Haarlem's Dagblad | 1926 | 26 januari 1926 | pagina 6

IKETTNER

b

PIANO'S

HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 26 JAN. 1926

HET TOONEEL

„Door Inspanning Uit
spanning"

Jubileum-avond van den Heer
Jan Hoeben

Pc vereeniging Door Inspanning
s 1 n,S. beeft zooal» wij
reeds in 't kort mededeelden Zater*
d.~ ga vond o:> allerhartelijkste wijze ha» J Hoefcco in bet bijzonder een zeer ge»
-- slaagde, recht feestelijke avond is je»

worden.

J. B. SCHUIL.

en nog eens liedjes wordt op dea duur
wat eentonig. Gelukkig bracht de heer
Hoeben Jure. even wat aiwisseling met
twee goed uitgevoerde piano»solL Ook
zou wat „Inkorting" van het programma
voor een volgenden avond juist om»
dat het genre voortdurend gelijk blijft
geen schade doen. vooral wareneer
vele danslustige voetjes zitten tc trap»
pelen van ongeduld om aan den slag te
gaan. Maar succes had Haarlem's Klein
Cabaret, waarvan mij de beer Mathot
de meest stuwende kracht lijkt, zeker,
Zoodat het voor D. I. U. cn den heer

rere voorzitter, den heer Jan Hoeben,
gehuldigd.

In het feit. dat ce heer Hoeben
fw.-.ai: er; err half jaar bestuurslid
waarvan ruim 6 jaar voorzitter
van D. 1. U. was. vonden het bestuur en
de leden aanleiding otn den beer Hoe»
ben Zaterdag eens extra „in de bloeme»
tjes :e zetten". Acteurs en actrices van
het groote tooneel moeren minstens 25
Jaar wachter, voordat de tijd tot jube»
len voor ben gekomen is alleen Louis

£Z£.™ t:" een 1 NedcrUsdxh Too-.d hl.r Do»dtrd.s

r- nK*ten h.tope-Uoor bet ma mtt dt ..comriüt" Ttu
ren tcest vieren maar ia Haarlem :s i

Nieuw NederUndsch Tooneel
„TOKAYER"

N'a dc succesvolle opvoeringen van
Blanke Ballast komt Het Kieuw

ver van Hans Muller. Omdat ik

Mjatooo^lkriB^a -ooitn-ndc, „fcibioi to de jcUjmh.id fe»
km* M r.ck b.1 ori: Al ic ,^„lcntaE H..rl,m bij wo.

nep. ben ik het stuk in Amsterdam

kunnen r.ic: wachten, geer. dag ea geen
uur!" Na de jubilea van den heer Ffer»
mar. Smits cn Haszcvoet is dat van den
heer Hochcn het derde in ce ïrirs der
Haarlemsche koperen ..tooneeljubilea".

Nu ral bij het fees: dat D. I. U. den
heer Jan Hoeben heeft bereid, ook wel
bij velen dc wil hebben voorgezeten
een voorzitter eens te toonen, hoezeer
men rijn werk voof dé vereeniging
waardeert. W ant een feit is het. dat D.
I. U. moeilijk een ijveriger, enthousias»
ter ere krachtiger voorzitter zou hebben
kunnen vinden dan den heer Hoeben.
Hij heeft in deze jaren zeer veel voor
zijn vereeniging gedaan, hij heeft bij»
tijds de bakens durven verzetten en
veel in D. I. L'. durven reorganiseeren,
wat hem dc heer Hoeben merkte hei
me: spij: op in zijn vlot uitgesproken
dankwoord aan het bestuur zelfs
vijanden bezorgde cn hij heeft zijn ver»
cenigir.g tot zulk een bloeiende staat
weten :e brenger., dat hij het recht
heef: D. I. U. met trots de oudste en
toch een der -or.gstc tooneelvefeenigire»
gore van Haar'.cm tc mogen noemen.
Het peil der voorstellingen van D. U.
is onder dc leiding van den heer Hoe»
ben ontegenzeggelijk gestegen, de heer
Hoeben beeft durven breken met een
gcheei verouderd repertoire cn wat
heel belangrijk is hij heef: de bals loc
gemaakt van de voorstellingen, waar»
mee hij voor goed brak met de oude
opvatting, dat het „dansen na" dc
hoofdzaak en de opvoering maar eer.
daarbij bchoorend aardigheidje was. En
dan heeft de heer Hoeben al die jaren
zich met ruik een liefde aan zijn ver»
ccniging die hij zelf een „stuk van
zijn lever." noemde gegeven, dat hij
een „voorbeeld van eer. voorzitter ge»
heeten mag worden. Het best^pr, de
werkende en dc kunstlievende leden
van D. I. L'. hebben blijkbaar eens hun
erkentelijkheid aan den heer Hoeben.
voor alles, wat hij voor zijn vereeniging
deed. openlik willen uitspreken ea
daarom deze twaalf en een half jarige
herdenking als een welkome gelegen»
heid aangegrepen om van hun dankbaar»
beid en respect te getuigen. De heer
Hoeben heeft dan ook op de meest tref»
fende wijze mogen ondervinden, hoe
zeer men hem in zijn vereeniging als
voorzitter waardeert.

Hiervan legde allereerst de heer Baars
getuigenis af, die dea heer en mevrouw
Hoeben te midden van het heele be»
stuur van D. I. U. en alle werkende le»
den op het tooneel vaa den schouwburg
aan dea Jaaswcg toesprak. „Dat de ver»
eenigmg op hc: peil van tegenwoordig
staa: us uw werk!" zcide de heer Baars.
Hij herdacht met groote waardeering
het reorganisatiewet*; van den heer
Hoeben cn wees verder op de vele ver»
diensten van den voorzitter van D. I.
L'. Namens de werkende leden ea het
bestuur bood hij den heer Hoeben een
bureaustoel aan cn kwam hij mei een
bloemenhulde, zoowel voor den heer
als voor mevrouw Hoeben, die zooveel
voor de vereeniging had gedaa:

De heer Bitter sprak als voorzitter
vaa de feestcommissie er. completeerde
het geschenk van het bestuur en wer»
kende leden met een zeer fraai bureau
r.amens cerclcden. donateurs cn kunst»
lie vend e leden. De heer J- A. Mathot
was cc woordvoerder van ..Haarlem's
Klein Cabaret", waarvan de heer Hoe»
ben eca der meest werkzame Iedere is
r— en bood den voorzitter van D. I. U.
een rookstandcr aan- De voorzitter van
Haarlems Toopeel Ensemble, de heer
Van Leeuwen, dankte den heer Hoeben
voor alles, wat deze had gedaan voor
de jongste onder de dilettantenvereeni»
gingen wefte hij steeds met raad en
daad had gesteund. Een aardig moment
was het. toen Jan Hoeben Junior Jan
Hoeben Senior namens dc familie toe»
sprak en als zijn wcnsch te kennen gaf,
dat „Vader r.og zeer lar.g veel voor D.
L U. zou mogen doen!" En telkens weer
werden na elke toespraak bloemen voor
den heer cn mevrouw Hoeben aangc»
dragen, zoodat het tenslotte op bet
tooneel een waar bloemenfestijn werd.

Dc heer Hoeben dankte alle sprekers
er. het publiek cn wees daarbij op het
goede werk, dat dc „kern" van dc ver»
cerigirg. de ..oude garde" voor D. I. U.
had gedaan. Hij gaf bij herhaling uitkig
aan zijn warme liefde voor D. f. U. en
wekte a'.ie aanwezigen op steeds meer
nieuwe kunstlievende leden te werven,
wat voor hem het allermooiste geschenk
zou zijn. Tenslotte sprak hij als zijn
wcr.sch uit, dat D. I. U. steeds mocht
blijver, bloeien cn groeien cn beloofde
hij als voorzitter alies te zullen doen,
opdat de oudste d:lettanten»vereerBg;reg
van Haarlem steeds een der jongste zou
blijven. En me: eer. warm en algemeen
„hoera" op dc vereeniging eindigde dit
feest vsn der. voorzitter var. D. L L'.
Haarlem's Klein Cabaret had op dezen
avond voor cr.rj programma gezorgd,
dat als inleiding van het huldigingsfeest
kon worden beschouwd. Van dit ensem»
b!e, waarvan de familie Hoeben met
pnpa Hoeben aan het hoofd de kern
vormt. kar. gezegd worden, dat het zijn
spore-, op het cabaret»:errem heeft ver»
diend. Het heeft een u.'gebreid repcr»
loirc. dat alleen wat meer afwisseling
zou kunnen verdragen. Alleen liedjes,1

gaan zier., om er van te voren iets
van aan mijn lezer* tc vertellen.

Het Nieuw Nederlandsen Tooneel
zoekt voor rijn repertoire blijkbaar al»
lereersi naar stukken, waarin te $pe»
len valt Bij Hans Müller, den schrij»
ver van V I a m. is men daarvoor aan
het goede adres. Hij is een tooneel»
schrijver, die het in cc eerste plaats
doen is om „tooneel te geren. Men
voelt zoowel in zijn Vlam als in T o»
kayer het vooropgezette doel van
den schrijver om zijn publiek
boeien. Hij wil de toeschouwers
spannen en ontspannen. Daarom ieck
het mij van de directie van het Nieuw
Nederlandsch Tooneel minder ver»
standig om de intrige cn de ontknoo»
ping van deze W'censche comedic in
het programma tc Amsterdam op te
nemen. Juist het onverwachte is in
Tokayer een element van het door
der. schrijver blijkbaar verwachte suc»
ces. Wanneer men dc „spanning" en
de „verrassing" uit dit stuk vooraf
reeds wegneemt, elimineert men van te
voren reeds twee belangrijke factoren,
waarvan de schrijver zijn effect moet
hebben verwacht. Ik wil niet in de»
zelfde fout vervallen en da-rom de
spanning en de verrassing voor de be»
zoekers van Tokayer latere.

„Tereoren" zijn altijd dankbare sujet»
ten voor tooneelsch rijvers. Wede kind
heeft het met zijn „Kammersanger"
wezen. En was het ook ni$t een tenor,
die aan Hermann Bahr rijn succes met
..Het Concert" bezorgde V Beppo Lutz,
de groote tenor, heeft alle eigenschap»
pen van het type, waaraan in Duitsch»
land de bekende overtreffende trap:
„dumni»dummcr.tcnor" haar ontstaan
te danken heeft. In Je tcckening van
deze „ster" is Hans Muller heel geluk»
kig geweest. Deze Wecner moet ze wel
van heel nabij gekend hebben, do be»
roemde „tenoren", die een millioen in
hun keel en absoluut :iic„. hun her»
sens hebben. Ik dacht bij het zien van
dezen Lutz aan een groote, buitenland»
sche beroemdheid ook een tenor!
die in Utrecht ind. ^3 op een concert
onder Richard Hol plotseling verklaar»

de niet te kunnen zingenomdat -i

zijn Ihoefijzer in het hotel had laten lig»
gen en die niet gerust was, voordat de
voorzitter van Toonkunst persoonlijk
met den kostbaren talisman in Tivoli
kwam aanzetten.

Ook Beppo Lutz beweert, dat hij zijn
klaverblaadjes van vier cn zijn hoef»
Üzer coodig heeft om zijn hooge la en
b te halen. Maar bovenal zijn ,,To»
kayer", dat is de inspiratie van Agatha,
zijn vrouw, zonder (welke zijn beroem»
de hooge noten zouden „omslaan". Al»
thans, zoo meent Agatha, want in
werkelijkheid is Beppo Lutz minder
dom dan thij schijnt. Heel het verhaal»
tje van dc „Tokayer" is r.ict alleen
door Lutz verzonnen om het publiek
en de reporters te bedotten, maar nok
om tzijn vrouw in den waan tc brengen,
dat hij niet zonde- haar kan.

Hij suggereert baar. dat zij voor zijn
hooge noten onmisbaar is om haai te
beloonen voor haar groote liefde ea
haar innige toewijding. Doch het loopt
eenigszin» anders dar. Lutz het zich
heef: voorgesteld. Op den duur voelt
Agatha deze haar opgedragen taak van
„stemvork" als een benauwenis. Zij be»
kere: het aan Stanislaus, haar jeugd»
vriend, dat zij niet langer met een
„stem" maar jnct een „man" ge»
frouwd wil zijn en Stanislaus is onmid»
deüijk bereid aan haar verlangen te vol»
doen. Hoe Stanislaus den stri'd verliest
en de tenor zijn „tokayer" behoudt,
laat Müller zien in eenigc tooneelen,
welke vooral aan Lutz cn Agatfca gele»
genhcid geven tot sterk gevarieerd too»
neeispel, een spel van schijn cn werke»
lijkheid, waarvan ik schreef het reeds
de spanning en dc verrassing van het
onverwachte twee belangrijke elementen
zijn. die ik hier niet zal „ontsluieren".

Tokayer is een speelstuk, dat en»
kei tot doel heeft het publiek tc boeien
en te amuseeren. Zij, die om het „spel"
naar dc komedie gaan en er in dc
eerste plaats „ontspanning" zoeker., zul»
len in deze comcdie htm voldoening vin»
den, zij. die iets ander* iets meer nog
van een schouwburggang verlangen, zul»
len wellicht teleurgesteld zijn. omdat
men voortdurend dc bedoeling van den
schrijver voelt te „spannen en te ont»

heeren Saalbom en Cafl Vccrboff, heb»
ben de gelegenheid tot spel, welke Flans
Müller hun bood. dankbaar benut. Voor
ai Saaibom maakt van Beppi Lutz. den
heidentenor een prachtig levend type.
Kostelijk, zooals hij aldoor „zwelgt" ire
zijn komediespel; hoe hij ook als
mensch steeds de tenor van de hooge b
blijft. Saalborn toont zich ook in deze
rol weer een karakterspcie: van breede
allure. Zijn spel blijft aldoor levendig,
vol far.tas-.e en van rijke afwisseling.
Voortreffelijk die plompe, zelf verzeker»
de houding tegenover Stanislaus in I
en allervermakelijkst, zooals hij in II
even het publiek in de handeling be»
trekt. Om Saalborn als Lutz, den hel»
dentenor te zien is Tokayer een schouw»
burggang waard.

i Greet Lobo is Agatha. De ro! is min»
der dankbaar dan die vare den uitbundi»
gen tenor, zij eisoht meer fijne schakee.'
ring. Greet Lobo. knappe comédienne
ak zij is, geeft Agatha de volle bon»
derd proccDt. Vooral in het tooneel,
wanneer zij Lutz op een dwaalspoor
tracht te brengen en aan het slot.
wanneer dc liefde triomfeert, was zij
uitstekend. Carl Vccnhoff speelde Sta»
nislaus, den chcvalicr d'industrie
mctaphysischcn aanleg met tact. In
deze rol ligt het gevaar van melodrama»
tisoh acccQtueercn. Yccrthoff wist maat
te houden cn had toch steeds voortdu»
rend voldoende aplomb. Jammer, dat
de rol van dc prima-donna Fritta niet
stefker bezet was. Waarom speelde
Sophie de Vries nipt deze rol? Van de
bijrollen verdient M au rits Parft r, die
zoowel den hotelhouder als den inspe»
caënt Babuscbek in doublure aardig ry»
peerde, vermelding.

J. B. SCHUIL.

Lezing Ds. Mr F, C. M.
W Boenders

Door "t bestuur vaa de afd. van den Vrij»
beidsbond on door het bestuur van de
vrouwengroep uit den Vrijheidsbond
vaa de afd. Haarlem, was op Maandag»
avond eco vergadering belegd ;n de
groote /aal van hotel Lion d'Or. Ds.
Mr. F. C. M. W. Boenders uit Utrecht
zou daar een lezing houden met als
onderwerp: „Kan men. als idealistisch
mensch. toch den oorlog en de verde»
diging van eigen land aanvaarden als
ee:i droevige plicht?"

De voorzitter van dc afdccling Haar»
lcm van don Vrijheidsbond, de heer
C. Sorgdragcr, opende de vergadering
met de tnededccling. dat het bestuur
van dc Vrouwengroep het initiatief tot
deze bijeenkomst had genomen. Daar»
na bracht dc heer Sorgdrager dank aan
dc dames, die, èa wat onderwerp cn
wat spreker betrof, een goede keuze
hadden gedaan.

Ds. Boendewnield zijn lezing en be»
gore met dc vraag tc stellen- „hebben
wij liberalen genoeg over het oorlogs»
probleem nagedacht?"

Velen yullen daarop aldus ds.
Boenders, met groote reserve moeten
iatwoorden. Spreker wees er op. hoe
tijdens den oorlog slechts weinig stem»
men tegen dien oorlog opgingen. Na
den oorlog kwamen de dienstweigeraars
cn zeker rijn er onder deze meoschere.
die bet werkelijk mcenere. Maar er zijn
er ook, die reet aotj»mllitairi*inc ..uit»
buiten". Spreker schetste de diende
den oorlog en de droevige ge-vol*
gen daarvan. Valt het verwonderen,
dat er velen zijn vooral vrouwen, die
zeggen „nooit meer oorlog!" Er is
niemand trouwens, die in het dieps:
van zijn hart den oorlog niet veraf»
schuwt. Wij liberalen zijn ook idealisten
maar we hebben ook iet* anders in
oogenschouw tc nemen. Te letten op de
omstandigheden.

Wij zijn ook tegen den oorlog,
aar kunnen wc dat, ideaal toe»
passen in een wereld, die er nog niet
rijp voor is? De rechte weg lijkt zoo
eenvoudig. Maar die .rechte weg is zoo
simpel niet. Als we een berg beklim»
nemen we niet den stcilen weg
maar den glooiendere.

Zoo moeten we ook naar den top van
den vrede. Ik ben er van overtuigd
zoo vervolgde ds. Boenders dat er
een tjjd komt, dat men eens dien top
zal benaderen. Of men dien geheel zal
bereiken is een andere vraag. De we»
rel-d gaat naar een grootcrc zachtheid
toe. Dc ruimten van de vredeskringen
worden steeds grootcr.

Kunnen wij nu als idealistische men»
schen een oorlog voor dc verdediging
vaa het vaderland aanvaarden ah een
plicht?

Het toepassen van bruut geweld is
verkeerd, maar moet het altijd veroor»
decld worden?

De oorlog cn de revolutie zijn vrccsc.
lijk, maar toch zijn ze ook wel eens een
zegen geweest. Daarom zijn we geen
anti=miütairisten en ook geta anti«rcvo»
lationaairen. Dc 80»jarige oorlog was
een zegen. Een oorlog is dus niet altijd
een vloek cn eca zonde, maar soms. in
dicperen zin. een noodzakelijkheid. On»
ze geheele beschaving is tc danken aan
hel geweld.

Is er ooit iets wat groot is tot stand
gekomen, dan door bloed en tranen?

Het zou me leed doen ah iemand de
conclusie trok. dat we zoo maar zon»
der meer den oorlog zullen aanvaarden.
Hij die zich door zijn gevoel laat lei»
den zegt: weg met leger en vloot. Maar
een gevoclsmensch Is nog geen redelijk
mensch.

De winst van iederen oorlog is, dat
de afkeer van den oorlog steeds grooter,
wordt.

Ik kom op. vervolgde spreker, tegen
die antbmilitairisten, die ons liberalen

rellen voorstellen als supporters
een gruwelijk bedrijf.

We hebben plichten tegenover het va»
derland, de wijdste gemeenschap en te»
vens een levende realiteit. Wc moeten
luisteren naar de stem van de wijdste
gemeenschap. Zoolang er geen wijdere
«cineenscbap is hebben we het vader»
land te verdedigen.

We moeten echter werken voor het
versterken van den Volkenbond, zoowel
uitcilijk als innerlijk. De volkenbond
moet van ccn internationaal een super»
nationaal instituut worden.

Er is echter nog altijd haat in Euro»

pa endaar is dc opleving in het

Oosten. We zullen moeten afleggen de
taak van meesters der wereld.

Spreker kwam tot de conclusie, dat
de verdediging van het vaderland als
een droevige plicht moet worden aan»
-aard.

Gravin E. van Heerdt tot Evcrsberg
hield nog ccn warm pleidooi voor den
volkenbond, waarmee Ds. Boenders in»
stemde.

MeJ. M. C. Berdenis van Bcrlckom
vroeg den spreker reog een terug tc
komen op een door hem in een vorige
rede gehouden beschouwing over een
man. die in den oorlog moest en eerst
r.iet wist of hij vrouw en kinderen wel
achter mocht laten, maar tot de con»
clusie kwam. dat hij geen verrader
mocht zijn cn met zijn kameraden mee»

%g, Boenders voldeed aan dit ver»
zoek en kwam tot de conclusie, dat
men geen individualist mag zijn maar
de gemeenschap moet dienen.

VERGADERING VAN
„MERCUR1US"

De positie van de hoofd
arbeiders

Dc afdccling Haarlem van den Na»
tionalcn Bond van Handcis» cn Kan»
toorbedienden „Mercurius" hield Maan»
dagavond in dc voormalige biljartzaal
in het Gemeentelijk Concertgebouw
een algenjccnc vergadering, waarin Dr-
P. H. Rittcr Jr., uit Utrecht, een rede
hield over het onderwerp„Dc post*
tie van de hoofdarbeiders in cn voor
dc samenloving."

De voorzitter, de heer W. Ch. van
Daalcn. opende dc bijeenkomst, die
niet druk bezocht werd. met ten woord
van welkom- Hij wenschte de leden in
deze eerste vergadering van het nieu»
wc jaar geluk- Spreker herinnerde aan
den strijd, die in 1924 in cagen kring
gewoed heeft, waardoor het ledental
nog al verminderd is- De hoop werd
uitgesproken, da: dc leden er naar
zouden streven, hen. die nu nog van
de organisatie vcrwyderd staan, als ltd
te doen toetreden- Dc hoofdartjelders
moeten óók door versterking der oi»
jjanisatic hun stand verheffen. Mij
hoopte, dat 1926 voor Mcrcurlus een
goed jaar zou zijn. Het verheugde
spreker, dat Dr. Ritter bereid gcron»
den was, hier als spreker op tc trc»
den.

D r- Ritter begon zijn rede met
op tc merken, dat dc handcis» en kan.
toorbcdiendcn nog heet wat actie zül»
len moeten voeren, eer zij een behoor»
lijke salarisschaal veroverd hebben.
Toch schrijnde het hem, tc hebben
moeten lezen, dat de ouders gewaar»
schuwd worden, om hun kinderen geen
handels» of kantoorbediende tc laten
worden, omdat dc vooruitzichten niet
gunstig zouden zijn- Het besef van de
waarde van den arbeid sluimert bij
iederen mensch De arbeid heeft ccn
tweeledig gebod, namelijk plicht en
ptichtserkcnnlng Het kenmerk van den

hoofdarbeid (hoeveel wilskracht
het ook moge kosten om cr tegen tc
waken, dat het routine» cn slcurwcrk
wordt) is. dat die nimmer geheel geest»
doodend behoeft tc zijn Over de vraag,
wat eigenlijk hoofdarbeiders zijn, is
de Commissie voor samenwerking van
iatellectueekn. waarvan spreker dc ccr
had secretaris tc zijn, gestruikeld- Het
antwoord daarop werd niet gevonden.

Spreker herinnerde a?u dc opvattin»
gcr. daaromtrent in dea Nederland»
schen Journalistenkring opvature gen,
die met elkaar in strijd waren. De
eerste opvatting wjj. dat alleen zij in»
tellec-.ucclen zijn, die groote genieën
zijn de tweede opvatting was. dat
men de intcllectuccic werknemers niet
van dc handarbeiders moet scheiden,
omdat dit zooals de Amaterdamschc
wethouder Polak meen; schade doet
aan dc vakbeweging in be: algemeen
dc, derde opvatting, die door spreker
zelf tn den Journalistenkring verdedigd
was, is. dat er zeer zeker aanlcidmg
bestaat, om een Verbond van intcllcc»
tueelcn op breede basis te stichten. Alfe
werknemers, die gewend zijn. om da»
gelijks pen, schrijfmachne of icckcn»
stift tc hantccrcn, moeten de volgende
goede eigenschappen bezitten scherp»
zinnigheid, waakza-imhcid, vcranrwoor»
dclijkhcidsgcvoel cn gemeenschapszin.

Al deze vier eigenschappen werden
uitvoerig door Dr- Ritter besproken-
Alle vier hebben even groote waarde-
Geen goed functioneer end bcdrijfslc»
ven is mogelijk, als bijvoorbeeld niet
bij allen verantwoordelijkheidsbesef
aanwezig is- Dc één draagt dc lasten
voor allen cn allen dragen dc lasten voor
één dat is het ware verantwoordelijk»
hoidsbesef- In dc vakbeweging bestaat
geen individueel belang, maar ccn col*
leetief belang- Het is natuurlijk onzin»
reig, om tc zeggen, dat dc jongste klerk
op éé-n lijn gesteld moet worden met
een procuratiehouder, maar het is
hoovaardig én uit den boo/c. om t«
durven beweren, dat een jongste bc<
diende van een ander maaksel is dan
bedrijfsleider. Ook ir. ccn jongen
klerk kan een toekomstig minister
schuOen. In het belang vare beide groc»
pen blijft spreker evenwel van mee»
ning. dat de handarbeiders van ce
hoofdarbeiders gescheiden zijn. £tj
hebben immers niet het/elfde doel. Dc
methode en tactiek, oi» tot verbete
ring van positie tc komen, is hij
beiden verschillend-

Na dc pauze behandelde Dr- Rittcr
de vraag„wat doet de hoofdarbeider
voor dc samenleving en wat doet dc
samenleving voor hem?" Dc hoofd»
arbeider 'is do orgamseerende kracht
van dc gemeenschap de regelaar van
dc gemeenschappelijke krachten- Hij
draagt meer dan iemand anders- het
besef van een gehéél- Zijn vurant»
woordelijkheid is dan ook groot- Hij
is voor den gehcclen gang van zaken
verantwoordelijk- De hoofdarbeiders
zijn de dragers der cultuur. Het zou
een groote ramp betcekencn. al5 de
handarbeid eT niet meer waa, maar als
de hoofdarbeid verviel, dan zou de
vooruitgang stilstaan dan zou de
maatschappij zich niet meer kunnen
ontwikkelen. Gewaakt moet daarom
worden voor het beschavingspeil der
cultuur van den hoofdarbeider. Be»
schaving blijft niet vanzelf bestaan zij
moet verzorgd worden- Beschaving is
niet alleen geluk, maar ook ccn
last- Beschaving vordert dragers daar»
van en die dragers zijn hoofdarbeiders-
Spreker bctrecurdc de «ncchanisce»
ring van onzen tijd. die ontstaan is m
den grooten wereldoorlog- -Men moet
een hooge opvatting hebben van collc»
gialitci:dit korr.t ten goede aan den
arbeid- Onze maatschappij kan niet
zonder cultuur en niet zonder ver»
stands» en zielsontwikkeüng Het lijkt
wel. of de maatschappij tegenwooresg
zelfmoord pleegt. Rechterlijke ambte--
naren in ons land worden vaak nog
lager gesalarieerd, dan bijvoorbeeld
een stucadoor, al wil spreker het werk
van laatstgenoemden handarbeider
niet onderschatten- Dc voorwaarden
voor ccn Intellectueel leven zijn nic:
goed. Men speelt gevaarlijk spel. om dc
hoofdarbeiders tc onterven Men ont
houdt den intcllectueclen gepaste ont»
spanning door ccn tc lage bozoldiging-

dio niet aüccn verbetering der sloffe»
lijke positie beoogt, maar die zich ook
onvermoeid te weer stelt tegen den
dreigenden geestelijken ondergang- De
hoofdarbeiders moeten zich één ge»
voelen- Het doel zal bereikt worden,
als de wil cn de kracht aanwezig zijn-
Dan komt aan het oind ook de over»
winning-

Dr. Rittcr ontving een luid applaus.

De Voorzitter dankte hem hartelijk
voor deze mooie rede, die zei hij
op zulk een bijzonder hoog peil stond.
Hij hoopte, dat de indruk van het
gesprokene nier zou verflauwen.

Dc bijeenkomst werd opgeluisterd
door eenigc loden der afdccling met
fraaie muzieknummers.

De Redasseeringsraad

Een overzicht van den nutti
gen arbeid van dezen Raad

De resultaten van reclassee-
ring en voorwaardelijke
veroordeeling

In dc Maandagmiddag onder leiding
van den heer Mr. J. N. J. E- Heerkens
Tfaijssen gehouden jaarvergadering van
den Rcclassceringsruad tc Haarlem,
werd door den secretaris, den heer W
P. J Overmccr. het verslag over 1925
uitgebracht, waaraan het volgen Je
ontleend;

De hccren E. G. A. L. ter Haar.cn
A- W. van der Linden, respectievelijk
vertegenwoordigers der afd. Haarlem
der zcdelükc verbetering van gevange»
nen cn van dc K.»K. Rcclasseeringsver»
eeniging, bedankten als lid. De eerste
wegens drukke werkzaamheden, de
tweede wegens een ernstige ongesteld»
heid, die hem noopte ccn langdurige
rust tc nemen. In hun plaats werden
door de instellingen benoemd de hce»
ren H. Hylkcma cn Mr. Dr. A. F. H.
Schrcur*.

Voorts werden tot plaatsvervangen
de leden benoemd dc hccren Mr. C.
Blanke voort. C- van Nicl Cz., P. N.
Bijvoet, J. W. H. Halscma cn J. H.
Habraken. zulks o.tn. door het bedan
ken als celbezoekers van dc hccren W
H. J. van den Kijredc, F. H. Bcnraadt
ca A. W. van der Linden, alsmede in
de vacature van den heer H. Hylkcma.

Tot vice«voorzitter werd herkozen de
heer Mr. T. A. M. A. van Loben Scls.

In het afgeloopcn jaar waren bij den
Raad 105 gevallen in behandeling voor
een onderzoek naar de mogelijkheid
van een eventueel voorwaardelijk ont»
slag. In 31 gevallen werd geadviseerd
over tc gaan tot voorwaardelijk ont*
slag. In 40 gevallen om daartoe niet
over tc gaan.

8 gedetineerden wenschten niet
aanmerking tc komen voor voorwaar
delijke invrijheidstelling. 1 gestrafte
rerkreeg gratie tijdens het onderzoek.

19 gevallen waren op 31 December
nog in onderzoek h:j den Raad.

In 1925 werden 13 gevangenen voor
waardelijk ire vrijheid gesteld, voor 61
werd ccn afwii/ende beschikking ont
vangen. De overige adviezen waren aan
het eind van het verslagjaar nog loo*
pende.

Wat betreft het instituut der voor»
waardelijke veroordecHng hierover kan
het volgende worden medegedeeld: Dc
Commissie van Advies inzake Straftoe»
passing kon rustig cn vruchtbaar voort»
werken. Totaal waxtn 203 mcnscbcn bij
den Raad in behandeling, die met den
strafrechter in aanraking moesten ko«
men.

Ir, handen van den Raad werden 95
proccsscn»vcrbaal gesteld, bevattende
109 verdachten.

In 55 gevallen werd geadviseerd tot
een voorwaardelijke straf.

In 16 om daartoe niet over te gaan.
In 12 tot het opleggen van ccn geld»
boete.

In 22 tot opschorting der strafvervol»
gir.g. zoolang de betrokkenen zich goed
zouden blijven gedragen. Voor dezen
werd toezicht aangewezen er. bijzon»
de:e voorwaarden, zoo noodig
zocht.

In één geval -werd een psychiatrisch
onderzoek verzocht, terwijl drie geval»
Ier. op 31 December nog in onderzoek
waren-

De in behandeling zijnde verdachten
woonden zoowel in dit arrondissement
als daarbuiten. Dc onderzoekingen in
andere gemeenten leverden echter geen
bezwaren op, dank zij dc uitstekende
organisatie der verschillende reclasscc»
ringsinstcllingen.

De behandelde gevallen betroffen
voor het overgroote deel vermogens»
delicten.

Behalve de uitgebrachte adviezen
werden voor dc betr>kkcncn of voor
hun familie vele moeilijkheden uit den
weg geruimd cn met behulp der in*
stellingen hulp verleend- Dat door het
inwerking treden van het Instituut der
onderzoekingen voor voorwaardelijke
veroordecling. enz. het werk van den
Raad aanzienlijk is uitgebreid, behoeft
geen betoog en het arbeidsveld zal zich
steeds blijven uitbreiden door de ont»
ikkcling van het reclasseeringswerk.
Een opmerkelijk verschijnsel in hel
afgeloopcn jaar was vooral bet verkeer»
dc denkbeeld hij een groot gedeelte van
het publick, omtrent den invloed van
den Raad inzake het instituut der voor*
waardelijke veroordecling alsmede over
het trachten van het verkrijgen v
medezeggenschap In het bepalen v.
hun vonnis door dc verdachten zelf.

Wat het eerste betreft, cr wordt nog
vee! gedacht, dst dc Raad medezeg»
genschap heeft in het opleggen van
straffen en in de voorloopige behare*
deling der strafzaken en voort*, dat de
reclasseering den rechtsgeleerden ver*
dediger vervangt Het is den menschen
gewoonlijk niet aan het verstand te
brengen, dat het werk van den Raad
en can nog maar alleen in bepaalde
gevallen ccn onderzoekend karakter
draagt in opdracht van den Officier
van Justitie, waarbij alleen geadviseerd
wordt over dc rcclassabiliteit der per»
sonen cn of over dc middelen om die
te bevorderen.

De verkeerde opvatting van het pu«
biiek in deze bracht vele malen teleur*
stelling voor dc betrokkenen. En wat

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cents per regel.

zyjv
ro oor- jULoratvcorh

Gelukkig is daar nog dc organisatie, .betreft het optreden van verdachten,

AMSTERDAM

HEILIGEWEG 21-25

HILVERSUM UTRECHT - ARNHEM

die probecren invloed uit to oefenen
op den loop van hun proces, hierover
zouden wonderlijke staaltjes te verhu»
len zijn. Verre van zeldzaam is het, dat
menschen, wier procesverbaal nog niet
eens is geschreven, reeds komen vra*.
gen om een voorwuardelijke veroordcc»
ling. Tegen al deze verkeerde opvattin*
gen werd steeds streng gewaakt, dank
zij niet het minst den krachtigen steun
van den voorzitter.

Wat betreft dc door den Rechter op»
gelegde voorwaardelijke vexoordcclin»
gen overeenkomstig dc door den Raad
aan den Officier van Justitie uitge»
brachtc adviezen, kan worden mede»
gedeeld, dat deze, voor zoover kon
worden nagegaan. alle ccn gunstig
verloop hadden cn dat in gc«n enkel
geval intrckkang van dc voorwaarde»
lijke straf behoefde tc worden ge»
vraagd. Ditzelfde kan gezegd worden
van de personen, wier strafvervolging
op verzoek van don Raad werd opgc*
schort. Onder dezen va» er zelfs niet
één aan wicn een mondelinge waar»
schuwing behoefde tc worden gege»
ven.

De onderlinge samenwerking, alsmede
die me: de instellingen was weder uit»
muntend, terwijl ook die met het par»
ket in geen enkel opzicht iets tc wen»
schcre overliet.

De werkwijze der Commissie van
Advies inzake Straftoepassing bk-cf
dezelfde. De eindbeslissing is bij den
voorzitter.

De hccren Klein cn Volger, die als
Commissieleden periodiek aftraden,
werden vervangen door de hccren Ter
Haar en Klein, later werden ó:c weer
vervangen door de hccren Richters cn
van der Leer.

De Raad besloot voorts zich tc doen
vertegenwoordigen in dc Commissie
voor Nazorg Zwakzinnigen cn wel
door den heer P. Volger.

Door den Secretaris werd ccn uit*
gebreid onderzoek ingesteld in til
van plaatsen hoo men elders handelt
met het uitreiken der bewijzen van goed
zedelijk gedrag. waarvoor tc
Haarlem nog geen regeling bestaat
zooals in vele groote steden. Dc ver»
kregen gegevens zullen door hem in

;re rapport worden verwerkt.

Om vcrsch'ilendc redenen werd na
onderzoek in andere plaatsen besloten
nog niet over te gaan tot aanstclbng
van een particulier ambtenaar in dienst
der instellingen.

In zijn slotwoord herinnert dc se»
Cretans er aan, dat de voorzitter tn
het afgeloopcn jaar benoemd werd tot
Rrdder In dc Orde van den Nederland-
schcre Leeuw cn wel in zijn kwaliteit
vaa Voorzitter van dc afd. Haarlem
tot Zedelijke Verbetering vaa Ge van»
genen, een feit, waarin dc Raad een.
erkenning ziet voor den arbeid van
den Voorzitter op het gchcclc terrein
der reclasseering.

Het verslag besluit met ccn opwek»
kend woord, waarin o.m. gezegd wordt
dat er leven is. dat veel nog wacht
op tot 6tandkoming of uitbreiding cn
dat dc belangstelling 'erminst ont»
breekt. Het kan dan ook niet anders
of de Redasseeringsraad is op den
goeden weg van den arbeid, die hem
is opgedragen en die door allen met
toewijding wordt vervuld, daar men
zich geroepen gevodt tot dc taak,
welke men op zich heeft genomen.

GEVONDEN DIEREN EN VOOR»
WERPEN.

Terug tc bekomen bij

Herben, Spekst-.-aat 2 rood. zwarte
ceintuur; Dr. Sluytcrman. v. Ecdcn»
plein 5. collierRcith. Cruquiusstraat
2, wollen das v-, Vroede, rictc-r Kies»
straat 19 a. bercolompglasv. d- Vlerk.
Leidscbeplcin 33a, herdershond; Gra»
vendijk. Rampelaar. 56, Ovcrvcen, hals»
ketting; ITcufft, Kenaupark 21, smous»
hond. Kennel Fauna l'iefcc. Damiate»
straat 14, zwart hondje, Kennel Fauna;
B- Bonker. Koudcnhor- 72, kisten
Fenglcr, Krelagcs tra at 24. witte poes,
Kennel Fauna Marchand, A L. Dy.
serinckstraat 20, zwa:tc poes. Kennel
Fauna; Scheer,. Dc Kcvstraat 6 rood,
bontkraag: Hecrcs. Lange R.iamstr.
32. carbidiantaarn v. Schouwen, Raam»
singel 24. lepeltjesPunt Emostraat
7. portemonnaic met inh-, Dc Ia Rie,
Melkboerensteeg 8. arbtn1crspcnning
J. Post, Kc.khofstraat 31. gummt
schoentje Politiebureau Smedcstraat,
overschoen Roos. Gortcstceg 5, slcu*
tcls B- Bonker, Koudcnliorn 72. teil
Serné. Kcnnemerstraat 48 zw., rijwiel*
belastingmcrkB. Bonker. Kouden»
hom 72, vuilnisbakken Brouwer, Li
Begijnestraat 22, zakmes.