HAARLEM'S DAGBLAD
FLITSEN
ZATERDAG 5 JUNI 1926 VIERDE BLAD
VAN OUDE TUDEN.
VAN EEN BEDRIJFSENQUêTE IN HET JAAR 1820,
Dezer dagen kwamen mij in handenFabrieken en Trafieken, en heeft spe»
de antwoorden van de Haarletnsche la.'ciaal ten doel om daaruit af tc leiden
heikanten op de tot hen gerichte aan»;den invloed, welke de wet en het tarief
schrijving van 8 Juni 1S2U. Men wilde j van de 30 October 1816 op dczelven uit.
twoorden raadplegen in verband gcoeffend hebben; terwijl Z. .Ms. vader.
met een wetenschappelijk onderzoek
n.iar de in den loop der vorige eeuw
gehouden bedrijfsenquêtes.
De genoemde aanschrijving betreft
zoo'n bedrijfsenquite. In Juni 1820 stel.
de de regecring. via dc provinciale be.
sturen, aan die der gemeenten enkele
vragen aangaande het aantal bedrijven,
dat der arbeider», dc looncn en hetgeen
hierbij meer behoort. Ik heb op deze
'ijhe gezindheid L*lid. ten waarborgt
verstrekt, dat het hier alleen tc doen
is om tot het wezenthjk voordeel en de
herleving van het fabriekwezen
Niemand twijfelde nog (later is het an.
ders gew-orden) aan dc gezindheid van
vader Willem. Maar de heer Nelisscn.
en hij niet alleen, waren vermoedelijk
\an mecning, dat 's konings goede bc=
doelingen en de geheimen van zijn zaak
plaats al eens over deze enquête gc« twee verschillende duigen waren, en dat
sArevtn. maar slechts bij wijze van een ]dc regecring het naadje van de kous in
overzicht. Destijds beschikte ik nogdit geval van dc schoen, r.ict behoefde
niet over de ingekomen antwoordente weten. Vandaar zijn beantwoording
mij stond alleen een door burgcmcestc j in algcmecnc, ietwat vage termen. .Ik
ren opgemaakte generale staat, een sa.ondergetcckcndc". zoo maakt hij zich
menvatting van dc verstrekte opgaven cr van af. ..gépatenteerd schoenmaker»,
ten dienste. Intusschen is hetgeen dcibuas. geen andere affaire. Iabriek of
fabrikanten zelf meedeelcn merkwaar» trafiek uitoeffcnendc. deelt met vccle
dig genoeg om aangehoord tc worden. zijner stadgenooten in de gevolgen der
Ln ik beloof mijn lezers met in herha. steeds verminderde stccdelijke web
lini. i to zullen treden. vaart; heeft echter door Gods zogen
Ge ontmoet hier onder de Haarlem, i zijn dagelijks brood, werkt tegenwoor»
•chc fabrikanten misschien is het dig met 6 personen, zoo klc,n als groor
beter van bedrijfsleiders te spreken boodschappenloopcr daaronder bcgrec»
bekenden en onbekenden: namen, die pen; verder vind ik mij bezwaard om op
zijn vergeten en dic_ in dc herinnering alle dc vragen, als boven mijn bereik,
ge treft hier aan zaken, die
nog altijd bloeien en die geen spoor
van hun bestaan hebben achtergelaten.
Dit is geen wijsgecrigc opmerking. Het
opgaan, bloeien en verzinken geldt niet
alleen den zakenman, maar evenzeer
zijn zaak; het ligt dus voor dc hand, dat
Haarlem, ook als fabrieksstad, in den
loon van een eeuw ten ccncnmale van
gedaante veranderd is.
Een opgave van dc Haarlemmers, die
een aanschrijving hadden ontvangen,
geeft u een indruk van het Haarlem,
schc fabriekswezen uit dc eerste laren
na het herstel onzer onafhankelijkheid,
althans van het aantal cn dc soort der
bedrijven. Laat ik er enkele noemen, Dc
eerste op de lijst is dc heer L. Reekers,
kunstazijnmaker. Ik weet niet. of er ook
natuurazijn bestaat, of gelabriccctd
wordt. Je zoudt. afgaande op dezen
kunstterm, het haast fieloovcn. Maar.
eens voor al, zulke oude benamingen
moet je niet tc kritisch bekijken.
Haarlem bc?at meer azijnmakers,
maar ik moet mij hier bepalen tot het
noemen van een enkelen, of. indien
daartoe reden bestaat, van een paar ver»
tegenwoordigers van elk bedrijf. Dc
eenmaal zoo hernemde bierbrouwerijen
zijn, op één na. uitgestorven; ik vind
althans maar één bierbrouwer vermeld-
De heer A. Vos, een destijds bekend
burger, die ook het algemeen belang
heeft gediend, komt hier voor als
schuiermaker Hij schrijft den kwijnen»
den toestand van zijn zaak vóór 1814
toe aan „de algcmecne vermagering cn
de plagerij der douaniers". Dit in het
voorbijgaan. Straks zal-ik iet» van de
vragen cn antwoorden meededen. Ieder
heeft zoo zijn eigen manier van zeggen,
dacht ik, toen mijn oog viel op deze
lugubere teekening van den toestand.
iDat dunlkt u van die algeroecne „verm a
gering"? Maar zijn benaming „doui
niers" voor douanen, verdient navo
ging. Hot deed mc genoegen, d
woord, dat de voorkeur verdient, bij
een Haarlemmer te ontmoeten.
Over het bockdrukkersbedrljf wordt
de regeering ingelicht door Joh. En>
schedé en Zonen, de erven F. Bohn. en
de heeren J. J. Beets en Vincent Loos-
jes. Op hen volgt een «picgelmaker. Ik
weet niet. welke volgorde men bij het
opmaken der lijst in acht genomen
heeft: misschien zijn dc antwoorden ge>
rangschikt naar gelang dat ze inkwa.
men. Hoe dit ziin, na den apiet'clmaker
komt de heer <1 dc Koning Tilly met
zijn Haarlemmer olie Hij is een der wei»
nigen, die niet klaagt. „De toestand
der fabriek", aldus zijn verklaring.
..was voor de dadelijke inlijving met
Frankrijk zeer goed. Na de vcrecniging
met dat rijk, was zn zeer slecht en
alle verzending hield bijna op. De om»
wenteling des iaars 1813 heeft haar op
den vorigen voet hersteld". Deze ma»
laisc duurde dus maar kort, Daarcnte»
gen was de toestand der olicfabriek
van J. Boogaard cn Zoon op 31 De»
cemher 1819 nog middelmatig.
Volgen de leerlooiers, de pottenbak»
kers. de touwslagers, dc schoenmakers.
Wanneer de regecring betreffende het
.schoenmakersbedrijf geen andere inlich»
tingen had ontvangen dan die van den
lieer Matthijs Nelisscn. zou zij zich
dienaangaande geen heldere voorstelling
hebben kunnen maken. Hij is in zijn
antwoorden wat heel sober, zooals
trouwens vele andere fabrikanten aan
de zaek weinig aandacht schonken En
dit, niettegenstaande dc aanschrijving
verzekert: „het doel dezer aanvrage ge»
schied geheel en al in het belang der
ondervinding of verstand vallende,
meer speciaal tc antwoorden". Het ging
dus boven zijn petje, zouden wij zeggen.
En dit begrijp ik niet van een patroon,
die met zes personen werkte. De ge»
stelde vragen waren heusch zoo inge»
wikkcld niet.
De weduwe Canter Camerling. zout»
ziedster. was veel vrijmoediger in haar
antwoorden. Niet minder dc hecren
Johannes De Breuk cn Zoon. verv
cn fabrikcurs in linten, die nu aan de
beurt zijn. Bij ons Haarlemmers roepen
zulke bekende namen allerlei hcrinnc»
ringen op. Deze Johannes Dc Breuk was
dc grootvader van den onlangs over»
leden oud'wethouder. Hij was, even»
als zijn kleinzoon, een man die dc
openbare zank in verschillende betrek»
kingen heeft gediend. In niet minder
dun negentien functies heb ik hem bij
verschillende gelegenheden ontmoet-
Ook hij is kerkvoogd geweest, lid van
den raad cn wethouder. Dit laatste
ambt heeft hij slechts tijdelijk bekleed:
hij is nagenoeg evenveel dagen wethou»
der geweest als zijn kleinzoon jaren, ln
zijn fabriek, op het Donkere Spaarne,
werden zijden, floretten (ha!f«zijden).
linnen, wollen en katoenen garens ge»
verfd. daarnaast fabriceerde hij wollen,
bonten en linnen linten of band. Hoe»
zeer deze tak van nijverheid achteruit
was gegaan, moge blijken uit dc volgen»
de medederhng; „in de verwerij werken
drie werklieden, benevens dc twee
eigenaars der affaire; het getal dezer
werklieden is thans zooals zulks als bo«
•en is opgegeven; voor het verval dezer
ffaire, plegen er zoo jong als oud. tus»
schcn de 30 cn 40 personen in gebruikt
f~ worden, hoezeer er toen verscheidene
irtgclijkc binnen deze stad bestonden,
deze nu de ecnigst overgeblevene is".
Droevig eind van deze eenmaal zoo
bloeiende industrie.
Wel waren er nog fabriekeurs van
verschillende stoffen: de heer J. Nieu»
venhuizen, die langetten in den handel
bracht, de heer A. van Amerongcn. die
geweven garen kanten vervaardigde,
Jacob van Wcsterkappel leverde bonte
lijnwaden. P. Huurknmp van der Vinne
legde zich toe op het maken van witte
garen linten en koord. Rookmakcr was
garcntwljnder. evenals dc heer P X
Quarles van Ufford, firma Jacob Hoof»
man, een naam die tot in de zeventien»
dc eeuw teruggaat Ook Pictcr Rodisco.
Kops en van der Schaft, cn de heer Ver»
kniysscn. Heel het industriccle Haarlem
gaat hier aan uw oog voorbij, cn
droevig tooneel de meeste fabrikan»
ten klagen, sommige schreien, slechts
enkele kunnen roemen.
H. E. KNAPPERT.
BINNENLAND
VERBINDING DER IJOEVERS.
Naar Het Volk verneemt zal eer»
lang een voordracht van B. en W. van
Amsterdam verschijnen waarhij den
raad wordt voorgesteld tot het dage»
lijtsch bestuur der gemeente de wt»
noodiging tc richten een ondcr/ 'rk in
tc stellen betreffende de vraag of door
het graven van een grooten tunnel
in het IJ een verbinding tot stand te
brengen is die aan de verwachtingen
die daarvan in bepaalde kringen wordt
gekoesterd, beantwoordt. Voorgesteld
zal dan worden B. en V.'. ten dienste
an dat onderzoek een crcdiet van
f 50.'ajO beschikbaar te stellen.
HET GEBRUIK VAN
RÖNTGENSTRALEN.
DE GEVAREN ER AAN
VERBONDEN.
In de verslagen en mededeclingen
betreffende de Volksgezondheid in»
den wij het rapport van dc commissie
uit den Gezondheidsraad ingesteld ter
zake van de gevaren, verbonden aan
het gebruik van Röntgen» en daarmee
■gelijk te stellen stralen en middelen
ter voorkoming van die gevaren.
In dat rapport word; betoogd, dat
het ongecontroleerde gebruik van
Röntgen» en daarmee gelijk tc stellen
stralen gevaren zijn verbonden, -lie
onder bepaalde omstandigheden scha.
de voor de gezondheid. zelfs den
dood tengevolge kunnen hebben:
varen welke zich richten in hoofdzaak
tegen de in een stralenwcrkpiaats
wezigc personen, maar eventueel ook
tegen zulke, die zich daarbuiten
vinden. Dc commissie is van mee.
ning dat toepassing op den levenden
mcnsch verboden dient te worden aar.
c keen zonder geneeskundige bevoegd,
hcid. Verder dat elke stralenwerk.
plaats aan een keuring zal dienen te
worden onderworpen, als waarborg
voor de veiligheid tegen stralen voor
zulke personen die binnen dc plaats
werkzaam zijn en van zulke die in dc
omgeving zich hebben op te houden.
Vervolgens dat het ook dienstig zal
zijn door voorschriften en inlichtingen
tc verstrekken het werkzame perso
nccl de overtuiging te vestigen, dat dc
stralen in het algemeen als gevaarlijl
agens moeten worden beschouw
waartegen de bestaande veiligheids»
maatregelen op de meest strikte wijze
dienen te worden toegepast, daar het
vanzelf spreekt dat de beste .nrichtin»
gen te dien opzichte hun doei missen.
a!s het nut er van niet in voldoende
mate wordt ingezien en hun toepas»
sing dientengevolge wordt
ioosd.
Tenslotte stelt dc commissie voor
den minister van Arbeid in
ging te geven te bevorderen, dat ten
opzichte van het gebruik Van Rönt;
en daarmede gelijk te stellen stralen
regelen worden getroffen, die zij nader
aangeeft. Volgens die regelen zal een
vergunning van Staatswege noodig zijn
voor een inrichting voor toepassing
Röntgenstralen en zal voor toepassing
van die stralen op den levenden
mensch vergunning slechts worden vei
leend aan inrichtingen die onder lei»
ding van in Nederland bevoegde ge.
tieeskundigen staan. De inrichtingen
zullen van Staatswege deskundig moe.
ten worden onderzocht. De goedkeu,
ring behoort tc worden gebonden aan
dc door dc Overheid nader vast tc stel
len bepalingen.
JONGENSKAMPEN EN MEISJES»
ZOMERCLUBS.
Wij ontvingen het kampbockje van
dc jongenskampen en meisjes zomer»
clubs der Nederlandschc Christen Stu»
denten vereeniging.
en inleidend woord wordt ge»
zegd: Onze kampen en clubs willen
jongens en meisjes helpen hun leven
zoo te maken dat zij van die twee,
ernst en blijheid, die op het eerste gc«
zioht tegenstellingen schijnen, een har»
monisch geheel gaan vormen.
Mededeclingen worden verder ge»
daan omtrent de kampeerende Zo»
merclubs. De leiding dc kampen is in
handen van studenten en oud studen»
ten. De meisjeszomerclubs zijn vooral
bedoeld voor meisjes van Gymnasium,
rum en H. B. S. die zich voorstel»
later aan een der universiteiten
te gaan studeeren. Dc leiding berust
geheel hij meisjesstudenten of afge»
studeerden.
WAAROM GEEN NEDEP»
LANDSCH FABRIKAAT?
Het heeft aldus schrijft men aan
dc Tijd de aandacht getrokken, dat
in het overstroomd geweest zijnde ge»
bied in Gelderland (Maas en Waal)
Belgische pannen voor den opbouw
der verwoeste huizen worden aange»
oerd. Men vraagt zich af. waarom
hiervoor geen Nedcriandsch fabrikaat
ordt gebezigd, daar toch ons eigen
product alleszins den toets der critiek
kan doorstaan. Wel is de prijs iets
hooger «f .'i de pane zijn greoter.
KRANSLEGGING OP
DE RUYTER'S GRAF.
Tet gelegenheid van het congres
voor inwendige zending waren te
Amsterdam ook eenige afgevaardigden
uit Hongarije. Door dezen is een krans
gelegd op het graf van De Ruyter in
de Nieuwe Keric. Gelijk bekend, heeft
Dc Ruyter op zijn laatsten tocht in
1676 naar de Mfddellandsóhe Zee de
bevrijding van 26 HongaaTsehe predi»
kanten die tot galeistraf e hun gc»
loof waren veroordeeld bewerkt.
VAM HAARLEM'S DAGBLAD No. 606
MOEILIJK BESLUIT
Wanneer je je afvraagt bf je de krijgshaftige figuur
die je koffen je van de taxi naar de hoteldeur draagt,
een fooi kunt of durft geven en zoo ja hoeveel zal hij
niet beneden zijn waardigheid achten?
(Nadruk verboden)
DE AANKLACHT VAN
COMMISSARIS BLOK.
EEN BRIEF AAN DEN
MINISTER.
Mr. Bourlicr, advocaat te "««Graven,
hage, die zich belast heeft met dc bc»
hartiging van dc belangen van den
commissaris van politic te Culemborg,
den heer Blok, heeft aan den minister
van justitie een brief gericht, waarin
hij cr bij den minister op aandringt,
dat hij den officier van justitie bij dc
rechtbank te Tiel zal gelasten zich met
het verzoekschrift, indertijd aan den
minister gericht, te wendeh tot den
Hoogen Raad, opdat laatstgenoemd
college in staat wordt gesteld tc han»
delen, zooals art. 510 van het Wetboek
van Strafvordering (nieuw) het gebiedt.
N-DERLANL.CH FABRIKA.i'.
In het laatste nummer van Neder,
landsah Fabrikaat, orgaan van de vcr<
ecniging van deze naam verschillende
mededeclingen oint het werken
der vcrecniging. Er blijkt uit dat op
het gebied van industriccle filmver»
vaardieing cn het organiseeren van
industriccle film* ">orstelIingcn de ver»
ceniging voortdurend zeer krach»
tig werkzaapi is en dat hoe
langer hoe meer dc belangstelling voor
dezen tak van werkzaamheden van dc
vcreeniging algemeen wordt gewaar»
dcerd.
Een typisch staaltje hoe de vereen!»
ging op een ander gebied optreedt,
blijkt uit de volgende medcdccling, c:c
ij in zijn geheel overnemen:
„Een onzer leden beklaagde zich er
.-er, dat in ons land niet ecu toilet»
zeep werd vervaardigd, die even goed
als een Engelsohe zeep, waarvan
hij zich steeds bediende. Wij he' n
ons met deze opmerking tot Neder»
landsche fabrikanten gewend, die ons
een monstc. zeep hebben vers...kt.
overeenkom: met deze Engclsv
zeep. Wij hebben d.. monster zeep
onzen o.,..erker doorgezonden,
met verzoek daar c ns een proef me»
de tc willen nemen.'
POLITIEAGENT MISHANDELD.
Tc Hoogkatspel is dc agent van po»
litie W. W. door baldadige jongens
■vallen cn zoo mishandeld dat opnc»
ming in het ziekenhuis noodzakelijk
werd geacht.
KINDERMOORD?
Naar de N. R. Crt. meldt, heeft dc
politie te Groningen aangehouden ccn
rouw afkomstig uit Franckcr. die er
an verdacht is haar ccnigc weken ge»
leden geboren kind opzettelijk van het
leven te hebben beroofd door in bed op
het kind tc gaan liggen.
FEUILLETON
DE GEZONDHEIDS.
TOESTAND VAN
MINISTER WASZINK.
GEEN REDEN TOT
ONGERUSTHEID.
Nader wordt gemeld dat de gezond
heidstoestand van minister Waszink
geen enkele reden tot ongerustheid be
hoeft te geven. De minister is verleden
week Donderdag naar Heerlen vertrok
ken, wegens een keelaandoening en is
eenige dagen bedlegerig geweest. Bin
nen enkele dagen hoopt hij zijn werk
zaamheden weder te kunnen hervatten.
AFSCHEID GEZANT BIJ
HET VATICAAN.
ONDERSCHEIDINGEN
VERLEEND.
•De Romeinsche correspondent van
De fi)d seint van Vrijdag:
.ilir. Van Nispen tot Sevenaer werd
gisteren in afscheidsaudiëntie ontvangen
door Z. H. den Paus en den kardinaal
staatssecretaris. Tevoren had Z. H. den
Nispen het grootkruis der Gregoriusorde
geschonken en aan den secretaris der
legatie het commandeurschap. De heer
Van Nispen vertrekt dezer dagen naar
Wcenen.
WEDER EEN MIJNONGELUK.
In de mijn Laura is Vrijdag de 16»
jarige v. d. B. die daar als sleeper werk»
znnm was onder een kolenwagen gc»
raakt. Hij werd dood opgenomen.
REGELMATIGE PRODUCTIE VAN
ARBEIDERSWONINGEN?
Dc jaarüjksche algemccnc vergade»
ring van het Nederlandsch Instituut
voor Volkshuisvesting cn Stedehouw- zal
Zaterdag 19 dezer tc Amsterdam wor»
den gehouden. Op deze vergadering
•orden o.a. behandeld de praeadviczen
an dc hecrcn jhr. M. J. I. dc Jonge
van Lllcmcet en J. J. Talsma over de
vragen: Is het wenschelijk en mogelijk
een regelmatige productie van arbeiders»
oningen overeenkomstig dc behoefte
i de naaste toekomst tc verzekeren?
Zoo ja, welke middelen moeten dan
worden aangewend om dit doe! te be»
reiken? Moet tc dezen onderscheid
worden gemaakt tusschcn groote steden
kleine steden en landelijke gemeenten?
acht. Twee scheepsbouwers hadden het
JERWIJS VOOR BAKKERS, jaar gespoelde wrakhout bezichtigd. Zij
Op de 21 Juli tc Utrecht tc houden jzijn van mecning. dat het goed hout is.
olgemcene vergadering van den Ne» De heer A. Schenk, commissaris van
ccrlindschcn bakkersbond komt in bolhet loodswezen te Terschelling getuig,
handeling ccn voorstel van den Zeeuw»1 dc dat hij nooit klachten over het schip
schcn Bakkersbond om een Bondscom» heeft gehoord, noch van den schipper
roisste tc benoemen die rapport uit» noch van iemand anders, en dat hij ook'
brengen moet over de vraag: Hoe kan nooit Venken van den schipper heeft
het \jkonderwijs voor bakkers het best vernomen ter verbetering van bet
bevorderd worden? 'schip.
DOORTRAPT STROOPER
GEPAKT.
JARENLANG WAS HIJ DE
POLITIE TE SLIM AF.
Uit Oosthuizen wordt aan de Tel.
gemeld:
Het is den Rijksveldwacht uit Hoorn
gelukt, den in deze streken beruchten
visch en wildstrooper B. uit Baasdor»
permeer op heeterdaad te betrappen.
Sedert jaren oefent B. zijn "beroep uit,
doch.daar hij bij de bevolking zeer ge»
vreesd is, bleek het steeds onmogelijk
hem tc pakken te krijgen Hij is thans
gearresteerd op 't oogenbÜk, dat hij op
den openbaren weg een zwaar drachtige
haas neerschoot. Hij weigerde zijn ge»
weer af te geven en bedreigde de politie»
mannen, die hem echter tot andere ge»
dachten wisten te brengen.
Deze arrestatie beeft in de buurt groot
opzien gebaard. Algemeen bekend is.
hoe hij, in het nauw gebracht, met het
grootste gemak dwars door de slooten
waadde en zelfs eens tot zijn hals in
het water tusschen het riet is gaan zit»
ten, zoodat zijn achtervolgers hem niet
opmerkten.
DE VERGANE LOODS-
SCHOENER.
HET ONDERZOEK
BEGONNEN.
In de zittingszaal van den Raad voor
dc Scheepvaart is Vrijdag het onderzoek
begonnen van de door den minister van
Marine ingesteld commissie naar aan»
leiding van het vergaan van de Ter»
schellingsche loodsschoener. Op deze
eerste zitting behandelde de commissie
hoofdzakelijk de weersomstandigheden
tijdens de ramp en den bouw «n de in»
richting van het loodsschip.
De directeur van het Amsterdamsche
filiaal van het Meteorologisch Instituut
rklaarde. dat de storm voorzien was
dat attentieseinen waren gegeven,
aar, zoo zeïde hij. de loodsschoener
zal hieraan echter weinig gehad hebben,
want deze was niet uitgerust met een
radio ontvangtoestel. De eenige indica»
-oor de bemanning van een schoe»
was dat dc barometer daalde ca
dat de wind „inkromp".
Verschillende getuigen verklaarden
•erder. dit bij de in dienst stelling de
schoener een goed zeeschip
acht. Twee scheepsbouwe:
DE ERFENIS VAN 00M
GEORGE
door
F. DE SINCLAIR.
42)
„Madammeke..?" herhaalde Jacques
verbaasd en niet begrijpend met.
„Joa«ct.joa»ct knikte ze
hevig, „mee die juffra toe. noemp
ze es't es zcu'n oardigc noam----
la dame de compagnie dc ma tante" (1)
„Nee...."
„W at necc?"
„Dat kan niet".
„Ge gcleufet nieAh....!"
Ze maakte een verachtelijk afwerend
gebaar met dc hand.
„ZijRo.. juffrouw Zwcclinck..
met den huisknecht!" Jacques begon te
lachen. „Nee Mclcke me schat, dat 's
al tc kras. dat geloof ik niet..
„Awei. dan rooddet loate", zei Mele
ineens rood wordend van kwaadheid.
„Och...." sprak Jacques. ..maar dat
voel je nu 1 toch zelf wel. Juffrouw
(1) De gezelschapsjuffrouw van mijn
ïante.
Zwcclinck cn die vent, dat past toch
Iniet bij mekaar".
Ze haalde haar schouders op.
j „Awcl, dat 's meugclik. Ik en gij pas»
sen misschien euk wc nie bij mekoare..
en pertan"
Jacques schudde 't hoofd.
„Dat 's heel iets anders. Bovendien,
die juffrouw Zwcclinck of madamme»
ke. zooals jij zegtenfin, dat moet
je ook voor je nouen. hoormaar
die heeft 'n ongelukkige liefde...."
Melc lachte.
„Ongelukkige liefde. Was da
veur "n ding?"
„Nou. ze is verliefd op ccn. die zc
niet krijgen kan"
,Ah, "t es dnddc En op wien?"
„Nou. je weet wel. dat jonge mcnsch
dat hier vroeger woonde, en die toen
voor schuld is moeten vluchten".
„Die was mee eur?"
..Ja".
„Awclserieus agget nic ge»
leuft, 'k kannik er niks an doem moar
\an dc morgend in dc achtcrploatse.
I ik kwam 't er in en zij Sting azeu mee
jd'r eufd an z'n nekcn nchterdicn
j....allee, «uver 'n uurkc nog moar,
azzekik sjuust onder an de trap was.
ze kusten mekoare in dc gang. zulle
I k mag ik ier sebict deud vallen ast
leugens ben".
Jacques zag haar aan, fronste zijn
wenkbrauwen.
„Maar vind je dat nu zelf ook niet.
onmogelijk?"
„Nceë"k cn ikket toch gezien!"
Ze lachte.
„En die knecht is gisteren prfs geko»
men?"
„Gistermiddag".
Jacques glimlachte en schudde het
hoofd.
..Wat was dien gast zijn noam?"
vroeg Melc.
„Welke gast?"
„Ah. van dien aftruggcleer. woar zc
zeu gek achter was?"
„O Reevers heette dieFrank
Reevers".
„Frank Reevers herhaalde Mele
wat peinzend, waarna ze zweeg.
De schel en de wat rauw roepende
stem van madam Vanoenkel. plotse»
ling cn vcrradclijk dichtbij, deed hen
weer ontsteld uiteen stuiven.
Mele rende met een boog om het
huis. vloog dc achterdeur binnen en
zong het hoogste lied in de keuken en
was stom verbaasd en diep vcrontwaar»
digd. als haar tante haar even later
kwam verwijten, dat ze haar overal had
gezocht.
Dan mogge zuukc woar ik ben en
niet woar ik nie ben"k was ik al
den tijd in den kelder veur de eiers tc
keeren
Zoodra haar tante weg was, liep
Mele naar boven, naar haar kamer cn
daar. in haar kast, zocht ze het zak» nachtzak' liggen met dc pyama: in den
doekje op, dat ze in de auto had gc»
vonden cn van notaris Mcrtens had
mogen behouden.
Ze vouwde het haastig uit. keek naar
het monogram F. R.
Ze knikte.
„Frans van Reeverseah jong..
wacht 'n keer".
Ze liep het portaal op, luisterde even
aan de zoldertrap.
„Sjefriep ze zacht en als cr
geen antwoord kwam. nog eens wat
luider, „Sjef
Dan trapte ze haar pantoffels uit cn
vlug en gcruischloos op haar kousen»
voeten lien zc naar boven.
Dc deur van Frank's kamertje stond
open.
Nu op haar tccnen sluipend, ging
Mele cr binnen, luisterde nog even in
bet deurgat of er niemand kwam, dan
keek ze speurend rond.
Alles iag er overhoop, 't beddegocd
op den grond: liet grijze valies stond
:cn hoek. ze trad er op toe. pro»
beerde het te openen, maar het was
oo slot.
Ineens viel haar oog op een vullen
zakdoek, die daar vlak bij op den
grond lag. Zc greep hem, zocht haas»
tig naar het merk en een glimlach van
•oldoening kwam in haar oogen.
„Ha.... "t zelfstel"
Opstaande zag ze in de bedstee de
hock van dien nachtzak waren ook de
letters F en R tot eer. dik opgebor»
duurd monogram vereenigd.
Melc smeet den zak terug, haalde
diep adem.
.Sjuust azzekik pcisdc allee, allee
madammeke, *k en ik ou geschoten
patatcn da Sjcfke d'r bij
Frank was. na zijn auto verzorgd te
hebben weer naar de tuinkamer gegaan
om aan meneer Vanoenkel te bood»
schappen, dat Hcrr Muller veilig en
wel in den trein was geraakt, cn luist
toen hij door de open tuindeuren bin»
r.entrad, werd meneer Vanoenkel met
een langen vcrslikkcndcn snork wak»
kcr. keek Frank aan en scheen tc
schrikken,
„Wien es da?"
„Ik meneer", zei Frank, die zoo gauw
nie» om zijn groenen bril dacht.
„Wat da veur 'n dink, dagge da veur
het?
..Odat is een anti»hooflcoorts
bril", zei Frank.
„Anti«ooikoortsbril?"
..Ja".
„Es d<r veur dc koorse
ailing het?"
Frank knikte.
„Jan nieuwe uitvinding., helpt
dadelijk".
„Dat elpt dadelik?"
«Ege
„Zeker".
..Da ben toch dingcze verzinnen
van alles.... geef 'n keer ier...."
rrank zette den bril af en reikte hem
meneer Vanoenkel toe. die hem dade»
Iijk op zijn neus drukte.
Meteen rinkte de kamerbei en daar
rrank dc auto van Jacques had hoo»
ren vertrekken, begreep hij. dat de kans
<">m in de eetkamer ongewenschte be»
zoekers aan te treffen, gering was en
de. kans daartegen groot, om Ro nog
eens even te zien en wellicht te sp c»
kcr.
Hij haastte zich dus de deur uit.
maar hij was al te laat. want toen bij
in de gang kwam. trad Mele juist uit
de deur der eerkime.-
Ze ging naar de keuken. Frank volg»
de baar.
'8 6ebe'd. Ben iö al geweest,
„Oui monsieur", zong ze, terwijl ze
n soort knicks maakte.
„Kan ik ook helpen?"
„Non monsieur!"
Frank keek haar even van terzijde
asn: er was iets vreemds straks in
naar houding, iets spottends, dat eek»
ter ook iets dreigends had. Hij begreep
het niet recht.
(Wordf /ervolgd).
