Haarlem's Dagblad | 1926 | 24 augustus 1926 | pagina 5

HAARLEM'S DAGBLAD

BUITENLANDSCH OVERZICHT

GRIEKSCHE REVOLUTIES.

HET DIER VOOR DE LENS

GEMENGD NIEUWS

DINSDAG 24 AUG. 1926 TWEEDE BLAD

Een wispelturig volk,
VAN DYNASTIE TOT REPUBLIEK.

Een revolutie in Griekenland is dc
laatste jaren zoo'n groote bijzonderheid
niet meer. Een kabim tscrisis is er al een
heel gewone zaak. Maar dat Pangalos,
Griekcnland's dictator het zoo spoedig
af zou moeten leggen had zeker niemand
verwacht Het had er allen schijn van
dat Pangalos" positie stevig was en dat
hij het gezag zou weten te handhaven.

Het is echter, zooals wc gisteren al
uitvoerig meldden, heel anders gclpo*

Jicn. Griekcnland's dictator is plotse»
ing. in één dag tijd van hccrschcr tot
een gewoon politiek gevangene gewor»
den. Bijna was hij aan het lot van ge»
vangen te worden genomen ontsnapt-

1Jij vluchtte met de torpedoboot die
hein als gevangene naar Athene moest
brengen. Maar na een hardnekkige ach»
tcrvolging haalden andere oorlogsschc*
pen Pangalos' drijvende schuilplaats in
en hij zal nu af moeten wachten wat er
over hein beslist zul worden. Pangalos
heeft afgedaan. /Tenminste voorloopig.
want het volk heeft het nieuwe bewind
niet enthousiasme begroet. Of die stem»
ming tegen Pangalos stand zal houden
is een andere kwestie, want het Griek»
schc volk is. vooral op politiek gebied,
nogal wispelturig.

Dat dit zoo is. bleek vooral dc laat»
ate jaren.

In het jaar 1917 begonnen dc politieke
partijen zich eerst flink te roeren. Kil
ning Constantijn van Griekenland werd
in dat jaar van den troon gezet en in
Juni 1917 opgevolgd door zijn jcugdi»
gen zoon prins Alexander. Koning
Alexander heeft slechts enkele jaren ge»
regeerd. Hij kreeg een heet van écn aap
en ovcrlcVl aan dc gevolgen daarvan.
En zoo gebeurde het dat de wispcl»
turigc Grieken hun vrocgeren koning
terug riepen. Dat was in het iaar 1921.
De Koning heeft echter niet lang plezier
beleefd van zijn terugkomst. Op 27
September van het \olgcndc jaar tcc»
kende hij het besluit van zijn troons»
afstand. Hij mocht daarbij zelfs geen
enkele voorwaarde stellen.

Dc rcvolutionnairc beweging stond
toen onder leiding van generaal Comtos.
Bij deze revolutie cischtcn dc Vcnize»
listen den tcrugk-er van hun leider. Ze
meenden dat vooral een regiering on«
der Vcnizelos het oostelijk deel van
Thracië voor Griekenland zou weten te
behouden. Er werd door'Comtos de vol»
gcnilc proclamatie hekend gemaakt:
9 „Ik ontving opd-neht. in naam van
leger en vloot dc volgende cischen te
stellen:

lc. Troonsafstand van den koning ten
'gunste van den kroonprins.

2c. Onmiddellijke ontbinding van de
Nationale Vergadering.

3c. Vorming van een kabinet, dat ver-
trouwen en eendracht zal inboezemen
en onverwijld uitschrijving van vrije ver-
kiczingen voor dc Nationale Yergadc*
ring. Dit kabinet moet de huitcnlandschc
kwesties regelen, totdat het Grickschc
volk aan de stembus over zijn lot beslist
zal hebben.

4c. Onmiddclliikc versterking van het
front in Thracic."

Zoo zi>u dus Kroonprins George aan
het bewind komen.

Constantijn. de vader, werd zelfs uit
het land verbannen, het land. waarover
dc zoon zou rcgccrcn(?).

Prins George, dc toenmalige troon»
'Opvolger dus, was tijdens den oorlog
riet. zooaLs zijr» vader. Duitschgczinil.
In 1917. toen de ministers van Constan»
tijn een verbond van Griekenland met
de geallieerden trachten te verhinderen,
zond hij van Parijs uit aan zijn vader
het volgende tclegrafn:

„Op mijn knieën smeek ik u, in het
belang van de natie, wier lot geheel in
uw handen berust, om in "s hemels naam
uw besluit te nemen, daar het anders
de zelfmoord van de natie zou zijn".

Wel een bewijs dat vader en zoon
het in politiek opzicht lang niet eens
werden. Waaruit blijkt dat het moge
lijk was dat dc zoon den troon kon
aanvaarden, dien dc vader had moeten
afstaan.

Ook koning George heeft niet lang
geregeerd.

Het was namelijk in December 1923
dat Griekenland opnieuw door poli»
tickc wgeiingen werd beroerd. De re»
puhlikeinen onder generaal Piastiras
maakten zjch van den toestand mees»

ter. Dit was wel dc grootste revolu»
tie die Griekenland ooit heeft ge»
kend. Een revolutie die tot gevolg
had dat het koningschap finaal werd
afgeschaft.

Koning George en zijn cchtgenoote
werden uitgenoodigd het land te ver»
laten totdat nader over hun bestem»
ming zou worden beslist. Die uitnoo»
diging was echter een bevel.

De koning hield zich 1 groot. Aan
vertegenwoordigers van verschillende
landen verklaarde hij, dat dc Griek»
sche troon in geen geval als vacant
moest worden beschouwd. Hij zou ze*
kcr tcrugkecren na dc te nemen bc»
slissing-

Op den middag van den 19dcn De»
comber verliet het Grickschc konings»
paar Athene. Maar George zou er, als
Koning althans, nooit terugkeeren.

Piastiras onderhandelde dadelijk
met dc partijen over het vormen van
een regeering.

Dauglis, de leider der liberalen zond
een telegrafisch bericht naar Vcnize»
los die te Parijs vertoefde. Hij ver»
zocht dezen dadelijk naar Athene te
komen. Inderdaad werd Vcnizelos' te»
rugkccr door de grootc meerderheid
van het volk verlangd. Maar Vcnize»
los zelf voelde hlijkhaur niet veel voor
dc Gr i ksctyc politieke herrie. Hij ant
voordele dat hij dc sympathiebetui»
gingen' van het volk op hoogen prijs
stelde, maar dat hij het verzoek voor*
lpopig niet kon inwilligen.

Venizclos voelde toen ook zeer
goed dat het onmogelijk was om Grie
kcnland te herstellen zonder dc hulp
der mogendheden. De koning heeft in
dien tijd waarschijnlijk nog steun van
Venizclos verwacht want de „Times"
lanceerde een paar dagen voor diens
vertrek een bericht, waarin verteld
werd, dat dc koning zélf Venizclos
trachtte te bewegen naar het vader»
land terug te keeren.

Dat was het laatste werk op poli»
tick gebied van koning George. de
tweede koning die dc opdracht kreeg
het land te verlaten.

Ecnig»* weken later is Vcnizelos te»
ruggekoerd. Het was een wa-c triomf*
tocht. Vcnizelos het ver rouwen

jer mogendheden, zoo werj ei ge
zegd.

Vcnizelos toch vertoefde veel te Lon>
den en Parijs, vooral in verband met
de quacstic van het naburige Oosten.
Hij sprak met Curzon en Poincaré
over het vraagstuk der Turkschc be*
zetting in Oosï*Thracië en over het
algemeen was men Vcnizelos daar
naar het leek, vrij gunstig gezind. Men
hoopte dus dat de bejaarde politicus
otik in dit opzicht veel voor zijn land
zou kunnen doen.

(In Maart 1925 is de Gricksch»
Turkschc quacstic eerst in der minne
geschikt, nadat eerst een oorlog dreig»
de).

Maaf Vcnizelos werd reeds na
een paar weken ongesteld. Bovendien
was hij tegen het streven der republi
keinen. die de Nationale Vergadering
eenvoudig wilden noodzaken, dc dy*
nastic Glüeksburg te onttronen. Dit
druischtc geheel in tegen Vcnizelos'
plannen, cjic de dynastieke kwestie
door een volksstemming wilde laten uit
maken. Zoo kwam dan zijn aftreden
ais premier en zijn vertrek naar Parijs.
Hij, die met gejuich was ontvanger
die als dc redder van het land werd
beschouwd had aldra zooveel tegenwer
king en zooveel teleurstellingen on«
dervonden. dat hii als een gebroken
man het land verliet.... Het koning*
schap was afgeschaft. de dynastie
Glüeksburg was afgezet en dc Griek*
sefce republiek was ontstaan.

De politieke rust was daarmee ech»
ter allerminst verkregen. Alle poli*
tickc verwikkelingen te noemen, zou te
ver voeren. Toen. nu 14 maanden gele»
d?n, is Pangalos gekomen. Een kracht*
figuur naar het scheen, die er wel in
zou slagen het land een flink bestuur
te geven, wat het wel noodig had.
Doch het is heel anders uitgekomen,
zooals de laatste paar dagen gebleken
is.

Pangalos was sedert Juni 1925 pre*
mier. Van het oogenblik af. dus dat
hij een coup d' état in het leger organi*
seerde en van de regeering Michala
Kopoclos eischic, dat ze zou aftreden.
iHij had toen (wat een verschil met nu
en hoe tcckenend van dc Grickschc
mentaliteit) leger en vloot achter zich.
ITct volk bleef vrij onverschillig on*
onder den staatsgreep. Hij is de leider
der rcpublikcinsche partij en een der
aanstichters van de gebeurtenissen, die

1 geleid hcbb'cn tot de onttroning van
koning George in 1923. Pangalos was
president van den krijgsraad, die in
September 1922 het bevel tot executie
gaf van Gocnaris, een van Constan*
tijn's premiers van een anderen pre*
mier en nog drie ministersa Deze mi*
nisters werden er indertijd van bc*
schuldigd dat hun politiek tot de ver*
jiictigcnde* nederlaag van de Grieken
tegenover de Turken in klein*Azië had
geleid.

De Gricksche revolutie. Een verklaring van
generaal Kondilis. De sensationeele vlucht van
Pangalos. Het volk wilde hem lynchen. Eupen
en Malmedy.

Grieksche Revolutie' gunste beïnvloeden. Maar ik geloof, dat
Generaal Kondilis heelt aan journalis»!Mussolini, die immers zelf patriot is, het
ten verklaard, dat tegen Pangalos en niet zou kunnen begrijpen, indien wij

zijn medewerkers, die de vroegere re
gee ring omver geworpen hebben, een
vervolging zal worden ingesteld. Een
bijzondere commissie zal de verant»
woordelijkheid van generaal Pangalos en
zijn ministers vaststellen.

De cx»koning van Griekenland heeft,
naar uit Parijs wordt gemeld, toen hij
bericht van de omwenteling in Grieken»
land ontving, verklaard, dat hij door
de gebeurtenissen in zijn vroeger rijk
niet verrast is. Hij sprak dc hoop uit,
dat zijn land spoedig vrij zou zijn en
zich vrij zal kunnen uitspreken over zijn
rcgecringsvorm.

In het begin van September zal koning
George naar Roemenië gaan. waar hij de
gast zal zijn van dc koninklijke familie
te Boekarest.

Kondilis' plannen.

In een onderhoud dat dc Athcenschc
correspondent van de „Vossisohc Zei*
tung" inet generaal Kondilis heeft ge*
hr.il, Verklaarde deze, dat het zijn voor»
naamstc doel was, den door de tegen»
standers vernietigden vrede te herstel»
len. Kondilis zcidc in dc eerste plaats
politicus te .zijn, hoewel hij generaal
was. Bij dc voorbereiding der revolutie
heeft hij dc hulp van het leger ingcroc»
pen om de dictatuur ten val te hren»
gen, omdat het leger dc ccnigc gcorga*
niseerde macht is, waarin men vertrou*
ven kan stellen.

Admiraal Kondoeriotis, de voormalige
staatspresident, zal deze functie weer
aanvaarden en ik zal dc leiders van de
politieke partijen samen roepen om ge*
meenschappclijk een ministerie te vor»
men, en wel inet deelneming van alle
partijleiders.

Wij zullen dan dc binnen» en buiten»
landschc politieke situatie opnieuw on*
derzoeken. Een dergelijke samenwerking
an alle partijen is sedert tien jaar niet
oorgckonnn. Thans evenwel is zij
loodzakelijk en er is kans. dat zij ver»
v.czenlijkt wordt. Alleen een ministerie,
waarin alle partij*groepcn deelnemen,
kan het vertrouwen der natie herstel»
len. Alleen zulk een regcering zal het
Icgir dc voorwaarden verschaffen, waar»
door het voor goed ervan kan afzien in
de politiek in te grijpen. Sinds in 1917
het leger in opstand kwam tegen koning
Constantijn waren de officieren steeds
crgclcvcrd aan dc genade der politici.
Daardoor is het leger zich met de poli*
tick gaan bemoeien. Kondilis wil van dc
leiders der politieke phrtijen de plechtige
ondcrtcckcning vragen van een vcrkla*
ring dat van nu af dc officieren slechts
worden aangesteld, nadat zij een müi»
tire opleiding hebben gehad en alleen
op rechtvaardige gronden uit het lc»
ger kunnen worden verwijderd.

Dan zal het leger definitief dc politiek
tarwel zeggen en het parlement zal
terstond regelmatig kunnen arbeiden.
Indien de partijleiders mochten weigeren
met mij samen t'c werken, zal ik een ka*
binet vormen, met eenige onafhankelijke
persoonlijkheden. Wij moeten evenwel
elk geval aan het leger genoegdoening
-■rschaffen.

Omtrent dc buïtenlandsch»politiekc
plannen verklaarde Kondilis. dot hij in
1916 weliswaar geen vriend van Joego»
slavië is geweest, maar dat niemand
hem van een principieel vijandige ge»
zindheid jegens dit land kan bcschuldi*
gen. Dc nieuwe overeenkomst met Bel»
grado zal hij met zijn adviseurs nader
onderzoeken en indien dit onderzoek'
een in alle opz.ichtcn bevredigend resul»
tnnt heeft, zal de overeenkomst worden
aanvaard.

Intusschcn heeft Kondilis bevel gege»
en, dat het nieuwe GrickschJoegosla*
ischc verdrag voorloopig niet in het
Staatsblad zal worden gepubliceerd.
Kondilis neemt aan. dat ook de Joego»
slavischc regecring er de voorkeur aan
zal geven, dat dit verdrag door het
Grickschc parlement zal worden gerati:
ficccrd.

Ten aanzien der Grieksch=Italiaansche
politieke betrekkingen verklaarde Kon»
dilis woordelijk:

„Dc kwestie van de Dodecanese kan

de rechten der bevolking van de Dode»
cunesc in den steek zosrden laten.

Kondilis heeft reeds sedert 27 jaar in
het Grickschc ieger gediend en tijdens
den oorlog 52 veldslagen meegemaakt.

Sensationeele vlucht van
van Pangalos.

Je nieuwe revolutie in Griekenland
is geheel zqpdcr bloedvergieten ver»
'loopen. De vlucht van generaal Panga»
los is echter in hooge mate opwin»
dend geweest. Dienaangaande wordt
nog gemeld, dat Pangalos de officie»
ren en bemanning van dc „Kilkis" en
de andere achtervolgende schepen
draadloos had bevolen, zich aan hem
over te geven. Hij beloofde hun groote
belooningen, ais zij den commandant

an dc „Kilkis" arresteerden. De bc»
manning bleef evenwel den gezagvoer*
der trouw. Volgens het rapport van
den commandant van de „Lcon" was
Pangalos lijkbleek, toen hij gearresteerd
werd. I lij verzocht, volgens dc Tel.,
den commandant bij zijn regcering ver»
lof voor hem, Pangalos, te vragen, naar
het buitenland te mogen vertrekken.
De commandant verklaarde hem even»
wel, dat hij een gevangene der revolu»
tie was.

Te Athene en ook in dc provincie
zijn grootc demonstraties gehouden
voor de revolutie.

Uit Salon ik i wordt gemeld, dat men
daar dc doodstraf voor Pangalos heeft
geëischt. In ieder geval verwacht men
dat hij een zware straf zal krijgen.

Admiraal Kondoeriotis wordt te
Athene verwacht. De politieke partijen
zijn overeengekomen gcmcenschappe».
lijk op te treden. Zij zijn bereid aar-
een kabinet deel te nemen, waarin alle
partijen zijn vertegenwoordigd.

Toen dc auto, waarmede Pangalos
naar Athene werd overgebracht door
de vluchtclingenwijk kwam werd deze
aangevallen door een menigte, die po»
gingen deed om Pangalos te lynchen.Dc
bewakers slaagden er eerst na veel
moeite in Pangalos te bevrijden.

Mevrouw Pangalos is er niet in ge»
slaagd het bnd te verlaten.

Dc bladen melden, dat meer dan 300
contracten door dc ministers van Pan*
galos zijn geteekend voor leveringen
ten dienste van openbare werken en
zekere ondernemingen. Een onderzoek
zal moeten uitmaken, of mer. hier met
fraude te doen heeft.

Op het oogenblik hebben besprekin»
gen plaats tusschcn de leiders der ver»
schillende partijen.

Behalve Pangalos, dc ondcr*staats*
secretaris Masry, Böuffidcs, procureur
der republiek, en twee of drie anderen,
zijn alle gearresteerde personen in vrij*
beid gesteld,

Fransche persstemmen.

Verschillende Fransche bladen bevat*
ten commentaren op de gebeurtenissen
in Griekenland. Dc bladen wijzen er op,
dat sinds het aftreden van den koning
Griekenland voortdurend in rcvolutio»
jnaire beroering is. De „Gaulois" zegt,
dat Pangalos noch dc autoriteit van een
koning, noch dc macht en dc geschikt*
iheid van een Mussolini bezat. Door zijn
eigen krachtige maatregelen en dc on*
derdrukking van de pers heeft hij het
•olk tegen zich in opstand gebracht.

Dc „Echo dc Paris" ziet in' dc gebeur»
tenissen in Griekenland het schipbreuk
lijden van dc plannen vAn den Griek*
schen dictator Pangalos. Het op zijde
stellen van alle constitutioncclc rechten
en het niet houden van verkiezingen
hebben zijn bewind onmogelijk ge»
maakt, ondanks zijn pogingen zjch met
de aanhangers van Venizclos te verzoe*
ncn.

Eupen en Malmedy.

Naar aanleiding van de verschillende
berichten in dc huitenlandschc en dan
voornamelijk dc Fransche pers. maakt
het W. B. gewag van een verklaring ter

(Foto*# van Haarlem's Dagblad. Nadruk verboden.)

Een Stiekumme Kiek.

De poes van onzen fotograaf kiekt (tijdens 's mans afwezigheid) dien ver.)
waanden kater van de buren.

tegengesproken, als zou het hier gaan
om een poging van dc Duitsche politiek
om misbruik te maken van Bclgic's fi*

tncicele moeilijkheden.

Volgens dc verklaring is de juiste
gang van zaken, dat bij besprekingen
tusschcn Duitsche en Belgische finan*
eiers over Duitsche medewerking aan
internationale plannen ten bate van het
Belgische ruilmiddel, zonder een speciaal
Duitsch initiatief het denkbeeld werd
besproken om een Duitsch»Bclgische
samenwerking op financieel economisch
gebied hierdoor te bevorderen, dat te»
gelijkertijd een regeling zou worden ge*
troffen over liet toekomstig lot van
Eupen en Malmedy. Ook in Belgische
kringen zag men in, dat een regeling
van die quacstic zou bijdragen tot ver»
betering der betrekkingen tusschcn bei*
dc landen. De besprekingen droegen niet
het karakter van officicele onderhandc»
lingen van regcering tot regeering; na»
tuuriijk echter was de rijksregeering op
de hoogte van dc jjcdachtenwisscling
van de zaak met groote belangstelling.

Dc poging om de houding van dc
Duitsche regecring voor te stellen als
een afpcrsingspolitick, noemt de vcrkla»
ring dwaas'.

Verder wordt verklaard, dat ingeval
werkelijk derden zich zouden verzetten,
tegen de verwezenlijking van zulk een
regeling, d>c een gevaarlijke poging zou
zijn om met den druk van een machte*
politiek in te grijpen in dc vredclie*
vende ontwikkeling van de betrekkin»
gen tusschen beide volken.

RUDOLPH VALENTINO, t

troit naar New*York gezonden. Het
vliegtuig heeft zijn doel niet bereikt,
want het moest wegens een dikken
mist een noodlanding maken. Of het
geneesmiddel anders r.og redding had
kunnen brengen? Dat valt moeilijk te
zeggen.

Rudolph Valentino is gestorven, hoe
wel hij op de film nog lang zal voort*

leven.

de goede verstandhouding niet ten on*zakc van bevoegde zijde, waarin wordt

..UDOLPH VALENTINO.

Zoo is het dan toch gebeurd. Ru»
dolph Valentino is gisteren overleden.
Een ieder die hem kent, dat wil zeg»
gen, die hem op het witte doek heeft
zien spelen, zal dit bericht met leed*
wezen vernemen.

Het had er allen schijn van dat Va*
lentino zou genezen. Er zouden geen
bulletins meer worden uitgegeven om*
dat de toestand zooveel beter was.

Doch plotseling kwam de inzinking.
Een vliegtuig werd met een speciaal
geneesmiddel in groote haast van De*

RUDOLBH VALENTINO EN BEBE
DANIELS IN „MONSIEUR
BEAUCAIRE".

Weinig filmacteurs hebben in een
betrekkelijk korten tijd zoo'n bekend*
heid weten te verwerven als Rudolph
Valentino. Hij werd in het jaar 1895
te Castellancto aan de Middellandsche
Zee geboren en bezocht op lateren
leeftijd de Militaire Academie. De mi*
iitaire loopbaan lokte hem blijkbaar
niet aan want hij ging later voor tuin*
architect studeeren. Als zoodanig ging
hij ook r.aar Amerika en in ons num*
mer van Woensdag is reeds uitvoerig
beschreven, hoe hij daar aanvankelijk
teleurgesteld werd. Ook te Haarlem
was Valentino geen onbekende.

In de film „Monsieur Beaucaire"
heeft hij vooral in onze stad veel ,be»
langstelling getrokken-

Trouwens in vele andere films trad
hij op den voorgrond. We noemen
,;De vier Ruiters van Apocalypsus",
„De Jonge Radjah" en „De Sheik".

Zijn heengaan zal zeker door velen
worden betreurd.

Valentino is nog vrij onverwachts
gestorven. Een paar weken geleden
werd hij ernstig ziek en aan de blinde
darm geopereerd. Toen kreeg hij
buikvlic-sont stek ing maar, zooals we al
zeiden, alles wees er op dat hij weer
zou genezen. Het heeft echter niet
zoo mogen zijn.

EEN TRAGEDIE

Te Bouvignes bij Din ant treed eën auto
een stoep op, waar zich juist een moe.
der met haar kiend bevoeld. Betden wer
den tegen den grond geworpen, waarbij
de vrouw ernstig werd gewond. Haar
echtgenoot ontstak zoo hevig in woede,
dat hij zijn huis binnensnel-de, zijn ge
weer greep en dein auto-bestuurder neer.
schoot.

DE „NORGE" VERKOCHT

Het luchtschip van Amundsen „Nor-
ge" is aan Italië verkocht voor 1.603.000
lire. Dit bedrag zal verminderd worden
met de kosten, die Italië heeft gehad
in verband met de expeditie.

Eenige foto'# van de vreeselyke spoorwegramp te Leiferde in Duitschland. Links een wagen, die letterlijk in een anderen gedrongen is, rechts de aanblik van een personenwagen, in het midden de omgekantelde locomotief.