Haarlem's Dagblad | 1926 | 15 maart 1926 | pagina 6

HAARLEM.S DAGBLAD MAANDAG 15 MAART 1926

STADSNIEUWS

MUZIEK

H. O. V. EJSDEïiCOXCERT

Y SLhuberU acht ey:u;m•juieêr. '.i
beu a .«ea .b e s^z.

xieh hei burgerrecht in e coaeertsaL-
verworrf.:. i'e onvoitoo.ue da:ee:*. v.in
1SE. a.e ia C. va 1333. wc nig nuiar'ier
wor Schube::.- overrijden. De z-j. Tra?',
icue Sytnphcnre bi c net:. il o cie 11. O.
V. Z'jniiag voor de eerste maal uitvoerde,
«ver-.l in 1315 geschreven; do componist
was dus toen IQ jaar oud. Zij .- sa: 1-e
lar.ciifxheid bij «ie eeretgencensde wer-

Èeg schuiTSdVr liavdr.. en

deu. Ook van liet tragischs" meet trien

he'

werkelijk doorle- file
jeugdige auteur zieh
6oot; (c min.) op
heel thuis; in het cs
spoedig raar As rnaj

«luur niet ge-
deel wipt hij a!
r eu het hooid-

Hw Ard.*-rte gaa. rue.'g r-.;:. gang iu As.
her Scherzo vliegt -. F

begint weer in e min. doch ga::: in een
vr ooi ijk C mal. ten eir.de. O n-.-ek r.bi.n
is do verwantschap van het hoofdihema
vaa 1 mei dat van Mozarts g min. in-
photie. Tragiek eob.cr z:t cr :tt de ,,Oc-
vo.uic.de Sytn?:i-iiio" veel :aeer.

In do voordracht hift het -"rkest veto ge.
luik-ge momenten. He: kw«n ma or.
4ai ijerharz eer paar Lei r:.-.g- n muUt.
Over fce; al c; r.:et w«:sche::>.e uaarran
j»a ral ik mijn oordeel g opschorten.

'Sloot het progv-iunna, dat door Schttbens
Werk g< opend was. -Uaar die andere was
een werkelijke noviteit, cl aüercensie uic
veering van. een eymphonische eere.cliug.
Hat eer=teihtgsehap zou nam anders bij
hooreis met vermoeden. Integacdc..: Js
„Svmph' r.tici.a Suite'' Vii <Q jeugd.

Bijster toont oen

helderheid

s beliar

del.ug vs-.v hel
liagswerk zeer zeiden zat aai.::et'U-u. Wet
zijn natuurlijk de muaika'.o idfreen gr-:
cendeels E.g st.e: zeer corsiuonke

Scherzo £vr..mcu Blze: er. T hukow-i
:n Ir.tcrruéiio Wil'ra

zeer uw»! de v c-ilrcï epe:l 1 -
r ra nek os» «er. hoekje gluren. Ma.tr <1
volstrekt niet er. g .er. tot
keuring of zelfs tot maty te re w.iaröeering.
Beier dit dan «en boven da krach'
korde wouki-be-orlginaliteir. En 1
muziek staat op gezonden bodem; zij w.l
aiet de modernste richtingen volgen, mal
wortelt veeleer m da chroma tiefc va
Fraack. Het werk. dat hoogs: verdienste.
i:ik werd uitgevoerd (in IV klonk de cv„
Losolo tegenover de andere irtniimwtfa
wat zwaki. waaneer aar. N'co Getharz
een «xira-prilim toekom:, werd reet cover,
doelde boLangsteUing gevolgd en door een
vrirrne ovatie aan componist en uitvoer
ders gevolgd. Gerharz ontving ecu lau
werkrans, doch hing hem den jongen toon
dichter om de schouder». Jacob Bi;'ter
heeft êoas zijn eerste orkestwerk jrr<»

i. Bovendien schenen de aenu-
e doen, zoodat de intonatie zeer
en da hoog© tonen geknepen
ln de^ droefgeestige, doch

stem eiond vaster, de tempera,
voordracht boeide. Evenwel kon
s clei steeds boven de soms wat
fipartij uitkomen. Verscheidene
:cu werden haar aangeboden.

KABEL DE JONG.

feestavond bakkersgezel:
len.

Door de afdeel int; Haarlem van don
Ned. Bakkersgezeücnbond werd Za<
terdagavond in hot gebouw ..Bloemhof"
eer. tets.avond gehouden waarvan de
opbrengt was ter. bare van het T. B.
Cjfonds.

Nadat bet ..Nieuw Haarlcmsch Mu»
:iek.-cnscmble"" order leiding van den
heer H. M. Hartman Jr., zieh had laten
hooren, werd door den voorzitter der
ildeeÜBg den heer A. vac Es de bijeen
komst geopend. 11:; wees op het grootc
clang vat» het fonds en releveerde wat
het afgeloopen jaar via dit fonds al-
ten reeds in Haarlem, laat staan
ver het gtheele land in het belang
er leden of hun huisgcncotcn kor.
orden gedaan, k'andaar ook de groo«
te bclan.■stelling die er steeds voor dit
fonds bestaat, waarvan een klein bewijs
al reeds is het groöte aantal geschen»
ken voor de :c houden tombola; (er wa
ren ruim 100 prijzen, waaronder 15
prachtige taarten). Spreker bracht hier
in allen een woord van dank en
eveneens aan heit die hunne mede»
werking aan dezen feestavond verleen»
den.

deze met applaus beloonde ope
ning, werd met ltet vroolijko deel van
het programma begonnen waaraan
naast het „Nieuw Haar'emsch Muziek»
Ersemb'.c" Je Haarlcmscho Accordeon»
vereen. „Crescendo deelnam welke ven
ccnisfü-.gen gro-ot succes behaalden.

Ook het optreden van het duo Har-
jan v-.cl in den smaak.

Nadat hierop het grootc aantal prij
zen bij loting aan verschillende geluk
kige wiimaars(esscn) waren toegewezen
werd met een gezellig bal onder leiding
van den heer Kwckkcboom deze goed
geslaagde avond besloten.

iNsrrruüT voor arbeider

ontwikkeling.

De heer Bartstra zal ir. zi:n tweede
lezing over ..Grepen uit dc Geschiede
nis van de Socialistische beweging in
Nederland", op Dinsdagavond in „De
Centrale", behandel: n ..het woelige
-kwartaal", r.l. dc s t ak i n gsbe wc ging
1903. De boeiende wijze waarop de
eerste cursusavond gegeven werd. zal
ongetwijfeld weer velen naar dezen
avond doen stroomen, zoo schrijft het
bestuur ons.

verru'.". -r.g te zien j.-.ób.

Tasccfcen c«*o ortceatwerken zong M - vr.
of Me; Dzjc'bs Isir.g de aria d»r Peff.:
„Yeretoseen" van Schumann en de ..Love
Soot»" Tan mevr. B. FronseL VrVgeuer—
Koopman. De aria uit ..dos Paradies und
dia Peri" ligi eigenlijk t« hoog voor dc
=:«n der zsneeree, die meer e ;r. mezzo.

DE ZEDELIJKHEIDSWETTEN.
Dc besturen der provinciale afdcc-
ling Noord-Holland en dc aideefing
Haarlem der Neder!andschc Middcr»

i' gw.v«Str. Via hup-m co f-nacht/..Ü.-.g-wereeti'.giRa nebben cr:

iamerkomst alleen voor geïratroducccr-
dca belegd op Donderdagmiddag 18
Mfart in ..Lion d'Or", v^aar dr. Lam--
merts van Bucren. prcsident»direc>
teur der Heldring gestichten to Zetten
cn voorzitter der vcreeniging hoopt tc
spreken over „De zieddijkheidswet»
ten".

ZELFWERKZAAMHEID
BIJ HET MIDDELBAAR
ONDERWIJS

AFSCHAFFING VAN HUIS-
ONDERWIJS

In een vergadering van dc plaatsclij»
ie vcreeniging Rotterdam van dc Alge»
tnecnc A'crccniging van leeraren Mid
delbaar onderwijs in Nederland, heelt
Ir Van Dorp, rector san het Christe-
Lyceum tc Haarlem, gesproken
over „Bevordering van zelfwcrkza-ftn»
heid bij het Middelbaar Onderwijs,
door afschaffing van huiswerk."

Volgens spreker is practisch gespro»
keu het doel van het middelbaar or
dcrwijs voorbereiding voor het Hoog»
mdciwijs. dlgcmcenc voorbereiding
au hen. die in het ma*:schappelijk le
en leidende posities zullen innemen.
Kennis is niet het voornaamste. \Y
dc waarde van den mcnscli in her
maatschappelijk leven wordt niet ui-
Ie ree rs: daardoor bepaald, maar door
zijn kunst, zijn kennis tc gebruiken.
Maar als het daar om gaat, is zcifwerfc»
zaamheid cisch, niet als middel, maar
doel- De school vraagt tc veel luis»
n. dc les bcstait tc vaak uit docec»
en overhooren. zoodat de leerlin
gen niet den gcheelcn dag cr bij kun»
nen blijven. Het luisteren heeft voor
leerling met genoeg beteckenis.
omdat het geen direct voordcel af-
erpt.

Luisteren moest zijn verwerken er
opnemer.. Maar in hoofdzaak cischt dc
hooi, dar dc leerlingen kunnci
:vcn wat /ij thu.» opgenomen hebben:
j zoekt baar taak te vee! iu controle.
Voorts, wij verwerven onze kennis
onzen tijci uit boeken. Het is daarom
oor den leerling uiterst belangrijk dat
hij goed leert lezen. Wil men dit laat-
ste hem inderdaad leeren, dan is di-
tc hulp van den lccraar onmisbaar.
Dat deskundige oordeelkundige!
hulp bij dc hand is. is trouwens bij
lessen lccren en allerlei ander werk.
dat thans vóór huiswerk wordt opgegi
en. uitermate wcnsehclijk. Wanneer
c zoo met huil leerlingen werken, wo:
den dc leeraren in plaats van Control-
ipparaten dc leiders van hen, die aa
hen werden toevertrouwd- Aan het
Christelijk Lyceum to Haarlem
methode ingevoerd, die met bet aan
gevoerde rekening houdt

Uitgangspunt is. d*t de lccrllngcr.
zelf moeten leeren werken, niet onder
repressieve, maar onder onmiddellijke
controle Immers, wanneer dc lecraai
gezorgd heeft, dat dc leerling weet hoe
hij studcccen moet cn gezien heeft, dat
dc leerling bezig was, is overhooren
niet meer noodzakelijk. Daardoor wordt
de tijd gesonden. die anders thuis aan
het werk besteed moet worden. Omgc»
keerd, brengt het geven van huiswerk
geen tijdwinst, want het voert tot over»
hooren of tot classicalc correctie.

Als bezwaren van huilwerk dienen
vooreerst nog genoemd te worden dat
de werkdag van het kind door de
school niet tc berekenen is. vooral niet
bij het systeem van vaklecruren. die
bovendien neiging hebben te veel op
hun eigen "vak t-.- letten. Vermindering
van huiswerk blijkt in deze omstan
digheden onuitvoerbaar, z-iodat men
wel komen moet tot afschaffing.

Als voordeden, die verkregen zijn.
gaf spr- volgens het verslag in dc N'.
Rott. Crt-. aan de volgende

Allereerst meer aandacht in dc les-

sen doordat de leerlingen meer be
lang hebben bij de les cn frisscher zijn.
Dc algemecne gezondheidstoestand is
beter, al moet de school nu wel eens
oppassen met ouders, die dc kin
deren te weinig laten slapen. Er is
meer arbeidsvreugde. Voor conscicu*
ticuze leerlingen is veel onnoodigo on»
rast weggenomen. Eigenschappen ais
oppervlakkigheid komen beter uit. Dc
orde gemakkelijker omdat dc leer»
:n bezig zijn tijdens dc les* Dc
iug behoeft niet tc werken voor
het rapport, voor het cijfer, voor het
proefwerk, dat vaak een veel te grootc
plaats inneemt, het lessen leeren
:haad: de leerlingen, emotioneert cn
ten slotte toch geen juist beeld

haft. Wie met zijn leerlingen werkt
kan best een cijfer bepalen, al K cr
durf noodig om dc daarbij on vermij dc-
iiikc persoonlijke fout kleiner tc ach»
ten d/n die van het proefwerk.

'oortgaandc deed spr. opmerken,
dat op den «lgemeencn regel geen huis
werk ccnige uitzonderingen bestaan,
die hij nader aangaf. Voorts zeide hij,
dat zwakke leerlingen worden aange
spoord thuis het in dc les behandelde
ie herhalen, wat ook bereikt wordt. In
dien daarin heil gezien wordt, worden
dc leerlingen, die ergens onvoldoende
voor hadden, gesteund door het gev

huiswerk voor ten hoogste twee
vakken. Betere leerlingen die behoefte
cr aan hebben thuis wat tc doen tc
hebben, worden daarin tegemoet geko»
men als Je schoolleiding dit goed voor
hen vindt.

Als men aldus handelt, aldus betoog»
de spr. tenslotte, zal de middelbare
school beter aan haar doel beantwoor
den. Zij zal den leerling niet meer
dwingen op te gaan in een streven naar
succes, h^c dan ook verkregen, maar
.hem lccren hef levensgeluk tc zoeken
in arbeidzaamheid en trouw.

BLAUWE WE EK «ACTIE.

Onder leiding van den heer C. E. van
Eykera werd n het Rcmonstranter.-
huis een gecombineerde vergadering
gehouden vair dc leden van het Cen
traal Drankwccr Comité met dc gede
legeerden der drankwcerorg.ini sa ties in
het Blauwe Week Comité. Na. uitvoc»
rigc toelichtingen van den heer Van
Eykcrn werd een comité gevormd om
voorloopigc plannen tc maken voor de
as. Blauwe Weekwet ie in haar geheel.
Als leden van dat comité werden geko»
zen de heeren J. van Dam. J. Dïngs»
hof. C. van Eykera. J. W. Molenaar
NV. P. J. Ovcrmccr, W. A. dc Tcllo en
S. J. Vester.

Dit comité zal a.s. Woensdag voor
loopigc plannen bespreken cn die aan
dc organjsatio toezenden ter beoor»
deeling. Zooals men weet zal dc
BUuwc Wecknetie dit jaar in ons ge»
hcelc land in het teeken der Plaatse»
lijfce Keuze staan.

jongelieden' geheel onthou»
dersbond.

Men schrijft ons:

Dc geheeUonthoudcrs Jeugd»organl«
natie J. G, O. B had Zaterdag iu dc
Ncd. Protestantenbond een goed ge
slaagden propagandn.kunstavond geor>
g.ifibicrd.

De heer Otto van Tussenbroek ver
leende zijn medewerking. Zijn kunst-
voordracht ..Levenssproken" getuigde
van een ffiv-chen geest had een opvoc
dende waarde cn gaf volkomen weef
het warme hart dat do spreker aan dc
Haarlemschc Jeugdbeweging toedraagt.

Dc heeren M. Groencndaal Jr., piano.

\V. H. v. d. Eijndc, cello cn W. Kuiper,
viool, verzorgden het muzikale gedeelte
Uitstekend heeft dit trio zich van
zijn taak gekweten.

Het geheelonthouders zangkoor
„Kunst Adelt", directeur Joh. F. Keja,
r zich ook van haar beste zijde la»

hooren. Vooral na de pauze

oogstte het koor met do oud»Ncdcr»
landsche liederen „Schoon Lievekcn"
:i ,,'t Hacskcn", van Scm Dresden,
reel succes.

Een beter bezette zaal was ten volle
reidicr.d geweest zoowel voor organi
satie a's medewerkers- Ongetwijfeld
heeft deze avond er toc+ijgedragen het
Haarlemschc publick tc tooncn wat cr
in een organisatie als J. G, O. B. kan
worden gepresteerd.

GEVONDEN DIEREN EN VOOR
WERPEN
Terug tc bekomen bij: v. d. Spek.
Bcllamevstraat 4, rijwielbcl.merk. 1'. dc
Jong. Nassauljan 56, rijwielbcl.merk. S.
H Verpoorten, Burgwal 103. paarden
dek. 11. Buddc, K. Hccrcnvcst 11 rd-,
heerenhocd. A. Spaar, de Wlfstraat
2 bast. herdershond C. A. Pauw, Gr.
Willem-straat 5, Holl. Herdershond, G.
L'. M. Bismcycr, Wouw ennanstrnat 109
herdershond (zwart dek). .1. A. Koppen
lepcntaan 3, Blocmendaal, bruine hand
schoen. B. A. Reekers. Paul Kroger-
straat II. grijze p«K-s, Fauna. Politiebu»
reau. Smedcstraat. portcmonnaie met in
houd. G. Oldenburg. Tettcrodcstra.it
24. kindcrportcmonnaic inet inhoud.
Vooruitgangstraat 131, dumcsportcmon-
naic met inhoud. F. v. d. Wetering. Am»
sterdamstraat 3 J. reticule met inhoud-
T. Wcsscling, Kampcrzijstraat 5. kraan»
sleutel. B. Wcers, Anthoniestccg 23 sleu
tel met plaat. A. B. Buswei Ier. ten Ka te
st raat 5, boodschappentaseh met inhoud.
NV, Drevel-. Doelstraat 2Ï rd.. zakdoek,
ireau Smedcstraat. zweep,

MUCARêME.

Haarlems Tooneel:
Half Vasten-bal-masqué.
dunkt dat het half»vasten bal»
masqué van het Haarlem's Tooneel,
ichoOnhcid. en komische oor»
spronkclijkhcid betreft, wel een eerste
plaats inneemt in d:t seizoen van bal»
iquc»rage. Over het algemeen was
zeer bijzondere zorg aan dc costumes
besteed. Aan tal van groepen cn per»
sonen die het welslagen van dezen
ond bevorderden dient lof te worden
rge/wacid. In dc eerste plaats aan
diegenen, die dc zaal met zooveel
vlotten smaak inrichtten.

Stockciss band was ondergebracht
op een podium midden in de /aal. Een
podium inet een zwevend baldakijn
van kleurige ballonnen. Vlaggen ca
wimpels hingen aan balustraden en
wanden. En tai van geestige moderne
tcckcningcn (die Haarlems Tooneel van
dc Jaarbeurs opkocht), van dc hand
den illustrator cn bcken«kn schilder
Piek, vulden dc leegc hoeken aan dc
muren.

Toen te ongeveer ld uur alle dans»
paren cn groepen in dc zaal vercenigd
varen was dc veelheid van kleuren
crbijstcrcnd cn dc chaos van klanken
overstelpend. De drie orkesten onder
anderen het Eerste Haarlemschc Har»
monie-orkcst van Scholtcn, cn het
draaiorgel, barstten om beurten met
verbluffende energie los....

Het spreekt van zelf dat schijnwerpers
aan het schouwspel van verbeelding
telkenmale nieuwe kleuren gaven. In
het rood half duister was het effect het
verrassendst.

Dan kwam ook de vurige Moulin
rouge, op het podium het beste uit.
I let zou onmogelijk zijn een opsom»

ming te geven van wat ons van de
costumes merkwaardig of fraai voor*
kwam. \Vij herinneren ons dc reus
achtige ctximpagncflcsch roet het roo-Jo
meisje, dat op een figuurtje van
Steinlcn gclc.sk-

Aardig varerf dc pierrots en pierrct-
--S in Zwart, gevd cn kant, die met
„baar cn hun allen" dc woorden „H.
is toch gezelliger" vormden. Alleen da
de heer van Éden lfvp kalm als regis»
seur van het toonecf door de drom»
men. Een apart woord van hulde komt
den murikalen rcg-.sseur .Mr. Stockcn,
toe. Hij hield den -room van muzic^
binnen dc banen.

Wij mogen niet vergeten te •vermelden
dc collectie schitterende pri\zcn dto
Haarlems Tooneel beschikbaar had ge»
stcld cn dc bijzondere attracties dio
in het bal verbonden waren.

NVij eindigen met dc uitspraak van do
jurv mede tc declcn. Deze jury had. zoo»
als alle jury's dc gebruikelijke ..mogilij»
ke taak" tc vervullen, waarvan zij zien
in dc ook .1 even „gebruikcl.jkc" wijteo
kweet".

Dc uitslagen zijn:

Historische heer Lijfwacht v. d. Gznar,
historische heer Louis Quinze, lustori'
schc paar: de Polen: origineelste paar
Blanke Ballast: komische paar. Link t
quel: actucclste dame: Hongaarscho
zwendel, actucclste groep: II. I.

wcnuci, iiouiiisiv --

.rcliigcr; fraaiste heer: Berger.
.'tc dame: Bcrgercttc, faaistc paar: M>>
mosa. zonderlingste dame, l.esje or
Knoopcndame. Zonderlingste paar
chainpagncflcsch cn duiveltje. Mcfpisto
groep lc Arlequin. Mooiste groep -o
kaartengroep groen. Origineelste greyep
lc woonwagenbewoners. Origineelste
groep 2c. Chincezcn. Origineelste groep
3e Sandsvichmen.

Tr«x>stpri)/cn: Knoopcostuum, Hawayart
dames. Arabische vrouw met kruiK. Do
Vlinder geel met bkusv. llarcmdamc.
geel met liU cn witte pluimen. Klcmo
markicsje. Indiaan. Gclo Vlinder. -io«
demo Cabaret Artistcn. Bal on ver
koopster met orgeldraaier, poederdoos.
Twee dames waaiers. Pierrot cn Pierrot»
tc, paars met witte kappeao,

Narfarlandseh» Arb«id«rs.

R»i»v»r««nigin*.

OoJe iv »!J' e ITaarlem d-r Xcdor-
Ur.dscho Arlieider» Hoisvere-nism^ hut
Zater-lae-ivon-l hal«ua-«):i'i tf.-jrg/ni-
«eer.1, dat door -u velon w.-r-i beaccht.
t'oïii dm- gtuote zalen van gebouw „Olym-
pia" wa* gezellig Ingericht. Een rtrijkor-
)tö»t «ii bet u.Kiekende hermonisteótp*
.jEtoeLu-.i" xoi;d«n voor do muziek.

To ongeveer Q uur irarl „Excolsmr"
da leden vermom-a pot-ictlijNo neger»
-Ie raai l.tonen. l»e ettmmuu? *m-
miii i' liji: enthousiast. NVij zagen
mooie, gecaiigo l«ot*i«i*chq cn oiigincdo

Vermelden wij
leiding van den
v.vn IX'kkurn

nop dal het bal, ander
-lansarnuigour heer II.
ad, die zich uitnemend

L*cht werd gedi
beoordeelt::? t

zn de di-
gen-vn«a
dee<t aio volgt ultepraai

Mooiste dame Odalisk, zonder'.iaie*!®
dame krnldenierster, komitcha dame Ti-
toletin. Troostprijs daanc: Bretonscb©
Boerin, typoerendeie heer do mijnwerker,
zonderlingste b««.» O rootvader mei kind,
komisrha h«rr Hart j« tno maar, iroost»
rrïjt heer Kok en Kn«-!eitnnjoor. mooUM
•n Muii, «ooderiiogete paar 3*1
•- paar Ctga
pr- Cupido"»
-•ho groep
N. A. R. V.

r Zon

en Kot

ardifs'o groep Zwi
ra priji Italt Dam
Kin'tcrprljzeu v,*

Haarlemmer Halletjes

een zaterdagavondpraatje

neg twintig van zijn beste jaren voorIhaa-ste cadeau geven zou. maar dat zou
dc borst had. terwijl de anderen denjik liever niet weer zien gebeuren. Het

Na den gedenkwaardigen nacht, toen
vaëll al dc bewoners van Mon Repos
uit hun bed had gehaald met zijn alarm
ever inbrekers, behalve de vrouw des
huizes, die zich niet vertoond had,
öe rast schijnbaar we! teruggekomen,
maar er had zich toch ook ccn veran
dering voorgedaan, die n'. gman we!
degelijk opmerkte: de hccrcn namen wel
geen vijandige houding jegens den on«
ruststoker aan. maar lieten hem toch
een weinig links liggen. Tegelijk daar
mee had Wegman zich wat meer bij de
anderen aangesloten. Hij stal het hurt
van Van de-Vijver door geduldig naar
de Indische verhalen tc luisteren cn
toonde belangstelling voor kapitein
Botcrmans, die een tjottertje gekocht
had en daarmee bij goed en bij slecht
weer in de buurt zeilen ging. tor grootc
ongerustheid van de vrouw des hui/t-
..Doet u mij het genoegen kapitein",
had zij op'het thce»uur gezegd,
niet te gaan zeilen als het zoo stormt
aLs eergisteren." Ach. mevrouw
zei dc kapitein cn lachte daarbij, dat dc
koojes op tafel ervan stonden to tril
len', „er is wezenlijk geen schijn van ge
vaar; zou u denken, dat een gezagvoer
der van de grootc vaart bang is op ccn
klein riviertje?" Maar zoo groot was
de invloed van de gastvrouw, hij be
loofde toch het niet weer te doen
„mevrouw, als ik u van dienst kan we
zen, wil ik alles dooi cn alles laten. Al
zou ik mijn hcclc verdere leven een
landrot moeten blijven!' „Da: mag
ik niet van u vergen", had zij geant
woord. maar toch met ccn dankbaar
hoofdknikje.

Zoo gingen de rustdagen langzaam
voorbij. Te langzaam, naar den zin \an
Wegman, die voortdurend meer naar
zijn werk terug begon tc verlangen en
aan zijn dokter een brief schreef met
verzoek om zijn gedwongen rustkuur tc
verkorten, die naat het zeggen van
Wast een stccr.cn hart zou vermurwd
hebben. Niet dat van den medicus,
„slaap maar zooveel mogelijk, eet goed
en verveel u verder tot het uiterste
sehrctf de Esculaap terug, „dan komt
het oogenblik om weer aan het werk tc
gaan des te eerder". „Heeft een dokter
geen hart?" vroon Wegman, toen hij
dezen brief gelezen had. „Hij. heeft

a cZ

verharden

woordde NV.»-t.
zegt. dat hij hot
moét tegenover d- - -
patiënten, die toch immer» maar leckcn
lijn'- - .Jc htht SeliiV W«m«n.
er. daarmee was dc zaak veer afgclno»
pen Maar in het geheim, zoó dat nie
mand het kon zien, had hij ccn lijstje
gemaakt van de dagen die nog moesten
verloopen en schrapte daar iederen dag
één van door. Zooals dc kinderen doen
ais' hen verjaardag dichter bi; komt,

Vergeleken bij al deze zestigers
ouder was hij met zijn veertig jaar een
jonge kerel. Het verschil

tijd van handelen tc boven waren
den beschouwenden staat des levens ge
komen waren. Evenwel begon hij op tc
merken, dat merrschen moeilijk Jang
hij elkander kunnen huizen, zonder cn»
tisch tc worden. Het bewijs daarvan
kreeg hij bij dc nadering van een groo»
te gebeurtenis, den verjaardag van de
vrouw des huizes.

Het was op een avond aan tafel. De
laatste noot was door den lsngzaamstcn
eter gekraakt, den oucLrefcrendaris van
oorlog Sabclman, die elke kleinigheid
behandelde alsof het een Staats-aar.gc-
legenhcid was'van het allergrootste ge
wicht. Zoo was het ook met de noot
gegaan. .Sabelman had die opgenomen,
keek cr naar met een gezicht alsof dc
onschuldige vrucht een vijandelijk leger
was. dat de grens was overgetrokken.
Toen reikte hij naar den notenkraker
ten maakte die ccnige keeren open cn
dicht, Gak bij zijn neus. .„Aanstonds
gebeuren cr nog ongelukken", fluisterde
Wast hem in. Maar zoover kwam het
niet. Sabelman vatte de noot in dc
linkerhand, den notenkraker in de
rechter, richtte zijn wat doffe oogen
op dc noot. die hij krampachtig om
klemde cn bracht toen de rechterhand
dicht hij de linker. ..Let op het schrik
kelijk feit", fluisterde Wast en Weg»
die juist een teug water dronk,
Ikrecg die in zijn verkeerde keelgat en
raakte daar zoo benauwd van. dat Gijs
de oplettende, Gijs de zorgvuldige ach»
ter zijn stoel kwam staan, om tc hulp
tc komep als het noodig was.

Een oogenbük werd de dood van dc
noot nog fitgesteld. maar toen Weg*
man her met zijn luchtpijpen weer in
orde gekregen had. naderde het noten-
dram.» zijn einde. Het vreesclijk wapen
werd gericht op het verraclelijfc binnen
gedrongen vijandelijk leger, dat met
een blik van schrikkclijken triomf op

c-enskrakwerd verbrijzeld. Sa»

bc-lman keek de tafel rond. Ilij had het
vaderland gered. Het gevaar was voor
bij.

Dien avond had de gastvrouw blijk-
:ar geen haast om de tafc' op te heffen,
Zelfs scheen zij wat onzeker cn vcrlc-
Let op", fluisterde Wast. „wc krij
gen een tafelrede". En inderda/d tikte
zij een ooeenbhk later, tegen haat glas,
om aandacht te vragen. ..Mijne heeren"
zei ze. „het zou een verkeerde bcsche.
denhcid zijn wanneer ik mij hield, alsof
r niet binnen kort ccn feestdag in aan-
oeht w»s. Mijn verjaardag Bij ccn
.crigc gelegenheid heb ik u al verzocht,
dat feit zonder cadeaux te laten voor»
u hebt dat verzoek afgc»

wezen

„Met algemecne stemmen", daverde
Botcrmnns over de tafel.

„Zeker, kapitein, met algemecne stem
men en daar ben ik u dankbaar voor.
Ik zal dus dat verzoek niet weer op
nieuw doen. m-isr wel een ander. Na
melijk om dc kosten van dc cadeaux tc
beperken. Het vorige jaar is cr als het
ccn wedstrijd geweest, wie het

,hrcngt mij zelf in verplichtingen tegen-
lover u. die mijn financiën te boven zou»
op tc'den kunnen gaan".

Niemand antwoordde. Eindelijk zei
n dc N ijver met zijn oudemannen-
stem. als het geluid van ccn gebarsten
klok: „Mevrouw, wij vaardeeren uw
goede bedoeling, rru.ir wij verzoeken u
dringend: torn dan ook niet aan de
onze. De waarde van onze cadeaux is
natuurlijk het voornaamste niet. wel de
sympathie, die vrij u daarmee tc kennen
willen geven".

..Ik dank u voor die vriendelijke
woorden", zei ze. „cn laat dc zaak ver»
der aan het beleid van de heeren over,
Mijne hccrcn, dc tafel is opgeheven".

In den salon werden groepjes ge
vormd. die het geval bespraken. De In
dischman met .Sabclmjin. de kapitein
met Rcdink. Wast met Wegman, Vacl!
zat alleen in het midden van dc ka
mer en bladerde in ccn boek uit de
leesportefeuille.

Het scheen een samenzwering, of
schoon de grijze haren cn de kale hoof
den alle gedachten aan omwentclings-
plannen wel moesten wegnemen. Men
conspireert omtrent de twintig en philo-
sopheert omtrent dc vijftig. Wast licht
te Wegman in.

„Je moet weten: die verjaardag van
dc gastvrouw heeft het vorige jaar
nogal stof opgeworpen. Redink. die een
heel verstandige man is, al weet nie
mand van welke Kamer van Koophandel
hij ooit voorzitter was, had voorgesteld,
dat wij samen een mooi bloemstuk zou
den geven, maar daar wilden de andc-
cn niet van hooren. Er kwamen andere
oorstcllcn. maar geen enkel denkbeeld,
voor een gezamenlijk cadeau had
ces. Het gevolg was natuurlijk ccn
pcloozc boptheid. Maar cr gebeurde nog
iets >ergers: ccn van de cadeau* ont
brak. Dat van Vacll. Hij belde den le
verancier op. Die had het op tijd ge
stuurd. een bloemstandcr. En het groot
ste ongeluk was: dc kapitein had iets
dergelijks gekocht. Nauwelijks laadden
wc dc jubilarcsse gcfclicircc-rd, en zij
met ccn vriendelijk woordje aan ieder
bedankt, of Vacll achtte het noodig. no*
weer het woord tc voeren. „Mevrouw",
zei hij. „ik ben hier met leege handen
verschenen, maar buiten mijn schuld
ik verzeker u. dat niemand mij in sv
pathie cn hoogachting, voor u overtref»
'cn kan". Dut was nier zoo kwaad ge
legd en als hij het daarbij gelaten had.
•ou er niets gebeurd zijn. ..Dank u wel",
•ei de vrouw des huizes en we dachten
dat het uit was. „Later zal cr wel gele
genheid wezen", voegde die ongelukkige
Vacll er hij. „om nader te onderzoe
ken. wie mij dezen onbehoorlijk-
poets gebakken heeft. Daarna keerde
hij zich oin en staarde Botcrmans
kant in zijn gezicht.

„Wat is dat!" zei dc kapitein. „Poets
gebakken? Wil jc wel c. :s uitleggen,
wat jc, daarmee hedoclt?"

Dut is hier tijd cn plaats niet'

dat hij mooiste cn yan zcü dus ook het kost» Vacll uit dc hoogte cn stapt* met act

air van een bciccdigdcn kalkocnschcn
baan den kapitein voorhij.

„Maar dat gaat zoo niet", zei Botcr
mans cn ik dacht dat het plafond naar
beneden komen zou van dc davcring.
.Geef antwoord of ik leg jc over 'c
:nic". En hij greep -len kleinen Vacll
hij zijn jaskraag en bij zijn pantalon cn
hield hem met het grootste gemak
:cht voor zich uit.

„Heeren. hccrcn!" piepte van dc Vij»
:r. Sabel man was verschrikt op zij gc-
gaaiu Redink trachtte Botcrman» tc bc»
wegen, Vacll los tc laten, maar de kapi
tein gaf hem in zijn woede zoo n duw,
dut hij struikelde cn op den grond rol»
dc. De gastvrouw was voor dc eerste
maal dat ik het gezien heb. van haar
stukken cn stond bevend too tc zien,
-tdat van dc N ijver met oudcrwctschc
galanterie haar een arm aanbood cn
glciddc. met dc gcruststcll inde ver
tering dat dc twist dadelijk zou wor
den bijgelegd.

Maar daar was Botcrmans nog niet
aan toe. Rood van kwaadheid hield
hij in zijn sterke armen nog altijd den
spartelenden Vacll voor zieh uit. alsof
hij hem tc koop presenteer lc. „Wat let
me» Jou ongelukkig wezen, of ik smijt
r boord en geef je aan dc hari
Hij schudde hem heen cn wcc
jij mij beschuldigen, leugenach
tige landrot?" Weer werd het mannetje
heen cn weer geschud. „Vergiffenis zul
ragen cn op je knieën". Voor den
derden keer werd hij door elk-
schud. „Daar dan, ongelukkige spits»
En alsof het geen moeite kostte
smeet hij zijn vrachtje zes meter vooi
uit op dc canapé waar het hijgend vu
de ongewone behandeling bleef liggen.

Op dat oogenblik kwam dc verloren
blocmtafcl binnen: dc jongen had het
huis niet kunnen vinden. Toen had
Vacll. die gedacht dat dat Botcrmans ge
-trigeerd had, om zijn cadeau tc laat
te laten komen, heclcmaal niets meer
tc brengen. Uitvoerige excuses w
den gemaakt cn dien middag aan dc
koffietafel tegenover dc jubilarcsse her»
haaid. Maar de verhouding tusschcn
den kapitein cn dat ongelukkige Trema
is nooit weer goed geworden".

„Trema?" vroeg Wegman, die dat
woord niet dadelijk begreep.

..Och. dut weet jc toch wc'. Hij zegt
toch altijd cn tegen iedereen: mijn
.naam is Ya»cil met ccn trema op de
c. En is niet waar. want hij heet ge
woon Vaal. Jan Vaal. macr redert hij
van vader dc winst erfde uit dc klom-
penfahriek is de gocd'Hollandschc
naam Vaal niet deftig genoeg meer. lij
heet bij ons altijd Trema, trouwens",
zei Wast cn keek hem met ccn lachje
aan. „je begrijpt toch wel: in zoo'n
kleinen kring als hier heeft iedereen
een bijnaam".

„Och kom", zei Wegman, die toch
nieuwsgierig geworden v, as".
1 „Ja zeker. Van dc Vijver heet Jan

mpcnic. Sabciman heet Jan Kanon. J lafheid.

Botcrmans Jan Bruinvisch cn Kcdink
Jan Koophandel".

„En jij zelf?" vroeg Wegman.

Ik heb cr geen.. Of liever, ik weet
niet wat mijn bijnaam is, want nutuur»
ijk heb ik cr evengoed ecu al» dc
rest".

„En ik?" vroeg Wegman.

„Nooit van gehoord, jc bent nog
maar zoo kort hier cn jc blijft ni.t
mg".

Dc verjaardag van dc vrouw des
huizes kwam c» liep weer niet zonder
incident af. Dezen keer had Vacll ccn
kristallen suikerpotje gekocht, het ding
in zijn kamer geborgen cn toen hij het
aan dc jubilarcsse gaf, bleek cr ccn
grootc barst in tc zijn.

„Die was cr niet in focn ik het kocht",
zei hij alleen, maar dc manier waarop
hij ons aankeek was zoo nijdig, cr lag
zooveel woede, in zijn oogen, dat is
onw illekeurig van schrikte. „Mag ik
r voorloopig terugnemen mevrouw?
Morgen krijgt u ccn ander zonder ge»
breken".

Hiermee scheen de zaak uit. Maar in
de eerstvolgende dagen was da man
bijzonder sti'. Hij zei bi::-> ts tegen
iemand van ons cn sloot zich ren lang
zijn kamer op. Wij misten hem wei
i in den kring. Maar daarna kwam
hij weer bij ons terug, nam weer deel
de gesprekken cn was zelfs buiten
gewoon vroolijk.

Op ccn morgen stond Wegman op cn
hoorde ccn ongewoon geloop in dc
gang. Dc deur voorzichtig openende
keek hij naar huiten. Daar stonden al
dc hccrcn hij elkaar, gedempt onder el
kaar pratende en wijzende op iets. dat
op dc deuren hing. Wegman keek op
zijn eigen deur en las darr in grootc
zwarte plaklctlcrs, die jc in den win
kel koopen kunt, op carton. met ccn
zorgvuldig getrokken randje cr
heen:

nam

cit. Hoe kon'

Onwillekeurig kreeg hü ccn kleur van
boosheid, want zijn neus was inderdaad
.an meer dan kloek f-srma.it.

„Schandelijk!" riep Vacll. „Wie heeft
ichcldr.amcn op al onze deuren ge
plakt?" En toe Wegman dc rij langs
vond h'j op dc deurer.: Jan Kom»
penio. Jan Kanon. Jan Koo.-handel, op
dc deur van Wast, Jan Zoetekauw, van
Botcrmans, Jan B.uinvisch en van
Vaël', Jan Krullebol.

Dc kapitein lachte er o:a en vond,
dat Bruinvisch voor een zeeman geen
onplezierige bijna;. was. Maar van de
ijver en Sabelman waren zeer veront
waardigd cn verzekerden, dat zij den
dader zouden ontdekken: Vacll vooral
v. as -L'tundig iu zijn WOcdc. „Zoo'n

mand zooicts doen? Onbeschaafd f

het! Zou Gijs misschien

Gijs de altijd dienstvaardige, dc on»
berispelijke Gijs de correcte! Hoe was
het mogelijk dat die rlaartoo zou ko»
icn? Maar is dc twijfel eenmaal opge»
ckt. dan komt die al gauw in dc
hoofden binnen.

Er klopte iemand op Wegmans arm.
Wast stond achter mij cn wenkte, dat
hij zou meegaan naar zijn kamer. „Er is
vreemds in die opschriften. Wij
hebben van den onbekenden dader alle»
-aal onzen echten bijnaam gekregen.
Ik kan je nu wel zeggen, dat dc jouwe
Neus is. Ik kende den mijnen niet.
Hij is niet slecht voor een oud»dircc«
tcur van ccn suikerfabriek. Maar wat
zeg jc van Vacll? Jan Kruilcbol! Maar
ik heb je immers gezegd, dat hij Jaa
Trema genoemd wordt!"

Wij keken elkaar aan. „Hij Zal zijü
aren bijnaam niet gekend hebben".
„En heeft toen voorzichtig bij ccn
ander geïnformeerd, die hem wat heeft
ijsge maakt."

Van dc Vijver cn Sabciman dienden
:n forniecle klacht bij dc vrouw dej
huizes in. Geheimzinnige besprekingen
:wamcn daaruit voort. Ook Vacll werd
geroepen. Hij kwam de kamer uit met
een roode kleur, maar triomfantelijk.
Toen werd dc volmaakte Gijs geroepen
ijf minuten later Vacll voor dc
tweede maal. Dezen keer kwam hij
bleek uit dc kamer cn volstrekt niet
triomfantelijk. Dienzclfden middag pak
te hij zijn bezittingen bij elkaar, voor
het overige kwam eer. verhuiswagen
cn hij verdween met stille trom.

Wij wisten toen allemaal d3t hij al
lang geleden bij Gijs te weten had
trachten tc komen, wat zijn bijnaam
was. Die had schertsend geantwoord:
„Kruilcbol". „Ikfhad het niet moe
ten doen. mevrouw", had dit toojibeiiJ
der huisknechten er bij gevoegd.
had gcli:'<. maar aan zijn grapje v .s
ontdekking vi den dadrr dan toch
danken. Waarom die ziin Ongepaste
rdighcid had uitgehaald?
„Verbittering, lust om tc grieven, eet-
bang mcnsch cn een nijdig karakter
zei Wast. En ik geloof, dat dit juist

..llccren". zei dc gastvrouw dien oh'
dag aan tafel, „wat cr gebeurd is v
•j alien. Ik zal cr verder n:cr over si-
ken. Maar ik doe gaarne ren bcrec
op uw vriendelijke gezindheid'.

Toen stonden zc als één man op. !-«
gen cn gingen weer zitten. Zelfs Ho»
termans had geen neiging tot bulderen.

Maar Wegman vertrok een paar da
gen later cn het kleine machinefabriek»
ic ontving hem met open armen, want
hij was na al dat rusten bereid cn in»
staat om weer aan 't werk te gaan.
En de Vesuvius is bezig tot Ccn ma»
chincfabrick tc groeien.

FIDELIO,