HAARLEM'S DAGBLAD
BRIEVEN UIT BERLIJN
DONDERDAG 21 JAN. 1926 TWEEDE BLAD
(Van onze a correspondent).
DE TAAK VAN TIET TWEEDE KABINET LUTHER
De kabinetscrisis nadert haar oplos*
ting, iter word lijd ook. want net is nu
precies een maano goeden, dat de so*
i laaiuecnocratcn zien t-.'.vn medewor»
k".ng aan oe Uroot© Coalitie verkiaar»
oen en sedert dien isden litcctnoer zijn
wc geen naar yc.der omgeschoten- Maar
Woensdag zuilen we wzarschyniyk het
nieuwe Kamnet m den Kyksuag kunnen
bewonderen cn Lu uiers twecae regee*
ruigsveikuring kuancn snnhooren up
de ais een sardineblikje voile pers*
tribune.
Wo beschikken op 't oogeabUlc nog
slechts over ccn voo.loopigc ministers»
iijst- Maar zelis /onder -ic/e zouden wc
een ding weten L)at d-t nieuwe kabi»
net wat de buiicnlandscnc politiek be<
treft precies in cc voetstappen van de
vuo.aii.-egane kabinetten Luther, Marx
cn Strcsetnann zou treden, liet moest
in elk geval ccn „Locanto inmisicric"
wordt.i. met ot zonde, sociaabdcou»
vraten- Dat het zonder dezen zou zijn.
stand wel voor Iedereen van te voren
vast, dtc de zaken nuchter oclccck. Dij
een cijfer van 1-485 931 wciktoozen op
1 Januari kunnen dc so,isal'democra*
ten niet in één ministerie gaan zitten
met dc vertegenwoordiger» san de par*
tij der grootnijvcraar», die juist in dc»
/cn tijd zich tegen ccn sneller tempo bij
dc sociale wetgeving hebben verzet,
wier voornaamste beroepsorganisatie,
dc Rcichsverband der Deutsche.! Indus»
t.ie onlangs een doorbrcaing van het
principe der collectieve arbcidsover»
ccnkomstcn cu van den aenturendag
cischtc en die in hooldza.tk vcrantwoor*
(lelijk zijn geweest voor den koers naar
rechts, dien het eerste kabinet Lutiicr
heeft ingeslagen. Dc communisten lig*
gen op dc loc: en de sociaahdemccrati»
sche party kan alleen vat op haar kit*
zers cn leden houden, als zij klasse*
partij blijft- In goede dagen is de arbci*
dev ontvankelijk voor theoretische be*
toogen en argumenten van politieke
lakt ietin deze tijden van ellende zal
hij alleen maar ooren hebben voor de
praktijk van het dagolijksch leven- En
die woidt hem door de communisten
in dc ooren getoeterd- Dc sociaabde»
mocratcn kunnen niet hcclemaal op den
achtergrond blijven cn zelfs met de te*
genstanders in den klassenstrijd gaan
pacteeren, willen zij niet ccn groot deel
van hun invloed verliezen.
Het stond dus wel van te voren vast.
dat de Groote Coalitie er riet zou ko*
men Wc ki ij gen ccn kab'nct van dc
middenpartijen. Wat men in Duitsch*
land zoo middenpartijen noemt. En dit
kabinet zal ccn zeer moeilijke taak te
vervullen hebben- Het moeien wèl opti*
misten zijn» die lust en ccced hebben,
om zitting in het tweede kabinct*Luther
te nemen.
Er zijn van die optimisten, die de
/aken «ooit zwart inzien- Zoo Iemand
is b.v. de Kculsche bankier Louts Ha*
gen- Deze heer verklaarde bij zijn her*
kiezing tot voorzitter van de Kamer
san Koophandel te Keulen dat wc In
Duitschlund het ergste nu wel achter
den rug hadden. Misschien heeft de
lieer Hagen wel gelijk maar hij argu*
monteert ietwat eigenaardig. Dat dc
werkloosheid /oo ontzaglijk groot is,
het aantal faillissementen van maand
tot maand stijgt en als gevolg van dc
economische toestanden we hier een
klein dozfin zelfmoorden per dag
hebben, noemt bij kwitanf.es van het
verleden. Een aardig beeld. Maar die
kwitanties geven geenszins een volle»
digc kwijting. Wc zitten Dog midden
in dc misères. Aan alle kanten- En het
/al dc vraag zijn, of 't tweede kabinet
Luther oos daaruit zal kunnen leiden.
Men spreekt hier veel over het pri»
maat der buitcn.'andschc politiek- Dat
is zoo'n soort van geloofsdogma van den
gemiddelden Duitschcr geworden cn
hangt samen met dc ontegenzeggelijke
politieke ontspanning scd'.- t het optrc»
den van Strcsctnann- Merkwaardig!
Deze man, waarvan men vroeger dik*
wijl» spottend lecide. dat hij een came*
Icon was en over wicn in de wandel»
gangen van den Rijksdag weddenschap»
pen werden afgesloten, of hij naar links
"f naar rechts om zopu .-allen, is op
het oogenblik do roeher de bronze van
«ike Duitschc regccrin .'-laar ondanks
de vaste lijn in de buitenLit.dschc poli*
tick als eerste voorwaarde, heeft dc
nieuwe regcering toch een nóg belang»
njkcr taak te vervullen de brstiQding
san de binncn'andschc crisis. N'cn dé*
plaisc Louis Hagen is die feller dan
ooit- Dat aantal van 112 miUloen
werkloozen op 1 Januari :s al lang weer
overschreden en hoe steik zich de
werkloosheid ontwikkelt, blijkt uit een
vergelijking met vorige opgaven. I Dc*
eernber waren er nog maar 670000 ón»
dcrstcunde werkloozen, 15 December
was dit aantal gestegen op ruim 1 mil*
Hoen en met schrik en bever, wordt ge.
wacht op de publicatie van het cijfer
van 15 Januari- Dc toestanden zijn op
het moment zoo, dat een mar van veer»
tig jaar, die niet een vaste betrekking
heeft, er ook geen meer kijjgt Overal
neemt men alleen jonge k.sclftcn aan,
die goedkoop zijn- Omdat het eerste
beginsel thans heet op de bedrijfskos*
ten te sparen. En terwijl dienstmeisjes
bij vrijen kost en inwoning 50 mark
per maand en meer verdenen kan men
óók voor 50 mark per maand, maar
zonder kost en inwoning, een gediplo*
meerde boekhoudster krijgen. Het
pauperisme tiert welig cn celijker tijd
smijten de kringen, die altijd geld veT»
dienen, dit met volle nanden weg-
Luther zal zijn naam ook san dit nleu*
we kabinet geven en hij ra.1 er dit keor
voor moeten zorgen, dat niet met lap»
middeltjes wordt gewerkt, maar inder»
gebaand
In Augustus heeft Luther tegen
1 October IJ- een aanmerkelijke daling
▼an het prijsniveau beloofd- Er is niets
Berlijn, 17 Jinuari 1926-
geschied <n sedert Augustus zijn alle
prijzen sterk gestegen. Dat heeft tot
gevolg gehad, dat een ongeorganiseer»
de, maar door den nood n-ettemin alge*
meene koopersstaking is begonnen- Dc
erzetcrisis in het buitenland was er. tei»
wijl die naar t buriealand reeds lang
bestond-Duitschlaad was te duur voo»
de wereld, het werd ook te duur voor
de Dui.schers. En de fabrikanten zon»
der bestellingen sloten bun fabrieken,
de groothandelaars gingen met volle
magazijnen failliet en de winkeliers
dachten dag en nacht aan den deur»
waarder- Tot Kerstmis Kwam en beslo»
ten werd, eindelijk, eindelijk afstand te
doen van het beginsel der overdreven
instmargc- De prijzen grngen omlaag,
met tien. twintig procent en meer. Maar
toch kwamen de koopers er ntet op
af. Opgepot hadden die hcusch niet,
want zoo goed gaat het den mcestcn
Duitschcrs niet- En wat men over zou
houden, gaat aan belastingen weg- Dus
werd dc Kersttijd de slechtste sedert
jaren. En Nieuwjaar stond voor de deur
met nieuwe uitgaven en geprotesteerde
wissels Zoo werden nogmaals alle
prijzen naar beneden geschroefd- De
koopers moesten komen. En ze kwamen
bij de uitverkoopen na Nieuwjaar, nu
men inderdaad waar voor zijn geld
kreeg-
Er is in deze uitverkoopdagen veel
met verlies verkocht, om eindelijk geld
in handen te krijgen. Maar aan den
anderen kant is ook bewezen, dat de
p; ijzen naar beneden konden- En bij
vele artikelen, vooral bij vele levens»
middelen, zïjn ze nog altijd niet ge*
daald. Wat zegt u b-v. van een prijs
voor gewone worstsoorten van 3 mark
of fl. I SO per pond? Hier ligt een veld
van arbeid voor de regeering De be*
strijding van den woeker. In het klei»
nere Duitschland van 1926 zijn haast
dubbel zooveel kleinhandelaars als in
het groote en welvarende land van
1914 Omdat dc détailwinst en de winst
vsn den tusschenhandel zoo groot is,
dat men er ook bij kleinere omzetten
best komt- Uitschakeling van onnoodi»
ge parasieten, terugbrenging van de
handelswinst tot ccn normaal peil, het
zijn reeds lang gehoorde en vaak ver»
kondigde leuzen- Als het nieuwe kabi»
net nu eens die leuzen niet herhaalt,
maar er naar handelt, zal bet tot ver»
betering van de toestanden den weg
kunnen bereiden-
Want alleen dan kan van een veria»
ging der looncn sprake zijn en daar»
door van een vermindering der kosten»
de prijzen voor de industrie en dus de
mogelijkheid worden geschapen tot af»
zet in binnen* en buitenland- Tot dus»
ver heeft men alleen gepraat. Misschien
gaat de nieuwe regeering eens wat
doen.
Dan wordt ook de mogelijkheid ge»
opend, dat Duitschland op den duur
aan zijn verplichtingen uit de overeen*
komst v;tn Londen kan voldoen.. Tot
nu toe is dit geschied uit buitenland»
sche leeningen cn door een rigoureus
belastingsysteem. Tegen het laatste gaat
het Duitschc volk geweldig te keer,
vooral de kringen van handel en nijver»
hcid- Maar daartegen is feitelijk niets
in 'te brengen Want ondanks die bc*
lastingen. ondanks crisis cn duurte, zijn
niet onbelangrijke kapitalen in dit land
gevormd- Dat moet mogelijk zijn, wil
het economisch leven van een land ge»
zond worden- Maar dat bewijst toch
ook. dat de belastingen wel zwaar, maar
toch dragelijk zijn. De optnbare hand
heeft zich vooralsnog dank zij de nog
niet in volle hoogte verplichte bctalin»
gen volgens het systeem*Dawes allerlei
luxe kunnen permittccrcn- Dat zal zij
wellicht niet meer kunnen doen maar
ccn beetje soberheid van overheidswege
schaadt niet. Men sputtert nu vooral
tegen den belastingdruk, omdat de toe»
standen heusch niet rooskleurig zijn
Maar ook in de stille hoop. dat door
deze crisis de onhoudbaarheid van het
p!an«Dawes zal kunnen worden aan ge-
toond- Bij voortdurende werkloosheid
cn halve koopkracht van fcet volk zal
het inderdaad niet mogelijk zijn, uit het
economische leven in crisiskoorts de
212 milliard per jaar te persen.
Dwingt men echter het economische
leven wec-r in normale banen en uit dc
kunstmatige bedding, waarin het nog
ligt sedert dc oorlogs* en irflatiejarcn.
dan zal kapitaalvorming naar binnen
mogelijk blijven en zullen ook de ver»
plichtingen naar buiten kur.nen worden
vervuld.
Dat is de taak, die het nieuwe ka*
hinet Luther w.icbt en waarmee het 't
eigen volk gelukkig kan ir.at.en en het
vertrouwen in het buitenland kan her»
stellen, dat geleden heeft, daar men
ook over de grens heeft gemerkt, hoe
de Duitschers wel de <- oordeelen van
Locurno als gevolg van de Dawes*wet*
ten /ouden willen genieten, maar een
sterke srioorning bestaat om vervulling
van het plan«Dawes reeds nu als onmo»
gelijk voor te stellen-
Zal dc nieuwe regeering tegen deze
taak opgewassen zijn?
U BL- K-
Vervolg Stadsnieuws
HET T00NEEL
„VOORUITGANG"
„Het VijTdTGebod"
„Vleugellam"
Pa vereemging Vooruitgang bad e^icr
sen minder gelukktgen avond dan dim vo
lgen k«*T, toen ai) mos. do «vjwoerlcg van
,.De Grond" zoo"«i aardig suoreo kon boo-
Voor «au groot d«*l lag dit rok
do keuzo der «tukken. Dat men dtr.
tor „Vleugellam". waartoe» do vat*
op don Trd/vrijd to Den Haag der
osneo, oor»/- voor do leden wilde 6po-
te begrijpen, maar waarom dan
a!«s tweede «tuk oen vroolLjk, p:
loos blijopeiietjs gogovea ia plaats
wol zoor rltpp-: es o-öberéeVeoend© tooseol
Ho*. Vijfda Gob"d" t I>ii «tak ze-u
rr.É*. door d* «"enkste «pe!»r« to rod-
den zijn »n hot was to verwaeh:»n, dat
in <io bezetting van gewon© dilettan
weinig indruk zou maken. Ik wool
r.iet, wie zich achter de letters H. I*. ver
borg». maar zoior is liot. da', dozo ho»r
a. h, o van tooeeeVcb rijven a<
loeren. Zijr. «tukje ie to ::i>vvo&»n
voor «en uitvoerige beeprekiog «o
king to komenJammer, da: «ie vort
Vooruitgang, dio toch met De Gr
oond hoeft eon etuk. da; ki haar hjn
.tgl. (Ibk kannen bezetten, juist
zwafcke product voor t pvoering bad
gekozen. Do «pelen doden bun bei»; en
spel mocht bij h« pubhek «-ok v,-aarde*
vinden, maaT Het Vijfde Gebod w»« e
-ijk al die moot te en tijd niet waard.
Toch bracht do opvoering een verruwing
Hot bleek. dat Vooruitgang tv-n kracht
onder haar ©pelers had ingelijfd, die op
hot diteUanten-toonoel wat belo-rft. Ik b©-
doel den jongen man, die de rot van Joh an
apeeldet Hij toonde overtu send b«gr:p
van epoten to hebben, hij beweegt x eb
uiterst gemakkelijk op het toenael, heeft
een goede, duidelijke diet:», «po»-'.: in eeo
behoorlijk tempo cn weet aio he*, noodle
ook kracht te ontwikkelen. Deze di
iettant is voor Vooruitgang ecu werkelijke
aanwinst, waarmee wij de vereenig'ng
lukwenechon. Zijn epel ging ver boren dat
van zijn omgeving uit. Na hem volgde zijn
tooneelzueter Marie, die vooral ia be
tweede bedrijf op droef kwam. 0>!k Thoma
Muurman wiet nu en dan den bortclijken
toon te treffen, welke voor deze rol ver
langd wordt. Karei Blijhof gaf wol in zijn
houding hot verslagene van dezen door
he; noodlot getroffen ex-ontvanger, maar
zijn spel bleef le monotoon om op den
duur te boeien.
Na de pauze kregen wij den een-acter.
waarmee Vooruitgang naar den wedstrijd
gaar. Falkland heeft in zijn Donkere
Kamer" t.*+t gevoelig en «Ober hot tragi
sche geval beschreven, hoe eeu jonge man,
boven aan de trap «taande, hoort, .lat hij
veroordeeld te om blind te worden. Zeer
waarschijnlijk heeft Henry 't Sae de/en
Falkland gelezo.n; zijji Vleugellam althane
doet er vooral aan het «lot clerk aan
denken. 'Maar het kleine drama ie veel
minder geconcentreerd en veel minder ge
voelig ook dan Falkland'e tragische echcte.
Er ie in dezen eenacter van Van 't Sm veel
oanoodig geredeneer en bijwerk, dut de
aandacht van het e:genlijke geval afleidt
en het gepraat van den jongen Ve-'gens ie
some vrij hol. Op het bombastische af.
Toch ie er van dit si.ukje veel meer te
maken dan v«n het Vijfde Gebod, en het
euoces van Vleugellam wa* dam ook veel
groolor dan van het tooneelspel van H. P.
De dilettant, die Karei Veegena speelde,
laai het iragieehe van dezen tot blindheid
veroordeelden iongen man wel voelen en
het elot wist hij met overtuiging te «pelen.
Jenny Terwandt gaf het n«rveuee
me'eje, dat weet, voldoende weer. Willem
Terwandt sprak vooral in het begin
zoo onduidelijk, dat ik beele zinnen niet
kon verstaan. En dat in don 6cliouwburg
aan den Janweg, die toch werkelijk eon
uitstekend© acotifdiek heeft. Ik ge'oof,
dat de kansen op een prij« voor Vooruit
gang zouden stijgen, wanneer deze rol nog
door den dilettant, d e in het eerete stukje
Joban speelde, werd opgenomen. De dame,
die de rol van mej. Veogene vervuld», w.i.
in Vleugellam beter dan in Het Vijfd»
Gebod. Maar waarom moest elke zin zóó
langzaam en lijzig gesproken worden? Een
wat vlugger tempo eu wat meer afwisseling
us baai bewegingen zou haar epel -
bel geheet zeker ten goede komen.
Of V<ioruiigaDg met Vlegel laan een
goede fcane heeft* Dit zal wol voorname-
tijk afhangen van de krachten der concur
renten Laten w ij do vereen ging
geval op den wedstrijd euives toewemwhen
Bemoedigend is bet voor ben, dat hei
©tukje gisteren bij de leden succes had.
J. B. SCHUIL.
f 1 tubs. I dag Ecc'ntenis; C. r. B. Eer
loopen op verboden grond f 5 sub». 5
dagen hechtenis: J. Th. Ph. het te
Haarlem ccn vuilnisemmer ongedekt op
trjat plaat sen f 0.56 subs. 1 weck tucht
school. F. M. net loopen op verboden
grond f 12 subs. 2 weken tuchtschooL
BURGERLIJKE STAND
VELSEN'.
Bevallen- F. van Dalen—Hoekstra, r..
.1. B. van Rijnvan Leeuwen, z. K. C.
SmitsMeyer, z. J. Boer—Ras. z. J. Mo*
1 en kamp-Duvn. z. C. Zwanenburg
Min. z. W. Koopman—v. d. Veen. z.
M. G Meyer—'Voss. z. M. van Schie
Koelewijn. d. C. A. Duijn—Nak. z.
Overleden: Comelis StapeL 52 jaar.
c-btgen. v. C. L. Schaap. Adnors van
54 jatr echtgenoot? van H. v.
d. Wide. -'oha. Hilla. Maria van Koot.
l'i maand. <L vin J. v. Koot en R-
Ley en aar. Reinoutje Bont 41 jaar. echt»
Igen van F. M, Hcllendoorn.
Kantongerecht
UITSPRAKEN.
R. S. overtreding der ongevallenwet
f 8 subs. 8 dagen hechtenis: H. R.. het
ccn paard arbeid doen verriohten op
pijnlijke of kwellende wijze, f ]U subs.
10 dagen hechtenis; C. V. het in stiat
van dronkenschap de orde vervforen
f 15 subs. !5 dagen hechtenis; W. B. hc-t
loopen op verboden grond f 15 subs. 15
dagen hechtenis; P. H. overtreding der
Motor* e-n Rijwiel-we? f 75 subs. 10 da*
gen hechtenis; H. J. H. overtreding der
Leerplichtwet f 6 subs. 6 dagen hechte*
nis: F. C. het een paard daartoe onge*
schikt (kreupel) arbeid doen verrichten
f 15 subs. 15 dagen hechtenis.
N*. A. v. d. L. overtreding der Mo*
tor* cn Rijwiclwet f 30 subs. 10 dagen
hechtenis. .1. NV. F. v. d- S. het als eige.
naar van een hond. dien hond te Vel»
sen los laten loopen f 5 subs. 5 dagen
hechtenis. R. J. dc V. het zich huiten
noodzaak na sluitingsuur in een tapi
perij bevinden f 2 sub». 2 dagen hech*
tenis. G. H. het loopen op verboden
grond f 3 subs. 3 dagen hechtenis. G.
B. 't wettelijk als getuige opgeroepen,
wederrechtelijk wegblijven f 8 subs. 8
dagen hechtenis. C. D. R. openbare
dronkenschap f 3 subs. 3 dagen hech*
ten^ A. R. het te Zandvoort me! pa*
pier enz. venten f 1 subs. 1 dag hcch»
tenis. A. B. het te Vclsen met zeep,
garen en band langs de hulzen venten
f 1 subs. 1 dag hechtenis.
H. H, het als bestuurder van een voer»
tuig in het belang van de veiligheid van
het verkeer, wanneer hij een verkeers
agent nadert, dezen niet met een der
armen, richting aaanwyzen f 2 subs. 2
dagen hechtenis; T L B. overtreding
ven het Motor* en Rijwieireglement f 2
subs. 2 dagen hechtenis, H. R. het te
Schoten rijden op een rijwiel over den
iopenbaren ryweg in verboden richting
TWEEDE PROGRAMMA VAN DE
VOLKSUNIVERSITEIT.
De cursussen.
Men schrijft ons:
W'y zouden nog terugkomen op het
programma van dc Volksuniversiteit en
doen dat dan ook volgaarne.
.Wat weer een mooie verscheiden»
heid van cursussen'" zoo hoorden wij
reeds van alle kanten en wij zullen, dus
niet veel ter aanbeveling bchoevem tzs
/eggen. Het meeste geldt dit vof»r «ie
leergangen ..Aardrijkskundige film.
demonstraties" door den heer D„ v. Sfta»
en „Ons eigen land" door dr.
van der Steen.
Deze beide docenten zijn bij
Haarlemsc'ne publiek zoowel om de
groote pittigheid als om de buitenge»
won© belangwekkendheid van bun le»
zingen reeds overbekend. De filmen
van den heer Van Staveren en de lan
taarnplaatjes van Dr. Van der Sicca,
zijn bovendien bijna spreekwoordelijk
De eerste belooft ditmaal het over Zuid*
Amerika, Indië, Jerusalem, de Alpen en
De Veluwe te zullen hebben, terwijl de
Laatste „vooral bedoelt de oogen van
■elen te openen voor dc schoonheden
van ons land" waarvan zoowel het gco»
logisch onstaan, als dc bewoners uiy
planten* en dierenrijk'zullen worden bw>
handcld. Gezien dc populariteit *ia
don goeden /:n waarmee deze do»
oen ten dc dikwijls niet zoo gemakkafyke
problemen uit bun vak weten te be
handelen, durven wij deze sprekers wel
weer ccn groot aantal toehoorders te
oorspellen.
Moeilijker is de leergang van Prof.
"an den Bergh van Eysinga. vooral daar
hij bet ditmaal hebben z«l over de
dikwijls zoo lichtvaardig geuite en toch
zoo diepzinnige vraag van Pilatus: Wat
waarheid?
Maar Prof. van den Bergh v. Eysin;
heeft gedurende de jaren dat hij hier
ter stede reeds cursussen voor de Volks
universiteit geeft, „school" gemaakt. F,let
zijn er niet weinigen, voor wie omder
zijn leiding het wijsgcerig denken een
hoog genot is geworden en die ook dit*
maal niet zullen nalaten naar zijn les»
op te gaan, ten einde hun hoogere
cn diepere inenschelijkbcid te verster*
ken door te luisteren naar zijn bij uit*
stek heldere en toch zoo degelijke v
drachten.
Nog twee luistcrcirrsuRsen zijn
waarvan wij iets moeten zeggen. Ze
zijn nieuw. De eerste is die van den
heer J. II. dc Bois, den bekenden kuns:
criticus c-n kunsthandelaar. De heer De
Bois zal een overzicht geven van de in
Holland immer zoo gezochte prent»
kunst „Van Goya tot Maserecl". Wij
kunnen ons voorstellen, hoe genotvol
het zal wezen naar de fijnzinnige be»
schouwingen van dezen deskundige te
luisteren, temeer daar men het voor
recht zal hebben om behalve prachtige
lichtbeelden, ook zooveel origi-neelen uit
den bekenden kunsthandel van den
docent er bij te bewonderen. Deze leer*
gang werd verleden jaar gehouden te
Enschedé cn trok daar zeer veel be
langstelling.
Dc laatste leergang, die wij' bedoelen
is die van dc heeren De Jong en Jos. de
Clercq wiens naam in het program*
ma op onvcrkluaihare wijze verhaspeld
is -geworden tot De Klerk. Do hecrcn
I>c Jong en Dc Clercq dan, «tellen zich
voor ccn achttal kamermuziekavonden
te geven van vleugel en viool, ten einde
achtereenvolgens de ontwikkeling der
sonate te dcmonstrcercn, natuurlijk toe*
gelicht door korte voordrachten. Wy
kunnen ons niet indenken, dat er onder
dc talrijke muziekbeoefenaars cn ntu»
zioklicfhebbers hier ter stede niet vele
zullen zijn. die zich deze pracht*gele.
genheid, zoowel tot ontwikkeling als
tot ontspanning ten nutte zullen ma»
ken.
En de werkcurssusen? Wij zullen al»
leen volstaan ze te noemen. Dr. Haen»
tjens zal een lcescursus geven, waarbij
met de deelnemers drie -bijbelboeken
zullen worden behandeld; bet Boek Job,
dat der Spreuken cn de Prediker.
Dr. Haak zal het over Het Licht en
Ir. Voorzanger, over Belangrijke onder*
werpen uit dc scheikundige industrie
(o.a. glas. metalen cn brandstoffen)
hebben, zooals bekend is, kan bij de
werkcursusscn slechts een beperkt aan*
tal toehoorders worden toegelaten. Men
neemt deze bepaling toch niet al te
veel a la lcttie? Wij vernamen ten»
minste, dat er nog wel eenigc ledige
plaatsen zijn. Komaan, er is in onze
goede stad veel gelegenheid tot uitgaan
Nurks zegt: te veel maar cr is
toch maar écn gelegenheid, waar men
zich voor zoo weinig geld, zoo degelijk
en tevens op r.oo aangename wijze kan
ontwikkelen. Men vergete dus dc V. U.
en ook haar werkcursussen niet.
CHRISTELIJK-HISTORISCHE
JONGEREN-ORGANISATIE.
Men schrijft ons
De oprichting van deze vcreeniging.
die zich ten doel stelt onder de Jonge*
ren belangstelling te wekken voor de
staatkunde cn voor de Christelijk'His»
torische beginselen, schijnt ook te Haar»
lem ti zijn verzekerd- Het comité heeft
daartoe op Maandag 25 Januari een
vergadering belegd, waar belangstellen*
de jongeren van harte welkom zijn.
Mr Dr- A» A. van Rhijn, een bekend
C.'H politicus uit Amsterdam, zal dan
spreken over de vraag„Hebben de
Christelijke jongeren een politieke
taak?" E)e bijeenkomst zal door muziek
worden opgeluisterd, waarvoor Mej-
l'rude Oos'.crvcM. viool, en de heer J-
H- Duytsboff. piano, hun medewerking
hebben toegezegd.
PLOTSELING OVERLEDEN-
Woensdagmiddag vonden eenlge bur»
gers een man levenloos op het Wilsons*
plein.
Zij brachten hem in de hsJ van den
Stadsschouwburg, waar twee doktoren
den dood cc'- '.atee.'dcn. waarschijnlijk
tengevolge van hartverlamming»
By nader onderzoek b>rk het slacht*
offer dc 62»jarige P. N uit de Saen»
redamstraat te zijn.
PERZIë'. NIEUWE HEERSCHER. Riza Khan, .jah bij eigen gratie, in de troon-
zaal van bet palei* van Goleitan, te Teheran, op zijn gouden troon. Riza Khan
is van staljongen opgeklommen tot dit hooge ambt. (cl. „Illustration")
MUZIEK
C. 0. V. LES BéATtTUDES
César Frsnoks werk. dat hij tuesohen 1370
en 1330 componeerde heeft groote schoon
heden. De f'guur zan den Heiland wordt
als door zacht licht omkranst; overal waar
FrancS, zelf goed edel en innig vroom,
het goed© edele en vrome v.-ildo vertolken,
vond hij de juiete tonen. Maar waar hij het
slechte, gemeen© wi'de karakteripeeren
6ohoot zijn kunst te koTt en daar vinden
we de zwakste plekken van het oratorium:
de Saf.aj), de Ttirannen en v&leche priesters,
de pharieeeërst de opstandelingen enz.
Het wae goed gezien in deze óeelen een
en ander te coupeeren.
Over het w-erk zelf kan ik thans niet ver
der uitweiden. Wat de uitvoering betref',
die stond op veel hooger peil dan de vorige
der C. O. V. Wel is de samenstelling van
het koor nog niet ideaal; het lij'dt, als de
meee'c, aan een relatief niet, vo'doend
sterke bezetting der mannenstemmen,
vooral der tenoren, deze kwamen in het
eerete nummer dan ook in de verdrukking
van het iete te sterk spelende orkest;
vootS© kan de expressiviteit der koren nog
aanmerkelijk grooter worden: de koorzang
moet dienen om aan een stemming uiting
te geven. Dit nu gelukte in de meer vlak
gehouden hemelsche koren over 'tl geheel
beter dan in de koren der sterveLngen.
Scherper declamatie za' hier wellicht goed
doen, en de nu wat te zwakke werking
aanmerkelijk verhoog en. Daarentegen wa
ren in de „ehoeure eéleetca" vele gedeel
ten van groote klankschoonheid; als voor
beelden daarvan noem ik, behalve hel
slotkoor, het koor in no. 2 lat, met het
soloquir.tet afw ssclend een mooi en stem
tningsvol geheel vormde; ook het dubbele
vrouwer.&oor in no. 6 klonk bijzonder goed
Een veelzins voortreffelijk stel solisten
hre'p om het niveau van deze uitvoering
te verbogen. Van ben noem ik in de eer
fte plaats Louie van Tulder, den voortref
fel ijken zanger, die alle ienoreoli. ook die
voor 2den tenor vertolkte; dan onzen stad
genoot Jos. de Klerk, die ondanks door
verkoudheid veroorzaakte vocale indispo
sitie. waarvoor hij bij monde vsn den voor
zitter de toegevendheid der hoorders had
'a!en inroepen, van do Chretos-partij een
interpretatie vol edele waardigheid wist
te geven. En voort© Jac. Caio Satan.
Wa'. hij hierin gaf was werkelijk een ver
rassing; i'i had nooit vermoed ca; hij
zóó goed bet demonische karakter zou
weergeven. Da: ik dc heeren Bol'ston dit
maal eerst genoemd heb is wegens de greo-
tere belangrijkheid hunner pari Hen. Mia
Pe'tenhurg zong zooals we 't van haar ge
wend zijnaanvankelijk wat te veel vibra
to, maar me* glanzende tonen, vooral in
de hoogte; El-se Menagé Challa voldeed
veel en veel beter in «Kt werk dan voor
heen op baar iiederenavoad: haar stem
cn die van mevrouw Dresden—Dhont s'ui
ten zich zeer goed bij elkaar aan. Het soio-
<ju:ntet in no. 2, waarin ook nog een onge
noemde fde heer Drogtrop) a!s 3» tenc-r
medewerkte, was zeer mooi. het soloqusr
te*, in no. 3 doo/ to sterk vibrato minder
zuiver; bet solo«juin<et ia no. 7 weer ui:
stokend.
De orkestbegeleiding werd door onze H.
O. V. vervuld. He: ia te betreuren, dat in
omvangrijke en moe-lijke werken aïe les
Beatitudes met één enkele orkest-repetitie
volstaan rioel worden; vele détails eischen
meer studie D<vh hierin zal niet zoo ge
makkelijk verandering te brengen rijn. Di
rigenten die me; bun e gen orkest werken
als Mengelberg, Morteux. of Cornells kun
nen daarmee natuurlijk van te vorem zoo
lang en roovee' repeteeren als rij dat noo-
dlg oordeelen. Di; allee in aanmerking
nemende moeten we erkennen, dat ons or
ks^. r'ob over algemeen, kranig gahou
den heef: en zich mei euocee door de vele
moeilijkheden heef: heengeslagen. Dat het
insrmmanéala voorspel va» ne. 4 niet ge
luik'g w«, dat et wel mw vlekjes waren
kan geen verwrmdering baren: w« mogen
da: e-hrer n-lf* in de eersts plaats noemen,
marr wel bc*. vele goede da; de H. O. V.
klopte, wel act meest te «janken aan den
leider van 't gehee'. George Robe;:, die mei
vaste hand de teugel© hield. De irgeno-1
roenhetd met zijn aibe'd bleek uit de aan*
bieding van een lauwerkra/ne. hetgeen bij
het talrijke auditorium harte! ijken bijval
Alles bijeengenomen kregen we du* van
de C. O. V een uitvoering der Beatitudes,
waarin, evena's m 't werk zelf. wel eeuige
zwakkere plekken waren, maar die ons
toch <x»k vele schoone oogenbli.tken te ge
nieten gaf.
Jammer schijnt 't me alleen dat de uit
voering ditmaal niet, zooals de beide vo
rige, door een toelichtende oonferentie
voorafgegaan was. Over Francke werk
ware wel eon en ander te vertellen ge woest.
Misschien wil de <J. O. V. een volgende
maal die goede gewoonte weer in eere her
stellen: zij zou er naar miin meening ve
len ©en dienst mee bewijzen, en hun rau
zikaal begrip verhoog en.
KAKEL DE JONG.
DOOR INSPANNING UIT.
SPANNING.
Boven genoemde toonccl vereen i gin g
geeft Zaterdag 23 Januari voor haar
leden een cabaretavond- Do voorzitter,
dc heer J. Hoeben, die 3 Februari 1926
121/2 jaar bestuurder is, zal a s. Zater»
dag worden gehuldigd.
NOG EEN MERKWAARDIG El-
De Haarlemsche kippen schijnen niet
meer tevreden tc zijn niet het leggen
van eieren van normale grootte. Maak*
ten wij onlangs melding van een kippen»
ei dat 1 1/2 ons woog, heden toonde
ons een abonné een ei in een ei. Dit
metkwaardig geheel, waarin een gewoon
ei de plaats vervulde van den dooier
van het groote omhullende ci (dat ver»
der gewoon eiwit bevatte) woog even*
eens 1 1/2 ons.
GEHEELsONTH. TOONEELVER*
EENIGING „NIEUW LEVEN".
In de ledenvergadering heeft de ver*
kieizing plaats gehad v.m een voorzit»
ter. Als zoodanig is gekozen dc heer
R- Vellinga, die reeds jarerdang als le*
secretaris is opgetreden Voor dc hier*
door opengevallen bestuursfunctie is ge*
kozen dc heer H- Nibbclink.
De verschillende hestvurs»functi<hi
zijn nu als volgt verdeeld L. Vosshard,
le*secretaris. C. Spie.dijk. le*pennlng«
meester. II. Nibbeünk. 2e*sec-et3r:s. C-
Hoge, 2e*penningmeester, terwijl dc heer
S- J. Vester die tijdelijk als waarae*
mend*voorzitter had opgetreden, thans
weer naast den heer C- F Kruyff ais
commissaris der Nederl. Vereen, fun*
geert
Ooxe landgenoot Kee* van Dongen, ee
der populoirite „Parysche" schilders va
den tegenwoordige» tijd, beeft bet
Legio* von
