Haarlem's Dagblad | 1926 | 6 maart 1926 | pagina 9

HAARLEM'S DAGBLAD

OM ONS HEEN

FLITSEN

ZATERDAG 6 MAART 1926 DERDE BLAD

DE NIEUWE STRAFGEVANGENIS

De nieuwe gevangenis aan den Hermenjansw eg.

Wat wij nog altijd de nieuwe Straf»
gevangenis noemen, het gebouw aan
den Harmcnjanswcg. is roetjes aan al
weer op Jaren gekomen: het werd na»
mclijk op 1 Januari 19U2 in gebruik gc»
nomen. Destijds verving het gebouw
het huls van bewaring cn de hulpstraf»
gevangenis in de Tuchthuisstraat. Er is
dus aanleiding om er iets van te zeg»
gen. roodst ik mij. gewapend met de
schriftelijke toestemming van het G.>1<
lege van Regenten, op een middag in
de maand Januari voo- een bezoek
aanmeldde. Do portier liet mij in de
wachtkamer en waarschuwde den di<
rccteur. den lieer Cousijn, dx weldra,
getooid met het eenigc uniformstuk
van zijn waardigheid, een pet, bij mij
kwam. Wat den leek. die de gevangc»
nis binnengaat, onmiddellijk treft is dc
zorg. waarmee Iedereen die hem de
deur opent, dere ook onmiddellijk weer
achter zich sluit: het is blijkbaar een
automatische beweging geworden, zoo»
dat nimmer een deur openstaat.

Dicht bij den ingang is de inrichting
tot het desinfectccrcn van klcedlng»
stukken met stoom, waardoor zij gezui»
verd worden van onrein cn bij besmet»
telijkc ziekten; aan den anderen kant
van dc gang ligt de keuken, een groote
cn kraakzindelijke ruimte, waarin twee
burgerkoks, waaronder verstaan wor»
den personen, die niet tot de gestraf»
ten behooren, het voedsel bereiden
voor dc bevolking van het gebouw;
dien middag was het middagmaal uien
met aardappelen geweest. Voor den
avondboterham stond het brulnbrood
al klaar, met wittebrood voor hen, die
nunr het oordeel van den dokter geen
bruinbrood kunnen verdragen. Rogge»
brood wordt als extra beschouwd en is
«Heen uit dc cantine driemaal per
week te krijgen.

Op dezelfde gang komt het klccding»
magazijn uit. Daar worden dc klcede»
ren van do gevangenen bewaard. Die
blijven er hoogstens IK maanden han»
gen. Bij langcrcn straftijd worden zc
verkocht of naar dc woning van den
gestrafte gezonden. Het riekt hier naar
naphtulinc tot wering van de mot

Natuurlijk zijn ook het bureau van
administratie, het kantoor van den di<
rccteur en dc vergaderkamer van het
College van Regenten beneden Inge»
richt.

De heer Cousijn ontving mij in zijn
kamer en gaf cenige inlichtingen over
dc bevolking en dc wijze waarop zij
leeft. Hij is al jaren in het ambt. April
a.s. zal het 40 jaar geleden zijn, dat
hij te Leeuwarden bij dc administratie
van de gevangenis zijn loopbaan be>
gon.

WIJ gingen een deur door. die op de
gewone manier met den sleutel, een
passepartout, geopend cn onmiddellijk
gesloten werd cn stonden plotseling in
dc groote hal. Die lijkt het meest op
een reusachtige» circus, zij heeft een
middellijn van .54 Meter, maar is vol»
strekt niet dc lecge ruimte, die men er
verwachten zou. Verscheidene perso»
nen staan en gaan daarin. Middenin
een hoofdbewaarder, die voortdurend
rondziet of er onraad is: een paar per»
sonen gaan voorbij, werkmeesters, die
op den arbeid moeten toezien cn er

zijn ecnige personen in gevangen!sklee»
ding. die allen een masker dragen in
den allereenvoudigste» vorm: een groo»
tc lap met twee gaten voor de oogen.
Het is aanvankelijk voor den bezoeker
een vreemd schouwspel, maar voor wie
dc reden kent niet tcrugstootend. Hier,
in dc gehcelc gevangenis hcersoht de
gedachte van de eenzame opsluiting.
De gestraften hebben hun namen af»
gelegd cn daarvoor een nummer in de
plaats gekregen. Schijnbaar is dit
wreed, in werkelijkheid een verstandi»
gc maatregel van voorzorg, omdat al»
dus ook de gevangenen elkaar niet
zien cn derhalve in het algemeen ook
kennen, zoodat zij later in dc
maatschappij teruggekeerd, van hun»
nc medegevangenen geen last ondervin»
den en dezen ook niet lastig vallen
kunnen.

Behalve personen beneden 18 cn bo»
en 60 jaar brengen allen die tot gc»
angenisstraf veroordeeld zijn hun
straftijd, tot een maximum van vijf

ar, in de cel door.

Gedeelten van dc omvangrijke hal
doen aan een werkplaats- denken. Wij
zien er groote stukken meubelmakers»
•erk, die niet in dc cel gehanteerd
kunnen worden, er worden matten ver»
pakt, jaloczicn en marquise» vervaar»
digd. Personen met straffen van min»
der dan veertien dagen worden in hun
cel aan het garenwinden en het fabri»
eieren van vuurmakers gezet, ook
werken zij wel aan de breimachine.
Wie een straf van minder dan drie
maanden ondergaat, mag zijn eigen
klccrcn dragen.

Ik vraag, of de hoofdbewaarder, die
daar in het midden voortdurend rond»
ziet, naar de drie galerijen boven el»
kaar, gewapend is en hoor met ceni»
gc verwondering van niet. Het is on»
noodig. Niemand loopt hier met een
wapen rond. Bovendien komt, behalve
dc enkelen die in de hal hun werk heb»
ben tc doen, niemand uit dc cel. Daar
huizen de gestraften den gehcelc. dag,
behalve in het halve uur dat zij gelucht
worden. Aan den buitenkant van het
gebouw zijn de afgesloten cirkels^g.
menton aangebracht, waarin de gevan»
genen dc frisschc buitenlucht mogen
genieten; natuurlijk zijn die vakken
aan het einde afgesloten cn ook van
boven getralied, zoodat ontsnapping
onmogelijk is. Ofschoon zij elkander
niet kunnen zien, heeft in den zomer
ieder het gezicht op den tuin met
groen cn bloemen.

Natuurlijk is de bevolking aan ster»
ke wisseling onderhevig. Tijdens mijn
bez k waren er 165 veroordeelden,
maar het maximum dat hier opgeslo»
ten worden kan is 181. Op de bovenste
galerij zitten dc gevangenen met de
langste straffen.

Er wordt niet gesproken. Behalve
wat de directeur mij vertelt, en wat ik
vraag, vanzelf met gedempte stem, is
het cenige geluid de stap van der. en»
kelen man die voor zijn werk zich ver»
plaatsen moet Toch krijg ik, eigenaar»
dig genoeg, van de stilte in deze wijde
ruimte cn van het zien van al die cel»
deuren, waarachter menschen wonen
cn werken, niet den triestigen indruk

van mijn eerste bezoek, vijf en twintig
Jaar geleden, toen het gebouw bczich»
tigd mocht worden nog vóór dat het
betrokken was. Hoe dat komt is moei»
lijk te zeggen. In dc lecqc gevangenis
had de fantasie vrij spel, nu maakt zij
meer den indruk van ccn afzonderlijke
maatschappij, waar "deden wordt, zeer
zeker, omdat het kostelijk bezit der
vrijheid hier ontnomen is. maar waar
toch een betrekkelijke rust hcerschcn
kan. De bezoeker, die zoo aanstonds
weer vertrekken zal, krijgt ccnigszins
denzelfdcn indruk als van een zieken»
huis. Ik denk, dat tot dezen indruk
van zekere gemoedelijkheid, ook bij
draagt de bezichtiging van het hulshou»
delijk gedeelte van dc gevangenis, san
keuken en linnenkamer, van stookgcle»
genheid cn kantoren; dit is wat men
ziet, maar er is ook nog wat men niet
ziet: den gestrafte in zijn cel, het groot»
ste gedeelte van den dag cn den heelcn
nacnt af.eeo, met zijn spijt en berouw
en de bezorgdheid over het gezin of dc
familieleden buiten oc gevungenis.

Do directeur vertelt. Van do drie
phascn die elke gestrafte hier doorma»
ken moet; de aanpassing, het gewen
nen, eerst, daarna de berusting, ten
slotte het verlangen. In gedachte voeg
ik er zelf een vierde phase bij: dc te»
rugkeer in dc maatschappij, die vijan»
dig is. Hoe zal zij den gestrafte ont»
vangen? Hoe hem aanzien. Zij schrikt
van hem terug: hij heeft gezeten. Maar
ook hier vindt hij hulp cn steun, om
wanneer hij wil op het goede pad tc
gaan.... en tc blijven- De reclasscc»
ring. die in de gevangenis al aanraking
met hem zocht, laat hem ook nu met
los.

Maar daarover straks, tk vraag naar
den lichamelljken toestand van dc ge»
straften. Of cr veel zieken plegen tc
zijn. De directeur antwoordt van* neen.
Het leren in de gevangenis is gezond.
Men krijgt er goeden kost, behoorlijke
ligging, alcohol in geen enkelen vorm.
geregeld frisschc lucht; de zorg voor
't bestaan, materieel gesproken bestaat
hier niet. Het voorschrift is een bad
elke maand. Met goedkeuring van den
dokter krijgt iedere gestrafte het elke
weck.

Wij bezoeken een lecge cel. Er han.
gen spreuken, prentbriefkaarten, cc»
scheurkalender. Zelfs ligt er ccn scheer»
apparaat. Ook in dit opzicht is cr in dc
laatste jaren groote verandering geko»
men. Dc traditioneelc houten lepel bc»
staat niet meer. Fr wordt normaal cct»
gerei verschaft: bord, mes en vork. De
gevangene mag zelf een spiegeltje koo»
pen, als gunst, hij mag bloemen ip dc
cel hebben, den Strijdkreet van het
Leger des Heils. een geschikte illustra*
tie, een sportblad wanneer hij daar
belang in stelt. Het Sportblad van
Haarlem's Dagblad wordt door menig»
een binnen dc^muren der gevangenis
gretig gelezen/

Gevangenen zijn dankbaar voor
iedere kleinigheid en cr is ook bij oude
reglementen met moderne toepassing
voor hen iets te doen.

En op'Zond/ig is er de kerk. Ner
gens is een kerkgebouw, dat daarop
lijkt.

Amphitheatersgewijs zijn cellen gc»
bouwd, elk afzonderlijk afgesloten met
een grendel. Daar in zijn hokje gezeten
heeft elke gevangene het oog op den
geestelijke, die dc godsdienstoefening
leidt, maar zijn medegevangenen ziet
hij niet.

Tegen het oogenblik dat dc kerk
dienst zal beginnen heeft de bewaarder
zijn celdeur geopend. Hij gaat naar

VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 530

ALS BABY INGESTOPT IS

Baby laat zich gedwee onder de
dekens stoppen cn wacht gedul»
dig tot moeder de kamer verlaten
heeft

acht den tijd gekomen om wat
gymnastiek te doen, maar onder»
j vindt eenigen last van de dekens

ontdekt een laffe truc zc heb
ben nota bene zijn dekens om
hem heen vastgespeld

dat zc niet begrijpen dat het toch I en het heeft zijn nuttige zijde,
niets helpt want nu kruipt hrj er I want het lostrekken van die,
boven uit I speld is een uitstekende lichaams»

I beweging

slaagt na cenige inspanning ifl
zijn streven

verliest de speld tusschen het bed» I ze denken toch al altijd dat hij j
degoed dat zal me een herrie I spelden inslikt ouders denken i
geven als zc cr naar gaan zoeken soms de gekste dingen van je

valt vrijwel zonder cenige bedek
king na de gezonde inspanning
volkomen tevreden in slaap.

(Nadruk verboden)

De ingang van de oude gevangenis in
de Tuchthuisstraat.

buiten en volgt op vijftien pas afstands
zijn voorman, volgens het consigne
recht voor zich uitziende. Een bewaar
der wijst hem zjjn plaats aan en ver
deelt aldus dc kerkgangers: telkens
zeven man links, zeven man rechts.

Boven op het podium staat het al»
taar voor den R»»K. cercdienst.

Voor dc Protestanten treedt de pre»
dikant op. Op het podium nemen plaats
een lid van het College van Regenten
dat dienst heeft, de directeur en twee
bewaarders. Er worden hier op andere
dagen ook Muziekuitvoeringen gege
ven cn voordrachten.

Na afloop vertrekken dc gevangenen
op dezelfdo manier als zij gekomen
zijn weer naar hun cellen.

Hierboven sprak ik met een enkel
woord van dc voeding. Vroeger werd
cr des morgens water cn melk gegeven,
nu taptemelk. Toen werden dc groen»
ten en aardappelen altijd vermengd tot
gestampte pot, nu worden ze afzonder»
lijk gegeven ten tijde van de nieuwe
aardappelen. En <>p Donderdag is er
erwtensoep, die dc kok buitengewoon
lekker weet klaar te maken en waar de
gestraften bijzonder op gesteld zijn.

Fr Is gelegenheid tot bezoek en ook
hier wordt dc mcnschclijkheid zooveel
ïogelijk betracht. Het spreekvertrek
i geen aangenaam verblijf. Het wordt
us in enkele gevallen toegestaan, dat
dc gevangene, natuurlijk onder toe»
•zicht, zijn bezoeker in dc kamer van
den directeur of in die van 't College
van Regenten ontvangt. Wanneer er
ernstige zieken zijn in zijn naaste fa»
milie kan toegestaan worden, dat hij
onder geleide van een rijksveldwach
ter in politiek op reis gaat om dat fa
milielid te bezoeken, voor een of twee
Ook wanneer er geen doodsgevaar
is cn soms meer dan eens. En ten slot»
te: hij kan, wanneer ten minste 2/3 van
zijn straftijd cn ten minste 9 maanden
daarvan verstreken zijn, op voordracht
van het College van Regenten, na
deswege ingewonnen advies van den
Rcclassceringsraad, door den Minister
van Justitie voorwaardelijk in vrijheid
worden gesteld.

Al deze maatregelen, deze verzach
ting van het leed. dat de gestrafte on»
dergaan moet, wijst'op een verande
ring in dc inzichten cn opvattingen v^r
dc toepassing der straf. Aan teleurstel»
lingen ontbreekt het bij dat werk na»
tuurlijk niet Maar aan resultaten even»
min.

Natuurlijk.zijn er tegen de gevange»
nisstraf allerlei bezwaren te opperen.'

Het is geen volmaakt strafstelsel,
maur welk beter systeem kan er voor
in de plaats gegeven worden? Dcpoi
tatie naar een ander land. bijvoorbeeld
een geschikt eiland in Ncdcrlandsch»
Indie, onder een klimaat dat voor de
gestraften gevaarlijk is. zoodat aan de

verwijdering uit de samenleving nog
een tweede straf, het levensgevaar,
wordt toegevoegd? Of zou men willen
dat ycroordeelden aan het maken
herstellen van wegen werden gezet?
Met de groote bezwaren dat velen
daarvoor lichamelijk niet geschikt zijn,
terwijl zij overgeleverd worden aan dc
nieuwsgierigheid van het publiek en de
mogelijkheid van ontsnapping nooit ge»
heel kan worden voorkomen?

Niemand dweept met de opsluiting,
maar ze is in ieder geval beter in een»
zaamheid, dan in gemeenschap onder
gaan; die straf in gemeenschap toe»
gepast voor hechtenis bij overtreding
kan een ware school voor misdaad
worden en zou in elk geval een gruwel
zijn voor wie bij toeval of door zwak»
hcid in bijzondere omstandigheden tot
misdrijf gekomen, straks de gevangenis
voor goed verlaat.

De celstraf kan knauwend zijn naar
de moderne begrippen van opvoeding
cn zedelijke opheffing toegepast, met
geregeld onderwijs, geestelijke verzor»
ging, met kleine versiering van de om»
geving, kleine gunsten en te slotte be»
langrijke strafvermindering op voor»
dracht van dc reclassccrin" bij goed
gedrag, heeft zij een gedeelte van haar
afschrik al -Hl i. Ea waar zou de
voorbehoedende kracht van de straf
blijven, wanneer dc straf in 't geheel
geen leed meer toebracht?

Het vaste personeel bestaat uit 44
personen, met inbegrip van de werk»
meesters, die op het werk toezicht hou»
den. Van de bewaarders wordt vér»
wacht, dat zij boven dc gestraften
staan in hun optreden en daarvan ook
blijk geven. De directeur vertelde daar
van een staaltje. Er was een gestrafte
binnengekomen, die hardnekkig zweeg.
Hij beantwoordde den morgengroet
van den bewaarder met geen enkel
woord, nam niet dc minste notitie
hem. „Gewoon doorgaan", zei de di»
recteur. Het duurde twee weken. Toen
kwam eindelijk een bewaarder rappor»
teeren dat No. Zooveel voor de eer»
ste maal goedenmorgen had gezegd.

Voor sentimentaliteit is geen plaats.
Op vele gevangenen zou zij ook een
verkeerden indruk maken. Er wordt
flink en vastberaden opgetreden: de
gestraften moeten weten wat zij tc
doen en tc laten hebben en dat de re»
glementcn dienen te worden nageleefd.
Maar daarnaast wordt hun lot ver»
zacht, voor zooveel dat mogelijk is.

Met dezen indruk heb ik de strafge»
vangenis weer verlaten, dankbaar om»
dat ik weer in de maatschappij terug»
keerde, daar een zekere mate van bc»
klemming in dat stille gebouw, achtci
al die dikke muren en stevige sloten,
je toch te pakken krijgt

J. C. P

LETTEREN EN KUNST

PETER BENOIT.

Keei'ai.dia meldt:

Maandag 8 Maart ie het 2S jaar geleden,
dat de op 17 Aug, 1834 in een on aanzien»
lijk huisje te Harelbeke nabij Kortrijk,
geboren toondichter Benaït, die door zijn
mach dg taient de muzikale levenwekker
van Vlaanderen is gewoftJen, overleed te
Antwerpen. Zijn liederen en oratoria ne»
men in het kunstleven van de Zuid-No»
derlanders een voorname plaats in.

Wat Rubens voor do schilderkunst ia,
:s B'.noit voor de toonkunst; zijn koor. ea
orkestwerken zijn weelderig op het over,
dadige at

Muziek is weliswaar een internationals
faal, maar haar karakter kan even goed
plaatselijk, vaderlandscb zijn. Benoita
muziek is aan het Vlaamsche land ont»
sproten, doortinteld van VOaaroedhen
Reest, doorzinderd van Vlaameohe voLka»
kracht. Hij is onbetwist de VlaamscJio
meester der 19de eeuw.

Man wil zijn nagedachteais dit jaar
eeran door in de voornaamste steden o.a,
Antwerpen, Brussel, Gent, Brugge, Ooe.
tende, Mechelen, Aalst, Leuven, Roeselare
en Kortrijk muziekuitvoeringen in La
richten.

'n Goö gedacht!

Het bezoek van het ParijscKd
ballet

Thans is bericht uit Parijs ontvan*
gen, dat dc beroemde Russische Dan
seres Olga Spessivtzewa van den
Grand Opera, ook met het Ballet naar
Holland zal mede komen en in diverse
werken zal optreden, terwijl ook do
dames Johnson en Lorcia, beiden be*
hoorendc tot de beste krachten van
het Ballet, zullen medewerken. Het
programma voor den Haag is nu defi
nitief -vastgesteld als volgt:

22 April: Sylvia van Leo Dclibes, La:
Peri van Paul Dukas, Het Ballet uit
Faust van Charles Gounod.

23 April: Les Abeilles van Strawins-
ky. Castor ct Pollux van Rameau, Cop-
peh'a van Leo Dclibes.

De muzikale leiding berust bij den
heer Ruhlman, dirigent van de acade
mie nationale de musique et de danse,
Dc heer Jacques Rouché, directeur van
den Grand Opéra, zal zeer waarschijn
lijk deze tournee in Holland medema
ken.

INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN
a 60 Cents per regeL

Emser Pastilles

het afdoende middeltegen Hoest

FTfrSj Verkoudheid en alle aandoe-
ningen der slijmvliezen. 7

Per aluminium kokertje 60 cent

FEUILLETON

LANGS VERBORGEN
PADEN

Zet Avonturen uit het leven vai
den beroemden Engeltchen !etective
HERBERT PORTER

Vrij bewerkt uit het Engelsch door
ELLEN WAYLAND.

9)

(Nadruk Verboden).

EERSTE AVONTUUR
HET PHOTO.MYSTER1E.

Herbert Porter knikte. ..Is het indis»
crcct om te vragen, wat het doel van
zijn bezoek was?"

De directeur wendde zijn oogen van
de foto op het groene blad van zijn
schrijftafel af cn keek op. Zijn oogen
gleden over de hoogc. breedgcschoudcr
dc gestalte van den vreemdeling, die.
dc handen in dc zakken van zijn lange
ulster, onverschillig tegenover hem
stond met een gezicht waarin geen spier
vertrok. Een kort oogenblik leek het
alsof dc directeur aarzelde om ant
woord tc geven. Weer keek hij naar
het ondoorgrondelijk gezicht tegenover
hem: het was moeilijk uit te maken
welk beroep deze man uitoefende. Dat
was het lichaam van een getrainden
«portman cn de kop van een diplo-

at. De oogen konden die van een ge»
leerde zijn. deden denken aan schrijf»
tafel of collegezaal, maar de gezonde
kleur van dit schcrpgeteekende ge»
zicht logenstrafte op het eerste gezicht
dc gedachte aan een studeerkamerlc»
po.

..Ik ziebegon Herbert Porter

langzaam.

De directeur ontwaakte als uit een
droom. „Neemt u me niet kwalijk.
U wilde weten wat het doel van het
bezoek van dien mijnheer was. Ik heb
geen reden om daarover niet openhar*
tig te zijn. Dus kort en goed: Jie mijn»
heer kwam bij mij om mij vijftienhon
derd gulden te brengen".

„Vijftienhonderd gulden", herhaalde
de detective kalm. maar toch met een
flits van verbazing in zijn koele grijze
oogen. ...Mag ik misschien vragen, waar
voor hij dat geld heeft betaald'"

„Zeker wcL Die mijnheer is dc uit*
vinder van een centrifuge, waarop
reeds patent is genomen cn .waarvoor
ik een aanbeveling zou geven. De ma»
chinc staat in Thalheim, in zijn huis,
Bergweg No. 56. En wehebben afge»
sproken, dat ik haar daar Zaterdag*
middag om twee uur zal komen bezich*
tigen".

De detective monsterde het stalen
kunstwerk dat aan den rechterkant,
niet ver van het venster stond. „Een
prachtige brandkast. Zeker Engelsch fa»
brikaat?"

„Integendeel. Fabricaat uit onze eigen
stad. Van Winterfeld Lehrberg".

„Een prachtexemplaar".

,„Ta'5, lachte de directeur gevleid,
ijnheer Hahn viel hij ook op, die was
er eenvoudig verrukt van".

„Ja, ja", knikte Herbert Porter, ter»
wijl hij de deur opende, „ik begrijp al
dat deze brandkast mijnheer Hahn is
opgevallen".

Else Hoffmann zat reeds ongeduldig
te wachten in de eetzaal, toen Herbert
Porter binnenkwam. Hij gaf zijn be»
stelling aan den kellncr op en liet zich
eeq gereserveerd tafeltje aanwijzen in
de nabijheid van een kleine dcur,.die
naar dc bar voerde.

„Dat was dus het resultaat van mijn
bezoek hij de machinefabriek ..Stahl»
werk". Daarop reed ik naar dc Lcipzi»
gerstrant, naar dc radio-maatschappij
van Rilkc Bruch. Mijnheer Hahn
schijnt een zeer veelzijdig uitvinder te
zijn: want hij heeft niet alleen een een»
trifugc uitgc-ondcn. maar ook een ap»
paraat om Jraadlooze telegrammen op
te nemen met een bliksemafleider als
antenne. Ook hiervoor wenscht hij een
aanbeveling; ook in dit geval moet de
fabrieksdirecteur een expertise geven
op Zatcrdagi idda". Dez. kec: echter
niet om twee uur, maar tusschen drie
cn vier. Dit apparaat stond opgesteld
in ccn huis in Helmersdorf, Bismarck-
straat 38. in dc woning v i mijnheer
Hahn die dus twee woningen schijnt
te bezitten. Ook in dit geval heeft hij

1500 gulden betaald. En ook hier ont»
stond voor de deur een opstootje: dc
beide vechtende appelenhandelaars.
Daarop voerde mijn onderzoek naar
het gebouw Westerboulcvard no. 14".

„Dat is het gebouw, waarvan iedere
etage a*n een andere firma is ver
huurd?"

.Juist", zei Herbert Porter. „Gelukkig
had ik intusschen twee gewichtige aan»
knoopingspunten gekregen; in de eerste
plaats de foto van mijnheer Hahn,
ik hoefde alleen maar na te vragen,
welke firma's in het gebouw dezen heer
met een bezoek had vereerd en dan
nog een, dat nog van oneindig meer
gewicht was

„Een tweede?...."

„Ja. Ik vertelde u al van de prachti»
gc brandkast op het kantoor van dc
machinefabriek: het fabrikaat van de
firma Winterfeld Sc I.ehrherg. Wel, een
brandkast van hetzelfde merk stond
ook hij dc radio»maatsohapplj. Ik had
nu alle reden om tc vermoeden dat ook
ccn van de firma's in het gebouw op
den Westerboulcvard zulk ccn brand»
kast zou bezitten. En ik heb me dan
ook niet vergist, op dc gasmotorenfa»
briek van Petersen hebben zc ook een
brandkast van Winterfeld Lehrberg.
F.n inderdaad, ook hier heeft mijnheer
Hahn ccn bezoek gebracht".

..Ook om een aanbeveling van den
directeur tc krijgen?"

„Ja".

„En ook hier heeft hij 1500 gulden
betaald?"

„Neen. Hier heeft de conferentie
plotseling een andere wending geno
men. Mijnheer Hahn, die ook nog de
gelukkige uitvinder van een koolzuur»
motor is, was met den directeur reeds
zoo goed als geheel tot overeenstem»
ming gekomen en wilde juist de 1500
gulden betalen, toen hij zich plotseling
bedacht Hij wilde over een paar dagen
terugkomen. De directeur had den in»
druk dat de heer'Hahn zijn kennis van
de zaak niet voldoende vond waar»
over hij zich, geloof ik, een beetje be*
leedigd voelde".

„En ook hier had de comedie met
de appelenventers weer plaats?"

„Ja, en zooals ik zei, opdit kan»
toor stond ook een brandkast van Win
terfeld Lehrberg".

..Winterfeld Lehrberg?" herhaalde
Else nadenkend". Van die firma heb
ik kort geleden gelezen, is dat niet de
fabriek, waarvan de brandkast eenigen
tijd geleden in Londen op klaarlichten
dag op onbegrijpc':jke manier geopend
en leeggehaald werden.... op verschil»

lende plaatsen in de City?Als ik

mij nietwrergis w. den ze op een ge
heimzinnige manier geplunderd zonder
het geringste teeken van beschadiging"

„Zeer juist", zei Herbert Porter glim
lachend. „U hebt een goed geheugen.
Die geschiedenis in Londen is ongoveer
een half» jaar geleden".

Het jonge meisje vestigde haar oogen
star op den detective. „In godsnaam
het lijkt wel of hetzelfde misdrijf".

„Niet onmogelijk".

„Hebt u u al nader met de brandkas»

ten beziggehouden, Mr. Porter?"

„Nu antwoordde de Engelschman
met een licht schouderophalen, „dat
eene heb ik kunnen vaststellen: op den
Augusta-Boulevard en in de Leipziger»
straat waren de brandkasten gesloten,
toen de heer Hahn binnenkwam: bij de
gasmotorenfabriek van Petersen was
hij open".

„Gesloten", herhaalde het jonge meis
je zonder zijn woorden te begrijpen,
„open.... ik begrijp er geen "woord
van, Mr Porter'

„Denkt u hier eens over na: in de
beide gevallen, waarin de brandkast
gesloten was, betaalde mijnheer Hahn
de 1500 gulden. In het derde geval,
waar de kast openstond, trok hij zijn
aanbod na eenigen tijd weer in".

„En welke conclusie trekt u hieruit?'*

„Dc?. onze vriend wenschte het een
of ander te zien, dat binnen in de kast

is aangebrachtIn de beide eersta

gevallen waar de kast gesloten was,
moest hij iets doen, waardoor er voor
den eigenaar een aanleiding ontstond
om hem open tc maken. Dat was van
veel belang voor den bezoeker, zoodat
hij er een flink bedrag voor over had.
ant hij wist, zóó veel geld zou de
ontvanger in de brandkast leggen en
die daarvoor open maken. In het der
de geval, waar de brandkast open

stond, was deze uitgave niet noodig

vandaar dat hij zich terugtrok".

(Wordt vervolgd).