batig saldo van f 6.13 welk bedrag is
afgedragen ten bate van do slachtof»
fors van dc ramp tc Borculo.
Een woord van dank werd uitgespro»
ken aan allen die door hun giften dc
commissie in de gelegenheid stelden om
datgene tc bereiken wat bereikt is.
Dank werd gebracht door den heer
V II. van Engelen als voorzitter van den
Kindcr»Oranjebond „Prinses Juliana",
nan de hecrcn G. Mctzelaar cn N. J.
Michel voor hun gewaardeerden mo»
rcclcn cn financicclen steun.
Jn het bijzonder werd dank gebracht
aan dc overige leden van de commissie
voor hun ijver en bemoeienissen, waar»
na ook het bestuur van den Kinder»
Oranjebond Prinses Juliana bcdJnkt
werd voor hun hulp en voorlichting. De
prettige samenwerking tusschen com»
missie cn Julianabond werd herdacht.
Daarna werd de comfnissie ontbonden.
Namens de commissie,
I P. J. VAN WUNNIK|
•ecretaris»penningmeester,
