HAARLEM'S DAGBLAD BRIEVEN UIT ENGELAND VAN HET POLITIEKE TOURNOOIVELD WOENSDAG 11 NOV. 1925 TWEEDE BLAD (Van onzen correspondent). HUMORISTISCHE KUNST Hot is een geluk voor ons arme ster» yelingen dat cr nog zooiots als humor in de wereld is. Een kwinkslag, een onverwacht grappig antwoord, cc-11 niet afgesleten woordspeling, ccn karika; tuur. een nuchtere waarheid op de ,'uiste wijze te pas gebracht, een ori» g.necle en tegelijk geestige vinding, 't valt alles onder dien verzamelnaam humor een lach cn een traan, als De Géneste: 1) cn bovenal Piet Paal» tjens haar wilden, de scherpe idcccr. van Multatuli, de kostelijke kijk op de menschen van Hildcbrand. Het b moeilijk ccn definitie voor humor te vinden Het is al zeker door duizend geleerde heeren geprobeerd om die mengeling van pathos en speelsehheid. van ongerijmdheid cn komischen zin precies vast tc leggen, maar net als ze denken cr tc zijn. is zij laclynd uit haar gevangenis ontsnapt tn is de anecdote, die zij trachtten tc omschrijven, een leeg hulsel, waaraan dc geest ontbreekt. Een werkelijk humoristische gebeur» tenis, een tcckening, ccn schertsend vers, een goed vertelde grap. zfj zijn alleen verstaanbaar voor hen, die zin '•oor humor hebben. Tracht men ccn ongevatte grap tc verduidelijken, dan ra de geestigheid verdwenen, het is vreemd maar het is zoo. En humor hangt samen met ras» senkarakter en met den tijdgeest, men kan grappen ..datccren" maar men kan kwinkslagen van la» ten we zeggen een Indiër even moei» lijk in zijn volle beteckcnis waardccrcr. als een NV'cstcrsehe van zeg 1800. Ik heb in mijn bezit ecnigc jaargangen van Punch van dc negentiger jtren eti al waardeer ik dc teekeiHngcn ervan even» goed als ik die van een bcdendaagschc Punch waardeer, het is mij onmogelijk om de meeste onderschriften te waar» deeren. ook ai hebben zij geen betrek» king op gebeurtenissen van dien tijd. En over een kwart eeuw zal het cvcdzoo gaan met de jaargangen van nu. Ziet racn er dan ccn grap in, die op ..Yes, we have no banana's" is gegrond, dan staat men er natuurlijk raar van te kijken, maar ook dc aardigheden die geen datum met zich dragen, zullen dan zouteloos zijn. Hier wordt op het opgenblik in Spring Gardens bij Trafalgar Square een „Humor"» ten toonstelling gehouden. Het is voor ccn liefdadig doel, om oodlijdendc Londenschc hospitalen, die louter bestaan door vrijwillige bijdra» gen van het publick, financieel tc steunen in een tijd waarin nolens vo» lens, bij velen dc wil voor dc daad gaat. En daarom mag men er geen kwaad van spreken en da: is ook hc: laatste dat in mij op zou komen, maar werkelijk dc humor van het verleden is een beetje vervelend cn voor die van heden behoeft men de leeszaal van zijn club niet te verlaten. Ik heb cr mij een half uur best ge» amuseerd. daarna een half uur gekeken met kwijnende belangstelling cn in het derde half uur werd het tc bar en ben ik er haastig vandoor gegaan. Nu zal ik eerst ccn* ccn ..gedateerde" grap navertellen van NV. G. Baxter (1858'88) uit Judy, ccn „anecdote" van 1384. Men ziet cr een strenge oude dame op afgebeeld, die door een oogglas een dienstmeisje fixeert, dat ccn dienst zoekt. i De oude dame: En wat zijn je ver» Iangens omtrent wat, naar ik meen gc» noemd wordt: Zondags uit?" „O! die, mevrouw, dat kan me bc» slist niets schelen. Een andere avond als de „Thcaytcrs" open zijn, is net zoo goed voor mij". Ik zou wel eens willen zien. wat een twintigste eeuwschc movrouvv en ccn hedendaagschc dienstbode thans van dat grapje zouden denken. Londen 5 November. Hoe verder we terug gaan, hoe zoute» loozer de humor wordt voor ons. Hier is cr ccn uit Punch van 1860, nog wel van John Leech, een der hc» roemde teckcnaars Wc zien er twee jongelui in avondklccding, van wat ik veronderstel voor dien tijd nogal „gc» curfd" model, zeer mgepend en met heel dunne broekspijpen. Ze hebben natuuriijk „ootelctjes" op de wangen en zwierige haren: „Dan jc niet. Charles?" „Nog niet! Ik laat altijd eerst dc meisjes een tijdje naar me kijken en naar mij verlangen". Ik wilde, dat ik cr onbevangen om lachen kon. Nu is het evenwel opmerkelijk, dat al- we nog verder teruggaan, naar Wil» liam Hogarth (16971764). Laroon Collet. Grimm en Brandoin, wc een veel grover soort humor vinden, die er genoeg van ons afstaat om ons toch weer aan tc trekken, zij het op heel andere manier dan de menschen van dc achttiende eeuw die karikaturen en oorlijke teokeningen bezagen. Voor ons zijn het „Karakter" cn „Costuum". tcekeningcn geworden, en de grootc Thomas Rowlandson (1756—1827) steekt zijn grootcn meester Hogarth naar de kroon. Hier zien we nog iets anders, n.l. dat de tcckenigcn in vele gevallen in het geheel geen bijschrift behoeven. De humor is cr ccn van zwelgen cn drm» ken, van speelzucht en allerhande bras» serij. maar hoe scherp en geestig heeft Rowlandson zijn typen bestudeerd, doe teekenend is de gelaatsuitdrukking, hoe a:ep de gedachte. Het zijn zcde»schct» san fcbsatirischc kracht. Een op» rking. de mannentypen zijn bij dc oudere earicaturistcn óf zuur en brood» mager of gulzig en wanstaltig dik. Hu» noristisch? Jawel, maar ccn beetje 'oedkoop. Rowlandson was een zedenmeester. :ooals wij bem thans zien. Mogelijk vas hij in zijn tijd alleen maar ccn geestig karaktcr»tcckcnaar zonder mo» ralisatic. Onder de ouderen is er een. die, naar zijn naam te oordcclen ccn Hol» lander moet zijn geweest, B. A. van Assen (j 1817) maar die in zijn teekenen echt Engelsch was. Hij heeft op de ten» toonstelling twee uitnemende gewas» schcn tcekeningcn in Oost»Indische ikt, een heks. door drie zwarte dui» eitjes besprongen cn ccn (Engelsch) landschap, waar ccn vroolijk gezelschap uit ccn herberg «cn man uitwuift, die achterstevoren rc paard zittend het pad af galoppeert. Het aardige van de tentoonstelling is dat «e er sn de meeste gevallen origi» ncclc 'tcckcnihgcn zien van dc meesters dc afdrukken, zooals zc later in druk verschenen. De Engclsche koning iccft uit zijn zeer grootc verzameling an oude Ergelschc karikaturen zeer ec! geleend en dc rest komt uit Engel» schc particuliere collecties, of uit die Punch cn andere dag» en weckbla» den. Dc allerlaatstcn, d.'t. die san de laat» e tien jaar. moesten tot enkele teeke» ningen worden beperkt, omdat er zoo relc zijn. Ze zijn door en door Engejsch. in il hun verscheidenheid, zc zijn alle da» dclijk herkenbaar, daar zij zich angst» allig vasthouden aan ccn eens gescha» pen cn in den smaak gevallen soort. Ilcath Robinson, Batcman, Studdy. Wil :n, David Low, Poy, wie kent zc niet met één oogopslag. De Engclsche humor is na verwant nan de Hólland» schc, voor mij even nuchter, maar nog een heclcboel komickcr. XYX. 1) Zie in dc Géne->tct's T.eckedichtjes sover Humor: „Een rijke taal vol geest cn ingehouden tranen TWEEDE KAMER 10 November Middagvergadering. Nog geen beslissing over de behandeling van de Marinebegrootmg. Voortzetting der besprekingen over de Staats- begrooting. Vele desiderata. ik(tariefwet!) verhoogd. n Fokker, bezig: met do inspectie van een der drie 200 P.K. machines der Giant Fokker Air Liner" te Detroit Dc zaak'Wcntink zal opnieuw in dc Tweede Kamer ter sprake komen, want DE MOTIE.OUD.DUIJS, vragend op. nieuw te onderzoeken of er grond is den heer Wcntink alsnog te gemoet te komen is aangenomen met 4734 stem men. Vrijdag hebben de stemmen ge» staakt, zooals men weet. DE VOORZITTER stelde dan bij dc regeling van werkzaamheden voor a.s. Donderdagavond, wanneer Bui» tenlandsche Zaken /al afgehandeld zijn men verwacht niet dat „Bui. tenlandsche Zaken" langer dan ander» halvcn avond beslaan zal Marine te behandelen. Marinecn men denkt natuurlijk aan de splitsing in een Ncderlandscht en Koloniale Marine welke de regcc. ring zich ten doel stelde in de Troon rede. Nu is geruïmen tijd geleden een interdepartementale commissie hc» noemd geworden om tc onderzoeken, welke besparingen een splitsing van personeel zou brengen. Deze cijfers zijn nog steeds niet verschenen, maar een spoedig verschijnen is te wachten, volgens dc geruchten. Dus kwam. volkomen terecht. dc heer DRESSELHUIJS met dc gedach te „Marine" tc laten rusten tot dit cijfers waren binnengekomen, wijl zij heel veel belang zouden kunnen zijn voor ccn juiste bcoordeeling der splitsingsquaestie. De heer NOLENS sloot zich daarbij aan, van harte! De VOORZITTER echter, hcrinnc» r.d aan wat de rcgccring in dc Mc. one van Antwoord van „Marine heeft medegedeeld, opperde de moge» lijkhcid dat dc geheclc splitsingsquac tic uit de bespreking gelicht wordt, omdat de rcgccring meent, dat bij do voorliggende begroöting nog geen >p!:tsing kan worden genomen. D.it kan slechts bij later in tc dienen wet» ten Dc heer DUYMAER VAN TWIST kwam met de gedachte, dat dc rcgccring, wanneer zij dc princi piccle splitsingsquaestie nog niet tot ccn Kamcrbcslissing wil brengen, allei wat daarop betrekking heeft, uit de be grooting voor 1926 gemakkelijk lichten kan. Welnu, daarover zal thans o legd worden met dc regeering. Voldoet dc rcgccring nnn dien wensch. dan zal Donderdagavond Marine worden tfye» handeld. Zoo niet, dan gaan Donder» dagavond de algemeene beschouwi.i» over dc Staatsbegrooling gewoon door want cr kiin geen avond gemist worden. Wil dc Kamer met Kcrsti klaar zijn. NVij zijn dus nog in afwachting. Dan gingen de algemeene besehou. ingen weer voort. Twee fijiancieelc sprekers vingen aan. de heeren RUTGERS VAN RO- ■ZENBURG cn v. GIJN. Voor geen van beiden was veel aandacht. Dc heer RUTGERS VAN ROZEN; BURG zag, dat het niveau der Staats» bcgrooting weer 1 mil'iocn hoogcr was dnn het vorige jaar Hij concludeerde daaruit, dat dc besparingen geen der resultaat hadden opgeleverd, geen ander wcr)^ hadden kunnen doen dan het accres der uitgaven opvangen. Dc Chr.*Hist. woordvoerder geloofde niet, omdat de uitgaven steeds zullen oploopcn. uit natuurlijke oorzaak cn d; besparingen niet groot zullen k u n n en zijn cn evenmin de inkomsten heel veel kunnen toenemen, dat in dc toekomst het niveau veel verlaagd kan worden. Daarom zag dc Chr.»Hist. afgevaar» digdc slechts uitkomst in een verster» king van dc draagkracht van ons volk: alleen een krachtige wclvaartspolitick zou uitkomst kunnen brengen. Hoezeer deze ook moeilijk zou zijn. De spreker wees er op dat de loonen beïnvloed worden door de werkloosheidspoli tick etc. der rcgccring. ook door hare ham delspolitick. Van belang ook een goc< de welvaartspolitiek, omdat een lang> durig ondersteunen van grootc groc» pen van ons volk niet anders dan schade voor onze volkskracht bctcc» kent. Gezien hrt algemeene beeld van dc staatsfinanciën vroeg de heer RUT» GERS VAN ROZENBURG, of de ver dcdigingsbclasting II niet beter slechts voor ccn gedeelte zou kunnen worden opgeheven, om dc baten van het an» dere gedeelte in het schamele Pensioen» fonds te storten. Tot slot deed hij een beroep wij zouden willen zeggen een geestdriftig beroep, als de heer Rutgers van Rozenburg maar wat vloeiender, wat overtuigder sprak dan hij doet: droog en dor op de saam» hoorighcid van ons volk. Dc heer VAN GIJN begrijpelijk in hem, die indertijd als minister afgc» treden is, omdat hij, wat nu de heer Colijn wil niet doorgevoerd kon krij» gen bt jubelde de gedachte van den president minister, om toezicht met be< slissende stem te krijgen op de'uitga» ven der verschillende departementen, op de hoogte der verschillende begroo» tingen. Voorts heeft de oud»minister duchtig kritiek geoefend in meer techni» sche beschouwingen op dc verandc» ringen in dc inrichting der staatsbegroo tinge, op dc wijzigingen in den huiJi» gen regel van wat tot dc buitengewone cn de gewone uitgaven moest gerc» kend worden. Dc heer Van Gijn geloof» de. dat er geheel geen bezwaar is te» gen het leenen voor productieve wer» ken: daarmede belast men het nagc» slacht niet. Overigens was de Vrijbcidsbondcr niet «ningenomen met 's nceren Co» lijn's politiek op het stuk der finan» cicn. Hij <lrong aan op meerder bc» zuiniging en op verlaging van belastin» gen hetwelk hij een eereschuld achtte voor den heer Colijn die vcrlc» 1 den jaar den d: iiad. Het slot was ook bij den heer Van Gijn een geestdriftige uiting, een op» roep tot den minister van financiën dc bclasting«voortvluchtigen met trebmaat regelen binnen onze landsgrenzen tc» rug te trekken. Toen daarop de heer HEEMSKERK, dc a.»r. fractie voorzitter, het spreek» gestoelte betrad, kwam er in de Kamer beweging cif de aandacht groeide en bleef. De heer Heemskerk, voor hij groo»- tere politieke beschouwingen hield, sprak ccn klein aantal desiderata uit. Hij ving aan dc houding van den heer Marchnnt jegens minister Colijn niet tc kunnen bewonderen, wijl deze aan het rechtsgevoel van den minister twij» felde, om eigen opvattingen cn niet om des ministers opvattingen. Voorts vroeg hij intrekking van den stemplicht cn maatregelen maar voorzichtige tegen belastingvluchtigen. Dc heer Heemskerk kón den achter» uitgang van do A. R. cn dc C. H. trac» tic niet zien als een meegaan der kic» z.ers met de anti=Colijnschc verkiezfcigs» propaganda, maar als een afvloeiing naar de - partijen van de heeren Ling» beek cn Kersten. De heer Heemskerk hield niet; wat men noemt een redevoering in grootcn stijl. Zij was meer een aaneenrijging van verschillende min of mc:r schcrpc opmerkingen. Scherp was hij tegen dc ontwapeningsgedachte van dc V. D. en S. D. hij zcide o m. niet tc kunnen in/.icn. wat de socialisten toch aan Lo» j carno hebben medegewerkt, waarover dc heer Albarda sprak. Wat het s!uitcnd=makcn der begroo» ting aangaat, dc oud»ministcr meende d.'t de oppositie daarover nu n»ct zoo. veel critick moest oefenen. Was zij mr» een beter plan van sanccring geko» men? Uitvoeriger was hij over het samen» werken der rcchtsche groepen. Hij wees cr op. dat er blijkbaar van ccn gezind» hcid tot samenwerking der rechtschc groepen sprake is en geweest was, bij dc voorbereidingen tot het kabinet. Waarom zouden zij geen regeering heb» bed mogen vormen? Ieder die het wel meent met het parlementaire stelsel, zal die samenwerking moeten waardce» ren. Want zou rechts niet samengaan, dan zou cr politieke wanorde komen. Immers cr is geen andere meerderheid! Mag men dc schuld geven ann de rcch» terzijde vroeg de a.»r. leider dat er geen linksch ministerie te vormen is? Men spreekt van een democrati» schc meerderheid maar is die cr? - Daartoe zouden de rechtschc partijen zich horizontaal moeten splitsen. En dat willen zij niet. omdat hun doel is dc maatschappelijke tegenstellingen tc verzoenen. Wel zijn er verschillen tusschcn rechts wie ontkent 't? riep de heer HEEMSKERK uit maar er is nog zoo j veel, dat tot samenwerking noopt, nog zooveel dat bewaakt moet worden: vrij» hcid van geloof, dc mogelijkheid om uit het geloof tc leven, dc bewaring van huwelijk cn gezin, van dc beginselen van het strafrecht, van de vrijheid van onderwijs. Daarom ook kan hij het optreden van dc hccrcn Kersten en Lingbeck wel» kc laatste niet aanwezig was: dat moet ccn politiek jongeling niet doen! allerminst bewonderen zij braken .:F, waar eenheid noodig was. Als een „po» litiek geweten" zag hij die heeren ze. kcr niet. Uitgebreid weer ging hij op dc Lingbcckschc rede in hem voor» houdende, dat hij allerlei kerkelijke vragen op politiek terrein overbracht, waar deze niet hoorden. En geen juist inzicht toonde in de rechte onderschei» ding van kerk en staat, wat de a.»r. woordvoerder met vele voorbeelden verduidelijkte. Dc heer HEEMSKERK heeft het op» treden van den heer Colijn verdedigd. Het beroep van den heer Albarda op' den volkswil wraakte hij in dezen, lm» mcrs zoo betoogde de oud»minister het technisch politieke werk valt bui» ten dc functie van de kiezers. Hij ver» dedigde her optreden van den heer Co» lijn om dc noodzakelijkheid van voort» gaande bezuiniging en sanccring. poogde de linkerzijde duidelijk te ma» ken. dat conservatisme en anti»rcvolu« tionnairc overtuiging twee heel ver» schillende zaken waren. In de nog overgebleven idsrnlmte .•an den Vrijheidsbond het nog slechts enkele minuten heeft de heer Van Rappard aangedrongen op ccn voegen van „Landbouw" bij „Nij» verheid en Handel" en dus een nieuw departement tc vormen. Om de grootc belangrijkheid van den Landbouw voor ons volksleven. Avondvergadering. Bui- tenlandsche Zaken. Het gezantschap bij den Paus. 's Avonds was over Buitenla-ndschc Zaken dc heer DRESSELHIJS de eerste .preker. Zooals elk jaar zag deze -oordvoerder onzen minister van Buiten landsche Zaken als een minister uit dc oude diplomaten school, als iemand, die maar langzaam oog kreeg voor het groeien van dc rechtsgedachte, die r langzaam daaraan gcloovcn ging, met scepticisme vervuld was jc< gc-ns ccn staten»organisatie en een duur» zamen vrede. Ecnige kentering nam de heer Drcssclhuvs dnnkbaar waar. Want even dankbaar had hij kennis genomen van het optreden van den heer Loudon in dc laatste VolkenbondsveTgadering. Dankbaar was de heer Dresselhuijs voor Locarno, al zag hij het werkelijk Rijnpact als ccn teruggang van het pro» foeol van Genève. Hij vroeg echter waarom ons land geen partij wag bij bij het Rijnpact. Een andere vraag kwam óók: welke de koers is van onze internationale toekomst. Zal de minister hert Protoool tot nieuw leven brengen? De heer Dresselhuijs zette nog uit»» een. dat lidmaatschap van den Volken» bond medebrengt, zorg voor eigen erf, zorg voor de veiligheid. Hoe is Ne» dcrland's taak in dc ontwikkeling van den Volkenbond? Over het verdrag met België spre» kend, gaf de leider van den Vrijheids» bond uiting aan zijn blijheid, dat er kans is op wijziging van het verdrag met België cn aan zijn wensch, wiens vervulling hij met verlangen tegemoet zag, dat de voorgeschiedenis daarvan volkomen -bekend worde. Kan vroeg hij tenslotte de huidige regeering niet de toezegging geven, dat er ccn staatscommissie be» noemd zal worden, welke onderzoek doet naar wat ons land maritiem en militair te doen heeft, wanneer <lc Vol» kcnbondsgedachte werkelijkheid is ge» worden. De heer VLIEGEN sprak evenals verleden jaar de gedachte uit, dat met het Pact van den Volkenbond in de hand eenzijdige ontwapening mogelijk en wcnschelijk blijft: in tegenstelling met die van den heer Dresselhuijs. Overigens was de heer Vliegen het in veel eens met den heer Dresselhuijs: roeg ook volledige inlichtingen over de voorgeschiedenis van het fractaat met België, was ook overtuigd van de meerdere wenschclijkhcid van het Pro» tocol van Gcnève boven partieele veiligheids tractaten. stemde ook in met dc waardcering over Locarno, juichte ook dc laatste rede in den Volkenbond van jhr. Loudon toe en hoopte mede op meer gevoel van den minister, op meer groei hij hem van dc interna» tionale rechtsgedachte. De heer VLIEGEN vroeg voorts con» trcle op alle uit Nederland uitgevoerde levensmiddelen tot verbetering van onzen naam in het buitenland, klaagde over een eenzijdige samenstelling van de delegatie naar den Volkenbond. Verschillende kleinere onderwerpen zijn aangeroerd geworden. De heer IJZERMAN informeerde naar "s ministers meening over de Su* rinaamsche grenzen met Engeland de oude veel omschreven kwestie. De heer VLIEGEN wenschte te we* ten of de Duitschc Keizer wel vol* doende verzekerd is in Doorn. De Duitsche tarieven werden alge» meen geteekend in hun bcnadeelende werking voor onzen export. Over de paardenfokkerij, en die benadeeJing, sprak de heer v. RAPPARD over den nadeeligen invloed door de spoorsvegta» rieven voerde de heer v. BRAAM» BEEK het woord cn -in het algeme_en over de tarieven de heer LOV1NK. Die ook van dc regeering vollen steun vroeg voor de commissie, thans naar Amerika gezonden om van de Ameri» kaansche regeering tc verkrijgen, dat geen Nederlanschc producten (bloem» bellen) geweigerd worden onder het mom van zorg voor dc gezondheid. Hij hoopte op meerdere resultaten van deze commissie, dan die van vroegere, wel* kc naar Amerika gingen. Ook de heer v. d- Bilt hoopte op spoedige verandering in de nieuwe in» voerrechtcn van Duitschland, hij had van onzen vluggen minister, vroeger 'o» grijpen verwacht. En dc heer Kor» tenhorst wilde rctoisiemaatrcgelen. Dan kwam de heer Oud zijn instem» ming betuigen met de gedachte van den heer Vliegen, die meende dat zelfver» dedigtng om te beginnen niet noodig is, dat een legermacht niet noodig :s om aan de cischen van den Volken» bond te voldoen- En hij wees op de verklaringen van de geallieerde regee» ringen jegens Duitschland- Ten slotte heeft de heer Her mans op uiteindelijke maatregelen aangedron» gflh tot schadevergoeding aan dc Ne» derlanders in Frankrijk en België, die in den «oorlog schade leden. PROF. JOSEPHUS JITTA In de Dinsdagmiddag gehouden vergadering van den Raad van State heeft de vice-president, mr. W- F. van Leeuwen, het overleden lid van den Raad van State, prof. dr. Jos'phur, Jitta, herdacht. H(j roemde hem als don uitnemenden kenner van het recht in zijn vollen omvang en van het internationaal privaatrecht in het bijzonder, waardóór hü aan het vaderland, aan regccring cn staatscolleges groote diensten heeft bewezen De jeugdige keizer van Annam, Vink Tbuy, in zjjn fantastisch, nationaal costuum. Zooals bekend is Keizer Khal Donk, de vader van Vink Thuy, onlangs overleden'

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1925 | | pagina 5