43e Jaargang No. 13182 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Maandag 14 Juni 19 2 6 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN per week f 0.27}-$» met geïllustreerd Zondagsblad f 0.32; per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) f 3-574^. Franco per post door Nederland f 3.87H» Afzonderlijke nummers f 0.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken f 0.57H; franco per post f0.65 ADVERTENTIENVan 1 tot 5 regels f 1.75; Iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel. Bij abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents per plaatsing, elke regel meer 15 Cents i contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs. Directie, Redactie en Administratie Gr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810 Telefoonnummers: Directie 13082, Hoofdredactie 16054, Redactie 10600 sn Administratie 10724. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Directeuren J. C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM Hoofdredaoteur: ROBERT PEEREBOOM Drukkerij: Z.B, Spaarne 12, Telefoon 10122, 12713 Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroorci, Wijkeroog. Umulden Beverwijk, ens., enz. Drlehulzerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 3521 DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. EERSTE BLAD AGENDA MAASDAG 14 JWI Bovenzaal v. h. Qem. Concertgebouw Concert Haar!. Strijkkwartet. 8 uur. Bioscooproore tellingen. Luxor Tearoom: Concert 811 uur. Cabaret Modern. Dansen. Optreden van verschillende DINSDAG 15 JUNI Groote Kei.Orgelbespeling George Robert. 2—3 uur. Vrije Toegang. Café Restaurant 8p.-K-lr.iat 8: iN'.V. Utile N.V. Tijdgeest. De heer C. Janee over de N.V. „De Witte Stad-'. 8,30 uur. Maatschappij wam Weldadigheid Frede- riksoord. Jaarlijke algeineene vergadering •van de afdeeling ten kajitore der firma Joh. Enschedé en Zonen. 4 uur. Theater „De Kroon" Groote Markt, Bios coopvoorstelling, 8 uur. Cinema Palace, Groote Houtetr&at, Bios coopvoorstelling, 8 uur. iLuxor Theater: Bioscoopvoorstelling 8 uur. Scala-Th eater. Kleine Houtstraat, Bioe- •oopvooreteüing, 8 uur. Luxor Tearoom: Concert 811 nar. Cabaret Modern. Dansen. Optreden rag Verschuilende ENGELSCHE LES AAN DE POLITIE. EEN EXCURSIE NAAR LONDEN. Sinds een Jaar wordt bij het politie» corps alhier ccn cursus gegeven in de Engelschc taal. Dat daarvoor onder het personeel veel liefhebberij bestond, blijkt uit het feit, dat ccn 40»tal reeher» cheurs en agenten dien cursus gevolgd hebben. Leider was dc heer G. A- Draaycr, inspecteur der administratie. Nu zullen zeven agenten een 6»daagsch reisje naar Londen maken om daur, onder leiding van dien inspecteur, de taal verder te bestudccrcn. Zaterdag 19 Juni vertrekken zij met de Batavïcrlijn. BOUW VAN ARBEIDERS- WONINGEN. LAGERE GRONDPRIJZEN NOODIG. i In (en circulaire aan de gemeente» besturen herinnert dc minister van Ar» beid cr aan dat reeds eerder door hem is verzocht voortdurend de aandacht gericht tc houden op de mogelijkheid tot verlaging van grondprijzen. Toch wordt door verschillende gemeentebc» sturen steun uit 's- Rijkskas gevraagd voor den bouw en de exploitatie van arbeiderswoningen op terreinen die voor dat doel tc duur worden geacht. Naar aanleiding daarvan deelt dc mi» nister thans den gemeentebesturen me» d$, dat in bet vervolg bij.verzoeken om steun ingevolge dc Woningwet, dc here» kening van den grondprijs per woning cn per vierkanten meter moet worden overgelegd en voorts teekeningen, die een dwarsprofiel van dc wegen geven met ccn duidelijke aanduiding van dc wiizc van verharding. In geen geval zou kunnen worden toe» gestaan, aldus dc minister, dat meer in rekening wordt gebracht dan dc prijs, dien de grond zou moeten kosten, in» dien bij ophooging, b.strating cn riolee» ring dc uiterste soberheid ware betracht. Het wil den minister voorkomen, dat jp grootcre gemeenten behoudens een enkele uitzondering, de grondprijs per woning een bedrag van 500.niet behoeft te overschrijden en dat in de kleinere gemeenten met een aanmerke» lijk lager bcdraj» zal kunnen worden volstaan. H. O. V. Op Dinsdag 15 Juni geeft de Haar» lcmsche Orkcstvcrccniging een concert te Alkmaar in de stadstent in den Alk» maarderhout. HET EIGEN GEBOUW DER COMMUNISTEN. VERKOOP WEGENS FINAN- CIEELE MOEILIJKHEDEN. De communisten hadden reeds cenigc jaren een eigen gebouw op dc Raaks. Blijkbaar zijn dc financieelc resultaten niet zoo geweest, dat de kosten gedekt' konden worden. Wij vernemen althans, dat op verzoek van de hypotheekbank het gebouw in veiling is gebracht. Don» derdngavond zou die veiling gehouden worden. Óns wordt evenwel medege» dceld dat het zeer waarschijnlijk is. dat die niet zal doorgaan omdat het pand uit de hand verkocht zal worden. De communisten verliezen dus bun eigen gebouw. DATUMSTUKJES Haarlem, 14 Juni 1926. Over 'n Kilometer. Hét was een natte en koude kilo» meter, maar dc strijders, die Zaterdag» middag de zacht»mosgroene baren van de Van Merlenvaart in velerlei zwem» stijlen kliefden, schenen geen last van dc temperatuur te hebben, liet regende af en toe, maar niemand klaagde er over. Het publiek in dc idyllische om» geving van het schoonc Groenendual bleef enthousiast, cn in de jury=zoldcr» schuit stonden wij 't allemaal een beet» je te betreuren dat we niet mcezwom» men. Hetgeen bewijst hoe aantrekkelijk zoo'n wedstrijd is, want bijna allen wa» ren we over de dertig hetgeen wil zeggen: Veteranen. Als de energieke Hecmsteedscho Polo Club den wed» strijd het volgend jaar een beetje later in 't seizoen kan stellen, zoodat wij Ouden in dc Zwemsport wat meer tijd van voorbereiding kunnen nemen, zal het grootste deel van 't zoldcrschuit»gc» zclsehap van deze gelegenheid aan dc startlijn liggen. Er zwommen overigens een aantal kranige veteranen mee. Het is natuur» lijk partijdig om deze categorie op den voorgrond te stellen het voorwater ware juister, maar 'k weet niet of het mag van Charivarius.maar ik kan het niet laten. Namen laat ik achterwege; zij staan in volledige opsomming in Sport cn Spel vermeld. Des winnaars leeftijd is mij onbekend, niaar de grijs» heid van zijn lokken werd slechts gc» cvennurd door de kracht van zijn sla» gen. Nummer twee, jonger en afkom» stig uit het waterrijke gebied van de Zaanstreek, toonde weliswaar geen zib veren lokken, maar er glom iets even blanks tusschcn zijn haarkrans. Num» mer drie, ccn»cn»vijftig jaar oud, arri» veerde frisch als een hoentje en bcant» woorddc des voorzitters opwekking bij dc prijsuitreiking, om vooral te blijven meedingen.- met een Jolig: „Tot m'n tachtigste!" En dan heb je nog menschen die be< weren dat de dagen onzer grootheid voorbij zijn sinds wc niet meer met den bezem aan den mast op de wateren 'zegevieren. Onzin! Tegenwoordig triom» feeren we erin. Wij zijn in direct hand» gemeen met het machtige element ge» komen. Vlootwetten mogen verworpen worden, maar ik vraag: Kon Bcstevacr on z'n éenenvijftigste een kilometer zwemmen? Kon hij heclemaal zelfs wel zwemmen? De spreuk Luctor et Emcr» go. vroeger ten onrechte vertaald als „lukt 'et vandaag niet. dan lukt 'ct mer» ge", heeft nu pas zijn volle recht ver» kregen. Wij worstelen en ontzwemmen elkaar. Niet langer don 'n jaar of vijftien geleden beschouwden we het zwem» mend afleggen van zulk een afstand als pure dwaasheid. Enkele rariteiten zooals Piet Ooms cn een paar andere krachtmonsters, deden cr aan. Wij twin tig jarigen«van»tocn noemden het, ietwat honend, „zestienhonderd kilo» meter met frisschen moed". Er werd niet uan gedacht, zeker» ook niet door den 51»jarigcn Heemsteder, die nu be» loofde dat»ie tot z'n tachtigste zou door» gaan De tijden zijn wel veranderd. Het dwaze idéé, dat jc na je dertigste niet meer aan sport kunt doen is over» wonnen, cn onze gezondheid en levens» lust worden ermee gebaat. Dc snelste veteraan zwom den kilo» inctcr in ruim 23 minuten, de snelste dame in ruim 20 cn de jongeling in ruim 16. De/.c laatste was Braam, van dc H. P. C„ hardnekkig winnaar van het hoofdnummer in deze jaarlijkschc races. Een menschclijkc motorboot, met de soepele, geconcentreerde ener» gie van 'n Rolls»Royce. De H, P. C. mag trotsch zijn op dezen kampioen, en Heemstede ook. Als ook zijn wo» ning onder de Haarlcmsche annexatie mocht vallen mag er bij 't bepalen van die schadeloosstelling wel zwaar rekc» ning mcc gehouden worden. Een kranig sportsman. Aan de vier dames niets dan hulde. Zij volbrachten allen den tocht, en de winnares deed het in een tijd die slechts drie leden van het sterke ge» slacht konden overtreffen. Hetgeen be» wijst dat zwcmtechnick een grooter rol speelt dan brute kracht. Don meerge» noemden Piet Ooms heb ik Indertijd dc 1600 M. in een half uur zien zwem» men, en hij was in lichaamsbouw een geweldig athlcct. Nu dot ccn lid der schoonc maar tccderc sekse 20 minu» tc-n over de 1000 M. Rekent u maar 'uit hoe gunstig dc vergelijking, wordt. Het schoonc van zulk een wedstrijd zit overigens niet in het verbeteren van recordjes. Dat is allemaal bijzaak, ove» rigens vanzelf voortvloeiend uit grooter belangstelling voor en geregelder be» oefening van gezonde, krachtige li» chaamsoefening. Allerlei menschen bc» seffen bij 't lezen van deze resultaten dat zij zelf ook veel meer er aan zou» den kunnen doen. cn dat zij er mee ge» baat zouden zijn. Het. bevorderen van de zwemsport is een van de beste din» gen die in het belang Van volksgezond» hcid en lichamelijke opvoeding gedaan kunnen worden. Daarom hebben wij een Haarlem's Dagblad»beker als nieu» wen wissclprijs voov den Heemsteed» schen kilometer-wedstrijd uitgeloofd. Moge het crescendo blijven gaan Vroe» ger was je in de Sport „veteraan" bo> ven de 25, nu pas boven dc dertig, binnen een paar jaar misschien pas bo« ven de veertig.... Schrijver dezes hoopt op die manier uit de categorie tc raken, en binnen? kort bij de jeugd „gercclasseerd" te zijn. Laat „steeds jonger" ons motto worden. R. P. DENEMARKEN—NEDER LAND 4—1 Neen, wij hebben het ook dezen keer niet gekund, In den voethalstrijd tegen de Denen. Het werd 4 tegen 1 (cn die één was o n s punt) En zoo raakt onze voctbalroem henen. 't Is den ccncn keer mis met het aanvalsquintet En den anderen keer falen ze achter, Soms wordt zege ook wel door het midden belet, Of in 't doel door een tobbender. wachter. Dezen keer was het midden het zwakke kwartier, 't Heelc team miste wil om te winnen, 't Is geen onheil maar 't doet dan toch ook geen plezier Aan de lui, die hun vaderland Ja, hoe maken wij* voortaan een beter figuur? Als wij straks weer eens vreemden ontmoeten Raad ik aan (goede raad is ook hier weder duur) Grooter geestdrift en snel» le e te TOM DE RIJMER LASTIG GEVALLEN. ONGEWENSCHTE ELEMEN TEN IN HAARLEMMERMEER. Eenige-n tijd geleden werden in Haarlemmermeer in de omgeving van de Cruquius en Vijfhuizen meer dan eens meisjes lastig gevallen door een onverwacht te voorschijn tredend per» soon, die blijkbaar nic-t veel goeds in zijn schild voerde. Het mocht toen ge» lukken dc hand op den vermoedelijkcn dader te leggen. Thans is -nabij den IJwog weder een dame door een man met blijkbaar min» der goede bedoelingen lastig gevallen. Ze stelde cr de politic direct mee in kc-nnis en kon gelukkig nog een' vrij goed signalement van hem geven. Spoedig begon men den om-trek af tc zoeken, met het resultaat, dat hij werd gearresteerd. Hij legde ccn bekentenis af en bleek men onbekende van de po» litre te zijn. EEN BELANGRIJKE BESLISSING. BELASTING EN GEPENSION- NEERDEN IN 'T BUITENLAND. Wij lezen In De Ambtenaar, orgaan van den Ccntrnlen Nederlandschen Ambtenaarsbond het volgende stukje van Van St.: „In de „Vakbeweging" van Juni doet onze oud»bondsmakker L. J. C. Poppe, zooals bekend, onze oud»stadgcnoot. omstandig mcdcdccling van' een met succes bekroonden strijd zijnerzijds te» een voor gepensionneerde ambte» wel zeer nadeelige opvatting der belastingautoriteiten. In het kort komt de kwestie hierop In tegenstelling met hetgeen vroeger gold. bepaalt art. 2 van dc wet op de Inkomstenbelasting 1914 o.m. dat „aan de inkomstenbelasting mede zijn onderworpen dc niet binnen het Rijk onende of gevestigde personen, die n uit 's Rijks kas bezoldigd ambt bc» klcedcn of zoodanig ambt bekleed heb» bend. te dezer zake recht hebben op periodieke uitkecringcn uit 's Rijks schatkist". In verband met het laatste gedeelte dezer bepaling werd Poppe, die zich zijn pensionneering tc Gent vestig» in de Nederlandsche inkomstenbe» lasting aangeslagen. Onze oude vriend heeft zich dit tc» recht niet laten aanleunen. Met groote kennis van zaken heeft hij den hecren te woord gestaan cn hen op grond van dc feiten aangetoond, dat sedert 1922 de pensioenen niet meer uit 's Rijks kas doch uit het Pensioenfonds worden be» taald en dat dus art. 2 hier niet van toepassing kan zijn. Tenslotte heeft dc Raad van Beroen hem in het gelijk moeten stellen. Hij overwoog: „dat appellant een pensioen geniet ten laste van het alg. burg. pensioen» fonds, dat een pensioen ten laste van dit fonds, dat volgens art. 1 der P. W. rechtspersoonlijkheid bezit, niet is een periodieke uitkecring uit 's Rijks schat» kist en dat derhalve ten onrechte aan appellant op grond van art. 2 der wet op dc T. B.. een aanslag is opgelegd". - Wij brengen hier onzen vriend cep oord van hulde voor zijn optreden in het belang der buitenslands gevestig» dc gepensionneerden". GOUDEN BRUILOFT. Het echtpaar 11. van Mcurs. wonende Clereqstraat 140, hoopt Dinsdag zijn gouden huwelijksfeest tc vieren. Hier» hoven ziet men de foto's van bruid en bruidegom. DE CLASSIS"HAARLEM EN DE GEELKERKEN- QUAESTIES. Het is bekend, dat dc klassis Haar» lem der Gereformeerde kerken aan Ds. van den Bónk tc Zandvoort en ds. Brussaard tc Blocmcndaal verzocht heeft niet meer te schrijven .n „Woord en Geest". Ds. van den Brink is blijkbaar op dit verzoek niet ingegaan, want in het laat st-c nummer van „Woord en Geest" komt een artikel van hem voor over dc synodale commissie va-n advies. ITij betoogt daarin dat deze commissie ontijdig in de zaken van de Haarlem» sc-hc classis is gehaald, omdat de syno» de alleen opdracht aan de commissi gegeven had om te handelen als in een of andere plaatselijke kerk scheuring dreigde. Zoo'n gevaar dreigde" hier niet. De classikale vergadering, die Dïns» dag hier ter stede plaats her ft, begint met een zitting in comité»gcneraal. DE TILTENBERG. WAT F. W. VAN EEDEN ER VAN VERTELDE. liet bericht dat de Tilbenberg in De Zilk gekocht is voor he-t bouwen van een hotel geeft aanleiding een brokje geschiedenis van dezen duintop uit een oud boekje in herinnering 1c brengen, In den Volksalmanak der Maatschap» pij tot Nut van 't Algemeen, schreef F. W. v. Eeden over den Tiltenberg en over de heideplant, die i-n de binnen» deinen vrijwel zeldzaam is geworden, Wij lezen dan i-n dat 46 jaar oude boe-kje het volgende: „Toen de Leidsdhe Vaart nog niet gegraven was (begin der 17e eeuw), liep dc Kcnnemerbeek ongafgebrok-en tot dc Zilker binnen duinc-n door, en langs die beek een pad, dat nu aa-n dc overzijde der Vaart begint e-n van ouds de Mar» grieben» of Battcnlaan heet. Door deze laan, thans een grintweg, komt men wel» dra aan de genoemde binmen-duinnn. ie midden in het vlakke weiland een af» gezonderde heuvelreeks vormen. De Goudbcrg cn de Tiltenberg of Ti-cltjes» berg zijn hier dc voornaamste punten. De laatste '-s dc hoogste. Hij vormt een breede, puntige pyrami-dc en is van on» der tot boven met struiken en heesters begroeid. Rondom groeit wei..2 eiken» hout met lanen doorsneden, die te wes» ten u-itloopon op een lagen, met helde ■begroeiden duinwal. Heide (Calluna vulgaris) is in Ken» nemerland zeldzaam. Op het zeeduin komt zü alleen voor bij Bergen, Cal» lundsoog e.n op Tessel en Terschelling, zuidelijker onder Wassenaar, 'op het •bmnenduin onder Heilo cn niet ver va-n hier op Elsbeek onder Hillcgom. De heide is een kenmerkende plant voor diluviale zandgronden, eenmaal dc golvende bodem eencr zee, die noor» dtlijk Europa in den ijstijd be-dekte. In het Oosten van ons land algetn-cen, ont» breekt zij gewoonlijk op de aangeslibde gronden (Ihct allusium) van het westen. De re-den waarom de heide niet op dezen grond groeit, schijnt in hun kalk» gehalte te liggen. Op gronden, die 1,5 pet 'kalk bevatten, kc mi heide niet meer voor. De zeedulnen zijn door .het schelp» gruis rijk aan kalk. Alleen bij Bergen en op Texel zijn goheclc streken zand» -gonde-n zonder sohelpgruis, Zoo ook hic-r e-n de op dc meeste binnenduinen. Kan dc heide op den Tiltenberg ons liiier cn op dc meeste binnen duinen, gedeeltelijk van diluvial en oorsprong zijn? Dc Tiltenberg biedt een heerlijk uit» zicht aan over een bloeiend e-n rijk ge» zegen-d land. De naam doe-t denken aan het Deensohe woord tiltye, d.i. toe» toevluchtsoord, nog op het eiland Fal» ster »n gebruik. Volgens een oude over» levering heette hij vroeger Margrieten» berg, e-n is hij zijn oorsprong versdhub digd aan de nonnen van een nnbijzijnd klooster, die wegwis onbehoorlijk gedrag veroordeeld waren, een zandheuvel op te werpen. Diezelfde sage zweeft on-bc» sternal fluisterend ook in andere duin» streken van Kcnncmerland cn -wijst op een raadselachtig verleden. In een oud boek vond ik den naam van zekeren Joan van Tilt, pastoor aan den Vogelen» zang, Is de naam van hem afkomstig of van dc heerschappij der wakkere Vikings? Wie zal 't uitmaken?" DE AQUARIUM TENTOONSTELLING. FINANCJEELE MOEILIJK HEDEN. In een vorig nummer deelden wij mede, dat de onlangs hier ter stede opgerichte ve re enig'mg van liefhebbers van aquariums en terrariums het voor» nemen had in October qen tentoonstel» ling te or»anisceren. Uit de vereeiuging zijn zoo deelt het bestuur o-ns mede. eenige com» missies benoemd om de mogelijkheid van zoo'n ter toonstelling te onder» zoeken. De vrees bestaat, dat om finan» cicele bezwaren het plan -niet zal kunnen worden u. I-gevoerd. Dc jonge vereeniging is, hoeiwe! zij in. het eene jaar van haar bestaan al sterk gegroeid is. financieel nog niet krachtig ge» nocg. Daarvoor blijven nog tc veel van de honderden aquariumlief-hcbbeps te Haarlem en omstreken auiten de verecni-ging, 'onbekend r ct de groote voordeden, daaraan verbonden. Mocht er echter onder de natuurliefhebbers te Haarlem iemand zijn, die ons een ga» rantic van een f 100 a f 200 wil geven, of een geschikte zaal voor ons be» schikbaar stelt, dan... kan het plan zeer zeker doorgaan en kan men verzekerd zijn, dat het een interessante tentoon» stelling zal worden. DE WEGEN IN DE HAARLEMMERMEER. VERBETERING VAN DEN SPAARNWOUDERWEG. Er wordt thans veel geklaagd over den. toestand van de hoofdverkeers» wegen in de Haarlemmermeer. Zij zijn te smal en het grint-dek is meestal stuk gered-en. Vebeteri-n-g is noodig. Met het leggen van de transportbui» zen langs den Spaarhwouderweg door de Haarlemmermeer voor de Amster» damsche waterleiding,, is men gereed gekomen. Op verschillende plaatsen, waar het water onder hoogen druk werd ingeperst, zijn buizen gesprongen, hetgeen echter weder spoedig werd hersteld, zoodat de overstrooming van den weg, die het opspuitende water veroorzaakte, van korten duur was. zHct is wel te verwachten, dat de onge veer 10 K»M. lange Spaarnwoudcr weg, die reeds verleden jaar voor een klein gcleelte werd geas-phalteerd, verder over de gehecle lengte, met het oog op het toenemend drukke verkeer naar Schiphol, spoedig ee-n bealngrijke ver» betering door verbrccding en asphal» teerin" zal ondergaan. Wellicht zal de verbetering van den Spaarnwouderwcg nog eerder plaats hebben d„n van den Kruisweg in de richting naar Heerst stede. DE KWESTiE DER VASTRECHTTARIEVEN. IS EEN VASTRECHTTARIEF VOOR GAS GEWENSCHT? EEN INTERVIEW MET DEN GEMEENTE ONTVANGER. De kwestie der Vastrcchtlarieven voor clectricitcit en gas is op het mo» ment urgent in vele Nederlandsche ge» meenten. Ook te Haarlem, dat het eer» ste reeds bezit en het tweede in onder zoek heeft. Heemstede heeft bet vast» rechttarief voor gas (opwckkïngsbe» drijf; voorloopig aangehouden, terwijl wijs reeds dc vorige week gemeld heb» ben dat de directeur der beide bedrij» cn, Ir. Duynstee evenals de Commïs» sic van Bijs'tand voor de Bedrijven af» wijzend geadviseerd hebben inzake de invoering van zulk een trief voor elee» triciteit (opwekkingsbedrijf) omdat zij dit niet in het algemeen belang der consumenten achten. Ten aanzien van het Haariemschc on» dcrzock naar de wenschclijkhcid van een vastrechttarief voor gas hebben wij dc opinie ingewonnen van den gemeen» te»ontvanger. den beer F. de Jonge, in deze qualiteit en in die van hoofd van den centralcn incasso» en op» haaldienst antuurlijk nauw bij de zaak betrokken is, cn haar bestudeerd heeft. Op ons verzoek heeft de heer De Jonge zijn standpunt duidelijk uiteengezet. Hij is geen voorstander van dergelijke taricveering. Zijns inziens bestaat er voor een gemeenschaps»bedrijf maar één volstrekt rechtvaardig tarief d.i.: „voor a 11 e n ccn z c 1 f d c zoo laag mo» gelijke prijs, gebaseerd op den kost» prijs": iedere afwijking daarvan, wel» licht verdedigbaar uit koopmansover» wegingen, schept onvermijdelijk onbil» lijkheden. Een gemeentelijk bedrijf, on» rerscliillig wat het produceert en afle» ,-ert is tot op zekere hoogte te be» schouwen als een coöperatief bedrijf waarvan de inwoners der gemeente de leden zijn. De winsten van zoo'n be» drijf komen den leden ten goede, de verliezen worden door die leden ge» dragen. Wat is er nu logischer dan dat alle verbruikers ook denzelfden prijs be talen ten opzichte van den kostprijs? Do heer De Jonge ziet iedere afwij» king daarvan, zelfs de geringste, als een onbillijkheid, berustend op handels» d.i. in dit geval op onjuiste overwegin» gen. Een samengesteld tarief verschillend voor diverse groepen der verbruikers, speciaal tarief voor enkele verbrui» kers, al die dingen doen hem denkeD aan de speciale aanbiedingen, oprui» mingen, occasions, enz. in den particu» lieren kleinhandel: vaststelling van ver» plichte minimum»verbruiken geven hem het geval van „verplichte garderobe" in schouwburg. Het is allemaal negotie met als gevolg dat de een te veel be» taalt wat de ander te weinig betaalt. Om het vraagstuk der taricveering onpartijdig tc kunnen bcoordcelen acht hij het noodig dat men zich een inzicht -erschaft in de geheel verschillende landpunten welke daarbij worden in» genomen door dc 'bedrijfsleiding, door de verbruikers en tenslotte door het in» stituut dat met de tarieven moet wen ken: d.w.z. de gelden heeft in te vorde» ren volgens die tarieven. De bedrijfsleiding zal streven naar ■n zoo groot mogelijk debiet tegen zo hoog mogelijken prijs Iedere tariefswjj» ziging wordt binnen dat raam beoor» deeld. eenvoudig omdat het belang van het bedrijf dat vordert. Het standpunt van de verbruikers is samen te vatten in den cisch: een goed en goedkoop product, een rechtvaar» dig tarief met eene vlotte afrekening, liet standpunt van den incasseerder gericht 'op eene eenvoudige taricveering, waardoor dc invordering der gelden en dc berekening der ver» schuldigde bedargen met zoo min mo»1 gelijk kosten kunnen geschieden Hoe» wel deze laatste zienswijze vanzelf spre» kend ondergeschikt moet wor» den geacht aan de beide eerste, dient toch, waar de invordering van verschil» lende bedrijven is gecentraliseerd, te worden gewaakt voor de invoering bij een bepaald bedrijf van een tarief waar» aan de centrale inning in zijn geehel, dus ook die der andere bedrijven, zich slechts met groote kosten zou kunnen aanpassen. Rekening houdend met al deze ver» schillende gezichtspunten kan het haast niet anders of men moet tot de con» clusie komen dat de eenvoudigste en meest rationecle oplossing: één zelfde prijs is voor alle verbruikers, gebaseerd op den kostprijs, met berekening van eene grootere of kleinere bedrijfswinst naarmate de positie van het bedrijf dat noocfig maakt. Een vastrechtstarief in 't algemeen is naar 's heeren De Jonge's opinie oogen» verblinding, camouflage. Wanneer de invoering van zoo'n tarief bedoelt de verbruikers ongemerkt tot wat roya» Ier verbruik te brengen, tot een groo» ter verbruik dus dan strikt noodig is, dan is dat in den tegenwoordigen tijd uit sociaabeconomisch oogpunt zeker niet te verdedigen. Wanneer het is bedoeld als een middel in den strijd bv. tegen petroleum of vaste brandstof» fen is het wellicht te aanvaarden. Een vastrechtstarief voor gas heeft een bijzonderen grondslag. Het zou eigenlijk moeten hcetcn een „verwar» mingstarief", omdat het in hoofdzaak beoogt uitbreiding van het gasverbruik door een speciaal tarief voor verwarm mingsgas. Indien dit tarief zoodanig wordt sa» mengesteld dat voor alle verbruikers verwarmïngssgas tegen ecli zelfden prijs kan worden betrokken dan is de onbil» lijkheid die er toch altijd aan het stel» sel blijft kleven tot een minimum be» perkt, in dat geval-is het als de belan» gen van het bedrijf £at meebrengen, (cn niet op andere gronden) verdedig» baar. Samengestelde tarieven veroorzaken complicaties waarvan in de eerste plaats de financieele gevolgen slechts bij be» nadering zijn te overzien: ze scheppen in de tweede plaats aan dc een of an» dere zijde onbillijkheden terwijl zij dc invordering bemoeilijken. Tn het algemeen zijn wij het met de tieve als dc sociaabeconomische zijde van de kwestie betreft. Zijn administras tieve bezwaren zullen ongetwijfeld in» vloed doen gelden bij dc hangende bc» slissing omtrent ccn Haarlemsch vast» rcechttarief voor gas. In den breede be» schouw d kan men dit vraagstuk stellen naast dat andere, door J. C. P. in ons blad behandeld: de kwestie van Huur» koop. Beide vraagstukken leiden tot het» zelfde algemeene probleem: kan de poli» tiek van een gemeentebedrijf op dezelf» de basis gevestigd worden als die van den particulieren koopman - of indus» triëel? En met alle waardeering voor den ondernemingsgeest van den direc» teur van ons Gasbedrijf, den heer J. A. A Ochtman, die geen etigp ambtenaar» lijke opvatting van zijn taak heeft t-e» Iooven wij dat het antwoord ontken» nend moet luiden, en altijd zal blijven luiden. De directeur van een gemeente» bedrijf is dc leider van ccn ondernc» ning die het gemeens :happclijk ber t an zijn klanten is. Hij zou ecnïgszins ergelckcn kunnen worden met den hoofdbestuurder van een coöperatie, maar verder gaat zijn overeenkomst met

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1926 | | pagina 1