HAARLEM'S DAGBLAD
UNITED TELEGRAPH
WOENSDAG 28 OCT. 1925
DERDE BLAD
DIENST VAN DE
DE HAND BOVEN AZIt
door
Dr. ELIAS HURWICZ.
De Russische politiek in China. De houding van Japan.
Over veroveringszucht. Over India. Een anti-
Bolsjewistisch front
Omstreeks 1890 sprak ik tc Peters,
burg eens met vorst Uchtomski. die
destijds nou intieme vriendschap met
Nicolaas II onderhield, over dc Kussi.
sche politiek. Rusland. reide dc vorst
heeft :ijn toekomst in Azic: wij zouden
beter van invloed op den Dalkan kun.
ncn afzien dan van invloed op
schillende dcclcn van Azië! Dat was
reeds een voorbereiding op dc leuze,
die later, toen dc Siberische 'spoorweg
zijn voltooiing naderde, werd uitgcgc.
ven door dc „Aziatische school", wier
leider Uchtomski was. „Rusland's. hand
boven geheel Azië". Evenwel was de
Balkan niet opgegeven. Tijdens dc
Haagschc vredesconferentie van 1899
zeide dc toenmalige Russische gezant, I
vorst Lobanow, ilat men don Balkan
„moest laten bevriezen".
Het veroorzaken van dezen, om zoo
te zeggen „bevroren" toestand van dc
Europcesche problemen was voor dc
Russische politici het voornaamste
doel van de conferentie. Intusschcn was
China haar. mikpunt. Niet alleen dc Si»
bcrischc doorweg. maar ook dc grootc
geprojecteerde spoorwegen, waarmede
rncn dwars door Chineesch Turkestan
de grootc vlakte aan den benedenloop
van den J.ingtsc wilde bereiken, waren
er op gericht, China van Rusland at.
hankclijk tc maken. „Heeft Rusland
overwegenden invloed in China, dan
kan 't a andaar uit ook 'n on weerstaan,
baren druk op Indië uitoefenen." Met
deze woorden heeft dc vorst zijn laat.
stc grootc streek gedaan aan het schil,
dcrij van dc Russische0 toekomst in
Azic.
Japan Jind'op dit schilderij nog geen
plaats. Maar zelfs wanneer wij Jap-n
buiten beschouwing laten, dat. zien wij
duidelijk, dat de beginselen vin dc Rus»
fcischc politiek zich ook in dc zeer sterk
vcrandcro omstandigheden opnieuw
openbaren. Omstreeks 1890 beschouwde
men in Rusland nog niet dc Duitschc.
maar dc Engclschc politiek als de groot.
6te tegenstandster, want men wist wel.
dat de Russische hand boven geheel
Azic vroeg of laat op tegenstand van
Engeland zou stuiten co inderdaad is
Japan dc soldaat van Engeland in Azic
geworden. Tegenwoordig zijn het niet
meer spoorwegplannen, waarmede men
China onder invloed van Rusland wil
brengen en op het oogenblik kan ook
Japan niet meer met een handbcwc»
ging van het Aziatisch toonccl worden
verwijderd, maar in principe is dc po»
litick, die dc sovjetgezant Karachan
te Peking voert dezelfde, die vorst
Uchtomski wilde voeren. Uchtomski
gaf tijdens het bovenbedoelde gesprek
ook en geenszins terloops ic ken.
nen. dat hij Mongoolsch bloed in dc
aderen had door zijn afstamming
var een Tataarsch vorstengeslacht, dat
vroeger ia Rusland had gchccrscht
en dat kwam hem uitstekend te pas bij
den omgang met dc Oost.Aziatcn. Zelfs
deze karaktertrek is ook tegenwoordig
merkbaar; ook do heer Karaohan is.
gelijk zijn naam reeds aanduidt, een dj.
piomaat van Tataarschc afkomst. Even.
zeer had Lcnin Tataarsch bloed. gelijk
zijn werkelijke naatnUljanow bewijst
en zijn afkomst ui:'het Tataarschc
gouvernement Simbirslc aan den bene
dcn.NVolgu.
Wanneer nu, zooals dit jaat gebeurd
is de sovjetgezant tij de Chinccschc
regccrlng het Chinecsebe volk met
zijn tegenstand heeft geluk gewenscht,
wanneer Trotzki, zooals eveneens is
gebeurd in Moskou dc Chineczcn toe.
roept, dat zij het voorbeeld van Rus»
land moeten volgen en het Europcesche
juk afwerpen, wanneer de gehecic Bols.
iewistische pers niet verheelt, dat n3«r
haar opvatting op het oogenblik China
dc zaak van het Bolsjewisme in het
verre Oosten voortzet, dan is dc voor.
naamste tegenstander tegen wie dit
alk» is gericht, opnieuw: Engeland
Evenais een menschenlccftijd geleden,
is ook thans China niet meer dan een
tusschcnstation op den weg naar het
cinddctl: Indië. Het is moeilijk tc zog
gen. wie van heide partijen, de Engel-
sche u! dc Russische zich hij dc/cn
strijd in het offensief voelt. In den
grond der zaak is dc aanvaller Rus.
land. Het Bolsjewisme is naar zijn
aard nog agressiever en expansiever
dan hc: Czansmc. In den ijjd tus«
sche» den Russisch.Japanschcn oorlog
cn den wereldoorlog schreef generaal
Kuropatkiii zijn beroemde memoran-
durr, aan den Czaar, waarin hij aan.
toonde, hoeveel vierkante werst het
Russische rijk sedert de zestiende
eeuw was gegroeid en dat niet de ver.
dedigmg, maar dc succesvolle aanvuls»
oorlog lier historische clement van dc
Russische politiek was. In het tegen,
woordigc Moskou gaat deze oorlogs»
leuze, die vroeger het l'anslavismc tot
drijfkracht had, thans gepaard met de
Bolsjewistische boodschap aan dc vol.
ken. Kautsky, de Tsjech, neeft voor
ho^ Bolsjewisme den waren naam ont.
dc-kt „socialismus asiaticus". Uct eigen»
lijke doel van zijn veroveringszucht
ligt evenwel in Europa, want er is geen
sprake van, dat het tot wereldheer,
schappij komt. alvorens het dc Euro.
peesche volken heeft onderworpen. Na»
dat echter dc machthebbers van Mos»
kou dc ervaring hebben opgedaan, dat
geen van dc grootc mogendheden van
Europa langs directcn weg ernstig
door hen kan worden ondermijnd, na.
dat in het bijzonder dc hoop, dat
Dui'.sehlnnd Bolsjewistisch zou worden,
ongegrond is gebleken, hebben zij den
indirecte» weg gekozen en het voor»
opig doel daarvan is Indic.
NVa-rom Indië?
Omdat de Bolsjewistische machthcb»
bers hopen, in Indic Engeland te kun»
ncn ticffcn. Engeland is. merkwaardig
genoeg de cenigc van dc Europcesche
groote mogendheden, die door dc Bols»
jewisten kan worden aangevallen cn
niet alleen de cenige, maar ook dc
sterkste en dc machtigste. Dc Britschc
Labourrcgccring onder Ramsay Mac»
donald was naïef genoeg, dc Russen
ook nog het strijdmiddel tc leveren,
waaraan het hun het meest ontbreekt.
itnelijk contant geld. Daardoor moest
zij den aftocht blazen. Du tegenwoor
dige Britschc regccring heeft haar po.
litick zeer ondubbelzinnig tegen het
Bolsjewisme gericht Het vertrouwe»
lijke memorandum van Chamberlain
i Februari van dit jaar, dat onlangs
Amerika is opgedoken, spreekt dat
2ccr duidelijk uit. Engeland wil een
groot anti»Bolsjcwistïsch front vormen
cn in verband met de resultaten van
Locarno is ook Duitschland tot op
zekere hoogte voor dc zaak gewonnen.
In Moskou beschouwt men Jit als een
offensief. Formeel moge dat juist zijn,
doch inderdaad is het een verdediging»»
middel van de Britschc politiek. I'rofcs»
sor Charles Sarolea van dc universi»
tcit tc Edinburg heeft in zijn bekende
bock „Imprcssions^of Sowjct Russia"
ccn juiste definitie van den toestand
gegeven, in dier voege, dat de afloop
van den door Moskou begonnen strijd
tegen Engeland de beslissing zal bren»
gen over dc politieke toekomst van
het Bolsjewisme.
Van Moskou uit is met alle mogelijke
middelen, doch vergeefs, getracht,
Duitsohland af tc houden van tocna»
dering tot Engeland. Dc toestand is
zij het in gccamouflecrdcn vorm, on»
gcvccr gelijk aan dien in dc juren van
1899 lot 1901. toen Engeland naar ccn
bondgenootschap met Duitschland
streefde cn Bülow en de Duitschc keizer
beslisten ten gunste van ccn plaats
tusschen de beide stoelen.
Vervolg Stadsnieuws
DE WETHOUDERSCRISIS TE VELSEN
Een onderhoud met den heer W. Landeweerd
Zijn zorg voor het openbaar onderwijs
Wat de voorzitter van de Federatie Velsen der S. D. A. P.
ons zeide
Onze lezers zullen zich herinneren
dat de gemeente Velsen op 't oogenblik
haar wcthouders»quaestie heeft. Uit bc»
richten in ons blad is gebleken, dat dc
wethouder voor het onderwijs te Velsen,
tevens wethouder voor het gas» en het
waterleidingsbedrijf, nog wel niet offi»
eicel, maar dan toch officieus op ccn
vergadering dc mcdcdecling heeft gedaan
bereid te zijn, zijn wethouderschap neer
tc leggen. Deze verklaring was het gc
volg van een verzoek der Federatie van
de S.D.A.P. te Velsen, dat dc heer
Landeweerd zijn mandaat ter beschik»
king zou stellen.
Naar aanleiding van een en ander
hebben wij den heer Landeweerd ver»
2oeht ons ccn overzicht van de toe»
dracht der zaak tc geven. Wij vonden
hem daartoe bereid.
„Ik zal dan maar beginnen', zoo zei»
dc de heer Landeweerd, „bij het tijd»
stip. waarop ik aan het publieke leven
te Velsen ging deelnemen, dat is dc
dag van mijn verkiezing tot lid van den
gemeenteraad: 25 Juni 1911. Ik deed
toen als sociaabdcmocraat mijn intrc»
de in den Raad. Dc fractie telde toen,
met mij mee, drie leden. Sedert dien
tijd hebben wij ijverig gewerkt voor dc
belangen der gemeente zooals wij die
zagen en wij hadden daarbij niet te kla»
gen over gebrek aan medewerking van
politieke tegenstanders. Er kw»m een
verbetering in het werkliedenrcglcmcnt.
er werden bepalingen ingevoerd voor
minimum»loot^ en maximum>arhcidsduur
geldende voor de gemccntc»bcstckkcrr.
Vooral heb ik mijn volle aandacht
en belangstelling gegeven aan het on
derwijs; ook op dit gebied heb ik als
raadslid het een en ander bereikt.
De sociaaldemocratische beweging
was toen nog zwak te Velsen; ik voel»
de mij genoodzaakt en verplicht aan dit
feit aandacht te schenken. Verschillen»
dc afdcclingcn van dc S.D.A.P. werden
door mij opgericht; ik bevorderde ook
dc totstandkoming van een arbeiders»
coöperatie.
Met een zekeren staat van dienst dus
werd ik lh 1917 gekozen tot wethouder
voor het onderwijs, het gas» en het wa«
tcrleidingbcdrijf.
Aan die wethoudcrsbcnocming ging
ccn raadsverkiezing vooraf. Ik moet
eerst zeggen, dat ik kort tc voren bc»
noemd was tot secretaris van de Huur»
commissie. Daar men meende, dat de»
ze fractie niet vereenigbaar was op
grond van een artikel in de Gemeente»
wet met die van raadslid werd door
mijn partiigenooten»raadsleden sterke
drang op mij uitgeoefend om voor het
secretarisschap der Huurcommlssie te
bedanken, ten einde mij weer candi»
daat te kunnen stellen voor den ge»
meenteraad. Ik heb toen inderdaad be»
dankt als secretari? der Huurcommissie
cn bij de verkiezingen werd ik in twee
districten gekozen. On 6 November
1917 werd ik wethouder van het gas»
en het waterleidingbedrijf. Ik wist toen
van het college van B. cn W. gedaan
te krijgen, dat mij ook de zorg voor
het onderwijs werd opgedragen. Dit
was mijn speciale wcnsch, omdat het
onderwijs mij bijzonder aantrok.
Gedurende den tijd van mijn wet»
houderschap heb ik, met dc volle me»
dewerking der raadsleden, vele verbe»
tcringen kunnen invoeren. Ik noem dc
stichting van ccn nieuwe, volgens dc
moderne eischen ingerichte, zcsklasslgc
bewaarschool tc Vclscroord. Dc
klassen hevaten elk 42 leerlingen
steeds bezet. Daurmede gepaard
ging een subsidie regeling voor het bij»
zonder bewaarschoolondcrwijs. die een
weldadige uitwerking had. Ook werd
lymnastiekondcrwijs voor aiic 5e, 6c en
cklassen ingevoerd. Dit nlles eischte
latuurlijk belangrijke uitgaven van dc
gemeente..
Het is ook gedeeltelijk aan mijn po»
gingen te danken, dat cr tc Velsen een
Rijks Hoogere Burgerschool is geko»
men Zulk een school behoorde vóór
iptreden als wethouder tot het
tcirein der bespiegelingen cn vrome
wcnschcn.
Voorts werd aan alle scholen een 7e
leerjaar verbonden. In een latere perio»
ie werden verslechteringen, die bet ge»
olg zouden zijn van de technische her»
zicning der wet op het Lager Onder»
wijs, zooveel mogelijk tc niet gedaan.
Ook dit eischte weer offers van dc gc»
meente".
„Maar nu het conflict?"
„Het conflict", antwoordde dc heer
Landeweerd, „culmineert, naar dc so«
oiaabdemocratische Raadsfractie het
doet voorkomen, in liet feit. dat ik
met de fractie tc weinig vóórovcileg
gepleegd heb ten opzichte van door
mij, als wethouder, te nemen besluiten.
Daarvoor werden dan verschillende bc»
wijzen aangevoerd, waarvan mijns in»
ziens slechts cén steekhoudend is.
Ik bedoel du:
Ik heb cr in het college van B. cn NV.
vóór gestemd, om aan Gcd. Statén tc
adviscerca de Huurcommissie
heffen. Bij het uitbrengen van mijn
tem beschikte ik over gegevens, dijc
mij veilig deden besluiten zóó tc stem»'
men als ik deed. Ik erken evenwel, dat
ik in dit geval beter bad gedaan eerst
overleg met dc sociaaldemocratische
Raadsfractie tc plegen.
Een andere griet van dc frjetic te»
gen mij betreft dc behandeling van dc
gemeentcbegrooting over 1924, Deze
l:\v.im eind 1923 in behandeling bij B.
ei \V. Het bleek, dat zonder ingrijpen»
dc maatregelen die bcgrooting niet slui»
tend tc maken was. B. en NV. verecnig»
den zich toen met een voorstel van mij:
als geen andere wegen open stonden
over tc gaan tot aftrek van W* van
de loonen der gemeenteambtenaren cn
werklieden, in den vorm van pensioen»
bijdrage. Het eindresultaat van ver»
schillende besprekingen was dut B. en
NV. (dus ook ik) cn ten slotte dc Raad
zich vcrccnigdcn met bezuiniging op
verschillende openbare werken en een
korting, niet van Sj l-, maar van 3 1/2
op dc salarissen cn loonen. Vóór het
bepalen van mijn houding in dezen is
door mij geen overleg met dc raads»
Iraetic gepleegd, inaar al had ik dien'
weg bewandeld, dan zou het resultaat
toch hetzelfde /:jn geweest.
Dc andere grieven tegen mij loopen
tsluitcnd over ondcrwijs>qu*estics; zij
zijn alle in den Raad zelf behandeld cn
in geen van die gevallen ia vooroverleg
noodig geweest.
Zoo is men verstoord over de wijze,
waarop de reorganisatie van school D.,
tc Vclscroord. is voltrokken.
Die reorganisatie was neergelegd
ccn verordening, rcgeler.de het Lager
Onderwijs cn vastgesteld door den gc»
meenteraad, nadat het ontwerp voor de»
•cverordening alle stations van vóór»
-verleg was gepasseerd. Dc uitvoering
r van was dus niets andtrs dan een
bestuursmaatregel. Dc wijze waarop
dc tenuitvoerlegging plaats had wekte
cenigc ontstemming bij de fractie,
hoofdzakelijk omdat als waarnemend
hoofd en later als hoofd werd
oorgcsteld iemand, die naar het oor»
deel der fractie niet in aanmerking luid
moeten komen.
Op grond van dc verordening moest
dc school gesplitst worden; de juiste
tijd daarvoor was dc vncnntic. In dien
tijd werden dan ook dc noodige ver»
andcringcn in liet gebouw gemaakt cn
na dc vacantie kwam het personeel der
school voor een voldongen feit te
staan. Daarop volgde in het gemeente»
blad de publicatie van dc indccling der
leerkrachten. Dc heer Van Oosterom
werd hoofd van de eenc cn dc heer De
Mooy hoofd der andere school. Deze
laatste benoeming was zeer tegen den
zin der andere onderwijzers, die ook ge»
sollicitecrd hadden naar dc door uen
heer Dc Mooy vervulde vacature.
Deze zaak is op verschillende confe»
rentics en fractievergaderingen bespro»
ken, waarbij dan ook altijd één der bo«
vengenoemde ontevreden onderwijzers
(als secretaris der fractievergadering)
aanwezig was. Ik heb toen ten slotte
geweigerd dc fractic»vcrgudcringcn,
waar zaken, het onderwijs rakende, zou»
den behandeld worden, bij tc wonen,
omdat ik het verkeerd acht dat ccn ge»
nieente»ambtenaar (in dit geval een on»
dcrwijzer) de fractievergaderingen bij»
woont. (Het is overigens juist, dat ik
ls wethouder van onderwijs meenings»
erschil met dezen onderwijzer heb ge»
had en.enkele handelingen van hem heb
moeten corrigeercn of niet heb kunnen
tolereeren).
Uit deze zaak is ccn sphecr van wan»
trouwen en een stroeve samenwerking
met dc Raadsfractie ontstaan; dc quaes»
tic van School D was althans de drup»
pel, die den emmer deed overloopcn.
Ik heb schriftelijk aan de fractie ge»
vraagd, welke punten naar haar mee»
ning voor vóórovcrlcg in aanmerking
komen. Het antwoord hierop is geweest
een motie, ^waarbij het vertrouwen in
den wethouder werd opgezegd. Op dc
Fcderatic»ledcnvergadcring van 7 Octo»
bcr is deze motie aangenomen tegen
het advies van dc partij cn van het ge»
westelijk bestuur in; bij die motie werd
mij ook de verplichting opgelegd, mijn
mandaat als wethouder ter beschikking
tc stellen. In een onbewaakt oogenblik
heb ik toen gezegd, dat ik mij aan dé
uitspraak der Fcdcraticledcnvcrgade»
ring zou onderwerpen".
„En blijft u daarbij?"
„Thans kan ik verklaren, dat ik bc».
reid ben mijn mandaat ter bcschikkinrj
J r> I
HET VERKEER TF AMSTERDAM
1. Door de Amsterdamsche verkeerspolitie werd een begin gemaakt met het gebruik van de slopborden op de drukke verkeer!»
punten. Gelijktijdig werd door de politie-agenten een kleine brochure over verkeersregeling aan het publiek uitgereikt. Op
- foto r.ict men hoe een agent van de verkeersbrigade de brochure aan een automobilist overhandigt. 2. Een tweetal
atax-chauffeurs, die de brochure van de verkeerspolitie aandachtig bestudeert
m c c n t e b c 1 a n g (ik zeg
uitdrukkelijk: alleen op dien
ond) mijn aanblijven ais wethou»
r wcnschclljk achten, dan ben ik be»
reid, dit in gunstige overweging te nc=
men. Overigens heb ik geen bezwaar
tegen overleg met dc fractie over zaken
ven principieel cn groot belang,, wel
echter tegen overleg van allerlei kleine
dingen.
Mijns inziens zijn verschillende leden
der Federatie nog niet genoeg opge»
voed in het besef van nicdc=rcgccrings»
■crantwoordelijkhcid. Zii willen een
vcthoudcrschap alleen maar aanvaard
zien, als de wethouder op den steun
van een meerderheid kan reke
nen".
Dc lieer Landeweerd vestigde cr ten
slotte nog onze aandacht op. dat onder
zijn leidmg het gasbedrijf van een
noodlijdend ccn bloeiend bedrijf is ge»
worden. Door dc winsten van het gas»
bedrijf konden dc tekorten gedekt wor»
den van het waterleidingbedrijf, dat nu
zichzelf kan bedruipen, 20.1)00 rctribu»
tic uit gas cn water tezamen is gebruikt
als bijdrage voor het onderhoud
egen.
Wij hadden nog een kort telefonisch
onderhoud met den heer Jansen, hoofd
an school A cn voorzitter der vcrecni»
ging van hoofden van scholen te Vel»
n.
Dc heer Jansen liet zich zeer j.
stïg ui: over dc qualiteiten van den heer
Landeweerd ais wethouder van onder»
ijs. „Wij vonden", zoo zeide hij. ..ai»
tüd yecl medewerking van hem; hij
had voor ónze wcnschcn steeds een ge»
:tti§ oor cn dc toestand der scholen
r"vrisen is dan ook uitstekend. Het
ou ons zeer spijten als de heer Lsr.dc»
ecr.I aftrad.
De directeur der Rijks Hoogere Bur»
gerschnol. Dr. Bakker, liet zich als
olgt tegenover ons uit:
„Ik sta hier aan het hoofd van een
Rijksschool, die buiten den heer Lan»
dcwccrd omgaat maar ik heb toch wel
den indruk dut hij teVclscn de belangen
van hei openbaar onderwijs met bui»
tengewoon enthousiasme heeft behar»
tigd. Hij heeft ook gedaan weten tc
krijgen, dat, als het Rijk ons in den
steek liet met betrekking tot het stich»
ten van een litcrair»ccunomischc afddc»
de gemeente zou bijspringen. Tot
nu toe is 'dat nog niet noodig gc»
eest."
Tenslotte lalcn wij dc volgen wat de
heer W. F. Visser, lid van den ge»
meenteraad voorzitter van de sociaal»
democratische raadsfractie en van dc
Federatie Velsen der S.D.A.P., ons
mededeelde.
„Dc eorzaak van'het conflict", aldus
de heer Visser, „is dat dc heer Lande»
weerd steeds zelfstandig optrad cn
er tusschen den wethouder en onze
fractie geen overleg cn samenwerking
bestonden. De heer L. legde zich maar
vast m het college van B. en NV.,
der de fractie er in tc kennen. Her»
haaldtlijk hebben wij den wethouder
gewaarschuwd: hij beloofde dan heter»
schap, maar ging steeds op dcnzelfdcn
voet voort. Dit moest nu eindigen, daar
dc leden der fractie toch niet als kw.
jongens in den raad kunnen zitten."
De beer Visser noemde ons dezelfde
zaken als dc heer Landeweerd had
aangeroerd cn waarover mecningsvcr»
schil met dc fractie bestaat ten opzich»
te van hot al dan niet gewensebte van
overlcg.plegcn.
„Ik zou niet gaarne willen beweren"
ging iie heer Visser voort, „dat de heer
Landeweerd de belangen van het on»
derwijs niet voldoende heeft behar»
tigd; over die behartiging is de fractie
tevreden. Maar dc samenwerking
met den wethouder is nu toch geheel
verbroken al is hij dan ook, dit ver»
klaar iK met nadruk, ctn kalm, eerlijk
en betrouwbaar man want het gaat
toch niet aan dat wij telkens voor vol»
dongen feiten worden gesteld, terwijl
dan b ijkt dat wij er anders over den»
ken.
In berichten is icïs gezegd van
onderwijzer, die „adviseur" vin de Fe»
deratie zou zijn cn met wicn de heer
Landeweerd mceningsverschil zou heb»
ben gehad. Ik meen, dat dit niet juist
is, wc; heeft de heer L. meeningsver»
schil gehad met een Ander onderwijzer,
maar die is nooit adviseur van de Fe»
deratie geweest. Eerstgenoemde onder»
wijzer was overigens geen „adviseur",
maar vertegenwoordiger van dc Fede»
ratie en hij bezocht de fractic»vcrgadc»
ringee".
„En als de heer Landeweerd mf eens
aanbleef?" vroegen wij.
„Wat er dan gebeuren zal, daarover
van den Raad te stellen. Mocht de Raad Eceft dc fractie nog geen besluit geno»
evenwel, alleen op grond van het men" besloot do heer Visser,
De „Codro" ontbonden
De heer Krelage spreekt de
slotrede uit
Op ccn alhier gehouden vergadering
is dc „Codro" ontbonden. De heer E.
H. Krelage hield daarbij de volgende
rede:
Nu het besluit tot ontbinding dezer
coöptintieve vcrceniging genomen is.
en haar kort, maar veelbewogen bc»
staan voor goed is afgesloten, zij liet
mij vergund nog ccn kort slotwoord tc
zeggen.
In de eerste plaats om nog eens na»
•Irukkclijk vast tc stellen van hoeveel
ni"t Codro in het kritieke tijdvak 1917»
19.8 voor dc bollenstreek is geweest.
Ind- n er in die moeilijke tijden geen
ongelukken zijn gebeurd, indien het
mogelijk is gebleken dc bollenbcdrijven
over die moeilijke jaren heen te helpen
din mag zonder cenig voorbehoud
daarvan dc eer aan Codro worden toe»
gekerd.
En het mag nog wel eens herhaald
worden: dit resultaat is bereikt niet al»
leen zonder dat het den Staat één cent
aan subsidie of welken %nderen gelde»
lijken steun ook heeft gekost, maar
zelfs onder door den Staat opgelegde
voorwaarden, die den Staat aan voe»
dir.gs» cn vocdcrmiddclcn hielp in zeer
aanzienlijke hoeveelheden en beneden
productieprijs.
Met gevoelens san warme waardcc»
ring zuilen dc leden van „Codro" dc
loyale houding gedenken, die dc toen»
ciilk'c ministe- Pusthuma steeds ten
aanzien van Codro heeft betoond. Hij
v. as i.et, die dc oprichting onzer coópe»
ratie mogelijk maakte, haar steeds door
de moeilijkheden heen hielp, zich stipt
hield aan dc gedane toezeggingen.
Het was op g-ond van die toezeg»
gingen, dat dc Haarlemschc Bankvcr»
ecnigiug, die ons reeds gedurende het
eerste boekjaar een belangrijk crcaict
verleend had. zonder cenigc aarzeling
bereid tvas dit crcdiet. dat inmiddels
geheel was afgelost opnieuw cn tot
een tweemaal zoo groot bedrag te ver»
Iecncri, omdat immers Minister Posthu»
ma cc/i regeling voor Codro had vast»
gesteld, waarbij elk risico was uitgcslo»
ten.
Wij weten allen nog al te goed, hoe
cinstjg het vertrouwen in de Overheid
in dc gchcclc bollenstreek werd gc»
schokt, toen bleek, dat na het aftreden
van Minister Posthuma de door hem
;n allen vorm gt.dane toezeggingen
door zijn opvolger niet werden geho»
noreerd.
Ik zal daarover niet naplciten; maar
wel moge ik in dit verband uiting gc»
ven aan ons gevoel van sympathie voor
Jc ''aurlemschc Bankverceniging, die
van dezen loop van zaken in dc eerste
en voornaamste plaats het slachtoffer
is geworden, voor dc zware opoffetin»
gen. die zij zich tcrwille van „Codro"
heeft moeten getroosten en aan onze gc
voclens van dank en waardeering voor
dc desniettemin steeds even aangenaam
gebleven samenwerking en de coulante
wijze, waarop zij medegewerkt heeft
tot le afwikkeling.
Ais directeur der Hnarlemsche Bank
verceniging behoorde Jhr. F. Teaing
van Berkhout Jr. tot onze commissarir»
sen. Uiteraard was er steeds levendig
contact tusschen hem en het bestuur en
wanneer ik hier nog eens den dank
herhaal dien wij herhaaldelijk naast hem
ook onzen beiden anderen commissaris»
sen. den hetren Mr. H. C. Dresselhuys
en Mr. A. B. van Rijckevorsel hebben
betuigd, dan geldt dat woord van dank
thans wel in de eerste plaats Jhr. Tc»
ding van Berkhout, voor de toewijding
cm de tijdsopoffering, door he"m vooral
ook in latere jaren aan Codro gege»
ven.
Ten slotte mag een woord van dank
hier niet on'brcken aan het adres van
hen. aan wie in dc belangrijke jareu
19171919 <le leiding van Codro'a bc»
langen was toevertrouwd. Ik noem van
hen in de eerste plaats de heeren War»
naar cn Verduyn, aan wie wel het
leeuwenaandeel was toebedeeld wat de
zaken van dc fabriek betreft, maar ik
r.ocm hier ook dc oud=bestuurslcden
Van Zanten, die ons inmiddels door den
dood ontviel. Koolhoven en ï^oozen. de
achtereenvolgende secretarissen, Mr.
Ribbius en Droog, die allen belangrijk
hebben bijgo.tragen tot het welslagen
van het eerste boekjaar.
verwijten gehad. Zj moge niet alles
bereikt hebben wat zij zich voorstelde
en bittere ervaringen mogen haaï niet
bespaard zij.i gebleven. toch zal het
voor Codro steeds een voldoening zijn
tu blijven, dat het in dagen van groote
beproeving de bollenstreek voor ten
vamp heeft behoed.
Daarom waren voor hen die daartoe
geroepen viren, de werkzaamheden ten
"oatc van Codro, een opwekkende taak,
waarop zij. ondanks de daaraan verbon»
den moclclijkheden, met voldoening
cullen terugz.cn.
Codro is een zeer eigenaardige episo»
de geweest in de geschiedenis van het
bloembollen vak.
Indien inderdaad mocht blijken dat
dc conferentie van Locarno eindelijk
zeven jaar nt den oorlog, "n blijvender,
vredestoestand heeft ingeluid, zal in de
toekomst geen tweede Codro noodig
zijn.
Met den hartgrondigen wensen dat
cit inderdaa l zoo zijn moge, sluit ik
deze laatste vergadering.
INTERNATIONALE ROODE
HULP.
Naar wij vernemen is op de mtstge»
houden vergadering der afdecling
Haarlem van dc Internationalo Roode
Hulp het bestuur als volgt samccge»
steld A. J. van Gelder, voorzitter. H-
Gicsseling, Linschotenstraat 49, secre»
taris cn I. Bakhuizen vRn den Brink,
penningmeester.
FAILLISSEMENTEN
Dinsdag 27 October werden in staat
van faillissement verklaard
1. Hendrik Lichtendahl. vischhande»
laar. te IJrouïden, Willem Barends»
straat 1. Curator: Mr. A. NV. Hel»
Icma. tc IJmuiaen
2. Cornelis de Lee. timmerman en
aannemer, tc Zandvoort. Stationsstraat
14 3. tijdelijk verblijvende Lcidschcstr.
46 rd. tc Haarlem- Curator Mr- R.
C- Bakhuizen van den Brink, te Haar»
lem-
RechtercommissarisJhr- Mr. R de
Marccs van Swinderen.
Opgeheven werd het fafLPssement
van J. Drogtrop. winkelier in groenten
cn aardappelen, te Haarlem, Nicolaas
Bcctsstraat 20 zwart.
Curator Mr. L- A- bn. Van Ittcrsum,
alhier.
Geëindigd is het faillissement van
A. P- A. Verkooy, te Haarlem, uitge»
sproken 11 December 1923: «uratOT
Mr. NV. P- Vis, te Haarlem.
GEVONDEN DIEREN EN VOOR.
WERPEN.
Terug te bekomen bij
P J. J- Smit, Graaf van Wiedstraat
19, bal A. Mulder, Barrcvoctestraat
23. leesboek; H Hoffies, Joh- de Breuk»
straat 24, balJ. Prencn. Spoorweg»
straat 10. kinderbontje Verbeek. Zuid»
polderstraat 133, broche; P. Bood. Zui»
dcrtuindorplaan 15, Overveen, ceintuur;
J. dc Kaste Haitsma Mulierstraat 86.
auto»dop R. H. Derkscn, Magda'.ena»
straat 26, glas (motorrijwiel) v. d.
Laan, Zijkriaat 31, zwartwit foxhondje;
J. G. WiUe, Bellamystraat 19, bruin»
zwart hondje De Regt. Korte NVijn»
gaardstraat 3, geel hondje, Kennel
Fauna Kok. Lcidscheplc'n 12 zwart,
geel keeshondje,. Kennel Fauna Jan»
sen, KinderhuLssingel 24b. hondje, Hes»
scllng. Fitter Kiesstraat 73, br- witte
hond (Grocnedaeler) A. v. d. Heuvel,
Jan Steenstraat 29, dameshoedKap»
tein,Parklaan 36, zwart witte poes,
Kennel Fauna Hasert, Tuinstraat 1 j,
gr. witte poes, Kennel Fauna Verweij,
Arnoldwcg 9, zw. witte poes, Kennel
FaunaNV. Peters, Ripperdastraat nr-
22 zw., halsketting J- Janse^ Lange
Hcerenstraat 29, kindermantcltjè Ro»
denburg, Van E_edenstraat 9. pakje met
sajet; C. Hassink, Berckhcydestrnat
11 rd, pakje met zijde; C- v. 't Hart,
Minnebroedersteeg 13, portcmonnaie
met inhoud A- Brandon. Ursulastraat
12, portcmonnae met inhoud A. Sell rij»
ver. Gcd. Schatkóurgergracht 86. da»
mesparapluieJ. v. Kolk, Beukenstraat
4, Schoten, vulpotloodhouderP. de
Koninck. Heerensingei 71 c. portcmon»
naie met inhoudD Allink, Lange
Vecrstraai 23 a.' portemonnaic met inn.;
Politiebureau Smedestraat, vreemd
muntstuk; J. Braber. Kcnnemcrstraat
9 c zwart, parapluie Tiggclman,
Preangerstraat 17. Schoten rijwidbolas»
„i,,,» Ao* rcangersiras-. i». acnoten njwiclnelas»
Het ls niet hun sdiuld geweest, dat tingmcrk j. Hoogmolcn. Dorreboom»
J» lp.»»» y; <m»t ir. rti-iclMMengmtik U. Bijs.
ter. Eendracht straat 58. rijwielbelasting
merk Politiebureau Smcdcstr.ia'. rij»
wiclbelastingmerk D. Versteeg. Haar»
lcmmcrliedestraat 40, rijwielbehn ting,
merk; Uittendaal, Ged. Raamgracht
13, rljwlelbelastingmerk Politiebureau
iicctt zich nooit of tc nimmer iets te Smedestraat, huissleutel en taschjc-
eerste heeft voortgezet. Tot op het
laatste oogenblik heeft Codro zich
steeds van alle opgelegde verplichtin
gen jegens den Staat gekweten, heeft
het steeds ceilük en trouw haar taak
vervuld, haar 'plicht betracht. Codro
