Haarlem's Dagblad | 1926 | 18 september 1926 | pagina 6

STADSN1EUV/S.

DE AUBADE OP KONINGINNEDAG TE SCHOTEN. HET filmkijkspel

Bij Scheren

HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 18 SEPT. 1926

tot stamd gebracht, dan ruit gij wecter
zijn het oud-e Amsterdam, maar het
oude Amsterdam, verjongd en ver»
f ra-a id".

De volgende oorkonde werd daar»
op den Koning ter teekening aaoge*
boden:

„Op he den 1 November van den
jar-e 1876 is door Z. M. Koning Willem
HI„ Koning der Nederlanden, Groot»
Hertog van Luxemburg enz enz. de
haveo van IJmuiden geopend en daar
door de gedachte verwezenlijkt, in lSló
uitgesproken door Zynen Doorluch»
tigeo Voorzaat Keuring Willam I. die
Amsterdams Handel en Scheepvaart
den korts ten weg naar zee wees door
de doorgraving van Holland op zijn
Smalst".

De oorkonde werd mede ondertee--
kend door de aacwetzige ministers en
door Jhr. Mr. C. J. den Tex, burge*
meester van Amsterdam.

Na het maken van een zeetocht aan
boord van „De Stad Breda" werd bij
binnenkomst in de sluizen het protocol
geteekettd dat het Noordfceekanaai en
de N'oordzeehaven, die met 's Konings
goedkeuring den naam van IJ muiden
werd gegeven, op dien dag geopeod
waren,

De opemngsplecihtighecwn werden
besloten met een groot banket in hei
Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam.
Men meeat te weten, dat dit banket
1Ü.0C0 gW. heeft gekost.

De Amsterda-msche Kanaal Maat»
schappij werd 31 Mei 1SS3 onaboadeti.
Er waren toen nog f 7.700.000 :n aan»
aeeien in omloop. De nominale waarde
der aandeelen van f 1000 werd terug»
gebracht op f 500. Dc staat heeft nog
gedurende eetrige jaren het bedrag der
kanaal» en havengelden ter beschikking
gesteld van de Lquidateurs.

Na afschaffing in 1890 dezer gelden
werd het sa'.do gekapitaliseerd, afge»
dragen, zoodat de aandeelhouders iets
meer dan 50% van hun geld hebben
terug ontvangen.

Zoo kreeg Amsterdam een verbin»
ding met de Noordizee, die den bloe
der oude handelsstad deed herleven.
De scheepvaart nam snel toe: de in»
houd der schepen, die in 1S75 1.453.000
M3. bedroeg was in 1S95 reeds geste»
gen to-t rond 5 miilioen M3. Dooh spoe»
dig bleek, d-at ook deze nieuwe vet»
keersweg, die de schepen in sua: stel»
de. in drie uur uit zee de haven van
Amsterdam te bereiken, niet meer bc*
rekend was voor de oceaanstoomers.
Weliswaar was het kanaal uitgediept
tot S.20 beneden A. P. doch de sluizen
lieten aan de toen bestaande grootste
schepen de doorvaart niet meer toe.
Men besloot tot het bouwen van een
nieuwe schutsluis, waarmede een aan»
vang werd gemaakt in het laatst van
1S89 en die, eveneens na vele moeite»
volle jaren, 12 December 1896 kon
worden opengesteld. Ook deze ope
ningsplechtigheid gitvg met groote
feestelijkheden gepaard.

De afmetingen van deze sluis zijn.
laag 225 M., breed 25 M. en diop 10.30
onder A. P.

Sindsdien zijn verschillende verbete»
ringen aangebracht. De bodcmdi-.pte
werd geleidelijk gebracht op 10 Meter
beneden A P., bochten werden ver»
breed, de oude spoorbruggen werden
door nieuwe met grooter doorvaart
hoogte en doorvaarewijdte (55 Meter)
vervangen, een verlichting Langs het
gaheele kanaal werd aangebraoot,
enz.

Het voorstel tot het vervangen van
de voetbrug te Velsen door oen pont*
veer heeft in de landelijke omgeving
van het Kanaal een storm van ver»
ontwaardiging doen opgaan. Tal van
adressen werden tot de regeering gc«
richt, om haar goedkeuring aan dit
voorstel te onthouden. Amsterdam be»
legde een tegenbeiooging... en won het
pleit. De brug verdween en het pont»
veer kwam er voor in dè plaats. Den
IQen Juli 1899 werd het voorstel tot
wet verheven, nadat den 7cn Juni een
amendementïLief'.inck tot behoud
der Velser Voetbrug met 75 tegen
15 stemmen was verworpen.

En thans, een halve eeuw na de
opening van het kanaal, is een werk
onderhanden, dat aile voorafgaande in
het niet doet zinken, het maken, van
de derde sluis, 400 M. lang. 45 M. breed
en 15 M. diep- Het volgende staatje de»
monstreert «duidelijk de climax der af»
metingen van de sluizen, die in den
loop der tijden ter veiligstelling van het
achterland bij de kanaalwerken noodig
zijn geweest:

Sluizen N'oordhollandsch Kanaal
65 x 14.75 x 6 M.

Eerste N'oordzeesiuizen N. Z. Ka»
naai 120 x 18.x 7.75 M.

Tweede N'oordzeesiuizen N. Z. Ka»
naai 225 x 25 x 1030 M»

Derde Noordzeesluizen N.Z. Kanaal
400 x 45 x 15 M.

Reeds spoedig, nadat in 1907 de ver»
schillende weiken ter verbetering van
den verkeersweg begonnen omstreeks
1895 geëindigd waren, werd gesproken
over het bouwen van de sluis, die thans
in aanbouw -;s. In 1909 sprak de staats»
commissie-Kraus de wenschchjkheid
daarvan uit. Den 2en Januari 1917 werd
het desbetreffende voorstel tot wet
verheven.

Daar de voorbereidende maatrege»
jen door den oorlog werden belemmerd,
kon eerst in 1920 met het werk een bc»
gin worden gemaakt, waarmede men
in 1928 gereed hoopt te Ijomen.

Maar ook dan is het nog niet afge»
lcopen. Amsterdam heeft bij het toe»
kennen van verderen steun als voor»
waarde gesteld, dat de plannen tot ver»
breeding en uitdieping van het Kanaal
in 1934 gereed moeten zijn. Vermoed
wordt, dat met deze werkzaamheden
spoedig na het gereedkomen van de
nieuwe sluis zal worden begonnen. Vol»
eens deze plannen zal het Kanaal.een
bodembreedte verkrijgen van 75 M. bij
een diepte van 15 M. Bij het onteige»
nen der omliggende gronden is rekening
gehouden met de cventueele noodzake
lijkheid van een verdere verbreeding
tot 100 M. op den bodem, bij een diep»
te van 15 M.

De aanstaande verbreeding en uitdie»
ping van het Kanaal gaat gepaard' met
het egaliseeren van verschillende hoe»
ken. c a. te Velsen, waar een scherpe
'oocht nog een hindernis vormt, vooral

voor de greote stoomschepen. Het oor»
sproukelijke plan gaf aan dit gedeelte
een andere richting; het schijnt de be»
doeling te zijn geweest, het kanaal
dwars door de buitenplaatsen te Vel»
sen te leiden, welk plan echter is af»
gestuit op het verzet der betrokken
landeigenaars.

Het spreekt vanzelf dat het Noord»
zeekanaal zijn stempel drukte op dc
geschiedenis der omliggende gemeen»
ten.

Vooral op die der gemeente Velsen.
In de vergadering van den raad deze:
gemeente van 9 December 1876 mciho»

roerde burgemeester Enschedé de ope»
ning van het Kanaal, waarbij hij tevens
den wensch voegde, dat men te Ara»
sterdam rekening zou houden met de
belangen der gemeente Velsen. Geblc»
ken is echter, dat Velsen zichzelf moest
helpen, hetgeen het dan ook in ruime
mate heeft gedaan.

Als gevolg van de werkzaamheden
ontstonden hier tijdens het graven van
het Kanaal verschillende nederzettin»
gen. waardoor do bevolking snel in
aantal toenam, la 1865 was Velsen een
bocrendorpje met ruim 2500 inwoners.
Het jaargeld van den gemeente»ontvan
ger was juist verhoogd en gebracht op
f 490, de gemeentesecretaris zag zijn
wedde vastgesteld op f 350 cn het pre»
sentiegeld der raadsleden bedroeg in
.otaal f 132!

Het volgende jaar nam de bevolking
toe met 490 zielen. Naast de oude ge»
huchten Velsen, Sandpoort en de Heide
ontstonden IJmuiden en Wijkeroog:
de Heide later Velseroord gehceten.
groeide tot eci dorp van 8000 inwoners
binnenkort vereenigd met IJmuiden
vormende een ai'deeÜng van 20.000
inwoners. IJmuiden groeide uit tot een
visschershavcn van internationale bc»
teekenis.

Dit jubileum kan worden beschouwd
als een mijlpaal in dc geschiedenis on»
zer gemeente. Want het visscherijbe-
drijf dat z'n hoogtepunt heeft be»
reikt, is bezig van het eerste plan te
erdwijnen, om plaats te maken voor
de moderne grootindustrie, waarin
thans reeds 2 a 3000 arbeiders hun da»
gelijksch brood verdienen. Nieuwe be»
(Staansmogelijkhedcn openen zich in het
verschiet cn Velsen gaat voort zich
te ontwikkelen tot oen gemeente, waar
scheepvaart, industrie en handel zich
gestadig uitbreiden.

Wij mogen dit artikel niet besluiten,
zonder gewag te maken van een ander
jubileum.

De geschiedenis der firma Zurmüh»
kn en Co., scheepsagenten, cargadoors
en passageagenten loopt parallel met
die van den verbindingsweg van Am»
sterdam naar zee. Kort na de 'opening
van het Groot Noord»HoIIandsch Ka»
naai, dus nu 100 jaar geleden, werd J-
firma te Nieuwedicp opgericht door J.
Th. Zurmühlcn, ia:e: opgevolgd door
zijn zoons Th. C. Zurrr.ühlen en C. D.
Zurrnühlen. Na een halve eeuw, met
de opening van hei Noordzeekarvaal,
werd de zaak naar IJmuiden over»
gebracht, waar eerstdaags het 50»jarig
bestaan kan worden .gevierd. De zaak,
aan het hoofd waarvan thans staat de
heer J. P. Zurrnühlen werd 5 jaar gele»
den verbonden met de fa. Halvcrhout
en Zwart en voortgezet onder den
naam Vtrccnigde Schccpsagenturcn
an Halverhout cn Zwart en Zurmüh»
len en Co.. Zij treedt op als agentessc
van meerdere groote stoomvaartlijnen,
als Mij. Nederland, Koninklijke West»
Indische Mail, Kon. N'ed. Stoomboot
Mij., Mij Oceaan, Kon. Holl. Lloyd,
enz.

S. B.-

(De vier bij dit artikel behoorende
afbeeldingen van den vroegeren toe»
stand zijn gepubliceerd met toestem»
ming van dc uitgeefster, dc firma Frans
Buffa en Zonen tc Amsterdam.)

TERAARDEBESTELLING
J. DE KOCK.

Vrijdagmiddag drie uur werd op de
Algemeene Begraafplaats aan de Kk»
verlaan ter aarde besteld het stof»
felijk overscihot van den heer J. de
Koek, vroeger schoolhoofd bij bet la»
ger onderwijs alhier, die in den ouder»
dom van 87 jaar overleden is.

E>e belangstelling voor deze plechtig*
held was vrij groot. Onder de aanwe»
zïgen waren eenLgc hoofden van oud»
zige-n waren eenige hoofden ej> oud»
hoofden van scholen en een deputatie
van de Vrijmetselaarsloge „Vleit Vim
Virtus".

Toen de kist in de groeve was neer»
gelaten trad de heer J. Brandenburg
naar voren om een kort woord te
spreken.

Hij herinnerde er aan, dat het nu
35 jaar geleden is, dat (hij den heer De
Koek ha<d keren kennen. „Dadeliijk
beersebte tusschen ons geen, vriend»
schap", zei spfeker, „want de heer De
Koek was een gesloten man, die zich
niet gauw gaf. Maar toen ik eenmaal
zijn vriendschap verwierf, was het er
een waarop men bouwen koA. Ik
dank hem voor die vriendschap. Veel
hebben we sindsdien samen beleefd,
ook op onderwijsgebied. Wat heeft hij
niet hard gewerkt voor zijn tusschen»
schooi, die zóózeer zij,n liefde had, dat
'hij daar ook in zijn latere leven vaak
over sprak. Zijn geest is daar Wijven
voortwerken".

Namens de collega's cn ook namens
het vroegere personeel van den heer
Dc Koek bracht spreker hem een laat»
sten groet.

Een zoon van den overledene dankte
voor de laatste eer, aan zijn vader be»
wezen.

Een tiental bloemstukken dekte de
groeve.

LEGER DES HEILS

In de afgeloopen week, werden er in
de Tehuizen voor Dakloozen aan het
Spaarne 92 en 102, 1428 porties voed»
scl en 357 nachtverblijven verstrekt

Debat in den Schotenschen Raad over uitingen
van den Burgemeester.

RUMOERIGE ZITTING.

In den raad van Schoten van Vrij»
dagavond een uitvoerig en meermalen
rumoerig debar naar aanleiding van de
opmerkingen door den waarnemenden
burgemeester Mr. Heerfcens Thijsscn
gedaan over het wegblijven van een
der scholen bij dc aubade op Koning»
innedag. Het geschiedde bij de ingeko»
men stukken. Er was nl. ingekomen
adres van het personeel van school
A ter zake van bejegeningen van den
heer Heerkens Thijssen waarin den
raad werd verzocht het personeel voor
dergelijke bejegeningen in de toe*
komst te vrijwaren. Van de discussie
volge hier een overzicht.

De heer Jansen wenseht enkele op»
merkingen te maken. In de eerste plaats
dat het personeel indertijd platen- van
het Koninklijk gezin na een op»
dracht pas uitreikte en niet na een ver»
zoek. Spr. acht dat een afkeurcuswaar*
dig en oen bedenkelijke ncutraliteits-
uiting. Velen wrcnschten die platen te
hebben. Het verzoek had zonder meer
rnoefeen worden ingewilligd.

In dc tweede plaats kwam spr. op
het verzoek der Oranjcvereeniging in»
zake het instudperen van liederen, door
de kinderen voor de aubade op Ko»
lüngmnedag. Men plaatste zich op het
standpunt als wij daf gaan doen en er
kopt een verzoek van den anderen
kant. dan moeten wij dat ook inwiHi»
gen. Met deze opvatting van dc neutra»
liteit kan spr. zich niet veréer.igen.
De onderwijzers mogen hun ideeën
niet gaan propageeren cn doen domi»
neeren op de school.

De voorzitter van den raad had dus
alle recht om zich in afkeurenden zin
uit te laten. De burgerlijke beleefd»
hcid dient ook tegenover het Hoofd
van den Staat te worden in acht geno»
men. De neutralitcitsopvatting van dc
onderwijzers is een gevaar voor de
openbare school. Een dergelijke neutra
litcits opvatting mag niet worden ge»
duld.

De heer V i s e wcnscht na te gaan
of aan dc neutraliteitsgcdachtc is vol
daan al dan niet? Dc houding van den
burgemeester....

De Voorzitter: Die is niet aan
critiek van den Raad onderworpen.

De heer Viséc: De Burgemeester is
verplicht dc openbare school hoog te
houden. Het verzoek van B. cn W. om
de platen uit te reiken is aldus op te
vatten dat er ook een mogelijkheid was
dat het zou worden afgewezen.Dc on»
derwijzjrs achtten het in strijd met
de neutraliteitsgedachtc om dc platen
wel uit te reiken omdat cenigen van de
plaat gediend waren cn anderen niet.
Het .is een juiste opvatting dat zc het
om die reden niet wilden doen. Toen
kwam de opdracht om het te doen.
Daaraan is voldaan, Dc verantwoorde»
lijkheid voor de schending van dc ncu
tralitcit kwam daarmede voor B. cn W.
Er was .geen onwil óm aan een ver
zoek van li. en :\V. tc voldoen.

En nu het verzoek om dc liederen

et dc kinderen in te studeeren. Het
was een van de Oranjevcrccniging. B.
en W. deden daarna hetzelfde verzoek.
Kennelijk gingen zij van dc vcrondcr»
stelling uit dat het wel eens kon ge
weigerd worden. Daarom dikten zij het
verzoek Aan. Maar het bleef een ver»
zoek. De onderwijzers dienden dc ncu»
traliteitsgedachte in aanmerking te
nemen. Stel dat het l»Me comité*vcr»
zocht liederen voor het 1 Mei»feest niet
dc kinderen in tc studeeren.

De Voorzitter: Stelt u .dat gc»
lijk met de viering van den verjaardag

an het Hoofd van den St^at. Dat is
allqen een uiting der Soc.»Dcm. Als u
zoo voortgaat dan zal ik moeten gaan
ingrijpen. Dan is het uit.

Dc heer Visée wil doorgaan.

De Voorzitter: Ik heb het recht
u het woord te ontnemen. Aan mij is
daartoe het gezag.

De heer Viséc wenScht de viering
van het Meifeest gelijk tc stellen met
dc viering van den Koninginnedag.

De Voorzitter: AU u zoo voort»
gaat. dan ontneem ik u het woord.

De heer Visée: Ik zal niet zwij»
gen.

De Voorzitter: Maar in den
Raad wel. Wat u nu wenseht te be»
spreken is niet een zaak van den Raad.
Wenseht u afkeuring uit te spreken over
het optreden van den Burgemeester,
gaat u dan naar den Commissaris der
Koningin. Ik ben aan den Raad geen
verantwoording schuldig. De zaak der
platen is er een van B. en W. Maar
voor het andere ben ik alleen verant»
woording schuldig aan het Gezag dat
boven mij is esteld.Daar kunt u heen
gaan.

De heer Visée: Ik denk daar niet
aan. Er is een ernstig adres ingekomen
cn dan wensch ik gebruik te maken van
mijn recht om dat te bespreken.

De Voorzitter: Ik denk er dan
aan om u het woord te ontnemen."

De heer Loerakker verzoekt in
ieder geval geen der leden langer dan
een kwartier aan het woord te Laten.

De Voorzitter: Maar iemand
mag maar niet alles gaan zeggen. Dat
gaat niet 2an.

Als op de publieke tribune teekenen
van instemming worden geuit zegt de
voorzitter: Ik verzoek u van tcekenen
van instemming of afkeuring te onthou
den anders zal ik mij genoodzaakt zfen
de tribune te laten ontruimen.

Dc heer Visée komende dan op *dc
uitdrukkingen van den Burgemeester
zegt, dat als de Burgemeester het recht
meent te hebben een Lak te leggen op
de openbare school hij daar.zijn afkeu»
rin-g» over wenseht uit te spreken. Hij
mag de openbare school niet laten be»
zoedelen door een Burgemeester, wie
dat dan ook is. Dc neutraliteitsgedachtc
dient gehandhaafd. Wat de burge»
meester nu deed gaat niet door den
beugel.

Het personeel van school A niet al»
leen maar dat van school B nam een»
zelfde houding aan. Het ging daarom
niet aan dat de burgemeester alleen
sprak van school A. De houding van

den burgemeester was niet die van
een neutralen burgemeester.

Voortgaande zegt spr.. dat als ver»
zocht was door het l»Mei»comité dc
kinderen liederen te laten instudee-
ren dit door de onderwijzers ook ge»
weigerd zou zijn. 'Hun neutralitcitsge-
dachte zou hun belet hebben aan het
verzoek .gevolg te geven. En dat i'
toe tc juichen. De burgemeester had
niet mogen spreken van „samenrotten
van het personeel van school A om de
kinderen van de aubade af te houden".
Het is gelogen dat school B wel offi
cieel aanwezig was. Er waren kinderen
van beide scholen. De burgemeester
was op die manier bezig met opzet de
waarde van school .A in discrediet te
brengen. 'Dc houding van den Burge
meester

Dc Voorzitter: Daar heeft u
niets mede te maken.

Dc heer Visée: ik heb het recht
te eischen dat de Burgemeester de neu-
traliteitsgedachte hoog houdt. L'w
uiting was het geven van een trap aan
die school. Er wordt daar goed onder
wijs gegeven. Jammer dat u zich niet
boven de partijen wist te stellen.

Ten slotte zegt spr. dat de Burgc»
meester met zijn uiting schade heeft
gedaan aan het openbaar onderwijs. Hij
hoopt dat de raad over het optreden
van den Burgemeester afkeuring zal
uitspreken.

De heer Loerakker kan de ma»
nier van optreden van den heer Visée
niet goedkeuren. Deze gin2 insinuecren
en sprak op een irriteerendc wijze, al»
dus spr. Voor hem is uit het tfespro»
kenc wel gebleken de onmogelijkheid
om een definitie van de neutralitcits»
gedachte te vinden. Men kan de neu
traliteit schenden door iets te doen.
maar ook door iets na te laten. Spr. is
van meening dat de opvatting die de
onderwijzers van dc neutraliteitsge
dachtc hadden ccn eigenaardige is. Zc
doet; meer schade aan het onderwijs
dan al het andere.

Spr., die er de aandacht op vestigt,
dat als het onderwijs op goed peil is
men niet moet vergeten, dat de ge»
hcclc raad daaraan medewerkte om dat
ie bereiken; kan die neutralitcitsgc»
dachte niet huldigen. De vergelijking
met het l»Mei»comité gaat rrict op. Dan
geldt het de uiting van een enkele par»
tij. maar als ccn hulde aan het
Hoofd van den Staat moet worden gc»
bracht, dan is dat ccn uiting van dc
volksgemeenschap.

De heer Heidstra meent, dat de
uiting van den Burgemeester van dezen
oen onhandigheid is. In dc sprcekka.
mer van*het hoofd van school A zag
srp. een pl-aat van het Koninklijk gezin
Op die school is een gemengd aantal
leerlingen. Op die school is dc zaak
met tact bezien. Spr. betreurt dan ook
dc manier van optreden van den Bur
gemeester.

De heer A1 g r a zegt dat vele ouders
zich bij hem kwamen beklagen over
dc houding van het personeel cn dat
zij hem zeiden dat zij hun kinderen
van de school zouden afnemen.

•Mevrouw W c b e r*G roencveld
zegt dat de burgemeester anders im
mer de ambtenaren de hand boven het
hoofd houdt en dat hij nu in het open
baar tegen hen een klacht uitte. Het
gaat kennelijk tegen de school en dat is
ccn treurige houding, aldus spr.
Dc Voorzitter zegt. dat hij niet
zal treden in hetgeen over zijn uitin
gen is gezegd. Hij is daar over alleen
aan den Commissaris der Koningin ver.
antwoording schuldig. Anders staat het
met de zaak van de plaat. Dat doen zij
nimmer. Volgens de wet heeft alleen
het hoofd der school gezag in dc
school cn geen ander. Het hoofd ant
woordde dat het onderwijzend perso
neel bezwaar had de plaat uit tc rei
ken. Toen is het hoofd gevraagd den
onderwijzers te zeggen aan dc kinde
ren hun ouders tc vragen of zij dc
plaat mochten hebben. Dat is gedaan
en 352 kinderen vroegen om een plaat.
Dat is ongeveer de helft van het aan
tal leerlingen.

Uitvoerig kwam spr. op tegen He be»
wering dat hij iets tegen de openbare
school zou hebben. Mijn geheele leven
is daar het bewijs van, zeide spr. Tien
jaar ben ik te Haarlem lid der plaatse-
lijke schoolcommissie geweest cn elf
jaar ben ik daar wethouder. Nimmer
heb ik iets gedaan tegen de openbare
school. Het is mijn plicht mede te
werken om die zoo goed mogelijk tc
doen zijn en te maken.

Zij die een houding aannemen als de
heer Visée doen echter wel schade aan
de openbare school. De school mag dc
revolutie niet prediken. Anders stelt
zij zich buiten dc gemeenschap van
den Ncd. Staat. EIct gezag dat er is
moet worden erkend. Nogmaals getuig,
de spr. dat hij nimmer de openbare
school afbreuk wenschte te doen.

De heer Boxs zegt dat hij het inci
dent betreurt. Hem is bekend dat
ouders hun kinderen van de school
zullen wegnemen. Had spr. kinderen
die nog voor de school-in aanmerking
kwamen dan zou hij ze er ook afne
men.

Tenslotte dient de heer Visée ccn
motie in: De raad. enz., spreekt afkeu
ring uit over de houding van den Bur
gemeester en gaat over tot de orde
van den dag.

De Voorzitter stelt voor die
motie niet in behandeling te nemen.
Met de stemmen der soc.»dem. en van
den heer Heidstra tegen wordt dat
voorstel aangenomen. De motie wordt
dus niet behandeld.

PERSONALIA.

Te s»Gravenhage slaagde voor het
examen Schoonschrijven M. O. dc
heer S. P. Spronk te Schoten.

Voor het examen vrije* en orde-
oefeningen slaagden de dames H. G.
Fockens te Heemstede, A. B. C. Kuiper
tc Haarlem en P. G. L, Valstar te Half-
weg.

De Kroon.

Het uitgebreide programma in dc
Kroon heeft weer velen een prettigen
avond bezorgd. Heel interessant was
o.a. de Paramountfilm „Hoe vreem»
delingen Nederland zien". De ver»
schillende kleederdrachten, geveltjes
en grachten in stadjes als Eduin, Mon»
nikkendam, Volcndam e.a. zijn voor
liet buitenland altijd heel belangwek
kend. Behalve eenige grachten en
singels in Amsterdam zouden tal van
belangrijke, gebouwen monumenten en
natuurgezichten uit andere plaatsen
van ons mooie Nederland zeer zeker
op hun plaats zijn geweest in deze
film, d'e bedoeld is. het buitenland
eenig idee van ons land te geven.

De grappige historie van het onge
lukkige bruidspaar, dat in plaats van
hun wittebroodsweken als passagiers
van een jacht door te brengen terecht
komen op een zooveclste»rangs vracht
schip, dat den idylischen naam „Lief*
dcdrooin" draagt en daar als koks*
maat en matroos hun dagen moeten
doorbrengen, gaf veel plezier.

,,Dc Witte Zwaan" is een liefde*
roman van een prinses die zich ver»
loovcn moet met een prins van ccn
gevriende natie, terwijl ze den gou»
verncur van haar beide broertjes in»
nig lief heeft. De gouverneur is ccn
riobcl, fijnsvoclend mensch terwijl zijn
vorstelijke tegenstander een wuft
leeghoofd is. Door de «koele houding
der prinses terug gestooten voelt hij
zich niet erg enthousiast over de ver»
loving, die de beide moeders tot
stand hebben gebracht. Veel meer
wftrdt hij bekoord door een der hof*
dames, een coquet gravinnetje. Dc
avond van het diner ter ecre der ver
loving eindigt voor den prins in een
geheim heerenpartijtje, dat de prins
met zijn vrienden houdt cn waartoe
hij ook den gouverneur uitnoodigt,
totdat hij plots midden in de pret met
schrik bemerkt, dat ze met hun der»
tienen zijn. De gouverneur ergert zich
aan dc slemppartij en de losse taal en
slaat op ccn gegeven moment den
prins het glas uit dc hand, waarop
onvermijdelijk ccn duel moet volgen.

Dc film heeft ontegenzeggelijk ccn
romantisch tintje cn heeft tot op zc*
kere hoogte dc charme van het vor»
stdijkc milieu, al vraagt men zich vei»
schcidcne malen verbaasd af. hoe de
regisseur zich zóó dc gedragingen en
uitingen van vorsten heeft kunnen
denken, het koninklijk optreden der
twee vorstinnen cn van prins Albert
liet nog al eens te wcnschcn over.

Scala»Theater.

Even vóór de pauze kwam de direc
teur, de heer l'olak, mededeelen dat de
volgende weck Vrijdag ccn fecstwcck
zal beginnen, ter gelegenheid van het
feit, dat het Scala Theater gedu
rende vier jaar onder dezelfde directie
heeft bestaan. Voor die gelegenheid
wordt ccn bijzonder programma voor
bereid, waarbij o.a. ook weer dc bij
dc Scala-bczockcrs zoo bekende „Mie
cn Ko" zullen optreden. Deze tijding
werd met vreugde ontvangen. Ook
kondigde de heer Polak de film Po»
temkin aan.

Ook het programma van Vrijdag
avond al was het dan tgccn „feest»
programma" mocht er zijn.

Het bevatte niet minder dan twee
hoofdnummers. ,.Dc groote taxioorlog"
is ccn goed in elkaar gezette film. met
veel stoutmoedige bravour-stukjes van
autO'chauffcurs. Door het hoofdthema:
de concurrentie»stTijd op leven cn
dood^ waarbij van één zijde buitenge
woon gemccne middelen worden gc»
bruikt is op niet onhandige wijze een
aardige licfdcs-geschicdcnis hccngcwc*
ven.

Het tweede hoofdnummer, het span
nend drama: „Ik heb gedood", geeft
aan den beroemden Japanschen film
acteur Scssuc Hayakawa alle gelegen
heid tot boeiend en ontroerend spel.
waarvan hij eer. uitstekend gebruik
maakt. Door dc vertolkers der andere
hoofdrollen wordt hij uitstekend ter
zijde gestaan. Zeer spannend is dc
scène in de gerechtszaal, waarin einde
lijk de onschuld van den Japanschen
artist, die zich wilde opofferen om den
goeden naam van zijn vrienden en wel
doenster te redden, aan den dag komt.

Een paar goede komische films zor»
gen er voor dat er ook eens braaf kan
gelachen worden in het Scala-Theater.

Luxor.

De Pathé»revue, waarmee het pro»
gramma weer opent, geeft o.a. interes»
santc kijkjes op en om het Sucz-kanaal
cn van dc veefokkerij in Appenzcll.
Vooral dc laatste tafereelen, die ge»
kleurd zijn, bekoren het oog.

Dan komt het nummer, waarom deze
weck weer ettelijke honderden Haar»
lemmers ruim een uur lang hartelijk
lachen zullen, namelijk „Kareltjc heeft
pech". Als we vertellen, dat Harold
Lloyd hierin de hoofdrol vervult, dan
bctcckcnt dit eigenlijk al genoeg. Indcr
daad is deze wereldvermaarde filmheld
weer onbetaalbaar grappig en geestig.
Vooral de scnes in de balzaal en op
dc rolschaatsenbaan zijn om te gieren.
Het publick lachte op het laatst niet
meer; het schaterde!

Vóór dc pauze biedt het Luxor»
nieuws weer actualiteiten. Allereerst
de uitvaart van het echtpaar Lobo
Braakensiek. Tijdens het vertoonen van
deze beelden is het doodstil in de zaal.
Alleen het dof tromgeroffel weerklinkt.
Liever hadden we daar treurmuziek
voor in dc plaats gehad. Het tromge-
roffel klinkt op het laatst een weinig
banaal, ook al doordat het tamelijk
lang duurt.

Tenslotte komen er beelden van het
bezoek der Koninklijke Familie aan de
..Sumatra", van den Dumonceau-bcker-
rit en van het bezoek van het Engelschc
eskader aan Amsterdam.

Na de pauze komt het tweede hoofd
nummer, getiteld „Rosine, de vonde
linge", een dramatisch werk in zes ac*
ten, waarin vele bekwame actrices en
acteurs meewerken, o.a. Lewis Gilbert
cn Gladys .Tannings,

De muzikale illustratie is wederom
in orde,

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cent» per regel.

géén Pijn en naschrijnen of stuk
gaan der huid, indien men vóór
het inzeepen de baardoppervlakte
inwrijft met 8

Doosje 30, Tube 80 ct. PUROL

Cinema Pclace.

Deze genre»film Fórster ChristI,
naar dc bekende Operette van Bern*
hardt Buchbinder cn Gcorg Jamo,
leidt ons weer eens in het rijk van
gesuikerde fantasie, en gepoederde
pruiken. Zij schijnen nogal in den
smaak te vallen bij het groote publiek
deze vertotmingen van verglaasde ro
mantiek, cn gekunstelde natuur. Zij
Lebben d in ook ontegenzeggelijk haar
charme, al geloovcn wij dat het niet
lang meer zal duren of wij zien ze op
dc moderne programma's niet meer
terug. Dat is niet erg. Dc nieuwe rich»
ting der cinematografie stelt de kun*
stenaars in de gelegenheid inderdaad
iets machtigs, iets grootsch te schep*
pen.

Films die werkelijk om hun verre*
gaande artisticiteit, het menschdom
iets gegeven hebben.

Toch kunnen wij mef glimlachend
welgevallen cn prettige aandoeningen
van vreugde, vertedering en behagelijk*
hcid zoo'n groote operette in trilbeelden
waarin de mensehen van marsepain zijn
en de deugden en ondeugden ontspro
ten aan poppcnkastbrcinen, aanschou*
wen.

Vooral als een groot artist als Harry
Liedtke er de rol van Keizer Jozef in
speelt. Zijn partnerin Lya Mara in het
elk opzicht tehuis behoorende in het
suikeren speelgoed milieu. Voor het
overige verwijzen wij naar de roemen»
de recensies die bijvoorbeeld over Wal*
zertraum zijn geschreven. FÖrster
ChristI is net zoo mooi! En voortreffe*
lijk is ditmaal weer de muziek ter il#
lustratic.

CENTRALE NEDERLANDSCHE
AMBTEN AARSBOND.

Op de algomocnc ledenvergadering
van dc afdecJing Haarlem van den
Ccntr. Ncderl. Amhtcnaarsbood. werd
door dc-n heer dc Ruiter verslag uit*
gebracht van de huishoudelijke rit»
ting van het bondsoongres. Ais cor»
respondent van het ondersteuning*»
foods werd aangewezen dc heer W.
H. J- v. d. E-iixk cn als propaganda»
ten R. Kant. H. Klcoe en W. Tedfdema»
Dc verkiezing van een af de ding® voor»
ritter, wegens bedanken van den heer
H. de Ruiter, kon niet tot oplossing
gebracht worden, wijl de vergadering
zonder meer geen genoegen wenschte
te nemen met de aftreding, althans
dc rfedenen, welke hem tot dit be*
sluit hadden gebracht, niet aanvaard»
de. En hoezeer de vergadering ver*
trouwen stelde in haar voorzitter, moge
blijken uit de volgende met algemeene
stemmen aangenomen vertrouwens»
motie:

„Dc afdecling Haarlem van den
Confer. Ncderl. Ambtenaars Bond in
vergadering bijeen, sprcck-t ten volle
hc-t vertrouwen uit in den afgtreden
afdcelingsvoorzitter on betreurt zi.in
aftreding",

GEVONDEN DIEREN EN
VOORWERPEN

Terug te hekomen bij: C. v. d.
Heuvel. Maarten v. Hccmskcrkstr. 42
rood, actctaschTomina. KIcvcrparkweg
132. hccld in étui: A. Heilnc. An je*
lierstraat 25. zangboek; Scholtcn Zoc»
testraat 20, regenjasccintuur; v. Oven.
Krclagcstraat 8. glacé dameshand*
schoen; J. P. van Es. Ursulastraat 7.
bruine hond; Van de Gravcstccncti*
brug, fox-terrier, Fauna; J. G. Mcy.
Kiosk Kcnncmcrplein. jongensjas; N'icu»
wenhovcn. Spionkopstraat 34. Schoten;
gr. witto poes, Fauna; Obdam. Tcd.
van Berkhoutstraat 21. zw. witte poes.
Fauna; S. Top, Tcylcrhofjesstraat 1,
lorgnet; H. L. Pictcrs. Spaarnoog*
straat, damesring; C. G. Prinsen, Oost
1 ndicstraat 8. rijwiclbcl.mcrk: v. d. Hcrk
Zijlstraat 5, idem; Politiebureau Sme*
destraat, idem; Politiebureau Sme*
destraat. dumcsrijwicl; N. Kollaard.
Oranjestraat 102, grasschaar; F. Buh»
ning. Zijlstraat 65, sicrspcldje; B.
Schuit, Anthonicstraat 61, hecrenstrik;
P. Huberts. Botermarkt 20. gymnas»
tickschocntjcs; Goes, Langcndijkstr.
8 zw.. kinderschepje; Bruining, Ge*
ncraal Bothastr. 104, boodschappentasch.

MAILVERZEN DING VAN 19—26 SEP-
TEMBER 1926.

Ned. Oost Iodié Zeepost Rotterdam 22
Sept. 2 m.

Ned. O. IrnliC Mail Genua 21 Sept. 3.10 a.

Ie nazending 22 Sept. 1.20 a.

2e nazending 23 Sept. 2 a.

Engelsche Mail via Marseille 23 Sept.
12.05 a.

Aruba, Curacao, Bonaire, Mail 23, 24
Sept, 9.10 m.

Idem 24 Sept. 6.30 a.

Saba, St. Eustatius, St. Martin, Mail
24 Sept. 9.10 -m.

Noord-Amerika via Rotterdam 1) 21
Sept. 6.30 a.

Idem via Engeland 21, 24 Sept. 9.10 m.

Idem via Frankrijk 20. 21, 22, 24 Sept.
6.30 itt.

Canada via Engeland 21, 23. 24 Sept. 9.10 m-

Idem via Frankrijk 20t 21, 22, 24 Sept.
6.30 m.

Chili, Argentinië, Uruguay 23, 24 Sept.

3.55 a.

Brazilië (Pennambuco en Bahia) 23
Sept. 2 m.

Idem 24 Sept. 3.55 a.

Braz.lió (Rio de Janeiro en Santos 20,
23. 24 Sept. 3.55 a.

Zuid-Afrika 23 Sept. 9.10 m.

Egypte via Marseille 19. 26 Sept. 2 m.

Idem via Brindisi 22 Sept. 12.05 a.

Idem via Genua 22 Sept. 1.20 a.

Idem via Napels 23 Sept. 5.10 a.

Aden, Britscfa Indië, Arabic, Siam, Ma-
lakka, Australië, Nieuw Zeeland, Japan
via Marseille 23 Sept. 12.05 a.

Japan, a. Brieven en Briefkaarten 20 25
Sept. 7 10 a. b. overige stukken als Noórd-
Noord-Amerika.

Ceylon 23 Sept. S.10 a.

Singapore via Marseille 23 Sept. 12.05 a.

Br. N. Borneo via Genua 22 Sept. 1.20 a,
23 Sept. 2 m.

China a. Brieven en Briefkaarten 20, 25
Sept. 7.10 a. b. overige etukken 23. 25 Sept.
7.10 a.

1) Via Rotterdam alleen op verzoek van
afzenders. Boven adres vermelden per
etoOm;chip Nieuw Amsterdam,