ZATERDAG 16 JAN. 1926
TWEEDE BLAD
DE AUTOMOBIELTENTOONSTELLING
TE AMSTERDAM
Geen „sensationeele nieuwtjes'
Toch veel verbeteringen
Zooals wij in ons nummer van Vrij» 1
dag gemeld hebben, is Vrijdagmiddag
te Amsterdam in het tectoonstellings»
gebouw in de Fe: din and Bolstraat de
jaarlijksche (thans reeds de 17de)
iiutomobieltcntoonstelling oer Neder»
landschc Vereeniglng „De Rijwiel» cn
Automobiel Industrie (R- A. I.) ge»
opcnd.
Ecu offioieele openingsplechtigheid
had niet plaats, omdat het thans niet
gold een nieuw gebouw of een ander
nieuw feit.
Hieruit mag echter niet worden af»
geleid, dat er op deze tentoonstelling
niets nieuws is. Integendeeler i s
nieuws zooals blijkt uit de volgende
bijzonderheden betreffende de tentoon»
stelling, door ons ontleend aan het bc«
kende weekblad „De Auto", al is dit
nieuws van anderen aard dan vroeger
het geval placht tc zijn.
Op deze tentoonstelling vvordeu door
61 importeurs gcëxposceid 247 ver»
schillend® wagens, 43 chassis, 179 ver»
schillende typen. 100 verschillend® mer»
ken, waarvan 36 Amerikaansche, 30
l'ransche, 14 Engclsche, 6 Iuliaanschc,
6 Belgische, 5 Duitsche en 3 Oosten»
rijkschc.
Meer cn meer teckent zich het beeld
der scherpe concurrentie in de auto»
mobichindustrle af en het succes is al»
leen voor die fabrieken weggelegd, die
dc beste waar voor het geld geven.
Dit maakt dat constructiewijzigingen
alleen tot verbetering van het
product worden toegepast en niet
meer. zooal» voorheen, als oen soort
modegril, om tijdens de tentoonstel»
ling dc nieuwsgierigheid te prikkelen.
Sensationeele tentoonstcllings»
nieuwtjes zijn er dus niet tc vei mei»
den- Bij het nagaan van de door de
exposanten verstrekte gegevens treft
men daarbij verschillende, voor het
goed functionneercn van het mcchanis»
me belangrijke, oonstructievcrbctcrin»
gen aan, maar deze vei beteringen trek»
ken nauwelijks dc aandacht van den
Ieck»autorr.obi]ist-
Als nieu-v voor deze trntoonstcllng
omdat zij n.l- het vorig jaar niet
geëxposeerd werden zijr. dc vol»
gende merken t® noemen Ajax 6«cyl.,
Auburn 4>cyl., Auto»Traet<on, Bcrlict
4»cyL. Chenard and Walcher 4»cyl.
Chrysler 4. en 6>cyL, Dclaunay Belle»
ville 6'CyL, Diana 8»cyl., Donnet Zédcl
4.cyl-, fiat 509 4'cyh, G M. 4»cyL,
Hupmobll® 6'cyl-, Inducto 4»cyL, Inter»
national Itala 6>cyL, Locomobile 6» cn
8»oyL, Opel 4»cyl., Peerless 6«cyl.,
Pierce Arrow 6»cvL, Rickenbacker 6>
en S«cvL, S- A- R- A- 4--cyI., Steyr 6»cy*
Talbot 6«cyl., VauxhaD 6®cyl-, Wills
Saint® Claire 6»cyl.
Verschillende bekende merken heb»
ben wijzigingen ondergaan door het
aanbrengen van voorwielremmen of
kleine ve: an de ringen in den motor, den
gangwissel of het chassis. Zoo bijvoor»
beeld Al vis (motor). Amilcar (verbe»
tcringen chassis). Citroen (4>wielrem»
men). Clyno (4»wielremmen), Hispano
(luchtfiltcr), Lancia (grootere carossc»
ric). Mathis (voorwielremmen), Rolls»
Royce (nieuwe motor en vooras«con»
structie), Rover (door water gekoelde
motor).
Het is eigenaardig dat, terwijl vele
firma's (vooral de Amerikaansche) er
toe overgaan (^cylinders in plaats van
4«cyiinders te bouwen, er toch ook een
Amerikaansche firma aangetroffen
wordt, die aan haar serie 6» en 8»cylin»
ders weer een 4>cylinder toevoegt, n-1-
de Auburn.
Bij de Amerikaansche wagens die
geëxposeerd worden valt een neiging te
constateeren om den motcr te volma»
ken cn tc behoeden voor abnormale
slijtage. Dit wordt hoofdzakelijk ver»
kregen door het toepassen, als stand»
aardnjitvociing, van lucht», olie» en
benzineifilters-
Speciale aandacht mag gevestigd wor»
den op het nieuwe type F:at 509, waar»
op voorwiel»scrvo>remmen zijn gecon»
strueerd, die als een technische per»
fectie beschouwd mogen worden. Ook
Ajax, Nash en Hupmobile Six zijn van
het nieuwe type Penot servo»remmen
op de voorwielen voorzien, terwijl
Buick aan de bezwaren, verbonden aan
open remmen, is tegemoetgekomen
door ze zijdelings van beschermplatcn
te voorzien.
Alle hydraulische Amerikaansche
remmen zijn handremmen een systeem
dat in Amerika sterk de voorkeur heeft,
terwijl de Europcesche constructie zich
daarentegen zonder een enkele uit»
zondering toelegt op het construceren
van inwendig in de remtrommels od»
gesloten en beschermde remmen. De
nieuwste toepassingen op het gebied
van voorwielremmen in Amerika wij»
zen cr op, dat de Europcesche con»
structie de overhand zal verkrijgen,
want alle nieuwe toepassingen zijn van
hot vet beterde Perrot servo»type.
Dc servo»rcm Dewandre zal men op
verschillende bekende merken aantrci»
fen, o.a. op de zeer moderne en sterke
chassis der F. N., die thans een type
maakt dat buitengewone qualitcitcn
moet bezitten.
Op Ballot, Voisin, Isotta Fraschini,
Minerva, Excelsior en andere bekende
metken wordt deze hulprem reeds,
deels aLs standaard»uitvoerlng, deels op
bestelling, aangebracht. „Wij hebben,
aldus de redacteur van „Dc Auto",
„kort geleden eenige dagen met een
Voisin, waarop deze Dewandre servo»
rem later was aangebracht, proef gere»
den cn kunnen niet ande s dan ten
zeerste deze zeer betrouwbare hulp»
constructie aanbevelen, die op iederen
wagen met gewone mechanische voor»
wiel remmen kan worden aangebracht,
sinds Rcpusseau te Parijs zich hierop
speciaal heeft toegelegd-"
Op het gebied van autobus»chassis
zullen twee bijzonder mooie exempla»
ren te zien zijn. geheel nieuw van con»
stiuctic, n-1- het D. A. A. G.»autobus»
chassis en het geheel nieuw geconstru»
eerde Auto»Traction aut<bus=chassis
een mooie, robusto en weldoordachte
constructie.
Ook Studebaker'komt thans met een
autobus, die zeer dc aandacht zal trek»
ken.
Het aantal geëxposeerde merken is
precies even groot gebleven als het vo«
rige jaar. hoewel er een aantal nieuwe
merken bijgekomen zijn- De verklaring
hiervan ligt voor dc hand cr zijn on<
geveer evenveel merken verdwenen, als
er by kwamen- Onze automobielhandel
lijdt nog altijd aan een teveel aan gc»
importeerde merken. De Dcitsche auto»
mobicl»industrie is zoo goed als gc»
heel van de exportmarkt verdwenen.
Het aantal automobielmerken," oor»
deelt „Dc Auto", „zal zeker aanzien»
lijk grootcr zijn, als onze vorstelijke bu»
ren de catasirophale crisis die hun
automobielindustrie thans doormaakt,
te boven en weer in staat zullen zijn,
evenals voorheen, op de wereldmarkt
met glans te concurreeren
Als kenmerkend voor Je tentoonstel»»
ling kan vermeld worden de absolubp
overheersching der vierwielremmea,
ballonbanden en schokbrekers- Ver^r
de haast algcmeene toepassing vfcn
aluminium zuigers, kopkleppcn, enkele
of meervoudige plnatkoppelingen.
Over 't algemeen kan gezegd wor»
den dat op de Amsterdamsche tentoon»
stelling een keur»collectie te zien zal
zijn het beste, wat Amerika, Belgic,
Duitschhmd. Engeland, Fionkrijk, Italic
en Oostenrijk prodtsceeren-
Nog enkele bijzonderheden.
Geëxposerd is o-n* de AlfaRjomeo
renwagen die het weceldkampioeofechap
19251926 heeft gewonnen-
De Panhard en Levas^a heeft een bij»
zonder gemakkelijke en practische ber»
ging voor gei eedschap onder de be>
stuurderszitting.
De Diana wordt geleverd met ccn
stuur dat speciaal gecaor.strueerd is
voor de toepassing van „balloon tyres"
hydraulische vicrwiclreroir.en.
De aandacht zal zeker trekken een
electrische rich tin g»aamvijzer die van
voren en van achteren zichtbaar Is cn
automatisch stoptedkeps geeift-
De Ford heeft verschillende vcrbetc»
ringen ondergaan- De zitplaatsen zbn.
breeder en lager geworden cn de cat»
rosserie is langer, zoodat cr meer ruim»
tc is voor de bcenqn- Het stuurwiel is
gemakkelijker geplaatst en de benzine»
tank is onder het 'torpedofxont aange»
bracht- De voet» ejn handremmen wer»
ken zachter en mot grootecc kracht.
Dc beroemde Fnansche wagen, de Ca»
dillac, is in dótajjs geperiectionneerd,
waardoor oa. het acceleratievermogen
en de ligging op den weg sterk verbe»
terden-
BINNENLAND
Het Joodsdie huldeblijk
aan het Koninklijk
Echtpaar
De gelden voor de slachtoffers
van den watersnood
Het Comité to* aanbieding van ejtn
Joodsch huldeblijk aan de Koningin, en
den Prins heeft overeenkomstig den
wensch van H. M. de Koningin beslo»
ten zijn actie te staken en de reedis ont»
vangen gelden, in overleg met de ge»
vers, ter beschikking te stellen van de
Watcrsnood»commi3sic.
Het ligt in de bedoeling van hot Co»
mité het aan zijn oorspronkelijk voor»
nemeD ten grondslag liggend denkbeeld
het verbinden van den naam Oranje»
Nassau aan het Joodsclie volk en Pa»
lestina zoodra de tijdsomstamdighe»
den weer gunstiger zullen zijn gewor»
den, ten uitvoer te brengen.
K1NDERHERSTELLINGS» EN
VACANTIE.KOLONIES.
De koloniehuizen van het Centraal
Genootschap Huis Heelsum te Heelsum
en Zwartendijk te Egmond aan Zee,
worden geopend respectievelijk 21 Jan.
en 5 Februari. Comité's voor Ui.-2:1»
ding en ouders van zwakke kinderen
kunnen zich voor inlichtingen wenden
tot A. C. Bos te Egmond aan Zee.
In het voor een half jaar geopende,
prachtig ingerichte Herstellingsoord
te Nunspect zijn op het oogenblik bed»
den vrij.
V'An de Zonsverduistering
jDe N. R. Ot. schrijft:
Aan dc sterrenwacht te Greenwich is
f/c rioht ingekomen uit Benkoelen van
jje gemeenschapelijke eclips»expeditie.
uitgezonden door de Royal Society te
Londen en de Royal" Astronomical So»
ciety aldaar.
In het telegram wordt meegedeeld,
dat te Benkoelen de weersgesteld»
held gedurende de eclips uitstekend
was en dat het opgestelde programma
volledig werd uitgevoerd. Het voor»
naamste gedeelte van het programma
bestond in het fotografeeren van do uit»
einden van het spectrum van de chro»
mosfeer en die van het corona»spectrum.
Op dfe manier zal men nadere gegevens
verkrijgen over den staat van ionisatie
der verschillende elementen, dicht bij
het zonsoppervlak, hetgeen weer zal
leiden tot de betere kennis van druk cn
temperatuur in de zonneatmosfeer.
Op het programma stond ook het
rechtstreeks fotografeeren van de co»
rona op groote schaal,
zin het telegram wordt nog tneege»
deeld, dat de vorm van de corona over»
eenkwam met dien, welke was geconsta»
teerd bij de eclips in Britsch»Indië
1898.
Dit is een feit van belang, daar de
eclips in 1898 kort voor een minin
van zonnevlckkcn»aetiviteit viel, terwijl
op het oogenblik de zonnevlekken eeD
snede toeneming vertoonen.
Toen de Britsehe geleerden den 7den
Nfovember hun lange reis naar Benkoe»
lea aanvaardden, namen zy niet min»
der dan 4.0GO.OOO K.G. aan instrumen»
ten en bagage mee. Al de moeite en de
zeer hooge kosten zoudeji tevergeefs
zijn geweest, indien er bewolking ge»
weest ware in de paar kritieke minuten
van de totaliteit der eclips.
Jammer genoeg blijkt uit de telegram
men dat dc Nederlandsche geleerden in
het Palembangsohe gedupeerd werden
door ongunstig weer.
UITSTEL VAN OPKOMST VOOR
DIENSTPLICHTIGEN IN VER.
BAND MET DEN WATERS»
NOOD.
De Minister van Oorlog heeft aan de
burgemeesters een schrijven doen toe»
komen, waarin naast het reeds vermei»
de uitstel van opkomst, nog wordt op»
gemerkt, dat, wanneer aan de burge»
meesters mocht blijken, dat onder de
dienstplichtigen, die in verband met
den watersnood eerst 1 Februari a.s.
moeten opkomen, zich personen bevin»
den, voor wie de opkomst ook op dien
datum nog overwegende bezwaren op»
levert, om dezelfde reden dan het uit»
stel te hunnen aanzien nogmaals wordt
verlengd.
De burgemcetsers moeten dan ten
aanzien van deze categorie vóór 8 Fe»
bruari een r.ominatieve aan het Depar»
tement doen toekomen, waarin voor el»
ken dienstplichtige de vereischte inlich»
tingen staan vermeld.
De Minister van Oorlog zal na ont»
vangst daarvan bepalen op welken da»
tum de dienstplichtige in werkelijken
dienst moet komen.
HET VERDRAG MET BELGIë.
Naar aan de Nieuwe Crt. uit be»
trouwbare brem wordt gemeld, is het in
parlementaire kringen bekend, dat de
Commissaris der Koningin in Zeeland
naar den Haag is geroepen in verband
met de door de Staten van Zeeland op
21 December jJ. aangenomen motie in»
zake het verdrag met België in welke
motie werd aangedrongen op het niet
ongewijzigd ratificeeren van dit ver»
drag.
Een faeelen middag cn een heelen
avond zou met den Commissaris over
deze kwestie zijn geconfereerd. Er
werd gewezen op de gedane belofte
die aan Zeeuwsch»Vlaanderen ten goede
zullen komen, terwijl op het groote bc»
lang werd gewezen van het naar Dor»
drecht te graven kanaal. Alles zou in
orde komen zonder deze motie.
De Minister-salarissen
Gebracht op 16.000
IIet Staatsblad bevat het besluit van
13 Januari 1926, tot nadere wijziging
van het K. B. van 9 September 1924 tot
nadere regeling van de bezoldiging van
de ministers, hoofden der departemen»
n van Algemeen Bestuur.
Bij dit besluit wordt, uit overweging
dat het wenschelijk is de bezoldiging
van dc ministers, -nader te regelen,
bepaald, dat te rekenen van 1 Januari
1926, genoemd besluit van 9 September
1924 zoodanig wordt gewijzigd, dat
de bij dat besluit vastgestelde bezoldi»
ging van f 15000 wordt gebracht op
f 16.000.
EEN ZEGELQUAESTIE.
De abonnés van de Busrumsche Wa»
terleiding zagen sedert de invoering
van de nieuwe Zegelwet hun kwartaal»
quitanties, al was het bedrag beneden
de 10, beplakt met een plakzegcl.
Ondanks alle gemopper moesten die
zegels jarenlang worden betaald, want
volgens de zegelwet waren quitanties
die golden als ontvangstbewijs van een
onderdeel van een totaalbedrag boven
de 10 en de jaarcontracten beliepen
hooger, aan zegelrecht onderworpen.
Thans eindelijk is een uitweg gevon»
den om aan de bezegeling der quitan»
ties te ontkomen. Volgens de waterlei»
dingcontracten kunnen deze na het eer»
ste jaar per drie maanden worden op»
gezegd, ergo de volgende jaren blijven
or driemaandelijksche contraeten over,
zoodat dus geen zegelrecht verschul»
digd is. Thans zullen dc quitanties voor
de abonnés, die langer dan een jaar
water betrekken niet langer gezegeld
zijn: een schadepost voor het Rijk van
bijna 2000 p:r jaar!
BEZOEK VAN ZUID»AFRI»
KAANSCHE STUDENTEN.
Een 156=tal Zuid=Afrikaansche stu»
denten zal binnenkort een bezoek aan
ons land brengen en de voornaamste
steden bezichtigen.
Het gezelschap, uit dames cn hee»
ren bestaande, is op het oogenblik in
Engeland cn zal 30 Januari in Am»
sterdam arriveeren, daarna Rotterdam
bezoeken en 26 Januari as. te Den
Haag aankomen. Zij zullen van het sta»
tion H- S- M. in auto's naar dc hotels
„Paulez" en „De Twee Steden" worden
gebracht.
Op 27 Januari zal een officieel diner
plaats hebben in hotel „Paulez", waar
oa- de Engelsche gezant sir Charles
Marling mede zal aanzitten-
De Zuid»Afrikaansche gasten zullen
den dag daarna een cxcurs'e naar Delft
maken.
Het vertrek is bepaald op 28 Ja»
OVER BOORD GESLAGEN EN
VERDRONKEN.
Uit Gorcum wordt gemeld:
Donderdagavond is op dc Waal, de
schipper P. de Jong van het sleep»
schip „Machinesteen 20", gedomicileerd
te Ter Neuzen, bij het naar boord roeien
over boord gevallen en verdronken.
Hij laat een vrouw en twee kinderen
achter. Het lijk is nog niet opgehaald:
bij dezen buitengewonen faoogen ri«
vierstand kan ook niet gedregd wor»
den.
FABRIEKSBRAND.
Vrijdagmorgen is door onbekende
oorzaak brand ontstaan in de drogerij
van de textielfabriek der N.V. Baekers
en Raaymakcrs te Eindhoven. De
brandweer der gemeente, bijgestaan
door die van de Philipsfabrieken, pakte
het vuur, dat zich inmiddels had uitse»
breid, krachtig aan, ten gevolge waar»
van de brand tot de droogkamer kon
beperkt blijven. Na een uur was men
het vuur meester. Er is veel waterscha»
de veroorzaakt.
Ernstig autobas-ongevd
Een doode en een gewonde
Donderdagavond werd de I9»jarige
dc Groot uit Zeist op den Utrechtsc'nen
weg te de Bildt door een autobus overs
reden en gedood. Zijn 14»jarige broer,
die voor dc fruitkar liep, waarmee zij
;an Utrecht waren gekomen, werd ern»
■tig gewond en is naar een der klinieken
te Utrecht vervoerd.
Ongeluk in dia storn-
scheo!
Een gasbom uit elkaar gespat
Twee gewonden
Vrijdagochtend zijn door een nood»
lottig toeval bij een oefening op het
terrein van de 1ste stormschool te
Waalsdorp 1ste luitenant Van Hattum,
instructeur, cn de soldaat Vleezenbeck
van het regiment jagers door den lucht»
druk bij het gebruik van ontplofbare
middelen gewond. De verwondingen
(kneuswonden), zijn echter, zoo meldt
men ons, niet van ernstigen aard.
Volgens het Vad. is het ongeluk als
volgt gebeurd:
Luitenant van Hattum gaf instructies
over de behandeling van gasbommen.
De soldaat Vleezenbeek moest een gas»
bom, waaraan een lont bevestigd was,
aansteken. De soldaat deed het de eer»
stc maal niet goed, waarop de luitenant
het hem zou voor doen. Plotseling
barstte de bom uit elkaar. Het schijnt
dat de lont de eerste maal toch vuur
gevat had en doorgebrand was, terwijl
de luitenant haar nogmaals wilde aan»
steken. De soldaat kreeg de explosie in
hoofdzaak in het gezicht. De luitenant
werd aan het onderlijf en de beenen
gewond.
Eerst vreesde men in het militair hos»
pitaal voor het gezicht van den jonge»
man, aldus het blad, maar Vrijdagavond
deelde men me le goede hoop te heb»
ben beide oogen tc kunnen behouden.
Luitenant van Hattum is in htRoode
Kruis Ziekenhuis opgenomen. Zijn toe»
stand was gisteravond niet onbevredi»
gend.
KONINGIN EN PRINSES OP DE
SCHAATSEN.
De Koningin en Prinses Juliana re*
den Vrijdagmiddag schaats op de baan
van de Haagsche IJsclub,
UIT DE COMMUNISTISCHE PARTIJ
Volgens dc Tel. is op een huishoude»
lijke vergadering van de oude afdceling
Rotterdam der communistische partij
besloten aan het Presidium een brief
te zenden, waarin geëischt wordt op»
heffing van de schorsingen en overleg*
ging van de brieven van Moskou. Te»
vens wordt geëischt de liquidatie vatf
de nieuwe afdeeling, die hier werd op»
gericht. Eerst wanneer aan deze eischeö
is voldaan is men bereid met liet pre*
sidium nader overleg te plegen.
EEN HONDERDJARIGE.
Dc heer L. Donkersloot te Meeuwen
heeft Donderdag zijn lOOsten geboorte»
dag gevierd. Hij heeft oog een scherp
geheugen cn weet van vroegere waters»
noodrampen vele bijzonderheden ta
vertellen.
HET IJS.
De scheepvaart in Friesland is ge*
heel gestremd.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cents per regel
Hoofdpijn
beda' rt snoedig door ge'r ruik van een paar
Mijnhardts Hoo dpljntabletten
Glazen buisje 60ct.Bij Apothe n Drogisten
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Van der Sande, de groote tahaksman,
had dien middag eenige kennissen aan
tafel cn zat men hen in afwachting van
den maaltijd in den salon, toen de
huisknecht binnenkwam en hem op een
zilveren blad een visitekaartje aan»
bood. Voordat hij er naar keek zei hij
ontevreden: „bezoek? je weet toch,
dat ik nu geen gelegenheid heb?"
,.Ik heb tot drie keer toe geweigerd
het kaartje binnen te brengen, maar dc
heer drong er zoo op aan; het was een
quaestie van leven en dood, zei hij".
Met tegenzin nam van der Sande het
kaartje van het hlad. „Hoeven Ruters",
las hij. „laat dan maar even in dc zij»
kamer".
„.Meneer heeft gezegd, dat het maar
even was. Vijf minuten, meer met".
„Ken je mij nog van der Sande?"
vroeg, bijna onhoorbaar, de bezoeker
toen dc heer des huizes een oogenblik
later in de zijkamer kwam.
„Meneer Hoeven Ruters.." Hij deed
gereserveerd tegenover den ander, die
blijkbaar in groote spanning verkeerde.
Hoewel hij er in zijn bczoekcostuum
keurig uitzag, was het vermagerde ge»
zicht met dc gezwollen oogen daarmee
in tegenspraak. Van der Sande herin»
nerde zich den man: jaren geleden had
hij met hem school gegaan en was nog
al met hem bevriend geweest; twee
ia3r geleden hadden zij elkaar in een
hotel in Zwitserland ontmoet en daar
een paar prettige weken samen doorgc»
bracht, vooral omdat de vrouwen ceni»
gc svmpathic voor elkaar getoond had»
den. Niettemin zei hij, wat koel: „Wat
is er van uw dienst, meneer Ruters?"
cn onmiddellijk daarop: „wat scheelt
u? bent u ziek?" Want het gezicht van
den bezoeker was op eens doodsbleek
geworden.
„Pardon, nee. ziek ben ik niet. maar
de zaak waarover ik u kom spreken"
hij hokte en barstte toen plotseling
uiri „ik ben verloren, als u mij niet
hebt".
„Wee* bedaard cn zeg mij wat u
wensohtl"
In het zwakke licht van de electri»
sche kroon, waarvan de huisknecht
maar een paar lampies hïd aange»
dra aid, deed do bezoeker zijn verhaal.
Het was de gewone geschiedenis. Ge»
speculcerd, verloren, geleend uit dc kas
met de bedoeling het terug te geven,
weer verloren. „Overmorgen is cr kas»
verificatie. Als ik niet vóór dien tijd
geholpen ben, is alles verloren".
„Hoeveel?"
„Tienduizend gulden". Hoeven Ru»
ters boog het hoofd. „U had mij des»
tijds in Zwitserland gezegd, dat ik bij
u mocht aankloppen wanneer ik uw
hulp noodig had".
„Om uw zoon aan een betrekking tc
helpen, niet waar?" De vraag was koel
en dc beteekenis duidelijk. De ander
snikte het plotseling uit. „Mijn arme
vrouw, mijn arme kinderen". Door zijn
handen druipten de heetc tranen van
tc laat berouw.
Van der Sande zweeg. UT den salon
klonk in de verte vroolijk gelach van
zijn gasten. Zonder op te durven zien
wachtte Hoeven Ruters zyn vonnis.
„Tienduizend gulden is een groote
som. Ik heb zooveel verplichtingen en
op het oogenblik juist groote uitgaven.
Ik moet cr nog eens over denken".
„Er is zoo weinig tijd. Overmorgen
is de kasopneming", fluisterde de wan»
hopige man.
„Het is nu half zeven. Ik heb gasten.
Vanavond te half tien zal ik u zeggen,
wat ik besloten heb".
De ander stond op. „Half tien ben ik
by u terug". Zonder hem de hand te
durven geven stond hij op en ging naar
do deur.
„Heeft u al gegeten?" vroeg van der
Sande plotseling. „Neen? Eet dan met
ons mee. Ik heb eenige vrienden aan
tafel, wij hebben een heer te kort door
een toevallige omstandigheid....
„Als ik 11 hidden mag, onder deze
omstandigheden
„Ik ben cr op gesteld. I doet mij
displezier met een weigering".
„Maar ik ben niet in avondtoilet
„Uw klecding is voldoende. Kom
maar mee". En hij ging hem voor naar
den salon.
O kwelling, o marteling! Dc bezoe»
ker, door mevrouw van der Sande
vriendelijk ontvangen, moest glimlachen
en antwoorden op belangstellende vra»
gen. „Hoe is het met uw vrouw? Ma»
ken de kinderen het goed?" Er werd
hem verzocht, een van de dames aan
tafel te geleiden. Hij moest aangenaam
met zijn buurdame praten, geestig z'yn,
vertellen over den tyd toen hij met de
familie van der Sande in Zwitserland
was. En intusschcn dreunde het in
zijn hoofd: tienduizend, tienduizend.
Het speelwerk van de Westminster»
klok in de eetkamer galmde het: tien».
duizend, tienduizend, het klonk in de 1
echo van een tram, (Be al bellend voor»
bij reed, zelfs in dc stem van den be»
diende, die de namen van wijnen aan
zijn oor murmelde. Tienduizend, tien»
duizend. En wanneer hij een oogenblik
was van praten, keek hij naar den
gastheer, maar kon op diens gezicht
niets lezen. Van der Sande scheen het
geheele gesprek te hebben vergoten.
Hij praatte en lachte ongedwongen met
zijn gasten, richtte nu eu dan het woord
tot Hoeven Ruters, behandelde hem
weinig koel. als een gewone ken»
nis. maar beleefd.
Kroop de tijd dan om? Hij zat vlak
tegenover de klok, maar het was alsof
de wijzers stilstonden. Met moeite
dwong hij zichzelf, iets te nemen van dc
aangeboden schotels; nauwelijks had
hij den moed, een glas wijn te drinken.
In ieder geval moest hij een koel hoofd
houden. Het was een ware verlichting
toen de gastvrouw opstond ten teeken
dat het diner was afgeloopen.
In den salon gebruikte men do koffie.
Met de grootste inspanning nam Hoe»
ven Ruters deel aan het algemeen ge»
sprek, trachtte belangstelling te toonen
nor al deze onbeduidendheden, hoe»
el hij begreep, dat hij toch den in»
druk van verstrooidheid en afwezigheid
maken moest. Eindelijk stonden de gas»
teu op om heen te gaan. Het was kwart
over tien geworden.
Zij namen afscheid. Hij bleef alleen
met gastheer en gastvrouw achter.
„De heeren hebben nog zaken te be»
spreken", zei mevrouw van der Sande,
„permitteer dat ik naar mijn kamer ga".
N'u waren zij alleen. Aanvankelijk
sprak geen van beiden ccn woord. Toen
vroeg de gastheer eensklaps: „wou u
van avond nog naar huis?"
„Dat is mijn plan".
„De laatste trein gaat te twaalf uur.
Ik zal u daarheen laten brengen met de
auto. om kwart vóór twaalven".
„U is heel vriendelijk".
„Weet u nog dat wij in het hotel
in Zwitserland, menige partij biljart
samen gespeeld hebben, als het slecht
weer was?"
„Zeker".
„Wij speelden toen zoowat gelijk op.
niet waar?"
„U was iets sterker".
„Mogelijk. Hebt u lust om een par»
iylje tc. spelen?"
„Meneer van der Sande, in Gods»
naam, spot niet met mij, ik ben in een
toestand van overspanning
„Dat begrijp ik, maar ik Diet. Ik ben
heel kalm cn rustig. U speelde goed,
ik heb niet altijd een bezoeker, die mij
partij geven kan. Laat ons dus een partij
biljarten".
„Als u bet wilt,
„Ja ik wil het cn ik zal er u nog
iets bij zeggen. Of ik u helpen zal of
niet, hangt van die partij biljart af.
Wint u. dan zal ik u tienduizend gulden
geven. Verliest u, dan krijgt u ze niet."
Hoeven Ruters keek hem aan. „U
martelt mij, u martelt mij. Eerst die
vreeselijke kwelling van het diner en
nu dit nog. Ik kan niet meer, ik ben
uitgeput, ik zou geen bal kunnen raken,
heb medelijden cn verlang dat niet".
Van der Sande was opgestaan en stak
een versche sigaar aan. Zijn gezicht
bleef strak. „Zooals u wilt".
„Heb ik geen keus?" vroeg de ander
hulpeloos.
„U heeft geen keus. Wint n de partij
dan wint u de bevrijding, de tóekomst
van vrouw en kinderen. Anders...."
„Ik neem het aan".
Het licht, getemperd door de groene
kap. schijnt op het biljart De spelers
hebben hun jassen uitgetrokken. Hoe»
ven Ruters heeft zorgvuldig een queue
uit het rek genomen cn staat zenuw»
achtïg daarop krijt te smeren.
„Wij trekken", zegt de gastheer kort»
af.
Hij speelt voor en mist den acquit»
stoot Hoeven Ruters krijgt de ballen
in een gemakkelijke ligging, hij tracht
zichzelf te bebeerschen en maakt achter
elkaar zes caramboles.
Van der Sande antwoordt daarop met
een serie van tien. Dit is wel het ge»
makkelijke, soepele spel dat Ruters in
Zwitserland zoo vaak bewonderd heeft.
Maar hij wil niet bang wezen, er hangt
zooveel van af. Zorgvuldig mikkende
maakt hy cr weer vijf «1 doet zijn best.
geen gemakkclijken stoot af te geven.
Maar zijn tegenpartij met een gewaag»
den stoot, caramboleert cn speelt dan
rustig verder. Zeven caramboles.
Onhoorbaar komt door de zware por»
tières de huisknecht binnèn mer
whisky en sodawater. „Bedien u zelf'
noodigt de gastheer uit Maar Hoeven
Ruters schudt het hoofd, hij wil de
vastheid van zijn hand niet in gevaar
brengen. En icrwiil de gastheer voor
zich een whisky»soda reenet, maakt hij
negen caramboles, zoodat hij weer
voor is,
Maar de ballen liggen vlak bij elkaar,
en de geoefende tegenpartij maakt daar
een goed gebruik op. Vijf, zes, zeven,
acht, negen, tieneerst op vijftien
eindigt de serie cn elke klots van de
ballen, wanneer ze elkaar raken, is als
een stoot op het hart van den ander.
Hij duizelt, wankelt, moet zich even
aan het biljart vastgrijpen, drukt dan
de nagels van de linkerhand in den
rechter, dat het bloed te voorschijn
komt
„Uw beurt", zegt van der Sande
koel.
Hy legt aan, ketst, de stoot is ge»
mist. En de ander maakt alweer van de
gelegenheid gebruik, vergroot zijn voor»
sprong. AH hij er vijftig bij elkaar
heeft, telt de ander er pas Drtig.
„Uw beurt".
„Vijftig dertig. Het is uw beurt!"
„Mijn beurt. Het baat niet meer, ik
kan de partij niet winnen, ik ben te ver
achter".
„Komaan, moed gevat. Zoo vaak heeft
u een schijnbaar verloren partij nog
opgehaald. Speel door".
De ander neemt de queue weer op
en speelt verder. Drie.
Van der Sande maakt er zes. Dan op
eens slaagt zijn tegenpartij in een serie
van vijftien, die hij met bevende hand
3anteekent op den teller. Er komt weer
wat kleur op zijn bleek gezicht. Maar
lang duurt het niet: van der Sande
speelt er tien bij elkaar, de afstand
blijft groot. Als hij er zeventig heeft,
staat Ruters nog nltyd op 4S.
Bijna kan hij de queue niet meer han»
teeren in de vochtige handen, die hij
telkens droogveegt met zijn zakdoek.
Met zijn zeifbehcersclnng schijnt het
gedaan, hij kan nauwelijks dc ballen
meer raken. En de onheilspellende tel»
Iers tikken: van der Sande S0, Hoeven
Ruters 54.
Dan opeens vat hij weer moed. Aan
het fonteintje in den hoek wascht. hij
zijn handen, geeft met den natten hand»
doek een veeg over zijn heet en klop»
pend voorhoofd Het is nu of alles ge»
lukt: een moeilijke tfekbal slaagt, een
gemiste bal loopt terug en carambo»
leert toch nog, een zware piqué is pre»
cies raak. Zeventig. En van der Sande,
als verward en verwonderd over het
succes van zijn tegenstander, mist een»
maal, mist nog eens. Plotseling staat de
partij: gelijk, tachtig.
En nu doet do wanhopige man een
beiocn op zijn laatste krachten. Hij ziet
aan acn rand van het biljart de men»
schcn, dte hij lief heeft en in het ver
derf zal brengen, wanneer hij de partij
niet wint. Zenuwachtig snel stoot hij,
raakt, raakt weer. Acht en tachtig wijst
de teller aan. Dan neemt van der San»
de zijn queue weer ter hand en speelt
zijn beste spel, vlot en lenig. Hij brengt
het tot twaalf. Twee cn negentig tegen,
acht en tachtig.
„Haal op", zegt hij. tot zijn tragische»
gast, alsof zij een gewone partij spelen
in een Sociëteit.
Met trillende armen neemt Hoeven
Ruters de queue weer op. Hij beeft te
veel, moet die weer neerzetten en
een oogenblik wachten. Dan. met een
inspanning van alle krachten, begint hij
opnieuw. En het lukt: negen en tachtig,
negentig, een en negentig, twee en ne=
gentig, drie en negentig, vier en negen»
tig, vijf en negentig dan ketst de
queue. En van der Sande neemt over
en speelt er zeven met het grootste ge»
mak. Negen en negentig. Nog écn. En
de ballen liggen gemakkelijk bij elkaar.
De stoot is niet te missen. Maar de
speler zet zijn queue neer. smeert
langzaam krijt op de pomerans, veegt
zijn handen met zijn zakdoek af....
„Maar speel dan toch!" wil Hoeven
Ruters roepen. Er komt alleen een
doffe grauw uit zijn keeL
Eindelijk legt de gastheer de queue
aan. mikt lang. stoot af.... mist. Maar
nu springt de ander als een leeuw naar
voren cn maakt in een ommezien de
ontbrekende vijf. Dan laat hij de queue
vallen, die klettert op den vloer en
zinkt, in schokkende snikken losbar»
stende, op een stoel.
Van der Sande dwingt hem te drin»
ken en als hij bedaard is geeft hij hem
de cheque voor tienduizend gulden. De
inkt daarvan is al lang droog. Ruters
ziet het.
„Was dc cheque al klaar?" vraagt hij.
„U zou die in elk geval gekregen
hebben".
„Maar waarom dan
„Waarom die kwelling? Het mocht
niet te gemakkelijk zijn. Dat aan tafel
zitten, mec»converseeren, de eerste mar»
teling, de partij biljart een tweede. Dat
vergeet jc nooit meer. als je nog ooit
neer in dc verzoeking kwam!"
..Nooit, nooit weer". Op den drein»
ocl verschijnt de huisknecht. „De wa»
gen wacht, het is hoog tijd". En al
oratende schuift van d.er Sande den nog
half versuften man naar de deur. helpt
hem in zijn jas, duwt hem den auto
in. „Als ik ooit iets voor ois het
laatste wat van der Sande hoort.
„Wie weet!" zegt hij hardoD in zich»
zelf cn ziet den wegschie tonden wagen
FIDELIO.
