ir
43e Jaargang No. 13055
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 12 Januari 1926
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maandenVoor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) f3.57H- Franco per posi door Nederland f3.87M. Afzonderlijke nummers 10.15. Geïllustreerd
Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken f0.57H; franco per post f0.65.
ADVERTENTIENVan 1 tot 5 regels fl.75; iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents k contant;- buiten het Arrondissement dubbelen prijs.
Directie, Redactie en Administratie s Gr. Houtstraat 93, Post-GIro 38810
Telefoonnummers: Directie 13082, Redactie 10600 en Administratie 10724
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Directeuren J. C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Bijkantoor voor Santpoort, Vel&en, Velseroord, Wijkeroog, IJmulden
Beverwijk, enz., enz. Driehulzerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 3521
DIT NUMMER BE3TAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA
Heden:
DINSDAG 12 JANUARI
StadsschouwburgHet Schouw-tooneel
Springvloed, 8 uur.
Gemeentelijke CoiioertM.il. De eeuwig-
Stilte. Soot'.a rei* naar de ZuidpooL We-
teneohappelijke film. 3 uur.
Gebouw Si. Bavo. R-K, Zangvereniging
„Zang en Vrendscttap", IJnroiien. Op
voering van het Kerst- en Driekoningen,
oratorium. 8 uur.
Kerk van de Broedergemeente, Parklaan
Kerttconoert ten bate der gemeente, 8 uur.
Blauwe Kruie. Oude Groenmarkt: Open
bare lezing. Spreker J. Wintzen: Ie God
rechtvaardig t 8 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Luxor tearoom: Concert 8—11 uur.
Cabaret Modern. Daneea. Optreden van
verschillende artisten.
WOENSDAG 13 JAÏTÜAR1
Statenzaal, Prinsenhof, vergadering van
den Gemeenteraad 11/8 uur.
Stadsschouwburg. Vereenigd Tooneel:
Lord Lister-legende, 8 uur.
Schouwburg J answeg
(sneeuwwitje on de 7 dwergen, 21'2 uur-
Theater „De Kroon, Groote Markt, Bioe
Coopvooreielling, 2.30 en 8 uur.
Cinema Palace, Groote Houtstraat: Bio»
eoopvoo retelling, 2.30 en 8 uur.
Luxor Theater: Biosooopvooretelling
2.30 en 8 uur.
Scala Theater, Kleine Houtstraat. Bioe
ooopvooretelling, 2.30 en 8 uur.
Luxor tearoom: Concert 8—11 our.
Cabaret Modem. Pannen. Optreden van
Jreruchlllende artleten.
Voor de slachtoffers
van den Watersnood
Bij onze administratie zijn tot heden de
volgende giften binnengekomen:
F am. H.
J.J.CK, 10-
W. G.
K. Haarlem 10.—
F. J M. x 2^0
O. P. A.
Mevr. R., Overveen, m 10.
A—K. 10—
A. G B. x
K M. 10—
H. d. Ci 25—
J. B. X
H. H. 10—
Mevr. V. C 100—
J. L. Abonnc 2.
Fam. D, 25.
H. D. 1—
v. d. B. 2.
Th. M. H. 25—
Fam. v. V. te Heemstede 12.50
Fam. E. 10—
G. J. H. 100—
W. K. te Overveen 5.
B. A. W. 1.25
D. v. Z. 1—
F. C. K. Azfi., 2.50
Mevr. L C. K—W. 2.50
J. S. 10—
Kindertjes S. 2.
Kleine Johan 3—
Helft der opbrengst van de
collecte gehouden bij bet
Weldadigheidsconcert in de
Lutherschc kerk op 11 dezer 41.55
In totaal is tot heden
ontvangen
l 465.80
STADSNIEUWS
I.laatschappij tot Exploi
tatie van Staalwater-
bronnen
De procedure van de genieentr
tegen de Maatschappij
Jhr. Mr. F. W, van Styrum heeft he*
den in de civiele zitting der Haarlem-
schc Rechtbank als procureur der Mij,
tot Exploitatie van Staalyratcrbronnen,
14 dagen remise gevraagd voor dc con*
clusie van antwoord in dc procedure
van genoemde maatschappij tegen dc
gemeente.
HETT00NEEL
Nederlandsche stukken bij
He.t Schouwtooneel
Een werk van mevro iw
Van Gogh-Kaulhach
De N.V. Het Schouwtooneel, directie
Adr. van der Horst en Jan Musch heeft
ccn nieuw tooncihpel van mevrouw
Anna van Gogh—Kaulbacu, onze vroe»
gere stadgenoote, ter opvoering aangc»
nomen, waarvan de titel nog niet is
vastgesteld.
DE WATERSNOOD
De hulp-actie in Haarlem
Weldadigheidsconcert
Luthersche Kerk.
Ten bate van do noodlijdenden van
den watersnood werd Maandagavond
in de Luthersche kerk een weldadig»
heidsooncert gegeven door mevrouw
Helèno LudoIph»Geysen. sopraan, mcj.
Agatha Boxs, viool, den heer Carcl L.
Alphen aar, cello, den heer Henk J.
Düytshoff, orgeL
De collecte bracht 82.55 op.
De hulp van het
Roode Kruis.
Dc afdeeliug Haarlem en Omstreken
van het Nederlandsche Roode Kruis
hield heden met vrachtauto's een inza
meling van goederen langs de huizen.
Daartoe reden vanmorgen negen uur
drie groote vrachtauto's uit, om onze
stad in verschillende gedeelten te door»
kruisen. Zij trokken onderweg niet
weinig belangstelling, want op eiken
auto zaten eenige leden der Roode
Kruis Transportcolonne in uniform. En
voorop woei het bekende vlaggetje van
het Roode Kruis.
Wij vernamen, dat de offervaardig»
heid van het publiek groot is. Er blijkt
veel deernis te bestaan met dc slacht»
offers van den watersnood.
Vele mcnschcn wachten trouwens
niet eens de komst van de vrachtauto's
af. Die gaan persoonlijk naar het kan»
toor van het Roode Kruis, aan de Ke»
naustraat 9, om daar een pak kleeren
en andere voorwerpeD te bezorgen. Ze
zien er niet tegen op, om daarvoor
met een groot pak over straat te loo»
pen. Het is immers om de bewoners
van de geteisterde streken, dien het
letterlijk aan alles ontbreekt, aan klee»
ding te helpenl Zoo kwam er een da*
me het bureau van het Roode Kruis
binnenstappen, waar zfj een groot pak
klcedingstukken afdroeg. Die kleeren
had zij zelf bij familieleden, vrienden
en kennissen bijeenverzameld. Nergens
werd zij afgewezen! Een klein jongetje
stond haat o.a. geheel uit eigen bewe»
ging een stukje van zijn speelgoed af.
Het spreekt wel van zelf. dat die dame
het medelijden vaa het kereltje op
hoegen prijs stelde.
Ook in de omstreken werd ijverig
eveneens met veel succes, bijeenverza»
meld.
Er zijn ook nog warmvoelende men»
schen, die gaarne wat willen afstaan,
maar het juiste adres daarvoor niet
kennen. We hebben dit al in Haarlem's
Dagblad gemeld en herinneren er nog
eens aan, dat goederen gezonden kun»
ncn worden aan bet bureau van het
Roode Kruis te Haarlem, Kenaustraat
9. Het telefoonnummer is 10810.
Dc bedoeling is, om hedennamiddag
ongeveer vier uur de inzameling te sta»
ken. Dan gaat alles naar de Kenau»
straat en daar zullen tevens de bussen,
waar men heden de giften in geld kon
deponceren, geopend worden.
R.»K. Huisvestingscomité.
Het R.»K. Huisvestingscomité afd.
Haarlem, verzoek mede te declen, dat
levensmiddelen en goederen voor de
getroffenen bii den watersnood bezorgd
kunnen worden aan het SL Vinccm
tiusgebouw. Nieuwe Groencmarkt.
Ook kan een der telefoonnummers
13138 (voor Haarlem) en 28125 (voor
Heemstede) worden opgebeld, waarna
de goederen aan huis worden afgehaald.
ALLIANCE FRANCAISE.
Maandag 18 Januari zal voor de leden
van de 3fd. Haarlem der Alliance Fran»
ganse in het gemeentelijk concertgebouw
de heer Lucien de Flagny. met mede»
werking van mej. Jane Sempé en den
heer Stroësco van de Opérra Comique
te Parijs, een voordracht houden over
het onderwerp: „Connétables et Maré:
chaux devant la Chanson franfaise (du
XVe au XXe siècle).
AMAZONEN!
Hier zie je elf studentinnen
Yankee.girls en vraagt je af
Wat die meisjes gaan beginnen
Met geweren, wie ze gaf.
Ja, Je moet er niet van schrikken,
Maar dc Amerikaanscho vrouw,
Wijdt geregelde oOgenblikken
Aan 't militairismc. Nou!
Een „beweging" moet het wezen,
Dus geen gekheid van één dag.
Die (ik heb het pas gelezen)
„Zelfopvoeding" heeten mag.
Dus terwijl de mannen strijden
Tegen d' oorlog, laat de vrouw
Zich tot oorlogsspel verleiden
In Amerika zelfs! Nóu?
Land der vrijheid, moet het heeten
En de vrouw mcedoogend, zacht,
Met eeu gauw geroerd geweten,
Schept er militaire macbtl
O, afschuwlijke Amazonen,
O, bespotting van een vrouw,
Gij hebt rozeroode koonen
Maar een vriendelijk hartje? Nou!
TOM DE RIJMER.
De
Dc Bcrlijusche tooneelspee'stcr Tilla
Durieux maakt thans een tournee door
Nederland. Zij zal Vrijdag 22 Januari
te Haarlem optreden.
Naar wij vernemen gaat do tournée
stellig door.
lange duur van de
Kabinetscrisis
Steeds nieuwe moeilijkheden
Zal het nog dagen of eenige
wekert duren?
Onze Haagsdie correspondent
schri'ft:
Er is over te crisis thans niet veel te»
melden. Het bijeenkomen der versohil»
lénde fracties schijnt er op te duiden,
dat, hoewel Dr. de Visser aanvankelijk
de opdracht tot het vormen van een'
parlementair kabinet heeft teruggegc»
ven en daarna de opdracht kreeg tot
het vormen van „een kabinet", hij toch
heeft heengewerkt naar een weer op»
treden van het demlssionnaire kabinet
als parlementair kabinet. Ook de lange
duur van de crisis schijnt daarop te
duiden. Was de vorming van een za»
kernkabinet of extra»parlemcntair kabi»
net Dr. de Vissers eenige doelstel»
ling geweest bij het uitvoeren van zijn
opdracht, dan had reeds het optreden
van zoodanig kabinet een feit kunnen
zijn.
Thans moet nog gewacht worden.On»
danks het feit, dit kunnen we wel
met zekerheid zeggen dat de oplos»
sing der crisis enkele malen zeer nabij
is geweest Telkens rezen weer moeilijk:
heden.
Moeilijkheden ook, moeten er aan het
eind van de vorige week weer gerezen
zijn, met dit gevolg, da, (naar wij van
meestal goed»ingeliohte zijde vernamen)
de oplossing, het eind der crisis binnen
een paar dagen komen kan, maar ook
dat de oplossing nog een paar weken
kan uitblijven.
Hot duurt wel lang!
Bazar voor het Diaco
niehuis
Om de ziekeninriohting tc laten vol»
doen aan de heden ten dage gestelde
eischen, hebben Regenton van het Dia:
coniehuis der Ned. Herv. Gcm. alhier,
een paar jaar geleden dc ziekenzalen
doen uitbreiden en de inrichting er van
•n vele opzichten verbeterd. Reeds
heeft de Diaconie, dank zij de sympa:
thie en de medewerking, die zij vac
vele zijden mocht ondervinden, hel
grootste gedeelte, der kosten kunnen
dekken, doch nog rust op het Diaconie»
huis ccn schuld, die zich steeds doet
gevoelen en verdere ontwikkeling der
inrichting in den weg staat. Daarom
hebben Regenten besloten van 9 tot
en met 13 Februari a.s. ccn bazar te
houden, waarvan dc opbrengst zal die»
nen tot delging der schuld.
Er hebben zich voor dit doel een
ecre»comité en een uitvoerend comité
Gevormd. In het ccre»comitc hebben
o.a. zitting genomen levrouw A.
RöelLBaronesse Dc Vos van Stcenwijk
m Mevrouw J. W. M. Maarschalk»Van
"oppenaal.
De leden van het uitvoerend comité
ijn gaarne bereid een cn ander in ont»
vangst te nemen of te laten afhalen,
doch bij voorkeur wordt verzocht zen»
dingen te laten bezorgen nan het; Dia»
coniehuis. Jansstraat 26, liefst vóoi
Februari.
Penningmeester van het uitvoerend
comité is de heer W. Roodenburg, Van
Eedenstraat 9.
De inbraak in een keet
te Heemstede
De aanhouding van den
vreemdeling
Zooals wij Maandag mededeelden
werd Zondag een Yoego»Slaviër aange»
houden, die ingebroken heeft in een
keet bij een bouwwerk in Heemstede.
Betreffende de aanhouding nog het
volgende:
Zondagavond te ongeveer 6 uur, zag
een agent van politie op den Kleipen
Houtweg een man loopen, ir t een soort
van rugzak bij zich. Het bleek dat dc
reemdeling naar Amsterdam wilde
andcien, maar den weg nitgoed wist.
De agent liep een eindje mee, doch toen
zijn metgezel dc Lange Hecrenvest op
wilde gaan, gelastte hij dezen hem te
olgen naar het politiebureau, waar
ncn dc reeds beschreven ontdekkingen
deed.
Door de Haarlcmsche politic werd dc
iangehoudene aan de Hcemsteedsche
politie overgeleverd.
Het officieclc politiebericht uit Heem»
stede luidt als volgt:
Zondagavond werd door de politie tc
Haarlem anngchou len een persoon die
eenige goederen uit een keet van een
bouwwerk te Heemstede bleek te heb'
ben ontvreemd cn deswege ter beschik:
king van den Burgemeester van Heem»
stede werd gesteld.
Bij onderzoek bleejt hij die goederen
te hebben ontvrcomd uit een keet van
een bouwwerk aan de Rembrandtlaan
alhier.
Bedoelde persoon, een 17 jarige jon»
gen, die van Heurs (Duitschland) naar
Holland was gekomen om werk te zoe»
kern bekende den diefstal cn is ter bc»
schikking van de Justitie gesteld,
EEN PAARD OP HOL
Twee kinderen verdwaald
Angstige uren voor de ouders
Zondagmiddag sloeg te Hoofddorp
een paard op hol. Zooals bij dergelijke
meiden ten meestal gebeurt, komen van
verschillende zijden nieuwsgierigen toe»
snellen en begeeft de jeugd zich, zoo
bard ze maar loopen san, in de rich»
ting waar zoo'n dier in dolle vaart heen
rent. Eeri heel eind van het dorp kon
het paard gelukkig tot staan worden ge»
bracht, zonder verdere onheilen te-heb»
ben veroorzaakt. Een tweetal kinderen
was echter door de opgewondenheid,
waarin het verkeerde, door de overhaas»
ting om den afloop van het gebeurde
toch maar tc kunnen gadeslaan, zoo van
streek geraakt, dat het niet goed meer
wist welken weg moest worden inge»
slagen om den terugtocht naar huis te
aanvaarden.
Bij vergissing liepen ze toen de rich»
ting van Amsterdam uit en werden des
avonds in de omgeving van deze stad
aangetroffen Ze verklaarden familie in
Aalsmeer te hebben, alwaar na di»
reet daarheen gebracht te zijn spoe»
dig ,hun juist namen en adressen be*
kond werden. De kiijdcern reisden toen
verder per autobus naa. Hoofddorp en
werden naar dc in groote onge»
rustbeid verkee rende ouders teruggc»
bracht.
De politie en de radio
Hoe men een gestolen rijwiel
ontdekte
Bij A. K. nabij Sloten in Haarlemmer»
meer werd een rijwiel in beslag geno»
men omdat hij dit naar het oordeel van
de politic veel te goedkoop gekocht
had en vermoed werd dat de fiets van
diefstal afkomstig was.
Er werd naar het omro^p»station te
Hilversum een telegram gezonden, met
verzoek het bericht omtrent dezen ver»
moedelijken rijwieldiefstal per radio
rond tc zenden. Het gevolg hier van
ase dat een burger in de gemeente
Sassenbeim het politiebericht opnam,
terwijl hij juist vernomen had, dat al»
daar' een rijwiel ten nadeelc van een
geestelijke was ontvreemd. Uit het ver»
der ingesteld politieonderzoek bleek
toen, dat de inbe slaggenomen fiets in»
derdaad de fiets was, die vermist werd
door den geestelijke, die het inmiddels
als het zijne heeft herkend.
Uit het bovenstaande blijkt, van
welk een groot nut de Radio ook voor
het werk der politie kan zijn.
Burgemeesters jaarwed -
den in Noord-Holland
Spoedig herclassificatie te
verwachten
Dc Telegraaf schrijft
In November hebben Gedeputeerde
Staten van Noord»Holland het gevoc»
len van gemeenteraden gevraagd over
rangschikking van de gemeente in een
hoogere klasse voor de jaarwedden van
burgemeesters en secretaris, hetzij we»
gens toeneming van het zielental se»
dert de zeven jaar geleden getroffen
regeling, het'zü om bijzondere redenen-
Dit waren aa: de gemeenten Hilver»
sum, Bussum, Zaandam, Alkmaar, Vel»
sen. Helder, Enkhuizen, Heemstede,
Sohoten en eenige kleinere .gemeenten-
De raden van deze gemeenten heb»
bén bfjna zonder uitzondering gunstig
geadviseerd. Ook aan andere gemeen»
ten ward de gelegenheid gegeven vóór
een bepaalden datum aan Gedeputccr»
den, voorstellen te doen, waarvan ver»
scjieidene gemeenteraden hebben ge»
bruik gemaakt.
Naar wij vernemen zullen Gcdepu»
teerdp Staten nu spoedig een definitieve
beslissing nemen, die dan 1 Januari
1926 zal ingaan, maar nog Koninklijke
goedkeuring behoeft.
KRABBELS.
HET RIJKSTE VOLK
Als iemand de vraag zou stellen, waf
het rijkste land of het rijkste volk ter
wereld is, zou dat een zeer moeilijk te
beantwoorden vraag zijn.
Vooral in een tijd nu de schulden»
quaestie de algemeene aandacht vraagt
Én waar uit de berichten blijkt dat de
meeste landen schulden aan de Ver»
eenigdc Staten hebben, zouden velen
geneigd zijn, de Vereenigde Staten als
zoodanig aan te wijzen.
Maar het rijkste land behoeven we
in Europa althans niet te zoeken, want
we zouden het er niet vinden- In
Amerika, het land der millionnairs, is
het zoeken eveneens moeilijk, daar er
zooveel staten zijn, waar millionnairs
wonen, dat het lastig zou zijn, er nu
juist het rijkste land uit te zoeken-
We zouden dan deze lastige vraag
niet hebben kunnen beantwoorden, als
een Engelsch blad er geen antwoord op
gegeven had.
Het rijkste land is Noord»Oklahama
Of liever een deel van dat land en wel
de streek, waar de Osages, een India»
nenstam, wonen. Het land waar deze
Indianen leven, bevat vele cn rijke
oliebronnen, die maken, dat de be»
volking over veel geld te beschikken
heeft.
De Indianen exploiteeren de bronnen
zelf niet; ze laten dat over aan groote
oliesmaatschappijen. Het gaat nog al
eenvoudig- Ze verhuren den 'grond,
waar de oliebronnen Gevonden worden
aan de maatschappijen en zoo hebben
ze niets anders te doen dan op tijd de
huren te innen.
Dat die huurprijzen niet gering zijn,
laat zich denken en het Engelsche blad
waaraan we deze gegevens ontleenen,
zegt dat de bevolking in totaal onge»
veer vier en twintig mi!lioen gulden
aan huur ontvangt.
Zonder verdere gegevens zullen de
lezers zich afvragen of dat nu een be»
drag is om een landstreek tot de rijkste
van de wereld te maken-
Toc/i is dat zoo, want de heele be»
volking bestaat uittwee duizend
zielen, verdeeld'over vierhonderd fa»
milics.
Zoo zou dus iedere huishouding per
jaar op een inkomen van zestigduizend
gulden kunnen rekenen.
Als het geld tenminste eerlijk ovèr
deze vierhonderd gezinnen verdeeld
wordt, wat we niet apart vermeld
vinden. Maar in elk geval is dit volk
zonder eenigen twijfel het rijkste volk
van de heele wereld.
De eenige molen bij Hillegom bedreigd
De windmolen kan 't polderland niet voldoende watervrij maken
Wie zal helpen?
De molen van den Vosse- en Weerlanerpolder
Onze correspondent te Hillegom
schrijft
De windmolen van den Vosse» cn
Weerlanerpolder, de eenige molen die
nog in Hillegom staat, zal zeer waar»
schijnlijk gesloopt worden- De kap van
den vijzel is stuk, rcparceren schijnt
duur te zijn, waarom dc meerderheid
van het polderbestuur voor sloopen is.
In de nabijheid, van dezen molen
staat ccn klein open molentje, van den
Oosteinderpolder, maar anders is dc
molen van den Vosse» en Weerlaner»
polder dc eenige in dit polderland: hij
valt van .den Rijksstraatweg Haarlem
Leiden af direct op; in de Haarlem»
mermccr heeft men een goed gezicht
op hem wie de Ringvaart bevaart, bc»
schouwt den molen als een baken, een
rustpunt voor de oogen.
Het is een groote, mooie watermo»
len, een zoogenaamde bovenkruier,
waarvan de vijzel^ bij wind door de
wieken en bij windstilte door een
zuiggasmotor in beweging woiJt ge»
bracht.
Het is aan tc nemen, dat liet polder»
bestuur door het defect aan het inwen»
dige molenwerk in moeilijkheden ver»
keertdat de bloembollen in den
polder door het overvloedige water
dreigen te verrotten, dat de tijdelijk
op te stellen centrifugaalpomp kost»
baar is cn dat de polderlasten zeer
hoog worden, maar valt er nu niets
meer aan te doen om het' eenige wa=
terbouwkundige monument als het'
ware een natuurmonument V3n deze
streek te behouden? Kan de vereen!»
ging „De Höllandsche Molen" helpen?
Weet het poldei bestuur wel. dat vol»
gens deskundige zijde bij den waters»
nood in'verschillende polders de wind»
molens niet re kort schoten, terwijl
menige mechanische bemaling onvol»
doende bleek?
Eh voelen de ingelanden van den pol»
dei, die voor een groot deel kweekers
van bloembollen voor het bu 'onland
zijn, niets voOr het oordeel van <!cn
bekenden Amerikaan John Bin on
Payne, die de afb;aak van de windmo»
j lens hier te lande noemde un interna»
tional calamity? Het polderbestuur zit
j op het oogenblik in nood Hoor het va»
ter cn door de hooge kosten daar.i.u
j moet de alarmklok voor het behoud
J van den mooien molen luide geluid
worden 1
