44e Jaargang No. 13283 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Zaterdag 9 October 1926 ABONNEMENTEN per week f 0.27H, met geïllustreerd Zondagsblad f 0.32; per 3 maanden: Voor Haarlem «n de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) f 3.57H- Franco per post door Nederland 13.87J4. Afzonderlijke nummers f0.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken f0.57H; franco per post f0.65 ADVERTENTIENVan 1 tot 5 regels f 1 -75Iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel, B3 abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cent* per plaatsing, elke regel meer 15 Cents a contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs. Directie, Redactie en AdministratieGr. Houtstraat 93, Telefoonnummers: Directie 13082, Hoofdredactie 15054, •n Administratie 10724. Post-Giro 38810 Redactie 10600 UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Directeuren J. C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Drukkerij: Z.B. Spaarne 12, Telefoon 10122, 12713 Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, WIJkeroog, IJmuiden Beverwijk, ens,, enz. Driehuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 3521 DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG BLADZIJDEN. EERSTE BLAD AGENDA Heden ZATBRDAG S OCTOBER Schouwburg Janaweg: Gezelschap De 6peeldooe: „Lood Arch.'eet", 8.15 uur. Gemeentelijk Concertgebouw: Bazar der Goede Tempelieren van 2 tot 31 uur «i-zn. Museum vam KumeïaütjverheidTentoon Btelliqg van beeldhouwkunst van 10 tot 4 uur. J. H. de iBois, Kruisweg: Tentoonstelling ran Werken uit Noorwegen door H. van Steen wijk. Aula Kermemer LyceumTentoonstel, ling op aquariumgebied van 7.30 tot 10 u. Bioscoopvoorstellingen. Luxor Tearoom: Concert 8—11 uur. Gabaret Modern. Dansen. Optreden var. >erechil]«nde art teen. La Mascotte, Groote Markt: Dancing. Tivoli, Tempeliersetraat: Dansen. Heemstede: Valkanburg, Dancing van 4 tot 11 uur. ZONDAG 10 OCTOBER BtailNfchouwburg: De NegerrevuS f,Black People", 8 uur. Schouwburg Jansweg: Gezelschap De Bpeeldoo» ..Lood Architect", 8.15 uur. Gemeentelijk Concertzaal: Militaire klucht „Majoor Wonderolie". Gebouw Centrale, Spaarne 54: Cursusrer kadering van ,„De Dageraad", 'e oohtende 10.30 uur. Museum van Kunstnijverheid: Tentoon stel! ing van beeldhouwkunst, van 10 tot 4 uur. J. de Boie. Kruisweg: Tentoonstelling van Werken uit Noorwegen door H. van 6". een wijk. Aula Kennemer Lyceum: Tentoonstel ling op aquariumgebied van 2 tot 5.30 n.m. gn *.an 7.30 tot 10 uur n.m. Theater ,,Do Kroon", Groote Markt, Bioe- goopvoorstellwtg van 2 uur nam. af. Cinema. Palace, Groote lloutetraat: Bios Joop vooreteil iing van 2 uur nam. af. 'Luxor Theater: Bioscoopvoorstelling jran 2 uur nam. af. Scala.Theater, Kleine Houtstraat. Bios toopvoore fel iing var. 2 uur nam. af. Luxor Tearoom: Concert S—11 uur. Cabaret Modem. Dansen. Optreden van Verschillende artisten. La Mascotte, Groote Markt: Dancing. Tivoli, Tempeliersstraat: Dansen. DreefzichtDansen van 3 lot 6 en van 2 lot 11 uur n.m. MAANDAG 11 OCTOBER Museum van Kunstnijverheid: Tentoon so !;ng van beeldhouwkunst van 10 tot 4 uur. J. H. de Bois. Kruisweg: Tentoonstelling van Werken uit Noorwegen door H. van Bteenwijk. Theater ,.De Kroon", Groote Markt, Bios poopvoorsteüing 8 uur. Cinema Palace, Groote Houtstraat: Bios- jcoopvoorstel'.ing 8 uur. Luxor Theater: Bioscoopvoorstelling 6 uur. 6cala-Theater, Kleine Houtstraat, Bios poopvoors'elling 8 uur. Luxor Tearoom: Concert 811 uur. Cabaret Modern. Dansen. Optreden van Verschillende artisten. iLa Mascotte, Groote Markt: Dancing. Tivoli, Tempeliersstraat: Dansen. VIERSTERREN. EEN AANGENAME VERHOUDING MET BELGIë. Een van dc groo'sfe voordeden zoo niet het grootste, can dc goedkeuring van het Tractaat met België door Ne» dcrland zou een aangename verhouding met dat land wezen, die op dit oogen» blik „koel" heet te zijn. Verhouding tusschen wie? Tusschen u'c regeeringen of dc particulieren? Laat ons töch nuch» ter blijven. Als ccn Belgische particulier voordeel of genoegen van ccn Neder» laadschcn particulier ondervindt, stemt dat den Belg aangenaam cn zoo zal het wel blijven. Het tractaat zal hem een teleurstelling n:ct als een genoe* gen doen opvatten. En dc rcgccringen? Is het ook tus» schcn hen niet als een handt!, in ieder f't'val een w;sscling s an naar het uiter» ijkc hoffelijke stukken cn gesprekken, maar waarbij ieder zooveel mogelijk voordcel zoekt te behalen? En zal de Belgische regeering, nadat het tractaat door Nederland aangenomen zou zijn, in zakelijke onderhandelingen meer toegeven dan zij anders zou doen? Een dwaas die 't gelooft. Integendeel, wan» neer wij eenmaal dc domheid van de tractaats»aanvaarding hebben begaan, zal de Belgische rcgcering stugger wc» zen dan ooit. denkende: „de kaaskop» pen slikken alles". Betere verstandhouding is dus een voorwendsel om tot aanneming van het tractaat tc drijven en niets anders. Het is geen degelijk argument. Wat een-* ..koele" verhouding sticht en on* derhoudt tusschen volkeren is verschil jn karakter, temperament cn inzicht en dat wordt door geen tien welwillende tractaten opgelost. 1- dien zin zal er Susschen Rrussel en Amsterdam altijd „koelheid" blijven. HET KOLONIAAL INSTITUUT GEREED. Nu het zoover is en dit monument van Nederlandsche energie gereed ge» komen, mogen wij Haarlemmers daar in tweeërlei opzicht met eenigen trots aan terugdenken. Om een instelling en om een persoon. De instelling was het Koloniaal Museum, stichting van de Maatschappij van Nijverheid, dat jaren lang in het Paviljoen zijn nuttige taak vervulde; toen dc plannen voor het Koloniaal Instituut tot ontwikkeling kwamen was het aanvankelijk een pijn» lijke gedachte, van ens Koloniaal Mu seum afstand te doen, maar toen die eerste indruk voorhij was werd dan ook niet geaarzeld. De Maatschappij an Nijverheid stond hare verzameling af, het kleine week voor het groote; de vertegenwoordigers *ar. het departe ment Haarlem zelf op de algemeene vergadering, wij ciecnen te Leiden, werkten daartoe van harte mee. Het was een staaltje van samenwer* kirg, de groote kracht die monumen tale ondernemingen schept. En die zoo sterk gevoeld en beoefend werd door een persoon, wijlen den heer J. T. Cre- mer. Hij woonde niet altijd hier, maa'r vele jaren van zijn leven bracht hij in of hij Haarlem door; hij hield van deze streek en Haarlem waardeerde hem hoog. Meermalen hebben wij de gele» genheid te baat genomen om aan te toonen, wat deze groote Nederlander voor zijn land heeft verricht, zijn heele leven door en nog lang na den tijd. waarin anderen rust nemen. Het ko» Ioniaal Instituut was een van de groote ondernemingen van algemeen nut. waar voor hij gearbeid heeft; hij heeft de voltooiing daarvan niet mogen beleven, maar het is goed en rechtvaardig om op dit oogenblik den naam van Cremer nog eens in dankbare waardeering tc noemen. TENTOONSTELLINGEN. EXPOSITIES VAN KUNST ZIJ ONS DOEL Het Teekencol'ege ..Kunst zijn ons Doel" zal in het a.s. winterseizoen de volgende tentoonstellingen in de Waag aan het Spaarne houden: Van 14—24 October zullen exposec» ren N. Bastcrt te Locncn a. d. Vecht cn A. L. Koster te Heemstede, van 27 Oct.10 Nov. Mevr. W. Dijssclhof. Keuchenius en van 14—28 Nov. dc schildcr»etser A. J. van 't Hoff uit Den Ha*g. DE NOORDZEE- VISSCHERIJ. Nog steeds groote vangsten. Wij meldden rccds.datde uitkom» sten van het visscherijbedrijf de laat» ste weken buitengewoon gunstig waren. Ook deze week hadden dc booten weer groote vangsten; o.a. loste de ..Dcrika II" niet minder dan 1000 man» den. Het eigenaardige is, dat alleen dc schclvischbooten groote besommingen maken. Dc kustbooten die in hoofd» zaak op schoi visschen, geven slechte uitkomsten, zoodat reeds enkele booten worden opgelegd. Schreven wij onlangs dat alleen booten van dc V.E.M. met dc z.g. „Fransche" netten zijn uitgerust, thans vernemen wij. dat ook op booten van andere reedcrijen dit systeem wordt toegepast, o.a. op dc „Azimuth". „A-net a", „Christina Catharina" enz. Ook op deze trawlers heeft men gunstige resultaten met de nieuwe netten verkregen. DE KERMIS TE IJMUIDEN Veel winkeliers er tegen. WEL OF GEEN WINKEL WEEK? Vrijdagavond had in het Augusta» hotel te Umuiden een bijeenkomst plaats van het comité winkelweek, wel» kc bijeenkomst werd bijgewoond door 14 leden. Slechts één lid was afwezig. In deze vergadering is een stemming gehouden over het voorstel, de win» kclweek niet te doen doorgaan als pro» test tegen de kermis. Over dit voorstel staakten de stemmen. Met oog op den uitslag der stem» ming wilde het comité do vcrantwoor» ding niet op zich nemen en werd der» halve besloten, alle 300 deelnemers van dc winkelweek bijeen te roepen in een vergadering om zich daar over deze kwestie'uit tc spreken. Wij vernemen nog. dat het in de hc« docling ligt. om dc kermisvcrmakclijk» heden cn ook cafés gedurende de feest week tot 12 uur 's nachts open te hou» den. JUSHNY EN ZIJN BLAUWE VOGEL. Een stukje Russische cabaret-historie. Onze Russische teekenaar Wladimir Biclkine, zelf geboren Moscoviet en tot na de revolutie bewoner van Rus» land's merkwaardigste stad, heeft mij 't een en ander zitten vertellen over Der Blaue Vogel cn den directeur van ,dif cabaret»theater J. Jushny. Der Blaue Vogel heeft natuurlijk z'n oorspronkelijke nummers op bet programma, maar als geheel is»ie niet origineel. De stichter. Jushny. heeft zich laten inspireeren door het cabaret ..La Chauve Souris" van Nikita Balieff. dat te Moskou op 29 Februari 1908 werd opgericht en tot op den huidigen dag zijn triomfen in Europa viert. La Chauve Souris (De Vleermuis) kan. anwege den datum, maar eens in de vier jaar zijn oprichting herdenken, maar zelfs in den huidigen tijd van jubilea is dat genoeg, al mis je zoowel het zilveren als het gouden feest. Nikita Balieff, een buitengewoon conférencier en een acteur van talent, was oorspronkelik aan het Künstler Theater van Stanislovsky verbonden, tot hij in 1908 zijn cabaret»troepje bij» eenbracht, en in den Parijschen stijl begon in een kelder, waar 't publiek op ruwe houten banken zat. Het was ntusschen een selecte gelegenheid, het» geen zich duidelijk demonstreerde in den cntrée»prijs, die overeenkwam met zes Hollandscho guldens. Aanvanke» lijk had het cabaret geen uitgesproken karakter, maar later ontwikkelde het zich volgens de karakteristiek die wij nu in Der Blaue Vogel zoo bewonde» ren. Het had groot succes en breidde zich spoedig genoeg uit. De kelder werd een zaal; een foyer kwam er ook. Jushny. een Jood. kwam uit Odessa naar Moskou. Aanvankelijk was hij tooncelspeler in karakterrollen van het tweede plan. Onze tcckcnaar herinnert zich hem als een tachtigjarigen ouden muzikant in een stuk van Turgeniev. Hij speelde in het Dramatisch Theater te Moskou. Later gi^C hij naar Balieff over c" Had als cabaret«artist bij hem op. Ook als conférencier. In 1916 stichtte hij Jushny's theater. In buitengewoon ongrammatisch Duitsch geeft hij daarvan een beschrij» ving in hot programma, die ik hier vertaald laat volgen: „In 1916 heeft iemand mij te Moskou tot artistiek leider gebombardeerd en een schouwburg geopend onder den naam ..Jushnys Theater". In dien schouwburg werd een tooneelkapper aangesteld die Tcrsianz heette. Hij was een Armeniër, en hij placht mij dage» lijks tc vragen waarom ik niet direc»' teur in plaatst van slechts artistieke leider zou worden. Toen heb ik hem de eeuwige raag gesteld: „Waar haal ik 't geld andaan?" Hij zei: „Dat is een kicinig» hcid. U kent iedereen in Moskou. Schommel een compagnon op die het geld fourneert cn breng zelf uw arbeid Dit idéé lokte mij aan, en ik ging een compagnon zoeken, maar iedereen antwoordde, dat me-D in dien tijd zijn geld beter kon beleggen dan in schouw» burgen, en bovendien vroegen ze alle» maal hoeveel ik zelf bijdroeg behalve den naam Jushny. Maar m'n kapper Tersianz hield er niet over op. „Jushny", vroeg hij 's avonds, als ik mij schminkte, „hebt u 't geld al?" En ik legde hem uit dat er nu wel iemand was die er geld in wou steken, maar dat hetzelfde van mij ook werd verlangd. „Wel", zei hij. „dan doet u het ook". „Als ik het had, zou i'k 't je wel verteld hebben". „U hebt het", zei hij, en verliet m'n WESTERSCHE BESCHAVING. In Turkije is de Westersche beschavingsevolutie, In de laatste jaren met bekwamen spoed gegaan. De nieuwe heeren namen d'een na d'andre resolutie En als gevolg heeft menige traditie afgedaan. De Turk droeg vroeger steeds in internationaal gezelschap De. fez als onderscheidend teeken van zijn waardigheid. Sinds kort draagt hij den kaasbol en die staat hem wel knap Maar daarmee is hij toch zijn Musselmansche type kwijt. Er is daarnaast nog menige verandering gekomen, Zooals bijvoorbeeld dat een Turk maar eenmaal trouwen mag. Terwijl in de aloude hoofdstad wie had dat durven droomen? 't Verbaasde volk in deze dagen 't eerste standbeeld zag. Niet slechts op dit terrein heeft Kemal, Turkije vergeleker Met 't Westen, dat hij immer nog aanziet als verlicht. Zoo heeft hii. nadat hij in Monte Carlo had gekeken, 't Roemrucht paleis des sultans tot speelhol ingericht. Zoo schrijdt beschaving voort, hoewel er veel nog valt te lterfcfl. Want zijn er nu al veel aan drank of opium verslaafd? Weet men wat Charleston is en boe gifgas te fabriceeren? Zoolang de Turk dit nog niet kent is hij nog niet beschaafd. P. GASUS. kleedkamer. In de pauze kwam hij terug, toonde mij z'n geldbuidel cn zei: „Hier heb ik een paar duizend roebel. Ik ben er zeker van dat ik 't geld terug zal krijgen als u het verdiend hebt". In December 1916 heb ik toen zelf een schouwburg gehuurd. Zoo ziet u dat de werkelijke oprich» ter van Der Blaue Vogel, de kapper Tersianz is, en als ik of iets anders mijn theater u niet bevalt, is dat niet mijn schuld, maar die van den kapper". De geëmigreerde, reizende Blaue Vogel de naam is ontleend aan Maurice Maeterlinck's meesterwerk J' Oiseau Bleu" begon zijn arbeid pas 1922, te Berlijn, en kreeg het groote succes dat ook te Haarlem zoo ondub» bel zinmig gebleken is. Als conférencier is Jushny geen wonder, maar als regis» seur en leider en organisator voor» al ook als kunstenaar is hij in dit merkwaardige genre een buitengewoon ir-ensch. R. P. DE AUTOBUSDIENSTEN IN ONZE STAD De onderhandelingen met de Brockway. Wij hebben indertijd reeds medege» deeli, dat er onderhandelingen gevoerd worden tusschen het gemeentebestuur en de directie der Brockway over een plan om autobuslijncn te openen voor het verkeer met de buitenwijken on* derling en met het centrum der stad. Die onderhandelingen worden nog steeds voortgezet. Wij kregen den indruk, dat er veel kans is. dat overeenstemming bereikt zal worden. Nadere bijzonderheden zijn er even» wel nog niet mede re deelen. HET CONFLICT IN HET TAXI-BEDRIJF. NACHTVERGADERING CHAUFFEURS. Omtrent de besluiten die heden» nacht door de vergadering van het personeel der Amsterdamsche Rijtuig Maatschappen is gehouden (welke ver» nadering was uitgeschreven door de afdeeling Haarlem van de Ned. Unie van Arbeiders in het Automobielbe» drijf, aangesloten bij den Centralen Bond van Transportarbeiders) wensch» te men ons vooralsnog geen inlichtin» gen te verstrekken, daar door het be» stuur besloten was nog niets naar bui» ten bekend te maken. Wel vernamen wij dat de vergade» ring goed bezocht was en dat door de heeren Sormani cn Mars v.crslag is uitgebracht geworden van de gehouden conferentie met den directeur der A. R. M. te Amsterdam. Voorts vernamen wij dat hedenoch» tend te Rotterdam in een hoofdbe» stuursvergadering deze aangelegenheid gesproken zal worden jn verband met de verder te nemen maatregelen. DE NIEUWE WELDADIGHEIDS» POSTZEGELS. De nieuwe weldadigheidspostzegels voor bet Kind welke in December a.s. zullen worden uitgegeven, zullen de frankeerwaarden hebben van 2, 5 10 en 15 cent. De verkoopprijs zal respec» tievelijk bedragen 4. 8. 13, en 18 cent. De zegels zullen dragen de wa pens van de provinciën Noord»Hol- Iand, Zeeland, Utrecht en Friesland. ARBEIDERSTOONEEL VEREEN. „VOORUITGANG". Door deze vereeniging wordt op 16 October opgevoerd het tooneelstuk van Herman Heyermans „Schakels". Zaterdag 23 October. wordt een feestavond georganiseerd. DE ASPHALTEERING. DE VERLICHTING EN DE „HEROPENING" DER KONINGSTRAAT. KORT EN BONDIG. In Italië is de doodstraf weer inge* voerd voor vergrijpen tegen den ko» ning, de koningin, den kroonprins en den ministerpresident. Voor de be» trekkingen van beu! en beulsknecht hebben zich reeds 15 candidaten aan» gemeld. Na de cycloon in Florida zag een grondeigenaar tot zijn stomme verba» zing dat op zijn onbebouwd bezit een volledig huis met schuur en garage lagen. Later bleek dat de storm ze een» voudig in hun geheel had opgenomen en op zijn land gewaaid. In Londen neemt men thans proe» ven met een nieuwe bestrating bestaan» de uit klinkers bedekt met een speciale harde rubberlaag. Mussolini, die reeds vijf portefeuilles n zijn kabinet heeft, is thans ook op* perbeveihebber geworden van de Na» tionale Fascistische Militie. Te Londen vertoeft thans ter be» studeering door medici, een 13»jarig Roemeensch meisje, wiens gezicht plotseling zonder eenige merkbare reden, tal van strepen in de huid ver» toonde, -terwijl stiletos door de lucht vlogen en speelgoed plotseling ver* dween. Deze geheimzinnigheden gebeurden toen zij :n observatie was te Weenen. doch hebben zich te Londen totnutoe niet herhaald. Tijdens een galavoorstelling te Kopenhagen, ter eere van een bezoek van den Finschen president Relander, deed zich een incident voor, toen eeni» ge communisten van de galerij biljet» ten naar beneden wierpen, waarop ge» drukt stond: Weg met den bloedhond Relander. De Koningstraat schitterend geïllumineerd. In den nacht van Vrijdag op Zatcr* dag is een proef genomen met de feest» verlichting van de Koningstraat. Het gereed maken heeft vele uren arbeid gekost, maar de resultaten waren dan ook buitengewoon: de verlichting doet het bijzonder goed; onze stadgenooten zullen er zich hedenavond van kunnen overtuigen, zooals enkele late voorbij» gangers heden nacht reeds deden. Aan beide zijden van dc straat is op zekeren afstand ccn piek tegefi dc hui» zen aangebracht, in drie kleuren ge» schilderd, namelijk groen, rood en geel. Ook dc clcctrische lampjes zijn in die kleuren Een slinger van gewone lampjes leidt naar boven, waar aan het eind een ster van een witten on» .dergrond is gemaakt. Ook deze ster wordt met gekleurde lampjes verlicht. De ontwerpers en uitvoerders van deze illuminatie, de Gebrs. Van der Tuin. hebben wel eer van hun werk. Heden, Zaterdagmorgen te 11 uur zou de straat officieel geopend worden. Een meisje zou een over dc straat gespannen lint doorknippen, waarhij de heer Max Weber. een toespraak zal houden. Hierna zou het bestuur der Koningstraatvereeniging door den heer Van Tetcring in zijn Oud»Hollandsche kamer worden ontvangen. DE RIJKSSTRAATWEG AMSTERDAM—HALFWEG DE R.-K. KERK TE HALFWEG. We hebben reeds uitvoerige mede* deelingen gegeven over het afbreken der R.K. kerk te Halfweg. Thans wordt de juiste datum, waarop de kerk moet zijn afgebroken en het terrein moet zijn opgeleverd medege» deeld. Een en ander moet namelijk op 15 Juni 1929 kunnen geschieden. DE S. D. A. P. De opening der Kamers. Vrijdagavond werd in De Centrale een druk bezochte vergadering gehou» den van de federatie Haarlem der S.D.A.P., onder voorzitterschap van den heer J. A. Scholl. In zijn openingswoord werd door den voorzitter medegedeeld. dat het eerst in de bedoeling van het bestuur had gelegen om een huishoudelijke vergadering te beleggen ter bespreking van het verdrag met België, maar om» dat er nog een bespreking in het partijbestuur over deze aangelegenheid moest plaats vinden, konden de hier* toe aangezochte sprekers (waarvan er een het pro en de ander het contra zou hebben verdedigd) niet aan de uit* noodiging van het bestuur voldoen. Voorts deelde de voorzitter mede dat op 20 October in het Blauwe Kruis door de Soc. Dem. Vrouwen Club een groote vergadering gehouden zal wor» den, in verband met de thans ingezette propaganda onder de vrouwen; daar zal door mej. Ali-da de Jong. hoofdbe» stuurslid van de Bond in de Kleeding» industrie gesproken worden; ook zal deolamatie plaats vinden van den heer Sternhei m. Hierop werd door den penning» meester der federatie, den heer Maar* schall het driemaan-delijksch financieel verslag u:tgebrachf, dat door applaus en met een woord van dank voor de verrichte werkzaamheden werd goed* gekeurd. Daar er geen voorstellen voor de Ge» westelijke vergadering waren inge-ko» men, werd tot de candidaatstelling voor het bestuur van het gewest Noord» Holland Zuid overgegaan, waarbij alle aftredend en werden herkozen. GEREF. KERK TE ZANDVOORT. DE HEERF.N v. EFGHEN EN VEENSTRA. De lezen in De Standaard: Naar we vernemen hebben de lieeren V. Eeghcn en Veenstra opgehouden lid te zijn van de Geref. Kerk van Zand. voort buiten het kerkverband en'zijn ze'derhalve geen ouderlingen meer van die gemeente.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1926 | | pagina 1