HAARLEM'S DAGBLAD
BRIEVEN UIT BERLIJN
VRIJDAG 29 JAN. 1926 VIERDE BLAD
(Van onzen correspondent.)
De commissie van enquête uit den Rijksdag
aan het werk
Een haait vergeten committie. Pleidooien van een oud-volkteommi*taria en
eud-admiraal«. Het oorspronkelijke tendentieuse doel der commissie. Honger
stakingen bü dubbele broodrantsoenun. De rebellie der admiraals en de mislei
de prins-Rjjkskanselier. Waar tweo kijven hebben twee schuld.
Berlijn. 27 Januari 1926.
De Nationale Vergadering heeft in*
dertijd een oommissie van onderzoek
ingesteld naar de oorzaken van de m»
eenstorting van Duitschland en toen na
aanneming van dc grondwot er einde»
lijk veer een Rijksdag kwam. heeft
deze de commissie bestendigd. In 1919
werd met het werk begonnen en in de
'maanden October en November van dat
jaar hadden dc sensationeclc verhooren
van Bethmann Hoilweg, Helferich.
Hiodenhurg en I.udendorff plaats. Dc
oommissie, :n vier ondercommissie»
verdeeld, zette haar werk voort en pu
bliceerde reeds dikke deelen met resul
taten en conclusies. Maar daarna sliep
zij in of schccn althans te slapen. Het
publiek hoorde zelden of nooit meer
ieta van haar werk.
Tot nu plotseling de vorige week de
gehecle wereld in opschudding werd ge
bracht door de onthullingen van den
heer Dittmann.
Het onderzoek wordt voortgezet.
Maar het is eigenlijk een doodc musch,
•waarover men zich than* alleen nog
geweiding opwindt, omdat gelijk altijd
in Duitsohland. de partijpolitiek zich
ervan heeft meester gemaakt. De
kwestie, waarom liet dc laatste dagen
ging. is op zichzelf evenwel interessant
genoeg. En na drie dagen zijn wc een
heel stuk nader gekomen tot dc op
sporing van de dingen, die «n de dagen
vlak voor de revolutie geschiedden en
waaruit de vonk ontstond, die het
kruitvat deed ontploffen en dozijnen
kronen en scepters in de lucht deed
vliegen.
Dc commissie had zich voorgenomen,
een onderzoek in te stellen, naar dc
gebeurtenissen hij dc marine in de ja
ren 1917 en 191$ het aandeel der vroe
gere onafhankelijke socialisten in de
rebellie aan boord in het eerstgenoemde
jaar. die tot zware tuchthuisstraffen
en finillecring van twee matrozen heeft
geleid en den opstand der matrozen te
Kiel en op andere marinestations.
waaruit de revolutie is ontstaan. En tot
referent werd benoemd de heer Ditt»
mann. zelf indertijd beschuldigd van
opruiing der matrozen, vroeger volks
commissaris der onaftiankclijkcn in het
Cetste zeemanvchap der revolutie, tot
co-refcrent admiraal von Bruninghaus.
itd van den Rijksdag in de fractie der
Duitsche volkspartij
Beiden, de referent zoowel als de co-
referent hebben hun taak opgevat als
een pleidooi. Dittmann pleitte voor dc
blanke onschuld der onafhankelijken en
de zwarte snoodheid van de officieren
der keizerlijke marine. Briininghaus
voor de smetteloosheid van het marine
blazoen en de verdorvenheid ven de
roodc or.afhmkclijken. Geen van beiden
heeft er ook maar een oogenblik aan
gedacht, dat de bedoeling bij de instel-
ling van de commissie toch eigenlijk
was. of althans had moeten zijn, het
verkrijgen van een objectief beeld.
Tusschcn twee haakjes: <lc werkelijke
bedoeling was indertijd aan tc tooncn
da: het gevloekte oude systeem dc
débicle had veroorzaakt co dc gene
raals en admiraals cn vooral de vor
sten de hoofdschuldigen waren ge
weest.
„We zullen zc wel te pakken krij
ger.". heeft Schridcmann indertijd ge
zegd. Maar een parlementaire commis
sie. a! is zij dan ook ingesteld op initia
tief der partijen, die iemand willen
pikken, is toch uit alle partijen samen-
gesteld en moot objectiviteit van het
©nderrock waarborgen. En aan de com-
miss.c als geheel ka.n men in dit op
zicht ook geen verwijten richten. Al
-hebben enkele hare- leden wel wat
erg de rol van eenzijdig Openbaar
Ministerie gespeeld (Sinzhcrmer in
1919).
Dittmann. Vrijdag cn Zaterdag, was
echter geheel partijman, hoezeer blijkt
wel uit het feit. dat hij zijn zes uur-
el eodc redevoering onder een pakken-
den titel, waarin over juridische moor
den wordt gesproken cn de uitdrukking
„m opdracht van de commissie van
enquête' gebruikt wordt, al* brochure
heeft laten verschijnen, terwijl dc co-
referent nog niet aan het woord was
geweest, dc vertegenwoordiger van het
minister:.' zich nog moest uiten en dc
commissie zelf nog niet eens over dc
referaten had gedebatteerd. Kwestie
van opvatting.
Nochtans heeft Dittmann werk van
zijn onderzoek der actci gemaakt dat
moet gezegd worde.;. Zooveel werk
dat admiraal Bruninghaus geen aan
spraak maakte op den titel van co-
referent. daar dc heer Dittmann voort
durend beslag op de actcn had ge
legd. Overigens maakte Briininghaus
het niet veel heter, wat betreft de ob
jectiviteit.
Dittmann kwam met een geweldig
klachtcnrcgistcr voor den dag. Dc min
deren hadden honger geleden, terwijl
de officieren i dc voor de matrozen
bestemde levcnsmi idelcn hadden ge-
brast. Er was maar op los gestraft
en daarnaast waren aan dc matrozen
verlof, bioscoopbezoek cn andere aan
gename dingen onttrokken om ze te
treiteren en dc geheele behandeling hij
de marine liet alles te wenschen over.
Daardoor cn niet door het werk der
Onsfharkelijken was de revolutionaire
Stemming aan boord ontstaan.
Dit wat betreft 1917. Dc beruchte
koolrapcnwinter was nog niet overwon
nen cn hengerstakingen der matrozen
en massadesertie voor enkele uren,
relfs dienstweigering was alleen het ge-
wlg van slechte voeding cn slechte be
handeling geweest. Dc onafhankelijken
konden er niets aan doen. dat dc ma
trozen naar hen toekwamen, om hun
klachtep aan leden van den Rijksdag
over te brengen.
Van de marine kwamen hiertegen in
het vuur twee admiraals cn een kapi
tein. De laatste moest eigenlijk alleen
inaar inlichtingen geven vanwege het
ministerie van defensie, hield echter een
prapagandarede voor dc oude marine cn
werd daarvoor door den minister ge»
desavoueerd; de beide anderen, de reeds
genoemde Büntnghaus cn admiraal von
Trotha. vroeger chef van den minne-
staf. werden als co-refcrcnt resp. als ge
tuige verhoord. En zij lieten een gar.sch
anderen toon hooren. De arme Ditt
mann had vooral Maandagmiddag en
avond een paar moeilijke uren. Want
met uittreksels uit dc schccpsrapportcn
cn dc stedelijke verordeningen in de
hand opereerde die zoo slecht spreken
de, znaar-raak-argumcntccrcnde admi
raal von Troths. Wat beteekent er
maar op los straffen? Er heet gebrek
tc zijn geweest aan errcstantcncellcn.
Dat is waar, maar bewijst niets. Het
aantal dezer ceUcti was berekend op
de v redossterkte van 75.000 man en we
hadden in den oorlog 300,000 man bij
de marine. Kunststuk, dat wc geen cel
len genoeg hadden. Maar de statistiek
bewijst, dat er in evenredigheid niet
meer werd gestraft, dan in vredestijd.
En die slechte voeding? Mijnheer, ik
heb hier voor mü de ambtelijke uit»
ttcksck van de broodrantsoenen in
den allcrcllendigsten tijd voor de ma
rine en voor dc burgers aan den wal,
met name to München cn te Dresden.
Daaruit blijkt, dat de matrozen nog
a'tijd dubbel zooveel kregen, als dc
srmc landrotten. En die slechte be
handeling? Nog in het voorjaar van
1918 hebben wij een groote tactische
manoeuvre gemaakt tot aan de kusten
van Noorwegen. En dat was een voor
beeld van goede verstandhouding en
samenwerking tusschcn officieren cn
minderen- Neen! Dc ontevredenheid
kwam van buiten. Zoodra we niet meer
binnensgaats lagen en het contact met
den wal verbroken was hadden we dc
beste stemming aan boord. Maar in de
havens kwamen dc matrozen in aanra
king met dc propagandisten der onaf
hankelijken- En dan werd cr aan boord
gepolitiseerd en wrerden redevoeringen
gehouden met de tendens als wc maar
een sterke matrozcnorganisatic heb
ben, beginr.cn wc met geweld tegen dc
meerderen. Wie zoo iets, in oorlogs
tijd, durfde uitspreken, moest streng
bestraft worden-
Dc socialisten maakten hierbij lange
gezichten Men had in deze commis
sie in 1926 hecletnaal vergeten, dat het
toen oorlog was en dat in den oorlog
in geen enkel land. niet alleen in het
militaristische Pruisen, dc superieuren
niet met zich en niet met den krljjjs.
tucht laten spotten-
Maar ook over 1918 moest worden
gesproken. Dittmann had hierover ge-
zegd, dat eind October, toen het kabi
net van prins Max van Baden al lang
aan het roer was cn op den cisch van
dc opperste leiders van den oorlog een
verzoek om wapenstilstand (ten einde
tot onderhandelingen over den vrede
te komen) in zee was gegaan, de ad
miraals nog met de vloot een aanval op
dc Engclschc kust wilden ondernemen.
Dat was muiterij van dc admiraals, had
Dittmann geroepen-
De admiraals verdedigden zich Maar
nu zalen zij m den verkeerden hoek-
.la, dat plan bestond al sedert begin
1918- Maar toen was een ceel der vloot
gebonden doordat de duikbootcn moes
ten worden beschermd. Op 20 October
echter had de regecring dc order ge
geven, den duikbootenoorlog te sta
ken en toen had men ook aan prins
Max verklaard, dat nu dit, tegen den
wil van dc admiraals zou geschieden,
de vloot TToar vrijheid van handelen te
rug had gekregen cn weer vrij kon
opcreeren.
Prins Max heeft dat denkelijk niet
eens begrepen cn cr daarom niets te
gen gezegd. Zeker zal hij niet 'nebben
gedacht, dnt deze vrijheid van bewe
ging bcteekendc, dat zijn vredespoging
door een zoo sterk offensief zou worden
doorkruist.
Maar er is meer. 20 October werd dc
duikbootcnoorlog gestaaktmaar 26
October heeit de kcizec het militaire
gezag onder het civiele geplaatst. Van
26 October af behoefde dus de leger
en vlootleiding voor groote operaties
de toestem,ming van het kabinet- En
dc vlootaanval, misschien de grootste
van dc wereldgeschiedenis, zou hebben
plaats gehad op 28 October- Wist Prins
Max na 26 October, dat zulk een plan
bestond? vroeg men in dc commissie.
Dat wist v. Trotha zich niet meer tc
herinneren. Neen, dc onweersproken
kennisgeving, dat na staking van den
duikbootcnoorlog de vloot weer bewe
gingsvrijheid had, beteekent nog lang
niet dc toestemming van pirns Max.
laat staan van zijn kabinet, tot zulk
een aanval- Overigens verklaren de
toenmalige vice-kansclier Von Payor en
de toenmalige keizerlijke staatssecre
taris Scheidemann, dat cr in het kabi
net nooit over dit plan is gesproken-
Dat is nogal wiedes, zcu een Hol-
landsche jongen zeggen cn het is dan
ook waarschijnlijk, dat een vrager ge
lijk had. die wilde weten, of niet op-
zetelijk zoo vaag was gesproken over
die bewegingsvrijheid, om zich later
ten onrechte op het kab-rct óf ten min
ste op prins Max t* kunnen beroepen.
Neen, het etaat vrijwel vast, dat hier
Dittmann gelijk heeft en men zeer
zeker mag spreken van een rebellie
der admiraals, die met ij dat vrede*»
gezanik niets te maken wilden hebben,
die tc goeder trouw wilden po
gen. het landfront te ontlasten en die
liever de vloot te gronde zagen gaan
in de laatste uren van den oorlog, dan
werkeloos te moeten aanzien hoe vre
de werd gesloten. Zoo ontstond die
stemming van „met ecre in den dood"
onder dc officieren en toen die zich
in een drinkgelag uitte en dc matrozen
cr lucht van kregen, ontstond bij dezen
de tegenstrooming. Zij wilden i:i het
gezicht van den vrede niet naar den
kelder gaan. cn tegenover de rebellie
der admiraals ontstond de muiterij der
matrozen.
Maar en daarin heeft Dittmann
weer géén gelijk die muiterij ge
schiedde niet om dc grondwet en dc
regecring tegen dc. opstandige admi
raals te redden. Hier komen wc weer
in het schuitje van Briininghaus cn v.
Trothadc onafhankelijken hadden
het zaad der revolutie uitgestrooid- De
admiraals hebben dit door hun rebellie
uit den gTond laten schieten- Beiden
hebben dus een deel der verantwoorde»
lijkheid 'e dragen, liet is begrijpelijk
dat dc admiraals dit ongaarne doen.
Maar onbegrijpelijk blijft, dat dc vroe
gere onafhankelijken nu in eens zoo
hr3af bleken te zijn geweest-
Vroeger spraken zij anders en ver
weten dc ..meerderheids» of regeerings-
socialisten", dat deze Iaatsten niets,
zij. dc onafhankelijken. alles ter voor
bereiding van dc revolutie hadden ge
daan
Maar nu is Dittmann vicc-prcsidcnt
van den Rijksdag in de burgerlijk-fat
soenlijke alleen niet erg republikein»
sche DuiUchc-rcpublcik-
H. BL. K.
PERS-OVERZICHT
Van de Kabinetscrisis
De Christelijk-Historische
Unie en de crisis
Na beschouwingen in de pers omtrent
de houding van De Nederlander
gedurende dc crisis, stelt het Orgaan
der Christdijk-Historischen de volgen
de feiten vast;
„Het eerste feit is. dat on 11 Novem
ber 1925 alle ChristciijK-Historische
Tweede Kamerleden hunne stc-m gaven'
aan het amendement tot opheffing van
het gezantschap bij het Vaticaan, en dit,
niettegenstaande de schriftelijke roede»
decling van minister Colijn van 1 No»;
vember. dat. bij vchwerping van den be-
grootingspost. de vipr RoomscévKathc»
iiefcc ministers uit het Kabinet zouden
treden en niettegenstaande het be
kende ultimatum van dr. Nolens.
Het tweede feit is, dat op 9 Decem
ber door de Christelijk-Historische Ka
merfractie. met bijna de groobst-mogc»
lijkc meerderheid, besloten werd niet
tc aanvaarden een plan tot behoud van
den gezantsdhapspost. jn den vorm. dat
een onrer andere gezanten bij den Hei
ligen Stoel zou worden geaccrediteerd.
Na dien datum is door de Christelijk-
Historische Kamerfractie op dit pur.t.
geen nader besluit genomen
Wel zijn nog besprekingen gevoerd
en brieven gewisseld over dc vraag:
wat dc leden der Chr.-Historische Ka
merclub doen zouden, indien dc door
hen nict-aanvsarde maatregel onver-
hoopt ,n dc Kamer geageerd mocht
worden."
Het blad noemt het duidciijk. dat op
een vraag omtrent mogelijkheden, die
zoo vaag zijn en geen concrctcn vorm
aannamen, een antwoord zeer moeilijk
is. cn gaat dan voort;
„Sommige leden der fractie verklaar
den dan ook eenvoudig, dat zij zich dc
volle vrijheid moesten voorbehouden
naar omstandigheden tc handelen. An*
deren wezen cr op. dat Christclijk-His-
tonschcn r. immer tegen ccne begroo
ting stemmen, ort redenen daar buiten
en meenden, dat eventueel een eigen
motie moest worden voorgesteld. Maar
zakelijk is er. na het besluit van 9 De
cember. niets veranderd De fractie
staat volkomen op hetzelfde standpunt
als op 11 November 1925 ingenomen cn
op 9 December gehandhaafd.
Vervolg Stadsnieuws
Het jubileum van den
heer A. J de Landmeter
Receptie op Maandag a.s.
In verband met het 25-jarig ambts
jubileum op Maandag, 1 Februari as.
van den griffier ter gemecntc-sccrctar.c
den heer A. J, de Landmeter, zal Op
dien dag, des namiddags van 3.30 tot
uur. in „Lion d' Or" gelegenheid be
staan den jubilaris geluk tc wenschen.
NED. VEREEN. VAN SPOOR- EN
TRAMWEGPERSONEEL.
Door de afdccling Haarlem van de
Ncd. Vereen, van Spoor- cn Tramweg-
personeel werd Donderdagavond ;n het
Brongebouw een druk bezochte verga
dering gehouden onder voorzitterschap
van den heer 'P. Moltmaker. Op deze
vergadering w'as een delegatie van het
Hoofdbestuur aanwezig.
De voorzitter hield een krachtige
propagandistische inleid.ng waarna een
aantal huishoudelijke zaken werden bc
handeld.
Voor den Politierechter
Mishandeling.
Vader en zoon tot 2
maanden gevangenisstraf
veroordeeld.
Terecht stonden hedenmorgen voor
den politierechter D- V, 46 jaar, ar»
beidcï te Hiltegom en zijn zoon D. V-,
24 jaar, ook te Hiltegom, die terecht
stonden omdat 2ij in den nacht van
31 December op 1 Januati tc Hillcgom
deel zouden genomen hebben aan dc
mishandeling van den gemeenteveld
wachter J. F., te Hille«om-
Deze .gemeenteveldwachter ver»
klaarde, dat hij in den bewusten nacht
surveilleerde in het dorp Hillegom- Te
12 uur gaan de cafés dicht- En tegen
1 uur keert dc rust in het dorp terug-
Zingende en pratende trokken dc men-
schen ditmaal langs dc straten.
„Ik werd achtervolgd aldus getui
ge en tenslotte omsingeld. Ik kreeg
een stomp tegen dc borst en een klap
in het gezicht. Verder weet ik niet
meer wat er gebeurde, 's Morgens ont
waakte ik thuis ik had pijn in het
gezicht, mijn elleboog was stuk, 14
dagen lang heb ik pijn en suizingen in
het hoofd gehouden. De V's staan
zeer ongunstig bekend- Men schen in
Hillcgom. vroegen mij waarom ik niet
op hen geschoten heb volgens hen.
zou cr dan wellicht een goede oprui
ming voor Hillegom hebben plaats ge
vonden."
De oudste beklaagde zeïde, dat hij
niet zoo ongunstig bekend stond,
want tot nu toe heeft hij altijd werk
gehad.
„Als net waar was wat F. zegt. dan
zo u ik wel altijd werkloos zijn ge
weest. Dien avond hadden wij wat
gekaart- Toen ik met mijn zoon naar
huis ging. werden wij meegesleurd
door een troep jolende mcnschcn.
Dronken was ik hcelcmaul niet Ik
luid alleen maar een paar glaasjes bier
gedronken- Wij liepen aan den goeden
kant van den weg, toen wij F. tegen
kwamen. F- ging niet opzij en wij
liepen tegen elkaar op. Toen gaf F. mij
cc» schop. Ik duwde hem weg. Ge
stompt heb ik hem niet. F. :s gevallen
over het been van iemand die achter
hem 6tond-"
Getuige G-, huisvrouw van E, te
Hillegom, zeidc dat zij gezien had, dat
de oude cn dc jonge V. den veld
wachter sloegen- F. viel en bleef lig
gen. Hij was bewusteloos.
De jongste V merkte op dat hij zag
dat zijn vader klappen kreeg- Toen
voelde hij zich gerechtigd tusschcn-
beide te komen Geslagen heb ik F-
niet." alduv beklaagde.
Een andere ooggetuige, A. C- P-, ver
telde, dat dc V.s tartend en uitdagend
optraden. Er werd gezongen cn ge
jouwd.
Twee getuigen a décharge werden
nog gehoord. Dc eerste, A. Th- v
R24 jaar, heeft volgens zijn getui
genis gezien dat V senior een schop
kreeg van F. Toen hij naderbij kwam.
vond hij V kermend aan den weg
liggen. Een eindje verder lag dc veld
wachter, roerloos.
üc tweede getuige n décharge, H.
V, beweerde dnt F- nadat hij achter
uit viel. over zijn getuigc's been
was gevallen- Getuige had niet ge
zien of cr geslagen was. Wel had hij
gehoord dat de veldwachter bedreigin
gen uitte in de richting van V.
Het O- M. kwam dan aan het woord.
Het achtte de ten laste gelegde feiten
bewezen- Dc vader V. is reeds 3 maal
wegens mishandeling veroordeeld. Dc
zoon heeft oen _8>tal vcroordeelingcn
achter den rug (diefstal en mishande
ling). Het O. M. vond hier een zware
straf op haar plaats, en cischtc voor
beide verdachten 4 matnden gevange
nisstraf-
- De-verdediger van den vader. Mr-
G \V. C. Plicster. zette uiteen dat in
Hillegom een vreemde sfeer hangt. F-
is niet één van de gemakkelijkste amb
tenaren. En V. die niet verder ziet.
dan hij met zijn intellect kan zien, be
schouwt F. als dc boeman van zijn ge
zin. Op een feestelijke partij op Oude
jaarsavond kwam de zaak tot een uit.
bars ting- Dc partijen kwamen met
elkaar in contact en dat contact had
zeer funeste gevolgen.
Pleiter zeidc dat het er hier om ging.
wie F. heeft geduwd cn wie het duwen
uitlokte. V. bekende dat hij F. heeft
weggeduwd'. Doch het kan niet wor
den bewezen of cr gestompt is of ge
slagen. F. viel, omdat hij struikelde
over het heen van iemand die achter
hem stond. Omtrent de schuld van V.
in dit geval kan echter niets met ze
kerheid worden gezegd.
Dc verdediger vroeg of de politie
rechter in aanmerking wilde nemen,
dat V. een gezin heeft met 13 kinderen,
waarvan hij cr nog 11 thuis moet on
derhouden Verder is V. voor dc laat
ste 'maal in 1921 veroordeeld- Na
dien tijd heeft hij zich dus netjes ge
houden.
V. riep de clementie in van den
politierechter, voor zijn groot gezin-
Zijn zoon zcide nog dat hij de laatste
drie jaren niet meer met de politie in
aanraking is geweest.
Diarna werd onmiddellijk uitspraak
gedaan. De politierechter veroordeel
de beide verdachten tot een gevange
nisstraf voor den tijd van 2 maanden.
Uit het bloembollen-
bedrijf
Wij maakten reeds melding van de
gehouden besprekingen inzake een
nieuw contract in het bloembollcnbc»
drijf. Nader lezen wij in Kweckersblnd
nog het volgende:
GEEN LOONSVERHOOGING.
Als vrucht van dc samenspreking van
Patroons- cn Arbeidersbestuurderen is
aangekondigd, dat niet wordt vastge
houden aan den eisch van meer loon.
De verbeteringen Zijn beperkt tot ccni-
gc verlofdagen, betere regeling van uit»
keering bij ziekte, gedeelte van het
jaar de vrije Zaterdagmiddag cn de
vorming van een Fonds voor kindertoe
slag.
EEN FONDS VOOR GROOTE
GEZINNEN.
De patroons in het bloembollcnbc»
drijf hebben hunne medewerking toe
gezegd ten einde te komen tot het stifh
ten cn in stand houden van een Fonds
tot steun nan dc gezinnen van de ar
beiders. Een Commissie van zes leden
is benoemd, ten einde een schema te
ontwerpen, dat als leiddraad zal die
nen.
DE VRIJE ZATERDAGMIDDAG.
De besturen van de Patroons- en Ar
beidersbonden in de bollenstreek zijn
tot overeenstemming gekomen. Gedu
rende 7 maanden zal dc vrije Zaterdag
middag ingevoerd worden. De 5 druk
ste maanden in het bedrijf blijft de
lOude toestand, tot 4 uur arbeiden, be
stendigd.
EEN DRAAD VAN DE E. S. M.
GEBROKEN.
Toen hedenmorgen de eerste dienst
van de E. S. M. te zes uur uit dc Tem
peliersstraat naar Amsterdam vertrok,
had hij al dadelijk op de Baan opont
houd, doordat daar een draad van de
bovcngelciding gebroken was. Persoon
lijke ongelukken hadden, doordat er
geen clectrische stroom op dezen draad
stond niet plaats. De tramdienst onder
vond slechts weinig vertraging.
BUITENLAND
Scheepsrampen
Tijdens een s'crra in den Noord-
Atlantischen Oceaan is het Britsche
vrachtschip „Larristan" ernstig b-ócha-
digd. Zes leden van de bemanning kon
den gered worden. De overige 24 man
schappen verkeeren nog ia gevaar. Een
officier verdronk.
Het Engclsche ss. Autinoe" verkeer
de eveneens in gevaar
Het Arnerikaanschc stoomschip Pre
sident Roosevelt heeft met goed ge
volg hulp verleend cn wist de uit 25
koppen bestaande bemanning te redden
Zelf verloor het schip 2 man cn 5
booten bij de reddingspogingen.
Stoomschepen in het ijs
Door het verdere dichtvriezen van de
Finsche Golf moest het Duitsche linie
schip Hessen zijn ligplaats van Reval
naar Libau verleggen. Onderweg heeft
het schip drie Duitsche cn Dcensche
stoomschepen bevrijd. Bij de Russische
kust zitten nog achttien stoomschepen
ingesloten, die onder de huidige moei
lijke omstandigheden, door het ijs ver
oorzaakt. eerst over eenige weken zul
len kunnen bevrijd worden.
Brand in een Russische haven
In dt haven ran Soekhoem ie een bran-i
ontstaan, die ca. 35 uur heeft gednnrd.
Veel gebouwen werden vernield, terwijl i
ook ladingen tabak en suiker een prooi!
der vlammen werden. De echadc bedraagt
verscheidene millioenen roebels.
Een groot tekort
Bij de Bank van Estland ie een tekort
van 5007.000 Mark ontdekt. De hoofdkas-
wer der bt is gearresteerd en heeft be
kend gencv^hl bedrag als leening aan
kooplieden u:t Reval te bebhen verstrekt.
H«t tekort wordt geheel door het vermo
gen van den hoofdkaeeier gedekt.
Droevig ongeval
Volgens een Wolff-bcricht is bij Ne»
monlen in Oost-Pruisen een slede,
waarin vijf kinderen uit een gezin te
Karlsrode gezeten waren, bij een tocht
over het ijs in een wak geraakt-
Slechts een der vier dochters kon wow
den gered, de eenige zoon en de an
dere dochters verdronken-
Een prijs voor muziek
Een Wolff-bcricht uit Berlijn meldt,
dat op de begrooting van het Pruisi
sche ministerie van Eercdienst een be
drag van 10.000 mark is uitgetrokken
voor een prijs voor muziek.
BURGERLIJKE STAND
HEEMSTEDE. - Bevallen: A. K. Blom
Feeknian, 2 r.„ H. M. J. Kol—feoeenhart
d-, J. G- Schwartz—v. Roijen, ri„ A. M.
Janmaatv. d. Gee-t, d. O A. M. Schuil
eer—Bos, 7.O. Deliaeen—v. d. Füer, d.,
G. Veendo Haas, d.
OverledenJ. .Me;, er, 55 j., J. M. Willen»
40 i., Xf. J. Remtgius oS j.. M. P. Beurir.g
wed. van H. S. Viseer 77 j.
BENNERROEK.
Overleden": M. C. v. d. Aar vr. 1)
jaar.
HAARLEMMERMEER.
Bevallen: E. M. van Andcl -Maarse,
z. C. P. TichelaarHonsoop. z. G. M.
KuiperPerquin, d. J. M. Mesmanvan
Duin. z.
Overleden: Hendrikus Meiman. 53
I j. gehuwd met W. Bocrc; -dsabeth
1 v in-eman. 40 j. gehuwd met J. Beem»
sterboer; W helmus de Feber. 2 maan»
dan, zoon van C. de Feber.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN i 60 CENTS PER REGEL
KI|K EENS NAAR HET MERK OP DE ZAKKEN
WAARUIT FRANKEN'S BROOD WORDT GEBAKKEN
DE BLOEM EN HET MEEL 20
VALT LOF SLECHTS TEN DEEL!
DIP FEIT VALT NIET LICHT TE VERZWAKKEN!
REUTER. HAVA5. WObPF*. STEEA.M.
rS.T.A. B ELGA VAZ DIA5
UIT EGYPTE.
CAlRO( 29 Januari. Reuter), Door
Zngloclisten, liberalen en watanisten is
een gemeenschappelijke protcstverkla»
ring gepubliceerd. waarin geklaagd
wofdt dat aangezien dc regeerine vol
hardt in haar houding om den volkswil
te ignorecren en dc grondwet tc schen
den. zij niet aan dc verkiezingen zullen
deelnemen.
Een conferentie van leden van Senaat
i Kamer cn andere persoonlijkheden
il bijeenkomen, die over den toestand
zullen beraadslagen cn middelen bera
men om daarin verbetering tc brengen.
Onder de 63 onderteekenaars der ver
klaring zijn Zaglocl Pasja en andere le
den der protestcerende partijen.
DE PLECHTIGE BEGRAFENIS VAN
KARDINAAL MERCIEK.
MECHELEN (29 Januari T. A.)
De plechtige diocces-begrafenis van kar
dinaal Mcrcier had vanochtend alhier
plaats, bijgewoond door tal van kardi
nalen^ bisschoppen en andere autoritei
ten. Een groote menschenmenigte was
op dc been.
Vanavond wordt het stoffelijk over
schot definitief bijgezet, in den aarts»
bisschoppclijken grafkelder der St Rom-
boutskerk.
EEN BR1TSCH STOOMSCHIP DOOR
CHINEE7.EN IN BESLAG GENO
MEN.
BERLIJN. 28 Jan. (V.D.) Blijkens hier
ontvangen berichten hebben dc kanton
troepen het Engclschc stoomschip „Ten-
ning" in beslag genomen. Den passa
giers werd toegestaan op een Franseh
stoomschip de reis tc vervolgen.
Dr. Gye naar Nederland
LONDEN. 29 Jan. (V.D.) Dc kanker,
onderzoeker Dr. Gvc, zal binnenkort
naar Nederland vertrekken, teneinde
een bezoek te brengen aan het kanker
instituut te Amsterdam.
VREESELIJKE KOUDE.
NEW YORK. 29 Jan. (V. D.) een
vrceselijkc koude heerjcht in een
groot gedeelte van dc Vereenigde Sta
ten. Tc Saint Paul daalde de tempera
tuur tot IS graden beneden nul. Het
verkeer is ontwricht. Tc Chicago was
de temperatuur. 15 graden onder nul,
en ccn persoon is doodgevroren.
Vreesclijke sneeuwstormen woedden
over Ohio. Tc Winnipeg bedroeg dc
koude 23 graden.
BOSCHBRANDEN IN AUSTRALIc.
SYDNEY, 29 Jan. (Y. D.) Ten ge
volge'van een hittegolf zijn boschhran-
den uitgebroken nabij de Murrum Bid-
gee rivier in Niéuw-Zuid Wales. Wan
neer het vuur over de rivier ünat. loopt
de stad Canberra gevaar. Tachtig ar
beiders zijn gezonden om het vuur te
bestrijden, cn versterkingen zijn ge
vraagd.
TRAGISCH
ZWOLLE. 29 Jan Terwijl juffrouw I
te XVieie op een oogenbTk afwezig wa?,
:-r.)akt« haai tweejarig dochtertje in een
bakje niét chloor waarvan de klein-
weinig in de mond kreeg. Het kiind
leed aan de gevolgen van dq vergiftiging, nissen op til zijn.
ZONNEVLEKKEN EN ABNOR-
MALF. KOUDE.
NEW YORK 28 Jan. (V.D.) Een Ex-
changcbericht meldt, dat dc geleerden
zich bezighouden met een bericht uit
Chicago over opvallende magnetische
storingen in de Vereenigde Staten.
Mr. Henry Cox. directeur van het
Meteorologisch Instituut zegt, dat groo
te zonnevlekken oorzaak zijn van een
abnormale koude in een groot gedeelte
der Vereenigde Staten. Verwacht wordt
nog. dat de storingen maanden zullen
aanhouden.
KONING F-1COEL AAN T WOORD
LONDEN. 29 Januari (N.T.A.) draad
loos. Naar u:t Bagdad wordt gemelJ
heeft Koning Fcisoel aan ccn gastmaal
in de Britsche legatie een belangrijke
verklaring afgelegd. Sprekende over dc
onderhandelingen te Angora door den
Britschen gezant, zcide hij te gclooven
dat deze tot een overeenkomst zouden
leiden en 'n nieuw tijdperk van vriend»
schap tjsschen Turkije cn Irak inlei
den.
Wat d: rasminJerhedcn a!s Assyriërs
«i Koerden betreft, zeidc hij dat Trak
met in Tu:i.ije's fout zou vervallen,
nl. te trachten nationaal gevoel en or
ganisatie te vernietigen.
C2 TOESTAND VAN DEN
PRINS VAN WALES.
LONDEN 29 Januari (Reuter).
De toestand van den Prins van Waks
is bevredigend.
RUSLAND EN DE ONTWAPE
NINGSCONFERENTIE.
BERLIJN. 28 Jan. (X. D.) De onaf.
hankclijke arbeiderspartij in Engeland
heeft bij den Volkenbond pogingen
aangewend om in verband met dc Rus-
sfsch-Zwitsersche tweespalt de ontwa
peningsconferentie niet in Zwitserland
te doen houden.
DE VALSCHE MUNTERS.
TRAAG. 29 Jan. (V.D.) In de wo*
n;ng van den red3tteur v«n de „Prager
Magyar Hirlap" heeft ccn huiszoeking
plaats gehad, omdat dc politie ter oore
was gekomen dat deze redacteur Dr.
Dcsider Gyocry betrokken zou zijn bij
de vervalsching der Fransche bankbil
jetten. Bij dc huiszoeking werd evenwel
niets gevonden.
HET EUCHARISTISCH CONGRES
IN CHICAGO.
ROME. 29 Jan. (V.D.) - De Pause-
Iiike regeering zal. naar gemeld wordt,
op het Eucharistisch Congres te Chica
go zeker door twee. wellicht door drie
Kardinalen worden vertegenwoordigd.
De Pauselijke vertegenwoordiger zal
waarschijnlijk zijn Kardinaal Ceretti of
Kardinaal Bonzano. Het staat vast, dat
Kardinaal Gasparri niet naar Chicago
zal gaan.
PRINS CAROL.
MILAAN. 29 Jn. (V.D.) - Prins Ca-
rol van Roemenië moet voorloopig nog
het bed houden. Volgens hier uit Boe
karest ontvangen berichten, is dc Ko.
ninklijke familie aldaar zeer bedroefd
over de ziekte van den prins. Ver-
acht wordt dat belangrijke gebeurtea
