HAARLEM'S DAGBLAD
VAN DEN WATERSNOOD IN
ONS LAND
MAANDAG 4 JAN. 1926
TWEEDE BLAD
Een ernstige toestand bij Meers
De geheele streek tusschen Meers en Roermond staat blank
Van de hulpverleening door Land- en Zeemacht
Bezcc!
van de Koningin en de ministers Colijn, Bongaerts en
Van Karnebeek aan de geteisterde streken
Uit verschillende plaatsen in Limburg
Van nieuwe doorbraken
Uit andere gedeelten van het land
De watersnood die in ons land is vit. j
gebroken is van een zeer grooten om«
vang geworden. Weder vallen ecnige
nieuwe dijkbreuken te melden. Land cn
zeemacht namen onmiddellijk dc noo»
dige maatregelen tot hulpverleening.
De Koningin cn ecnige ministers bc«
zochten tic geteisterde streken. Volgens
een bericht van Zaterdagavond was
het water in de Maas in de laatste 12
uren 10 c-M- gevallen- Dien avond was
te Roermond de was van het water
tot stilstand gekomen- Van de berich»
ten die kwamen van de overstroomde
gebieden en uit andere dcclen van het
land sinds dc verschijning van ons vo»
rig nummer volgt hier een overzicht-
Een ernstige toestand
bij Meers
Meer dan twintig dorpen onder
water
Duizenden op zolders en daken
Een speciale correspondent van Dc
Telegraaf meldt uit Sittard van Za»
terdag
De dijkdoorbraak bij Meers heeft
ernstiger gevolgen medegebracht, dan
zich eerst liet aanzien Over een lengte
den gevreesd.
Persoonlijke ongelukken hebben zich
tot heden niet voorgedaan.
De geheele streek tusschen Meers
cn Roermond langs het Maasgebied
sraat nu blank. Meer dan 20 dorpen
staan onder water en liet aantal bc'wo»
ners. dat thans op zolders en daken
bivakkeert, wordt op ettelijke duizen»
den geschat- Alleen te Meers bedraagt
hun aantal reeds eenigc honderden en
in Stcvcnsweert zitten zelfs 1800 men»
schen op dc zolders-
Pontonniers cn andere booten bren»
gen levensmiddelen aan, hetgeen echter
inct grootc moeilijkheden gepaard gaat-
In dc school te Meers, waarheen
men een twaalftal varkens had getrans»
portccrd, is men genoodzaakt geweest
eenigc dezer dieren te slachten, waar»
na dc aanwezige vrouwen ze in caï»
bonadc hebben omgezet.
Het treinverkeer op de lijn Roer»
mondSittard geschiedt met de groot*
ste omzichtigheid en op tal van punten
moet tmen de snelheid tot 5 K-M. ver*
minderen wegens het gevaar voor het
wegzakken der spoordijken, waar de
golven onophoudelijk tegenaan klotsen.
Op verschillende plaatsen heeft men dc
dijken met zakken zand versterkt.
Maastricht is in het geheel niet
meer te bereiken en het spoorwegver*
keer uit het Noorden gaat slechts tot
Bunde- Over Heerlen kan men slechts
tot Mcerssen komen.
De Koningin wordt door tw-
van circa 200 M werd daar gisteren
de Maasdijk weggeslagen, juist toen
onder leiding van den burgemeester
van Elslo, onder welks gebied Meers
ressorteert, met 30 man wanhopige
pogingen in het werk werden gesteld
den dijk te versterken.
Met zóó grootc kracht stroomde het
water dc streek van Meers binnen, dat
dc bevolking hals over kop moest
vluchten. Vele bewoners betrokken hun
zolders, doch een 50»tal vrouwen cn
kinderen had hiervoor geen tijd meer
en moest vluchten na3r dc tweede ver»
dieping van de school.
Ook gelijk al gemeld waren de bur»
gemeester van Elslo, dc pastoor van
Meers, twee raadsleden en twee mare*
chaussccs genoodzaakt hier hun bivak
op te slaan Reeds twee dagen cn twee
nachten zitten zij nu op deze boven»
verdieping NVe! is waar heeft men ge»
tracht de mcnschen er af te halen,
doch dit is zeer moeilijk door den ster»
ken stroom cn door het feit, dat men
de vluchtelingen aan een touw naar
beneden moet laten zakken, hetgeen
slechts weinigen aandurven.
Inmiddels heeft dc stc-.kc stroom cpn
viertal huizen van Meers doen instor»
ten, en meer dergelijke rampen wor»
3 de boot gedragen te Wychen
Hulpverleening door
Land- en Zeemacht
Alle klein verlofgangers naar
hun garnizoenen teruggeroepen
De hulpverleening door de
marine
In verband met de spoedige hulp»
'vcrleening van militaire zijde bij den
watersnood zijn in de garnizoenen aan»
wezige manschappen tot nader order
geconsigneerd.
De Minister van Oorlog heeft be«
paald dat alle klcin»verlofgangcrs (be*
roepspersonccl cn dienstplichtigen) zoo
spoedig mogelijk bij hun corpsen terug
moeten keeren.
Dc Commandant van dc Marine te
Willemsoord heeft de matrozen»verlof»
gangers terug doen roepen.
De afdeeling Generale Staf van het
Departement van Oorlog is doorloo»
pend bezet, alsmede de burcelen van
clc bevelhebbers in alle militaire af»
deelingen-
Vanwege het departement van Oor»
log zijn verscheiden pontons naar de
bedreigde streken gezonden. Te Nij»
megen is gevormd een centrum van ma»
feriaal cn personeel van waaruit zoo»
wel voor dc behoeften in Gelderland
als in Limburg kan worden geput.
Aldaar wordt onder de nlgemcene
leiding van majoor Kuiler, comman»
dant van liet worps pontonniers en tor»
pedisten door de detachementen der
marine en van de landmacht krachtig
samengewerkt. Ook het personeel van
het wapen der Koninklijke Marechaus*
sec, onder kapitein Werner, spant zich
ter dege in.
Vliegtuigtenten en dekklccden zijn
beschikbaar gesteld, terwijl, aan het
Centraal Magazijn te Woerden order is
gegeven staltenten en ander groot tent»
materiaal op spoorwagens op tc laden,
ten einde onmiddellijk ter beschikking
gesteld te kunnen worden-
Door de vesting»artiLlerie worden de»
tachcmcnten gereed gehouden voor
noodschoten langs dc rivieren, terwijl
de vrijwillige landstormkorpsvaartuigen
dienst 10 bemande motorbooten top
Maastricht zal dirigeeren.
Besloten is de uitreis van Hr. Ms-
„Hccmskerck" en „Tromp" welke 6
dezer zou plaats hebben, voor een
oefeningsreis naar de MiddeBandsche
Zee, uit te stellen ten einde het per»
soneel dier oorlogsbodems beschikbaar
te houden voor cvenfuecle hulpverlec;
ning.
Verder is besloten om waar tot dus.
ver alleen matrozen naar verschillende
plaatsen werden uitgezonden, ook om
der marinepersoneel voor hulpverlec»
ning beschikbaar tc stellen.
Gemeld kan nog worden dat uit het
algemeen verdedigingspark
landmacht tc Amsterdam 1Ü0.000 zand»
bakken ten behoeve van de bedreigde
streken zijn gezonden naar den Üoofd»
ingenieur van den Waterstaat tc Ara:
hem, terwijl ccn detachement, bc:
staande uit 4 officieren, 8 onderoffh
eieren cn 50 manschappen van het rc=
giment grenadiers en (jagers, gediri»
gcerd is op Nijmegen tor beschikking
can den garnizoenscommandant aldaar.
Uit verschillende plaatsen zijn <ma»
rinctrocpen naaT de bedreigde streken
gezonden.
Uit Maastricht wordt gemeld dat dc
gezonden maritieme hulp aldaar reeds
goede diensten heeft bewezen- Levens:
middelen werden rondgebracht en per:
sonerv onder ,wic zieken vervoerd-
Van de dijkdoorbraak
te Grave
Het bezoek van de Koningin
en de ministers Colijn, Bon
gaerts ^en Van Karnebeek
Dc Correspondent van dc N. R. Crt.
tc Grave meldde van Zaterdag:
Na te Nijmegen in den koninklijken
trein den nacht tc hebben doorgebracht
is dc Koningin, vergezeld van den Prins
na do gemeente Wychen bezicht te
hebben, in gezelschap van den burge»-
meester van Wychen, per marinevlot
uit dc richting Linnen ("gehucht be»
horende tot tWychen. waar reeds hui»
zen zijn ingestort) om pl.m. 12 uur te
Neder»Asselt aangekomen. H.M„ die
zeer onder den indruk was, informeerde
zeer belangstellend naar den toestand,
sprak troostwoorden tot de menschen
en deelde met eigen hand brood uit aan
hen die er oogenblikkclijk behoefte aan
hadden.
H.M. vroeg aan den landbouwer van
Tilburg tc Ncdcr*Asselt of hij nog voor»
ien was van proviand, waarop van Til»
urg zcide: „Vandaag nog wel, maar
morgen, juffrouw, hebben we geen
brood meer cn geen stookolie voor de
lamp". Na dit gesprek vroeg de Prins
aan van Tilburg of hij wast met wie hij
gesproken had. Toen op het ontkennen
dc l'rins zcide, dat het dc Koningin was.
riepen van Tilburg cn anderen: leve de
Koningin-
Intusschcn luidde de noodklok van
Balgory, waar de toestand allertreurigst
Verwacht werd, dat de Koningin de
breuk in den dijk in oogenscb ruw zou
komen nemen. Bij het huis van de gebr.
Bruiptcn gekomen, liet echter H.M.
afvaren op het noodgelui. De menschen
waren zeer gevoelig voor het bezoek
de landsvrouwe, die hun verzeker»
de. dat zoo spoedig mogelijk afdoende
hulp zou worden geboden.
Dikwijls moesten dc mariniers uit»
tappen om de booten over hooger ge:
legen bulten heen te krijgen.
Intusschcn kwamen om half twee de
ministers Colijn. Bongaerts en van Kar:
ncbeck, vergezeld van de hoofdinge:
nieurs Dc Groot en Wcntholt met dc
boot van den Rijkswaterstaat „Inspei
teur Roesc" van Mook, om de breuk i
den dijk te Over»Assclt in oogenschouw
te nemen. Nog steeds werd de Koningin
te Neder»Asselt terug verwacht. Echter
tevergeefs. H.M. was vertrokken in de
richting Keent en Batenburg.
Ook België, evenals
r den watersnood. Hierboven i
bootje» om bun klantei
in xtraat in Luik. Leverancier» bedienen zich vaq
te bereiken
met de waterstaatsautoriteifen over de
te nemen maatregelen. Minister Bon»
gaerts zeide, dat 100 man genietroepen
zouden gezonden worden om onder lei»
ding van de waterstaats autoritei ten
mede te werken tot stuiting van de
verbreeding van de doorbraak. Het
gat is nu reeds 200 M. breed.
Tot zoover deze correspondentie.
Nadat de Koningin tc Nijmegen was
teruggekeerd werd in den namiddag een
tocht gedaan langs den noordelijken
zoom van het land van Muas .en Waal
van Nijmegen tot Druten.
Uit Nijmegen wordt nog gemeld, dat
de Koningin die van daar per auto naar
Haastrecht het kritieke punt, ging, zeer
onder den indruk was.
Te Affcrden nadat gezien was, Hóe
het water om de ondergeloopcn lande»
rijen golfde, beraadslaagde de Koningin
met den hoofdingenieur Lcidendaal, wat
gedaan moest worden. Zij zeide: „welk
een vrcesclijkc toestand voor die arme
mensohen".
Verdere berichten uit
Zuid-Limburg
De toestand
in Venlo.
De correspondent van het Hbld. sein»
van Zaterdagmiddag onder meer:
Hedenmorgen bood de stad een
troosteloozen aanblik. Met uitzondering
'an de hoogst gelegen gedeelten stond
dc geheele stad onder water. De rivier
stroomt door deuren cn vensters, woon»
h-.zen cn winkels binnen. De straten
zijn herschapen in snelvlietende stroo»
men van, geelachtig water, dat allerlei
afval met zich voert. Handel cn indus»
•trie liggen stil. Dc 'groote magazijnen
de houthandelaren, de enveloppen»
fabriek der firma wed. H. Bontamps,
de Ned. Instrumentenfabriek cn nog
andere fabrieken zijn ondergeloopen.
Tegen gistermid'ag circa één uur,
kwam het water met groot geweld op»
:tten; enkele uren nadien stonden dfc
drukste en de meeste straten onder wa«
ter. De stad is geheel geïsoleerd en is
van drie zijden niet meer te bereiken.
Alleen van het Stadion af, is het nieuwe
gedeelte der stad nog toegankelijk, doch
de kom niet, daar ook de ingang daar»
Parade» cn Klaasstraat onder»
geloopcn is.
Dc manschappen der brandweer zijn
in gistermiddag onophoudelijk bezig,
het publiek over dc ondergeloopcn stra»
ten te dragen. Het verkeer wordt zoo»
ecl mogelijk in stand gehouden met
door paarden getrokken platte wagens
aarop dc monschcn gedeeltelijk van
gemeentewege, gedeeltelijk met behulp
van het particuliere initiatief vervoerd
worden. Ook haastig getimmerde vlot»
ten en schuiten worden voor dit doel
gebruikt.
Een groot ongerief in Venlo is, dat
de waterleiding niet meer functioneert.
sedert Zaterdagmiddag twee uur,
afgesloten.
Het verkeer met de platte wagens,
door paarden getrokken, is zoo goed
als opgeheven, daar de dieren tot on»
geveer aan den buik in het water ko»
men. Ook het vervoer met auto's is
stopgezet; het water dooft dc ontstc»
king.
Uit Roermond.
Zaterdagmiddag te twaalf uur werd
uit Roermond geseind:
Het water slaat groote gaten in den
spoordijk van Roermond naar Maas»
tricht. Met allfc kracht wordt gewerkt
om een doorbraak van den dijk te voor»
komen en den dijk sterk genoeg voor
het spoorwegverkeer tc houden.
De groote verkeersweg tusschen Roer»
brug overstroomd. De brug over de
Roer te Vlodrop is weggeslagen.
Te Roemond ging Zaterdagavond in
de duisternis, plotseling het elcctrischc
licht weder aan doordat buiten het on»
dcrgcloopen schakelstation om geleg»
de hulpkabels weer voor stroom zorg»
den.
Van Zaterdagmiddag werd nog ge»
meld:
In Roermond beginnen, stra ten tc ver»
zakken; in de Molenstraat is een huis
bezig te barsten. Nog altijd wordt er vee
aangebracht uit de geteisterde dorpen;
koeien die niet meer van de plek kun»
ken gaan, worden op den weg geslacht.
Steeds hooger wordt de stand in de
stad; vele winkels staan blank. De aan»
voer van levensmiddelen gaat slecht.
Er zijn huizen waar 2.50 meter water
staat.
Uit Maasl cht.
Dc Hollandsche waterstaat heeft het
kanaal afgedamd nabij het douanekan»
toor te St Pieter, om te voorkomen,
dat bij een eventueelo doorbraak van
den dijk bij Petite Lanay, welke vol
groote scheuren zit, het water van de
Maas met geweld in het kanaal zou
stroomen. Moogerop in België bij Gran»
dc Lanayc stroomt de Maas over den
dijk over een afstand van ongeveer 200
M. in het kanaal, zoodat dit 7 c.M. per
uur wast.
schil in niveau tusschen het water voor
en voorbij de brug is naar schatting dan
ook wel een meter. De overstrooming
zou, naar men aanneemt, minder om»
vangrijk zijn geweest, als het water een
gemakkelijker doortocht onder de brug
had gevonden. Met een donderend ge»
raas stort het zich door dc openingen.
De golven als van een zee bij storm»
weer geven ccn grandioos, maar beang»
stigend gezicht.
Een bange nacht.
Uit Grave werd van Zaterdag ge*
meld:
Dc toestand in de ondergeloopcn dor*
pen is zeer ernstig. De bewoners hebberi
een hangen nacht doorgebracht. Ge»
vlucht naar de hoogste verdiepingen'
van bun woningen, zijn zij daar, zoover
het water dit toeliet, gedurende dert
nacht gebleven. Waar groot gevaar voor
het geheel onderloopen der huizen be»
stond, konden dc bewoners met roei»
bootjes tijdig worden weggehaald. De
verlichting in al deze dorpen bestond
hedennacht en zal voorloopig ook nog
bestaan in kaarsen cn petroleum. Elec»
triciteit en gas zijn gestoord, zoodat
dit den toestand nog verergert. In het
overstroomde gebied worden met pon»
tons levensmiddelen naar de huizen ge*
bracht.
Gennep geheel onder water.
Dc pas gereedgekomen ringdijk om
Gennep is bezweken. Geheel Gennep is
Zaterdagmorgen arriveerde de Koningin en Prins Hendrik in het door den wa
tersnood geteisterde land van Maas en Waal. Een foto van de Koningin en Prins
Hendrik bij 't verlaten van Alverna bij Wychen vanwaar zij hun tocht per boot
begonnen
Dfc ministers hielden besprekingen mond en Maastricht is bij Michiels»
Hier in Maastricht echter bij
Stadspark stroomt het overtollig!
naalwater, doordat de Maas zakt, bij
froote hoeveelheden in dc Maas terug,
'och wordt gevreesd, dat het water in
het villapark vannacht een paar d.M.
zal wassen. Pontonniers en mariniers
en het garnizoen, bijgestaan door het
Roode Kruis, hebben de menschen die
in het water zitten, van al het noodige
voorzien. Zij, die zich te ver weg bevin»
den. worden naar Maastricht overge*
bracht
De kracht van het water,
ten correspondent van De N. R. Ct.
die een tocht naar Maastricht maakte
seint van daar onder meer:
Hoe geweldig de kracht van het va»
ter is kan men nergens beter zien dan
op dc Maasbrug tusschen Wijk en
Maastricht. De Maas stort zich daar
met zoo'n onstuimige vaart tegen de
peilers van de brug. dat men duidelijk
de brug onder zich kan voelen trillen.
De brug zelve speelt naar het oor»
deel van bevoegden een rol van belang
in het drama, dat zich op het oogen»
blik in Zuid Limburg voltrekt. Met
haar nauwe doorvaartopeningen
brecde steenen peilers vormt zij als het
ware een stuw in de Maas en het
het overstroomd. De bewoners waren er
•oorbereid, zoodat geen ongevallen
voorgckocmn. In sommige straten:
staat het water een meter hoog. Het
verkeer op den Maashinirtsnoorweg is
stil gezet. Daardoor zijn Gennep en
Otternum geheel geïsoleerd.
Het dorp Stevensweert in
het water
Van Zaterdagavond werd bericht:
Het dorp Stevensweert bij Roermond
verslinkt in het water. 1700 menschen
verkeeren in levensgevaar. De ponton»
niers zijn ter redding gearriveerd.
Van nieuwe doorbraken
Uit nad'ere berichten van Zaterdag
blijkt, dat op eenigc plaatsen nieuwe
doorbraken plaats hadden.
Behalve dat de Maasdijk bij ÈIslo is
bezweken, geschiedde cïat ook bij Maas»
land gemeente Stein. De burgemeester
van Stein, de heer Bruysten, die met
twee beambten op weg was naar Maas»
band, werd door het water overvallen.
Het bootje, waarin hij zich bevond,
werd tegen den dijk geslagen. Na eeni»
ge bange uren te hebben gewacht, wer»
'den hij en zijn helpers door eenige jon»
gelicden uit Maasband gered.
EEN WEG VAN NIJMEGEN NAAR WYCHEN
Uil vele streken in
Innd komen berichten over verwoestin gen door bet water aangericht.
Hier volgen eenige foto's die c
1 de eentonige ellende in de ondergeloopen streken.
Een weg in de nabijheid van Nijmegen. Hel verkeer met Grave gcr.'r-n il, want tot Teer»d\jk staat da weg geheel onder water
