Haarlem's Dagblad | 1926 | 14 augustus 1926 | pagina 10

BUITENLANDSCH OVERZICHT

MEDISCHE BRIEVEN

BURGERLIJKE STAND

HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 14 AUG. 1926

Het Engelsche mynconflict. Een oplossing nabij? De
financieele kwestie. De schulden doen afbreuk aan de
vroegere vriendschap. Het verdrag tusschen Spanje
en Italië.

heele eonflic? neutraal blijven. Het voöY-
to: dit artikel werd door Spanje aam-
raard, want bet beantwoordt miet alleen
aan <ien Spaamschen wil naar neutraliteit
en vrede, maar het vormt een der begin,
eelen yam de 'Spaaneche internationale
politiek, terwijl het tevens het bewijs le
vert van ,de hartelijke betrekkingen, welke
Spanje met zijm Latijwsahe eueternatie on
derhoudt.

Het mijneonflict.

In welingelichte kringen ir. Engeland
Is men optimir.isch gestemd ten opzichte
van. den vrede in het mijneonflict, welke
naar men verwacht ciet meer ver af is. De
tmijnwerkersleïders werken krachtig om
een geschikte formule te vinden, waarop
de onderhandelingen kunnen worden
tierrat.

Reeds werd, zooals we gisteren meldden
een overeenkomst gesloten tussohen de
mijneigenaars van Zuid-Wales en de vak-
vereenigiing vam machinisten, op den grond
slag van den achturenda,? voor werklie
den onder don grond en van den ach:
luremdag exclusief den tijd om te eten
voor arbeiders boven den grond.

De bekende invloedrijke mijnwerkers-
Jeider en Lsbourafgevaardigde Varley
heeft in een druk bezochte mijnwerkers-
verg ader ir.,g ie Mansfield een rede gehou_
den. waarbij hij een terugkeer naar de
poli::ei bepleitte, welke men heeft ge
voerd gedurende de staking in 1S9S, toen
alle mijnwerkers het werk hervatten in
die mijnen, welker eigenaars bereid waren
sekere nat tonale eischen als rechtmatig te
erkennen. Varley drcmg aan op hervatting
der onderhandelingen met de mijneige
naars van Nottinghamshire en Der
byshire. Hij ,gaf in overwegiatg hun aan
bod. indien dit aannemelijk was, voor te
leggen aan den mijn werkersbon d, tan
einde dit te doen aanvaarden als een loon
eisen, die voor het geheele land geldt.
Ki;n rede werd luide toegejuicht.

De geldkwesties.

Evenals tusschen overigens zeer goe»
de vrienden of elkaar hartelijk gene*
gen bloedverwanten maar al te vaak
ruzie of verkoeling ontstaat, zoodra er
geldkwesties tusschenbeide komen,
gaat het ock dikwijls met volken. Men
ziet het nu weer met Franschen, Engel»
schen en Amerikanen. Het geld brengt
verkoeling, zoo straks wellicht ruzie,
zegt het Hbld., en oneenigheid en ten
6lotte het einde van de belangengemeen
schap, die het bloed gemeenschappelijk
deed vloeien op de slagvelden van
Frankrijk.

YoorLoopig echter zijn het nog slechts
de bekende straatrelletjes, onaangena*
me bejegening, bitsigheden in de pers.
die als eerste symptomen de aandacht
trekken.

In de „Figaro" tracht sir Thomas
Barciay, oud*presiden.t van de Britsche
Kamer van Koophandel te Parijs, ver*
keerde indrukken weg te nemen en elk
misverstand tusschen Franschen en En*
gelschen te voorkomen. Hij verzekert
overtuigd te zijn, dat al die straatinci»
denten unaniem afgekeurd worden door
de Franschen, terwijl er slechts enkele
individuen voor verantwoordelijk zijn.
En hij herinnert aan dergelijke inciden*
ten tijdens den Boerenoorlog, die toen*
maals leidden tot den boycot van de
tentoonstelling van 1900. Dank zij de
interventie van de Britsche Kamer van
Koophandel te Parijs, besloot toen de
vereeniging van Britsche K. v. K. haar
vergadering tc houden in Parijs, om aan
te toonen, dat het commercieele Enge*
land vertrouwen had in het gezonde
verstand van de groote meerderheid
der Franschen. Nooit was er hartelijker
ontvangst. De zaak is, meent Sir Tho*
mas Barclay, adt de stroom moet wor*
den ingedijkt, zoolang hij nog niet ge*
vaarlijk is. De Fransche pers kan dit
doen, zooals dit ook geschiedde in 1900
En men kan er zeker van zijn, dat de
Engelschs pers zal reageeren op vriend*
schappelijke verklaringen van de Fran*
sche collega's.

Ten slotte herinnert hij er aan, dat
de Enge.scbe tourisien in Frankrijk per
dag een miliioen pond sterling uitgeven
aan alleriei Inkoonen en hij is van oor*
deel. dat men behoort front te maken
tegen alles wat een entente kan bena*
deelen tusschen twee volken, die zoo*
veel belangen gemeen hebben, zooveel
van elkaar kunnen leeren en te veel te
verliezen hebben door misverstaan van
elkaar.

Hoe de bitsigheden intusschen ah
reeds over en weer vliegen, blijkt uit
de film van Clement Yautel in het
.Journal", aic nijdig antwoordt op een
ontevreien uiting van de „Daiiy Ex»
press", welke blijkbaar officieele Fran,
sche genoegdoening verwacht had over
de onheusehe behandeling te Parijs van
de vreemde toeristen. Zeker moest een
autocar voi Engelsche touristen, vraagt
spottend Yautel, op de Place Blanche
ontvangen worden door den president
"an de republiek, de ministers, den ge»
meenteraad, den prefect van de Seine,
terwijl de garde républicaine de wapens
presenteer ie onder de tonen van „God
save '.he King", en de Parijzenaars met
ontbloot hoofd juichen: Yive la livre
sterling! Ec omdat deze satisfactie niet
is gegeven, kondigt de „D. C." aan, dat
de Engclschen en ook de Amerikanen
er genoeg van hebben en geneigd zijn
niet meer m Frankrijk terug te keeren.
Buiten Frzr.krijk is er nog wel wat an,
ders in dc wereld! „Andere landen bie»
den ook genoegens enz. aan. Daarheen
zullen wc voortaan gaan en we zullen
dat Parijs, bevolkt door kannibalen,
ontvluchten, waar wij goed genoeg
ren om onze gehate ponden en dollars
te verteren!'

Vautcl vindt dit alles wel wat erg
eel lawaai voor enkele simpele straat*
relletjes, welke unaniem door de pers
zijn afgekeurd. En lacht overigens wat
over de bejreigingen van het booze En»
gelsche b:ad. Om daarna als echte
Parijzer.aar de verzekering te geven,
dat die vreemdelingen het immers toch
niet ku men laten naar Parijs te komen,
omdat ja, omdat er nu eenmaal niets
boven Pari> boven Montmartre gaat!
En juist dat Parijs willen de Engelsche
en Amerikafinsche touristen zien. „Voir
Montmartre et puis mourir!" Dat is het
devies var. al die tallooze sirs, esquires,

misses en ladies. Montmartredat

nu eenmaal the greatest attraction in
the world! „Flet is misschien niet erg
vleiend voer ons. noch voor hen, maar
het is nu eenmaal zoo:

Ten slotte verzekert Yautel dan zijn
collega, dat zij haar inkt verknoeit met
het voeren van zulk een campagne,
vooral, omdat Frankrijk zijn gasten al*
tijd zoo goed mogelijk ontvangt. Op
voorwaarde intusschen, dat zij zich niet
gedragen als in veroverd of gekocht
land en optreden a!s gentlemen.

Spanje en Malie,

De Spaamsche minister van Burtenland-
sohe Zaken beeft eenige bijzonderheden
medegedeeld aangaande het onlangs te
Madrid gesloten Italiaamsoh-Soaansch
bitrageverdrag-

Het onlange géteakende Spaan-ch-Zwit-
sersch arbitrageverdrag, zoo zeide de
n-ter, omvawe de inetelliajg van een
verzoeningscommissie, belast met het op
lossen van de geschillen, die niet binnen
een bepaalden termijn langs diplomatie-
ien weg kunnen worden opgelost. Inge'
de verzoen in csproce dure m islukt, zou nier.
zijm toevlucht nemen tot een gerechte
lijke procedure voor het Permanent Hof te
's-Gravenhage.

Dit principe, aldus de minister, heeft
het vriendschaps- en arbitrageverdrag tus
schen Italië en Spanje geïnspireerd en dit
beginsel vormt de roasi6 voor onderhan
delingen met andere bevriende landen.

Het Spaamsch-Italiaanudh verdrag mu
voorziet ook in. de instelling van een per
manente verzoeningscommissie, samenge
steld uit vijf leden. Elk der regeeringen be_
noemt daarvan een lid, terwijl de amdere
drie in gemeen overleg worden gekozen
uit buitenlanders, die niet im een der con-
iractecrende landen wuiren en zich niet
in hum dienst bevinden. Uit deze drie le
den wordt de vooizi.ter gekozen.

In het verdrag komt een artikel voor,
waarvam de tekst ale volgt luidt: Ingeval
een der contracteerende partijen, ondank
haar vredelievende houding, door een
derde mogendheid of door verscheidene
mogendheden mocht worden aangevallen,

VERSPREID NIEUWS

EEN SPOORWEGONGELUK
Twaalf doodart

Gistermougem om 9.2B ontspoorde
boemel:rein van 6.58 Regensburg—-Mun.
chen bij het binnenrijden van hei station
Langemhach.

Verschillende waggons vielen om.
Twaalf reizigers eijn gedood, zeven zwaar,
.wintig licht gewond.

HET GOUVERNEURSCHAP VAN
TEXAS

Miriam Ferguson, beter hekend onder
den naam van „Ma" Ferguson, de tegen
woordige gouverneur van Texas, die veer
tien dagen .geleden liet weten dat zij niet
aan de verkiezingen voor 'n nieuwen ,eou-
crr.cur zou deelnemen, is plotseling van
meening veranderd. Zij heeft wijd en zijd
aten bekendmaken, dat haar besluit
definitief was rewe? en dat zij me: har.
en ziel zal vechten om het gouverneurschap
:e behouden.

DE WERKLOOSHEID IN
DU ITSCHLAND

In den laatst gehouden Duitschen 'mi
nisterraad heeft de zijksarbeideminister
Brau-r.s uitvoerig rapport uitgebracht over
hei program tot werkverschaffing. -Daarbij
verd geconstateerd, zooals reeds met een
"<el woord werd bericht, dat in de t weefde
le'.ft van Juli het aantal werkloozen
iet rijk me: 66.000 man, d.i. met ruim 4
o, is verminderd. Deze teruggang w

schouwd als een verheugende aanwij-
ing van een verbetering van den econo-
tnisohem toestand, .welke des te opmer
kelijker is, daar de invloed van de werk
verschaffing zich pas laiter ik-an -doen gel
den. Het feit, dat er meer leven komt j®
het bouwvak doet de hoop koesteren op
■ordcre verbetering van de arbeidemark:

UIT RUSLAND
ONTHULLINGEN VAN RYKOW

De Nop (de nieuwe oppositie) is versla
gen en de overwimaars haasten zich,
dus schrijft het ïlb'-d. gebruik te maken
van de overwinning om de Nop.leider;
zwart te maken om hun invloed bij de
arbeiders se ondermijnen. Hiervoor treden
de leiders van de meerderheid (Stalin,
Rykow, Oeglar.aw enz.) op bijeenkomsten
van communistische arbeiders op en ver
tellen over de snoodheid van de Nop-lei
ders (Kamenew, Trot-sky, Pjabakow,
nowjew enz.) Daar het den Nop-lei de re
verboden is op vergaderingen op te tre.
den en de redacties van de bolsjewistische
bladen bevel hebben gékregem geen 6tuk
ken van de nop-leiders op te nemen, zijn
dezen dus niet in staat da beschuldig in.
gen van de leider» der meerderheid
weerleggen.

Kort geleden heef: Rykow, hef rtominale

oofd Y3n de sovjet-regeering. te 3Ioskou
voor de fictieve le i. n van de plaatselijke
communistische organisatie, een redevoe
ring gehouden, waarin hij zeer merkwaar,
dige dingen oveT de oppositie .vertelde. Wel
is waar heeft Rykow het verslag van zijn
redevoering in d® „Piawda" zelf bekort en
de passages, welker publicatie hij onge-

wensoht achtte, doorgehaald, waardoor
ons de helangrijk-'o mcdedeelingen wor
den onthouden, maar (hetgeen het bolsje
wistische blad wel plaatst is belangrijk
genoeg om er het een en ander aan te
ontleencn.

Eijkow vertelde dat dé oppositie reeds
iamg een aanval op de meerderheid voorbe
reidde, da; zij in het geheim bijeenkom
sten van communistische arbeiders in de
Iwsschen belegde, dat zij al het mogelijke
deed om de velschillende „cellen" tegen
de tegenwoordige leiding op te hitsen enz.
De Nop-leiders zijn zelfs zoo ver gegaan,
dat zij niet partijloozen (dus met niet-
conrmumisten) onderiiandelen over de hou
ding. die dezen zouden aannemen bij een
openlijken strijd tusschen de oppositie en

oppositie bon Igenoofen onder de or.fevre-i
den communisten. Zinowjew werd uitge
noodigd zich te rechtvaardigen. Hij wei
gerde echter de zitting van het centrale
comité bij t© wo.nen, omdat hij bezig was
.stellingen over de verkiezingen voot de
sovjets op te stellen".

De verhouding tusschen de meerderheid
van de leiding en dc verschillende g-roo.
pen van. de oppositie werd door Rykow
als volgt geformuleerd: „De .tegenstcllin-
tueschen de leiding en Trotsiky zijn
grooter dan die welke de partij iv&n Z
nowjew scheiden: het grootst is het mcc
ningsverschil met Medwedjew." Jlykoi
herhaalde dit eenige keeren om duidelijk
te toonen, da; Trotsky .vooral 'de te
genstander van de leiding is. Daar Tro: ?ky
echter geen actief aam'.eel heeft genomen
in de stappen van de oppositie, kan hij
niet gestraft worden en koo zien wij .nu,
dat Trotsky lid van het Politbureau is
gebleven terwijl Zinowjew dit college
moest verlaten.

Er bestaat in de partij een stroomimg,
die een 'compromis niet de oppositie als
de beste oplossing van de moeilijkheden
beschouwt. Rykow bestreed deze stroo
mimg. Hij zei o.a. het volgende: ,,omzei
partij is niet alleen regeeringsparttj, zij
is tevens de eenige legale partij van een
geweldig land en daarom weerspiegelt de
verscheidenheid .v.n meeningen in otm
nartij den strijd, die buiten onze partij in
het laa<i "wordt gevoerd, -weerspiegelen de
verschillende stroomingen zelfs de k'. -s:--.
belangen van de niet-proletarieche gro
pen van de bevolking. Het gevolg hier va

dat een strijd van de verschillende
communistische s-Tocmingen, zoo wij deze
zouden dulden, een surrogaat van
strijd der partijen im 'het land zou 1
den. Nog sterker, de onderlinge strijd
de fracties bm.nen onze partij zou do oer-
cte stap zijn tot het onistaam ivan verschil
lende partijen in het land en van het bur.
gerlijke parlementarisme."

Om d'k gevaar ie bezweren moet daarom
elke fractie vorming verboden worden, al
dus Rykow. De aanhangers van Zinowjew
wijzen er echter op, dat ook de meerder
heid, de Staim-mar® en, een fractie heb
ben gevormd. Rykow ontkende dit. hoe
wel hij moest toegeven, dat d© „eialintsy"
(Stalin.aanha-ngers) geheime vergaderin
gen belegden, -waar andere communisten
niet toegelaten werden.

Zooa's te begrijpen i3 stelden de toe
hoorders veel belang in het verdere lot
van Ziinowjew. Deze heeft opgehouden
lid van het Politbureau te zijm, maar hij
is tevens voorzitter .van (den Comintern,
van d® (Derde Internationale dus. Hoe
staat het met deze waardigheid van
Zinowjew wagen stellen mag tnen in
Bolsjewikië -alleen schriftelijk waardoor
dus debat onmogelijk wordt. De spreker
ontvangt briefjes met vragen; hij kan ae
beantwoorden of mie; beantwoorden; heef;
hij ze beantwoord dan word: de zaak ais
afgedaan beschouwd. Rykow ontvini
tuurlijk briefjes met de vraag maar In
van Zinowjew. Hij gaf daarop het voL
gende ontwijkende antwoord: ,,De voorzit
ter van den Comintern wordt gekozen
door de internationale communis: i=c-he
congreseen. Het Politbureau van de Rus
sische communistische partij kan dus
moch den voorzitter wan den Comimtenn
benoemen, noch hem afzetten."

Daar dit antwoord bij de toehoorders de
overtuiging kom wekken, dat Zinowjew
dus voorzitter van den Comintern 'blijft,
voegde Rykow er bij, dat de zitting van
het Politbureau werd bijgewoond door
he: presidium van het uitvoerend ooraité
vam den Comintern benevens door vele
■"vooraanstaamde leden van de buiienland-
sche communistische par.ijen en dat deze
buitenlanders (verklaarden, dat zij de
politiek van het Politbureau goedkeurden.
D:; wijst er dus op, da; er tusschen de
groep-Stalim en de buitenlandsche lei
ders onderhandelingen worden gevoerd
over de afzetting van Zinowjew.

LILLIPUTTER
GEMEENTEN

Wenschelghheid van
samenvoeging

EEN BEROEP OP HET
BESTUUR DER PROVINCIE.

INGEZONDEN

MEDEDEELtNCÏN
tï*3 per regel.

meier, a., A. C. Steer.manEncelema, z.,
Oh. E. Thorbor;—Thljssen, z., M. Ph. E.
Baars—Kruijt, d., A. M. te Wekchervan
Delf-, z., II. vaft DarteienRusman, z.
H. S. ElffersBoom, d., K. BonteNagel
z., M. O. B- Tom broek-—Bcremtzen, z.,
C. M. v. d. PuttenDrïessem, d., N. Aar-
zal de aindere pariij gedurende het ge- de leiding. Ook in het buitenland zocht de dewijn—Otsen, z. A. P,auw—Ridder, z.

Men schrijft uit Noord-Holland aam de
R. Crt.:

Op het plattelamd doen zich vaak moei
lijkheden voor, die niet altijd vnaar hui ton
treden, maar in de eigen gemeenten toch
het gesprek van den dag vormen.

Die moeilijkheden zijn vooral vam fi
mamcieelen aard. D:t is zeer begrijpelijk,
omdat de oorlogsjaren en de jaren daarna
•eel ie groote eischen stelden ook
kleir.e gemeenten, waardoor hu-n 'draag
kracht werd overbelast. Het moeilijke is
nu, dat men het budget in ;vele gemeenten
niet imeer im evenwicht kan krijgen. De
belautimgen zijn zoo drukkend, dat zo kna
gen aan do welvaart der bewoners en allen
tegenhouden. Soms is dit wel het
gevolg hiervan dat mien, evenals vele "par
ticulieren, in 'de jaren ma den oorlog,
weelderig heeft geleefd. Er zijn gemeen
ten, d'© voor scholenbouw en andere op
zichzelf goede, maar veel te dure zaken
zóóveel geld hebben uitgegeven, dat de
burgerij er nu onder zucht en dat w:
eenigszins kan, zulk een plaats gaat ver-
l.rem. 3laar ook de 6oc: iie nooden en het
toenemende snelverkeer, waardoor (verbe
tering van de wegen moodig -was, hebben
ontzaglijk veel van de kleme gemeenten
gevorderd.

Nemen we al; voorbeeld de gemeen
te Oostzaam, die thans tin financieele moei
lijkheden verkeert en welker gemeenfcebe-
sluur aan *de Tegeerimg een verzoek heeft
gericht, te mogen overgaan tot tolheffing
Deze plattelandsgemeente van ruim 5300
ielen traf in 1914 nog geen f 1000 uit voor
armenzorg; nu kos: deze f 10.000. Het
onderhoud van wegen en bruggen
eischte in 1914 een uitgaaf van f 5000; im
1925 werd daarvoor f 50 000 uitgegeven. En
zoo is het met meer dingen. De uitgaven
zijn ontzaglijk gestegen; terwijl de inko
mens de laatste jaren sterk terugpaan.

Wil men in Öo;tzaan de begrootimg slui
tend maken, dan zal het vermonigvuMi.
gimgscijfer van 1.75 tot 2.11 verhoogd moe
ten worden en zal de gemeente daardoor
met haar belasting heffing aan de spits
slaam. van alle gemeenten im Noord-Ho 1-
lamd. Om dit nu te voorkomen, wil men
een tol gaam instellen en daarmede naar
het grijze verleden terug. Wol heeft men
nog een kleine hoop, dat het rijk zal bij
springen, maar zelfs al zou dit gebeuren
dan zou liet toch mie; ivoor volgende ja
ren zijn. En d© moeilij>kheden zullen waar
sohijnlijk blijven.

Her zie', er dan ook voor vele gemeen
ten, waar men precies dezelfde beslom
meringen heeft en gebukt gaat onder >de
groote uitgaven voor armen- en werkloo-
zenzorg, onderwijs, wegenonderhoud,
verre vam rooskleurig uit. O.i. i6 er mog
één lichtpunt, en wel, dat de in vele ge
vallen door samenvoeging van gemeen
ten, door bestuurscentralisatie en door
concentratie van openbare bedrijven op
bestuurs. en exploitatieuitgaven kan wor
den bezuinigd.

Er zijn in Noord-Holland bal vam zeer
kleine gemeenten, waarbij er m.b. één is
met even 200 inwoners, m.l. Katwoude.
Deze liliput'er heeft denzelfden burge
meester en secretaris als Monnikendam,
■lat E4CQ zielen telt, maar moec nog een
afzonderlijken ontvanger bezoldigen. Wat
kan er nu egen zijn, om zoo'n minia-
tuurgemeente bij Monnikendam te voe
gen?

Al3 ander vooibeeld noemen wij de ge
meenten Kwadijk, Middel ie en Warder,
gelegen tusschen Purmerend en tellende
resp. ruim 40". ruim 600 en Tuim 500 im.
weners. Tezamen tellen deze drie ge
meenten ongeveer 1600 zielen. Zij hébben
a'5e deni'clfden burgemeester en secreta
ris. Juist mu doet zich dm deze drie ge
meenten een eigenaardige moeilijkheid
voor. Er is pa; een nieuwe burgemeester
benoem'd en deae wilde graag, dat men
een nieuwe ambtswoning bouwde. Daar
toe werd door de drie gemeenteraden be
sloten. De mieuwe burgemeester garan
deerde- een huur van 10 jaar, maar één

HEEMSTEDE
Ondertrouwd: 'L. J. Lensen en H. J.

Steemvoorden, J. M. San ders e en A. Ver
meer, H. Band en A. Boll, Th. Hetem en
J. 31. Huiskes.

Getrouwd: E. P. de Bruijm met N. E.
v. Aal;-, J. C. Bom met C. Re r.goud.

Bevallen: M. H. C. van LentDamd- van de dre gemeenten wilde vastgelegd
zien, 'dat de opvolger van den tegenwoor-
digen functionaris verplicht zou zijn de
ambtswoning te huren, waartegen Gede
puteerde 6taten zich zeer begrijpelijk
verzetten. Em nu (komt de ambtswoning er

en nu zal de burgemeester wellicht, verlof
vragen, om buiten de gemeenten te mo
gen wonen. Maar, afgezien van dit inci
dent, is het niet overdreven, da; voor een
landbouwende bevolking vam 1600 zielen
drie betalingen plaats hebben .voor het
salaris (vam een burgemeester en voor dat
yam een secretaris? ün dam. heeft iedere
gemeente nog een omtvainger, die honora
rium gem iet.

Zoo zijn er im Noord-Hol land nog veel
van die lilliputters, o.a- Petten met nog
geen 400, Opmeer met 500, Oudendijk met
500, Beets met 450, Anke veen met 500,
Sche! Unkhout met 500 en meerdere ge
meen'en met minder dan 1C00 zielen. Waar
om kunnen 'deze kleuters niet verdwijnen
en bij andere gevoegd worden?

Ook grootere plaatsen zouden vereenigd
kunnen worden, waardoor ze wat hun or
ganisatie betreft financieel im betere con
ditie komen- Wij noemden reeds Oost
zaam, dat er slecht aan toe is en waar de
on'derlimge brand'vereekeriing f 600 per
jaar aam 'de gemeentekas toezegde voor de
aanschaffing van betere br-aindbluschmid.
delen. Oostzaan zou verstandig doen een
manage de raison te sluitem met de ge
meente Landsmeer, die 2500 Inwoners
heeft. Een meer logische -grenswijziging
zou 'dam meteen tot stand kummen worden
gebracht, door b.v. Purmerend en den
lip. die nu tot Üpendam behoren, bij
Landsmeer te voegen. Het dorp Water
gang echter, dat tot Lamdsmeer behoort,
maar aan de andere zijde vam het Noord-
Hollamdsdh kanaal is gelegen, zou dam
met Ilpendam vereenigd kunnen wonden,
dat ook aam die Bij de ligt. Men kreeg dan
tusschen Purmercn'd en Amsterdam twee
gemeenten; aam de iQostzijde vam heti
Noord-Hol lam dsch kamaal Ilpendaim en:
aam de Westzijde Landsmeer.

En wanneer men de reeds 'door ons
genoemde gemeenten Kwadijk, Middelie
en Warder onder één hoedje ving en men
wist .te verkrijgen, dat in die combinatie
ook de gemeente Oosthuizen imet haar 1000
zielen "werd opgenomen, dam ontstond
ussohen Purmerend cn ffoom één ge
meente met een bevolking van bijkama
3000 zielen. Met de bovengenoemde com
binaties sou Landemeer-Oo-rtzaan een ge
meente worden van 6000 Inwoners en Il
pendam van ruim 3000; zooal3 men ziet
dus mog geen groote gemeenten. MaaT er
zou bespaard kunmen worden op admL
ciistratieve kraehtem, enz. Iedere gemeen*
ie heeft nu haar electrisch bedrijf, waar.
voor een administrateur en ook technisch
personeel noodig is. Door eamenvoegiing
van gemeenten zou 'de gaslevering 'kun
nen worden uitgebreid en ook iin a-ndere
bedrijven meer concentratie lcunmen wor*
den verkregen.

Et is mu in vele gemeenten mood door
de fetenk-opgevoerde ui-'gaven. Daar de
herziening Vain de rijksregeling met de
gemeenten nog wel jaren op zich zal laten
wachten, is andere voorziem:irg moodig,
wi! men riet, dat "een aantal gemeenten
in Noord-Holland straks een kwijnend
en noodlijdend bestaan zulten voeren. Het
.bestuur van de provincie, dat met de
sterk geforceerde ontwikkeling van het
provinciaal electrisch bedrijf de lasten
voor vele gemeenten toch al zoo heeft ver

niet. Met één gemeenteraad had men dit zwaard, zal goed doem, de samenvoeging
misschien wel im orde .gekregen, dooh del van do kleine gemeenten krachtiger mog
Taad van Miiddelie toomde zich halsstarrig dan tot nu toe te bevorderen.

XIII.

SPATADEREN EN NOG EEN EN ANDER

Mijn vorit! schrijven eindigde met
een vrij wel buiten dit verband staan*
de hulde aan de moeders van groote
gezinnen. Laat ik trachten ditmaal den
draad beter vast te houden en te blijven
bij mijn onderwerp. Uit het vorige ts
duidelijk geworden dat versterkte aan*
voer van bloed of belemmering in den
afvoer daarvan, verwijding der ade:e«
in de beenen kan veroorzaken. Tenge»
volge nu dier verwijding zullen de klep*
pem wier beteekenis. zooals wij zagen,
bestaat o a- in het voorkomen van een
te hoogen bloedsdruk in de ledematen,
speciaal in de beenen, hun werk niet
meer coed kunnen verrichten. Wordt
het bloedvat te wijd, dan zullen de met
bloed gevulde klepzakjes elkaar niet
meer bereiken, het bloed zal er tus*
schen door kunnen terug stroomen en
zoodra dat geschiedt zal in het tagcr
gelegen deel van het bloedvat een dub»
beie spanning gaan bestaan- Wordt
nog een klep defect dan wordt de druk
driemaal grooter. Elke druk*vcrhoo*
ging leidt weer tot verdere verwijding
der aderwonden en zoo krijgt men dan
ter. s'ioUc die beenen die bedekt zijn
met kettingachtige stengen van ver»
wijde, blauwe aderen- Midden in hei
weefsel der beenen worden de aderen
gewoonlijk niei zoo wijd, omda*. de
vaat wand daar steun krijgt van het om*
bevende weefsel. Maar de aderen die
vlak onder de huid liggen worden tol
soms meer dan vinger d.kke buizen,
me' plaatselijke nog sterkere verwij*
dingen. De huid die er over heen loopt
is vaak zeer dun, glad en gespannen.
Het is een werkelijk vreeswekkend ge*
zich', dergelijke wijde en dunne bui*
zen gevuld met bloed zoo aan de opper
ylakte te zien liggen- Wie er even bij

denkt moet begrijpen dat de kl.inste
verwonding hier geweldige bloedingen
moet veroorzaken. Dit geschiedt dan
ook inderdaad- En wel vooral bij
vrouwen die staan te wasschen of stnj
ken of anderen arbeid staande verr'ch*
ten. Het komt herhaaldelijk voor dat
zij zelf van deze bloeding niets oemer»
gen en er eerst door hun omgevng op»
merkzaam op gemaakt worden, wam*
neer er al een flinke plas bloed op den
grond ligt. Soms wordt het zoo erg
dat dat zij flauw worden en bewuste»
loos neervallen.

Door dat vallen is dan gelukkig tege*
lijk de eerste hulp verleend, want in de
liggende houding is nu dadelijk de
spanning uit de beenaderen verdwenen,
de verwijding der vaatwanden ver»
dwijnt ook, de kleppen kunnen hun
heilzaam werk weer verrichten en
van tcrugstroomen van bloed kan geen
sprake meer zijn. Mocht in dc liggen»
de houding nog wat bloeding blijven
bestaan dan is geringe druk door een
eenvoudig verband (een oud volks*
middel is bet om dan een kwartje aan
te drukken? op de bloedende plaats)
voldoende om totale stelping te ver»
krijgen. Natuurlijk moet de patiënt
naddat de bloeding gestelpt is. voorloo*
pig in liggende houding blijven, liefst
met het been nog wat verhoogd, om
herhaling van de bloeding te voorko*
men. En later niet opstaan zonder dat
het onderbeen tot de knie, goed ge*
zwachteld is in een liefst wat veer*
krachtig windsel. De bekende beenveT*
banden der soldaten (puttee's) hebben
als voorbehoudend middel natuurlijk
geheel dezelfde beteekenis- Oorspron»
kei ijk gebruikt in Engëlsch*Indiö als
beenbedekking in ruw, begroeid ter*

rein en misschien in Europa ook meer
met dat doel in de legers ingevoerd,
hebben vele soldaten zelf al spoedig
gemerkt boe aangenaam bij vermoei*
ende marschen en vooral bij lsng
slaan, een dergelijke steun cm de on»
derbcenen was.

Behalve de soms optredenBe bioedin-,
gen uit spataderen is er een ander veel
meer voorkomend en veel ernstiger
gevolg van deze kwaal dat nu bespro*
ken dient te worden, namelijk dc open
beenen, de langdurige (chronische)
beenzweren. De slechte bloedsomloop,
die zooals we zagen, het gevolg is van
de spataderen brengt onvermijdelijk
mee, een slechte voeding van het be*
treffende lichaamsdeel- Vooral de huid
van de onderbcenen, waarin immers
de spataderen bij voorkeur tot ontwik*
kcling komen, is het slachtoffer dezer
slechte voeding. Bij geringe kwetsuren
gaat de huid dood, de genezing gaat
zeer traag of in 't geheel niet en zwe»
ren. soms zeer diep doordringende,
kunnen in korten tijd ontstaan. Bij
slechte verzorging kunnen zulke been»
zweren gemakkelijk tot op hel bot
doordringen en in sommige gevallen
zich uitstrekken rondom het geheele
onderbeen. In deze zweren liggen soms
aderen bloot en hier is het gevaar voor
bloedingen natuurlijk bijzonder groot.
Jaren lang loopen allerlei menschen
rond met soms groote beenzweren,
„open beenen". Natuurlijk bestaat ook
hier weer, zooals bij zoovele hardnek*
kigc kwalen, het volksgeloof dat die
open beenen heilzaam zijn voor het
gestel van den bezitter (gewoonlijk:
van de bezitster), dat „de kwade stof*
fen" langs dien weg het lichaam ver*
late". Men weet waarschijnlijk dat het»
zelfde geloof bestaat omtrent „klieren
op het hoofd" (zie den Medischen
Brief no- XI. over Klieren) en ook om*
(rent zweetvoeten. En op grond van
dit averechtsche geloof verkiezen vele
menschen geen maatregelen te nemen
tegen een zoo ernstig lijden als „open
beenen" en ondervindt dc dokter vaak
verzet als hij voorstelt om ,,kliercr. op

het hoofd" te gaan behandelen of de
weerzinwekkende zweetvoeten hun
„geur" te ontnemen.

Evenwel blijven er vele lijders aan
beenzweren over die niet op grond van
cenig verkeerd geloof bezwaar héb*
hen tegen dc genezing van hun kwaal,
die integendeel o. zoo graag, van hun
gebrek verlost zouden worden en die
toch jaar in, jaar uit daarmee blijven
rondloopen. En nu is gewoonlijk juist
het feit dat zij cr mee blijven rond*
loopen de reden dat zij er niet van af
komen. Met andere woorden: konden
zij er zich maar bij neerleggen, liever
gezegd gaan liggen, dan zouden zij cr
al heel spoedig geen last meer van heb»
ben- Immers in de liggende houding
wordt dadelijk het terugstroomen van
het bloed uit de beenen zooveel ge*
makkelijker, dat de geheele bloeddoor»
strooming en daarmee de voeding zoo»
zeer verbetert, dat van den eersten
dag herstel intreedt en vaak in ecn'ge
weken genezing wordt verkregen vm
beenzweren die reeds jarenlang heston*
den. Helaas echter kunnen zoovéél
menschen zich de weelde van eenige
weken strenge rust öf niet vcroorioo*
ven öf ook willen zij daartoe niet over*
gaan. Gelukkig kan in vele gevallen
op andere wijze, waartoe dan echter
behoort een zorgvuldige zwachteliag
van het zieke onderbeen, ook wel gene»
zing worden verkregen. Helaas staat
daartegenover dat vele menschen niet
in staat blijken te zijn deze zorgvuldige
zwachteling, waardoor het geheele
been en in het bijzonder de aderen
weer de stevigheid verkrijgen die er
aan ontbreekC en waardoor dan ook
de kleppen in de aderen weeT ,u wer»
king kunnen treden, streng en geregeld
toe te passen en vol te houden- Iedere11
morgen moet daartoe, vóór de beenen
op den vloer zijn. dus vóór d3' dc ade
ren overvuld zijn met bloed, hel zieke
been (gewoonlijk beide beenen) wor*
den gezwachteld. Een eenigszins han*
dige patiënt bemerkt al heel gauw hoe
stijf de zwachtel moet worden omge»
legd cn in eenige minuten Is deze heil*

zame toilct=handeling geschied, die
zooveel nuttiger is dan velerlei andere
slaapkamerhczigheden.

Elastieken kousen die vaak voor het,
zelfde doel worden gebezigd hebbei.
het nadeel dat zij in den beginne vaak
(e stijf zitten en later in korten tijd
hun veerkracht verliezen, zoodat z'j
dan als een gewone kous om het been
hangen en geencrlei dienst meer doen.
Ook de reinheid dezer elastieken kou*
sen laat dikwijls veel te wenschen over
aangezien zij blijkbaar tegen wasschen
slecht bestand zijn.

Nog ie^s is er waarover ik in ver»
band met de spataderen een enkel
woord dien te zeggen. Een gevolg
daarvan niet voortspruitend uit de
stoornis in de bloedcirculatie, maar uit
de merkwaardige eigenschap van het
bloed van tc gaan stollen wanneer het
buiten de bloedvaten treedt en wan*
neer de bloedvaatwand ziek is. Nu
wordt immers bij de plotselinge ver»
wijdingen van te slappe bcenadcrcn de
wand daardoor nog overmatig ge»
rekt, zoodat licht kleine scheurtjes out»
staan.

In en hij die scheurtjes, hetzij deze
nu zoo groo-t zijn dat bloed uit de ader
uittreedt, ja of neen, gaat het bloed
'Stollen, zoodat -door de gevormde
prop een geheele afsluiting van de
ader kan worden teweeggebracht.
Dergelijke proppen kunnen zich soms
in kleine aderen ver uitbreiden, waar*
door dan het bijbehoorende weefsel*
stuk zeer sterk in zijn voeding lijdt en
zelfs in versterf kan overgaan. Wordt
zoo'n dood stuk afgestooten, dan ont*
staat ter plaatse natuurlijk een been»
zweer Zit de prop in een grootere
ader dan kan het bloe-d uit de lager
gelege: deelen r.iet weg, waartoe dan
zwelling optreedt, een mort van plaat»
selijkc waterzucht. Deze zwellingen
kunnen ook al weer van langdurigen
aard worden, zoodat dergelijke dikke,
zuchtige beenen, wat harder dan bij
de gewone waterzucht, bij lijders aan
spataderen vrij veel voorkomen.

De proppen in de aderen (zoowel dc

hicrbcdoelde -als die van anderen aard)
zijn dc schrik der dokters, daar zij
voor de patiënten een zoo groot ge*
vaar zijn-. Wanneer namelijk de bezit*
ter van zoo'n prop zich niet houdt
aan het voorschrift van zijn dokter
om te blijven liggen, doch opstaat en
daardoor weer een verwijd.ng in zijn
bee naderen veroorzaakt, dan kan een
dergelijke prop losschieten, met het
bloed meegevoerd worden cn ten slot*
te vaak in de longen of ook in de
hersenen weer vast raken. Daar zal
dan- het plotseling -ontstaan van e-en
afsluiting tot ernstige soms zéér em*
st.ge, ja doodelijke gevolgen kunnen
leiden. En toch is het vaak zoo moei*
lijk, j;. onmogelijk menschen, die zich
overigens niet ziek gevoelen, te bcwe»
gen weken lang strenge bedrust vol
te houden.

Na u al deze- narigheden te hebben
verteld gevoel ik mij wel eenigszins
bezwaard. Helaas zijn de vruchten van
den boom der kennis n:?t alie even
smakel-jk. Het is dan echter zaak er
maar flink doorheen te bijten. De na*
smaak cn zeker de nawerking er van
blijk1, altijd goed te zijn. Bovendien:
hommc averti en vaut deux. En, daar»
voor wil men zich dan gewoonlijk wel
iets getroosten.

Tenslotte heb ik voor diegenen mij*
n-er lezers, die na het hoven-staande
eenige -opvroolijking -noodig hebbe-n,
den raad, zich eens «an tc schaffen een
of meer van de boeken van H. Jeukins
over de lotgevallen van Joe Bindle.
Daarin kan men, behalve andere ge*
zonde humor, ook grapjes vji.clen over
ader*sparten. En als medicus ben ik
wel zeer overtuigd van de waarheid
der spreuk d-at de memsch niet leeft
van brood alleen. Bijzonder gezond is
het een niet te geringe hoeveelheid
Attisch zout daarbij tc" gebruiken.

Haarlem Juli 1926.

Dr. G. H. MULDER