J»
Ptj
HAARLEM'S DAGBLAD
[ffS**- 'TT:
ZATERDAG 17 APRIL 1926
TWEEDE BLAD
MODERN TURKIJE.
men van rozen en bilzenkruid fan*
tastische hoop en ziekelijk verlangen
rondwaren. De rcgcering echter heeft
een scherpen blik en een ^krachtige
hand, cn geleidelijk zal ook de oude
hoofdstad van haar verleden worden
genezen cn gereinigd.
A. W,
HET SYMBOOL: DE STAD ANGORA.
Angora is een soort symbool voor
het moderne Turkscho rijk. Nu een
bloedige cn romantische geschiedenis
vertegenwoordigt het thans een solde*
lijke ontnuchtering. Ook in Constan*
tinopcl is het romantische, het klcu=
rig'Oostersche uiterlijk verdwenen. En
toch zweeft over de oude sultanstad
een eigenaardige, onbeschrijfelijke be*
koring. Men ademt als het ware een
synthetisch aroma van verschillende
beschavingen in, hetwelk Romeinsch,
Byzanthijnseh, Gricksch. Latijnsch,
Turkscli, heidensch, Christelijk ca Mo*
hammcdaansch is gekruid. Het ruikt
van bloed cn het geurt van duizenden
rozen, van wierook, nagilehs en am*
bcr. Heldenmoed cn eerzucht, afgunst
en trouwloosheid, trots en vrees
vloeien gelijk brandende, spookachtige
stroomen door de nachtelijke duister*
nis en alleen dc sterren herinneren
zich het vele lieflijke en schoonc, dat
ook hier tusschcn haat en argwaan
heeft gebloeid. Dc krasse tegenstelling
hiermede is Angora. Hier regec-ren de
prozaïsche machthebbers van liet da*
gelijks leven: ingespannen arbeid, doel*
bewustheid, wil. energie, eerlijkheid,
opofferingsgezindheid. En toch heeft
ook deze stad haar aangrijpende gc*
schiedenis. Zij moet volgens dc legen*
de door Koning Midas zijn gesticht.
Met deze stichting houdt verband de
beroemde terugtocht van Xenophon.
2500 K.M. ver door vreemd, bijna wild
land, met dc tienduizend Grieken, na
Ataxerxcs' overwinning op Kyros, in
het jaar 401 v. Chr.
In den Romeinschcn tijd was Angora
de hoofdstad van dc Galatina Prima cn
het mocht zich verheugen in dc gunst
van Keizer Augustus. In een marmeren
tempel werd het nog aanwezige Mo*
numentum Ancyranum bewaard, een
gedenksteen over dc prestaties van de
regeering--Augustus. door den kci/cr
zelf geredigeerd cn in marmer gegrift.
Dit opschrift is een copie van de ver*
dwencn vroegere borijes. die in Rome
in het mausoleum van Augustus wcr*
den bewaard. Angora werd een van dc
belangrijkste steden van het Oost»Ro>
mcinsche rijk, tijdens dc overhccrsching
waarvan het tijdelijk door dc Arabic*
ren en dc Perzen werd veroverd. Hier
behaalde, toen dc Sddsjoeken en Tur»
ken aan het Byzantijnsche rijk een
einde hadden gemaakt Timoer Lcnk
de overwinning op den Turkschen sul*
tan Bajazid (1402). Laatstgenoemde
werd gevangen genomen en, op geslo*
tear in een ijzeren kooi, door Timoer
op zijn zwerftochten meegevoerd.
Met helderen blik heeft Moestafa
Kemal het moedig besluit genomen,
hier de hoofdstad van nieuw Turkije
te vestigen, ver van de internationale
intriges van Constantïnopel, door
groote stukken land cn gebergten bc
schcrmd tegen vijandelijke oorlog)
vloten en legers. Van hier uit wordt
nieuw»Turkijc georganiseerd, worden
de leiders geschoold, het volk bestuurd
de nieuwe atmosfeer van de nationale
ontwikkeling verbreid.
Tamelijk ver van Angora trekt hoog
rotsgebergte een gekartelde muur rond*
om de stad. Naar het Oosten cn het
Zuiden strekken zich vruchtbare dalen
uit. Boomcn zijn er weinig: 3llcen hier
en daar cc nrij populieren. Langs d<
(Van onzen correspondent).
Angora, April,
karavanen bruine cn witte kameelen,
verder ezels cn muildieren, zwarte
buffels en paarden. De inhccmschc, al*
gemeen gebruikelijke wagens zijn nog
van het type, dat men op munten uit
den tijd van Alexander den Grooten
aantreft.
Gevaarlijk voor den gezondheidstoe*
stand in de stad zijn de moerassen tus*
schen de stad cn het station, ccn
kweekplaats van malariamuggen. Met
groote energie poogt de rcgcering. dit
gebied door graafwerk cn beplanting
droog tc leggen, doch het zal geruirnen
tijd duren, eer dit werk tot ccn goed
ide zal zijn gebracht. Wegen wor»
den aangelegd, dit ook voor auto's lie*
rijdbaar zullen zijn. Oude wegen wor»
den verbreed en heter geplaveid. Men
t scholen en departementsgebou*
postkantoren, molens, muniticfa*
brieken, een ijsfabriek, houtzagerijen,
elcctrische centrale en ccn groot;
nieuw hotel.
Dc bestaande hotels zijn miserabel.
Tegenover het nieuwe hotel staat het
parlementsgebouw cn daarnaast ccn
idischc school. Twee villawijken zijn
ontstaan en bijzondere waarde hecht
do president aan zijn modelboerderij,
die van alle moderniteiten is voorzien
en nog voortdurend wordt uitgebreid
cn verbeterd. Op ongeveer 5 K.M. af*
stand ligt het voorstadje Tsjankaju.
omringd door wijnbergen. Deze „tuin*
stad" met haar mooie villa's maakt
een zeer lieflijken indruk. Hier woont
de president cn hier zullen waarschijn*
lijk ook dc departementen uit Constan*
tinopel worden overgebracht, alsmede
de gezantschappen. Tot dusver is al*
leen Rusland begonnen een behoorlijk
gezantschapsgebouw te stichten.
Duitschland heeft een groot terrein
gekocht en met boomen beplant, maar
het vergenoegt zich voorloopig nog
met een landhuis. Voorloopig wordt
het contact van dc gezantschappen met
de rcgcering aldus gehandhaafd, dat
een vertegenwoordiger van het minis*
terie van huitenlandsche zaken in Con*
stantinopel woont en zoo noodig door
reizen naar Angora, dat men per
spoor in achttien uren bereikt. In nor*
lalc omstandigheden zal Angora in
ongeveer vier jaar een zeer rcspccta»
bcle hoofdstad zijn. De bevolking, die
thans op 70.000 a 80.000 personen wordt
geschat, neemt voortdurend in aantal
toe.
STADSNIEUWS
HET TOONEEL
„Zaïre" en „What is in
a name?" by de Haarlem-
sche Tooneelcliib.
De Ilaarlemsche Toónêeldub heeft
wel genoegen gehad van dc herleving
van Mr. J. G. L. Nolst Trénité's paro*
die op Voltaire's klassieke werk „Zaïre".
De eerste van dc twee opvoeringen was
althans een succes, en ik hoor dat dc
tweede liet nog overtroffen moet heb»
ben. Het oude paradepaardje-doet het
nog altijd goed. Sinds dc Haarlcmsche
première in 1914 op dat schoonc
II. 1'. C*fccst. dat ik onlangs uit dc
stoffige schuilhoeken der Herinnering
heb opgedolven luid men het brave
dier zelfs van keurige nieuwe tuigage
voorzien. Waarmee ik wil zeggen, dat
het heel aardig was gemonteerd, dat dc
tooneclaanklecding vooral in het eer
ste bedrijf zeer Oostersch aandeed, dut
de eostumcering alleraardigst was en het
ballet een zeer geslaagde toevoeging.
Meer dilettanten*toónccl dan er al is
moeten wij in Haarlem zeker niet heb*
ben, maar meer dilettantcndiallettcn
kan de stad der Martins zich ongetwij»
felcl veroorloven. Dit voorbeeld was al*
thans voortreffelijk; door gratie cn
charme, cn vooral door beschaving. De
leider had cr alle eer van. Het was
geen cliché, cn het was fijner en be*
koorlijkcr dan 't geen wij vaak van
bcroeps«balletten plegen tc zien.
Dc regie van den heer W. P. Land*
zaat waarborgde een goede détail*
verzorging, ccn uitstckcnd«volgehouden
tempo cn een voortreffelijke uitbeelding
van de rol van Corasmin. eersten Of*
ficicr van .Sultan Orosmun. Ik maak mij
ongetwijfeld aan elichcercn schuldig
door Landzaat in dc hoogte te steken,
maar de vergelijking met zijn Corasmin
anno*1914 geeft cr cxtra>aanlciding toe.
Sinds die eerste opvoering had ik niet
het voorrecht hem in eenige rol tc zien,
en zelfs in deze luchtige creatie een
heel lichte taak voor iemand van zijn
gaven bleek duidelijk hoe sterk hij
zich als acteur ontwikkeld haeft in die
twaalf jaren. Laat ik verder gaan in het
„clicheeren" cn hem hieronder laten
afbeelden door onzen teekenaar Biel*
kin, wiens teekensrift ook Zaïre (rnc*
vrouw Dora v. d. WorffBrondgeest)
op het blanke papier heeft geworpen.
Ook Zaïre was beter dan in 1914
subtieler en bekoorlijker. Zij slaagde cr*
in om zelfs ridder Ncrestan's liefde
voor zijn eigen zuster ietwat aanneme»
lijk te maken.
van den auteur kwamen volledig tot
hun recht door de uitstekende dictie
den humor van Landzaat en van den
nieuwen Orosman.
Dc heer Roest van Limburg die in 1914
de sultan was, heeft een waardig opvol*
ger gevonden. Hij was kostelijk, en zelfs
de miskende Voltaire zou hem. Coras*
cn Zaïre gewaardeerd hebhen. Ik
r dat er niet velen meer zijn die
hét oorspronkelijke werk van den groo*
ten Frar,schen classicus ooit gelezen
hebben. Hij moge zich in zijn graf
troosten met de overdenking dat als
imitatie dc „sincerest form of flattery"
is, de parodie als goede tweede volgt.
Het muzikale gedeelte van do opvoe*
ring slaagde minder goed clan het dra*
mutische. Het H. F. C.*koor van 1914
zong zuiverder cn was sterker bezet dan
dit. Ook had Corasmin nogal wat werk
om zijn slaven in actie tc houden. Rid*
der Ncrcstan kon mij maar matig vol*
doen, ondanks zijn stemvolume, cn in de
vermaarde quasi*romance (..Zaïre, o zijt
gij dan vergeten, mijn kind. hoe ik u
hartstochtelijk steeds heb bemind") ver*
oorloofde hij zich vrijheden, dio do be*
geleiding te machtig bleken.
HET DIER VOOR DE LENS
'n Boosaardige Oude.
Dc oude stad is volgens onze begrip*
pen vrijwel onbewoonbaar. De toe*
stand, waarin de ambtenaren meest»
al gescheiden van hun gezin leven
cn werken, zijn alleen vcrdragelijk bij
een Spartaanschc levenswijze en een
Spartaansch gemis aan behoeften.
Schilderachtig doet de oude burcht op
ccn heuvel, met den tamelijk goed on*
derhouden muur. waar Scldsjoekcn»
vorsten cn sultans hebhen gewoond.
Angora ligt op ccn hoogvlakte cn
het klimaat wisselt al naar het jaarge»
tijde van brandende hitte tot ijzige
koude. De stad verkrijgt onvoldoende
water van dc kleine Engüru*Su en dc
rcgcering overweegt nu ccn bcvlociings
systeem waartoe het water van dc bcr»
gen zal worden gebruikt.
Plannen, verwezenlijking, regclmati*
gc arbeid dat is Angora, terwijl dc
straten <yi stegen van Constantinopcl
straatwegen trekken scbïldcradhtige nog vol zijn van zwoele koortsdroo»
Aannemelijk werd dc parodie overi*
gens in geen enkel opzicht. Het zou
strijden met haar wezen. Dc grapjes
Maar over net geheel genomen was
het weer zeer geslaagd, en Charivarius'
tekst der zangen, alsmede zijn zeer ver*
dienstelijkc kleine composities, deelden
in het succes van zijns broeders parodie.
Het cénactcrtje „What is in a n.irae?"
dat Zaïre voorafging, behandelt het
vreemde geval van twee Engclsche La*
gerhuisdeden. die elk ccn erfenis van
vijftigduizend pond van een ova-leden
zonderling zullen opstrijken als zij erin
toestemmen om hun namen (Robert
Crawshaw en Richard Menton)) te ver»
ruilen voor den ergerlijken mam Van
Leuterpcut. Dit vriendelijke gegeven is
door den Engelschen schrijver A. A.
Milne niet bizondcr gelukkig bchan*
deld. Hij bezit, zooals de meeste En*
gelschcn. meer humoT dan geest. En
een gevalletje zooals dit eischt „l'homme
d'esprit". Een Tristan Bernard zou er
tienmaal meer van gemaakt hebben. Ro»
bert Crawshaw werd verdienstelijk ge*
tvpcerd, en Viola Crawshaw levendig en
pittig gespeeld, maar het geheel bleef
raat, hetgeen niet aan Louis van Gaste»
rcn's regie was tc wijten, Dit één*
actertjc van Milne is ccn slap dingske,
en dc keuze leek mij niet gelukkig.
Zelfs bcrocps»actcurs zouden er niet
veel mee kunnen beginnen. Het zit er
niet in.
R. P,
JUBELé
Op 25 April 1926 hoopt de heer W.
Lasschuit, Scheepmakcrsdijk 15 rood, te
Haurlcm, den dag te herdenken, dat
hij voor 40 jaren in dienst trad bij den
'neer G- J- Droste, destijds Banket*
('bakker cn Chocoladefabrikant, Groote
Houtstraat, thans N.V- Droste's Cho»
eoladcfabrick, Harmcnjansweg.
UITGAAN
GEM. ORGELCONCERT.
Het laatste der serie Orgelconcerten
plaats vinden op Vrijdag 23 April
a.s. in de Gemeentelijke Concert»
zaal.
Hierbij zullen medewerking verkenen
Bep dc WildePloeg, zang cn Cor de
Wilde, violoncel.
Beiden zijn voor ons Haarlemmers
geen onbekenden.
Miss Dorothy-Glover, een kcraresse
van het Britsch Aquarium Genoot»
schap heeft cr buitengewonen slag
van om met dieren om te gaan, maar
deze foto toont ons een boosaardige
60*jarige schildpad, die haar veel reden
tot ergernis geeft-
Hier vestigt deze schildpad den in»
druk, een vervaarlijk voorwereldlijk
monster te zijn. Hij is echter niet veel
grooter dan een flinke mannenhand
PROT. CHR. BOND VAN
SPOOR- EN TRAMWEG
PERSONEEL-
GOEDKOOP REIZEN OP
ZONDAG.
Voor het op 12 Mei a.s. te houden
congres in Zwolle van bovengenoem*
der. bond is o.m. als candidaat gc»
stcld geworden voor de verkiezing van
een hoofdbestuur de heer A. Steels*
kamp te Haarlem.
Van de voorstellen voor dit congres
door de afdeclingen ingediend zijn er
vele die betrekking hebben op de Zon*
dagsrust voor het spoorwegpersoneel.
Door het hoofdbestuur zelve is het
volgend voorstel op den beschrijvings*
brief geplaatst:
De Bond dringc er bij de regeering
op aan het verkeer op Zondag te be*
perken en voerc actie tegen het stre*
ven om dat verkeer door goedkoope
reisgekgenheden te bevorderen.
In de toelichting biervan wordt ge*
zegd;
Hoewel wij een noodzakclijken arbeid
op Zondag erkennen, staat toch vast,
dat velen Zondagsrust begeeren. Uit
de gehouden enquêtes op verschillende
plaatsen, bleek dat bij winkelsluiting
3/4 der werkgevers en alk werknemers
voor Zondagsluiting waTcn. Echter
wordt door de Ned. Spoorwegen de
gelegenheid opengesteld op Zondag
tegen verminderd tarief te reizen, waar*
door velen dc Zondag wordt ontno»
men die hun lief is.
PERSONALIA
Z. D. 11-dc Bisschop van Haar»
km heeft benoemd tot geestelijk ad*
viscur van den R-K- Bond van Gei»
tenhouders in Zuid*HolIand den wel*
cerw. heer G- J. Morsch te HiÜcgom
cn tot geestelijk adviseur van de pa:
Prop. club te Haarlem (H. Mart) den
wclecrw. pater J- F. M. Dekkers O-F.M-
Dc Koningin heeft benoemd tot
lid en plaatsvervangend voorzitter van
den Raad van beroep voor het perso*
neel der Koninklijke hofhouding, Mr.
C. W- Ritter te Haarlem, thans plaats»,
ervan gen d lid.
- Benoemd is tot onderwijzer aan
een Christelijke school Se TJmuiden.
de heer A. Luuring te Den Haag.
Voor lid van het hoofdbestuur
'an den Prot Chr- Bond van Spoor»
n Tramwegpersoneel is door d c-afdee»
ling Utrecht gecandïdccrd de heer Ai
Stcetskamp te Haarlem.
FEESTAVOND KINDERKOOR
„POLYHYMNIA".
Donderdagavond werd in gebouw
„Olympia" de jaarlijksehe feestavond
gehouden van het kinderkoor „Poly»
hymnia".
Nadat de avomd met een dansje op
do muziek van een Jazz»band was
geopend trad de heer prof Antoninü
op als goochelaar en deed dc kin.de*
ren verbaasd staan over zijn verschik
lende experimenten. Vooral door
de wijze, waarop hij uit de verschillen*
de kkedingstukken, ja zelfs uit de ha*
ren der kinderen, geldstukken te voor»
schijn haalde, waren zij ten zeerste ver*
rast.
Het hoogtepunt van den avond be*
reikte prof. Antoninï met zijn spre»
kende pop August Met de meest ge*
spannen aandacht werden de schalk*
sche en ondeugende antwoorden cn ge»
zegden van de pop gevolgd en werd
daarom hartelijk gelachen.
Tot slot vergastte prof Antoninï de
kinderen op een zeer goede vertoo*
ni'ng van dc Oud»HolIandsche poppen*
kast.
Een herhaald hartelijke applaus be»
wees, dat prof. Antomini de harten al»
Ier kinderen volkomen gewonnen had.
Het optreden van prof Antoninï
werd afgewisseld door het maken van
een dansje en rondidionen van enkele
ververschingen en versnaperingen.
Het was een recht gezellige avond,
die bij de kinderen nog geruirnen tijd
in berinnering zal blijven.
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE
In zijn Idcën heeft Multatuli ergens
verteld van een schilderij in een Mu*
scum, waarop afgebeeld is Maria Stuart
op het schavot Zij heeft haar hoofd
op het blok gelegd, de beul zwaait den
bijl. Den eersten keer maakte de voor*
stelling weinig indruk op hem, toen hij
het Museum voor dc tweede maal bc»
zocht, maakte het schilderij hem on*
rustig en toen hij er voor den derden
keer weerom kwam, had hij den beul
wel willen toeroepen: „Maar, maak er
een eind aan. Laat dc bijl eindelijk
neerkomen, sla toe, dat eindeloos wach»
ten moet voor die arme vrouw een
onduldbare marteling zijn!"
Iets dergelijks overkomt mij, wan*
neer ik door de gang van ons slation
naar de perrons ga en daar dc verlichte
reclame van een vermaarde bcschuitfa»
brick zie hangen. Het bloeiende meisje
dat er op voorgesteld is, heeft dc be»
schuit in de hand, het kind glimlacht
van genoegen, omdat zc het oogenblik
ziet naderen dat zc cr in happen mag,
maar dat oogenblik komt niet. Telkens
als ik door die gang kom ie het nog
altijd niet gebeurd: dc beschuit cn de
mond zijn nog <?vcn ver van elkaar af
en wat bewonderd moet woeden is de
blijmoedigheid, waarmee het schepsel»
tje altijd maar blijft lachen tegen de
lekkernij, die zc, wanneer er geen
grondige verandering in de afbeelding*
komt, nooit zal krijgen.
Niet alle reclames op het perron ge**
ven den toeschouwer zoo'n sterken in»
druk. Voor de mens-hen die hun geld
besteden 3an verscheidene annonces
op dc reclameborden zal het een blijde
dag wezen, wanneer de stoomlocomo»
tie? vervangen wordt door de clcctri*
sche, want nu ligt er soms een laag
vuil en stof op. die de bedoeling min
of meer nutteloos maakt. (Als ten
minste de directie na de elcctrificatic
de tarieven niet verhoogt). Sommige re,
clamcs zijn half, een enkele is hcclemaal
onleesbaar geworden. En overigens kun
je op het perron de waarheid lccrcn,
dat advertceren een kunst is, die niet
alle adverteerders verstaan.
Linoleum kan van qualiteit zoo voor»
treffelijk wezen als wij maar kunnen
denken, wanneer dc beleefde verkoo*
per dc waar probeert te slijten aan
dames, die zoo hopeloos ten achter zijn
in dc mode, een hoedje dragen van hel
jaar nul en nog niet eens hun haar
hebben laten bobben of shinglcn, dan
hecht je aan hun smaak voor linoleum
ook bitter weinig meer.
En het kan toch zoo gezellig wezen
p zoo'n reclamebord: dc Haagschc
Post naast Het Volk en een reclame
voor ijzeren ramen, waarop zoo'n sma*
kelijk landschap staat afgebeeld, dat je
nooit door andere ramen meer naar
buiten zou willen kijken, als je maar
zeker wist, dat het uitzicht altijd zóó
zonnig wezen zou. Dit is zeker een van
de beste advertenties die je op het
station kunt vinden, met die uit Delft
in dc vadcrlandschc kleuren cn dc ver»
maarde reclame met het meisje in het
witte japonnetje, de blauwe ceintuur,
dc witte baret met het blauwe lint
al wil ik niet ontkennen, dat ik op een
kouden winterdag, diep in de kraag
an mijn dikste jas gedoken, wel eens
medelijden met het arme kind gekrc*
gen heb.
Men zal zeggen dat je niet le veel
fantasie hebben moet Neen, maar ook
niet te weinig, zooals do man, die het
barbaarsche artikel R a w 1 p 1 u g s ad»
verteert let wel. het artikel kan
heel goed wezen, maar de naam is toch
barbaarsch, namelijk als je in Neder»
land bent en bovendien haast hebt om
tc stappen, zoodat je geen tijd over
houdt om jc hoofd te breken over dc
beteckenis van het woord. „Zeg wat
je. tc zeggen hebt in duidelijk Hol»
landsch man!" denk jc bij jc zelf: „als
ie dat niet kunt of wilt, zoodat ik niet
weet of Rawlplugs een nieuw soort ge*
bak zfjn of een merk sigaren,^ zal ik
het in ieder geval niet koopen".
Wat heb ik cr aan. of iemand mij
■ertcllen wil dat hij in zaden handelt
,n dc plaats waar hij Woont' er bij zet
in rood, terwijl iedereen weet dat
juist rood een kleur is, die zoo gauw
verschiet! En wat baat hcT of jc vol
trots je naam als fabrikant of lcveran»
cicr heel groot cn duidelijk zet bij een
paar plaatjes, waarvan ik niet onder*
scheiden kan wat zc verbeelden
ten. Kun jc iets verwachten va
reclame in zulke afmetingen, dat je cr
op liet perron niet veel van onderschei*
den kunt? Neen, dan liever dc afbccl*
ding van de reusachtige moeder,
haar japon die sleept van onder en van
boven tot dc kin gesloten is! Of dc
cirkebadvcrtcntie: in alle kringen rookt
men dc Modcsta, met aan 't eind in
den laatsten cirkel dc gerookte juf»
frouw Modcsta zelf.
Er is ook nog ergens ccn schip tc
zien, gehuld in rookwolken. Of het
ook spoorwggvuil is of ccn herinnering
aan den oorlogstijd, toen de schepen
voor den vijand door rookkolommen
gecamoufleerd werden, kan niet met zc»
kerheid gezegd worden.
In kleine dorpen is het eenige Z-on*
dagsvermaak dikwijls, naar den trein,
of naar de stoomboot te komen kijken.
Dan hangen dc brave dorpelingen over
het stationshek of staan op den stei*
ger geschaard. De eenvoudigste genie*
tingen zijn nog altijd dc beste en wie
zou er schade aan lichaam en ziel van
ondervinden? Persoonlijk kan ik deze
liefhebberij wel begrijpen. Er is iets
genoeglijks in ccn station. Niet omdat
de pet van den chef of zijn plaatsver*
anger altijd zoo precies past bij dc rest
an zijn costuum of dc omgeving zoo
volkomen stofvrij is als jc in je eigen
huis wel zou wcnschcn, maar omdat
aan een station de voorstelling vast
zit van op reis gaan, van andere dingen
mcnschen zien dan dc gewone, da*
gclijksche, die je, als ik zoo zeggen
mag, een enkelen keer wel eens een
beetje vervelen. Als je maar wat ver*
bceldingskracht hebt, dan reis je aan
een station met den eerstvolgendcn
sneltrein naar de ongelooflijk blauwe
zee, die het Zuiden van Frankrijk bc»
spoelt of naar de fonkelend witte bcr*
a Zwitserland. Namelijk in gc*
dachten. Want cr is voor zoo'n reisje
nog wat meer noodig. dan een reclame*
plaat: eeai zak vol geld bijvoorbeeld en
ccn reisgezelschap, dat jc past.
Maar al denk je zoover niet, er zijn
op een station allerlei dingen te zien,
waarmee je jc kunt vermaken. Nauwe»
lijks schuift een trein het station bin*
ncn of een heel gezelschap jongens, dien
i vrijmoedigheid niet ontbreekt,
schiet er als een tijger op zijn prooi op
los. „Ochtendblad, hecren!" buldert de
een. „Cigarctten!" juicht de ander.
„Sjokola!", wil een derde jubelen, wan*
neer op eens zijn oog valt op ccn reizi»
in een buitengewoon opzichtige stof*
jas, waardoor Zijn oorlogskreet in
tweeën wordt gesneden „Sjo,...l" En
dan de prachtige wagen van het restau*
rant, met broodjes cn vruchten cn
koek en weet ik wat al meer. Om dc
waarheid te zeggen, zie jc maar zelden
dat zoo'n ventje wat verkoopt cn ik
zou er wel eens naar willen onderzoo»
ken wanneer ik niet eenmaal mijn
•neus gestooten had. „Verkoop je nogal
wat?" heb ik eens aan zoo'n vrijmoe*
digon knaap gevraagd. Hij keek mij aan,
gaf nic-t dadelijk antwoord en zei on*
middellijk daarna, zich tot een collega
wendende: ..ja, ik zal daar dc geheimen
van me vak aan ccn aanstaanden con»
current vertellen!" Het was dc jonge*
ling met sinaasappelen cn onder dc nl»
gcmccnc vreugde van de omgeving wist
ik -niet heter te doen dan mij in het
halfduister van dc coupé terugtrekken.
Dat komt cr van, wanneer jc je be»
moeit met dingen, die jc niet aan»
gaan.
Maar het nieuwste artikel, dat op dit
oogenblik op stations*perrons te krij»
gen is, heet: „koffie om mee te nemen".
ITct is een uitvinding. Ongelukkige
roekcloozen, die uit hun coupé den
kellncr aanroepen, en van hem een
hecte kop koffie toegeduwd krijgen,
die zij binnen den tijd van ccn minuut
moeten verzwelgen omdat dc kellncr
in geen geval het aardewerk mag laten
vertrckKcn die rockeloozcn, welke
de keus hebben tusschen niemendal
voor hun geld cn een gezengde keel,
zullen dc ontdekking van „koffie om
mee tc nemen" zeker waardeeren. Ik
vermoed, uit dc verte 'bekeken, dat het
een soort van papieren kop is, maar
jammer genoeg is de nieuwigheid tot
nu toe in Haarlem nog niet doorgedron*
gen.
In het algemeen moet je, vooral op
een publieke plaats als een spoorweg*
station, jc maar liever niet te veel met
de zaken van andere monschen be*
moeien. Ik ken het verhaal van den
vriendclijken ouden heer, die vol deel»
neming de zenuwachtige bewegingen
zag van een Tcizigcr, die terwijl de
trein stilstond uit het raampje keek,
dan weer ging verzitten, dan uit den
wagen sprong, dan weer binnen kwam.
totdat dc vriendelijke oude heer zich
niet meer weerhouden kon om te zeg*
gen: „kan ik u misschien van dienst
en?" Het eenige antwoord dat hij
kreeg, was een blik vol machteloozcn
haat, waarvan dc brave man de be*
teekenis pas begreep, toen twee man»
nen, dien bun vak van rechercheur
uit iedere porie straalde, haastig langs
den trein kwamen en voor de coupé
stilstaande tot den zcnuwachtigen man
zeiden: „ga nu rustig met ons mee en
maak geen opschudding!" Eerst toen
het drietal lang en breed verdwenen
was, het perron weer af, begreep de
vriendelijke oude heer, dat hij ccn keci
te meer verstandiger zou hebben ge*
daan om zijn mond te houden.
Maar ik vrees, dat hij het nooi!
■leert. Dat is pas onlangs gebleken
toen hij wat vroeg was voor zijn
trein, zooals gewoonlijk en daarom
rustig in de wachtkamer voor niet*
rooken was gaan z:üen, omdat hij ta»
baksrook slecht verdragen kan. Er za*
ten in de wachtkamer drie dames: ccn
oude. die voor de anderen niet interes»
sant scheen te zijn cn twee jonge da*
mes, van wie de ccne de andere voort*
durend zat op tc nemen. Nadat de op*
genomen jonge dame in trotsche hou»
ding de wachtkamer was uitgegaan,
bleef de andere blijkbaar bedroefd ach*
ter. Zelfs had zij tranen in de oogen.
in het voorbij gaan gezegd, heel
mooie oogen waren. Niet alleen daar*
om tot medelijden bewogen, zei dc
icndelijkc oude heer: „mijn kind, als
u misschien van dienst kan zijn..."
inderdaad met de allerbeste bedoelin*
gen. Eerst keek het bedroefde meisje
vonderd, daarna stelde zij vertrou*
wen in den braven man en zei. in tra»
uitbarstende: „die prachtige man*
tel!" Waarom, ja waarom, had de
vriendelijke heer niet gezien, dat het
eerste meisje een bontmantel aan had,
een snoes, een schat, ja een won*
der was! Dit besef had hem een mal
figuur kunnen besparen, want daar hij
geen plezier had om een strafpredica*
tie togen do ijdellieid tc houden bleef
hem niets anders over, dan met stille
trom uit dc wachtkamer tc verdwij*
Ja, het station is interessant
iedereen, die er maar op letten wil. Heb
ik ooit verteld, dat Hopma en zijn
vrouw elkaar daar ontmoet hebben en
dat uit die kennismaking het gelukkige
huwelijk gevolgd is, dat dc hecle krans
kan bewonderen?
Het is geen vertelsel, dat jc zoo in
een roman leest, waar ze van alles in*
schrijven, maar een officeele mede*
dccling van Hopma zelf. „Ik reisde",
zei hij, „heen en weer tusschen Haar»
lem en Amsterdam, toen ik op een dag
een allerliefst jong meisje zag. Van
dat oogenblik af ontmoette ik haar
icdcrcn dag aan denzclfdcn trein cn ik
informeerde zoo eens bij deze en gene,
maar niemand wist, wie ze was. Ik
probeerde al eens baar tc groeten en
zoo met haar in kennis te komen,
maar zij nam van mijn eerbiedigen
groet niet de minste notitie, zoodat ik
na een paar maanden oven ver was als
den eersten dag.
„En hoe ging het verder?" vroeg ik.
„Dc elementen hebben het gewild,"
zei Hopma. „Als het op een dag niet
erg gesneeuwd had... Het toeval wou
dat wij op een dag samen de trap i
het station opkwamen, zij liep
trotsch als altijd en ik hcdccsd en niet
wetende. hoe ik toch ooit
haa- in kennis zou komen. Ik denk. dat
cr sneeuw aan dcu hak van haar schoen
was blijven zitten, want op eens gleed
zc uil. cn viel op de treë van de trap,
Je begrijpt: ik schoot dadelijk op ha3r
af en hielp haar opstaan. Zc had veel
pijn, dat kon jc aan haar zien, maar ze
zette zich dapper er tegen in. „Laat ik
u naar huis brengen", zei ik, „wil u een
rijtuig?" wamt taxis hadden we toen
nog niief. Maar daar wou ze niet van
hooren. Met een flinkheid, waar ik nog
respect voor heb, na al die jaren,
stond ze er op, toch met den trein
naar Amsterdam te gaan, omdat ze in
ieder geval naar dc huishoudschool
gaan wou, Dat was het begin van -on»
ze kennismaking. „Een maand later
waren we verloolu."
Toen Hopma mij dat verhaal gedaan
bad, begrijp je dat ik het thuis weer aan
mijn vrouw overbracht. „Heb jij
ooit geweten, dat de Hopma's zoo roe
mantisch kennis gemaakt hébben?"
„Hoe zoo?" zegt mijn vrouw.
Nu, ik doe het verhaal precies als
Hopma het mij gedaan had. Daarna
venvacht ik natuurlijk, dat mijn vrouw
wat zeggen zal. Maar ze gaat er niet
op in.
„Zeg je niets?" vraag ik.
„Och, man, wat zijn jullie toch on»
noozele stumpers,"
„Stumpers?" vraag ik, want dit ant*
woord had ik in liet geheel niet ver»
wacht.
.„Maar natuurlijk. Stumpers. Begrijp
jij dan niet, dat Emma al lang gemerkt
had, dat Hoprma belang in haar stelde.
Hij groette haar, nu ja. Een meisje ant»
woordt 'toch niet op een groet van een,
onbekend jong menseh! Toen heeft ze
cr dit op gevonden. Sneeuw aan haar
hakken had ze. Jawel, als het niet ge*
sneeuwd had. zou zc ook wel op de
trap uitgegleden zijn."
„Maar vrouw", zei ik, want deze
nuchtere oplossing van een romantisch
geval beviel mij toch :ct.
„Maar man," zei ze, doodbedaard.
„Stumpers zijn jelui, zeg ik. Vertel dat
mooie verhaal maar niet verder."
„Heb jij ook zooiets gedaan, toen
ik met jou kennis wou maken?"
vroeg ik, want het is toch niet prettig
om voor een stumper uitgemaakt te
worden.
Maar daarop gaf zij geen antwoord.
Ik weet dus nog altijd niet, of haar
hoed werkelijk bij ongeluk is nfge»
waaid, toen wij elkaar voor de eerste
maal ontmoetten. Maar als ik Hopma
zie, moet ik er toch aan denken. Die
slimme Emma! Maar dc lezer moet
het niet verder vertellen, 't Blijft strikt
onder ons.
FTDELIO.