HAGELWITTE TANDEN
MEDISCHE BRIEVEN
haarlem's dagblad dinsdag i juni 1926
KOLONIALE POLITIEK IN NOORD-AFRIKA.
ABD-EL-KRIM'S ONDERWERPING.
ZAGHLOEL'S VERKIEZINGS-SUCCES IN EGYPTE.
(Bijcondere correspondentie, United Telegraph).
Wanneer tegenwoordig uit Afrika
nieuws wordt aangekondigd, weet de
dagbladlezer reeds hij voortaant dat het
betrekking zal hebben op dc Europee»
sche koloniale politiek, waarvan het on,
mctelijkc land een der objecten is ge»
worden. De berichten* waarmede Afrl*
ka den laats ten tijd de aandacht van de
gchccle wereld heeft getrokken, bclich.
ten inderdaad het koloniale probleem
van zeer verschillende zijden, l i; Cairo
wordt gemeld, dat de partij van ^agh»
loei bij dc verkiezingen ccn ovcrwcl»
digende meerderheid heeft verkregen
uit Per. dat Abd»cl»Knm den Fran,
schcn gouvcmcursgeneraal zijn onder,
verping heeft aangeboden.
Wat er in het schrijven van den Ka<
byler.aanvocrdcr aan den heer Steeg
staat, wee; men rog niet precies, doelt
dc Franschc pers zal wc! met vtr van
de waarheid zijn verwijderd, wanneer
zij den inhoud van dezen brief be
schouwt ah ccn onvoorwaardelijke ca-
pituIatie.Dat moge voor dc vrienden
van scnsationecle apothéose* op he;
vcrcldtooneel in zekeren zin teleur
stellend zijn, maar voor de deelnemers
aan de Marokkaansche tragedie, voor
al voor dc Rifkabylen, wier helden
moed vele buitenstaanders levendige
sympathie heeft ingeboezemd, zal he!
staken van den volkomen nutteloos ge
worden strijd stellig het beste zijn
Met einde was van het begin af me!
vrij groote zekerheid te voorzien. He-
was alleen de vraag of Frankrijk, gelijk
zijn machtspositie scheen te cisehen,
voor Marokko zijn machtsmiddelen
ook inderdaad zou aanwenden. niet
alleen dc militaire, maar ook de.poli
tieke, die het noodig had om ccn wer
kelijk hechte eensgezindheid met
Spanje te bereiken. Den vorigen z
mcr scheen dat alles nog twijlclacjiti
De pauze in den slrijj'gedurende den
vmter echter hebben de Franschc ge
neraals en administrateurs verstand":;
gebruikt, zoodat dc macht van Abd»c!»
Krim van binnen uit werd ondermijnd
terwijl tegelijkertijd omvangrijke toe
bereidselen werden getroffen voor een
groot militair offensief. Ten minste
even belangrijk voor. het ci:i Jrcsulfaa!
was het. dat de Franschc diplomatic
met de Spaansche volledige overeen
stemming inzake Marokko kon verkrij
gen. althans voor zoover de politieke
voorbereiding van den strijd tegen den
gemccnschappclijkcn vijand noodi
was.
De gevolgen van deze geheel nieuwe
uiluatic ken men reeds z.en aankomen,
toen in OcdjJa ami de vertegenwoordi
gers van Abd'Cl.Krim dc Spaanscii
Franschc vredesvoorwaarden werden
medegedeeld. NVat de be iele mogen. I-
heden, die het protectoraat uitoefenen
den vorigen zomer dachten te cischcn,
heeft men nooit uit authentiek# bron
vernomen, omdat Abd-cl-Krim des
tijds hooghartig weigerde, van hun
voorstellen ook maar kennis te nemen
Men weet evenwel, dat destijds den
Raid van dc Bcni Ocriuj'.e! nog een
vrijwel souvcrcinc positie was toebe
dacht, In Oedjda was du grondtoon
geheel anders. Als eerste, tevens be
langrijkste vredesvoorwaarde werd de»
z-n keer we verwijdering van Abd-el-
Krim geclscht; wat men voor het ove
rige dc Kabylcnstammcn in het Rif
nog aanbood, had met zijn hoogdra
vende plannen niets meer uit te staan.
Abd-cl-Kriin heeft geweigerd, op deze
voorwaarde in te gaan Zijn besluit
heeft dc Franschen en Spanjaarden
genoodzaakt, een stellig zeer kost ba.
ren veldtocht te voeren, maar hij is -je
Kabylen zelf nog veel duurder komen
te staan. Van ernstige gevechten met
groote verliezen is dezen keer niet veel
vernomen. De aanhangers san Abd-el-
Kr.m schijnen zijn zaak bü voorbaat
verloren geacht te hebben en den
vreemden generaals vergiffenis te heb
ben gevraag»!.
De F ran se hen en Spanjaarden heb»
hen zich derhalve met betrekkelijk ge-
ringc offer» niet alleen een uitbreiding
van grondgebied verzekerd, die Abd»
cl»Kriro& macht volkomen fnuikt, maai
ook hoeveelheden oorlogsmateriaal
geschut en munitie buitgemaakt, d.-. de
Kabylen niet kunnen aanvullen. He:
leg du* voor dc band. dat Abd^IzXria
van hei tooncel moest verdwijnen.
In het belang van de mens-hen. dit
bij cventuccle hervatting van deï
st rijd nutteloos zouden v/oriLn opge
offerd, is liet te hopen, dat Abd-el-
Kt.m met dc bescheiden, ij het enk
wellicht Blinder aangename tol van ge»
pcnsii-nncerde tevreden /al 2ijn. Het
oordcel van de wercldgeschicder: s
over hem hing er n:ct van af. we'.kc
van de beide alternatieven hij koos.
s.ijn einde bewijst duidelijk, dat Abd»
el-Krim, de Katd van de Boni Oeria»
ghol ccn politiek avonturier is van het
slag aan wier heldenmoed men geen
rins behoeft te twijfelen en gelijk het
R:f ze na Jugurtha telkens weer heef:
opgeleverd. Een deel vun dc Europee»
sche en vooral van dc Amrrikaanschc
pers hooft hem om zeer verschillende
redenen a's een vrijheidsheld laten po»
sccrcn. Doch voor deze rol was
hoofdman v.m de Kabylen uitermate
slecht geschikt, wijl z-jn eigen heer
schappij op brutale geweldpleging was
gebaseerd, wat hem evenwel niet ver
hinderde. met de roodc heeren van
Moskou te coquottcoren en misschien
ook subsidies van hen aan te nemen.
Dat dc concessiejagcrt door den val
van Abd-cl-Krim het verwLchte profijt
vun een hoogst riskante speculatie
moeten missen, zal niemand betreu
ren. Op grootere sympathieën kunnen
natuurlijk de stammen van het Rif re-
kenen, die voor zijn politiek de meest
ernstige offers hebben gebracht, vrij
willig of onder dwang. De Franschen
en de Spanjaarden hebben in Noord»
Afrika reeds genoeg ervaringen opgc»
daan. om zich niet tot ccn rancune»
politiek te laten verleiden. Aan dc vrij
heid van dc half.wildc bergstammen
zal echter waarschijnlijk een einde ko
men. Zij zou reeds Inng door de Fran
schc koloniale discipline zijn opgehe
ven, indien niet het verdrag van Alge-
dros het Rif, het meest wnardeloo/c
ehicd van Marokko nan het politieke
toezicht van Spanje had toegewezen.
Spanje zal zich ann de verplichting, die
het destijds op zich nam niet weer mo
gen onttrekken, zal het resultaat van
de gevechten, die thans geöndlgd zijn,
van hlijvcndcn aard zijn. Misschien zal
het voor beide mogendheden hoogst
erblijdcndc einde samenwerking tus»
solicit .Spanje en Frankrijk ook in tijd
vrede mogeijlk maken; het voort»
duren van de vroegere tweespalt zou
maar al te snel voor een Opvolger
Abd-c-rKrim den weg banen.
wit doen en misschien ook niet zou
kunnen doen, indien' hij wilde. Indien
hij. wat men in Londen verwacht, er
van afziet, van den hem persoonlijk
weinig wclge2inden koning Foead de
opdracht tot kabinetvorming te aan»
vaarden en zich met het presidentschap
van het Iiuis van Afgevaardigden te»
vreden stelt zal het een ministerie van
lieden van den tweeden rang in ieder
geval gelukken, den schijn van onat»
hankclijkhcij van Egypte te bewaren,
zonder dnt het tot een conflict met dc
Engclschen komt. Meer dan dat
men voor de naaste toekomst nauwe»
iijks hopen.
UIT DE OMSTREKEN
Terwijl in het uiterste Westen van
Noord/Afrika een avontuurlijke held
verdwijnt viert in het' uiterste Oosten,
in het oudste beschaafde land van
Middel!andsche«zcc»gcbied, een nn»
held, die ziin tegenst-uders reeds
overwonnen achtten, den terugkeer
naar zijn oorspronkclijkcn toestand.
Zaghlocl Pacha's vcrkiczingssuccts kan
•oor niemand onverwacht komen, ook
•oor dc Kngclschcn niet, die voor dit
geval vermoedelijk hun politiek wel ge»
reed zullen hebben. Men zal er ver»
moede!Ijk voor terugschrikken, den
ouden lieer, die dc afgod van het volk
aworden, nogmaals met geweld te
verwijderen.
Maar het zal niet gemakkelijk zijn, ccn
conflict te vermijden, daar Zughloel in
erschcidene opzichten, die Engeland
belangrijk voorkomen, geen concessies
heemstede
VERGADERING H. P. C.
De Hzcmstccdsehe Zwem, en Polo»
Uvb li. ]*t C. hield haar jaariijksche
algemeen© vergadering.
Het door der. voorzitter uitgebrachte
jrerv :si*g gaf een uitstekend over»
zieht van de verrichtingen gedurende':
efpFoopen vercenigingsjaar. Hierbij
bleek op een succesvol jaar kan
worden teruggezien en dat dc samen»
werking lussrbea bestuur en leden uit»
stekend v-<. Het finar.cieele verslag
was niet zoo schitterend. Nog steeds
heeft de penningmeester met te wc!»
nig inkomsten te kampen.
Reide versla-gen werden onder ap»
plans goedgekeurd.
Hierna werd overgegaan tot de uit»
reiking der beide wisselbekers, aan dc
clubkampioenen, mej. T. Slijper en Je
heer J. J. Moolcnaar.
Met een hartelijk spcechjc overhan
digde dc voorzitter de prijzen.
Medegedeeld werd dat dc 1 K.M.»
wedstrijd zal worden gehouden, be»
houdens de vereischtc goedkeuringen
op 12 Juni «n het zwemfeest op 29
Augustus.
De beetuursver-;lozing had tot rcsul»
taat dat de aftredende bestuursleden
met groote meerderheid van stemmen
werden herkozen, zoodat het bestuur
.oor dit jaar weder is samengesteld
uit de heeren: B. J. Moolcnaar. voor»
zit ter; J. J. Moolcnaar, secretaris; G.
Schoo.-i. penningmeester; mevr. F.
WaldküttcrBenner en P. Mul, com»
missBTisscn,
Tot leden van de waferpolocommis»
sic werden herbenoemd de heeren B.
J. Moolcnaar, J- Kodde en A. Rraam.
N'a ccn uitvoerige seizoenbespreking.
aarbij vele leden protesteerden te
gen de indeciing der competitie van
den N. II. B., werden dc plannen
behandeld voor dc viering van het 1"»
jurlg bestaan dat valt in October 1926.
Dc voorloopige bestuursplannen
werden goedgekeurd.
Na rondvraag werd de vergadering
door den voorzitter gesloten.
D6. J. UBELS
Naar wij venr.<<nien heeft I>:. J. Ubeis,
pradSknirit bij de G-cie-f. Kerk. alhier, een
beroep ontvangen naar Batavia.
hillëgom
STAND VAN IIET GEWAS
- eland van liet blrfomboHotigowae is
lloor de nifdecl-ing- van liet -IboUandeCh
BlootóteoUènkwookbrs Öcmoötsish-ttp' beépro-
keii; de éofnduiics waren ais Volgt: jonge
•ii van liyaef-wttien zijn best. in het 1
g j.ir'iz goed zit veel zwart; do dikke Ivol
len zijn goed, de lijnwotteüjre soorten
r; .nm minder goed tot iuiddelnvlig.
Vroege enkele tulpm zijn pned. dubbele
middelmatig. Do orocute-vi staan minder
goed; eoortOTOcuasen zijn middelmatig. De
narcissen elaiwi er best voor; «venzoo de
Danv.inlu-poii.
-spaarndam
BAZAR
De bazar gehouden ten .behoeve van de
Ned. Ilorv. Kerk, alhier heeft <<ngeveer
f 750 opgebracht.
OOLLBCTB
De oollcc'.o voor den gewapendon dienst
alh-ior gehouden heeft f 7.24 1/2 netto op
gebracht.
overveen
GESLAAGD.
Onze dorpsgenoot, de heer H. Dijk
stra, is geslaagd voor het examen 3Jc
stuurman groote vaart.
bloemendaal
VACANTIE-KOLONTES
Door de afd. Bloemendasl van het
Cnctraol Genootschap zullen dit jni
van 30 Juli tot 1 September 10 kinde
ren uitgezonden worden naar het Kö>
londchuis -te E&wnd aan Zee.
OPBRENGST FEESTAVOND
WITTE KRUIS
Dc nettoeopbrengsit van den Feest
avond van het W-.tte Kruis, bij gele
genheid van het 50»jarig 'bestaan der
atdcckng, bedraagt ongeveer I 500. Dit
bedrag zal gereserveerd worden voor
cvcfituc-lc buitengewone uitgaven.
KKNXEMER LYCEUM
E»j aangifte rroor de eerste klussen van
bet Kciuiemer Lyceum ovortwft verre -lo
verwachting, zoixüt er zelf* over gedacht
words, don nieuwen eu -us te begtanen
tnet 3 cereie kloaaen inp'.aata v.-ji mei
Daar «r hiervoor eoh'.cr tijdig inaairege
a -hl. aat zij, dl# voor liuu linde:
•nog :>Uat«.ug wen - lien op 't K. L., h:
van epoeshg bocicht geven.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: Pictcrsc, Jan
Gijzeuvaart 68, Santpoort, een rijwiel-
belasfingnierk 1926; Pouwcr, I-agc
Duin en Daalschoweg 1, Blocmcndaai,
een vulpotlood en een rijwielbei asting»
merk 1920: J. Bronkhorst, Kinheim»
weg 71. Blocmcndaal. een mondharmo
nica; Blocmcndaalschcwcg 163. Bloc
mcndaal, een lichtblauw damcshocdjc;
W. Vermeer, Korte Klcverlaan 40. Bloe
menda-al. een autoppd; G. Hcllcwaard,
Hcuvelweg 4. Blocmcndaal,- een hals
kettinkje; C. Braas. Sparrelann Ia.
Aerdenhout. een zakmes; \V. Bam»
hoorn, Middcntuindorplaaa 18. Over»
verveen, ccn rijw<elbcUstlilgmcrk 1926;
Drogendijk, Oranje Nusenuloun 40.
Overveen, ccn Engelselie sleutel; R-
'lullenaar. Zijiweg 10. Overveen. ccn
bril in etui; L. G. H. Weijers. Celebes»
straat 27, Schoten, een Belgische her
dershond; Willemsc, Oranjestraat 30,
Haarlem, een zundschepjc; G. Zwarte»
Lange Duin en DaaUeheweg lo,
Blocmcndaal. een vulpen; Diermans.
ür I.eijdsi:nat 38. Schoten, ccn duim
stok; lezenaar, Vollcnhovcnlaan 18,
Aerdenhout, een bos sleutels; M. Ver»
dun, Zu-idertuindorplaan 21, Overveen.
een zilveren damesketting; J. Troost.
Md den hi i ndo; plaan 16, Overveen, een
Ijzeren schop; aan den politiepost
Aerdenhout, ee:i R. K. kerkboekje en
vouwstoeltje: aan het bureau ran
politic te Overveen, een rljwiclpomp,
een vulpotlood, een ceintuur, ccn haar*
speldje, ccn jongenspet, een huïsslcu»
tel, een Lipssleutcl no. 339644; aan
het bureau van politic te Blocmcndaal,
ecu regenjas in papieren doos.
velsen
NAAR IIET CONCOURS
Velsen's Gemengd K-- r „Zamg Veredelt"
directeur de heer I-eo Pieluge, ümlI deelne
men artn den Nationalen Zan^wcdeuij-I,
:tgeso3iroven door van „Melle's M.'Unnen-
koor" te Rotterdam, w gelegenheid van
,:«-l 10-jarig lieslaan. „Zang Veredelt", zul
iu>omen iin dc "Oersle afd. gemengde -);o-
ïVtn, -op Zcaid.agiivoind 5 Juuii. Het ver-
pliieh-io koor i-n .d«w. afd. i's .„Ood",. mn-
•/i'-k van Heurt V.m Nieitwenhoveii,- op
woorden vnm I'roaper van Lmngendoiiókeii,
het nummer naar eigen keuze „Winter",
muzidk van. Philip iLoots, tekst va» A. C.
W Staring.
ESP ER AN TO -TENTOONST ELLING
Het Noord-IIollnndech Propaganda Co
mité voor Esperanto, zal in onze gemeen
te «en '.-«rl-e w'nkelmwntóitooRsn-iliingvn
organiseeren. In den loop van doze weert;
zzl hei, conité LegVi-nen le V.hjkeioog,
waar do heer A. Bos en Mej. Apeldoorn,
welwillend liu-n etalages ter beschikking
stelden.
DE NIEUWE RAADZ.AAL
Eenige families, wier historie mei die
van Vcleen is sa-mengowevon, hobbbn zioli
bereid iverklnurd mede te werken -iot ver-
fraaiijig van hot intérieur der nieuwe raad-
zaal. Gehoopt wordt, d-at dót goedo voor
beeld navolging zal vinden.
lAÜTOVAlL
Zaterdagmiddag had dc politie te Wij
keroof de autorai 11/2 uur uitgezet en iu
dezen korten tijd. werden niet minder dan
9 overtreders der maximumsnelheid be
keurd.
BOUWVERGUNNINGEN
Door B. en W. van Vclsen zijn o.a.
navolgende bouwvergunningen ver»
leend:
aun dc NA'. Meubelfabriek „Bever»
wijk" te IJtnuiden tot het bouwen van
2 garages aan den Rijksstraatweg te
Santpoort;
nan J. Kes, te Vclscroord. tot het
bouwen van vier woningen aan de Ken»
ncmcrloan, te IJmuidcn;
aan dr (Z. I. de Vries Robles, te
IJmuidcn, tot het bouwen van c
rage aan de Oranjestraat, aldaar;
aan J. Blecker, te Vclscroord, tot het
bouwen van 2 woonhuizen en ccn woon»
winkelhuis aan de Cascmbrootstraat,
aldaar;
aan P. GJaltemi, te Vclscroord, tot
liet bouwen van 2 woonhuizen en een
woon-v.lnkclhuls aan den Vclscrduincr»
buurtweg hoek Lindenstraat aldaar;
aan W. T. Uitdenboogaard. te Am»
sti rd.-.m tot het bouwen van een dub»
bel woonhuis aan den Zeeweg te Drie»
huis;
aan de firma P. Hccrc en Zn., te
IJtnuiden, tot het houwen van twee wo
ningen aan dc Kcnncmcrlnnn aldaar;
aan P. de Jong, te Vclscroord, tot het
bouwen van een dubbel woonhuis aan
den Zeeweg aldaar:
velseroord
DE TROMPSTRAAT IN RE" EN ROER
MMnxisgavecid werd de Trompstraat
-lor de pebroc-lcra B. >n rep en roer ge-
racht. Een hunrcr had een ge*rhil me'.
tl gf-wzen patroon, den hoer P. van V,
die in <J« Tr/enpptraat woont. Be•■>!<sj be
gaven zij zich nn.ir zijn wemws, en be-
g/innen. op d:«ni» erf ruzio 4e (nuken. De
heer van V. wvu hen '- -hier van zijn erf te
'CTjagen, waarin hij later werd bijgcEtan»
door tenige po/.:i-n^voiien. Hun woede
•-bVen <io gebroeders |rckoo!d door 't ver-
ieten van <ie oebutting en het intrappen
an een paneel van de voordeur.
OPENING E. V. I E. H. T,
De opening van de Eerste Velscneche
Industrie- on Handels-Tentoonstelling,
welke getioudon wordt m liet Patronaa;»-
r.lxuu zal a.e. Zatenlag 5 Jums worden
,-copend. Gw.vn rk voia Uizendingen, be
deze tentoonstelling belangrijk 4e
worden.
GEVONDEN VOORWERPEN
Twee damesmantel?.
zandvoort
JAARLIJKSCH ONDERZOEK
Op 2S Juni ii.s. des voormiddags 9 1/2
uur z.il alhier in school B, aan het
Schoolplein, het Jnailijksch onderzoek
van verlofgangers gehouden worden en
wel van de lichtingen 1914 en 1917.
POLI TI EP ERSONEEL
Door dun burgeancootcr zijn op voor-
dracht vam -don Couimid-aiis vom Politie
alhier benoem*! "lot tijdelijk agent vn-n Po-
i:e de lieeoreb M. .1- Zonneveld, S. Eiebeis
HI. van der Heijden, alhier.
ZANDV. II ARM ON I EK AP EL
liet bestuur van de Zon-dv. llar-nionie
Kapel ontvirg lieriöht, dat aam de ver-
een if .'.i;g aJanog ecu eerste prijs 'is loege-
kond in don marechwedstrijd, gehouden
p den 2d en Pi.n.k6l«rda.g te We-esp, door
den Neder], Bond van Harmonie t-n Pan-
fure-I:--rpsen. De kapel, die onder lekiiiug
n don heer R. Vun 't Hof te Ilan-v-
lom Ciwiun uit im'do Hoogste afdoe!:,mg en
iorf-op het éouCOuSs in tolaail 4 eerste
prijzen.
santpoort
„SOLl DEO GLORIA".
Dit harmonie-gezelschap h-e-eft Zon»
dag j.l. m-et succes deelgenomen aan
het concours te SI citer:! ijk. In de eer»
stc afdccling harmonie behaalde het
nl. een eersten prijs, he tg eon zeker
een voldoening zal zijn voor den actie»
vc-n directeur, den heer C. Oudendijk,
en zijn ernstig studeerc-ndc dilettanten.
beverwijk
GEVONDEN VOORWERPEN
Een nikkelen echaar'je, een horlo
ge, een genummerde postduif. een
beige man'elcein'itur, een rijwiel-
merk in étui. een bruine portefeuil
le, een zadeltaschhje, een rijwiel-
merk, een grijs jongensjasle, een
strooien hoed, een blauwe postduif,
een zwarf liederen portemonnaie,
een kinderportemonnaie met inhuod
een zilveren armband, een ^rijs ge
reepte colbert, een stempeltje.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEW
a. 60 Cent* per regel.
hebt u reeds na 1 of 2 maal met de
heerlijk verfrisschende ChlcrocJont
Tandpasta gepoetst te hebben.
Eischt verpakking met 2o
rood-wit-blauvven band
gr. tube 50 cent, kl. tube 30 cent
haarlemmermeer
BEGRAFENIS
MaaudagmnMag wei-1 op de nlgemeece
liegiaafploa'.s ze lioofddoip or.-3er gi->o;«
belangstelling ter sario "i^teld Ue.: eïcé-
telijk overschot van den heer M. OJden-
l urg, die W-iensdag in deze gemeente lüj
een eru,t>g auio or-gc-'uk op zo© tragische
ijss© om het ieven is gekomen.
Üit de groote schare, waaronder be-
uuir'fi'-a van velschillende vereerd-gin
gen die aan de groeve was samengekomen
.Jeu overledene de laatst© eer te bewij
zen, blei-k we! dat Lij een geacht ingeze
tene was en vele vrteoiden had.
Nadat Ds BaX een re-de had uiigospro-
ken i-n woorden vam troost en bem-oedi-
c.uj tot de familieleden had gericht, werd
nog liet woord gevoerd door den heer
Millenur namens óe> kiuidenzersvercieni-
2itig „Door Eendracht 5 waarvan d«
heer Oldenburg gecuronde 12 jaren be-
luurs'.Hl is geweest.
GOUDEN ECHTPAAR
Op 8 Juir.i o.:. hoopt het echtpaar K. E.
TtU::e—P. Baron aam den Anismceider-
.-.eg alhier, dïm dag ie herdemèter. waarop
't voor 60 jaren geleden in het huwelijks
bootje etapte.
Het raai den one jee, die nog zeer kras
:,n, op d'en dag voorzeker r.ie: aan blij
ken van belangstelling ontbreken.
DE JECGDKAPEL TE IÏOOFDDORP
Naar wij vernemen worden' tnct den
houw van de jeugrikspo! ar.mex" nieuwe
kosterewoning naast de Ned. Hervormde
kerk se H-oofddorp goede vorderingen ge
makt. De feapspaoiien vAyn reeds geplaatst
a met een paar dagen hoopt men de pan
en <e kunnen leggen.
Aanvankelijk was gedacht dat gebouw i-n'
den loop van de maand Juni a."=. i-n ge
bruik zou kunnen worden genomen, doch
door verechillande omstandigheden zal
Iu wel niiet eerder kunmen geschieden
don eiind Ju-li of begin Augustus a.s.
ijmüïden
VISCKOMZET.
De omzet in de rijksviselihallen te
IJmuidcn bedroeg in Mei van dit jaar
780.061. Tegen in Mei van liet vorige
jaar 793.129,
PERSONALIA
Op de voordracht voor hoofd inspecteur
an politie zijn geplaatst do heeren de
Groot en Kip, bmden inspecteur van po-
ii'ue reap. ie.Brcda.en Hillegersberg.
GEVONDEN VOORWERPEN
Een lorgnet in étui, een koperen
gewicht, een rijwielmerk, een boord,
een manchetknoop, een ring, een
damesfasehje met inhoud, een in
signe, een sjaal, een jongenspet, een
overschoen, een kinderschoe®tje, een
portemonnaie met inhoud; een "por
temonnaie met inhoud, een 'nummer
plaat van een au'o, een beursje mei
inhoud.
schoten
INENTING
In een der lokalen van de open-bare la
gere school B aan a« Soen-daeiraat wordt
Woensdagmiddag gelegenheid gegeven
voor vacoimatie- en zevaceinatóe.
wijkeroog
GEVONDEN VOORWERPEN
Twee poriemoniaies met inhoud,
etn zilveren remon'oirhorloge, een
portefeuille me' inhoud, een dames-
taschje met inhoud,, een gele her
dershond.
een gesloten mond
houdt u gezond.
Deze raad is belangrijk genoeg om
nog ccr.s te herhalen. Helaas wordt er
ten koste van veel onaangename ge
volgen. schrikkelijk veel tegen gezon.
digJ. Dat dc neus moet worden ge»
bruik; ais toegang voor dc ademtucht
heb ik :a een vorig artikel uitvoerig
betoogd en ik beloofde toen nog tc
zullen vertellen welke middelen dc
neus bezit om naast dc verwar»
m i n g, ook tc XO.-gen" voor de be
vochtiging cn dc reiniging
van dc lucht. Om beide tc verkrijgen
zijn in het «ïcussiijmvjjes aanwezig
massas kleine kliertjes, <j:e zorgen voer
uc vorming ten eerste van een naar
de behncfïc wisselende hoeveelheid
waterachtig vocht, ten tweede van ccn
zekere hoeveelheid s'.jrr.
Dat het vocht in den neus noodig js
zegt ons iceds or-s eigen gevoel. Een
droge neus geeft ccn zeer onaangenaam
gevoel cn wij hegrijpen allen hoe Je
.Schoolmeester cr toe kwam van den
hond tc zeggen:
Zijn neus. doorgaans rond.
Staat gewoonlijk in "l front.
Iin zoolang die maar nat cn frïsch is
Is 't ccn bewijs dat mijnheer zoo
gezond als een visch is.
Bij den hond ligt nu het vochtige
slijm"ei ten dccle aan den buiten-
kant. '.er',vijl bij den mensch dit deel
geheel in het inwendige van den neus
verborgen blij::. Dat de hoeveelheid
geleverd vocht niet altijd geheel in
overeenstemming blijft met de wen»:
schcn van don neus.cigcnaar blijkt
uit dc vele natte cn druipende neuzen I
in tijden van verkoudheid. Toch
heeft het vele vocht, de sterke vocht»
stroom daar. waarschijnlijk dc bcdoe»
ling om ingedrongen schadelijkheden
uit den neus tc verwijderen. Wat in
droevige oogenblikkcn tot troost moge
strekken. Dat blijkt bijvoorbeeld uit
dc massa vocht die de neus kan vor
men. wanneer prikkelende stoffen
daarin binnendringen
Het vocht dient nu niet alleen déar-
voor, maar vooral voor dc bevocht!»
ging an de passcercndc lucht cn bo
vendien nog voor het vastleggen van
het daarin aanwezige stof, vuil. Is de
neus behoorlijk vochtig dan komt dc
lucht tamelijk stofvrij in de keel aan.
Een droge neus echter kan het stof
niet vastleggen en dus niet tegenhou»
den, w-.arvan d*n verder indringen tot
donr dc keel naar de luchtpijp en
tot d.epcr »n dc longen bet ongc-
wcnschtc gevolg is. Terwijl nu het
stof zonder meer als „vreemd lichaam"
reeds hinderlijk, ja schadelijk kan wor»
dep. is cr iets anders gewoonlijk in het
stof aanwezig, dat nog veel schadelij
ker zou kunnen worden cn dus met
nog meer reden verwijderd dient tc
worden namelijk levende wezentjes,
kiemen, smetstoffen, ntcesial bacte»
riccn. Deze worden met het stof neer»
geslagen op den binnenwand van den
neus. het neussHjmvlies.
IX: :s nu niet alleen vodhtóg, maar
het is bovendien bedekt met een
dunne laag slijm. F.n dit slijm bckrf
het indr-.ngcn van bacteriën, hst be»
schut ons tegen infectie. Bacteriën
kunnen niet door het slijm hoendr-.n»
gen. het vormt een voor hun ondoor»
dnngharo beschuttende laag. Ja, meer
dan dat, hot doodt dc bacteriën die
er op terecht komen, hot slijm heeft
een baeEcricn-doodond of zooais dat
heet bactericide vermogen. Er is nog
een ander verdedigend middel op een
gezond ncus»slijmvËcs aanwezig-dat ik
in deze brief moeilijk uitvoerig kan
bespreken, maar toch even wil noe»
men. Er treden namelijk op dit slijm»
•lie* witte bloedlichaampjes naar bui»
tn, die als grenswacht van ons
lichaam het gchccic gebied afzoeken cn
eiken vijand aanvallen cn zoo mogelijk
onschadelijk maken. Het resultaat van
dit alles is dat de lucht na de passaga
door ccn gezonden neus niet alleen
practisch vrij van stof, maar bovendien
vrij van ziektekiemen is cn geen ge»
varen veroorzaakt bij haar verder
doordringen in de longen.
Al de bewerkingen nu die de lucht
den neus ondergaat, kunnen in den
mond slechts gebrekkig geschieden,
waarbij dan nog ten eerste de mond
zelf en daarna ook de diepere deelcn
schade lijden.
De schade veroorzaakt door de
mond»ademha!:flg begint reeds aan de
lippen. Deze worden daarbij terstond
droog en daardoor barstcrig. Heel
aak ontstaan kloven in de „sprin.
gende" lippen en wanneer het weer»
stands vermogen tegen besmetting ge»
ring is kunnen dergelijke wonden ge»
makkelijk tot zWeervorming leiden.
Dc volgende deelcn die lijden onder
de mondadcmhaling zijn de tand-.n.
De tanden cn kiezen zijn bedekt met
een laag glazuur of email, een stof d:c
bijzonder weerstandskrachtig is. maar
toch als deel van een levend lichaam
niet bestand tegen uitdroging. Het
cmartl behoudt alleen zijn veerkracht
wanneer het vochtig blijft. Wordt het
droog, dun wordt het tegelijk bros cn
cr komen gemakkelijk kiekte barstjes
in. In deze barstjes gaan bacteriën
groeien cn zoo ontstaat in dc tandon
Jc bekende „wolf" (tandearies). Voor»
al de boven snijtanden worden oaricus
tengevolge van dc mondadcmhaling
waardoor zij voortdurend in de tocht
ilggen en aan sterk wisselende tempe»
ra tuur zijn blootgesteld (verschil in
I temperatuur van «n» en uitademings>
lucht 1)
En daarvan zijn het speciaal dc beide
middelste en nog wel de nanr elkaar
gekeerde zijden daarvan, die iyd<m.
zoodat men van iemand, wiens mid»
dolste boven «snij tanden aan dc naar
elkaar toegekeerde kanten zieke plek»
ken vertoonen, wel haast met i.cker>
held kan zeggen dut hij door den monJ
ademhaalt, zoo niet voortdurend, dan
toch ccn groot deel van den dag.
Vaak kan men aan een eigenaardige
boogvormige verkleuring, soms tot ccn
inecnschrompcling toe. van de boven»
snijtanden zien. hoe\cr die tonden ge»
woonlijk onbedekt, bloot liggen cn aan
dc uitdrogende werking van dc adem»
lucht zijn bioorgcstcid.
"ij kindoren ziet men vaak reeds
dc eerste levensjaren de boven»
tanden tengevolge van mond-adem»
haling geheel wcgbrokkolen, zoodat
reeds jaren voor zij hun nieuwe tan»
den krijgen de bovenkaak vrij wel
tandeloos is. Dc waarschuwende raad
van Catlïn is waarlijk ook hier niet
overdreven! Alleen een gesloten mond
houdt ook het gebit gezond.
Na de lippen en tanden komt dc
tong in dc tocht en droogt cvenzoo
uit. Kurkdroog wordt zij. Zijn wij
wakker dan verdragen Wij dit niet cn
sluiten al heel gauw den mond of
zoo dat zvict mogelijk is dan wordt
door verhoogde speekselvorming en
ijverige bewegingen van de tong niet
nüeen de-ze zelve, maar ook dc tanden
de lippen weer behoorlijk bevoch»
tigd.
Zoo doen wij wanneer bijvoorbeeld
onder het spreken de tong droog
dreigt te worden en ook wanneer wij
bij sterke inspanning (hardloopen en
andcïê-sport) gedwongen zijn door der-
mond te ademen. Toch gelukt dat niet
altijd cn zeer levendig herinner ik mij
de klachten over droge tong en mond
Van race«roeiers. In den slaap echter
en ook bij zware zieken wanneer de
verpleging..niet zorgvuldig oplet, wordt
de tong droog als ccn „leeren lap". Bij
het wakker worden bespeurt de cigc»
naar 'n branderig gevoel op dc tong cn
in dc gehcele mondholte. De bijzon»
dere smnaksensatics, die daarmee ge»
paard kunnen gaan. heb ik soms zeer
plastisch hooren beschrijven. Deze
blijven echter gereserveerd voor den
eigenaar, dc omgeving wordt alleen
vcrgast(!) op den gewoonlijk daarmee
gepaard gaanden onwelrickenden
adem.
De bedorven smaak is waarschijnlijk
ccn van de redenen waarom zij, die
met den mond open slapen, zoo dik»
wiils geen lust hebben in hun ontbijt.
Een ander niet meer plaatselijk ver»
schijnsel, doch ccn dat van algemce»
nen aard is ccn het gchccle lichaam r.
dit geval den geest of zoo men wil het
gemoed betreft, is dat zoovelen die
's nachts door den mond ademen, vaak
snurken en zoodoende hun gcheele om»
geving hinderen, 's morgens in een lus»
tclooze of nog erger in boozc stemming
aan het ontbij't verschijnen. Niet alleen
smaakt hun het ontbijt niet. doch zij
maken nog oovendien dat een ander
den lust vergaat. Met het ver»
keerde been uit bed stap
pen is dikwijls tc wijten aan mond»
ademhaling gedurende den nacht. Na»
tuurlijk zijn er mcnschcn van onver»
wocstbaar goed humeur, die altijd cn
onder alle omstandigheden blijven jui»
chcn en hoera»rocpen of althans de
baas weten te blijven over hun meer
sinistere neigingen, doch het aantal van
hen die om dc nu reeds zoo dikwijls
genoemde reden lijden in hun ochtend»
stemming cn dc goede stemming van
anderen daarmee storen, is legio. Het
is mogelijk, dat deze depressie, soms
tot onweer leidende in dc atmos»
pheer van het humeur, ten decle ver
oorzaakt wordt door dc onaangename
gevoelens in den mond (en dieper n
dc keel, waarover ik nog niet sprak),
maar waarschijnlijk ligt dt oorzaak
dieper, namelijk in een stoornis in den
pstroom (bloed en lymphc) Ier her»
scnen.
Het zou te ver leiden hier op deze
•raag dieper in te gaan. alleen moge
cr aim word?', herinnerd, dat zij die
'lijden aan mondadcmhaling en des
nachts zwaar snurken, zoo vaak ge»
pluagd worden door benauwde droomen
(nachtmerrie) cn dat kinderen dienten»
gevolge veelal last hebben van nachte»
lijk opschrikken (pavor nocturnus).
Dc benauwde droomen zijn een schrik»
beeld voor vele bezitters van te nauwe
neuzen, het nachtelijk opschrikken een
niet minder erge plaag voor de ouders
van vele kinderen die lijden aan
adenofde vegetaties, klierachtige woe»
keringen in de neuskeelholte, waar*
door ook die kinderen niet in staat
zijn hun neus té gebruiken voor het
doel waarvoor wij dit kostbare orgaan
bezitten.
Over deze kwaal der adenoïde vege»
tatics hoop ik gelegenheid te hebben
eens een afzonderlijken „medischen
brief" te schrijven.
Laat ik aan dc vluchtige schets der
gevolgen van de mondadcmhaling thans
nog toevoegen dat na lippen, tanden,
tong en stemming, ook nog lijden de
keel, het strottenhoofd met de daar»
i gelegen stembanden en ten slotte
tuurlijk ook de luchtpijp en de eigen»
liike Iongen. Dc keel is 's morgens rauw.
Het slijmvlies is ingedroogd, hier en
daar zijn ingedroogde slijmmassa's blij»
ven zitten. Men heeft behoefte tc schra»
pen cn tc hoesten. Velen krijgen daar»
nij braakneiging en herhaaldelijk wor»
den groote slijmmassa's, half door hoes»
ten, half door braken, naar buiten ge»
bracht. Mondadcmhaling is een van
de gewoonste oorzaken voor een chro»
nïsche keelcatarrh. Heel gewoon is
ook dc rauwe of schorre stem "s mor»
gens tengevolge van droogte in het
strottenhoofd. En wie prijs stelt op een
goede stem zorgc cr voor niet alleen
overdag maar vooral in den nacht door
den neus te ademen. Voor dc stem
zoo goed als voor het gchccle F -!nam
fieldt, wat niet genoeg hrrbarlj kan
worden:
Een gesloten mond
Houdt U gezond.
Haarlem, 20 Mei 1926.
Dr. G. H. MULDER
