HAARLEM'S DAGBLAD
VAN HET POLITIEKE
T0UKN001VELD
geneest en veWffeuewt de y ü&ul
ZATERDAG 29 MEI 1926 TWEEDE BLAD
TWEEDE KAMER
28 Mei.
Het recèa in aantocht. De Luchtvaartwet.
Crisiawetten opgeheven. De Naarder kweekers.
Een incident.
Het loopt met de werkzaamheden
van de Tweede Kamer ten einde voor
deze zitting.
Een zeker teeken daarvan is. dat op
de agenda van de Kamer is geplaatst
de raming van dc uitgaven der Kamer
voor 1927.
Dinsdagmiddag nog zal dc Kamer
bijeenkomen. Dan komt het zomer»
rccès. Misschien nog onderbroken door
enkele dagen van noodzakelijke samen»
komst voor spocdontwerpjcs.
In 1911 diende dc toenmalige regee»
ring een wetsontwerp in tot regeling
van de luchtvaart de luchtvaartwet.
Lang heeft dit ontwerp bij dc Kamer
gerust. Tot vandaag. Vandaag is de
wet aangenomen.
Voorts heeft dc Kamer ccnigc be»
palingen veranderd die hf! Weduwen»
fonds voor dc geëmployeerden, tot het
algemeen bestuur behoorende beheer»
schen. Dc hij dc wet gewaarborgde
uitzichten blijven gehandhaafd. maar
enkele uitwassen worden afgesneden.
Zoo zal het voortaan niet mogelijk
zijn dat een tot het fonds gerechtigde
die na zijn 65ste jaar huwt. nog pen»
siocr. ontvangt voor weduwe cn kir.de»
ren. Deze leeftijd geldt ook als dc
maxïmumdccfiijd, waarop dc ambtc»
naar. die in het algemeen burgerlijk
pensioenfonds dcclgercchtigd is kan
huwen, wil hij voor zijn echtgcnoote
en kinderen het genot van pensioen in
uitzicht stellen.
Dc Kamer heef: ook haar fiat gege»
ven aan de opheffing van verschillende
crisiswettcn. o.m. van de Distributie»
wcM916. dc schepenonderwijswet 1917.
dc ScheurwcMOIS. dc wet betreffende
nadere uitbreiding van den landstorm,
de cr:s:s»enquètcwet cn de werkloos»
hc -isvcr7ckcngsnoodw c t
Voor dc Huurwetten schijnt de tijd
ook zeer nabij.
Het verdere gedeelte van den mid»
dag ging voornamelijk heen aan dc hc>
spreking van dc al of niet wcnschelijk»
hcid. de al of niet noodzakelijkheid van
se!: devfrgocdmg «.an de kweekers
rondom dc vesting Naardcn. die door
dc inundaties in mobilisatietijd, heb»
ben schade geleden. De Naarder kwee»
kers hadden een nieuw adres gezon»
den aan de Kamer, nadat de vorige mi
nister van Oorlog geen aanleiding had
gevonden een vroegere conclusie van
dc Kamer, welke tot schadevergoeding
adviseerde, te honorccrcn.
Dc minister achtte dc schade der
Naarder»kweekers een zeer betreurens
waardig geval, maar waren er vroeg
hij niet velen geweest, die door de
mobilisatie schade hebhen geleden?
demobiliseerden en anderen. Moeten
allo deze schadevergoeding van het
Kijk krijgen?
l^e- heer de Wilde voorzitter der
commissie die namens de Kamer het
Naarder adres onderzocht vroeg na»
mens dc commissie aan den Minister
tot de uitkccplhg over te gaan van de
door dc Rechtbank te VIlage vastgc.
stelde schade.
Dc minister vroeg na cenige discus»
sic schorsing der beraadslagingen om
in dc gelegenheid to zijn naar cijfers
tc informccrcn cn ccn en ander nader
ie overwegen. Zoodat misschien niet
Dinsdag, maar Woensdag het rccès be»
ginncn zal.
Dc Kamer heeft toen nog met spoed
cn zonder iets daarover tc discussiee»
ren een aantal conclusies op verslagen
afgedaan.
Daaronder was ook de afwijzen
de conclusie op het adres van den
heer W. F. K. I'ijpcr, Indisch accoun»
tan!, waarin deze zich beklaagde over
hem in IritiLc opgelegde aanslagen in dt
oorlogswinstbclasting en zijn daarop ge
volgde gijzeling.
Dit adres had voor den klager niets
opgeleverd. De Kamercommissie be
sloot na nota»wisseling met ..Koloniën"
da: den klager niets onrechtmatigs
was aangedaan cn concludeerde tot
het overgaan „tot dc orde van den
dag".
Dc conclusie werd zonder discussie
cn zonder hoofdelijke stemming aan»
vaard.
De hamerslag van den president
viel.
Toen, opeens weerklonk een krach»
ttgc stem van dc publieke tribune,
waar het den gcheelen middag zeer
rustig was geweest.
Een net gekleed bezoeker stond,
bleek geworden van opwinding, recht
in tic bank op de publieke tribune.
..Ik stel u, mijnheer de voorzitter",
riep h;j inct stentorstem uit, „ingebrc»
kc. dat u zondc'r uandacht te wijden
aan mijn zaak, mij in 't ongelijk stelt".
Dc voorzitter hamerde cn hamerde
nog eens.
Dc stem schccuwdc door!
..Dc Kamer doet m<i onrecht!" „Ik
hen geruïneerd! „De Kamer heeft me
ruïncerd.geruïneerd".
De s eidwachter was spoedig bij den
verontwaardigde en greep hem beet.
„Laat mij maar los. ik zal wc! gaan!'
„Maar zc hebben me geruïneerd"
nog cenige klanken. Er. dc rustvcr»
:oo:dcr was verwijderd.
Dc voorzitter stelde voor ook dc
motic/van Rappard i/z. het totalisator»
verbod dc volgende week te bchande»
delen.
En sloot dc vergadering.
EERSTE KAMER
Waterstaat. De tarie-
venverlaging bij de spoor
wegen.
De hoofdzaak van dc morgenverga»
dersng van heden dc Kamer ging na
afloop cU*rvan tot 8 Juni uiteen
was dc rede van den minister van Wa
terstaat.
Minister v. d. Vcgte heeft ook in
den Senaat zijn leedwezen cn dat der
rcgcering uitgesproken over het on»
dergaan van den Tcrschellingschcn
loodsschocner. Nog eens sprak dc mi»
nistcr zijn leedwezen er over uit. dat
niet eerder een onderzoek is ingestclJ
geworden Maar. toch vroeg hij den
heer Polak niet op zijn stuk te blijven
staan tn zijn vraag om voor den Raad
voor de Scheepvaart te onderzoeken.
Om twee redenen. Omdat do Raad
voor de Scheepvaart hier een be»
voegdheidskwcstic ziet en in dc
tweede plaats omdat de thans wer»
kende commissie ook conclusies over
reorganisatie van het loodswezen kan
stellen, wat de Raad voor dc Scheep»
vaart niet kan.
De minister geeft al zijn aandacht
aan de belangen voor dc scheepvaart
in dc drie Noord, provincies, die dc
heer Smeenge heeft bepleit.
In don Senaat heeft de minister wa!
breeder gesproken over do spoorweg»
tarieven. Ook dc minister zeide hij
was eerst geschrokken van de voor»
stellen der directie, óók hij gevoelde
't als ondemocratisch, dat dc derde
klasse het minst in tarieven was
daald.
Dc minister had echter dc directie
moeten gelijk geven.
Hij merkte allereerst op, dat e:
moet worden aangestuurd op ccn door»
gaande verlaging, Nu had men bij het
stap voor stap verlagen, kunnen aan
vangen me; ccn verlaging -over di
hecic linie van 15 pet, Maar zeide
de minister doen wc dat. dan blijft
voor goed een verkeerde toestand,
waarvoor thans het oogcnblik geko»
men is om daaraan ccn einde tc ma»
ken. Er moet meer gebruik wordep 2c»
maakt van dc eerste cn tweede klas»
sen door personen, die daar hooien
Later zou het oogcnblik daarvoor
waarschijnlijk niet meer komen.
Vandaar de verschillen in dc ver»
lagingspercer.ten.
Een verlaging, die een eerste stap is.
INTIMUS.
STADSNIEUWS
HARMONIE CRESCENDO.
De Muz .ek vereen ig mg „Harmonie
Crescendo", directeur de heer 11. W.
Hofmeester, geeft Zondag 30 Mei, tc
8 uur, in den tuin van het Brongebouw
een zo m er» con oer t met medewerking
van de Mauncnzangvcrceniging „Proza
en Poëzie", directeur dc heer Jan
Booda.
Heden. Zaterdagavond, geeft Har»
monie Crescendo ccn concert op dc
F.LGAWA.
DE KUNSTVERZAMELING IN HET
FRANS HALS MUSEUM.
Vrijdagmiddag hiel? de Vcrccniging
tot Uitbreiding der Kunstverzameling
rn het Frans lkls Museum alhier ccn
ledenvergadering.
De vergadering was zeer slecht be.
zocht. Rekening cn verantwoording van
den penningmeester werden igoodgc»
kcurd.
He; aftredende bestuurslid, dc heer
A. II. Broos, werd herkozen.
HET FILMKIJKSPEL
Cinema Palace.
De film „Gold Rush" is zooals tc
verwachten was geprolongeerd. De
directie van Cinema PaJacc heeft voor
ccn geheel nieuw, geestig en interes»
sant bijprogramma zorg gedragen, dat
alle belaivgftelling waard is.
Luxor.
„Marokkaansche machtén" is dc titel
i het hoofdnummer dat deze week
Luxor draait. Zoo een naam zegt al
heel veel. Die verraadt dc romantiek,
de mystiek, dc avontuurlijke sfeer van
do film al bij voorbaat. En wij zijn in
het geheel niet verbaasd als wij dc of»
ficierem van het Fransche Vreemde»
lingen legioen zien verstrikt geraken
in »dc webhen van liefde, van oproer,
van Marokkaansche hst. cn Marok»
kaanschc ón'tngue. Wij zien niet ver»
baasd ais wij de gedistingucerde
Francaise zien dwalen van Ver»
sailles naar dat land van het
Vreemdelingen legioen, waar een nobel
Fransch kapitein beroemd en gorid»
derd haar zijn 'leven gaat oi'fc»
-ren.
'De goede romantiek »is nu eenmaal
geconcipieerd uit een reeks van spellm»
ge»n van het noodlot en ec-h serie van
wissel» en 'toevalligheden, die wij in de
film 'dankbaar aanvaarden. Als be»
fcwame actrices en aoteurs in zoo ccn
rolprent de hoofdrollen vervullen dan
kunnen wij met genoegen tuin dc fan»
tastische jacht naar avonturen mee»
doen. .Marokkaansche naohten" vol»
doet in elk opzicht aan dc eischen die
wij do romantische film mogen stel»
Icn.
Het bijprogramma dn Luxor biedt
vooral in het actucede en het aan na»
tuur en wetenschap gewijde gedeelte
veel goeds. Een klucht ón twee be»
drijven is inderdaad buitengewoon
kluchtig. En omdat de ten top gevoer»
de nonsens in het bioscoop»programma
van tegenwoordig a! even eioodzakc»
lijk is als de verst doorgevoerd© ro»
mantick en de consequenst uitgevoer»
de tragiek, voltooit deze klucht op uit»
stekende wijze het zeer afwisselende
programma van deze week.
Vermelden wij tenslotte Jat aan dt
muzikale illustratie van de films veel
zorg is besteed.
Scala-Theater.
Voor een uitverkocht huis werd Vrij
dagavond in bovengenoemd theater we
der een programma vertoond dat allen
lof verdient. In de eerste plaats willen wij
noemen het optreden van Boubcr's gezel
schap met dc schets„Het afscheid var
den koloniaal". In deze schets werken
o.a. mede Emil Timrott, Joh. Elscnsohn
en Aaf BouberTen Hope Het geeft
een episode uit het kolonialcnleven in
Iodic, den dag voordat de zes jaren
zijn, het verlangen naar Holland en hoe
de eene man aan den ander zijn geschie
denis vertelt, van de ellende in Indic en
hoe bij als een wrak naar liet vaderland
terugkeert. Het was op sommige oogen-
bükken ontroerend, vooral door het spel
van Emil Timrott. Het gezelschap had
een volkomen verdiend succes.
Vervolgens het optreden van liet hu
moristisch heerenkwartet „Mascotte''
Dat het gepresteerde door dit kwartet i
den smaak viel, bewees wel het daverend
applaus na elk nummer. De hecrcn open
den hun repertoire met het groote Frau
sche werk „Sur les Remparts" cn gaver
daarna cenige komische zangnummers, i
waaronder de Janscn-cantate. Een dave-
rend applaus noopte dc heeren tot een
toegift.
Ook het filmgedeelte is goed ver
zorgd. Allereerst het mooie journaab en
daarna cenige komische nummers.
Het hoofdnummer „De witte schaduw"
is ccn faniilie-draina cn behandelt de ge
schiedenis van tweeling-zusters, die even
wel geheel verschillend van karakter
zijn. Dit geeft wel aanleiding tot eenige
tnvikkclingen vanwege de groote gelij
kenis der beide zusters. Deze uitstekend
gespeelde doch wel ingewikkelde ge
schiedenis wordt op dc bekende manier
geëxpliceerd door den heer Van Pelt.
Rest nog een woord van aanbeveling
.1 tot slot van waardcering voor de mu
ziek die zich boven allen lof van haar
vaak moeilijke taak kweet.
VERKEERSONGEVALLEN
NOG MEER ONGELUKKEN
IN DE MEER.
in Haarlemmermeer.
Vrijdag wilde dc bestuurder van een
motorrijwiel, de aannemer van het
pompstation van dc waterleiding aan
den Spiianiwoudcrwcg, aldaar met zijn
•motorrijwiel coil wagen van den melk»
handelaar II. passecren, op hetzelfde
moment dat deze ccn erf opreed. ITij
tin daarvoor echter ruimte te kort
niet den wagen zoodanig in bot»
sing, dat hij met den motor over den
weg werd geworpen. Met een verbrij»
zcld been werd dc m :n opgenomen en
naar een ziekenhuis in Haarlem over»
gebracht. De politic stelt een onder»
zoek in. i
Op den Slotcrweg schrok een voor
ccn boerenwagen gespannen paard van
den landbouwer B. voor een passecren»
dc auto. Het dier werd schichtig, nam
een zijsprong cn kwam met het geheele
rij in de wegsloot terecht. De bestuur»
der wist er intijds af tc springen en
kwam met den schrik vrij. Met veel
moc.t gelukte het om het paard tc
redden cn dc deerlijk gehavenden wa»
gen weer op 't droge tc brengen.
In Halfweg
Op den rijksstraatweg werd een
wielrijder, dordat hij verkeerd uitweek,
aangereden door een hem achterop rij»
dendc auto. Hij bekwam geen letsel,
doch zijn nieuwe fiets werd vrijwel ge»
heel vernield.
MERCURIUS,
Dc afdeeling Haarlem van den Na»
tionalcn Bond van Handcis» en Kan»
toorbcdienden .„Mcrcurius" vergaderde
in restaurant Brinkmann.
Onder dc ingekomen stukken bevond
zich o.m. een brief van den directeur
der Gemeentelijke Arbeidsbeurs, bepa»
lende dat deze instelling speciaal cn
uitsluitend op Dinsdagavond van 7 tot
8 uur is geopend voor de inschrijving
van Handcis» cn Kantoorbedienden.
Dc penningmeester der afdeeling
Haarlem van dc Ncderlandsche
ceniging tot het oprichten en instand»
houden van herstellingsoorden van
Handels» cn Kantoorbedienden, Plan»
delsreizigers cn Handelsagenten, werd
in deze vergadering een bedrag ad
10.30 ter hand gesteld, dat voor die
instelling was bijeengebracht op de ge»
houden Landdag van „Mercurius" op
Hemelvaartsdag te Velserbeek.
INGEZONDEN MEDEDEELINGER
k 60 Cent» per regel.
s Asthma, Bronchitis
indere ziekten der ademhi
lings organen kunnen Uw leven
vergallen. Voor de prikkelende
hoestbuien die U 's nachts uit den
I siaap houden is er één beproefd
middel: AKKER'»
■Abdijsiroop
den I
loefd
POLITIEHONDEN DRESSEERCLUB
„ZUIDERHOUT".
Op Zondag 30 Mei, van 9 uur tot
3 uut houdt genoemde vcreenigiog een
onderlijnge-n wedstrijd voor de honden
welke aan de a.s. voorkeuring der
Kon. NecL Politiehonden»Vereen iging
zullen deelnemen. De toegang tot het
eigen terrein „Huis ter Zaancn", Mid»
dc-nweg Schoten (over 't Raadhuis) is
vrij voor belangstellenden.
PERSONALIA'.
Op de te Utrecht gehouden verga»
dering der Verccniging voor Christe»
lijk Volksonderwijs is als bestuurslid
herkozen de heer K. Brandts te Iiaar»
lem.
NEDERLANDSCFIE AANNEMERS»
BOND.
J*aarvergadering
te Haarlem.
De jaarvergadering van den Ncdc-r»
landschcn Aannomorsbond zal dit jaar
Haarlem worden gehouden op 16 cn
17 Juni a.s.
De afdeeling Haarlem en Omstreken'
un dien Bond zal als gastvrouw op»
treden. O.m. biedt zij haar gasten op
17 Juni een auto«tooht aan, welke zal
leiden door de meest schitterende ge»
deel ten vast de omgevingen van Haar»
lc-m, Overveeo, Bloemendaal. Santpoort
Heemstede, Vogelenzang. Atrdenhout
en ook Haarlem zelf zal passecren.
DS. L. PO9T.
De Kerkeraad der Ned. Hcrv. Ge»
meentc te Amsterdam heeft den naar
Haarlem vertrekkenden predikant Ds.
L. D. Poot benoemd tot ccreüd der
Commissie voor Zeemanszending,
terwijl deze Commissie ds. Poot bc»
noemde tot haren algemeencn secre*
taris.
NED. AANNEMERSBOND.
De jaarlijkschc algemcenc vergade»
ring van den Nederl. Aannemershond
zal gehouden worden tc Zandvoort op
16 en 17 Juni. Op Dinsdag 15 Juni des
namiddags half vijf zullen het hoofd»
bestuur, het bestuur der afdeeling
Haarlem en de regelingscommissie
ten stadhuize te Haarlem door het ge»
meentebestuur van Haarlem worden
ontvangen.
VOOR NIEUW VREDENHOF.
Het gaat met dc inzameling voor
„Nieuw Vrcdenhof" te Heemstede
naar wensch. In „Ons Blad" deelt ds.
Korff mede, dat hij van iemand dien
hij niet anders dan als N. N. mag aan
duiden een envelop thuis kreeg die
bij opening f 1000 voor het Nieuw
Vredenhof bleek te bevatten. Het geld
dat mu voor het gebouw door ons ont»
vangen,/is daardoor geklommen tot
boven de f 29000. Er ls nu nog slechts
,f 1000 noodüg.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 CENTS PER REGEL
Haarlemmer Halletjes
EEN ZAT ER D A G AVO NDPRAATJ E
Dames cn hecrcn, het is weer Maan»
digmorgen, U bent er weer cn ik ben
cr weer cn dc markt kan dus voortgang
hebben. Als u er niet was, dan kon de
maikt wc] sluiten cn als ik cr niet was
van 't zelfde, want dan zou dc Ma m-
dagmarkt niet compleet wezen. Jonge
man, j:j daar op de derde rij.in 't par
terre. sta niet zoo stom te lachen, schlc»
mi el die je bent en hnal liever je broek
op als ccn sjcntclman, want die han^t
over je schoenen cn dat is dc mode
niet. Ja. ga liever naar huis cn vergeet
maar mijn groeten tc doen. want ik heb
zc je niet meegegeven. Kijk hem nou
staan schelden op ccn afstand, net als
dc communisten doen in dat verre Rus»
land op u en mij cn dc rest vaft
Europa.
Ziezoo, nu zijn wc weer onder ons cn
kan ik mijn rede voortzetten. L a
séance continue of in goed
Hoarlcmsch: dc rede wordt voortgezet,
zooals dc voorzitter van de Fransche
Karncr zei. toen ccn anarchist er ccn
bom in had geslingerd. Verwonder je
niet omdat ik Fransch versta, dat heb
ik van mijn vader cn die had het weer
van mijn grootvader en die weer van
mijn overgrootvader en die weer van
mijn bef.-overgrootvtider en als jc bij
me thuis komt kijken, op dc Nieuw.
markt 22). drie hoog, dan hangen al
mijn voorvaders naast mekaar, net als
bij dc deftige lui op de kastcclcn cn je
mag het gcloovcn of niet. maar ze lijken
allemaal op mekaar: ccn hoog voorhoofd
voor berging van het verstand cn daar»
onder twee oogen. Uit het cenc straalt
de koopmanschap en uit het andere dc
mcnschcnliefde. want zonder die twee
kun je geen koopman wezen Wij, in
onze famieljc. die van ouder tot ouder
marktkoopman zijn geweest, krijgen als
we meerderjarig zijn geworden, diezelf
de formule mee in een plechtige familie»
raad, gepresideerd door notaris Van
der Gouw van dc Keizersgracht, zooals
de grondvester van ons geslacht dat
eenmaal heeft verordonneerd, om tc zor
gen. dat de goede geest en dc reputatie
in het geslacht Van der Knaap zou blij»
ven als een talisman.
Ja, dames en hoeren, wij Van dei
Kuaapcn blijven getrouw aan ons bla»
zoen, dat een dubbele spreuk draagt op(
een veld van blauw, gedragen door twee
griffioenen, jc inoct weten dat zijn die»
ren uit de heraldiek of wapenkunde,
die r.ict oestaan in het dagelijkschc
leven, net zoo min als dc dieren dl: de
moderne schilders op het doek brengen
en die een groene tong laten hangen uit
een blauwe bek. Doet cr niet toe. A's
ze er plezier in hebben, laat zc, want
ccn mcn.sch zijn lust is een mensch zijn
leven cn mijn hondje thuis op de
Nicuwmarkt, verandert er geen sikkc»
pit van cn bleef met zijn schorre stem
(want bij w a s wat oud) den
hcclcn nacht dóór blaffen dat de buren
cr niet van konden slapen cn dat mijn
bovenbuur, die rechercheur bij de politic
is. cr bij den commissaris over ge»
klaagd heeft. Meneer dc commissaris
heeft me laten komen en gezeid: „van
der Knaap, zcit ie. op u heb ik niets te
zeggen cn op uw vrouw niet. want die
is ccn voorbeeld van ccn huisvrouw
(hou ze in ccrc en spreek ze niet tc
cel tegen, want daar houdt een vrouw
„•1 't algemeen.niet van) cn tegen je kin»
deren neb ik ook niemendal, maar wat
moet dat met die hond'. Die schandali»,
scert dc hcc.c huurt cn ik krijg klachten
•an mijn rechercheur cn waar moet dat
icen. vanwege nachtelijk burengerucht,
bedoel ik „Meneer dc commissaris",
zeg ik. „ik begrijp het best. ik begrijp
het al lang, maar wat kunnen ik en mijn
famieljc daaraan doen! Als uw rechcr»
chcur overdag waakt over de men»
schen. dan komt hem in den nacht ccn
-ustigc slaap toe. Accoord. Maar nou
vraag ik u met alle respect voor u ais
mensch en als commissaris, mag ik dc
natuur tegengaan? Mag ik of mijn
vrouw cn kinderen dc boomen beletten
0111 tc groeien of de bloemen om tc
ruiken? nee, toch, mag ik dan mijn Fik.
dat stomme dier. dit welhaast vijftien
jaar met dc famieljc lief cn leed ge»
deeld heeft, dc kluif van dc voordecligc
dagen cn het droge brood van de sof.
mag ik zijn natuur tegengaan, die is
om zijn bek tc houden over dag omdat
cr dan in de buurt al rumoer genoeg is
en tc blaffen'in den nacht, omdat hij
tegen dc stilte niet kan?"
„Van der Knaap", zegt de commissi»
ris. „ie praat naar mijn hart en ik weet
er alles van: ik heb mijn eischen cn die
steunen op wet en verordening cn j'-i
hebt je eischen, want je moet vrouw
<",1 kinderen aan den kost helpen cn
dat stomme dier van jou, zooals je zegt.
munr dc buren zouden wel willen dat
hij wat stommer was, heeft ook zijn
eischen, want die wil leven volgens zijn
natuur cn die is om tc blaffen in den
nacht, als het tijd voor de menschen
is om te slapen. Maar boven al du
eischen. van der Knaap, gaan dc
eischen van de samenleving, of
'mccnschap cn die zijn, dat het in
voor de nachtrust bestemden tijd stil
is op de Nicuwmarkt, En ga jij nou
'naar huis cn denk er over na en zorg.
dat ik geen klachten meer hoor, f want
daar moet een einde aan komen". 1:
jlaat ik nou bij mijn thuiskomst Fik
[dood op dc trap vinden, met mijn
Ivrouw cn kinderen bedroefd cr om
heen: het lieve dier had er dc snuif
van cn is gestorven van treurigheid,
lomdat het ons niet tot last wou wezen
A'Cgc de woorden van den commis»
snris.
Ja juffrouw, u bedoel ik. daar op dc
ierdc Tij in de stalles, met dc wonder»
bloem op uw hoed, je hebt dc tranen
in jc oogen cn dat strekt je tot eer.
Medelijden met dc dieren is het begin
van vriendschap voor de mensehen.
Maar ik zie wat jelui denken, dames cn
hecrcn: van den Knaap slaat door van»
daag. want hij had het over een dubbele
spreuk en hij is gekomen op zijn dooie
Fikkie. Ik zeg u: nee, want die spreuk
z.i! ik u zeggen. Die is: leve dc mensch»
hcid cn weg met dc kiespijn. Die dub»
bclc spreuk heb ik vroeger op mijn
estrade of podium gehad, maar sedert
een lage concurrent op zekeren morgen
dc woorden veranderd heeft in: weg
met de menschhcid en leve dc kiespijn,
heb ik de woorden weggenomen, om
misverstand tc beletten Leve dc
nschhcid. Weg met de kiespijn. Zie»
daar do leus yan mijn geslacht en daar»
naast is niemendal meer noodig, can
mijn tasch, aan mijn voeten, want daar
liggen dc beroemde pakjes van mijn
kierpijnmiddcl in, dat uitgevonden is
door den «liereersten Van der Knaap,
den grondvester van mijn vermaard ge»
slacht. En ik kom hier niet om leugens
tc vertellen, maar het is waar cn jc kunt
het in de Ghinceschc staatsarchieven
van de Chinccschc hoofdstad Bekïng
vinden en nalezen In het begin van
de dertiende eeuw heeft dc toenmalige
keizer van China een buitengewoon gc»
zantschap gestuurd naar «mijn voorva»
der in het familieslot op de Nicuwmarkt
cn de president van die deputatie heeft
driemaal voor inijn voorvader gebogen
cn gczcid: Locmluchtc bcstlijdcl del
kiespijn" (want de Chincczcn kunnen
zooals u weet dc r niet zeggen). ..locm»
luchtc bcstlijdcl van velschlikkelijkc
smalt, onze gcbicdcl zendt ons hiel naai
Amstcldam, om van u te koopen vool
jeld cn goede wooldcn het geheim van
uw onoveltloffcn lcmcd'c tcp.cn dc
kiespijn, want het klaakt in zijn kiezen
cn het lommclt in zijn vooltnndcn van
lechts en van links cn hij kan niet be»
'hoolüjk slapen". Toen heeft mijn voor»
vader gezegd: F.dclc heeren (want hij
was een man van goede manieren) het
zal mij een genoegen cn een voorrecht
zijn. een gros pakjes van mijn middel
tegen kiespijn aan den keizer van China
aan te bieden, zonder betaling. Toen
heeft dc keizer uit tcgcnbclccfdhcid
mijn voorvader dc erfelijke waardigheid
verleend van F.ereridder van den Gou»
den Draak met witte strepen op den
rug Daarom hen ik. zijn nazaat, nu hier,
onder 'c leuze: Leve de menschhcid en
weg met de kiespijn. En zoo beroemd
is dat middel, dat ik hier in dc front»
Inge een lieer ontdek met een dikke
wang. Dat is niet gekomen door ccn
1 verschil van mccning met zün buurman
cn ook niet omdat hij tegen de open»
staande deur is gcloopcn, maar dat is
ontstaan door de kiespijn. Dc kiespijn,
dames en hecrcn, is de grootste kwel»
lerij des levens cn ik zal nu uitdeeling
houden van deze voortreffelijke pakjes.
1 tegen betaling van één kwartje of vijf
en twin tig 'centen. Dit,geeft ccn drie»
voudig voordeel: ten eerste, numcre
ccn. raakt u de kiespijn kwijt; vervol»
gens, numero twee, kan ik mijn tong
een oogcnblik rust geven, dut hij niet te
gauw opslijt, want hij moet nog min»
stens vier cn dertig jaar mee, dan ben
ik tachtig cn ga stil leven op het fu=
mic!jc»buiten aan dc Vecht cn ten slotte
numero drie kunnen de dames en hee
ren even rusten van luisteren naar
mijn toespraak, omdat de boog niet al»
tijd gespannen kan blijven.
Dames en heeren. nu is dc zaal ont»
ruimd door dc eerste serie toehoorders
cn kan de tweede serie worden tocgela»
ten. precies als in de bioscoop, bij ccn
doorloopendc voorstelling, maar hier
worden jc geen knollen voor citroenen
verkocht. Niets in mijn mouw, niets
achter de mouwen, alleen Van der
Knaap, marktkoopman, met zijn tasch,
die al c-cn beetje oud begint tc worden
Koop dan een nieuwe, zegt u. maar cr
zijn gewichtige redenen, waarom ik
daarmee nog wat zal wachten. De vol»
gende week ben ik jarig en de president
van dc republiek Liberia heeft laten in»
formeeren, of een nieuwe tasch met dia»
manten bezet, door mij zou worden
aanvaard, nadat ik hem drie maanden
geleden voor goed van dc kiespijn afgc»
nolpen heb. Jcluf denkt misschien dat
ik jc wat op dc mouw speld, omdat
de bewoners van Liberia negers zijn.
maar ik zeg je: in zwarte tanden kun
je net zoo goed kiespijn hebben als in
witte en dc eenige tanden, waar je
nooit pijn in hebt, zijn die van den
tandarts. F.r zijn menschen die denken,
dat dc tandartsen mijn vijanden zijn.
maar den Van der Knaapen hebben van
hun leven maar één vijand gehad cn
dat is dc kiespijn. Als ik het nou voor
't kiezen heb, dan heb ik liever mijn
eigen kiezen, zooals de natuur me die
geschonken heeft en de kans op kiespijn,
waar mijn middel jc van af helpt, dan
het vnlsche gebit, dat de tandarts jc
levert voor hcciwat centen.
Van dc centen gesproken, daar is mc
dc vorige weck Donderdag wat ver»
schrikkelijks overkomen op dc markt te
Cocvordcn. Begrijp goed: ik zal nooit
wat kwaads zeggen van dc Coevor»
denaars en ik heb later gehoord dat de
juffrouw geen geboren Cocvordcnsche
was: een uit Lutjewinkel cn alleen
maar ingetrouwd te Cocvordcn. Ja, het
was een juffrouw. Net had ik weer een
toespraak gehouden cn al zeg ik het
zelf. die was nogal geslaagd, want al
,is de gave der welsprekendheid mij 1
ook In ruime mate geschonken, den!'
ecnen keer gaat het beter dan de an»
dere, want een mensch is geen machine
en ccn Van der Knaap zeker niet. Ik
was net aan een kleine pauze gekomen,
want het woei .nogal cn het is niet ge»
makkelijk te praten tegen een noordwes»
tenwind, die af en toe uitschiet naar het
noordoosten^ daar komt die juffrouw
naar mijn estrade of podium en zegt:
„ik wil twee pakjes van jc kiespijn»
middel hebben voor zeven stuivers dc
twee".
Ik blijf bedaard, want in de ernstigste
omstandigheden des levens is kalmte en
rust de beste medicijn en ik zeg: „juf»
frouw. u kent mij niet cn dat neem ik
u niet kwalijk, alhoewel het een teleur»
stilling is. daar mijn van ouds vermaar»
de fnmielje sinds onheugelijke jaren tc
Cocvordcn welbekend is. Als u twee
pakjes voor zeven stuiver hebben wil,
daar ginds op den hoek staat ccn man,
die zegt dat hij een middel tegen kies»
pijn verkoopr. Daar zal u moeten wc»
zen!" Begint me die juffrouw te
lachen cn zegt: „jawel, koopman, 't is
al goed, geef de twee pakjes voor zeven
stuivers dc twee maar hier". Toen
begon het bloed van dc Van der Knaa»
pen in mijn aderen te koken. Ik zeg:
„Juffrouw, wie is u. dat u niet weet.
dat ccn van der Knaap nooit van zijn
leven laat afdingen? Als u een gros,
dat is honderd vier en veertig pakjes
van mij wil koopen. dan is en blijft de
prijs ccn kwartje per pakje. Maar als
ii aan dc zieken in het ziekenhuis te
Coevorden een pakje geven wil, ik weet
niet hoeveel patiënten er wel liggen, al
waren het ccn tweeduizend, dan- stel ik
u die gratis ter beschikking. De juf»
frouw lachte nog altoos. Toen heb ik
een agent van politie gewenkt en ge»
zegd: „'deze juffrouw belccdïgt mij tot
in het diepst van mijn ziel, wees zoo
goed.-dc juffrouw van dc markt te la»
ten zetten". Hij kon dat niet doen. zei
hij. dc markt was vrij. „Welnu", zeg ik,
„dan zal ik doen wat mijn -licht is.
Dc-/c juffrouw ken ik niet meer". En
als zij nu de aanstaande weck of daar»
volgende week voorbij mijn estrade
podium gaat, dan zal ik door haar
heenkijken, ofschoon ze nogal zwaar»
lijvig was. Die juffrouw is lucht voor
mij cn ik hoop dal op deze gewaardeer»
dc markt v.-.n Haarlem, waar burgemees»
ters hebben stilgestaan om naar~ mij tc
luisteren, iets dergelijks mij nooit zal
overkomen. Wij. van der Knaapen zijn
•an >'en sterk gestel, uitgezonderd ccn
•erkvudhe-id at cn toe in het slechte
seizoen, die ik nu en dan wel oploo»
pen moet op dc markt te Enkhuizen,
waar ik net op ccn trekhoek sta, maar
een herhaling van deze gebeurtenis zou
mijn gezondheid ernstig benadeelcn.
Begrijpt goed. dames cn heeren. ik
ben niet onbillijk. Als iemand naar mij
toe komt en zegt: „Van der Knaap, de
-olgendc week vier ik mijn zilveren
bruiloft, ik heb zestig gasten genoodigd
en ik zou iedereen als verrassing een
pakje van je voortreffelijk middel tegen
kiespijn cadeau willen doen", dan zeg ik
op mijn beurt: „die geef ik voor twee cn
twintig cn een halve cent het pakje cn
zie, dat jc den gouden bruiloft haalt!"
Dat noem ik menschlicvcndhcid, want
ik ben graag blij met de blijden. En
komt c-r iemand vragen voor ccn arme
nicht of een tante, die het niet te
b: eed heeft, dan spreekt mijn hart een
woordje mee. Maar laten afdingen, ik
zou nog liever mijn hcele leven kiespijn
hebben en hoe verschrikkelijk zou dat
wezen, dan over te gaan tot een daad,
die mijn hecle voorgeslacht onsterfelijk -
zou blamccren. Asjeblieft, meneer, drie
pakjes en hier is een kwartje van uw
gulden weerom. En daar heeft u er twee
juffrouw, tien stuivers, precies gepast.
En hier, jongmensch, is één pakje voor
twee dubbeltjes cn vijf centen, maar
dat is geen cent, maar een Duitscho
pfennig. Dacht je mij te bedotten, die
alle munten, maten en gewichten van
de wereld kent cn zoo maar met het
bloote oog best kan zien, dat jou ka»
rekter onder dc maat is cn dat jc ge»
wogen bent maar te licht bevonden!
Als je geen echte goeien, Nederland»
schen bronzen cent er voor in de plaats
hebt, moet ik mijn pakje terug. Vcni,
vidi. vici, hetgeen in onze moedertaal
zeggen wil, dat ik kom. zie en mij door
niemand voor den mal laat,houden!
Ik zes. u. dames en heeren, past op
voor de kiespijn. Jc hebt zc vandaag
niet. je kunt cr, morgen mee gestraft
wezen en waar móet jc dan naar "toe. als
ik in Sas van Gent op' dc markt sta cn
je mijn telefoonnummer niet weet?
Beter dan zorg is voorzorg. Wat zouden
je vrouw cn kinderen zeggen, als ze
overmorgen kiespijn kregen cn jc was
hier op de markt geweest en had ver»
zuimd. zoo'n prachtpakje voor den on»
noozelen prijs vin een kwartje mcc te
nemen! Hier juffrouw, vier pakjes en
hier meneer, u zes cn recommandeer mc
niet bij de buren, omdat het onnoodig
is. Goeie wijn behoeft geen krans, of»
schoon ik gehcebon(houder ben; als er
in Nederland ooit plaatselijke keuze
komt, doet ze mij niks, dun ben ik er
aan gewend.
En nu komt cr groote nauze. want
het is twaalf uur en de juffrouw in het
café heeft mijn koffie al ingeschonken,
zooals ze twintig jaar lang icdcren
Maandag klokke twaalf doet. Met veel
suiker, want daar hou ik van, Dc bo»
terhammen, die mijn lieve vrouw van»
morgen voor mc gesneden heeft, sma»
ken daar beter bij, dan de biefstuk, van
den rijkdom.. Over een half uur ben
Stuur jc vrienden!"
ITDELIO.