Haarlem's Dagblad | 1926 | 5 maart 1926 | pagina 14

BUITENLANDSCH OVERZICHT

HAARLEM.S DAGBLAD VRIJDAG 5 MAART 1926

Een belangrijke rede van Chamberlain
Besprekingen tusschen Briand en Nintsjitj
Tsjecho-Slowakije en Hongarije

De strijd in Marokko

Rede van Chamberlain.

De Engelschc minister van Buiten»
landsche Zaken. Sir- Austen Cham
berlain, heeft Donderdagmiddag in het
Lagerhuis zijn aangekondigde groote
rede over de a s. bijeenkomst van den
Raad van den Volkenbond gehouden.

Na een uitvoerige inleid.ng, waarin
hij een overzicht gaf van <ic ontw;kkc-
ling van den toestand, zei Chamber-1
lain, dat hij niet zonder ongerustheid
had kennis genomen van dc interna»
tionale controversen, die ten opzichte
van den Volkenbondsraad bestaan. Wij
eouden zoo zei hij den toestand
somber kunnen inriien. doch ik ben
thar.s weer vol goeden moed en van
hoop vervuld, wat betreft dc results»
ten var. de meer gematigde verklarin»
gen, afgelegd door de vertegenwoordi
gers van de naties, welke ten nauw»
ste bij deze aangelegenheid betrokken
zijn. Het dient het leidend beginsel
van de Engelschc vertegenwoordigers
ie Geneve te zijn. da: rr.cn niets zal
mogen aanvaarden, dat Duitschland te
elfder ure onmogelijk zou kunnen ma»
ken tot den Volkenbond toe te tre
den. De Engelschc regecring acht het
van het aller grootste belang, da: zich
op het allerlaatste oogenhlik niet z»!
voordoen, dat Duitschland zou kunnen
beletten uitvoering te geven aan de
voornemens, waarvan het desrijds te
Locarno blijk gegeven heeft. Geen en
kele rcgcering. onder welke omstandig
heden ook. zal het goedv-'r.den :r
den boezem van den Yolkcnbondsraad
dezelfde antagonistische machten -in
het lever, te roepen, welke vóór den
wereldoorlog Europa zoo uiterst nood»
lottig zijn geweest.

Chamberlain voegde hieraan toe. daf
hij Donderdag bezoek had ontvangen
van den Duitscher. Ambassadeur, die'
hem mededeelde, dat de wensch van
de Duitsdie regecrir.g was. da: er een
bijeenkomst zal plaats hebben rus.
sehcr. dc vertegenwoordigers var
Duitschland en Engeland en die de:
andere bij dc besprekingen van Locar»
no ten nauwste betrokken mogendhe»
den. nog vóór het begin van de zitring
van den Volkenbondsraad.

Spreker had geantwoord, dat hij dit
voorste! met het grootst mogelijk ge«
noegen aanvaardde en het van vitaal
belang achtte, dat vóór de Raadszit»
ting. zij. die het verdrag van Locarno
or.derteekenden. elkaar zouden ontmoc
ten om frank en vrij van gedach
ten te wisselen, ten vervolge van dc
vriendschappelijke besprekingen van
Locarno.

Ook Baldwin heeft nog naar aan»
leiding van deze quaesr.e gesproken
en gezegd, dat cr geen vercfail van
meer.ing was tusschen Chamberlain cn
de andere leden der rcgecring. Duitsch»
land. zoo verzekerde hij. wordt lid
van den Volkenbond met een zetel jn
den Raad. Engeland wenscht Duitsch»
land zonder voorwaarden te zien toe»
treden. Nog zei hij dat de regeering
Chamberlain in het volste vertrouwen
afvaardigde.

Briand en Nintsjifsj.

Zooals reeds gemeld werd ver»
toeft de Joegoslavische minister van

buitenlandsche zaken te Parijs cr.
houdt daar besprekingen met Briand.
De ..Matin" weet mede te deelen, dat
in den loop van het onderhoud tus»
sober, den franschen premier en Nints»
jitsj is overeengekomen dat een aan»
staande entente tusschen Griekenland
en Joegoslavië zeer wenschelijk is. te»
meer omdat deze de basis zou wezen
voor elk eventueel Balkanpact.

Nintsjitsj heeft verklaard. dat de
toekenning van een permanenten zete!
aan Polen, die waarschijnlijk schijnt,
den vrede zal garandeeren

Het „Journal" zegt: Nintsjitsj kwam
uiteenzetten, dat de ItaKaansch*Joego»
Slavische entente uitsluitend ten doel
heef: de annexatie van Oostenrijk door
Duitschland te beletten.

Joegoslavië kan het oog houden op
het Duitsche gevaar zonder dat het
den band behoeft te verbreken met de
Kleine Entente ter controleering van
Hongarije.

Volgens de ..Petit Parisien" heb»
ben Briand en Nintsjitsj de overeen»
komst in oogmerken en gemeenschap»
peïijkc gezichtspunten geconstateerd,
ten opzichte van een politiek, welke dc
versterking van den vrede wenscht ge»
baserd op de eerbiediging der tegen»
woordige verdragen.

Het ..Petit Journal" wijst er op. dat
Nintsjitsj naar Rome en Parijs is ge»
komen overeenkomstig den geest van
de Kleine Entente, die de bijzondere
verdragen wenscht uit te breiden cn
Frankrijk op de hoogte te houden van
alle onderhandelingen.

Tsjechische politiek.

In de commissie voor de buiten»
landsche aangelegenheden van der.
Tsjech'schen Senaat, heeft de minister
van Buitenlandsche Zaken. Bcnes;.
geconstateerd, dat het denkbeeld der
valsche Franschc bankbiljetten werd
opgevat en tot uitvoering gebracht op
een tijdstip, toen de Tsjecho«Slavische
kronen reeds nagemaakt waren.

De verv3lschcrs waren echter steels
Windischgraetz, Meszaros en N-«dos»
sy

Bcnesj acht elke polemiek achteraf
zelfs door eerlijke en onpartijdige cr.»
tic; nutteloos. De regeering zal niets
veranderen in haar houding en wacht
het resultaat der rechterlijke instruc»
tie cn de houding der Hongaarsche
regeering af.

Benesj herinnerde ten slotte aan net
ontwijkende antwoord van Boedapest
op zijn voorstel een garantiepact tus»
schen beide landen te «luiten. Wij zul»
4en ook geen verandering brengen In
deze politiek, zeide hij, wij rijn en rul»

len bereid zijn te onderhandelen cm
ten slotte tot een garantiepact met
Hongarije te komen.

Marokko.

Tot het goede seizoen. zoo werd
verwacht. zou de betrekkelijke rus!
duren. Maar deze :s. we schreven het
reeds, veel eerder verstoord. Tetoean
werd dezer dagen door dc Riffi onder
A-uur genomen cn nog steeds wordt dc
stad beschoten. De troepen van Abd»
el-Krim nemen een sterke positie in.
Zijn artillerie schiet niet maa- zoo luk»
raak doch heeft wel degelijk een doel
gekozen. Duidelijk bleek dat dc Riffi
wilden trachten het arsenaal te tref.
fen. [lit is hun evenwel niet gelukt. In»
tusscher. zitten dc Spanjaarden niet
stil. Ze vinden het, looals begrijpelijk
is. hoogst onaangenaam, dat de Riffi
hun steeds maar blijven beschieten cn
dc Spanjaarden bereiden zich dan ook
voor op een aanvai op dc versterkin
gen van den vijand Deze is daar
echter volkomen op voorbereid want
duidelijk is waargenomen, dat de Rif»
fi versterkingen ktijgen cn dat er een
belangrijke iegcrmacht verzameld
wordt, om eventuecle aanvallen af te
slaan.

De voorhoede van het Spaanschc le»
gcr heef: al een voorproefje gehad van
de moeilijkheden, die de Spanjaarden
bij een aanval zullen ondervinden. Het
vreemdelingenlegioen kreeg narrtelijk
opdracht. een voorbereidenden aan-
ral te ondernemen, maar de Riffi wa
ren op hun post en dwongen de
Spaanschc voorhoede snel terug te trek
ken. Dat kan dezer dagen een heelen
strijd geven.

VERSPREID NIEUWS

KRASSIN ZIEK.

De Sovjet»gezar.: te Londen. Kras-
sir,, is raar gemeld wordt, ernstig ziek.
Zelfs een bloedtransfusie bracht
geen verbetering in den toestand, die
ernstig moet zijn.

DE MERKENWET IN ENGELAND.

Een door den Britschen minister van
Harde!, Sir. Cuniiffe Lister. bij het
parlement ingediende wet bepaalt, dat
geïmporteerde goederen. welke den
naam o? het handelsmerk van een Br.:»
schen fabrikant of handelaar dragen,
niet in Engeland verkocht mogen wor»
den ten-zij bij den naam of het handels»
merk tevens een aanwijzing aangaande
den oorsprong wordt gegeven. Een der
gelijke aanduiding mag zijn bijvoor»
beeld .buitcnlandsch fabr.kaat" of
..hultcslandsch product". „Empire
fabrikaat" of „Empire product". Dc
aariwijzing mag ook bestaan in een duL»
delijk zichtbaar merk van een bepaald
land, fabrikaat of product. In gevallen
waar gedeelten van goederen in het
buitenland gefabriceerd zijn en in En»
geland samengevoegd worden, of. als
een artikel eensdeels van buiten»
landsch cn anderdeels van Britsch
maaksel is. zal een commissie beslis»
sen of de goederen ala buitcnlandsch
moeten worden beschouwd en als zoo»
danig moeten worden gemerkt.

HET MANDAAT OVER IRAK.

Tot de quaesties in de a.s. zitting
an den Vo'kenbondsraad ter sprake
zullen komen behoort ook het nieuw
rerdrag tusschen Engeland en frak.
Ter voorbereiding hiervan za! de ™t=
wisseling der ratificaties in Londen
plaats hebben tusschen de Britsche tc»
geering cn den gezant van Irak, Jaafai
Pasja.

Den Raad zal verzocht worden het
verdrag te aanvaarden, als uitvoerende
de voorwaarden, waarop Mosoel aan
Irak werd toegeker.d-Als de Raad heeft
erkend dat het verdrag aan de eischen
voldoet. Z3i de Mosoe'srens automa-
ttscfa gevestigd worden- Ook dan ech-
ter zal het de Britsche regeering vrij
staan met Turkije te onderhandelen
over de minderhedenquaesties of ov
de grenzen.

DLTTSCHE AMBTENAREN.

De nieuwe Duitsche minister van
hinner.'.andsche zaken, de democraat
dr. Kiilz. heeft te kennen gegeven, dat
het ambtenarenkorps staan moet cp
den grondslag van republiek. Verklo»
ringen in dezen geest door hem in de
begrootingscommissie van den Rijks»
dag afgelegd, hebben bij de rechterzij»
zeer weinig instemming gevonden.
Voordvoerders van Volkspartij en
Du:tsch»nationale partij namen er aan
stoot aan. zegt het Hbld.. dat de
minister van de ambtenaren instem
ming met den republikeinschen staats»
vorm verlangt. Uit de pers der rechter
zijde blijkt wel, zegt het blad, dat de
minister het leeliik verkorven heeft.

De democratische afgevaardigde dr.
Koch, zelf oud»minister van binnen»
landsche Z3ken. wees in de commissie
er op. dat de republiek jarenlang zoo
verdraagzaam was geweest, dat de re»
publikeirsche ambtenaren bïjr.a overal
een hoek waren gedrongen. Deze

•rdraagzaamheid was door de oudere
ambtenaren die opgegroeid waren on»
der de onverdraagzaamheid van het
oude regime vaak verkeerd uitgelegd
en misbruikt. Daarom moet de repu»
bliek thans van haar ambtenaren
eischen. dat zij hij de uitoefening van
hun functie de belangen van de repu»
bliek behartigen.

EEN GERUCHT.

De „Nouveau Echo" maakt melding
.an het gerucht volgens hetwelk Briand
zich na dc vergadering van den Volken»
bond te Genève vrijwillig zou terug»
trekken en plaats maken voor Caillaux.
Malvy zou deel uitmaken van de nieu»
1 we mlnlstereombmatle.

DE OORLOG IN CHINA.

De bij Tientsin tegenover elkaar
staande legers zijn aan het manoeu.
vreeren om stellingen in te nemen. Er
hebben dc laatste dagen geen «cvech»
ten pLaats gehad. Maarschalk Woe Pei
Foe's troepen zijn schier zonder tegen»
stand te ontmoeeten noordwaarts op»
gerukt tot heel bij Paotingfie, wanrhec-n
dc bevelhebber van de Kiwo Min
Tsjoen, Fcr.g Yoe Hsiang, vier nieuwe
devisies zendt. Gemeld wordt, dat
Feng binnenkort z}jn hoofdkwartier zal
vestigen te Ka'gati en het bevel op zich
zal nemen van de k«o Min Tsjoen»
roepen te velde.

DE INTERNATIONALE
TELEFOONDIENST.

Een speciaal comité van dc Interna»
tionale Kamc-r van Koophandel heeft
het initiatief genomen tot verkrijging
an een beteren internationalen tere»
foondienst. Kr wordt op gewezen, dat
reeds in 1S92 een telefoondienst op
grooten afstand bestond tusschen Bos»
en Chicago, welke steden 1600 K.M.
elkaar zijn verwijderd, terwijl hot
thans na 34 jaar nog pracuisch onmo»
gelijk is Sn Europa een dergelijke ver»
landing to verkrijgen. In de Vcrccnigde
Staten worden dagelijks rechtstreek»
sche verbindingen toi stand gebracht
over afstanden van 5000 K.M.

In de eersto bijeenkomst van bet
comité hebben dc verschillende leden
rapport uitgebracht over dc in hun
land bestaande moeilijkheden in dc te»
lcfonisehe verbindingen. Een vragen»
üjsc zal aan alle nationale comités der
Int. Kamer van Koophandel worden ge»
zonden.

Gereleveerd werd nog, dat Dcnemar»
ken door ccn groot 3antal lijnen met
Duitschland is verhonden en voor de
andere btr.tcnlandschc scróindingen van
dat land afhangt.

Voor dc interna: male organisatie

ilde de Belgische fgevaardigde het
systeem van dc Compagnie des Wa»
gons»Lits volgen. Tevens zou hij de
mogelijkheid van een telefoonverbinding
met Amerika onder het oog willca

BELA KUN IN ACTIE TEGEN HET
KAPITALISME.

Volgens een „Times" bericht
Riga, heeft dc Hongaarsche communist
Bela Kun. dc Communistische Interna»
tionale toegesproken en een meer reso»
iuut optreden tegen het Europeesch
kapitalisme g episch t. Mn moet vol»
gens rijn meenjng met de gebeurtc-
:>scn of ccn maatschappelijke om»
enteling afwachten om "net kapita»
iisme omver tc werpen, doch men moei
dat zelf doen. Eiken dag worden in
ieder land gelegenheden tc over gc»
boden cn daarvan .noeten dc commu»
r.Kten het grootst mogelijk voordeel
trekken.

Stoomvaartberichten

Amersfoort 2 Mrt. tc Callao v.
sterdam,

Algorab 2 Mrt. te Santos, Buenos
Ayres n. Rotterdam.

Arendskcrk 3 Mrt. n.m. 8 u. v. Ham»
burg n. Rotterdam.

Aldcbaran 3 Mrt. te Antwerpen v.
Rotterdam.

Bawcan 2 Mrt. te Java v. Ran»
goon.

Delft. 28 Febr. v. Antofagasta
Ilo.

Ecmland 4 Mrt. te Rotterdam v. Ant»
werpen.

Hercules 3 Mrt. te Havre, W.«Afdka
n. Amsterdam.

Java 4 Mrt. te Hamburg v. Amster
dam.

Kambangan 4 Mrt. voorgaats van
IJmuiden, Aarhuus Amsterdam.

Kinderdijk 3 Mrt. te Cristobal, Ant»
werpen n. de Pacifiokust.

Klipfontcin 3 Mrt. te Algoa Baai v
Mossel Baai.

Lombok 3 Mrt. v. Lagos n. Kotonon

Leerdam 3 Mrt. tc Santander, Rot»
terdam n. New Orieans.

Modjokerto 3 Mrt. v. Genua. Rot»
terdam n. Batavia.

Meliskcrk -1 Mrt te Amsterdam
Antwerpen.

Oberon 3 Mrt. tc Santiago de Cuba
v. Amsterdam.

Orania 3 Mrt. v. Pernambuco, Am»
sterdam n. Buenos Ayres.

Palembang 3 M.t. v. Londen. Rotte*
dam n. Batavia.

Randfontein 3 Mrt. te Las Palmas.
Beira n. Rotterdam.

Reggestroom 2 Mrt. v. Seccondee n.
Liberia.

Soekaboemi 3 Mrt. n.m. v. Colombo
Batavia n. Rotterdam.

Samarinda p. 3 Mrt. n.m. 10 u. Oues»
sart. Batavia n. Rotterdam.

Spaarndam 3 Mrt. v. Vïgo, New
Or.cans n. Rotterdam.

Schiedijk. 3 Mrt. v. Port Said, Cal»
cutta n. Rotterdam.

Scheldestroom v. Freetown n.
Havre en Amsterdam.

Sumatra 2 Mrt. tc Port Said, Amster»
dam n. Batarvia.

Soemba 3 Mrt. v. Genua, Batavia
a. Amsterdam.

Salabangka. p 4 Mrt. Ouessant, Am»
sterdam n. Afrika.

Tjerimai, p. 3 Mrt. Perim, Batavia
n. Rotterdam.

Vondel 3 Mrt. te Southampton, Am»
sterdam n. Batavia.

Venezuela 2 Mrt. v. Cristobal n.
Pto. Colombia.

Waaldijk, p. 3 Mrt. Ouessant, Rosario
n. Rotterdam.

Ambon p. 3 Maart St. Catherine's
Point, Amsterdam n. West»Afrika.

Almelo 28 Febr. te Antofagasta van
Amsterdam.

Alcinous p. 3 Maart Gibraltar, Liver»
pool n. Macassar,

Breda p. 4 Maart Vlissiragen, Ant»
werpen n. Amsterdam.

Batoe 3 Maart te Bassein v. Sogra»
baja.

Gemma 4 Maart te Sabang, Japan n.
Rotterdam.

Glamorganshire 2 Maart te Seattle
v. Vancouver.

Insulinde 4 Maart te Marseille, Rot»
terdam n. Java.

Kieldrccht p. 3 Maart Dungencss, Rot
terdam n. Eng Indie.

Kambangan 4 Maart te Amsterdam
v. Aarhuus.

Kertosono 4 Maart te Hamburg t.
Vlaardingen.

Moerdijk p. 4 Maart Vlissingen, Mam»
burs n. Antwerpen.

Mapia 3 Maart te Sabang, Batavia
n. Amsterdam.

Xessian 3 Maart v. Philadelphia n.
Rotterdam-

Oranje Nassau 4 Maar: 's middags
12 u. v. Havre, Barbados n. Amster»
dam.

Otdekerlc p. Maart Gibraltar, Wla»
divostock n. Rotterdam.

Prins der Nederlanden 4 Maart v.
Amsterdam n. West»Indië.

Prins der Nederlanden 3 Maart te
Sabang, Amsterdam n. Batavia.

Nboiga 3 Maart tc Mcdan.

SitoebonJo 3 Maart v. Meden, Rot
terdam n. Java.

Soinmelsdijk 4 Maart nam. 4 u. 30 m.

Antwerpen n. Rotterdam en p. Vlis»
singen.

Singkep 4 Maart v. Amsterdam te
Batavia.

Tjilarjap p. 4 Maart Gibraltar, Pa»
dar. n. Amsterdam.

Tjikarang 4 Maart v.è Shanghai n.
Saigon.

RECHTSZAKEN

De zaak van de valsche
Fransche bankbiljetten

Het proces tegen de drie
Hongaren

(Vervolg).

Nadat dc rechtbank in raadkamer is
geweest, wordt het verzoek om nietig
rklaring van dc dagvaarding afgewc»
zen.

Het verhoor van Jankovitsj.

Het verhoor van beklaagde Jankovitsj

ontleend:

Op vragen van den president begint
beklaagde mede te deelen, dat hij in
1925 samenkomsten had ten huize van

Rrins Windischgratz cn diens secretaris
aha, waar hij de medcdccling ontving,
dat men in Ccchoslovakije zou opcrcc»

Dc president: Waren bij dc-zc samen
komsten ook Marsowsky cn Mankovitz
aanwezig?

Beklaagde: Neen.

President: IJ zal van dc andere bc-
klaagden wel anders hooren.

Dc beklaagde vervolgt dan. in het ge
heel niet nerveus, meestentijds glim»
lachend, zijn relaas. Hij vertelt hoe van
I tot 10 December de rollen verdeeld
werden ten huize van Raba cn dat hem
opgedragen werd, naar Holland cn Zwe
den te gaan met ecnige pakketten val
sche Franschc bankbiljetten. Dc andere
beklaagden zouden ze in omloop bren»
gen. Van een transactie door dezen met
juweliers aangegaan, weet hij niets at.

De pakketten met valsche bankbiljet»
ten. door kocricrszegels verzegeld, wa»
ren geadresseerd a an "t Hongaarsche ge
zantschap !n Den Haag!

De president: Is er voor valsche pas»
sen gezorgd?

Beklaagde: Voor mij was een cchtc
pas gevraagd; voor dc twee andoren
valsche Rocmeenschc. Prins Windisch»
griitz zorgde verder voor koerierzcgels
op de pakketten van het ministerie van
Buitenlandsche Zaken. Raba mankte
valsche Rocmeenschc aanhevclingsbrie»
ven, Tien December is bekl. uit Boeda
pest vertrokken, eerst naar Weeoen. en
vervolgens naar Amsterdam, waar hij
in „De Roodc Leeuw" afstapte. In Den
Haag wilde hij, daar hij geen Hollnndsch
geld bezat, een valsch l'ransch biljet
inwisselen.

President: Deed u dat met dc bedoe
ling, hier dc valsche biljetten in om
loop te brengen?

Beklaagde: Neen. dat was mijn op»
dracht niet. AÜccn dit ecne biljet werd
door mij ingewisseld, wegens gcldgc»
brek.

Vervolgens geeft beklaagde ccn om
standig verhaal van zijn bekende bcvin»
dingen ten kantore van den wisselagent
Sanders in dc Passage.

Preside*Is U in Juli 1925 roer Raba
in Parijs geweest ter voorbereiding van
de valsche bankbiljetten-affairc?

Beklaagde: Dat is jukt. Wij hebben
ons daar o.a. in het bezit gesteld van
enveloppen, zonals dc Banque dc Fran
ce die gebruikt.

Terugkomend op heklaugdcs opont»
houd bij den heer Sanders vraagt dc
president, waarom hij eerst een valsch,
daarna een echt biljet aan Sanders gaf.

Toeval of noodlot

Beklaagde: Ik heb niet geweten, dat
ik een valsch gaf. Het was toeval of
het noodlot. Daarin ben ik onschuldig.

Hiema begint het verhoor van Mar»
sowsky. Hij vertelt van de samenkom»
sten ten huize van Prins Windischgratz.
waarbij deze zelf niet aanwezig was.
doch we! Jankovitsj, Raba cn Rothstcin.

Op 13 December zijn beklaagden
Amsterdam gekomen en afgestapt in
het Victoria»hotel. Hier bereidden zij
de transacties met dc juweliers voor.
waarbij Mankovitz opdracht kreeg met
valsche bankbiljetten tc betalen. Janko»
vitsj zou zich met den buit naar Bcr»
lijn begeven.

Achter de Beurs te Amsterdam ont
vingen zij dc pakketten met valsche
bankbiljetten V3n Jankovitsj.

Beklaagde zette dan uiteen, dat hij
niet anders had kunnen doen. Hij moest
zijn familie in Hongarije ondersteunen.
De groote heeren in Hongarije moest
hij gehoorzamen.

Dr. Marsowsky's eed van trouw.

Voor Bisschop Zadravecz legde hij
een eed van gehoorzaamheid, stilzwij»
gendheid en trouw af.

Daarna is hij naar Holland gezonden.

Dc president: Legde u ook een eed af
om misdrijven tc plegen?

Beklaagde: Neen, alleen den eed van
gehoorzaamheid.

I Iet verhoor van den derden beklaag
de Mankovitz is spoedig afgeloopcn.
Zijn verklaringen stemmen overeen met
die van den vorigen beklaagde Bij dc
eerste samenkomst ten huize van Prins
WindLschgratz was nog niet gesproken
over de bankbiljettenaffnire. Tóen hij
tc Amsterdam achter dc Beurs dc val»
sche bankbiljetten in ontvangst nam,
zat cr niets anders op Jan te gehoorza»

Vervolgens worden ccnlge getuigen
gehoord, onder wie een aantal politie
mannen, die mcdcdeclingen doen aan»
gaande dc aanhouding van beklaagden
cn aangaande hun pogingen om dc bil»
jetten aan den man tc brengen.

De eisch.

Nadat nog eenige getuigen zijn ge»
hoord vorderde het O. M. gevangenis»

straffen van onderscheidenlijk 9, 7 on
7 jaar.

Aan een verzoek van den verdedi»
„:r tot onmiddellijke invrijheidstelling
van Marsorsky is niet voldaan.

DE DOODSLAG TE
VEENENDAAL.

Het Gerechtshof Arnhem veroor»
deelde B. S.t die W. v. E„ met een nes
het hoofd had gesfoken, zoodat deze
n de verwonding overleed, tot 2 jaar
en zes maanden gevangenisstraf met
aftrek van preventieve hechtenis.

MOORD TE GRONINGEN.

De rechtbank te Groningen veroor»
deelde den IS-jarLgcn H. K., varensge»
1, wegens moord op den 19»jarigen
J. Onstweddcr, wonende aan boord
zijner ouders te Groningen, In den nacht
1 op 2 Jonu-ri j.l. in het Soep»
huisstraatje aldaar, tot twee jaar ge»
angenisstraf met aftrek van prevcn»
ticf.

F.EN ONTROUWE POSTBODE.

Het gerechtshof Arnhem veroor»
deelde M. W„ brievenbesteller te Nij»
megen, wegens postdlcfstal tot 1 jaar
gevangenisstraf met aftrek van pre»
ventieve hechtenis.

DE DOODSLAG AAN DE
HOMMELSTRAAT IE ARNHEM.
Het gerechtshof te Arnhem veroor»
deelde J. A. S.. wegens mishandeling
den dood ten gevolge hebbende, tot
twee jaar en zes m..andcn gevangenis»
straf.

D£ RADIOLAMP ALS DETECTOR-

Dc algemeen gebruikte detcc»
torschakciing is die met roos»
tercondcasator- Deze is tus»
schen het rooster en den bovenkant
van de ontvangspoel geplaatst en heeft
gewoonlijk een waarde van 04)002 4
0-0003 Mfd. Parallel op dezen condcn»
sator staat een weerstand van 14 5
Megohm (Megohm milliocn ohm).
De werking van deze schakeling zon
der d:en weerstand (roosicrickweei»
stand genaamd) is als volgt-

Do roostcrcondcnsator werkt als
ccn isolator voor gelijkstroom. De span»
ning vin "t rooster is ongeveer 0 (nul)
Volt, of ccn weinig negatief. De clec»
tronen welke op hun weg naar de anode
dóór het rooster gaan. laden dit tc»
vens ecnigszins op- Daar zij niet weg
kunnen vloeien door den condensator,
wordt de negatieve lading van het roos
ter steeds grooter en zullen dc door
den giocidraad uitgestraalde elcctroncn
op het laatst tegengehouden worden.
In den roosterkring wordt dus een
condensator gezet om het rooster een
normale spanning te geven, die juist
voldoende is om een strooraloop rond
den roosterkring tc voorkomen. Wc
kunnen zeggen dat do normale geregel»
dc spanning van het rooster gelijk zal
zijn aan de spanning welke, indien in
den roosterkring gebracht (de "rooster»
condensator dan kortgesloten), juist
den roosterstroom zou voorkomen. De»
ze spanning ligt gewoonlijk tusschen
0 (nul) en (min) 1 Volt het is de
spanning welke, indien even verhoogd
in positieve richting, een elcctroncn»
stroom naar het rooster zal toelaten-
Voor ccn duidelijk begrip zullen wc
aannemen dat de roosterspanning nor»
maal nul Volt is en dit het rooster
elcctroncn zal aantrekken zoodra deze
spanning iets verhoogd wordt-

Wanneer dc inkomende signalen
oscillaties in den antcnnckrlng vcroor»
zaken, zal het rooster ufwisclcnd
positief cn negatief geladen worden

i opzichte vin den giocidraad. Dit
komt omdat de roostercondensator, als
een isolator werkend voor gelijkstroom,
dc hoogfrequente antenncstroompjcs
doorlaat. Als het rooster ccn positieve
spanning krijgt ten opzichte van den
giocidraad, begint het direct clectroncn
van den giocidraad aan te trekken,
doch deze blijven op het rooster cn
op het rcchter«platcnstel van den roos»
tercondensator. Deze elcctroncn geven
het roosier een kleine negatieve span»
ning. welke r.og iets grooter wordt als
de lading van het rooster door de an
tenne bij de volgende golfhclft nega»
tief Is doch daar er nu geen electro,
nen naar het rooster komen is de ver.
hooging van roosterspanning maar tij»
delijk cn duurt slechts zon'ang als dc
negatieve golfhclft aanhoudt.

Bij de volgende positieve golfhclft zal
dc negatieve spanning van het rooster
te niet gedaan worden en is het weer
even positief. Als gevolg worden cr
weder electronen van den gloeidraad
aangetrokken cn neemt de negatieve la»
ding van het rooster too. Het rooster
wordt dus hoe langer hoe meer nega»
tief cn zal ook de plaatstroom in
houding afnemen.

Een dergelijke schakeling is voor dc
ontvangst van radio-signalen dan ook
niet te gebruiken. Parallel op den roos
tercondensator wordt een weerstand
van hooge waardo gezet, die aan de op
het rooster verzamelde clectroncn ge»
lcgpnheid geeft naar dc aarde weg te
lekken. Hiervoor is echter eenigen tijd
noodig. wat afhangt van de waarde »»n
dien lekweerstand Deze moet zoodanig
zijn. dat de electronen op het rooster
juist tijd hebben om naar aarde te
stroomen vóór den volgenden golftrein
begint. Doordat de op het rooster vér-
zamelde elcctroncn tusschen twee op»
ccnvolgende golftreinen kunnen weg»
lekken, wordt dc lamp steeds weer in
haar ouden gcvocligen toestand terug»
gebracht. De waarde van den lekweer
stand ligt meestal tusschen 14 5
Megohm. Gelijk richting door middel
van een roostercondensator wordt dus
veroorzaakt doordat het rooster zich
bij het begin van een golftrein oplaadt
cn een negatieve spanning krijgt- Hier»
door ontstaat een gemiddelde anode»
stroom die geringer is dnn de rust»
stroom.

Bij het eindigen van een golftrein
verliest het rooster weer haar spanning
■via den lekweerstand en neemt de ge»
middelde anodestroom weer toe.

EEN NIEUW TYPE VARIABLE
CONDENSATOR.

In don handol is gebracht een nieuw
type condensator, wat wei het mooiste
is dat wij tot nu toe op dit gebiod za»
gen. Het is dc Newey condensator
(importeurNcd. Scintoest- Fabr. Flil»
versum) die, wat do constructie be
treft, geheel afwijkt van de bestaande
condensatoren. De platen zijn vierkant
en in 2 stellen op assen bevestigd. Door
middel van ccn klein tandwieltje dat
aan dc knop»as verbonden is. worden
de be;de stellen, waarvan de assen
weder aan getande sectoren bevestigd
zijn. verdraaid- Door de knop»as te
verdraaien schuiven de platen tusschen
elkaar cn na 360 graden zijn de totaio
oppervlakten juist tegenover elkaar ge
plaatst De dunne koperen platen zij'n
zeer sterk cn worden nog op uiterst
solide wijze bij elkaar gehouden. De
veibinding tusschen platen en afsluit»
klemmen wordt door middel van een
gevlochten koperen snoertje verkregen,
wat ccn uitstekend electrisch contact
vaarborgt. Vooral voor het korte-golf
werk is dc«o condensator uitermate
geschikt, daar d# nulcapaciteit zeer ge
ring is cn ovar het geheclo bereik in
een rechte lijn toeneemt. Een nieuw en
uitstekend artikel dus-

pWjD 1

ZATERDAG 6 MAART

8.50 v.m. Hamburg (592 M.) Morgenen*

10 15 v.m. Amaterdam (1969 M.) Tijdasin
van' het Persbureau Vaz Diaa (Oüioieela
Amaterdamscha tijd).

10.50 r.in. Daventry (16C0 M., 6 X. a.),
ïijtta,—.

11.20 v.m. Daventry (1600 M-, a. A-).

Het Kadio-kwarMA

12 n m. HUvemum (1060 M.) Politici».

"lZ!» n.m. Parijs (1730 M. 6PE) Concert
1juc.ch Paria.

,.in. Londen Daventry. Tijdsein van

Greenwich.

5 55 n.m. Londen. Telefonie voor de
«cholen-
"Weenan (550 H-) Concert.

3.10 r. anBerlijn (60S M.) Ccnoert-
Plytnouti» (35S M-) GramciconpA-ten.
fair dit <555 M 5 WA) Bicecx-p-concert.
4.23 n.m. Birmingham (479 M- 5 IT) Kin»
dercoaocri.

Londen CM. M., 2 LO) Tijdeem van
Cttcowlób.

Rc-io» <506 M.) Bioïcoop.orkew.
Plymouth (358 M.) Concert,
i 30 n-n. Amsterdam (1950 M.) Tijda-Aa
var. het Persbureau Yaa Diaa. Offic'.ce»

Amsterdamse*» tijd-

H.Herwm <1053 M.) Concert door b«t
li. I». V. oAaii- -

4.35 n-m. Plymouth (558 31.) The Boyal
totel Trio.

5.05 n.m. Parijs (1789 M. 6TR) Concert,
5.33 n.m. Londen, Dftventiy, Alice Mac
Der.-t liedereu aan de piano.

C 2j n.m. B'.r.rmingham <479 M. S TT)
Lmeeüa Pistor* Houao Orchestra.

"1 CO n.r„ C '.l.n. DaTchlxy. Tijdeeh»
van V- K Dsn- Weerbericht.

7.30 n-rn. Hilveieum (1050 M.) Politie.

7.45 n.m. Ililvereum (1050 M.) Koersen
an liet Persbureau Vaz DLaa to Amster
dam.

Londen, Daventry. Bachojiveert.
510 n.m. Hilversum <1050 M ü'.tzer.d.
avond wi de Ver. ran Arb. Rauio sma,

3.33 fi.tn. I.T.-ier. Daventry» Seeor.d
c' :he New Radio Revue door
Cloud Rijr:-'r.

Birmingham (473 M. 5 IT) Populair
Co:, vrt. fiM'ion OreVestTa.

8.50 ti -n. 1 u (550 31.) Dansmuziek.
10. n.m. Hilversum (11050 M.) N'.euwe.
berichten var. hc: perebur. Vaz D:as.

IC 'S, D\Lorden. Whicht A
p.; Mycry Play in Three Acta.

11.20 r.in. Londen. Daventry. Dansmu
ziek favor Orpheaeie and Savoy Havana
~«rd. Savoy Tango Band

Rubriek voor Vragen

VRAAG: I. Hoe moet ik stof verwij»
deren van ccn zwart»Huwecl©a japon?

2 Hoe ccn melk vlek uit een groen»
taizijden japon?

ANTWOORD: I. Flink nfschuiereo
en daarna aan den achterkant strijken,
onderwijl twee personen het uithouden
(leg het vooral niet). Heel goed is het
om aan den kant waar ge het strijkt
een n.ittc doek te leggen en daarover tc
strijken.

2. Doop een schoon wit doekje in
aether cn wrijf daarmee dc melkvlckken
r.ji met een 6choone doek zachtjes
droog.

VRAAG: Hoe krijg ik constinentvet»
vlekken uit een gabardine regenmantel?

ANTWOORD: Flink afwrijven met
ccn in pctrolcum-aethcr gedoopte doek
en met ccn sghoone droge doek droog

_;cr>:ed van Warenkennis (kru'.denierswa.
ren) J

ANTWOORD: D. Interman: Warenken
nis; D. ïngerman en C. R. Koning: On
derwerpen uit de warenkennis. J. F. v.
Oss: Leerboek der warenkennis en tech
nologie; H. J. Slijper: Teohnologle en
warenkennis; G. H. J. van 3panje: Wa
renkennis en vervnl«ching P. E. Verkade:
De betvukenls van de warenkennis.

VRAAG: Wal is bet ad re- van Prof. De
Bruin, kinderarts te Amsterdam t En wan.
r.eer houdt bij x:jn spreekuur t

ANTWOORD: Prof. J. de Bruin woorn
:e Amsterdam, Vondelstraai 150 en heeft
zijn spreekuur Maandag, Woensdag, Don.
derdag en Zaterdag van 2 tol uur

VRAAG: Tk heb eon papegaai, dio fluit
en ook andere dierengeluiden nabootet.
•maar ik kar. hom niet aan het praten krij
gen. Kunt u mij in dit geval raden!

ANTWOORD: Raadzaam is het de pape.
gaai mei een lichte doek af t« dekken
«leeds dezelfde woorden langzaam en dut
delijk toe te spreken Viet allo papegaaien
hebben de begaafdheid goed spreken te
ceren.

De heer F. 3Tartens. secretaris der
woningbouwvereeniging ,,Ons Belang"
bericht ons, dat zijn adres thans is Sacn.
redamstnuit 3rood. en tevens, dat nog een
beperkt aantal leden roof die rereeniging
kunnen worden ingeschreven.