HAARLEM'S DAGBLAD OM ONS HEEN DINSDAG 8 DEC. 1925 TWEEDE BLAD MEVROUW W, DRUCKER. Mevr. WILH. DRUCKER Op hoogen leeftijd is Mevrouw Wil» hclmina Drucker gestorven, die in Ne» dcrland een van de pioniersters van dc vrouwenbeweging is geweest. Of die bc» weging wel altijd den goeden kant is uitgegaan, zich af en toe niet schuldig heeft gemaakt (en nog maakt) aan over» drijving. is op dit oogenblik dc vraag niet. dit is wei zeker, dat zij ook goeds heeft tot stand gebracht en dat haar ontstaan zwaar en moeilijk is geweest. Wilhclmina Drucker heeft daartoe den stoot gegeven met haar Vrije Wouwen, vereeniging in het jaar 1S89, destijds schertsend dc Vrije Mcvrouwcnvcreeni» ging genoemd. Dit was trouwens de toon. waarin de nieuwe verccniging ontvangen werd. Een toon van spot. - Heel grof soms, zoodflt men zich afvraagt, of daaron» der niet iets anders verscholen lag. Me* vrouw Drucker cn hnnr medestandsters en medestanders, meenden zelf van wel: de Franschman Jules Bois noemde "t eigenaardig „la nouvelle doulcui nieuwe smart, daarmee bedoelend dat do mannen gekwetst cn beleedigd zen. omdat de vrouw zelf verbetering van haar positie trachtte te verkrijgen en die taak niet langer geheel cn al Overliet aan den man. Het moet in dien tijd zelfs zoo geweest zijn, dat do vrije vrouwen uitgekreten werden voor visch» {rijven, omdat zij den moed hadden het Woord t* voeren op vergaderingen cn voor mannenhantsters, omdat zij in bare verccniging geen mannen toelieten. Bet eene was natuurlijk even onjuist als het andere, want tot de oprichtsters van de V. V. V, behoorden verschelde» no getrouwde vrouwen, maar gemengde Vercenigingcn waren er destijds genoeg en wat zij bereikten waa niet altijd be. langrijk. Natuurlijk gaf de nieuwe verccniging pok wel eens vat door besluiten tc nc* men, die met dc practijk van het leven al bitter weinig te maken hadden. Het h zeker een flater geweest, dat zij voor ongehuwde vrouwen van zekeren leeftijd den titel „Mevrouw" opcischten, nis een onderscheiding, die haar toe» kwam; zoolang die nauin in Nederland gold als ondcrschcidingstecken speciaal van de getrouwde vrouw, moest dit wel een koddigen indruk m3kcn cn het was dan ook zeker een bagatel in vcrgclij» king met dc wcnschcn. die de vrouwen aan hare verccniging toeschreven. Dc billijkheid evenwel cischt de erkenning, dat dc vrouwen hier ccn nieuw pad be« wandelden en dus vanzelf dc richting wel eens moesten verliezen. Uit die eerste dagen van dc V. V. V. herinner Ik mij nog heel goed ccn kleine episode, waaruit blijkt, dat dc vrouwen, al stap» ten zij parmantig het podium op om hare rechten tc bepleiten, zich daar nog lang niet op haar gemak gevoelden- Het w-as op ccn vergadering, ik meen in de bovenzaal van de Sociëteit Vereeniging, dat dezelfde juffrouw Drucker als spreekster optrad. Het was er vol. niet zoozeer uit belangstelling als wel uit nieuwsgierigheid, om het wondere ver» schijnsel „de redevoerende vrouw" te zien. Temeer omdat cr debat was aan» gekondigd cn men een interessante dis» cussie verwachtte. Die kwam ook, want toen de spreek» ster aan het einde van haar rede was gekomen, gaf zich het Kamerlid Lief» tinck voor debat op. Rij het hooren van dien naam hebben wel mannen gebeefd, die grijs waren geworden in dc verga» derzaal hoeveel meer de pionieretcr van de vrouwenbeweging. Lieftinck streek met zijn bekende geste door zijn achterhaar cn begon. Niet ruw, niet hatelijk, maar stevig, gelijk hij gewoon was. mannelijke tegenstanders aan te pakken. Zijn succes was groot, als al» toos wie had cr de gave van Het woord als Lieftinck. zijn slagvaardig» hcid cn suggestieve kracht? Terwijl hij sprak keek menigeen al eens tersluiks naar het podium. Blijkbaar vond de spreekster deze aanval zeer onaange» naam, maar toch maakte het nog een zonderlingen indruk, toen zij, replicee» rende, zich beklaagde over deze forsch» hcidtegenover een stouw. Dc vergadering gevoelde dat als een flater. Van het oogenblik af, dat de vrouw het podium betreedt en zich te» genovcr mannen stelt, moet zij niet meer égards verwachten, dan mannen in de vergaderzaal aan elkaar plegen te bewijzen. Van twee wallen tegelijk kan men niet eten. Wie toont aan den eenen kant de bescherming van den man tc versmaden, moet aan den an» deren kant geen aanspraak maken op zijn galanterie, die een overblijfsel van die bescherming is. En toch,"nu dertig jaar later, heeft in een van de laatste nummers van „de Wig" een andere voorstandster van de vrouwenbeweging Mevrouw Wjjnaendts Francken, zich er over beklaagd, dat de beleefdheid van den man tegenover de vrouw ver»' Horen gaat, Is dat wonder, nu de vrouw- naast hem kiezen gaat, solliciteert naar I dc betrekkingen, die vroeger uitslui tend voor hem waren weggelegd, deel» neemt aan zijn sport en aan zijn spe» len, en zoo, vooral in de jonge gene» ratio, zich meer aandient als een ka» nicraad, als een gelijke, dun als een zwakker wezen, dat tegen allerlei moeilijkheden en bezwaren des levens wcnscht tc worden beschermd! Hoe moeilijk het in dien tijd wel was, blijkt uit een klein voorval, dat Mevr. Drucker zelf vertelt. Toen er ccn vergadering plaats zou hebben, kwam op den middag een van de hc» stuurslcdcn mcdcdcclen dat haar echt genoot, wanneer zij den moed had aan dc bestuurstafel plaats te nemen, haar met dc politic daar vandaan te laten halen. Curicuse merkwaardigheid, die ons nu doet vragen, of de booze e.cht» genoot dat zou hehben gedaan en of dc politie zich daartoe zou hebben gc» leend. Muur dc oplossing lag voor dc hand: wegblijven. De verccniging kon in haar jeugdigen staat dergelijke stor» men niet trotsccren. Met propaganda voor kiesrecht heeft de V. V. V. zich wel ingelaten, maar die taak is hoofdzakelijk toch door dc bijzonder daarvoor opgerichte vereeni» gingen ter hand genomen. Dc bevordc: ring van de rechten der vrouw was j haar speciaal terrein cn bovendien werkte zij zooveel mogelijk op sociaal gebied. In de opsomming vind ik dc vereeniging „Leeskunst", blijkbaar een leeszaal of bibliotheek, maar die. meen ik. niet meer bestaat, de mcde»oprich= j ting van het volksdagblad, dat al ja» ren ter ziele is, dc medewerking aan kindervoeding van gemeentewege, aan Pnx Humnnitntc (een vereeniging voor vrede). Zelf nam zij het initiatief voor twee comités, dat ter verkrijging van stedelijke stoomwasschcrijen en voor gelijk onderwijs aan jongens cn meis» jes, waarbij men speciaal het oog had op dc II. B. S. mej 3=jarigen c waarop geen meisjes toegelaten den. "Ti Deze bijzonderheid geeft ons toch weer een kijkje op den afstand, die in iets meer dan een kwart eeuw tus» schen de begrippen ligt van toen cn van vandaag. Een enquête over vrou» wenarbeid werd in 1897 op touw gezet, om de opinie te vernemen van manne. lijkc werkers in een bepaald vak over de opneming daarin van vrouwen. Van de 400 uitgezonden circulaires kwa» men cr niet meer dan 50 ingevuld te» rug, gelijk Mevrouw Drucker ons zelf verzekert. De meeste bijzonderheden In dit artikel zijn namelijk ontleend aan haar eigen mededeelragen in het encyclopedisch handboek „dc Vrouw, dc Vrouwenbeweging en het Vrou» wenvraagstuk" en uit vele van die bij» zonderheden blijkt, dat de schrijfster de zaak niet fraaier wenscht voor stellen, dan die werkelijk is. Zoo komt zij er rond voor uit. dat het niet ge» lukte, vrouwenvakvereenigingen in het leven te roepen. In 1914 waren cr nog maar vijftien en wanneer ik mij niet vergis zijn ook latere pogingen, voor het stichten van neutrale vrou» wenvakvereenigingen maar slecht ge» sluagd. Beter gelukten verschillende Con» grossen en deelneming aan tentoon» stellingen, met als hoogtepunt de Am. stcrdamsche tentoonstelling van 1898. die evenwel niet zoozeer het werk van dc V. V. V. is geweest, al zullen de door haar verdedigde denkbeelden daarbij wel gewicht in de schaal ge» legd hebben. Maar „legio" noemt Me» v Drucker zelf het aantal adres» sen, dat dc verccniging verzond aan dc Statcn«Gencraal en aan gemeente» raden. Het is niet onaardig daarvan een kleine cn natuurlijk onvolledige opsomming tc geven. Wat daarvan terecht gekomen is, kan i-ler voor zichzelf nagaan: onder» zoek naar het vaderschap, rijks«kweek« scholen toot onderwijzeressen, arbeids» •ctgeving, kinderbescherming, onder» •ijs cn onderwijzeressen, inspcctrices van den arbeid, tel-.'onister.. vrouwen de schoolcommissiën. opleiding van meisjes in werkhuizen enz. enz. Die twee laatste woorden verbergen, men kan er op rekenen, nog een massa an» dere onderwerpen; -verigens zien wij uit het lijstje, hoe snel wij leven, daar dc telefonisten door de automatische telefoon naar het leven worden gestaan en op dit oogenblik wel geen sterveling meer naar Rijks»kwcekschoien voor on» crwijzcressen verlangen zal. Hoever de „cnschen van Je V. V. V. soms gin» gen. kan blijken uit haar verlangen, dat ook vrouwen zitting kunnen nemen in dc commission van aanslag, sehattings» commissiën. alsmede Raden van Be» roep der inkomstenbelasting. Het is zeer twijfelachtig, of de vrouwen dit nu wel oprecht cn geestdriftig wcnschtcn, dan of bet meer om theoretische gelijk» stelling tc doen was: de practijk van de vrouwenbeweging heeft immers dui» dclijk genoeg aangetoond, dat. de be» langstelling van vrouwelijke Kamcrle» den en Raadsleden, die dan toch tot dc room gerekend mogen worden, juist voor finanoïeclc aangelegenheden bij» zonder gering is. „Naarmate nieuwe vereenigingen naast de V. V. V. verrezen, ergo dc actie der vrouwen zich specialiseerde, liet de V. V. V. meer over aan deze jongere zusters". Dit klinkt als een min of meer gecamoufleerde erkenning dat de V. V. V. weinig meer verricht, hoowel de schrijfster van het artikel r onmiddellijk bijvoegt, dat zij (de ercenïging) cr volstrekt niet het bijltje bij heeft neergelegd. F.venwel is het rfr» tiicel afkomstig uit 1914 en, indien de verccniging nog bestaat, men hoort ■cinig meer van naar o"l-'-'den. Voor een gedeelte zal dat wel hiervan het gevolg zijn, dat allerlei wenschen in vervulling zijn gegaan. i Een oogenblik Mes-rouw Drucker met de V. V. V. vereenzelvigende, heb fk op haar credit gahracht wat de ver» ccnlging voor goeds heeft verricht, waaruit vanzelf volgt, dat het minder goede op haar debet zou dlonen tc worden geplaatst. Hoe de totale balans van haar levenswerk cr uitziet, zal ze» ker afhangen van de vraag of ccn voor» stander vaa het feminisme die op» maakt of een tegenstander. Ook Vader Tijd, die op wonderlijke wijs een streep door de rekening kan trekken, komt daaraan te pas. Luwt 'bijvoorbeeld dc geestdrift voor de deelneming van dc vrouw aan openbare besturen alweer? Is haar vereenigingshrven wel even warm als het was in de laatste dagen van strijd? Zulke vragen kunnen met enkele regelen niet heantwoord wor» den. f Hoe dit ook zij, wat cr door de zeef van de historie vallen en wat cr boven» op blijven zal, dc vrouw, die pas ge» storven is beeft leed en zorg cn moeite ondergaan voor de vervulling van haar idealen cn dat verdient waardccring. ook al zijn die idealen niet alle vervuld cn al zouden sommige zelfs geen idealen maar vergissingen blijken tc zijn ge» weest. Op Mevr. Drdtker is dus toe» passelijk wat zijzelf zegt 1 van dc V. V. V. „Ik heb niet voor niets gc» leefd. Het bestaan der Nedcrlandsche vrouw is iets mooier, iets rijker, iets bcteekenisvollcr, dan toen ik werd op» gericht cn tot dit betere heb ik mijn steentje bijgedragen". J. C. P. STADSNIEUWS EEN JUBILEUM HET WINTERVERMAAK Wintervermaak was Zondag en Maandag in vollen gang. Wg maakten eenige aardige foto's in de omgeving Moeder en groots broer helpen de kleine zusjes a VoIendarrv Er fs geen jubileum tegenwoordig, dal niet op do één of andere plechtige en feestelijke wijze wordt herdacht, liet is verschijnsel ,v*n dezen tijd de herdenking van veie jubilea. Dr. dikwijle noodaaak. Om fmancie* redenen. Denken wij slechts aan or kunstenaars, toonee'epeler? Niet hij «lk jubileum wordt gejubeld Op Donderdag den lOdcii' December zal hel dertig jaar geleden zijn, dat een beider, d:o door een ongeval invalide u met zijn vrouw er voor de eerste i op uittrok me", een draaiorgel. De mnn rn de vrouw zijn respectievelijk CO en &l jaar oud. •T. Fennia werkte ruim dertig jaar ge l«den te LTnvuiden aan de viesolH'pehaycn. Hij bediende een trnemoleu. Een groote steen wilde niet goed mee naar binnen. Kennis wilde met. de hand don 6teon naar binnen werken. Het grootste deel van de hand werd verbrijzeld. T.nhg Kennis in het ziekenhuis. Een ongeval wet bestond toen nog niet. Fennis' vrouw, Maria de Groot 6le:de zich m verbinding mei burgemeester reel. Door diens bemiddeling kreeg het echtpaar de beeelfikking over een draai orgel. Behalve Haarlem, werden met dit gel geregeld bezocht Velsen, T-Tmuiden, Boverwijk en Zand voort. In den loop der jaren verloor Ferm: tengevolge van een nekte, hot linkeroog. Feivnis' vrouw vertcldo het ons in voudige woorden. Zij ie niet ontevreden met den toestand zooals die is. Zij is wèl bang voor de toe komst. „Waar moeten wc straks naar toe, ale we do straat niet meer op kunnen? Moeten wo m eon armhuis terechtkomen. Ja. want wij krijgen net zoo min ouder domsrente alë peneioen I Daar komen niet voor in aanmerking. Toch hebben wij dertig jaren hard gewerkt nooit hebben we wat in on6 vak zoo makkelijk kan gebeuren, een overtreding begaan. In die .dertig jaren is er nooit een politieagent bij ns aan dg deur geweest." Op de Maandagen en Zaterdagen mag het echtpaar Kennis in de stad binnen de singels weAc-n. Op twee andere dagen mag de Gtad buiten de singels worden be werkt. Maar ate lie: nu heel slecht weer is, zooals deze week met sneeuw, kou en gladde wegen, dan moeten de oudjes thuis blijven. „Mochten we nu maar op Dinsdag wer ken als het op Maandag niet mogelijk is zegt juffrouw Kennis dan waren we tenminste niet de verdiensten van een heel en dag kwijt." De wer. schen en verlangens van hel echtpaar Ferm'6 zijn bescheiden. Herinneren zich die Haarlemmeree. die de voorstellingen van „Der Blaue Vogel" bijwoonden het tr&giecho „D.er Leierkes- ten" l 'Laten zij den indruk dien zij daarvan be waarden, dan eens vergelijken met één van ie wenschen van juffrouw Fenni6: Had- ien we 'maar genoeg om een snoepwinkel tje te beginnen. Dan waren we geborgen. We hoedden dan de straat niet meer Mijn oogen worden slecht.^Mijn man be dient het orgel. Ik haal het geld op. en moet telkens kris-kras oversteken. Ik ben bang dat ik vandaag of morgen overreden wordt."» Van geld overhouden is geen sprake. De menschen zijn tegenwoordig niet erg echeu- En dan.... do concurrentie m het bedrijf! Het ie werkelijk te hopen, dat het jubi- ram „niet onopgemorkt" voorbijgaat! EIGEN TUIN In dc afgcloopen zomer hield deze crceniging een wedstrijd voor kinde» ren in het onderhouden en beplanten van tuintjes. Maandagavond had de prijsuitreiking plaats, ten huize van den heer Schippers. Met een wooFdjc an aanmoediging reikte dc voorzitter, de heer van Wijk, dc prijzen uit. De irijswinnaars waren: 1ste prijs. A. ■mit, 2e prijs H. v. Tongeren, 3e prijs D. Smit 4e prijs F. Schitz, 5e prijs K. v. Tongeren, 6c prijs T. Horcman. Een groepje Volendammer» met hun dames op de gladde baan DE KWESTIE DER WERKLOOSHEID De werkloozen stellen eischen aan de Raden van Haarlem en Schoten De afdccling Haarlem cn Omstre» ken van dc Landelijke Werkloozen Or» ganisatie stelt aan den Gemeenteraden van Haarlem en Schoten voor de vol» gende eisohen in te willigen: 1. Productieve arbeid tegen vol loon. Bij gebrek daaraan: 2. Per gezin van man en vrouw wekelijksohoz uitkcering van f 12,50 met f 1,50 voor elk kind. 3. Indien een steuntrekkende boven zijn steun niet meer dun f 7,50 verdient zal niets hiervan worden afgehouden. 3a. Van wat boven dit bedrag wordt verdiend zal ccn derde van dsn steun worden afgetrokken. 4. Voor elk lid van het gezin waar» .van de kostwinner gedurende het loo> pende jaar minstens vijf maanden werk loos is zullen verstrekt worden:Twee stel ondergoed, twee paar schoenen en dc noodigc reparaties oF een daaraan gelijkstaand bedrag, gerekend per vol kalenderjaar en per hoofd. 5. Gratis verstrekking van een rij» wielabelastingplaatje aan alle werkloo» zen die dit behoeven. 6. Voldoende brandstof in de maan» den van October tot Mei aan ieder werklooze die een eigen huishouding heeft. 7. Onmiddellijke opheffing van den tweeden dagstempcl. S. Dc ambtenaren van het Burger» lijk Armbestuur, die hun bestaan-vin» den in de werkloozcnzorg, zullen hun taak menschelijkcr opvatten voeren. Deze eischen zijn onderteekend door het dagelijksch bestuur van de afdee» ling Hiariem cn Omstreken van de Landelijke Werkloozcnorganisatie. In de toelichting wordt geschreven: Nu het duidelijk begint tc worden dat werkloosheid niet meer alleen als een crisis»Yerschijnsc!, maar daarente» gen als normaal aanhangsel van het tegenwoordige productiestelsel bc» schouwd moet worden, meencn de Landelijke Werkloozen Organisaties en de daarbij aangesloten afdcclmgen. dat de tijd gekomen is om zii$ ten op» zichte van deze kwestie opnieuw oriënteeren. Uitkeeringen, die hun basis vonden in de gedachte dat de crisis slechts van korten duur zou zijn, schieten, nu het blijkt dat de werkloosheid perma» nent is, te kort. Tiet is dus dc bedoe» ling van de L. W. O. te traohten de uitkeeringen zoodanig op te v- dat het mogelijk zal zijn ze aan minimum bestaanseisch te doen beant woorden. De eisch: productieve arbeid tegen vol loon is de hoeksteen van alle an» dere, omdat hij inhoudt den wil der werkloozen om te arbeiden. Hierme Ie wordt een van dc grootste lasterpraat» waarmee men tracht alle beweging der werkloozen te discrediteercn weerlegd cn tevens zou de inwilliging cr van al dc andere eischen doen ver» vallen. Toch meent het bestuur van dc L. W. O. afd. Haarlem cn Omstre» ken dat, hoewel er inzake werkver» schaffing zeker het laatste woord nog niet is gesproken, de Gemeenteraad zich onmachtig zal tooncn allen werk» loozen productieven arbeid te verschaf fen. Daarom hebben ze gemeend ze» en inde re cischCn tc moeten stclln. 2. f 12,50 per weck en per gezin is het absolute bestaansminimum. Elke uitkcering daaronder leidt tot paupe» risme. 3. Thans bestaat dc regel dat men van eiken cent dien de ondersteunde verdient, de helft in mindering brengt Slachtoffers van de koude. Een drietal doodgevroren eenden in de sneeuw van zijn steun. Het is onder die om» standigheden zeer moeilijk voor iemand die langen tijd zonder werk is en dus «rooien achterstand heeft om op die wijze iets ervan in te halen. Aangeno» men kan worden dat de bestaande be» taling ertoe leidt dat menschen ver» :eerde opgave doen van hun in» komsten, waardoor zij in aanraking mot de justitie kunnen komen. i. Ook deze eisch heeft ten doel werkloozen beter in de gelegenheid tc stellen achterstand in te halen. Zij in verband hiermee tevens opgemerkt dat wanneer men den werklooze de vruch» van zijn werk in het vooruitzicht stelt, hij meer moeite zal doen om iets te verdienen dan thans, nu het B. A. met de meerdere inkomsten gaat strij» ken, de werklooze ten slotte nog maar lagen inkomsten heeft en geen gelegen heid krijgt om ook maar iets te beste» den voor den achterstand in het ge» n. 4. De groote moeilijkheden die thans in den weg gelegd worden aan de ondersteunden, die aan ondcrkleed-ing en schoeisel behoefte hebben, zullen door de inwilliging van dezen eisch uit den weg geruimd worden. 5. Wij meenen dat daar het gebruik van een rijwiel noodzakelijkheid is •oor de werkzoekenden dc rijksbepa. lingen zóó zijn, dat ccn werklooze geen vrijstelling van betaling ontvangt, dc gemeente hierin behoort voorzien. 6. Hot is thans zóó dat ccn onder» steunde die op kamers woont geen brandstof ontvangt. 7. Deze eisch is gesteld ten einde tc bevorderen dat werkloozen meer bc» wegingsvrijheid krijgen om naar vyerk te zoeken. Zooals dc bepalingen thans zijn wordt de werklooze daarin al tc ler belemmerd. 8. De manier waarop vele ambtena» ;n. waarmee de werklooze onder» steunde in aanraking komt hun taak opvatten laat zeer veel tc wenschen over. Dat hieraan paal en perk worde gesteld is de bedoeling van deze. eisch. Zoo -csluit de toelichting op dit adres. KUNSTVOORDRACHTEN". De Nederkndschc Verconig'.ng voor Schoonheid in Opvoedingen Onderwijs afd- Leiden heeft in samenwerking met Het Leidsche Volkshuis een tentoon» stellino ingericht van artistieke aan» plakbüjet ten- Men beoogt daarmede het doel meer belangstelling te wekken voor kunstzin in de reclame. Een keur van werken op dit gebied is voor deze tentoonstelling samengebracht, waartoe ook het Instw tuut voor Sier» en Nijverheidskunst te 's=Gravcnhage zijne medewerking heeft verleend. Drasdagavond wordt de Tentoon» stelling geopend door den heer Otto van Tussenbroek. oud»directeur V3n het Museum van Kunstnijverheid te Haarlem, die bij deze gelegenheid een inleiding zal houden over het onder» werp „De Kunst in de Reclame". De heer Van Tussenbroek spreekt Woensdagavond over den grooten Fran schen beeldhouwer „Auguste Rodin" voor den Kunstkring te Assen en Zon» dag 13 dezer over „Het waardeeren cn begrijpen van het kunstwerk", voor de Centrale van Arbeiders Jcugdvcrccni» gingen, afd. Amsterdam. LEZING- Erzal een lezing gehouden worden op Vrijdag 11 December in de boven» zaal van „De Kroon", met als spreker Mr- H. J- Kno'.tenhelt, Rotterdam, met het^onderwerp „Het verdrag met Bel» gië". De lezing is georganiseerd door de besturen van den Vrijheidsbond, afd- Haarlem, de Vrouwengroep in den Vrijheidsbond afd. Haarlem en do Ver» eeniging van Jonge LiW. n te Ha«* bun.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1925 | | pagina 5