OUD HAARLEM 43e Jaargang No. 13077 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Zaterdag 6 Februari 1926 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd Is (kom der gemeente) f3.57K- Franco per post door Nederland 13.87H- Afzonderlijke nummers f0.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken f 0.57)4; franco per post f0.65. Directie, Redactie en AdministratieGr. Houtstraat 93, Post-GIro 38810 Telefoonnummers: Directie 13082, Redactie 10600 en Administratie 10724 UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Directeuren J. C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM ADVERTENTIEN: Van 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel. Bij abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentien van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents per plaatsing, elke regel meer 15 Cents k contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs. Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, IJmuicten Beverwijk, enz., enz. Drlehuizerkerkweg 2, Veisen, Telefoon 3621 DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG BLADZIJDEN. EERSTE BLAD DATUMSTUKJES AGENDA ZATERDAG 6 FEBRUARI 6tad«schmywburpHet Nieuwe Ned. Joor.ee 1Toksyer. 8 uur. Bovenzaal Gem. ConcertgebouwOpen bare Voordrachtoefening van het klom orkesi en vioolleerlingen an Joh. Steen- man, 7.30 uur. Gebouw Bloemhof r 3tuziekv-ro;uigtng „Willen is Kunnen". Ril Masqué. O'yinpia: Bal M aequó Schouwburg Janew-gF. I. V. O. Lus trumviering. uur Bioscoopvoorstellingen. Luxor tearoom: Concert 8—11 unr. Cabaret Modem. Dansen. Optreden van verschillende art it ten Tivoli, TempelierseJraat: Dancing. Overveen: Kunsthandel Boskamp: Ten toonstelling van werken van Keea Koe man. 106 uur. ZONDAG 7 FEBRUARI {Stadsschouwburg ..Het Schouwtooneel" 't Geval R. H. 8 uur. Schouwburg Jan6weg: Het Operette En semble Mevr. HopmanKwast „A«ohe- Do Op'.im st«n (Adolf Bouwmeester, Etella Fontain en Kees Pruis. 6uze Pool man). 8 uur. Gem. Concertzaal. H. O. V. Concert, B.30 uur. De Voddenraper van Parijs. 8 uur. TeyWs Museum: Twitoonrte'.ling van 3 uür. o.a. van portretten van vorste lijke personen Cibiret Modern. Dansen. Optreden van Verschillende anietcn. Café Dreef zicht", 's Middags V avonds concert en dansen van 3—6 ev Theater ..De Kroon. Grocte Markt. Bioe- eoopvoorstelüng van 2 uur nam. af. Cinema Palace. Groote Houurraat: Blos eoopvooretelling van 2 uur nam. af. Luxor Theater* Bioscoopvoorsieilln? van ram. 2 uur af. Sca'a-Thf-ver. Kleine Houtstraat. Bics eoopvoorftcl'. ng van 2 uur nam. af. Olrmpia: Dansen. Tivolt, Tempelierr-traat. Muziek, 'e mld dag» en avonds dansen. Bloemhof: Dansen Heemstede: 't Hof van Heemstede. Dan MAANDAG 8 FEBRUARI Gemeentelijke Concertzaal: Toonkunst. Ge nerale Tepetit o: Canute no. 1M, Bach en 9do Symphonies Beethoven. 7.30 uur. Protestantenbond: Kuti't aan het Volk: Dr. Ir. Plantenga. over Michel Angelo. 8 nnr. Theater ,.De Kroon. Groote Markt. Bios eoonvoorsfe"mg. 8 uur. Cinema P.vace. Groote Houtetraat: Blos eoonvoors'ePing. 8 uur. Luxor Theater: Boscoop voorste! ling 8 uur. Scala-Theater. Kleine Houtetraaf. Bios eoopvoorsteJling, 8 uur. Luxor tearoom: Concert 6—11 nur. Cabaret Modem. Dansen. OptTeden van verschillende artleten. Lange Margarotbastra»'. 13- lAlg. Jaar lij>6che Vergadering: Hulpbank voor Haarlem en omliggende gemeenten. 3 u. Teyler'a museum. Tentoonetelling o.a. van portretten van vorstelijke personen. Geopend op museumtjjden. Overveen: Kunsthandel Boskamp: Ten toonstelling van werken van Kees Koe mam 11—4 uur. Voor de slachtoffers van den Watersnood Nog werd door ons ontvangen: B. A. N. 17 STADSNIEUWS PERSONALIA. Tc Leiden is bevorderd tot semiarts de heer A. van Zanten, van Hillcgom. Beroepen is als predikant bij de Ned. Herv. Kerk tc IJmuidcn Ds. H. J. Dijckmeester tc Welsum. Onze stadgenoot deti heer M Swnsnswijk is benoemd tot politie; agent te Amsterdam. Op den Hen Fe! ruari a.s. he:; denkt de heer D. W. Sala. den dag. waarop hij vóór 25 jaar bij de firma Joh. Enschedé en Zonen in dienst trad op de afdeeling plaatdrukker ij- De minister van Binncnlandsche Zaken heeft aangewezen als Regeerings deskundige voor het bijwonen van do in 1026 af te nemen examens ter ver< krijging' van het diploma voor de verpleging van zenuwzieken en Krank» zinnigen dr. W H. van der Scheer. genecsheer»dirccteur van het Provin» ciaal Ziekenhuis nabij Santpoort. Haarlem, 6 Februari 1926. Motortaai Het regende en woei. Ook mistte het. Wij zaten in den two»seatcr cn vraten kilometers. De kap was lang niet lucht» dicht en de kille storm blies venijnig in mijn nek. Wij kwamen terug uit Pet» ten u weet wel, dat plaatsje uit de aardrijkskundelessen onzer jeugd, dat zeeweringen voortbrengt. Ik geef dadt» lijk toe, dat alleen kruntcnmenschcn op het denkbeeld komen om dergelijke oorden te bezoeken. Overigens zijn zij niet zonder cenïgc beteekenis. Zij hov» den de zee verre van ons, hetgeen (al> thans buiten het badseizoen) belang» rijk mag hectcn. Mijn buurman, ineengedoken over zijn stuurwiel cn scherp loerend door dc beslagen voorruit, die hij af en toe kwaad met den wisscher bewerkte, dacht allang niet meer aan Petten. Hij was vervuld van zijn wagen, en ergerde zich aan den straatweg AlkmaarHaar» lem. Soms sprongen wij, vaak slipten wij cn herhaaldelijk plonsde de two» scater door diepe plassen. Een aller» treurigste straatweg. „Dat Rijksdepar» tement" (boem) kan nooit (knars, grr, sssst) vergeten (krak. boem) dat het (zzzzzt) de Wa» terstaat is". „Nee", zei ik. en wipto naar de kap» zoldering. „HoeveelP.K.?" „2870. Hij loopt makkelijk over de honderd K.M. Maar dat kan ik hier niet doen". „Nee", zei ik weer. „Jammer". „Hier begint Beverwijk. Kijk nou "es naar al die kleine kinderen. 'Gevaar» lijk!" „Bar", zei ik, en wij verminderden snelheid tot 20 K.M. per uur. „Een best wagentje. Heb er al tien» duizend K.M. mee gereden. Nooit van buiten schoongemaakt. Geen tijd. Straks zet 'k er even de spuit op, da's alles. Maar de motor daar wordt op gelet". „Aha!" zei ik. „Wa's dit?" „Water water in m'n carburateur". „Nee. ik meen die brandlucht Huik je "t niet?" „Dat zijn w ij niet", verzekerde hij geruststellend. „De hoogovens zeker. Of misschien een huis". „Zal wel", zei ik opgewekt. Wij vra» ten nu weer. „Die pont die vaart altijd net weg als je aankomt". „Schandaal". „Ja" Maar dc pont voer ditmaal weg toen ij er net op waren. Wij hobbelden door Velsen, en vra» ten daarna opnieuw. „Hoeveel?" vroeg hij. „Zestig", zei ik. cn een angstig boe» enpaard weck uit tot op den berm. ..Da's de manier", zei hij tevreden, cn toeterde fel jegens een Ford, die links hield. Maar wij kwamen cr langs. Ik eet niet waar de Ford bleef. „Vroeger reed je toch altijd op eer motorfiets?" vroeg ik. „Ja. In totalen alstand moet 'k den hcelen aardbol al eens rond zijn gc» weest Maar dit is de slechtste weg". „D'r is anders op dien tocht wel erger Waterstaat te vinden". „Waar?" vroeg hij. „In den Stillen Oceaan, bijvoorbeeld. Maar hoe bevalt je de auto, na de mo» torfiets?" „Niet kwaad. Alleen minder snel. Ik voel me er ouder in, en zoo dik! Je komt niet zoo makkelijk door 't ver» keer". Ik keek naar het merk. Het was in. derdaad een Buick. O macht der sug» gestie! „Nog vijf minuten", zei hij op den Schotcrsingel. Even later was ik thuis. Te Heemstede, vlak bij Groenen» daal.... R. P. WAT GESPAARD BLEEF (Nieuwe serie) DRIE FRAAIE GEVELS IN DE JANSSTRAAT. Voor cenige weken, toen wij het j ontevreden en scheidde zich af, om laatste artikel schreven over Oud i voortdurend en uitsluitend zich aan Haarlem, merkten w(j op, dat daarme^lc j klanken verpleging te wijden. Zoo „de stof" niet uitgeput was. Dc be» noemden zij hun verecniging naar den doeling van de serie „praatjes bij aard van hun liefdewerk „Orde van Filaatjes" was om bij vernieuwing den H. Lazarus". Lodewjjk IX (1226 iefde en waardeering te wekken bij J 1270) bracht hun zetel naar Frankrijk het tegenwoordige geslacht voor de over. waar zij zich vestigden te Borgny monumenten van oude bouwkunst, die it vroeger ecuwen gespaard gcble» :n zijn. Op veler verlangen is van die eerste serie een boekje gemaakt, dat koste» loos voor onze abonnés verkrijgbaar Uit het feit, dat zeer velen prijs blijken tc stellen op dit boekje cn ook omdat daarop bij ons is aangedrongen, hebben wij besloten nog een vervolg» serie over Oud Haarlem te schrijven. Ons werk zal dan ook op meer vol» ledigheid aanspraak mogen maken! Het famüiedram in Rozenprieelstraat de j*im Hierbij geven wc de foto van de 49» SSt"' - -. jgjM Jitrlgc racj. B., die wK!r' Donderdagavond in isigfcttito Si. haar woning aan dc W Rozenprieelstraat 60 jjp&'p^-." JPBÊ door haar man, H. gS&ffi.A. M. H, met messte» ken in de borst ver» moord werd. Wij ernemen nader, dut .Ie teraardebestelling het slachtoffer zeer waarschijnlijk zal plaats hebben op Dinsdagmiddag 12 uur op de Algcmeenc Begraafplaats aan de Kleverlaan. BADEN. In her douchebadhuis 3an het Leid» scheplem zijn in de afgcloopen week 842 baden genomen, in dat aan c'*n Koudcnhorn 407, in dat op het Hofdijk» plein 663 en in dftt aan den Schotcr* singel 1101. DE INGANG VAN DE BANK VAN LEENING IN DE KLEINE HOUTSTRAAT. Hierboven een teckéning van den ingang van de Gemeentelijke Bank van Leerling in de Kleine Houtstraat. Dit gebouw en ook de daarnaast ge» legen voormalige directcurs»woning, zijn reeds eenige honderde jaren oud. Het bankgebouw heeft van buiten niet veel sierlijks, is zelfs wat nuchter en eentonig, maar het poortje maakt daarop een gelukkige uitzondering, ook als is vrij zeker, dat het verminkt is. Allan weet tc vertellen, d3t de gc» bouwen in 1662 door de gemeente ge» kocht zijn. Er wordt beweerd, dat het een oud klooster is geweest. In de koopkamer, meende men nog cenige aanwijzing te vinden van een oor» spronkclijke kerk, terwijl een kleiner vertrek door onze voorouders nog steeds het priester' nertje werd gc» noemd. De heer C. J. Gonnet schreef voor vele tientallen jaren over „De Laza» risten te Haarlem" het volgende: „Toen de orde van St. Jan van Jeruzalem zioh in de 12e eeuw zoowel dc ziekenverpleging als dc verdediging van het Heilige Land tot een plicht ging stellen en tenminste voor een deel een militair karakter aanuam, was een gedeelte van de ordebroeders daarover en droeg hun het bestuur over de zie: kc:i> cn kproos»huizen op. Zij brei den zich binnenkort over een groot gedeelte i. het Christelijk Europa ui: cn in de Noordelijke Nederlanden vindt men steeds nog sommige, hoe» wel schaa'- hc sporen van hun be» staan. Zoo ook tc Haarlem. In deze stad war.., i de eerste jaren der 14c eeuw slechts 3 conventen: dc Karme» lieten (in de Groote Houtstraat) het Bagijnhof en Dominikanen (bij het Grafelijk paleis), doch dit getal werd spoedig vermeerderd. Reeds in 1307 spreek: Willem, Heer van ^onJ. in een giftbrief van een klooster, dat ter Eere Gods, van de H. Maagd cn van St. Lazarus, door hem is gestich: cn dat geen ander kan zijn dan dat. waarin thans de Bank van Leening is gevestigd. De bouworde van het huis, zoo be» sluit de heer Gonnet, rechtvaar, gt \_lkomcn de m:cn:..._ omtrent een cers'r bestemming tot -cr. En de traditiën zijn me: dat gevoelen niet in tegenspraak, want een r cinig jaren pas tot v.~; kamer in» l rioht vertrek, had door alle eeuwen heen den naam van „de kapel" blij» ven choudm en herinnerde door zijn inrichting en stijl aanstonds aan de bidcel van een convent. Vroeger waren er in Haarlem nog meer Banken van leening. De herin» nering daarvan leeft c. voort in de.. naam Lombardsteeg, een zijstraatje van le Jansstraat, waar een nog grootere lombard of lom^ erd was. Boven dit artikel is opgenomen ee_. teekening van de drie fraaie oude ge» veis in de Jansstraat tegenover het Gou verneraentsgebouw. Zij vormen terecht een sieraad van de Jansstraat. KINDERAFTELRUr,. lAFTELRIJIk TILLA DURIEUX De familie Luyt en de chauf» feur Bruul hebben den. ex» kroonprins te Doorn be» zocht Doom en Wieringen Kabeljauw en spieringen, Wieringen en Doorn Schellevisch en voorn. Ex»kroonprins is er aangekomen Wilde niet naar Wieringen komen. Wieringen is toen opgestaan. En naar Doorn zelf toegegaan. Een, twee, drie, vier, Luyt ging met plezier. Luyt dat is dc smid Met veel kracht en pit, Bruul is de chauffeur Die belde ook aan de deur. Kroonprins zag ze komen aan. Heeft zelf de voordeur opengedaan. Een, rivee. drie, vier, vijf, zes, zeven, Handjes drukken, handjes geven. Doorn en Wieringen, Kabeljauw en spieringen, Luyt kwam op een draf Een, twee, drie, vier, jij valt af. TOM DE RIJMER. Het Witte Kruis en de Wijkverpleging De oprichting is nu vrijwel verzekerd Naar we vernemen heeft de Neder» landsche Maatschappij tot bevordering der geneeskunst, afdeeling Haarlem en omstreken instemming betuigd met uit» hrciding. van den wijkarbeid te Haar» lcm, door Wijkverpleging uitgaande van „Het Witte Kruis", hetgeen de aanhangige plannen ten deze zeker ten goede kon komen. Het onderzoek loopt thans ten einde en ongeveer 1200 beantwoorde via» genlijsten zijn reeds binnen gekomen ten gunste dezer wijkverpleging, zoo» dat de oprichting daarvan zoo goed als zeker is. Dc gegevens der ingekomen vragen» lijsten worden verwerkt in een rapport met daarbij behoorende coaclusiën en voorstellen, en zullen zoo mpgelijk, ver» gczeld gSan van een overzicht der reeds bestaande wijkverplegingen van eenige andere „Witte Kruis" afdeelingen. Daarna zal behandeling van het rap» ft plaats hebben in bestuurs» en le» den vergaderingen der afdeeling Haar» lcm van Het Witte Kruis, Het voornemen is deze aangelegen» heid spoedig haar beslag te doen krij» gen. Aan hen, die tot heden beantwoor» ding en inzending der bekende vragen» lijst achterwege lieten, wordt in over» weging gegeven dit nog te doen en te antwoorden aan één der commissielc» den, aan één der douchebadhuizen van „Het Witte Kruis', of aan het se» crctariaat der commissie Kennemer» straat 11 A rood. Het gemeentegeboaw- in de Kruisstraat De bestemming der vrijgeko men vertrekken Nadat de politie nu weer met al haar afdeelingen is gevestigd in het bureau in dc Smedestraat zijn twee vertrek» ken in het gemeentegebou* in dc Kruis straat vrij gekomen. Wij vernemen dat thans de voorma» lige kamer van den Commissaris van Politie weer in gebruik is bij het gas» bedrijf cn het vertrek, waarin de politie» administratie gehuisvest was, bij Bouw» cn Woningtoezicht LEGER DES HEILS. In de afgcloopen week werden in de tehuizen voor dakloozen aan het Spaar» ne 92 en 102 1435 porties voedsel en 364 nachtverblijven verstrekt. -«undsen ernstig ziek Het Provinciaal Wegen plan Verzoek der vereeniging tot behoud van natuurmonu menten Dc Verecniging tot behoud van Na» tuurmonumenten verzoekt in een adres aan Ged. Staten van Noord»Ho!!and het provinciale wegenplan in d'"er j voege te herzien, dat het Zandpad tusschen Diemerbrug en Weesp en vandaar naar 's Graveland geen hoofd» 1 verkeersweg wordt, maar ontspannings weg blijft Do adressante merkt in een toe» lichting op dat bij de heh.-.r 'Hing i het plan in dc zitting der Staten :s 1 verklaard dat bij aanneming er var. I latere, wijzigingen alsnog mogelijk zou» I den blijven. 1 Doktoren doelen mede, dat de pool- vorschcr Amundsen ernstig ziek is en men voor longontsteking vreest ....Ik geloof aan alles, wat tot grondslag heeft den wil, het geloof en de vaste over» tuiging van den kunstenaar.. ....Wij mogen niet blij» ven staan. Elke stilstand is achteruitgang.... Ik houd van de Hollanders. Vrijdagavond vond de afscheïdsvoor» stelling plaats van Tilla Durieux als Bcrta Tegnier in „Der Schatten". De actrice (die langen tijd in Haarlem woonde) was zoo vriendelijk ons een onderhoud tc: le staan tijdens de groote pauze. In den tijd die nog restte de actrice werd aan eenige bezoekers voorgesteld kon men den geweldigen indruk van Durieux' spel rustig verwerken. Het leege hol achter het tooneel lag duister, verlaten, leeg van gedachten en dingen, vreemd aan de stemming van 3 minus ten geledon, die als een levend, wezen uit deze koude ruimte gekropen was. De heer Helm diende ons spoedig aan. Tilla Durieux reikte de lange, witte hand. Noodigdc uit plaats te nemen. Zy zette zich in het felle schijnsel van de electrische lamp bij den spiegeL Het hoofd achterover. Het zéér vreemde gelaat van kunste» naresse dat men nooit vergeten kan als duidelijk sprekend masker in de plas van wit licht Tilla Durieux was gekleed voor het derde bedrijf. Een hoog»slu lende men» tel, ronde kleine hoed. Zooals zij daar zat was zij actrice. Dc groote lenige handen speelden met de scherpe woorden die zij sprak. Maar dikwijls liet zij hel gebaar va".» !en, de woorden alleen, sloegen dan harder, de oogleden trokken zich dan smaller om de groote donkere pu» pillen: Ich glaube an alles, cn „Man dürf nicht stéhèn bleiben", of zachter plotseling met lange geste van arm en hand: Ich bin fès>t davon überzeugt... „Speelt u graag in Holland? Tilla Durieux dacht over haar ant» woord niet lang na: O zoo graag. Heerlijk publiek. Ik - ord zoo begre» pen. Ik houd van de Hollanders. Ik spreek een vreemde taal, maar men verstaat mij. Ik heb nu in vele Hol» landsche steden gespeeld. Eb steeds was het prettig. 't 'i jammer, mijn programma is weinig omvattend nu. maardat kon ook niet anders. Welke stukken ik het liefst speel? O, ik houd veel van „Der Schatten" Heddai Gabler, doch vooral ook van het blijspel. Wat had ik hier graag in een goed blijsnel gewerkt Maar u zult wel begrijpen dat ik nu de lust daartoe niet vinden kan Maar ik kom terug! Over een jaar! E.i zeker met een blijspel. Welke waarde kent u aan techniek in tooneelspel toe? De grootste! Techniek gaat vóór al» les! Zoo is het ook met zang en piano •iool. Aangenomen natuurlijk, dat an talent sprake is. Maar techniek moet natuur worden, mag geen aanwe» zigheid verraden. Hoe zal ik u dit zeg» gen? Ja, het is zoo: Zooals de adem het leven behoort— zoo is techniek het tooneelspel verbonden.Zon» der die adem is er niets... en techniek alleen is natuurlijk evenmin Iets. Gelooft u aan het moderne experï» ment op het toor.ecl? Ik geloof aan alles wat to^t grondslag heeft, de wil, het geloof en de vaste overtuiging van den kunstenaar. Ik ben er vast van overtuigd, dat wij steeds

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1926 | | pagina 1