HAARLEM'S DAGBLAD
GEMENGD
NIEUW!
ZATERDAG 26 JUNI 1926 VIERDE BLAD
VREEMDE VOLKEN.
VII.
DE UKRAINERS.
De Ukraine is thans een sovjet»rcpu»
bliek bi het Zuriielijk gedeelte van Euro»
.pecscli Rusland.
Eerst tijdens den grooten oorlog is
d'c naam van de Ukraine meer alge»
meen in West» Europa bekend geworden.
Voor den oorlog waren er velen, die
nooit iets over de Ukraine hadden ge»
hoord.
Iemand d'ie dc Slavische volken in
6Cbillende werken beschreef heeft eens
gezegd dat Caesar de Ukraine beter
kende dan de togenwoord-ngc West»
Europeanen Oost'Europo. De Ukraine
is een van de meest vruchtbare landen
ter wereld en de landbouw vooral
neemt er een belangrijke plaats in,
De Ukrainers hebben dan ook altijd
in betere omstandigheden verkeerd dan
dc andere Russische boeren. Ze zijn als
mensch aangenaam in den omgang, dc
boeren van het vroegere Klcin«Rusland
en wat ontwikkeling betreft zijn ze dc
andere boeren uit Rusland ver voor. De
Ukraine was altijd een begeerlijk land
en het laat zioh denken dat cr meer dan
eens heel wat om doze landstreek gc»
kibbeld is.
De eerste staat Ukraine werd. in dc
negende eouw gesticht met Kiew als
hoofdstad. In dc veertiende eeuw ver»
lr - de Ukraine reeds haar onafhanke»
li, huid. Polen en Lifhaucn wisten het
land in hun macht te krijgen en er werd
overeengekomen dat Polen de Weste»
lijke en Li thauen dc Oostelijke helft van
den staat zou krijgen.
Langzamerhand echter kwam de
Ukraine geheel onder Poolsehe souve»
reinitedt. Langen tijd is de Ukraine in
het bezit van Polen geweest tot na 1648
Rusland het land in zijn macht kreeg.
Eerst de Jaatstc jaren is dc Ukraine
weer een zelfstandige republiek gewor»
den. In 1920 werd een Sovjet gouver»
nement en het loven geroepen. In Maart
1921 werd de Ukraine als zelfstandige
republiek door Sovjet Rusland en Po»
ic-n erkend.
Drie milloen van dc dertig millioen
Ukraine» wonen in Galicië. dat vroe»
ger tot Oostenrijk behoorde cn nu, wat
het voornaamste deel betreft, onder
Poolsch beheer staat.
Ze staan bekend als Ruthenen. Dc
Ukraine» bchooren tot hot Slavische
ras. Ze zijn, zeggen ze, de werkelijke
stokken van Rusland.
De Ukraine» hebben altijd een
groot onafhanikclijkhovdsgcvoel gehad.
exportdiaven van Zuid»Ruslund en de
stad zal dan ook zeker een belangrijke
rol spelen in de verdere ontwikkeling
van de Ukraine.
De hoofdstad Kiew i» een oude stad
met ongeveer een half millioen jnwo»
ntrs. Het was de oudste stad (nog ouder
dan Moskou dus) van het vroegere
Russische- tsarenrijk.
Dc Ukariners spreken hun eigen taal,
die vroeger echter steed® door de Rus»
sen in scholen, dagbladen en tijdschrif»
ten verboden werd uit vrees voor de
nationale beweging onder dit volk.
N'a de groouRusscn vormden de
Ukraine» namelijk dc grootste groep in
het Russisohc rijk cn het was een
macht, waar rekening mee gehouden
diende te wbrden.
Een Ukrainisch meisje.
Dc Ukarinc is dc graanschuur van
Europa. Geen wonder dat Rusland het
land gaarne wilde behouden. Ook geen
wonder dat dc Ukraine» gaarne zelf dc
voordeden van hun land wilden heb»
ben. In de Ukraine is geen stukje land
dat niet op de een of andere wijze
ccuig voordeel oplevert. Zelfs de step»
pen geven verdiensten, want daar is
het een waar lusj^ord voor verschillen»
de dieren. Door zijn rijkdom zal het
land veel eerder dan welk ander land
ook de gevolgen van dén oorlog te bo«
ven komen.
Do bevolking heeft niet zooveel van
den strengen winter te lijden als dc an»
de re- Russische boeren.
Er zijn verschillende groote steden en
vooral Khartou is een handelscentrum.
Een van de Zwarte Zeehavens is Odes-
sa en van zee uit gezien biedt deze stad
een grootschen aanblik.
Het was reeds altijd de voornaamste
Een arme vrouw die hout sprokkelt en
toch keurig gekleed gaat.
'De L'krai'fners leven, zooals wc reeds
zeiden, in hoofdzaak van den landbouw.
De steppen worden hoe langer hoe meer
bouwland omgezet. Handel en nij»
■rhoid hebben zich evenwel nog niet
bijzonder ontwikkeld en als de men»
schen zich daar ook op boe gaan leg»
gen, kan de Ukraine een zeer belang»
rijk land worden.
Een groote belemmering vormt echter
dc slechte vcrkeerstocstund. Het land
bezit groote rivieren maar deze zijn
slecht bevaarbaar. In den Zomer heb»
ben ze vcol last van de droogte en
's winters van hot ijs. De landwegen
verkeoron in een slechten toestand, kn»
nnlen zijn er bijna niet en die er zijn.
werden voor het grootste deel vcrwaar»
loosd. Er zijn slechts weinig straatwegen
die bovendien nog slecht onderhouden
zijn. Spoorwegen zijn cr weinig en in
dat alles zal nog een groote verbctc»
rmg moeten komen, wil het land zich
volkomen ontwikkelen.
Dc mannelijke bevolking houdt zich
dus voor het grootste'deel bezig met
den landbouw. Maar ook dc vrouwen
uit de Ukraine weten mee te helpen het
dagclijksch brood te verdienen. Ze bren»
gn vele producten als melk, eieren, bo»
tor en kaas naar de markt en doen wat
in hun vermogen is om hun mannen en
vaders bij te staan.
Is het werk in huis dan gaan ze bor»
duren of maken het een of andere
handwerkje. Vandaar de schilderachtige
klcodij van de Ukrainisohe boerenvrou»
wen. Zelfs de armste Ukrainisohe
vrouwen maken keurige handwerken
met het gevolg dat ze altijd goed gc»
kleed gaan.
Een eigenaardig cn toch logisch vot»
schijnsel is dc liefhebberij van de Ukrai»
ners voor bloemen. Die liefhebberij gaat
zóó ver dat dc vrouwen dikwijls hun
haar met bloemen tooien, zelfs onder
hun werk. Een logisch verschijnsel zei»
den we daar zoo juist. Zeker, want 'n
geen land misschien groeien zoovcci
bloomen als daar en veelal in het wild.
Ook worden ze veel gekweekt cn een
zeer geliefde bloemsoort is dc Zonne»
bloem, die men er in heele velden aan»
treft. Deze velden moeten een schitte»
renden indruk maken.
De oude gewoonten worden in de
Ukraine hi cere gohouden. In bijna
geen andor land ook worden de oude
legenden zoo bowaard als hier.
Beide wonderlijk, historische, half
historische en onware geschiedenissen
worden nog altijd gaarne verteld. De
Ukraine is het land van dc romantiek
en dat heeft een stempel gedrukt op het
volkskarakter.
AUTOPECH
Als iemand langs den weg staat met
zijn auto en je ziet hem yeigéêfsche
pogingen doen om het ding weel' op
gang te krijgen, dan is dat een zielig
gezicht. ïodcr die passeert heeft een
mcdclijdenden blik over voor den tob»
ber. In sommige gevallen echter kan
zoon ongeval met heel andere oogen
bekeken worden- Dit mag blijken uit
het volgende historische voorval- En»
kelc dagen nog maar geleden ging de
heer William Martin, captain van de
Litllcbourne Cricket Club met zijn
spelers in een autobus naar een dorp.
Onderweg passeerde hjn een auto en
deze bleef voor de autobus rijden. De
auto ging over de brug en plotseling
weerklonk een luide knal- Blijkbaar
was een band van de voor de autobus
rijdende auto gesprongen.
Dc wagen begon gevaarlijk te slin»
geren maar dc man die cr in zat ver»
loor, zoo vertelde de heer Martin aan
een medewerker van de „Daily Mail"
zijn tegenwoordigheid van geest niet.
Ilij wist den wagon kranig in bedwang
te houden cn aan den kant van den
weg te stoppen. Hij sprong uit den wa
gCH. trok zijn handschoenen uit en ging
op dc knieën liggen om zelf het wiel
van den wagen te halen- Om cr beter
bij te kunnen kroop de man op handen
en voeten over de straat. Daarbij ont
dekte hij dat ook de andere band de»
feet was- En duar hij maar één reserve»
wiel had. deed hij geen moeite meer-
Hij stond op, klopte zijn kleercn af
en liep naar het meest nabij zijnde
dorp. Daar ging hij een slagerswinkel
binnen om naar Sandwick Bav om een
andere auto te telefoncercn. die bin»
nen een half uur kwam.
Eerst toen zag men dat het de prins
van Wales was geweest-,..
DIERENBESCHERMING.
België heeft haar verceniging van
vogelbescherming cn de verceniging Is
dc laatste dagen zeer actief geworden.
Wat toch is het geval? Door de regec»
ring is bepaald dat musschcn in het ver
volg ook met een net gevangen mogen
worden. De verceniging vindt dat~on»
gehoord, onverschillig óf do dieren
schadelijk of onschadelijk zijn. Maar
vooral, en misschien niet ten onrechte,
wordt dit besluit bestreden omdat men
vreest, dat in die netten niet alleen
musschcn, maar ook andere vogels ge»
vangen zullen worden- Niet ieder kan
een musch van een ..vinkic" onder»
scheiden en.dan zullen er ook velen
zijn die niet ,.per abuis" een ander
vogeltje in de netten zullen verstrik»
ken. En dat de verceniging daartegen
wil waken kunnen we ons indenken
Vooral als we bedenken dat nu al, voor
dc toepassing van de ..nettenbepaling"
ongeveer 'ien millioen vogels per jaar
in België worden gevangen-
Wat moet dat niet worden als er
nu ook met netten jacht gemaakt
wordt?
ZOU HET WAAR ZIJN?
Zoo in den komkommertijd komen
cr sorns berichten in de buitenland»
schc bladen voor die ons doen vragen:
Zou het waar zijn? Wie bijvoorbeeld
heeft ooit gedacht dat veel dames" in
Amerika oorringen dragen om daar»
mee te laten zien dat zo verloofd of
getrouwd zijn? Toch vertelt een En»
golseh blad dat het zoo ds-
We willen echter aannemen dat het
"zeer sporadisch voorkomt en consta»
tceren dat het een geluk is. dat de
mannen deze zonderlinge mode niet
hebben overgenomen. Want dit zou
immers nog zoo onwaarschijnlijk niet
zijn? Als een vrouw haar trouwring
aan. laten wc zeggen, het rechter oor
draagt, waarom zou de man dat dan
niet doen-
Oorringen komen ook in Engeland
steeds meer in dc mode, zegt het blad.
al worden ze dan nog niet gebruikt als
vc.lovings» cn trouwringen. Maar het
blad meent dat het er wel eens van
komen kan.
Laten we cöhter hopen dat Amerika
deze zonderlinge mode eens voor zich»
zelf zal reservccren-
DROEVIGE TOESTAND.
In Labrador hecrscht een droevige
toestand. Dezer dagen liep te St.
Johns (Newfoundland) een stoom»
schip binnen. Het was het eerste schip
dut sedert November uit Latrador is
teruggekomen en het bracht bericht,
dat een geweldige storm niet minder
dan honderddertig vissoherijstations
had verwoest- Het stoomschip had
proviand aan boord om de noodlijden»
den aan dc kust van Latrador te hulp
te komen. Ook .werd door het schip
gerapporteerd dat er in geen tien jaren
zooveel ijs ten Noorden van New»
foundland is waargenomen als thans
het geval is-
BELASTING OP HET WEDDEN.
In verband met het feit, dat het
wedden „belast" is, vestigt een En»
gelsch blad er de aandacht -op. dat de
belasting op het wedden in het ge»
heel geen nieuwtje is. Reeds in het
jaar 1621 bestond er in Schotland een
wet, waarbij bepaald was dat wedders
bij paardenrennen of bij een ander
spel een deel van hun winst moesten
afdragen. Zelfs was cr een wet waar»
bij dc men schen verplicht werden, als
ze thuis het een o! ander spelletje om
geld speelden, een deel van de winst
af te staan.
Deze laatste wet zal, zouden we zoo
zeggen, wel nooit veel opgebracht lveb»
ben. want het moet wel zeer lastig,
ja zelfs onmogelijk geweest zijn, daar
de hand zelfs aan te houden.
Het geld dat op deze wijze binnen»
kwam behoorde niet aan den staal
maar aan de kerk. De kerk verdeelde
het geld onder de armen. Het was een
zeer nuttige belasting.
„DE HALVE MAEN"
DE LA CIERVA'S VEILIGHEIDSVLIEGTUIG.
In het jaar 1609 deed de Engelsch»
man Hen-ry Hudson op kosten van dc
Nederlandsche Oost=Indische compag»
nie een reis met het schip ..De Halve
Maen". De bedoeling was dat hij zou
trachten een Noord»Oostelijkc door»
vaart te vinden voor de schepen van
deze compagnie. Hudson ging vol
moed op weg maar het gelukte hem
niet in het koude Noorden een nieuwe
baan te vinden om de eenvoudige re»
den. dat daar geen weg bestaat. Zijn
reis bleef echter niet zonder resul»
laat, want hij vond een diepen inham,
die nog steeds naar hem, de Hudson»
baai wordt genoemd. Deze baai is in
later jaTcn vooral van groot belang ge»
worden door den handel in pelzen cn
hout. Van deze baai ging hij naar de
Oceaankust van Amerika cn landde
op het eiland Manhattan, dat'hij van
de Indianen kocht. Dit eiland, liggende
in een mondingsgebied van een rivier,
naax hem later de Hudson genaamd.
Ecnige maanden geleden kreeg het
publiek in Engeland voor het eerst ken»
nis van bet bestaan van een nieuw
vliegtuig, dal de belofte inhield van
aanzienlijk'-' grootcre veiligheid dan de
gewone vliegtuigen geven. De machine
zoo schrijft onze Londensche cor»
respondent werd aangekondigd als
de „auto»giro" en als een uitvinding
van den Spanjaard Juan de la Cierva
De Britschc regeering, die groote be»
langstelling voor het toestel had, ver»
sohafte de gelegenheid voor proef»
vluchten. En blijkens het verloop dat
dc dingen sedert in verband met deze
„autogiro" hebben genomen, waren dc
Britsche vlieg»deskundigcn zeer onder
den indruk van hetgeen dit vliegtuig
vermocht te doen. Dc proefnemingen
zijn dezer dagen herhaald op een veld
in Hamble,, bij Southampton. De he»
kende Engelsche vliegtuigbouwer A.
V. Roe nam op zich, na dc vluchten
van do eerste „autogiro" een vliegtuig
!c bouwen, dat dc beginselen ervan bc»
licheamde. Hij nam daartoe den
Spnanschcn uitvinder in den arm: en
met diens medewerking en die van den
besten proefvlieger, die Engeland bezit
I7. T. Courtney, vervaardigdo hij een
nieuwe „autogiro", die constructief een
groole verbetering was van dc eerste.
Courtney heeft met dit toestel in
Hambic proefgevlogen met ongemeen
succes. Men zal zich herinneren, dat
de voornaamste eigenaardigheid van de
..autogiro" is een horizontaal bewegen»
dc molen van vier wieken, die dc ge»
wone vleugels of draagvlakken ver»
vangt. Die molen draait niet met me»
chanische kracht maar op den lucht»
stroom, die wordt ontwikkeld wanneer
-het toestel door dc lucht gaat. Wan»
neer dc vlucht moet beginnen, wordt de
molen aan den gang gebracht door
middel van ee.n touw om de as, dat
door een tiental mannen wordt afgc»
trokken. Dit wat primitieve sfartmid»
Jol hoopt men in latere autogiro's" te
vervangen door een mechanisch mid»
del.
Het groote voordeel van het „auto»
giro"»systeem is dat het toestel zoo
Hoe de boerenvrouwen in de Ukraine hun waren naar de stad brengen. A goed als loodrecht kan stijgen en da»
ft#) fciÉÉÊK ijl» ièaife - -1«- i
De autogiro.
Ien. Verlies van vliegsnelheid in dc
lucht, die in negen van de tien gevallen
verantwoordelijk is voor ongelukken,
kan dc „aiitójgiro niet deren, omdat
de „molen" haar in staat stelt met ge»
ringe vaart en horizontaal den grond
tc bereiken. Daarentegen mag het
toestel niet worden verward met de
zoogenaamde helicopter, die verticaal
moet kunnen rijzen en dalen maar die
horizontaal niet groole snelheid kan
beruiken. Dc „autogiro" vliegt in hori»
zon talc richting even hard als het ge»
wone verkeersvliegtuig. Het groote be»
zwaar, verbonden aan de gewone, snel»
le toestellen, is zooals men weet
dat zij uitgestrekte velden noodig heb»
ben voor opstijgen en landen, teneïn»
de hun gelegenheid tc geven uit te
loopon. De „auto*giro" behoeft n.ïet
uit te loopen, althans niet meer dun
cenigc meters, zooals bij dc proef»
vluchten duidelijk is gebleken. Men
voorspelt op goede gronden dat dit
toestel bij verdere ontwikkeling ge»
makkelijk van daken zal kunnen opstij»
gen en landen. Dat de uitvinding te
Londen grooten indruk heeft gemaakt
kan blijken uit het feit, dat „Imperial
Airways Ltd" (dat is de naam van
de groote Britsche Luchtvaart maat»
schappij, plannen gereed maakt voor
toepassing van het windmolen«beg.in=
scl in haar groote passagierstoestellen.
Het Britschc Luchtvaart-ministerie laat
een aanzienlijk aantal „autogiro's"
bouwen en het schijnt zoo goed als
zeker, dat de Gierva's idee zal wor»
den aanvaard voor bombardeeri'machi»
•nes. 2evechimacibir.es cn zelfs voor
zecvlicgtuigen. Courtney, de genoemde
proefpilooi, is van meerling .dat de
.,nutc»giro" grooten invloeit moet
hebben op de vliegerij der toekomst
De voiliglveidsfactor is aanzienlijk
groot-er dan die der gebruikelijke toe»
stellen. Hij meent dat men een licht
vliegtuig, waarin het ,auto»g',ro*begin»
sel is loegopast, zou kuinnen maken
voor 400 pond sterling. Op zulk een
machine zou men zonder veel oefening
kun hen Iceren vlei gen. Het zou ge»
makkelijker zijn dan fictsrijden.... cn1
minstens even veilig.
WIMBLEDON, HET MECCA
VAN TENNIS.
Vijftig jaar geleden werd in het toen
zeer onaanzienlijke plaatsje Wimlble»
don, bij Londen, voor het eerst een
tonniskampioenschap verspeeld. Er
waren een paar honderd toeschouwers.
Vijftig jaar later werd de arena, waar
in jaarlijks wordt beslist over het
Wimbledon» tenniskampioenschap, 'net
tooneel van een Koninklijke teonis»rc»
ccptie, waarbij twintigduizend men»
schen aanwezig waren. De Koning en
de Koningin namen deel aan de
plechtigheid voor het jubileum der
kampioenschappen. Zij overhandig»
den hcrinncringsmcdailles aan die
kampioenen, die nog in leven en be»
kwOam waren om bij het feest tegen»
woordig tc zijn. Dc eerste Wimbledon»
kampioen, die van 1877 is overleden,
maar de tweede, die van 1878, was
aanwezig cn maakte deel uit van een
gezelschap van 36 kampioenen, dat
zich voor het Koninklijk Echtpaar had
opgesteld. De oude e.n dc .nieuwe
vrouwelijke kampioenen vormden een
sterke tegenstelling, de vroege»
re kampioenen waren groot"
en -breed terwijl Lenglen cn
de andere bekende tennisvrouwen
van dezen tijd meestal klein en zeer
slank zijn. Het contrast zou nog ster»
ker geweest zijn indien allen in dc
tennisklee-rcn van haar tijd waren
verschenen, de oud-ere kampioenen in
haar lange jurken, haar pofmouwen en
haar stro-chocdcn, de jongere in haar
kniiejurkcn zonder mouwen en haar
haarbanden.
DE VROUW.
Een ■vertegenwoordigster van het
..zwakke" geslacht heeft zich
Australië verdienstelijk gemaakt door
een zeer onvrouwelijken arbeid te ver»
richten. Ze heeft namelijk 83 mannen
onderwezen in de vliegkunst.
De taak was daarom zoo onvrouwc»
lijk omdat de dame hoe vreemd het
ook moge klinken, de mannen leerde,
hoe ze in den oorlog moesten vliegen.
Misschien wordt het iets begrijpelijker
als we mededeelcn dat de dame een
Amerikaansohc was....
EEN ARME STAD
Ook in ons land zijn gemeenten die
met groote financieels moeilijkheden tc
kampen hebben. De slechte financice»
le toestand van E-mmen bij voorbeeld
is voldoende bekend- I-n het buiten»
land zijn ook van die arme gemeenten
cn één daarvan is de Saksische stad
Glas'hütte. De stad is bekend om haar
fabrieken voor horloges en optische in»
strumenten. Maar de werkloosheid put»
te de gemeentekas voor een groot deel
uit. En wat de werkloosheid overliet,
verdween door het minder nauwkcuri»
ge beheer van den burgervader, die
gelukkig nog op tijd van zijn baantje
ontheven is. Nu kon een faillissement
nog voorkomen worden dank zij dc
medewerking van de sohuldeischcrs
die allen beloofden, twee jaren ge»
duld te oefenen.
leek uitstekend geschikt voor -ulluur.
Vijf jaar later ginger, dan ook onder»
nemende Nederlanders naar het ge»
kochte Manhattan en zoo ontstond
Nieuw Nederland.
De kolonie Nieuw»Xederland werd
in 1926 aan dc Wesblndische Compag»
nie overgedragen.
Inhissche.i was daar de stad Nieuw»
Amsterdam gesticht- dat 'het latere
New=York werd. Hieruit zien we dus
dat de reis van Hudson met „De Hai»
vc Maen" de oorzaak is geweest van
het stichten van Nieuw»Amsterdam,
dus ook van Ncw=York.
De Amerikanen hebben dat ook piet
vergeten en in een park tc Ncw»York
is het beroemde Oud»Holiandsehe
schip geplaatst als een blijvend ge»
denkteeken.
Zoo wordt in dc groote wereldstad
de nagedachtenis van onze on-derne»
mende voorvaderen geëerd.
EEN DURFAL.
Het is zeker een gedurfde onderne»
mïng om acrobatische toeren te gaan
verrichten op den dom te Berlijn. Een
Bcrlijnscbe variété»artist heeft er zijn
leven voor gewaagd om de menschen
iets sensationeels tc laten beleven.
Niet minder stoutmoedig is de naast
hem staande filmoperateur. Wat voor
nut het echter heeft om dergelijke
waaghalzerige toeren te maken kunnen
we niet begrijpen.
Beter was het dergelijke waaghalze»
rijen te verbieden.
IJSBERGEN.
Ijsbergen hebben al heel wat ram»
pen veroorzaakt. We herinneren al»
leen maar aan de ramp van de ,.Tita<
nie." Dc ijsbergen zijn daarom zoo ge*
vaarlijk, omdat ze voor een groot ge»
declte onder zee doorloopen en de
scherpe massa dus onzichtbaar is. Ook
(hans weer worden vele ijsbergen ge»
si-gnaleerd. vooral in de buurt van
Newfoundland. Maar scheepsrampen
zullen nu niet zoo gemakkelijk meer
voorkomen, dank zij het steeds meer
in toepassing brengen van de nuttige
nog vrij nieuwe vinding... de draad»
looze. Dc ijsbergen worden namelijk
doorloopend door een patrouille»vaar
tuig in het oog gehouden.
Op het vaartuig is een radio=station,
dat doorloopcii'd werkt en dag en
nacht opgeeft, op welke plnats zich
precies ijsbergen bevinden.
De schepen kunnen nu dus zorgen
dat ze uit de buurt van de gevaarlijke
ijsmassa's blijven.
RADIO-LUISTERAARS.
Ook in Sovjct*Rusland bewijst dc
radio goede diensten cn kort geleden
is dc radio in dienst der liefdadigheid
gcsteld_. Om de arme menschen in de
gelegenheid ie s'ellen van concerten en
van dc radio zelf tc doen genieten zijn
in alle openbare leeszalen "tc Moskou
'radiotoestellen geplaatst.
