HAARLEM'S DAGBLAD
OM ONS HEEN
Imperméables
J. G reeve &Z oon
ZATERDAG 5 JUNI 1926 DERDE BLAD
No. 3578
OPMERKINGEN OVER RADIO.
DE STAAT EN DE RADIO EEN CROOTE UITBREIDING VAN
RADiO OPHANDEN DE TWEE CROOTE BELEMMERINGEN VOOR
ALGEMEENE DEELNEMING OVER DE MOEILIJKE KUNST VAN
LUISTEREN DE MEDEDINGING MET DE DAGBLADPERS DE
LUISTERAAR SLAAF VAN RADIO, DE LEZER HEER VAN HET DAG
BLAD IETS OVER RADIO RECLAME-
In het Juniniuumcr van dc NVctcn» ring van een algemeen gebruik is de
schappelijke Bladen wordt een en ander hooge prijs van goede toestellen. Wel
ontkend aan een beschouwing vankost het niet veel om met een paar
Harold Spender in het Hngclschc t»J<i-lampjes, wat hout en wat draad een
schrift L o n temp o r a r y R c» amateur-inrichting te maken,
J Overzicht)vi„ be,Ie qu.llteit „in die niet: del
M iLfKJ? .«i» h«I de
ervaardiging van dc toestellen
Men moet daaruit niet afleiden, dat er
een toestand van gevaar voor radio in
dat land zou bestaan. Radio bloeit c<
allicht mee.- dan bij ons. maar de schrij'
ver bedoelt te zeggen, dat er binnen
kort een nieuwe overeenkomst zal moe-
ten worden gesloten en bekijkt in ver.
band daarmee dc verwachtingen van dc
toekomst van radio.
Met de Hngclschc bepalingen hebben
v ij in Nederland natuurlijk weinig
niets te maken, maar de toekomst v
deze groote. nieuwe kracht inoct ons
toch wel belangstelling inboezemen.
Een van Spenders overwegingen is: hoe
op den duur dc Rcgecring of wil mcr
liever dc Staat zul staan tegenover wal
de radiodienst verspreidt. Met dc wijzi»
ping in den algemeensn toestand zal
ook dc rol van den Staat veranderen
Evenmin als in Engeland is het uitzen
den van berichten door radio in ons
land geoorloofd \*et alleen, zooals men
wel eens schijnt te denken, omdat tij«
dens den Europecschcn oorlog een on
beperkte vergunning onze neutraliteit
in ernstig gevaar zou hebben gebracht,
maar vooral en veel meer omdat radio
een groote mededinger is van post.
telegraaf en telefoon en dus een bij»
drage aan dc schatkAt verschuldigd is.
Natuurlijk brengt die vergunning aan
bepaalde u'tzendstations een zekere
censuur mee op wat er door radio
wordt verspreid en hierin k n een
gevaar schuilen. Spender wil, dat alle
goede burgers dc (Engclschc) Radio»
maatschappij moeten steunen, om den
standaard hoog te houden van dc lie
deren. redevoeringen en tooneclstukken.
die in zoo talloos veel woningen binnen
komen. Men moet niet vergeten, dat zij
het zegel van den Staat en den waar
borg van behoorlijk maatschappelijk
verkeer met zich dragenTot zekere
hoogte moge dit zoo zijn, met dat
„zegel van den Staat" moet men toch
niet tot overdrijving raken. Letterlijk
en figuurlijk wordt dat ook op de post
gedrukt, die eveneens een monopolie
san den Staat is; toch kan dc Staat
geen garantie geven, dat alles wat |>cr
brief in zoo talloos veel woningen bin
nenkomt. aan zekere cischcn voldoet.
Zelfs waarborgt de Staat, behoudens
enkele gevallen, dc veiligheid van het
hriefgehcim. Is liet anders gesteld inct
telegraaf en telefoon? Op de laatste
heeft de Staat in het geheel geen cqn»
trólc. op de eerste alleen voor zoover
de afzender geen code gebruikt, hetgeen
niet verboden is. Ik wil maar zeggen,
dat de verhouding van den Staat tot
de radio zich zal wijzigen in verband
met veranderende toestanden en be
grippen.
Allereerst zal de toestand veranderen
ten opzioiitc van de uitgebreidheid van
radio Wij behoeven op straat maar
even de oogen op te slaan, om te zien
hoe weinig in Nederland radio'nog ver
spreid is twee toestellen naast elkaar,
dat wil dus /eggen twee huren, die elk
een ontvangtoestel hebben, trekken on«
ze aandacht al. Hier is nog maar een
klein begin, dat in groote uitbreiding
overgaan zal. zoodr.i een paar bclcmmc»
ringen opgeheven zullen zijn? de ccne
is dr waarlijk al te grooto storing, die
behalve van atmosferische toestanden
liet gevolg is van onhandigheid van an»
dere aangeslotenen en vooral van elcc»
trische trams en andere vervoermidde
len. Deze belemmering komt eiken dag
dichter hij haar verdwijning. Als dc
tramdircctic. die geen enkel recht-
strcrksch belang bij radio-verbetering
heeft, nu al kostbare proeven neemt om
zichzelf onschadelijk te maken, wat
moeten wij dan niet verwachten van
den uitvinder en vooral van dc radio-
industrie? Van den ccncn dag op den
anderen kan een belangrijke verbete
ring, misch'en wel een ontdekking op
dit gebied gedaan worden.
Hier zien wij dus alleen maar een
quacsiic var. tijd. Dc tweede bclcmmc-
massa zal geschieden, dus veel goed-
kooper dan nu, zien wij allen aanko
men. Dc vraag js maar van welken
kant dc aandrang beginnen zal: bij
den fabrikant, die dc goedkoope toe
stellen aanbiedt, of bij den liefhebber
die er naar vraagt, liet resultaat blijft
evenwel hetzelfde.
Met Spender ben ik dan ook over
tuigd. dat het niet lang meer zal du-
ren of het radio-toestel zal in de wo
ningen even algemeen zijn als de knop
voor het clectrisch licht en. de schel
aar. de voordeur. De beperking van dc
telefoon, die trouwens in andere lan
den al veel geringer is dan bij ons kan
daarbij niet vergeleken worden. Dc
telefoon is een soort van broederschap,
die altijd grenzen heeft en hebben zal
radio is veel uitgebreider en daarbij
ook verrassender. Zij spreekt meer
dc verbeelding, ze is romantisch. Ieder
oogenblik kan /if dwars door het dak
en de muren heen merkwaardige bood-
schappen zenden. Daartegenover is de
telefoon,in haar opzettelijkheid veel
nuchterder.
Als Spender daaraan toevoegt: ..de
gewoonte om te lezen zul langzamer
hand plaats maken voor dc gewoonte
om te luisteren", dan zegt hij meer,
hij zelf wel bedoelt „Het nieuwe
geslacht van luisteraars klopt reeds aan
dc deur", zegt hij, maar vergeet daar-
bij, dat luisteren een groote kunst is,
die zeer weinigen goed hebben ge
leerd. De mensch heeft, om een goed
luisteraar te zijn, zekere neiging tot
ondergeschiktheid noodig. in het een»
oudigstc gesprek zien wij, dat zoodra
I. van A. een mcdedeeling heeft aan»
gehoord, hij al popelt van ongeduld om
op zijn beurt de aandacht van A. voor
ij ii mcdcdocl-ing te vorderen. Men
kan dat aan verschillende dingen toe»
schrijven; dc onbelangrijkheid van de
meeste gesprekken, het verzet tegen
onderwerping van den wil aan dien
an een ander, onbekwaamheid om dc
gedachten het afdwalen te beletten
het komt alles op hetzelfde neer.
Luisteren is een kunst en een ver»
moeiende kunst. Alle radioluisteraars
weten immers, dat wanneer zij nog
maar korten tijd naar een voordraeil
geluisterd hebben, dc lust opkomt om
contact te zoeken met iets anders.
Ik zeg dat naar aanleiding van Spen»
ders opmerking: „Flcctstrcct is natuur»
lijk wat ongerust over dc toekomst
van dezen nieuwen grooten broeder".
Flcetstreet is het krantenkwartier van
Londen, de straat waar de nftcste
groote dagbladen worden geschreven
en gedrukt. Dat radio nu al ccnigc bc»
tcckcnis heeft tegenover dc dagblad
pers kan niemand ontkennen: op dit
oogenblik is zij nog meer een mede
werker. dan een tegenstander van dc
dagbladen, maar het is mogelijk, dat zij
onder andere omstandigheden een con
current van dc dagbladen wordt. Spen
der vertelt dat er in Engeland een re
geling bestaat, waarbij radio zelf
geen berichten mag uitzenden, maar
alleen die, welke zij san de niejnvshu»
rcaux ontvangt, die ook dc dagbladen
bedienen. Zoo hoorde radio, dat Ko
ningin Alexandra om halfzcs gestorven
was. maar mocht het niet hekend ma
ken Zou het nu voor de dagbladen zoo
schrikkelijk zijn. wanneer radio ook
mocht verspreiden, wat zij zelf hoort?
Al is de krant een heer, zooals dc
Franschcn zeggen, ten slotte verkeert
de radio precies in hetzelfde geval en
wanneer heiden gelijke vrijheden had
den. houd ik het met de kansen van dc
dagbladpers.
Niet uit Vfi
Het dagblad i
voor ovcrvlcugeling.
tenslotte een onderne
ming met voortdurend wisselende
eischen, waaraan telkens aanpassing
noodig is. Maar omdat, zooals ge
zegd is. het vermogen tot luisteren bij
de menschen uiterst beperkt is. Ook
het vermogen tot lezen, zooals terecht
zal svorden opgemerkt. Het dagb'ad
evenwel (evenals het boek en ieder
ander drukwerk) is een gehoorzame
dienaar, het laat zich ieder oogenblik
neerleggen en weer opnemen. De lezer
vindt ieder moment terug waar hij ge
bleven is. Niet alzoo radio. Die dwingt
u tot luisteren, wanneer gij weten wilt.
Stel een oogenblik, dat het dagblad
geheel en al door radio vervangen
was, welk een rampzalige slaaf zou de
luisteraar geworden zijn. Tijdens dc
voor verspreid n:> van nieuws vastge
stelde uren zou hij in de kamer moe
ten wezen zonder pauze, zonder aflei
ding, Kwam het ooit zoover, dan zou
hij om terugkeer van het dagblad vra
gen. dat geduldig op hem blijft wach
ten. van zes tot zeven, rot 's avonds
laat, tot in den nacht als hij wil, tot den
volgenden morgen, tot drie maanden,
drie of dertic jaar later, als het moet.
Hier mag herinnerd worden aan het
woord der Romeinen, verb a volant
scripta manent. Het woord
vervliegt, het geschrevene blijft. Het
gedrukte blijft nog veiliger.
Met die mededinging loopt het dan
ook zoo n vaart niet al kunnen de
verhoudingen vel wat veranderen,
Spender ziet zelf wel :n dat er gebie
den zijn. waar de dagbladpers (en de
pers in liet algemeen) radio altijd over-
heerschcn zal. Is eenmaal de draad»
looze algemeen goed geworden, dan
zal zij er misschien toe kunnen bijdri
gen. de couranten wat in te krimpen,
waarover noch dezen, noch de lezers
zullen behoeven te treuren.
Hngclschc toestanden op dit gebied,
zijn voor ons zoo hijster belangrijk niet
maar het is wel kluchtig in ons oog,
da; naar *Spencer meedeelt, de luis
teraars van den draadloozen dienst
tusschen 5 en 7 uur in den middag „af
gescheept worden met een groote hoe
veelheid kinderpraatjes" om de avond
bladen te beschermen Vooral voor
Londen is dat komiek, omdat daar zoo
goed als de gchcclc dagbladpers ge
vormd wordt door dc ochtendbladen,
terwijl de avondbladen maar tot drie
beperkt zijn.
Voor dc berichten heeft de dagblad
pers in Engeland en overal elders in
de Wereld dus geen nood. Misschien
denken sommigen anders over de
advertenties, dat onmisbaar gedeelte,
zonder hetwelk de hddcndaagsche dag
bladpers niet bestaan kan omdat dc
adverteerder een gedeelte van de enor
me kosten betaalt. Maar fhen moet
zich in de practijk. eens voorstellen,
hoe het mogelijk wezen zou in radio te
luisteren naar de uitingen der reclame.
Geen sterveling zou zulk een opsom
ming kunnen verdragen; zij zou te op
zettelijk zijn, evengoed (en-erger nog)
dan in de pauze van dc uioscoopvoor»
stelling het reclamebeeld op het witte
doek. dat de toeschouwers kriebelig
maakt, ofschoon het nog het voordeel
heeft van de afbeelding en de kleur.
De dagbladreclame is onopzettelijk, zij
vormt als het ware de mcdcdeelingcn
van het publick aan het publick naast
de medcdeclingcn van de redactie aan
het publiek en vindt daarin hare groot
ie heteekenis'-die dc opdringerioe re
clame per radio nooit zou kunnen berei
ken,
Zoo is dan de conclusie, meen ik, dat
radio nog maar in haar kindsheid -s,
van zuigeling groeien zal tot reus, maar
dc dagbladpers niet verdringen zal,
haar eerder steunen, al zijn vormver»
_nderingen van de laatstfc zeer goed
mogelijk. Waarom ook niet, daar zij
•oortdurend wissel, en verandert?
J. C. P.
INGEZONDEN
Voor den Inhoud dezer rubriek stelt
dc Redactie zich niet verantwoordelijk
Van ingezonden stukken, geplaatst
of niet geplaatst, wordt de kopie den
inzender niet teruggegeven.
M. de R.,
Naar aanleiding van het auto-onge
luk te Lith wilde ik het volgende on
der dc algcmccnc aandacht brengen.
Naar mij.» mcer.ing behoeft lat af»
ijden van auto's van ponten niet voort
te duren. M<j dunkt het is het ei van
Columbus: men plaatst op elke pont 2
nf.vluitboomcn of nog beter; 2 balken,
welke telkens dwars over gelegd wor
den. Gevaar voar afrijden, van welk
oertulg ook is dan bezworen.
Met dank voor de plaatsing,
Hoogachtend,
Uw abonnc,
D. ZONNEVELD.
Lichamelijke Opvoeding
CXXXII.
Zwemmen al* schoolvak.
Met de vaststelling van de wensche-
iijkheid, of liever nog de noodzakelijk
heid, dat de vaardigheid in het zwemmen
op de lagere school zal worden bijge
bracht, was nog geenszins de vraag
opgelost, hoe dan wel in klasseverband
dit onderricht zou kunnen plaats hebben.
Enkele belangrijke punten stonden wel
vast, werden althans algemeen als zoo
danig beschouwd. Bijvoorbeeld, dat aan
het onderricht in het water oefeningen
op het droge vooraf behooren te gaan,
dat in het natte element de hengel voor
klassikaal onderwijs een ondoelmatig
instrument is, en dergelijke algemeene
inzichten, werden vrijwel algemeen ge
huldigd, doch hoe nu precies liet onder
wijs in zwemmen aan klassen moest wor
den gegeven, was daarmede nog niet
duidelijk. Hoewel men heel goed be
greep, dat in het water, als gevolg van
de opwaartschc druk en het verschil in
weerstand, geboden door lucht en water,
de te overwinnen weerstanden, en dus
ook de krachtsaanwending, geheel vcr_
schillend zouden zijn van die op het
droge, gevoelde men toch, die oefeningen
in „droogzwemmen" niet te kunnen mis
sen.
Wie voor het eerst probeert de tamelijk
ingewikkelde zwembeweging uit te voe
ren, krijgt een gevoel alsof zijn lede
maten in aantal verdubbeld zijn en weet
geen raad daarmede een soepele, ineen-
vloeiende beweging te maken.
Het is daarom goed, niettegenstaande
de vermelde verschillen, dat de leerling
zonder angst voor het omringende water,
in die bewegingen eenigszins wegwijs
wordt. De vrees voor water in neus of
mond bij beginnelingen leidt natuurlijk
de aandacht van de toch al niet, gemak
kelijke oefeningen af; de onderwijzer op
den steiger, die zich in een zw eminrich
ting toch» al moeilijk verstaanbaar kan
maken, zal dus onder die omstandigheden
zijn taak verlicht zien, wanneer de asp;
rant-zwemmertjes te voren op het droge
ir- de vereischte bewegingen ccnigsziiv
geoefend zijn.
Dat een hengel voor klassikaal onder
richt niet geschikt is, zal wel niet moei
lijk zijn in te zien. Wel heeft men in
Frankrijk hier en daar, o a. te Tour-
coign, in een overdekte inrichting
behoeve van het schoolzwemmen een
aantal hengels, ik meen twaalf, wi
op te stellen, zoodat een even groot -
tal leerlingen gelijktijdig op commando
van den instructeur, oefeningen kan
uitvoeren, doch van ecnigc navolging ten
onzent of elders heb ik nog niet ver
nomen Van hengels kan men in dit
geval eigenlijk niet meer spreken; twaalf
staaldraden zijn zoodanig aan vaste pun
ten opgehangen, dat de gordels aan het
einde dier draden zoover in het water
reken, dat dc leerlingen, die zich er v:
bedienen, op de juiste hoogte in het water
komen te liggen.
Op de Haarlemsche scholen wordt bij
liet zwcmonderricht de phase van den
hengel geheel overgeslagen. Na de oefe
ningen op liet droge gaan dc leerlingen,
allen voorzien van een drijflichaam, te
water. Als drijflichaam werd gekozen
ceij dicht gesoldeerde, met lucht gevulde,
bus," die met een paar riemen om het
lichaam wordt gegespt, zoodanig dat de
bus aan dc rugzijde komt. Dc leerling
hangt dus eigenlijk aan het drijftocstcl.
Tusschen de oefeningen op het droge
en dc eerste oefeningen in het water
met de bus, kan men nu nog de leerlin
gen in het ondiepe bassin zich vrij laten
bewegen, laten spelen en stoeien om
eenigszins met het water vertrouwd te
geraken. De onderwijzer zal tijdens dit
spel de leerlingen aansporen om nu en
dan het hoofd even onder water te
brengen, want daaraan moeten zij zich
zoo spoedig mogelijk gewennen. Eerst
wanneer zij daarvoor dc vrees van zich
afgeschud hebben, kunnen de oefenin
gen niet vrucht worden gevolgd en men
ia! dan verwonderd zijn over liet snelle
tempo waarin de kinderen vorderingen
Dc bussen, welke als drijftoestcl die-
r.cij. kunnen van verschillend model
worden vervaardigd, hetzij half rond of
recht cylindriscli, in beide gevallen voor
zien van een lichte uitholling aan de
zijde, die tegen den rug van den leerling
komt te rusten. Voor liet schoolzwem
men hier ter stede wordt dc recht cylin-
drischc drijt'bus het liefst gebruikt. De
lengte van dit toestel is zoodanig geko
zen, dat het ter weerszijden van den rug
nog ongeveer een decimeter voorbij het
lichaam komt, waardoor het voordeel
verkregen is, dat de leerling in het water
HET DIER VOOR DE LENS
Jim it dol op zijn dagelijksche kop
chocolade.
t hem tot nadenken.
Wat hü echter nooit lang volhoudt,
vanwege
eenlge ru«tver*toordert, die j
zijn aandacht vragen.
Waarna een demonstratie van het toppunt van luiheid.
(Foto's van Haarlem's Dagblad. Nadruk verboden.)
niet gemakkelijk zal kantelen, iets waar
mede vele beginners nog al eens te kam
pen hebben. Dat zoo'n bus, breeder dan
lief lichaam, in het water tamelijk veel
weerstand geelt, spreekt vanzelf. Maar
dit kan toch bezwaarlijk als een nadeel
worden beschouwd, omdat die leerlin
gen, welke hun allereerste pogingen
verrichten, toch wel niet zoo'n haast
zullen hebben om een bepaalden afstand
af te leggen. Overigens doet het er na
tuurlijk weinig toe welk soort drijf
lichaam wordt aangewend; een eisch is
evenwel, dat het voldoende drijfvermo-
gen heeft om den leerling rustig aan de
oppervlakte van het water te houden,
zoodat hij zijn volle aandacht aan de uit
voering van zijn oefeningen kan geven.
Achtereenvolgens worden nu onder
wezen de heenslag, waarbij de leerlin
gen de handen aan een vast voorwerp
op water-niveau houden (bijvoorbeeld de
rand van de overstort, of een speciaal
aangebrachte buis of lat); de beenslag,
waarbij dc armen recht vooruit gestrekt
blijven in het water of rusten op een
tweede drijftoestcl: de armslag, en de
combinatie van arm- en bcenslag. Voor
liet schoolzwemmen wordt als regel nog
begonnen met de schoolslag.
Wanneer nu het zwemmen met een
drijfbus zonder moeite goed wordt uit
gevoerd, moet de leerling in ondiep wa
ter trachten zonder bus dezelfde oefenin
gen te maken, en het is dan meestal
verrassend hoe viug dat gelukt. Sommi
gen zwemmen dan ook al heel spoedig
aan een veiligheidslijn in diep water,
hetgeen zoo lang wordt voortgezet tot
voldoende vertrouwen en routine is ver
kregen om „los" te zwemmen.
Dit is in het kort, zeer in het kort,
ongeveer de leerwijze, die in de Haar*
lemsche scholen wordt toegepast en die»
bij voldoende kijk op zwemmen en het
noodige enthousiasme aan de zijde van
den onderwijzer, zeer bevredigende rer
«uitaten heeft opgeleverd.
Ik heb gemeend, dezen gang van zaken
hier eens weer te moeten geven, .omdat
ik plan heb, in eer. volgend artikel te
bespreken het boekje van K. Weissner
Natürlicher Schwimmunterrïcht, ein
neuer Weg. Om het nieuwe hierin beter,
te overzien, leek mij een uiteenzetting
van dc thans gevolgde methode niet
overbodig.
H. L. WARNIER.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cents per regeL
Genre nouveau
Soie, Peau de Suede,
et Reversible
Maison Stuttmann
Kalverstraat 162-164 j
Amsterdam
We leven in den modernen tijd, wat echter nog niet zeggen wil, dat oude gebruiken verdwenen zijn. Te 3athmen bestaan In Polen werden dezer dagen de presidentsverkiezingen ge houden en daarvoor bestond natuurlijk de noodige bcUng-
nog de baad- yuruticrutf* tat groot canoege» 2e ZZm «aker op Jen voor^rand. (telling. Voor bet raadhuis te Warschau wu de drukte enorm. In den inzet Moscicki, de gekozen president.
