DE JIAMP BIJ LEIDEN.
HET KONINKLIJK BEZOEK TE IJMUIDEN,
DE AANGEVAREN KWAKEL TE HEEMSTEDE.
44e Jaargang No. 13258 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Vrijdag 10 September 1926
ABONNEMENTEN per week f CL27M, met geïllustreerd Zondagsblad f 032; per 3 maandenVoor Haarlem
en de dorpen in den omtrok waar een Agent gevestigd Is (kom der gemeente) f 3.57H- Franco per post door Nederland
,13.87)^. Afzonderlijke nummers 10.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken f0.57H; franco per post f0.65
ADVERTENTIEN: Van 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel* Bfl
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cent*
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Dlreotie, Redaotie en Administratiedr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810
Telefoonnummers: Directie 13082, Hoofdredactie 15054, Redactie 10600
en Administratie 10724.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Directeuren J. C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM
HoofdredaoteurROBERT PEEREBOOM
Drukkerij: Z.B. Spaarne 12, Telefoon 10122, 12713
Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, IJmuiden
Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 3621
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA
'VltlJTMO 10 BEPTHMT&HE
Schouwburg Jainswcg: Het Hqjfetod En-,
6emfole: OpvocTiu»? van Teddy, jij en-., ük".
Groote Kerii: Concert: ilia Poltemburg,
8 -uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Luxor Tearoom: Concert 8—11 uur.
Cabaret Modern. Dameen. Optredeai van
verschillende artisten.
Mascotte, Groote Markt: Dancing.
TivoLi, Tempelior«traat: Dansen.
Café Drecfzinht: Avondconcert.
Beverwijk: Gemeentarnad 7.30 utur.
ZATERDAG 11 SEPTEMBER
ffcn» teeohauwbargN.V. Groot Toaneed:
Opwoeitusg was* YoAiwera, 8 oor.
Theater ,,l>e Kroon", Groote Markt, Bios
coopvoorstelling, 8 uur.
Cinema Palace, Groote Houtstraat: Bios
coopvoorstelling, 8 uur.
Luxor Theater: Bioscoopvoorstelling
8 uur.
Scala-Theater, Kleine Houtstraat. Bios
coopvoorstelling. 8 uur.
Luxor Tearoom: Concert 8—11 uur.
Cabaret Modern. Dansen. Optreden van
rersctïillendo artisfen.
La Mascotte, Groote Markt: Dancing.
Tiro li, Tempelier setraatDansen.
Ca/ó Dreefzicht: Avondconcert.
HaarlanxmerliedeGemeenteraad voorm.
10 uur.
Het eerste (telefonische) bericht dat
onze redactie Donderdagmiddag bc»
reikte leek niet ernstig. „Twee wagens
ontspoord van den trein die tc 2.4S uit
Den Haag vertrekt.... neenvan
persoonlijke ongelukken nog niets bc»
kend.
Dat was tegen vieren. Dadelijk infor»
meerden wij verder, cn plots rinkelde
de telefoon weer fel cn kwam de on»
heilspellende zekerheid. Eén doodc....
dr.: was de eerste opgaaf van slacht*
offers. En 't is gebeurd bij dc Vink..—
Even later snorden we cr heen.
Prachtig weer, zonnig en vroolijk. Zo»
DiCTSch nog, zonder 'n tikjo najaars*
stemming in de atmosfeer.... En jc
kon jc niet indenken in de gruwelijk*
beid van een spoorwegongeluk, van een
machteloos neergeslagen locomotief
versplinterde wagens cn omgekrulde
rails.
Maar jc moest het wel aanvaarden.
Het was'vreemd cn onwezenlijk. Het
lag stil en donker midden in den lich»
tenden kleurenrijkdom van dat platte
stukje polderlandschap bij Dc Oude
Vink. Leiden's geliefde uitspanning»
Zoowat een kilometer verder naar Den
Haag zag jc den verwrongen chaos
povcnop cif tegen den lagen,'brccdcn
dijk.
Het is een vreemd punt voor een
spoorwegongeluk. Dc lijn. dubbel spoor,
loopt hier immers kaarsrecht, zonder
bochten, zonder wissels. Als er geen
botsing is, cn geen dijkverzakking zoo#
•Is tvjj 't spoorwegongeluk tc Wcesp,
hoe Kan cr dan hier een déraillement
gebeuren?
Niemand weet de oorzaak, maar cr
wordt genoeg naar gegist. Er is immers
pas nog aan dc lijn gewerkt, cn 't kie#
zclbed is opgehoogdmisschien is
dat gaan verschuiven. Passagiers uit
den noodlottigen voorsten personenwa»
gen die daar nu verwrongen cn ver*
splintcrd op den dijk ligt. hebben ver»
te ld dat dc trein buitengewoon sterk
slingerde, dat zc haast niet konden le*
zen. Dc wondcibaarlijkontsnaptc m«<
V:blnist Mulder spreekt van opspattend
kiezel cn een hevigen schok, waarop hij
den stoom afsloot en remde.... Er
moet iets verkeerd geweest zlin met dc
baan of het, rollend materiaal, of met
beide. Dat spreekt. Voor 't overige
moeten wij dc resultaten van het onder*
zoek der experts afwachten.
Het is een vreemd stukje landschap,
'daar bij de Vink. Lcclijk, ondanks zijn
rijkdom in kleur op zoo'n zonnigen
dag. cn ondanks dc boschpartijen op
den achtergrond, bij dc uitspanning. Dc
Test is geen natuur, alles kunstmatig*
heid. Een rechte spoordijk met rechte
slootcn, met op vaste afstanden die
lcclijkc palen voor dc clcctrificatie, die
ons land zoo goed kon missen. Een
eti-k technisch terrein.
Nu. anderhalf uur na het ongeluk,
wemelt het cr al van menschen. uit
Den Haag cn Leiden vooral. Merkwaar*
dig dat zóovclen zich onmiddellijk aan
hun werk kunnen onttrekken als dc
tijding van een ongeluk komt. Er staan
reeksen auto's bij De Vink, en er is
een va*et#vicnt van belangstellenden
op dc paadjes door -dc weilanden. Bij
smalle vlonders over slootcn staan ze
queue tc maken, tot een groep van den
overkant erover getrokken is. Eerst zijn
cr honderden, maar dan groeit het tot
duizenden. En dan gaan die hoeren aan
weerszijden van de spoorbaan bij hun
landhekken cntréegcld heffen! Ik heb
er door onzen fotograaf een kiek v
laten nemen om het duidelijker bekend
tc maken. Is zoo'n hebzucht niet trcu.
rig?'Is bet niet allerdroevigst om een
slaatje tc willen slaan uit een spoor*
■wegramp waarbij drie menschen om het
leven zijn gekomen, waarbij Nederland
twee begaafde kunstenaar* op wrecde
wijze verloren heeft, waarbij er onder
'de vijftien gewonden nog een tiental
zijn wier redding zeer onzeker is. en die
nu buiten bewustzijn of kermende in
het Lcidschc Academisch Ziekenhuis
liggen?
Laat ik het onomwonden zeggen: er
werd een uur na dc ramp al een kijkspul
van gemaakt Over de draadlooze is
gisteravond meegedeeld dat er „groote
Persoonlijke
indrukken.
verslagenheid" in de stad Leiden
heerschtc, maar deze geijkte uitdruk»
king werd niet door de feiten gerecht»
vaardigd. Zeer vele menschen gaven
door hun opgewektheid en zelfs gelach
cu luid gebabbel den indruk dat zij nu
eens een prettig scnsatie'tje gingen ge»
nieten. Ik heb een boerenpummel die
Lij ccn hek dubbeltjes inde hooren roe*
pen: .Dezen kant mö'j op! Eén dubbel*
tje, meneer. Daarginds kun jc der alles
van zien!"
En 't was alsof hij voor een kermis»
tent stond.
Zoo weinig is fijn gevoel in dezen
inzinkingstij J in tel. Zoo weinig school
heeft con geniale actrice als Greta
Lobo.Braakcnsick, zelve éen cn al tril»
lende emotie en warmde vend tempera#
ment, bij ccn deel van het publick kun#
nen maken,
Niemand is ooggetuige van deze
ramp geweest. Niemand heeft het ge»
zien hoe deze trein, voortsnellend op
een vlakke rcchtg baan. plotseling moet
zijn blijven steken.... hoe de locomo*
ticf :s omgeslagen, brullend cn stoom*
spuitend cn vuurbrakend, cn de post#
cn bagagewagen krakend ontspoorden
cn ineenzakten, gevolgd door dien eer*
sten passagierswagon waarin zooveel
slachtoffers vielen, waarvan heele cou#
pés verdwenen zijn.
Dat heeft niemand gezien, zelfs de
blokwachter bij Dc Vink niet, en zijn'
•rouw* evenmin. Als „ooggetuigen" gel»
den in dit geval alleen de ongedeerde
passagiers die ieder hun eigen korte
ei varing vertellen en de menschen
die dadelijk na dc/ramp zijn komen toe*
Ioopcn. Dat moeten cr velen geweest
zijn. Er zijn er wèl, diep onder den in#
druk die mij vertellen van verschrikke*
lijke tooncclcn, van gekerm en gegil,
van dc pogingen die met de andere pas#
sagiers werden gedaan om de beknel#
de slachtoffers tc bevrijden. Er was dat
kindje van vier jaar uit Leiden, dat
heclcmaal bekneld zat en blijkbaar
zwaar gewond was.... dat verloren
scheen.... Ilct lag met 't hoofdje op
dc rails vlak achter 't machtige stalen
wiel van ccn wagon, cn een treeplank
beklemde 't gezichtje. Dc moeder was
wanhopig van angst.
'Maar door dien wagon op te vijzelen
kon men liet meisje bevrijden cn het
bleek niet ernstig gewond tc zijn.
Feitelijk moet jc zoo'n verwrongen,
•crnieldc mass* zien om tc kunnen ver*
mocdcn welk ccn geweldige kracht bij
zulk ccn ramp ontketend is om in en*
kelc seconden tc vernielen en te doo*
den. Het beschrijvende woord vervalt
licht in gemeenplaatsen.Misschien is
niets typccrcndcr voor die woeste
kracht dan dc hocpelvormig omgebo*
gen rails, die over dc locomotief la*
gen.™, cn de machtige machine zelf,
waarvan dc korte schoorsteen en dc
koperen dom zijn afgerukt en tientallen
meters weggeslingerd. De locomotief
ligt er zielig, verslagen, kapot, als een
stcrk*vergroot stuk speelgoed dat je
gebroken in dc kinderkamer ziet lig*
gen.
Onze foto's geven de beste aanvul»
lende beschrijving die men verlangen
kan.
Het leekenoog kan aan den spoordijk
niet zien dat cr een grondverzakking
zou hebben plaats gehad. Maar het is
natuurlijk mogelijk dat de bovenste
grindlaag tc los was. Daarvan kan dat*
zelfde leekenoog niets meer ontwaren,
omdat de bovenlaag uiteengereten is,
de dwarsliggers gebroken en wegge*
smeten en dc rails in hoepels gerold
zijn. Verbaas u nief omdat u op onze
foto's geen dijkverzakking kunt zien.
Er is geen zichtbare verzakking. Dit
spoorwegongeluk moet men niet t
analogie brengen met de Tamp te
Wcesp. niet vóór het cxperts»rapport
tot <Jtn gedeeltelijke overeenkomst
mocht concludccren. In elk geval hoop
ik dat als cr hier sprake van directe
verantwoordelijkheid bij de Ned,
Spoorwegen mocht zijn, men er in zal
slagen om de schadeloosstelling van,
nabestaanden der slachtoffers spoedig
en in ruime mate te verleenen, zonder
jarenlange proceduresWeesp is een
precedent geweest dat tot waakzaam»
heid aanspoort. Wat zullen de Ned.
Spoorwegen doen voor het gezin van
Van Rihoon en voor de kinderen van
het echtpaar Lobo? Laten wij die vraag
in gedachten blijvten houden en op het
antwoord aandringen als he; moment
voor aandrang gekomen is. Er zijn vele
zwaargewonden. Er zouden dus nog
ineex slachtoffers kunnen zijn.
Wat ons allen wel heel sterk treft
bij een spoorwegramp is haar zeldzaam»
heid. Onze spoorwegen hebben hun
gebreken "hun zeer groote gebreken
zelfs, maar ernstige ongelukken komen
hoogst zelden voor. Uit de ramp bij
ïWeesp zoowel als uit deze kan de lec#
ring getrokken worden dat men nim*
mcr kan blijven stilstaan in het zoeken
naar grooter veiligheidszekerheid, naar
beter con rrólestelsels.
Een enkel woord moet ik zeggen
over het feit, dat dc militaire* en ma*
rine*autoritciten, die gisteren den
spoorweg onder bewaking stelden, plots
botweg allen toegang weigerden aan
journalisten cn fotografen. Aan eeni*
gen werd zelf een onderhoud met den
bcvclvocrcnden officier niet toegestaan
De eerstkomende collega's waren
wel toegelaten.
Een dergelijk autoritair optreden is
ongepast, tactloos en dom. De betrok»
ken leden van onze profc&sie, weinigen
in getal, kwamen niet om hun nieuws*
gierigheid te bevredigen of voor hun
„genoegen" zooals blijkbaar een
groot deel van de toeschouwers
maar om hun beroep uit te oefenen.
Het is de zeer nuttige en noodige taak
de l'crs om bij gebeurtenissen als
deze dc menschheid voor te lichten. Zij
verwacht dat en heeft er recht op. En
iij is van oneindig veel meer beteeke*
nis dan hondérden sterren en strepen
op mooie jassen. Dc hecren moesten
liever verstandig ^Zijn en hun opdrach*
ten mot eenige tact en nadenken
trachten uit te voeren.
Ondanks deze hinderpalen verkre*
gen wij natuurlijk toch de noodige in»
lichtingqp cn foto's, maar er ging on#
noodig tijdverlies mee gepaard.
Na het verbod om foto's tc nemen
kwam iemand per Fokkervliegtuig aan
zetten, cirkelde een keer of dertig bo*
ven dc plok van de ramp en nam er et*
tolijke.
R. P-
DE CENTRALE SUIKER
MAATSCHAPPIJ.
Uitzending van arbeiders
naar Engeland.
Dezer dagen zijn van Halfweg 10
arbeiders van dc suikerfabriek tc
Halfweg vertrokken naar Engeland, om
gedurende ccn viertal maanden werk#
zaam te zijn als instructeur op de al#
daar gevestigde suikerfabriek.
Dc Centrale Sudker*jMaatschappïj te
Amsterdam heeft in Engeland n.l.
ccnigo suikerfabrieken gekocht en inu
moeten de Engelschen nog niet vol#
doende mot dc bewerking van het een
en ander op de hoogte zijn. Door het
feit dat dc suikerfabriek tc Halfweg
dezen winter niet werkt, is het moge*
lijk geworden eenige arbeiders uit te
zenden. Ze zijn via Amsterdam ver#
trokken naar Rotterdam om vandaar
verder scheep" te gaan naar Engeland.
De uitzending komt geheel ten laste
der Centrale Suikermaatschappij.
MUGGENRAADSEL.
Menschen wat een weelde
Wat een zonnepracht
Hadt u na dien zomer
Dat nu nog verwacht?
Dacht u niet veel eerder
Dat het noodig was
Om eens te gaan zoeken
Naar uw winterjas?
Als de dagtaak af is
Ben ik in mijn sas
In een luien Icünstoel
Voor mijn huis in 't gras
Even hoor ik gonzen
Is 't een vliegmachien?
Naar den hemel turend
Heb ik 't al gezien.
Een klein muggenleger
Vlast op zijn diner
Een ligt al te zwemmen
In mijn kopje thee
D' andren tirailleeren
Dansend om me heen
Gonzend bij mijn ooren
Wacht daar komt cr een.
Kletsend geef 'k mijn eigen
fWang een flinke mep
"uchtend constateer ik
Dat ik 'm niet heb
Grijnzend gonst hij verder
Tot ik hem weer hoor
Nu met meerdre vriendjes
Dreigend bij mijn oor.
Met volharding, waardig
Voor.een beetre zaak
Blijven zij me tergen
Tot 'k den weerstand staak
Krabbelend en zuchtend
Zoek ik mijn legerstee
Dc muggen blijven achter
Dc jeuk gaat met mij mee.
't Raadsel is. hoe meer hij
Van mij at cn stak
Des te groote r werd mijn
Lichaamsoppervlak.
Groote belangstelling.
P. JASUS.
RADIO EN TRAM
STORINGEN.
EEN OPROEPING TOT
AMATEURS.
In November 1925 en Februari 1926
plaatsten wij een verslag over de
„tramstoringproevcn" met aluminium
en koolsleepstukken, genomen door
dc „Tramcommissie" van de afdee»
ling Haarlem der Ncd. Vereen, voor
Radio, in samenwerking met de direc#
tic der N. Z. H. T. M.
Sinds 17 Juli j.l. worden op dc tram»
lijn VerwjilftOvcrveen uitsluitend
koolsleepstukken gebruikt. Het be=
stuur der Radio»vcreeniging zou thans
gaarne van alle radioamateurs, die
aan genoemde lijn wonen, een rap»
port ontvangen aangaande de tegen»
woordigc tramstoringen, opdat thans
ccn zuiver oordeel kan worden geveld
omtrent de superioriteit der koo!»
slcepstukken boven aluminiumstuk»
ken.
De rapporten moeten worden inge»
zonden aan het adres Leidschevaart
236 te Haarlm.
Van de samenwerking van alle ama»
teurs hangt af of de koolsleepstukken
al dan niet definitief in gebruik gc»
nomen zullen worden.
Het is tnni juist eoowat een jaar geleden,
<pvt door het demomstratkschip der fiirma,
GaJivé urifc Delift het (bovenstuk van de
Kwakellhmg bij de gistfabriek werd afge
varen. Na dien tijd1 ging alles goed, daar
h<A oneerendeel der schippers waakzaam,
wa»9 cn zoo noodig de hoogste punten als
anker en bovenstukjes der roef Woman.,
Donderdagmiddag zou weer een der
grootste aken dio ome haven aandoen,
vertrekken. De schipper was van oordeel,
dat de brug lioc\g genoeg was, doch ver
giste zich eeniige centimetere.
Het ijzer waarin he; anker bevestigd is,
kwam in aanraking met het bovenstuk,
van de Lvrug en evenals toen met (het schip
van Oalivé ging dit mee, en kwam dwars,
over het ©cli.ip ter edit.
Zoowel brug als bovenstuk zijn deerlijk
gehavend, waarvoor de schipper veramt-
woanderijk wordt gesteld. Tegen borgstel
ling mag hij de ka/ven veriaten. Echter
was dit vreemde vrachtje hedenmorgen
nog niet „gelost" daar voor dit werk extra
hulp verleend imoet worden.
Ten tweetien male blijkt nu dat de brug
in dezen i;d mot groote schepen en druk
verkeer in de haven, in iet mcear voldoet.
De aankomst van de Koningin aan het station te IJmuiden.
De Koninklijke Familie vertrekt naar de „Sumatra".
Reeds ♦zeruimen tijd vóór ide aankomst
van den Koninklijken «esn wes een groot,
aantal ibeLangstejleciden op de Walhelmd-
-naka de aanwezig ccn van de aankomst van
de Koninklijke Familie getuige te zijen.
Tegen half tien arriveerden de hooge be,
zoekers aan hefc station IJmuiden, waar
:er ontvangst aanwezig waren de comman
dant Dhr. Schcrer en de le officier van.
de» kruiser „Sumatra". Met een spontaan
„hiep-hiep-hoera!" werden de bezoekers
door IJanuiden'-s (burgerij verwelkomd. Di
rect na aankomst werd in een drietal
auto's naar de buitenhaven gereden, waai
onze grootste oogiog^bodem. met de ad-ml,
raalsvlag in top, gereed lost om de Ko
ninklijke Familie te ontvangen. Ook daar
was de belangstelling zeer groot,. Toen da
hooge gaeiesi aan board waren, werd d«
admiraalsvlag voor den Koninlklij&en
standaard verwisseld en cm middellijk
daarop werden de trossen losgegooid en
werd afgevaren, hetgeen geschiedde me*
behulp Tan twee sleepbooten wan het Bu
reau "Wijeznulka:.
Van vele gebouwen en vaartuigen woei
de .driekleur.
De „Sumatra" tusschen de pieren.
DE ASPHALTEERINGS-
WERKEN.
Snelle arbeid.
EEN ATTRACTIE IN DE
GIERSTRAAT.
Er wordt weer groote belangstelling
getoond voor de asphalteeringswerken
in de Zijlstraat, Koningstraat en
Gierstraat, meer dan het aan de po*
litie lief is, vooral in de smalle G«er*
straat, waar het publiek telkens tot
doorloopen moet worden aange*
maand.
Voor het vernieuwen van de rails
in dc Gierstraat heeft men ook een
paar nachten gewerkt, waarvoor elee»
trischc lampen werden aangebracht.
Er wordt zeer snel gewerkt. In de
Zijlstraat, die voor het rijverkeer ai#
gesloten is (behalve van de Ged.
Oude <Gracht naar de Nassaulaan),
is men thans bezig met het leggen
van de puinfundeering. Vermoedelijk
zal daar Maandag begonnen worden
met het leggen van de tusschen*
bindlaag.
In de Gierstraat wordt gewerkt met
snelwerkend cement. Op zekere at»
standen zijn krimpnaden aangebracht.
Hier wordt ook 's nachts gewerkt.
Met het storten van het beton hoopt
men hier Zaterdag gereed te komen.
Zoodra deze onderlaag hard gewor»
den is, kan met het storten van het
asphalt een begin worden gemaakt.
Ook met het vernieuwen van dc
asphaltblocks tusschenï de rails in de
Groote Houtstraat is nen reeds een
flink stuk gevorderd. De blocks lig»
gen nu, zooals het behoort, een paar
s treepen hooger dan de rails.
I Er komen nog meer gedeelten tus*
schen de' rails voor vernieuwing m
aanmerking. Het is evenwel nog niet
bekend, wanneer daarmee begonnen
zal worden
Attracfïe In de Gierstraat.
De Teden der Gierstraatvereeni#
ging zijn natuurlijk dankbaar gèstemd.
A.s. Woensdagavond zal deze vercc»
niging een vergadering houden, waar»
op plannen besproken zullen worden,
op welke wijze het heropenen dezer
straat voor het verkeer gevierd zal
worden,
VERMOEDELIJKE VERDÜISTE»
RING VAN f1000.
Door J. C. te Amsterdam is bij de
politie alhier aangifte gedaan van
vermoedelijke verduistering van
f 1000, door zekeren O., met wicn htf
ccn commanditaire vennootschap had
opgericht, die inmiddels is ontbonden.
GOUDEN ECHTPAAR.
Het echtpaar R. SnoekHomburg,
wonende Tulpenstraat 50 Tood alhier,
viert dezer dagen zijn 50#jarig huwe»
lijksfecst. De bruidsdagen zijn 31 Aug.
ingegaan. Maandag 13 September is het
de eigenlijke feestdag.
Het ligt in de bedoeling het echtpaar
Zaterdagavond van half acht tot half
negen een serenade te brengen.
