HAARLEM'S DAGBLAD
OVER DE GRONDBEGINSELEN
VAN ZAKEN DOEN
FLITSEN
Bronchitis
ZATERDAG 14 NOV. 1925
ZESDE BLAD
Door HERBERT N CASSON
ELFDE GRONDBEGINSEL
Waarde is onmiddellijk of uitgesteld
■deerd kunnen worden ©n waarde Is een
I daarvan. Waarde is niet een eenvoudig
woord, liet is zeer gecompliceerd en
I heeft vele haken; hetzelfde artikel kon
10 verschiU-mde waarden hebben voor
10 verschillende menschen: dat hangt af
van allerlei feiten. meeningen cn modes.
Het is gedeeltelijk geestelijk en gedcel»
te lijk stoffelijk; het kan voorbijgaand
zijn als de blos van een roos of eeuwig
als een heuvel.
MERCURIUS»
In Haarlem's Dagblad v«n Dinsdag
17 November zal het dertiende artikel
ir. deze rubriek verschijnen onder den
titel: Gold is goud.
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 448
HET PERRON-STALLETJE
I
De meeste® onzer hebben bij ver»
Bchillendo gelegenheden geld verloren,
omdat wij in gebreke bleven zorgvuldig
te onderzoeken dat gevaarlijke woord
„waarde".
Er zijn verschillende soorten van
waarde, bijv. een kunstenaar die met
mij bevriend is. zegt mij, dat zijn huis
f 60.000 waard is; ik vraag hem daar*
naar verder en ik verneem dat hij er te
zamen f 48.000 aan besteed heeft; net
la verzekerd voor f 36 000, hij heeft het
zoo knap verbeterd, dat hij het in»
derdaad voor f 60.000 zou verkoopen,
aan ccn koopcr die het weet te waar»
deeren. Maar als het op de markt
kwam en morgen verkocht werd. dan
zou het niet meer opbrengen dan
f 12.000; wij hebben hier dus 4 verschil»
lende waarden: besteed f 48.000. ver»
zekerd voor f 36.000, onmiddellijke
waarde f 12.000. uitgestelde waarde
f 60.000. Er ia een ontzaglijk verschil
tussehen nu en in de toekomst; nie»
mand is inderdaad voorbereid om te
koopen of t« verkoopen, tenzij hij de
beteckcnis van dit elfde grondbeginsel
heeft geleerd: waarde is onmiddellijk
of uitgesteld.
Wanneer gij geld wilt beleggen moet
fiij 3 factoren in het oog houden: vei»
igheid, winst, verkoopbaarheid. Wcr»
kclijke staatsschuld brongt ccn hoogen
prijs op in verhouding tot de rente,
omdat zij in een half uur verkocht kan
worden; een volkomen veilige 7 pet.
obligatie ia een kleine maatschappij is
niet meer waard dan 100 omdat
er niet onmiddellijk een markt voor is.
hieruit blijkt, dat veiligheid cn winst
met hot eenige Is, dat in het oog moet
worden gehouden.
Het nut van een beurs Is, dat ze ons
Onmiddellijk ccn markt geeft voor cou»
rente fondsen, zonder dat ccn opoffc»
ring in den prijs noodig is. In het al»
gemeen maakt zij den prijs vast en geeft
ons een mechanisme voor snellen ver»
koop. Als er geen beurs was zouden
wjj 2 veilinghouders noodig hebben
voor iederen makelaar die er nu ia
Een der tragediën van zaken doen b
bet verlies dat voortkomt uit een ge.
dwongen verkoop; in een oogwenk
wordt een prachtig eigendom gelijk
een hoop vuilnis. Daar is nauwelijks
een grens voor de waardeloosheid van
een eigendom dat vóór zonsondergang
moet worden verkocht.
Onmiddellijke waarde: een man leert
dat nadat hij een veiling heeft gchou.
den; de armen leeren het iederen dag
in dc particuliere hanken van lccning;
de winkelier leert het wanntcr hij te»
veel gekocht heeft en een oorlogs»
koorts plotseling dc zaken stop zet; dc
fabrikant leert het wanneer hij geld
tracht te lccncn op zijn fabrieksinstab
larie.
Bankiers hebben een reputatie van
pessimisme gekregen. voornamelijk
omdat zij gedwongen zijn voortdurend
aan onmiddellijke waarde te denken:
huu funotie is geheel verschillend van
die van promotors cn speculanten, die
aan uitgestelde waarde denken; beider
gezichtspunt is even wettig cn nuttig,
maar zij zijn dikwijls zoo verschillend
als het Oosten van het Westen.
In het algemeen gesproken fs het
niet verstandig of veilig voor iemand,
om meer dan 2/3 van zijn kapitaal te
beleggen in eigendommen die cco lage
onmiddellijke waarde hebben; een ge»
vaariijkc mecning Is dikwijls ontleend
aap het beroemde gezegde van Camc«
g:c: „Doe al uw eieren in één mandje,
en houd dat mandje in het oog". Dc
a aarheid is, dat hij dit pas zcide toen
zijn eigen mandje zoo groot was gc»
worden, dat het veiliger was dan dc
bank. Op zijn weg naar rijkdom had
Carnegie verschillende belangen: van
1855 tot 1865 was hij aandeelhouder in
minstens 10 ondernemingen, alle buiten
de staalfabricagc.
Menigeen is verleid door dc aantrek»
kelijkheid van een speculatie in land
om zijn gehccle fortuin te beleggen in
een strook gronds die binnen 5 jaar
bet eindpunt zou zijn van een spoor»
weg; was dit het geval, dan was zijn
belegging veilig. als die spoorweg
kwam. kon hij zijn land verkoopen
voor 3 maal den prijs dien hij ervoor
Kopierecht root Haarlem'» Dagblad
Nadruk, geheel of gedeeltelijk, verbode*-
de zaken taai. die niet te %'ccl bcstu»
betaalde; maar dc beslissende vraag
voor hem was: schikt he* mij, zoo lang
te wachten?
Iemand met een klein fortuin moest
zich vast'-ouden aan eigendommen van
hooge onmiddellijke waarde; hij moet
zijn 4 of 5 nemen en daarmee te»
vreden zijn. Risico is alleen voor hen
die het k"nnjtn verdragen; grootc win»
stco zijn -oor diegenen, die groote ver»
liezen k annen verduren. Ik heb het al»
rijd beschouwd als de sociale plicht
van een rijk man om een zeker pcrccn»
tage risico op zich te nemen, door
nieuwe ondernemingen te stichten er
nieuwe terreinen van werkzaamheid 'c
openen, maar het is ook een sociale
I plicht voor den man van kleine midde»
l Icn om voorzichtig te zijn. 'renslotte
is het iemands eerste "iplicbt om op
zijn voeten te blijven en niet te vallen
cn het verkeer te belemmeren.
Iedereen die gemengde beleggingen
heeft moet er zeker van zijn dat cr som
mige zijn reddingsboohv-T ,-dcn, veilig er
snel m tijd vun storm Het voorldu»
rende gevaar is, om cffeotcn met lage
rente te vermijden voor die niet een
hoog percentage; 10% ir »"ïc1 prettige
dan 4 en het bescheiden genoegen vttn
gewone aandeden, dat wij prijs geven,
als wij preferente aandeeicn koopen, is
een gang van zaken die vroeg of laat
ieder onzer te pakken krijgt.
Ik durf zeggen, dat iedereen die eenig
fortuin heeft in zijn brandkast een
kleinen bundel schuldbekentenissen
heeft, samengebonden met een «tukje
touw, en waarvan de eenicc waarde
dat touwtje Is.
Er is een verrassend verschil 4n dc
twecde»handswaarde van goederen; die
van schoenen, meubelen c. d. is laag;
van paarden» zilver, enz. is hoog; het
ecno kan verkocht worden voor 2/3
van de kosten, terwijl karpetten zelden
meer opbrengen dan 1/4. Aan het einde
van het Jaar vindt gij wellicht dat
diamanten u minder hebben gekost
dan afgesneden bloemen, omdat gij 2,f3
van de waarde der diamanten kunt
terugkrijgen, terwijl het geld voor de
bloemen verdwenen is voorgoed.
Als ik een koopman was. dan zou ik
mijn bedienden drillen totdat ze de
beteckcnis inzagen van onmiddellijke
cr, uitgestelde waarde; ik zou mijn goe
deren in 2 soorten verdcclcn: dc zekere
soort cn dc misschicn»soort Dc goe»
deren van noodzaak en de goederen
van gril. Ik zou het woord onmiddellijk
stempelen op dc goederen van gril en
mijn bedienden rangschikken en betalen
overeenkomstig hun bekwaamheid om
deze te verkoopen: Ik zou ook verwach»
ten dat ik ccn grootcr winst zou maken
op mijn onmiddellijke goederen, ik» zou
tevreden zijn met 8% op suiker, ma3r
200% trachten te krijgen voor opgc»
roaaktp hoeden.
Zoo komt op verschillende wijze het
clement van den tijd in elke kwestie
van waarde; sommige goederen nemen
toe, andere nemen af in waarde. Som»
mlgc zijn zoo verkoopbaar, dat zij bijna
goiijk zijn aan goud en andero zoo
grillig, dat cr geen zekerheid is om er
ooit een koopcr voor te vinden. In»
trinsickc waarde is vaak een misleiden»
de phrase.
Dit elfde axioma heeft een zeer be»
langrijke beteckcnis. toegepast op po.«
soneel; de waarde van een goeden cm»
ployé is onmiddellijk, terwijl dc waar»
de van een nieuwen of ongeocfcndcn
bediende uitgesteld is. Iedere employé
van uitgestelde waarde is een bezwaar;
de bediende die geld voor u maakt is
de geoefende, die jaren bij u blijft. De
Bell Telephone van de Ve'recnigde
Staten bijvoorbeeld, ontdekte dat
haar vrouwelijke employés ge»
middeld niet langer dan 4 jaar bij haar
werkten; dientengevolge voerde deze
maatschappij een stelsel in van onder»
r;cht, ziekenverpleging cn pensioen, om
haar personeel op te leiden en voor ccn
langcrcn tijd in haar dienst te houden.
Sinds dien tijd is he. nut van den tcle»
foondienst tot zijn hoogtepunt gc»
bracht.
Kortom, er zijn sommige woorden in
WOESTIJNNACHTEN
door
MARCEL RONNER.
Toen wij het vruchtbare land langs
dc Nijl voor goed hadden vaarwel ge»
zegd cn onze kameelcn dc eerste hon»
derd mijlen door het rulle zond der
I Lybische Woestijn reeds geruimen tijd
i achter zich hadden, gloorde in verre
verte dc ochtendzon haar eerste stra»
len over de uitgestrekte eindeloosheid
der Sahara, welke zidh voor ons 6preid»
dc.
Wij zadelden de kameelcn af en bouw»
den onze tent op. Daarop genoten wij
ons eenvoudig maal en dc lang ont»
beerde dronk water, waarna wij ons ter
ruste legden in afwachting van een
nieuwen nacht.
Wij waren drie ki getal, drie Jonge
vrienden met verschillende beroepen,
verschillende ervaringen en verschillen»
de levensinzichten. De eenzaamheid
der woestijn had ons saarngcbracht,
daar. waar vreemdelingen in Afrika cl»
kandcr opzoeken uit verveling, name»
lijk Marakeoh. dc stad van sneeuwwitte
huizen. Clacsman, een Vlaamschen na»
tuurvorschcr, die de woestijn bereisde,
op zoek naar den papyrus, waarin het
geboortegchcim van Toet Ank Amen,
Pharao Ankhnaton's verdelger, staat
beschreven, was voornemens zich door
de Lybische woestijn en het land van
Nubië te begeven :n dc richting der
I rivier Bahr El Arab. Marvel!, ccn ont»
'vluobte dragonder van het Vreemden»
legioen, Engeisch van geboorte maar
door ziin langdurig verblijf in de tropen
meer hranschman dan Brit, had den
Vlaamschen docter verzocht hem te
mogen vergezellen als knecht cn reisde
dus mee naar de verre rivier. En ik,
dagbladschrijver, met vrijen wil te gaan
en tc reizen waarheen ik wilde, had mij
bij dc twee aangesloten, hopend dat
ergens m de dorre verlatenheid der
woestijn ons wel een avontuur tc beurt
zou vallen, dat waard was beschreven
to worden.
Zoo waren wij drie vreemde vrien»
dentezamen op onze kameelcn der»
waartfl getrokken, waar het land geen
naam meer heeft en waar niets dan het
hooren der eigen stem ons aan het le»
ven herinnerde.
Wij sliopen broederlijk naast elkaar
l:i één tent en toen eindelijk dc bran»
dende zon ter kimme neigde, ontwaak»
ten wij en staarden van het open tent»
gat uit over de eindeloozc zandvlakte,
die nu paarsachtig gloeiden in de laatste
phosphoriseeronde stalen der zon.
De nacht kwam, helder cn verkoe»
lend.
Wij sloegen onze zadeldekens om dc
schouders en bleven zitten om een
pijp tc rooken; rondom ons heen niets
dan stiltestilte cn sprookjes»
nchtigc betooyerïng.
En langzaam ontstond cr één dier
wonderlijke stemmingen waarvan woes»
tijnreizigers gewag maken in hun boe»
ken. Eén dier droomachtige nachten,
die vol zijn van geheimzinnige lichten
en schaduwen, vol van verre bctoovc»
rende zangen, vol van kleur cn zang,
En wij voelden ons daar als één man,
aanschouwden met van vervoering
glanzende oogen het wonder dier ver»
lokkende woestijn, die van goud tot
paars geworden was en nu in hcï
duisteren der Oostersche nacht hcél
langzaam groen werd, lichtgevend
groen.
Toen ontrukte de stem van Marveil
ons aan de bekoring van zooveel
schoons en zwijgend luisterden Claes»
man en ik naar het verhaal van den
onbekenden vriend.
Hij was een eigenaardige sinjeur;
een man met heldenmoed, maar een
orwerheterlijken avonturier. Zijn weg
door het leven was van Noord naar
Zuid en van Oost naar West gegaan,
geen stad cn geen land bestond er of hij
was er geweest en overal, waar zijn
voeten den grond maar hadden bctre»
den had het Avontuur hem t<iegclachcn
had hij dc verrassendste dingen mee»
gemaakt!
Hij had in Barcelona met drie wraak»
gierige Spanjolen gevochten om de
gunst van een vrouw. Twee lidteekens
op zjjn voorhoofd had hij behouden, de
vrouw had hij verloren.
Menschen, die trachten te besluiten, wat zij lezen willen,
anderen d'e den tijd van wachten dooden met om
slagen bekijken en opschriften lezen, een geroutineerde
die een krant wegneemt en geld neerlegt, zonder snel
heid te verminderen en het gros dat het stalletje alleen
gebruikt om hun vrouwen of meisjes te ontmoeten.
(Nadruk verboden).
Hij was van Hamburg naar Zuid»
Amerika overgestoken, verborgen in
het kolenruim, en toen het 6chip ein»
delijk haar bestemming was genaderd
en dc matrozen hen vonden in het
ruim, gelastte de wreede kapitein, dat
hij overboord zou worden gegooid, het»
geen dan ook was gebeurd.
In New York had hij zich van een
tachtig verdiepingen hoogé wolkenkrab»
ber naar beneden laten vallen m een
net; alleen om menschen tc trekken
voor do reclame van een zeepfabriek!
In Moskou had men hem vijf maan»
den gevangen gehouden onder den
grond, als verdacht van spioimage; in
Tunis had hij op leven cn dood ge»
vochten met zes dronken Mooren; de
halve wereld was hij rond geweest met
een reizend circus, waarin hij optrad
als duiker, die in een acquanum van
drie meter hoogte, worstelde met een
krokodil! Hij had van alles gedaan, hij
had alles gezien, hij had alles ondervon»
den. Een wonderbaarlijk mensch.
En het verhaal, dat hij ons deed, toen
de onze eerste woestijnnacht h3ar hoog»
tepunt van beangstigende stilte had bc»
reikt, was een verhaal, zooals men zc
slechts van mannen als Marveil kan
vernemen. Het moest zich hebben afge»
speeld nu ongeveer zes jaar geleden in
de dagen, dat Marveil als uitvinder was
opgedoken in Parijs. Hij had toen iets
in elkaar geprutst voor het bescher»
men van tooneeldecors tegen brand en
het zag cr werkelijk naar uit, dat hij er
flink geld mee zou kunnen verdienen,
indien hij slechts eenig kapitaal kon
krijgen.
Troosteloos liep hij over den Boule»
vard des Italiens. Het was een zomer»
avond cji de Parfjzenaars hadden zich
laten verlokken uit te gaan, zoodat dc
stad zwart zag van mensohen en ver»
vuld was van stemgegons.
Marveil liet zijn oogen dwalen over
die zee van duizenden menschen en ter»
wijl hij zich afvroeg of er bij al die
velen nu niet écn enkele zou zijn, die
hem aan vijfhonderd franken kon hel»
pen om zijn uitvinding bekend te ma»
ken.... botste hij plotseling met hevige
kracht tegen een anderen voetganger
aan. Zij grepen elkaar aan en kwamen
daardoor geen van beiden te vallen,
maar dc meneer, die zoo onverwacht
tegen vriend Marveil was aangeloo»
pen,'klemde zich plotseling nog krach»
tiger aan Marveil vast en brulde:
„D.icf! Leelijke Dief! Je hebt mijn
portefeuille gestolen! Help! Help! Een
zakkenroller!"
Ofschoon de man een vreeselijk ka»
baal maakte, leef Marveil zoo kalm
als ccn kind. Van alle kanten stroom»
den dc menschen toe en weldra vorm»
de het twistende paar het onderwerp
van aller belangstelling. De Parijzenoar
beweerde schreeuwend, dat Marveil
moedwillig tegen hem was aangeloopen
en hem tijdens de botsing snel zijn por»
tefeuillc had gerold. Marveil daaren»
tegen beweerde, dat bij van den prins
geen kwaad wist en verklaarde zich
bereid mee naar het politiebureau te
gaan. Daartoe werd besloten.
Vergezeld van ontelbaar vele men»
schon, stapten de mannen naar het po»
litie*bureau. De vreemde herhaalde
voor de poliitcprefect zijn aanklacht,
waarop Marveil aan een erstig verhoor
werd onderworpen. Daarna werd hij van
top tot teen gefouilleerd en toen cr
niets in den geest van een portefeuille
op hem werd gevonden, veronderstel»
dc ook de poliric»prcfect, dat hier wel
sprake van een vergissing zou zijn.
„Meneer de prefect", sprak de vreem»
dc man, „Ik heb mij in dezen man niet
vergist. Ik zou bijna zweren, dat hij
mij bestolen heeft Alle zakkenrollers
hebben die truc, van tegen je aan te
loopen en dan net te doen of zij gek
zijn!"
„Meneer de prefect" verklaarde Mar»
veil rustig, „deze heer vergist zich
schromelijk. II: ben mij van niets
kwaads bewust en de verdachtmakin»
gen, welke deze heer op mij wil laden,
werp ik met de meeste beslistheid af.
In dc tweede plaats heeft deze heer mij
in het openbaar, op dwi Boulevard des
Italiens, bcleedigd cn gescholden voor
dief. Ik ben niet van plan dat zoo maar
te laten voorbijgaan cn zal tegen dezen
heer een proces wegens bcleediging be»
ginnen".
„Mijne heeren", besloot de prefect,
„U moet doen wat u wenschlijk acht
Ik heb dc aanklacht van u, meneer
Bronchard, nauwkeurig genoteerd, doch
ik mag met zoo weinig bewijsstukken
niet besluiten den heer Marveil te ar»
restccrcn. En u, meneer Marveil moet
ik warm aanraden ccn beleedigings»
pioces te beginnen, wanneer u werke»
lijk niet 6ohuldig is. Hccrcn, u kunt
gaan".
Daarmede was bet voorloopig cm»
dcrzock gedaan en even later verlieten
meneer Bronchard en Marveil het
bureau van politic.
Min of meer onthutst door het voor»
val, wandclde\Marveil opnieuw de stad
in. maar het viel hem niet gemakkelijk
weer tot bedaren te komen en ten ein»
de raad ging hij terug naar zijn armoe»
dig kamertje op Montmartre. Daar nam
hij plaats in den ouden leuningstoel bij
het venstertje, stak zijn laatste Mary»
land«cigaret op en ging verzinnen hoe
aan geld te komen voor zijn uitvinding
Het werd avond en juist wilde hij
maar besluiten naar bed te gaan, toen
plotseling op do houten trap de sta^
wceklonk van ccn bezoeker. Marvel!
opende de deur van zijn kamertje en
in het schemerduister op de gang ont»
dekte hij den heer Bronchard, den
man, die hem 's middags voor dief had
aangeklaagd.
„Ach, pardon meneer Marveil, ik ben
verheugd u nog thuis te vinden. Ik
moet u noodzakelijk spreken!"
„Komt u binnen, meneer. Bronchard
Mijn huis staat voor u open, mits u
niet al te veel op de schamele inricht
ting acht wilt slaan".
De heer Bronchard nam plaats aan
tafel, maakte zijn jas open en zette zijn
hoed af.
„Meneer Marveil", begon hij dan,
.ik moet u mijn verontschuldiging aan»
bieden. Toen ik vanmiddag thuis kwam
vond ik mijn portefeuille op den schoor
steen. Ik had vergeten haar 'e ochtends
mee te nemen en ik heb u ten onrech*
te besohuldigd
Meneer Bronchard keek om znchi
heen, hij scheen den poveren toestand
van het kamer»mcubilair eens aandacht
tig op te nemen. Toen haalde hij plot*
selzng zijn portefeuille tc voorschijn en
nam cr een biljet van duizend franken
It
„Ziet u eens, meneer Marveil. Ik vew
moed, dat u met mijn verontschuldig»*
gen alléén niet tevreden ruit zijn; daar»
voor heb ik u in mijn drift ook trou*
wens te sterk bcleedigd. Maar ik zou
't onaangenaam vinden, wanneer u toch
door zoudt gaan met Uw proces en..,,
missahien kunnen wij die kwestie wel
onderling hier regelen.....kijkt u
eens.
Bronchard hield het biljet van duit
zend in de hoogte. Marveil weerde het
gekrenkt af.
„Tweeduizend dan!" riep Bronchard
nu luid en haalde het bankpapier
reeds te voorschijn. „Tweeduizend fran*
ken. meneer Marveil, als u van uw pro*
ces afziet!"
Marveil zweeg een oogenblik met zijn
verhaal. Doctor Clacsman en ik keken
elkaar veelbcteekencnd aan. Toen sprak
de doctor: „Natuurlijk heb je die
tweeduizend aangenomen".
„Dat was ik ook van plan", antwoord»
dc Marveil, „maar juist toen ik ze wil»
de aanpakkenwerd ik wak*
kerü'
En onze schaterlach schalde over het
woestijnzand!
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cents per regel
„Wat doe je voor je hoest?" Niets?
Dat ls al erg onverstandig. Als
Uw bronchitis chronisch Is gewor
den begint de ellende pas goed.
Vanzelf zal die hoest niet overgaan.
Waarom nu niet bijtijds een krachlg
werkend kruiden middel als Akker's
Abdijsiroop te baat genomen dat
U er In eenige dagen van af kan
helpen. Abdijsiroop Is een beproefd
middel bq bronchitis. Influenza, kink
hoest. zware verkoudheid, asthma.
Per floch tu 230 cc. S 1-50; 550 ir. 1275.
FEUILLETON
DE DUBBELGANGER
Geautoriseerde vertaling naar het
Engeisch van
H. B. MARRIOTT WATSON
11)
Ja. ja, natuurlijk. Crump s grauwe
gezicht klaarde wat op. Wij praten
nu nog niet over teekenen. Toen
voegde hij cr bij: Er is geen wette»
lijkt n hinderpaal meer voor dc ver-
was
dan
b'
ag. Er is geen polishoudcr meer.
s'e is Colyate.
schrok op. alsof Ik ccn slag met
hamer had gek:.gen. Colyate!
HOOFDSTUK V.
kunt u iiïnken wat mijn gc»
•i wo -n tijdens die verwonder»
ren tic. Ik h.r! gezwegen, zoo»
i n en alles gedaan om ccn
el en een k !mc stem tc bc»
n. maar onder hc: vernis woelde
ruiste het in mi;n hoofd. Door het
arden van Dcnyer's indentitcit
ik op een complot gestuit, dat al
niet door dc wet beschermd was
twijfeld een samenzwering. Hoewel ik
naar normale begrippen geen zakenman
ben in den waren zin des woords, was
ik toch in staat om brokstukken, van dit
complot tot ccn geheel samen to voc»
gen. Deze lieden waren commissaris»
sen geweest van een verzekeringmaat»
schappij die gcenerlei verplichtingen
had dan die tegenover haar polishou»
ders. Zij had geen aandeelhouders cn
zooals in alle oudcrlinge maatschap»
pijen behoorde het surplus van dc bc»
zittingen boven dc schulden aan dc
polishouders. Maar tengevolge van wat
leek op een bewust systeem van dc
commissarissen, waren in vele jaren
geen nieuwe verzekeringen gesloten cn
de een na den ander waren dc polishou»
ders gestorven cn hun vorderingen in»
gelost en daardoor vervallen.
Die vergadering in Juli, waar reeds
over gesproken is. moet het kritieke
moment zijn geweest toen werd de
Rubicon overgestoken, toen werden dc
schepen verbrand als u wilt. Toen
werd althans een politiek ingeluid
waaraan alle vier overlevende com»
missarissen hun stem hadden gege»
ven, wie weet met welke verschillende
gevoelens. Achter het complot als stu»
wcr.de kracht stond hebzucht schaam»
tcloos en naakt. Ik had den indruk
dat Quinton zich schaamde en bc»
vrcesd was. Maar bij Crump was het
een ander geval. Crump was bang. maar
niet voor zijn eigen geweten; hij was
bevreesd voor zijn leven.
Dat voerde mij tot ccn tweede cn nog
onaangenamer conclusie. Het geheim
was uitgelekt ja. Maar slechts ccn
enkel, geheim. Wat was het andere?
Ik had de bijzonderheden van het Brit»
tannia»complot vernomen, maar niet
die betreffende de moorden, of de ver»
dwijningen. Van de commissarissen,
die op dc vergadering in Juli aanwezig
waren geweest, waren twee ccn natuur»
lijken dood gestorven cn ccn derde was
I verdronken bij het baden. Twee andc»
ren waren vermoord. Wat dit slechts
toeval of was er een rechtstrccksche
samenhang tussehen al deze plotselin»
ge gebeurtenissen. Toen dacht ik aan
Colyate cn ik twijfelde niet.
Ik was op mijn kamer toen al die
gedachten mij bestormden cn ik zat in
een stoel, starende in het vuur cn on»
bewust van iets anders. Er waren nu
zooveel vraagstukken die mij toe»
grijnsden, onverklaarde problemen,
waarnaar ik slechts kon gissen en zoo
kwamen mijn gedachten op Denver.
Was Denver's verhaal niet anders
dan een verzinsel? En als dit zoo was,
waarom had hij mij dan verzocht zijn
identiteit over tc nemen? Hij had ge»
zegd dat hij het wilde doen voorkomen
alsof hij in Engeland was maar tevens
had hij mij gewaarschuwd tegen een
ontmoeting van Quinton. Er stonden
nog andere namen op dat lijstje, waar»
naar ik slechts terloops gekeken had
cn die ik mij niet kon herinneren. Ik
vroeg mij af of ik er ook de namen van
Crump cn Kerr cn Donaldson onder
zou vindqn. Als ik Quinton niet bui»
ten gewoon toevallig ontmoet had, zou
ik geheel in onwetendheid zijn geble»
ven omtrent dit complot, Het toeval,
zoo niet dc voorzienigheid had mij in
dit doolhof gelokt, waarin ik min of
meer blind rondtastte. In tegenstel»
ling met den Griekschen held. had ik
geen enkel spoor en kon slechts vaag
tasten.
En dan moest ik ook aan mijn eigen
positie in de zaak-denken. Deze man»
nen hadden mij allen als Denver aan»
vaard en ik merkte slechts bij toeval,
hoe dit mogelijk was gemaakt. Dcnyer's
vader, begreep ik uit wat er dien avond
gezegd was. was oorspronkelijk com»
missaris geweest cn Dcnyer's opvol»
ging was na onderlinge afspraak tot
stand gekomen. Hij was verreweg de
jongste der commissarissen cn toonde
slechts geringe be'angstclling ia dc
maatschappij. Er was gesproken over
I dc weinige vergaderingen, die ;k had
bijgewoond cn dit was m zeker op»
zicht ccn grief van Crump.
Maar ik zal niet verder over mijn
eigen gedachten schrijven, want hoe»
wel zij overvloedig genoeg waren, zul»
len zij duidelijker worden naarmate ik
met het vermelden der feiten vorder.
Ik kon niet slapen; ik kon zelfs niet
naar bed gaan en daar de maan helder
scheen en er vorst in de lucht was.
liep ik zachtjes naar beneden, openJc
een deur cn liep het park in. De boo»
men stonden dicht bij het huis ver van
elkaar maar spoedig kwam ik, diep in
gpdachtcn bij een dicht boschje. Het
leek mij toe dat ik nooit tot een De»
sluit zou 'komen omtrent mijn eigen
weg in deze wonderlijke puzzle. Ik be»
vond mij nu tussehen hoog geboomte
zonder struikgewas behalve jonge boo»
men cn de maan verlichtte mijn weg.
De omgeving was aantrekkelijk genoeg
voor iemand, die zoo lang in een
vreemd land geweest was, hoe mooi
dit dan ook zijn mocht. Ik leunde tegen
den stam van een zwaren eik en liet
mijn gedachten over Dcnyer den vrijen
loop. Toen ik even mijn oogen opsloeg
zag ik ccn gestalte die mij bekend voor
kwam; een oogenblik later maakte ik
uit dc wijze van loopen op, dat het
Crump was.
Hij waggelde weg tussehen de boo»
men. Dit was een zonderling tijdstip
voor hem. om rond te loopen, maar
hetzeifde kon van mij gezegd worden
cn het was tenslotte zijn park. Ik raak»
te weer in gepeins maar thans in
hoofdzaak over Crump. Ik kende zijn
naam vaag als lid van het parlement
en een man die veel ijzers in het finan»
cieele vuur had. Hij was rijk genoeg,
dat bleek voldoende en ik vroeg me
af, waarom hij zich zou geleend heb»
ben voor een plan. dat ik toch op zijn
zachtst dubieus mocht noemen Maar
dit voerde mij terug tot mijn eerste
gedachte wat moest ik doen?
Waar was Denyor? Wat voerde hij. om
het ronduit te zeggen, in zijn schild?
Ik tastte, figuurlijk gesproken, op
verwarde wijze in veel richtingen, op
zoek naar een verklaring. Ik was er
gedeeltelijk achter, maar er was nog
veel. dat voor mij een volkomen raad.
sel bleef. Denver was een van dc raid»
seis en een tweede was de samenzwe»
ring der moorden. Weer dacht ik aan
Denver en onze korte ontmoeting,
haalde alle omstandigheden weer in
in mijn geest terug cn schrikte mijzelf
op door een plotselinge verdenking.
Iemand moest aansprakelijk zijn voor
die geheimzinnige sterfgevallen. Was
het Denver cn was dc truc van de
plaatsvervanging door mij een nood»
zakelijk onderdeel van zijn intrigue?
De gedachte alleen joeg mij vrees
aan, daar zij mij tot een handlanger
scheen tc maken, hoe onbewust dan
ook. in een serie vreesclijke misdaden.
Ik was zoo ver gevorderd met mijn
verbijsterende veronderstelling toen er
plotseling een schrikwekkende aflcï»
ding kwam.
(Wordt vervolgd).
