HAARLEM'S DAGBLAD
FLITSEN
Vreest geen
examen
WOENSDAG 16 JUNI 1926 DERDE BLAD
DE GESCHIEDENIS VAN HET CIRCUS.
omen Weensdhcn correspondent)
EEN INTERESSANT WERK „DAS BUCH VOM ZIRKUS" VAN
HAl.PERSON. DE FAMILIE CARRé. HET CIRCUS VAN DE
OUDSTE TIJDEN TOT OP HEDEN.
Wcen-en, Jmui.
Circus! Welk een wereld van gc»
hcimainniijj'heden ligt niet in dit
woord opgesloteiïl Welk een rijke
macht aan aantrekkelijkheden en bc<
kering bezit niet dit woord! Welk een
onuitputtelijke bron van genieting!
voor het kinderhart en welk een hoorn
van overvloed, gevuld met ^errassin»
gen en tal van spannende momenten
ook voor de ouderen! We denken aan
de rondtrekkende wagens en aan grooi
te ronde zeiltcnten, die in een paar uur
tijds ecivtwcc»dr:e op dc een of andere
plaats werd opgezet en waarin dan de
vreewdsoortigste vertooningen plaats
vonden. We denken aan buitelende
clowns en aan goedgedresseerde, de
manege ronddravende paarden, die ah
ilcrlei kunststukic-s moeten doen. Wc
denken aan sierlijk-gekleede p'aarddan»
eeressen met twMetrokjes. die door
hoepels springen. We denken aan di
boogeschoolrijdster, die dc prachtigst!
kursttöcren met haar volbloedpaard
weet uit te voeren, we denken
halsbrekende toeren van acrobaten c-n
aan dc handige goochelkunsten van
jong'curs cn van toovenaars. We zien
stalknechten in rijk*gcgalonnecrdc li-
vil:, wc zien "hoog i:i dc lucht dc
elccïr.sche booglampen branden die
een grillig licht op dc manege neerzen»
den. die met rul bruin zand is bedekt,
Wc hooren zwepen knallen en van cm
balkon af. hoog boven dc hoófdcr,
Ivan hot totschouwerepubliek klinkt
vroo'üke circusmuziek. Ook circus^
muziek :,s anders dan gewone muziek,
ook wanr..er dc melodieën cn dc ins
strumenten vaak hetzelfde zijn. Ze is
nerveuzer en doet het bloed in onze
polsen cn slapen sneller kloppen;
is ijler cn ohimcrisOher, ze is niet
deze aarde cn ze schijnt, evenals dc
koorddanseres tusschen den hemel en
kien bcgancn grond tc «weven.
Over bet geheelc cncuslcven ligt
waas van geheimzinnigheid. Dc ziel
van den met ccn circus rondtrekkci
den kunstenaar is ccn ondoorgrond'
lijk mysterie voor alk- menschen, die
meer houvast in hun leven hebben.
Men wéét iets van de diepe tragiek,
die het leven van deze lieden ken»
merkt, want men kent ..Paljas": „Lach
dan Bajazzo, ook als jc hart is gebro-
ken'." lrn men heeft genoeg auteurs go
lozen, die dc figuren hunner werken
in ccn circusmilieu laten optreden.
Goethe heeft in „Wilhelm Meister" dc
kunsten van een koorddansersiroep
uitvoerig beschreven, Edmond de Gon-
court laat ons in zijn schitterende ro>
man ..Les frères Zcmgunnö" geheel
meeleven cn meevoelen met een groep
acrobaten. Frans Wedekind heeft het
circus een ultbundlgen lof toege
zwaaid en een van de schitterendste
beschrijvingen van het circuslcvm
heeft Herman Bang ons «1 zijn
„Dio vier Teufel" geschonken
ccn fascmccrend stuk Literatuur, dot
ook in Mms is gebracht ik meen
zelfs tot twee malen toe! terwijl ook
een andere novelle van deze grootcn
Docnschen schrijver zich in de circus-
wereld afspeelt.
nog
geen geschiedenis van het circus gehad.
Wie zou zich dc moeite geven een der-
gelijk overzicht der historische ontwik»
keling tc schrijven, waar liet zóó moei»
lijk was het bcnoodigde materiaal bij»
een te brengen? Want dc circusartistcn
hebben dat met vaak grootc kunste»
naars gemeen: zij zijn wel trotsch op
Imn werk, maar zii hangen niet zoozeer
aan de materieclc bewijzen hunner sue»
cessen cn hunner glorie, dat zij ieder
stukje papier cn elk document zorg»
vuldig voor latere tijden en voor een
nageslacht bewaren. Zij komen cn gaan
en alleen hun namen leven nog een
tijdlang voort, hun n.nncn, die ccn bij»
zonderen klank hebben verkregen en
wahr ccn bijzondere glans van uitgaat.
Slechts ccn zeer nauwgezet man., die
zich veel moeite en veel tijd wou ge»
ven, zou in staat kunnen zijn een ge»
schipdcnis van het circus samen tc stel»
Icn. Welnu, deze man, waarop men fci»
telijk reeds zoo lang wachtte, is gefco»
men. Hij :s een journalist, die
gcruimen tijd in Amerika was en ook
daar het circuslcvcn van dc nieuwe wc»
reld kon hes'.utlccrcn cn die tcgenwoor»
dig van uit Wccncn voor Amerikaan»
scno bladen werkt. In ccn meer clan
tv.ee honderd bladxüden tellend werkje
,.Das Buch vom Zirkus". dat rijk ge»
illustrecrd is. en dat bij Ed. Lintz A. G.
te Diisseldorf is verschenen, deelt .Tosl
scph Hulpcrson ons den gchcclcn ont»l
fwikkclingsgnng van het circus, van dc
vroegste tijden tot op heden, mede. Wij
lezen, dat reeds 4ö'X> jaar vóór Chr.
musici, zangers, dansers en danseressen,
zoomede acrobaten bij dc oude Egypte»
naren door dc landen trokken, Wij
lezen over gedresseerde paarden te Ba»
bylon, die allerlei kunststukken konden
verrichten, wij zien de wagenrenwed»
strijden der Grieken aan onze oogen
voorbijrollcn cn wij wonen de schitte
rende circusvoorstellingen der Romci-
nen bij. Of het waar is. zooals Plinlus
zegt, dat hierbij olifanten als koorddan
sers optraden, valt ecnigszins tc betwij
felen!
Dan komen we aan dc periode, waar
in rondreizende artisten uit liet Zuiden
en Oosten Frankrijk en het land dor
Germanen binnentrokken. Herhaaldelijk
worden dergelijke lieden ook in de stad»
kronieken der middel eeuwen genoemd.
Zoo treffen we ook Ncdcrlandsche na»
men aan, als Adolf dc Gracf en Cornc»
nius Verocht In 1691 kwam een zekere
Daniël Schmidt naar Wcencn. Met zich
voerde hij ccn „trefflich Hollaendisch
Pfcrd, welches allcrley rare und schoene
Kucnste machct". Dit wonderpaard kon
rekenen en kon op de klok kjjkcn cn
bovendien kende liet ook dc verschillen»
de geldsoorten der diverse landen uit
elkaar.
In Holland Is dc naam Carré het best
bekend. De Carrés zijn een kunstenaars»
geslacht Dc acrobaat en kunstrijder
Joseph Carré had drie zoons: Wilhelm
(Carl Thcodor) Carré, die in 1817 werd
geboren. Carl en Bcrnharci, In 1845 tre»
den dc broeders tezamen in het beroem»
de circus Rcnz in een mimische scène
in „OthcIIo" op, waar zij op ongczadel»
dc paarden Over 48 brandende kaarsen
springen. Bcrnhard wordt bovendien
nog op het programma vermeld als „In-
dianigober Jongleur zu Pferd". In 1842
huwt hij met Kactchen de Gast, een
stiefdochter van den circusdirecteur
(iaeptnor cn 'n bijzonder sdhoonc paard*
rijdster. In 1854 richtte hij tc Belgrado
een eigen gezelschap op, in 1859 werd
d-t vergroot. Hij trok nu mot zijn
eigen troep door Europa en oogstte bij»
zonder veel bijval te Amsterdam, waar
ook de oude Rcnz met zijn ensemble
vroeger wel was geweest. In 186.3 bouw
de bij bier ccn eigen vast gebouw cn
in 1S70 verwierf hij dc_gunst zijn onder
neming „Koninklijk Nederlandsch Cir
cus tc mogen noemen. Sindsdien waren
dc Carrés genaturaliseerde Nedcrlan»
Iers en was Amsterdam bun vaste zetel,
en ander vast circusgebouw bezaten
zii te Keulen. Wilhelm Carré stierf in
1873. zijn zoons Oskar en Adolf waren
voortreffelijke panrdendresseurs. Oskar
was een duivelskunstenaar, want niet
ai Icon d'ft hij koene staaltjes in dc ma
nége ten beste gaf, neen, vaak kon het
gebeuren, dut hij vlak nadat hij hooge»
school had gereden, boven in het orkest
verscheen, dat door zijn zoon Maxiini-
liaan werd geleid, waar hij dan met veel
virtuositeit een vioolsolo ten gehoorc
bracht. Osknrs eerste vrouw Amnlie,
zuster van den beroemden en schoonen
acrobaat te paard Albert Salamonsky,
kwam bij ccn spoorwegongeluk in Beie
ren om het leven.. Zijn tweede cchtgc-
nootc was dc hoogeschoolrijdstcr Adah
Léon. zijn derde de voortreffelijke
paardrijdster Edith Adams.
In 1911 stief Oska, over'de zoven»
big jaren oud, Adolf was reeds vroeger
gestorven, cn een derde broer, Albert,
Ccri handig cn elegant' i; dresseur cn rij»
der nam dc leiding van het circus over.
Met zijn vrouw, Lola Schumann trad
hij op als „sohoolrijder en ballerina".
Bij Carré heef; ook langen tijd een
kcre Gus'.av II Mem an n als paard»
rijder gework, tot hij/in het midden der
zeventiger jaren in dienst trad van kei»
zcrin Elisabeth van Oostenrijk, de
vrouw van Frans Jozef, die hay groote
hartstocht voor het paardrijden son
ha.-vr vader, hertog Ma»imiliaan van
Beieren had geërfd. Hij leerde dc kei»
//.Tin alle kunsten der hooge sohool cn
der vrijheidsdressuur, tn dc hof-
sbalien te Wccncn, zoowel als
op heit Iiongaarsch kasteel Gód allo
speciale circtismanèges voor de
in gebouwd. Tc Godóllö werden
dikwijls ci reus voo rstcLlin.gen gegeven
met zigeunermuziek.
Hot is ondoenlijk hier alles te vertel-
len, wat Holpcrson ons over de vele
groote circusdirecteuren als Rcnz,
Busoh, Schumann, Althoff, 1 lagenbeck,
Stosc'n-Sarrasani, Krone, Robcrti (een
Hollander) Barnum en Bailcy e.a. ver»
telt. En evenmin bestaat hier gelegen»
beid over de vele beroemde rijdc-rs en
vele dompteurs van wilde dieren uit tc
weiden. Wie zich daarvoor ir'torens eert,1
doet er bet beste aan zelf al deze dón»
gen In HaLpersons boek na te lezen.
Ook over den clown vin-d't m&n Ihiier ma
teriaal in overvloed. Billy Saunders, de
Islc Engeiseh down, die op het conti»
newt optrad (in 1785 in Astlcys circus
tc Parijs), D. Bothiwetl, Louis Viool,
Qualitr, KÜSchnig, de aapsvuwtator, dc
beide muzikale clowns Pitioe, Dainelo.
B.bb and Bob'b, OLschanski, Tom Bel
ling, Godlewski, Towtoff en last not
kast de drie broers Fratelüiha, over wel
ke Pierre Mariel voor twee jaren een
boek heeft geschreven. Do Gomódlc
Franc-ais heeft de drie FTatellsnis in
(het Huis van Molltiëre uiitigenoodégd
waar zij hun namen in ihet gouden boek
moesten neersohrijvcn en volgens een
stautsbosi uit werden zij in 1 9zj alle 'drie
benoemd tot „officier de 1' Académie"!
Zoo eert Frankrijk dc mannen, die zóó»
veel duizenden van kinderen voortdu
rend vreugde schenken cn ook zooveel
ouderen een genoegen doen smaken,
W. M. BEKAAR.
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 615
DE TOONEELDRONK
BINNENLAND
TWEEDE KAMER
De Tweede Kamer maakte 't gister
middag kort- Nauwelijks bijeen, ging
zij weer uiteen.
De Kamer nam, vrijwel zonder
e enige discussie, een aantal kleinere
ontworpen aan: een wijziging in de ad»
ministratie van het leeningsfonds, het
dikke ontwerp tot goedkeuring van dc
op 23 October 1924 te Bern gesloten
overeenkomsten omtrent het goederen»
vervoer en het reizigers» en bagagever»
voer per spoorweg, het handelsverdrag
met Siam.cn een drietal onteigenings-
wetten, de gemeente Oss betreffende.
Vrijdag komt de Kumer opnieuw
bijeen. Dien dag zal de vergadering wed,
wat langer duren, want dun staut dc
zaak der Naarder kweekers weer op dc
agenda. En dut is hoe plaatselijk ook
van bcteckenis een kwestie, waar»
over de Kamer zich heel druk maakt.
INTIMUS.
EERSTE KAMER
CANDIDAATSTELLING 13 JULI.
De Tijd meldt:
Dc cjt'ii diidaatslclBing van leden der
Eerste Kamer zal Dinsdag 13 Juli a.s..
plaats hebben. Binnen 25 dagen na de
Candida af stelling, dus vóór 7 Augustus
e.k., woTd't de stemming gehouden.
DE GEVAARLIJKE
GLADDE WEG.
Het zeer ernstige auto-ongeval op den
Bussummergrintweg op Vrijdagavond
waarbij vier slachtoffers vielen, waar*
van oen doode, heeft, naar men uit
Bussum aan de Tol. schrijft, weer eens
de aandacht gevestigd op den gevaar
lijken toestand van dezen weg, vooral
op het Hilversumsche gedeelte.
Ejikuk jaren geleden heeft de ge*
meen'te Hilversum dezen weg grondig
verbeterd. Het asfalt-proccdé, dat daar»
bij werd (toegepast, heeft echter ccn
spiegelglad wegdek opgeleverd en voor
al bij voohtig. weer is bet verkeer le»
vonsgcvaarlijk. In de laatste drie weken
zijn op dezen weg reeds vier auto's
verongelukt, alle op dezelfde wijze als
jl. Vrijdag. Dc wielen slipten en dc auto
maakte finaal rechtsomkeert om dan
tegen den kant tc botsen, Men heeft al
get nacht de gladheid te weren, door
zand :te strooien, doch dit helpt niet vol»
doende, omdat het zand onmiddellijk
aan de kanten wondt gereden.
Het gladde wegdek heeft bovendien
nog het raided, dat he-t de vcri.icht.ing
avonds fcrugkaartst, waa/Joor 't uit»
icht voor bestuurders zeer wondt be<
moellij'kt.
De gemeente Hilversum zal er na»
tuuriijk niet veel voor voelen, dit dure
■egdek, dat indertijd f80.000 heeft ge
kost. weer af tc breken, dooh een af
doende bestrijding van dc gladheid
blijft met dat al noodzakelijk.
HET BOEK DAT NOOTT VER»
SCHIJNT.
Dc, 57»jari:ge kuiper A. P. E. uit
Schiedam, heeft bij de politie aangifte
gedaan, van verduistering van f 35 tc
zijnen nadeele door den 29»jarige E. A.
v, K. tc Rotterdam, Deze noemt zich
uitgever cn tracht reeds ecnige, jaren
menschen op te lichten in een door
hem uit tc geven reclamebock. De gel
den worden geïnd, doch het boek ver
schijnt nooit. De man weet zich keurig
voor te doen cn noemt zich directeur
van een publiciteitsbureau. Ook is 'n
fotograaf uit Schiedam voor een twin»
tigtal foto's opgelicht, welke eveneens
in het reclamebock zouden verschij
nen. De zaak is thans in handen van
dc politic te Schiedam.
Jc ziet den held in niet
geringe opwinding het
tooneel opkomen
hij loopt naar het buffet
cn je ziet op zijn gezicht
dat hij trek heeft in een
whlsky-soda
hij ontkurkt dc flcsch en
je beweegt werktuigelijk
je tong langs je lippen
je zou er zelf wel ccn
lusten
je volgt elke beweging
van het uitschcnken cn
bedenkt dat het nog
ruim een bedrijf duurt
voor je hetzelfde kunt
doen
het gesuis van de soda, j Je glimlacht wat scheef als dc held weer ver
die in bet glas gespoten I als dc held het glas le» dwjjnt ben ie weer aan
wordt, maakt dc opera- J digt en ccnigc woorden jc eigen dorstige over-
tie bijna pijnlijk I van welgemeende vol- peinzingen overgeleverd
I doening uit
je komt op de gedachte
dat het misschien maar
koude thee was in die
flcsch en vroolijkt weer
op.
(Nadruk verboden)
ONTEVREDEN RAADSLID- DE MELKVOORZIENING
CAFéHOUDER. VAN AMSTERDAM.
ROTTERDAM'S BURGE
MEESTER WIL HEM NIET
ONTVANGEN.
Dc N. R. Ct. meldt:
Hot lid van don gemeenteraad de
heer A. Coremains 'heeft sinds een:gen
tijd een, café geopend in de Korte Pon
nókoekstraat te Rotterdam. Dezer da*
gen heeft hij zich tot dc politic ge»
wc-nd ter verkrijging van c-en vergun»
uing tot (hot plaatsen van ccn paar tafel
tjes on stoelen op het /torras" vóór
zijn deur. De politic achtte dc inwilli
ging van dit verzoek niet mogelijk mot
he; oog op het drukke verkeer cn de
weinige ruimte ter plaatse. De heer
Coremans is nu Maandagmiddag naar
de woning van den burgemeester ge
gaan en verlangde mr. Wytema over her
geval tc spreken. De burgemeester liet
don heer Coremans weten, dat hij voor
particuliere aangelegenheden -van dien
lieer niet te spreken was, waarop de
heer Coremans vóór de deur begon te
protesteeren en tot het van alle zijdon
«nel toegestroomde publiek zeidc, „dat
een gemeenteraadsrAl hot recht had.
zich onaangediend bij den burgemeester
tc molden on door dezen behoorde
ontvangen te worden". Toon dc heer
Coremans weigerde, zrïöh van de.n dor
pel de,r burgemeesterswoming tc ver.
wijdcron cn zelfs een poging deed, de
dienstbode van mevrouw Wytema tot
zijn inzichten te beikeeron, achtten twee
politiemannen het oogenblik gekomen
om in te grijpen. Zij hebben den lieer
Coremans naar het politiebureau aan
dc Witte de WMistraat geleid cii hem
daar een uurtje ter kalrnccring vastge
houden. Daarna is hij weer naar hot
Café De Rapaljan vertrokken.
VERGIFTIGDE BESSEN.
EEN KIND OVERLEDEN.
In hot woonwagenkamp te Sittard
ijn eon drietal kinderen van don woon
wagenbewoner S. onwel geworden, ver
moedelijk tengevolge van het eten van
-ergiftigde bessen. Een der kleinen is
gestorven.
ROODVONK IN EEN HERSTEL
LINGSOORD.
In .hot Israclïotisch Herstel!iings» cn
Vacanticoord te Wijk aan Zee, waar
een 100-tal Amsterdamsche ki-n deren
verpleegd wordt, is roodvonk uitgebro
ken, meldt het „Volk". Vijf kinderen
zijn naar het ziekenhuis vervoerd. Dc
overige kinderen worden in observatie
gehouden. Een aantal, da* heden naar
huis zou terugkccrcn. moet tot Zondag
In observatie blijven.
DOODGEVALLEN.
Tc Maastricht is in den nacht van
Maandag op Dinsdag dc 75»jarige
vrouw D. uit een zolderraam gevallen
en dood opgenomen.
Om te komen tot een betere melk»
voorziening van de hoofdstad is in
April door de belanghebbende troepen
uit den melkhandel te Amsterdam op»
gericht een Vcrceniging tot oprichting
cn instandhouding van het Mclkcon-
trolcbureau Arasterdam, waarin ver»
eenigd zijn de grootere mclkinriohtin»
gen, dc coöperatieve fubrieken van
mclkslljter8, de melkslijtcrsvercenigin»
gen cn dc melkgroothandclaren.
De Vereeniging heeft ten doel te be
vorderen, dat de afnemers van de melk
harcr leden zooveel mogelijk zekerheid
verkrijgen voor het ontvangen van melk
welke in alle opzichten aan hooge
cischcn voldoet.
Dc leiding van het bureau is onder
toezicht van het bep'uur opgedragen
aan ccn directeur, die tevens advisee»
rend lid van het bestuur is en in gcre»
geld overleg met den directeur van
den Keuringsdienst van Waren te Am»
sterdam samenwerkt.
De beambten van het controlebureau
zijn bevoegd de bedrijven van de aan»
geslotcncn te controlecren en monsters
oor onderzoek te nemen.
Het Melk controles tation zal geleid
worden door den heer R. H. van Gel»
der, dierenarts, terwijl dr. A. C. Pliestcr
voorloopig zijn laboratorium ter be»
schikking der Vereeniging van den Am»
stcrdamschen Melkhandel gesteld heeft
en met de leiding van het Melkcon»
trolébureau zal worden belast
RIJWIELDIEF TEGEN WIL EN
DANK.
Maandag is een man, die onder
drankinvlocd verkeerde en op een
fiets was gezeten in de Boekhorsts'raat
tc Den Haag tegen een trati. aangere
den, Toen de man door don. Genecsk.
Dienst verbonden was, bleek, dat het
rijwiel hem niet toebehoorde.
Eenigcn tijd "voordat dit ongeluk ge
beurde. was de man in de l'aulus Pot»
tertraat over een aldaar onbeheerd
staand rijwiel gestuikeld en kon ten
gevolge van het gcb'ruik van sterken
drank, niet zoo sj>oedïg wegkomen.
Bereidwillige burgers, mecnemde dal
man cn rijwiel bij elkaar behoorden,
zetten den man op de fiets, gaven
hem .nog een duwtje en daar -eed
dc man, die rijwiel dief tegen wil en
dank was geworden.
Maar lang kon hij zijn stuur niet
recht houden, zoodat hij in dc Boek
horststraat tegen de tram botste.
NÖG MEER OP ZIJN KERFSTOK.
Naar gemeld'wordt is thans ont
dekt, dat de ontslagen ambtenaar eer
ste klasse bij de gemeentebelastingen
tc Leiden A. F. S., die jn het Huis van
Bewaring .is opgesloten, wegens ver
duistering van gemeentegelden zich
ook nog wederrechtelijk een chèque
van f 3200 heeft toegeëigend, die het
rijk aan dc gemeente Leiden tocge»
zonden had.
DE MEDISCHE HOOGE-
SCHOOL IN INDIÏ.
OPENING MEDIO 1927.
In de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer betreffende de Indische
Be.groot-ng wordt medegedeeld:
Aan de voorbereiding der plannen
voor de medische hoogeschool wordt
mot voortvarendheid gewerkt. De ope»
ning der nieuwe instelling Ikan medio
1927 worden verwaoht, Aangenomen
mag worden, dat de beschikbaarstel
ling van beurzen voor onbemiddelde
studenten op overeenkomstige wijze zal
worden geregeld als voor de reeds be»
staande Indische hoogescho'len.
„ONDERZEEËRS."
Het is een bij taalkundigen bekend
feit, zegt de Tijd, dat bepaalde ge»
beurtenissen niet nalaten hun invloed
uit te oefenen op den woo- 'enriikdom
der taal. Zoo hebben, de groote oorlog,
de Russische omwenteling, de uitvin»
ding der radio, de vliegkunst, enz.
ieder voor zich onze taal een aantal
nieuwe Voorden bezor'd. Eigenaardig
ji het hoe nieuwe woorden it den volks
mond of in het dialect blijkbaar bij*
zonder geamrecieerd wor len. Ergens
was een heel klein vrachtbootje, dat in
den beurtdienst tusschen twee plaatsen
voer. Het ding ging natuurlijk nooit
or.der water, wat intusschen niet belette
dat de volksmond het den interessantcn
naam van „onderzeeër" gaf..Intusschen
kan men hier nog zeggen, dat het in
ieder geval toch om een vaartuig ging.
De schoenmaker bleef zoowat bij zijn
leest. Van een minder logischcn maar
.iceer tvpischen zin getuigt de Oost»
NooTd»Brabantsche volksmond, die in
deze dagen, als hij over den aardappel»
akker spreekt, zegt, dat er veelon»
derzeeërs" in voorkomen. ..Onder»
zeeërs zijn de aardappelen, die geen
loof schieten, doch die onder den grond
ikele kleine knollen rondom den poot»
aardapnel vormen.
Voor taalkenners en vooral voor na»
•orschers van eigenaardigheden in dia»
lect en volksmond zal het zeker wel he»
langwekkend zijn het bovenstaande te
INGEZONDEN EDE^EELINGEN
a 60 Cents per regel
Want er is een middel dat U 16
kalm maakt en kalm houdt,
terwijl Uw geest helder blijft
mjNHARDT'S
ZENUWTABLETTEN
behoeden U voor zenuwachtigheid.
Buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten
FEUILLETON
DOOR EIGEN KRACHT
Uit 't Duitsch.
1)
Op een der grootc stccnplateaus van
den weg die langs den praehtigen wa»
Icrval van 't Rcinbnchdal opwaarts
leidt, stond, geleund op dc langs de»
zen weg aangebrachte borstwering, een
jonge dame. Zij keek verrukt naar bc»
noden in dc, bijna aan haar voeten in
zilverwit schitterende schuimgolvcn zich
neerstortende watermassa,_wuaruïr mil-
lioenen droppels, die in de' zon als dia
manten schenen, opspatten. Zij gaf er
niet om dat de fijne stofregen van 't
water haar, door dc wandeling en de
inspanning vnn 't stijgen gloeiend ge
laar. bedekte; geheel verdiept iri den
aanblik van 't grootsch natuurtafrcel.
voelde ze nicis van den kouden stof
regen. hoorde zc niets anders dan 't
bruisende razen van den als donder
rollenden waterval, zag ze niets an
ders dan de over elkander stortende
golven die zich. heel in de diepte, tot
een eenigc, glanzend witte schuim»
massa oplosten.
Er kwaQf ccn wandelaar langs dien»
zelfden weg, die, moeilijk op een ru
wen stok geleund, langzaam en traag
het pad dut omhoog voerde, volgde.
Hij keek norsch voor zich, hod geen
blik voor den schitterenden waterval
over, voelde ook niets' voor dc schoon
heid cr van, hij bromde alleen maar
dat dc stofregen van dien verwensph»
ten val, door een lichten wind over
den weg werd gedragen en ook hem
vochtig koud bedekte. Deze wandelaar
was ccn leclijkc kerel, in lompen ge-
kleed, zoowat goed in de veertig, ccn
Ivan die landloupers die bedelend door
't land trekken, wien de boer zelden
ccn aalmoes onthoudt, minder uit me»
dclijden, dan wel uit vrees, dat de boos-
aardige kerel, 's nachts uit wraak z'n
boel in brand zou kunnen steken. Er
zijn niet veel van dergelijke landloupers
j in 't mooie land Tirol, maar zij trekken
toch, geheel alleen, door 't land en de-
geen die hier juist 't Reinbachdal be
steeg, was zeker ccn van de ergsten,
ccn die eiken afgebedeldcn cent direct
in drank omzette, dit bewees 't donker
koperrood van z'n leeljjk, gemeen ge*
zicht.
I Toen hij toevallig opkeek, bemerkte
jhii dc jonge dame, die wat hooger dan
j hij. tegen dc borstwering leunde.. Hij
sidderde, want dc verschijning van een
I elegante, modieus gcklccde dame, hier
iin 't eenzame bergwoud, verraste bem,
cn terwijl hij stil stond, beschouwde
hii dc opvallende gestalte. Zij moest
'n vreemdeling zijn, hij kende immers
alle vrouwen en meisjes uit 't ganscho
dal, zelfs dc dames uit Bruneck, die
I somtijds naar Taufcrs kwamen, om dc
Reinbachvalien tc bezoeken, kende hij
allen, maar dit mooie jonge meisje, met
dc schitterende, zwarte oogen, cn 't
donkere haar. had hij nog nooit' gezien.
Dus was 't zeker ccn vreemde, die nog
niet lang in Taufers verblijf hieldI
De vreemde gasten hebben altijd zoo
veel geld bij zich! Er gleed een boos
aardig lachje over 't gezicht van den
landloopcr Die had. zeker geld, wie
weet hoeveel! En zc had een gouden
ketting om den hals. waaraan zeker een
gouden horloge bevestigd was, daarbij
had ze een brccden gouden armband
om haar arm, die op dc borstwering
steunde. Hij kende in Bozen een goud
smid, die hem niet naar de herkomst
vroeg van de dingen die hij hem bracht.
Hii zou hem misschien voor armband,
ketting en horloge wel tie*, gulden gc-
riisschicn zelfs wel r
Met een
bcgccrigen blik keek de kerel de da
me aan; dat zij een heel mooi. nauwe
lijks de kinderschoenen ontgroeid jong
meisje was, zag hij niet: niet haar
schoonlieid was 't die. hem bekoorde
alleen de sieraden en 't geld dnt ze, in
elk geval bij zich zou hebben.
Hij keek om zich heen, nergens was,
behalve zij, iemand te zien. Wie zou
ook, op dit uur, 't moest bijna 't mid
daguur zijn, in 't eenzame Reinwoud
komen? Als hij haar neersloeg met z'n
stevigen stok, cn als hij haar dan alles
afnam, horloge, ketting en geld?! Wie
zou dat kunnen verhinderen? Als zij
om hulp zou roepen, zou niemand haar
hooren. cn mochten cr soms beneden in
't bosch houthakkers bezig zijn. dan zou
toch het donderend geraas van den
waterval, elke kreet om hulp smoren.
Naderhand zou hij dan 't lichaam, over
dc borstwering, in de beek werpen. De
val zou het mee naar dc diepte nemen,
in den schuimenden ketel, het tegen
de rotsen werpen, het tegen de steerien
verpletteren, zoodat het slechts een on-
herkenbare, vormeloozc massa zou wor»
den, indien 't lijk ooit gevonden werd,
als de beek het niet meenam naar den
tweeden en derden val, waarin "t dan
geheel verdween.
Er schoot een boosaardige woestheid
uit de oogen van den landlooper. Geen
gevoel van medelijden kwam er bij hem
boven, hij berekende slechts koelbloe
dig, of hij zeker voor ontdekking en
straf, dc daad kon volvoeren. Nog een
maal keek hij om zich heen met spie
denden blik. Achter zich behoefde hij
niet tc kijken, daar was niemand, dat
wist hij; ook verder naar boven was
niets tc hooren, maar dc .weg was niet
ver te overzien. Boven, direct achter
dc brug. die achter den waterval over
dc Reinbach is gebouwd, stijgt de weg
in 't bosch; en waar hij weer daaruit
te voorschijn komt, kan men juist 't
gcheele harde pad overzien, dat langs
den waterval naar beneden voert, 't Zou
toch al te gevaarlijk zijn om de daad
hier tc volbrengen, 't Zou toch best
mogelijk kunnen zijn. dnt iemand uit
't dorpje Rein juist 't bosch hierheen
kwam, en hem de daad zou kunnen
zien bedrijven. En dan dan kwam
hij zeker aan de galg! Onlangs had
hij de terechtstelling van een moorde
naar bijgewoond. Z'n opgewonden fan
tasie liet hem z'n eigen beeld zien. Hij
zag zichzelf, met vertrokken gezicht aan
de galg hengelen. Hij huiverde; hij
was laf. Het was geen menschclijke ont
roering die hem van de daad terug
hield, slechts de vrees voor de galg be
teugelde zijn roofzucht en deed hem
sidderen.
Hier durfde hij 't niet te wagen, maar
verder boven in 't bosch liep de weg,
na 'n scherpe kromming, een lang eind
I recht door; van dc kromming af was
hij aan weerskanten te overzien. Als
hij daar op 't meisje wachtte, haar
slechts enkele stappen tegemoet ging,
kon hij haar neerslaan, berooven, en 't
ontzielde lichaam in de steeds dichtbij
zijnde 'beek silngeren, zonder eenig gc»
vaar verrast te zullen worden.
Maar als de dame nu in 't gehoel niet
boschwaarts ging? Als ze eens alleen
i naar boven gekomen was om den wa»
j terval te bewonderen, c hier' vandaan
naar Taufers terugging? Dan zou hij
haar kunnen volgen en haar daar over»
vallen, waar 't harde pad uitkwam op
de moerassige hoogvlakte, daar kon
men ook den weg goed overzien en kon
hij 't lichaam gemakkelijk in een gat
tusschen de rotsen verbergen, zoodat
't misschien nooit werd gevonden. Ook
daar kon dc daad zonder gevaar voor
ontdekking uitgevoerd worden. Met een
woesten begeerigen blik monsterde de
landloopcr dc mooie vreemdelinge, die
Igecn flauw vermoeden van z'n nabij-
heid had. De gouden armband, die in
j de zon schitterde, deed z'n brandende
I roofzucht nog toenemen.
I Hij klom langzaam opwaarts. De go-
Idnehte was bij hem opgekomen dat
,'hij' toch eens moest zien of zij veel geld
bij zich had, en waar zij 't borg. Hij
nam z'n smerigen. gedeukten vilten
hoed af, en toen hij 't meisje heel dicht
genaderd was, zei hij, op 'n klagelijken,
smeekenden bedelanrstoon, terwijl hij
haar z'n hoed voorhield: „Geeft u een
armen, zieken man 'n paar centjes, als
blieft".
(Wórdt vervolgd).
