FLITSEN HAARLEM'S DAGBLAD TRANS-JORDANIë. STADSNIEUWS FEUILLETON ZIJN KLEINE MEISJE UNGS DE STRAAT VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 715 KNUTSELARIJ MAANDAG 11 OCT. 1926 TWEEDE BLAD De Wahhabieten en de rol van Ibn Saoed. (Bijaonder® correspondentie.) Tramsjordoniö behoort tot het Britache mandaatgebied van Palestina, maar het is' van den aanvang af onder eo» J>ijzonder regime geeteld en gelijkt thanai*.'i{ wetten er. bestuur betreft meer op het Britsche mandaat van Mesopotamia, zij het dan ook, d»' het tengevolge van zijn algemeeue ach terlijkheid op dezen weg nog niet zoo ver i* gevorderd. Tranjordaniè vor.nt naar bui ten een in velerlei opzicht zichzelf bestu rend Arabisch Emiraat. Het land «en ongeveer 50 60 K M. breeds strook, die in het Weiten plotseling in liet «lal van den Jordaan eindigt, in het Oosten allengs in de woestijn uitloopt. Het bergland ie op sommige plaatsen zeer vruchtbaar, maar in de tegenwoordige omstandigheden van het land ligt het met zijn buitenge woon sohaarsche en arme bevolking voor het groot«te deel braak. Nauwkeurige" tel 3;ng van de bevolking heeft nog nooit plaata gehad; de schattingen varieeren tue- echen 130.000 en yjO.OCö zielen, waarvan echter slechts een kle.n deel in de dorpen van Liet Noorden en in de drie steden van het gebied, in Amman, de hoofdstad van het land, in Es Ealt en Kerak, waarvan het aantal inwoner* zeker niet grooter is dan 20.000, ie gevestigd. Het grootste deel van de bewoners, in het bijzonder van het Oos ten en het Zuiden dea lands zijn zwerven de Bedoeinen. Een eigenaardig element van de bevolking zijn de ■ongeveer 1C.C00 T*jerke«ren, die ongeveer 50 jaar geleden door sultan Abdoel Hamid na den Rus sisöh-Turksahen oorlog hier werden geïm porteerd en die zich in kleeding en levens w ijze thans nog van de overige bevolking onderscheiden. Hier zoowel als »n Syrië houden de* Tsjerkeasen, die ook ir. den Turkschen tijd de steunpilaren van de Os maar. sche centrale regeering waien, vaat aan de mogendheid, die het mandaat uit oefent en tij zijn he: voornaamste be standdeel van de mheemsche gendarmerie en de poli*.;etroepen. De heerscher in TransjordasrJ i« Emir Abdulla, een zoon van Koning Hoessein, die in jaren 1916 tot 192* Koning van Hedjas is geweset en een broeder van Feisaal, die in 1919/20 koning van Syrië was en later koning van Mesopotamia i> geworden. Emir Abdulla nam de regee r«ng van Transjordaniö in Februari 1921 over; van dat ougenblik af zijn door de Britsche regeering' twee maal bekemlma- ngen gedaan, die de staatsrechterlijke ba ses vormen van hei Emiraar. Iq Bepiembtr 1922 heeft de Br tsche regeenng den Vol ken bondsraad medegetfeeid, dat de op «fe Balfourverklaring gebaseerde bepalingen betreffende een Joodache nationale woon plaats in Palestina met op 1 ransjordanie van toepaaeing zouden zijn. Groot-Britian- ci<- in Transjordanie door een „politiek officier" vertegenwoordigd, die re-sort* er t onder den Brk»hen hoogen comtnUeari* vuor Palestina. Op 25 April 1923 heeft de liooge commiaatfri* voor Palestina in Am. man verklaard, dnt de Brit- In- regeering het bestaan van een onafhankelijke regee ring in Transjordanië onder Emir Abdul la wilde erkennen onder voorwaarde, da: deze regeermg constitutioneel zou zijn en de Br 'che regeering in d« gelefrnhr. l 7 u «tellen, haar international verplich tingen met betrekking tot het r isndaatge bied van Transjordanie na te komen. Er r u dus voor Transjordanië evcr.ais vooi 31e*opotamiê fen op deze!fd$ wijze als de h\ r: ohe nationalisten thans voor hun land verlengen) een Grondwet worden uit- gewerkt en een verdrag voor een bepaalden tijd tusschen Transjordanie en Enge land worden ge dolen, om de we«l«rkee- rtgo betrekkingen te regelen. Afgezien van verschillende voorbereidende maatre gelen is het echter tot dusver tot deze be de maatrogdlen niet gekomen. Transjor danie heeft nog altijd geen grondwet cn de verhouding ten opzichte van Engeland ie niet nader vastgelegd en :a vrijwel af hankelijk gebleven van de wi«aelcnde etroomingen der Britsche politiek te Lon den en in Jeruzalem. Emir Abdulla. die van zijn vader autocrat ie rhe neigingen heeft geëerfd en aanleg heeft voor ver kwasting, verheugt zich niet in de alge meenc sympathie. In vroegere jaren is.he* herhaaldelijk tot opstanden regen zijn re gime gekomen. Ook de Wahhnbietcu, aanhangers van Ibn Baoed, «ten erfvijand Min het geslacht Hoessein, hebben in vroe gore jaren herhaaldelijk, zij het ook ron der -uecee, Transjordamö aangevallen. On der het miniater presidentschap van R'za Pachacr R kabi, 'n bekwaam man cis onder Koning Feissal ook minislrr president in Damascus was, ia het land voorgegaan. Twisten tussriien Emir Abdu'ia en den ministerpresident leidden t"t diens ont slag. zijn plaat werd ingenomen door Ifassan Chalid Pacha en onder de in aan tal vermeerderde Britsche adviseurs van de verschillende ministèr es zijn in bet land ver-cheidcne hervormingen begonnen. Het land is in economisch en cultureel opzicht buitengewoon arm en achterlijk. l>e Hcdjasspoorweg doorkruist het Ooste lijke deel in Noord-Zuideiijke richting. Maar van Amman, de hoofdstad van hel land, die ongeveer in het centrum ligt, gaan slechts drie treinen per week naor Deraa an het Noorden, vanwavr zij aas sluiting hebben naar Haifa. Verder één trein per week naar Maan in he* Zuiden, vanwaar door het gebied Hedjas hl liet ge heel geen geregelde aanslu.vingen naar Medina meer be&'aan. Het aantal lagere schoieq is gering, middelbare en hoogere «cholen zijn er niet. Evenmin zijn er den of geestelijk leven, van welken aard ook. Tus -oben het snel opkomende Pales- na mot zijn rijk en veelzijdig leven en Transjordainié, welke landen alleen door den Jordaan zijn gescheiden, boe<aat in ieder opzicht een zeer groot verschil. Afgezien van de armoedigheid heeft Transjordanië voor het Bnteohe wereldrijk een politieke en territoriale betee.enis Het afgeloopen jaar werden de grenzen van bet gebied uitgebreid, om deze beteeken ten volle tot haar recht te laten korm-n. In verdrag, da» Bir Gilliert Clayton %1 Britscli gevolmachtigde m November 192Ó rnet Ibn Saoed, den Sultan van Njed en Koning van Hedjas. beeft gesloten. werd de Noonigrens van Njed aldus vasigesteM. «iat het Brireohe mandaaigebivd van Trans Jordanië een gemeen«chappelijke grens b<-t mandaatgebied van Mesopotam n de Syrisohe woestijn kreeg. Op c'ea wijze is nu de toesiind ontstaan, dr van Palestina uit, van Jeruzalem Haifa, een directe weg over Tronsjordamio naar Meaopotamfiè leidt, dr» mUluitond onder Briteolten invloed «aat en die la'er door een epoorwag, dezen winter echter reede door een vlieglijn zal worden ge vclgd, die van Egypte via Palestina en Amman naar MeeopotamiC on vandaar ver der naar Indic zal gaan. Deze uitbreiding van het gebied van Transjordamé in bei Noorden moest gevolgd worden door een uitbreiding in het Zuiden, waar het vjllaje* Maan aan het gebied van Irari'jordaatie werd toegevoegd. Het gebied van Maan, een belangrijk kruispunt aan den hedjas- epoorweg, mei de daarbij beiioorunde ba- ven van Akaha aan het Noordoostelijke einde van de Roode Zee, w:i« ree<is voor den wereldoorlog een van de punten, waar op het Bngelech-Egyptische bestuur het oog had gericht. Na den wereldoor.jg kwamen Akaba en Maan bij het konink rijk Hedja«. Na den val van de dynastie Hoessein werden zij eeh'er bij het Britsche mandaatgebied van Transjor lame gevoegd H«t zijn thane woeste en onbelangrijke <^e bieden, d e slechts door wemige Bedoeïen worden bewoond.' De Britsche regeering i« echter voornemens, Akaba ute te breiden tot een haven en een nijlijn van Maan naar Akaba aan ie leggen aldus liet Trans jordaan sche gebied een dinrten toegang tot de zee te verschaffen. Voor fiet geval van ontruiming van liet ten Westen van bet Suezkanaal gelegen Egyptische gebied door de Briisahe troepen, «iie zich in dc kanaalzone en op het schiereiland Fir.ai zullen terugtrekken (wat binnen afzien ba ren tijd waarschijnlijk Kan worden geacht) zal het bezit van een haven in Akaba, die ook al* vlooi basis diens', kan doen, van groot belang worden. Eerigen tijd geleden hebben het gebied en het bestuur van Trans jordaniè lie: on derwerp van langdurige onderhandelingen uitgemaakt t us «dien het Fran«che mar. daaUiestuur van 6yrië en het B: tscbe n Palestina. Transjordanie vormt de Zui«i grens van het Droezengebied in den Hui ran en volgens verklaringen van Fran sche zijde hebben de op -tandelingcn in fcjyrië uit Egypte wapenen en gel izendin gen door Transjordanie bereikt. In verband met de dunne bevolking «ftn Trsnsjorda nië zouden dergelijke zendingen moeiiijk te coniroleeren zijin geweest. Zonder ,wijfel gingen de sympathieën van de Transjor- deahsche bevolking uit :iaar de 6vr sche opstandelingen. Emir AtiduUa zelf wa- ooraptonkeiijk naar Transjor.lin e gegaan um van daar uit naar Damascus op te trek ken en aanspraken op de troon te berde brengen, waarvan zijn broeder Feissal door de Fransclio 'roepen was verdreven. De minister-president van Transjordanie AM Riza Pacha er Rikab:, was zelf mi nie ter pre udent te Damascus geweest en aan genomen kon derhalve worden, dat hij geen overdreven sympathie voor de Fran ^chen koesterde. Niettemin gelukte het het Britsche mandaatbestuur en de Transjor- daansclie autoriteiten de rust in Tran fjor den iö geheel te handhaven en de neutra liteit te bewaren. Het getuigt van de han digheid en d» elasticitei; -.ar. het Britsche mandaatheetuur. Dit in tegenstelling xnc-t het militaristisch-bureaucratie >ne beheer van de Fransohen. Aan dit Britsche be heer voornamelijk ie het te danken, dat de opstand in Syrië nóch naar Meeopoti nóch naar Palestina of Tran«jordanië is overgeslagen, ofschoon deze gebieden bijna geheel zonder Britsche troepen zijn en de bescherming er van uUelui'en^ is toever trouwd aan inheemsche politie troepen, die «nder leiding etaan van slech's enkele Britsche officieren. Oh. BOND VAN BAKKERS GEZELLEN. Het 30>jarig bestaan der afdeeling. Een feestavond in „Bloemhof". iDe afdeeling Haarlem van den, Al» gemeen,en. Nederlandschen. Bond van arbeiders(sters) in het Bakkers» Choco» lade», en Suikerbewerkingsbedrijf, vier» dc Zaterdagavond jn het gebouw Bloem» hof. haar dertigjarig bestaan. Toen de voorzitter der afdceiing, dc heer A. van Es, de feestelijke bijeen» komst opende, was een groot aantal belangstellenden bijeen. De heer van Es heette het hoofdbestuur in het bij» zonder welkom, (dat vertegenwoordigd was door dc heeren A. Hillabregt,, I. Goudsmid en B. Roeg) en het kader der Haarlcmschc arbeidersbeweging. De voorzitter wijdde verder n«iet uit over de historie en den strijd van de organisatie, omdat de heer Hillabregt, die in zijn feestrede wel ter sprake zou brengen. De uitstekende muziek van de jazz band .JCitty" vormde een goede over» gang naar het optreden van de leden der lam.lie Van Laar vader, moeder en zoon welke zich, zoowel vóór» a!s na de pauze, gedriccn cn afzonder» lijk, verschillende malen deden hooren. De humoristische coupletten en de serieuze levens!iedere-n werden goed ver» tolkt en hadden dus veel succes. Vooral het nummer „De gelaarsde kat" genoot grootcn bijval. De feestrede van den heer Hillabregt, vormde ccn belang» rijk onderdeel van het programma. Wij ontlcenen aan het gesprokene een cn ander. Voor hetgeen de Ijceren van Es. Bcets, de Graaf, cn de Braai, in den loop der Jaren voor de organisatie heb» btn verricht, had dc heer Hillabregt. slechts woorden van lof. Hun arbeid voor den bond heeft resultaten gehad. Spreker weidde uit over het verschij» scl dat de arbeiders in het chocolade» bedrijf in Haarlem nog niet allen ge» organiseerd zijn. Vooral omdat in hun bedrijf nog onhoudbare toestanden hecr^chen is het wonderlijk, dat zij niet inzien, dat organisatie hun plicht is. Spr. hoopt dat zij een voorbeeld zul» len nemen, aan de meisjes die lid zijn van A. J C., en die zich hebben aan» gesloten bij haar organisatie. Dc broodbakkers» en bezorgers vor» men hoofdzakelijk dc georganiseerde gelederen. Geen wonder dat hun pa= trooos respect hebben voor den bond. De heer Hillabregt wees met nadruk op den zeer gezonden toestand die bij dc Haarlcmsche Brood» cn Meelfabriek heerscht. Want dank zij de actie der or» ganisatie en de medewerking van de leiding van het bedrijf, worden daar op het oogenbük de hoogste loonen bc« taald. Nadat spreker het wetsontwerp Talma inzake bakkersarbcid had bc« handcld, merkte hij op dat die strijd in de toekomst ligt. die tot gevolg moet hebben een op verschillende pun» ten gewijzigde wetgeving. De heer Hillabregt wenschte de leden der afdeeling geluk met het afdcelings» bestuur, dat geen taak te zwaar cn geen arbeid te moeilijk vindt. Vervolgens deed spreker ccn beroep op de vrouwen van de leden. Zij moe» ten haar mannen» terzijde staan cn een goed vereenigingsleven helpen bcvor» deren. Tenslotte zeide de heer Hillabregt. dat iedereen eens zeer ter harte moest nemen, de dichtregelen van J. Weiland •die dc heer van Es, boven het voor» woord in het programma had laten drukken, en waarvan dc slotzin luidt: „Wij bouwen den tempel der menschen» ziel vcrecncnd aarde's blonde, cn donkere zonen".... Namens de uit dc leden gevormde commissie bood dc heer J. van Wunpik het afdccÜngsbestuur een vlag aan. vervaardigd naar ontwerp van den heer Han. door dc firma van Oven te den Haag Het fraaie doek. uitgevoerd in rood. blauw en geel. draagt den naam der afdeeling Haarlem. Deze viag was een zeer welkom geschenk, daar het oude vercenjgiogsdundock, in een strijd van meer dan twintig jaar, sporen van verval begon te loonen. De voorzitter dc heer Van Es dankte dc commissie uit de leden, en dc leden die het geld hadden bijgedragen. De arbeid van de hccren J. Bergman en H. Sikkesz, die zich belastten met het inzamelen der giften, werden met ecn extra wtford van dank gewaardeerd. Vóórdat het bal begon herinnerde dc voorzitter «log aan het werk van den dichter Adama van Scheltema, die on< deranderen in „Roode Roeping", den arbeiders toeriep dat zij zich cendrach» tiglijk achter hun vaandels scharen moesten Dat het bal, tot na middernacht duur» dc, en zeer geanimeerd was, behoeft geen betoog. Je hebt een uurtje niets speciaals te doen mooie gelegenheid om een paar knutselwerkjes te doen eerst dat losse handdoc» kenrekje alleen maar ecn kwestie van het aanzetten van een schroef maar eerst even die extra haken in de klcer» kast maken je neuriet een deuntje, terwijl je overweegt, waar ie die haken zult indraaien herinnert ie dat de ha» ken beneden zijn, dus je zult eerst even die deur in orde maken ontdekt na eenlgc moei te, waar de deur klemt beseft dat het noodza» kclijker is om eerst die druppelende kraan te re» pareeren en stelt een on» derzock in waarna ie de krant in dc bus hoort vallen. be« grijpt dat het bijna etenstijd is en de klusjes voorloopig laat wachten. (Nadruk verboden) Ufl het Engelsch van L. G. MOBERLY. Vertaald door P. P. T. (Nadruk verboden). 19) „Ik geloof dat zc nooit als ccn echte moeder zal zijn", zei het kind ernstig., en zc voegde cr wijs aan toe, „moeders zijn zoo verschillend. Maar als u zoo» veel van haar houdt wil ik ook mijn best doen om veel van haar tc hou» den", zei ze. terwijl ze hem met oogen vol bewondering aankeek, „ik wil al» tijd probccrcn te houden van hetgeen waar u van houdt". „Zoo, meen je dat, kleine meid?" Gilesstreelde zacht over haar donker haar en keek glimlachend op haar neer: „Jc bent een lieve, hartelijke schat, hoor meisje!" De tranen kwamen Sylvia in de oogen en zc vlijde haar kopje tegen Gi'es' a m. „Wat ccn fijngevoelig kind toch", mompelde Giles, terwijl hij nog eens over haar hoofdje streelde cn nog eens in haar lief ontroerd gezichtje keek; „hoor eens, Sylvia, ik zou zoo graag iemand willen hebben, die altijd op jc kan passen en altijd bij jc kan blijven cn waar jc veel van gaat houden; nu komen cr vanmorgen vier dames; als jij nu hier komt zitten met jc boeken kan je me zoo straks cfcns vertellen wie jc het aardigste vind. Als we nu dezelfde aardig vinden zullen we zien of die net bij jc zou willen komen, voorgoed". Het kind knikte glimlachend. Zij was een gemakkelijk kind, maar Giles wist dat haar volgzaamheid eerder ccn ge» volg was van karakterkracht dan van gebrek aan karakter, want hij kende Sylvia lang genoeg om tc weten, welk een krachtige natuur achter die cm» stigc oogen cn dien ferm gesloten mond verborgen was. Hij had haar wonderlijke zelfbeheer» sching gezien, iets buitengewoons voor zoo'n jong kind cn hij had ccn voor» gevoel dat cr eenmaal uit haar een zeer sterke persoonlijkheid zou groeien. Gehoorzaam als zij was, ging zij dc kamer waar de tijdelijke kinderjuf» frouw zat te naaien, wat ze zoo nu en dan onderbrak door een detective«ver» haal te gaan lezen weer zachtjes bin» nen, nam het boek. waarin ze had zit» ten lezen cn nestelde zich in een groo» ten leunstoel naast het raam. ecn ge» schikt plaatsje, vanwaar zc Giles' gc* zicht kon zien, terwijl hij Over zijn schrijfwerk gebogen zat. „Ik vind het heerlijk om naar Mon» sicur te kijken",1 zei zc tot zichzelf; zc noemde haar voogd met den naam, dien ze bij het begin van huTi kennis» making gebruikt had", „hij ziet er zoo vriendelijk uit. dat ik niet genoeg naar hem kijken kan". Giles pen bewoog een half uur lang regelmatig over het papier en Sylvia was verdiept in haar bock; doch zoo nu c;i dan kon zc niet nalaten naar haar voogd, die voor haar jeugdige verbeelding nu eens den ccncn, -dan weer den anderen held uit haar sprookjesboeken verpersoonlijk» te. met giootc. aandachtige oogen te kijken. Dc klok op den schoorsteen» mantel sloeg elf uur, voordat dc stilte in dc kamer verbroken werd door ecn tikken op de deur „Er is een dame, die u wcnscht te sptckcn, meneer", kondigde de lift» jongen aan en in het nu volgend uur had dc jonge man, die zich intussclien daarmee niet zoo heel erg op zijn ge» mak gevoelde, vier James op bezoek, die allen even verlangend waren om voor de/.c betrekking aangenomen te worden. Het was dc eerste maal in zijn leven, dat Tredman genoodzaakt was ccn dame, die in aanmerking wilde ko» men voor een betrekking, te onder» vragen. Hij had gruwelijk het land aan dc hccle vertooning cp had één hart» grondigen wensch, nl., dat hij zc alle» maal aan kon nemen, zoozeer trof hem de hunkering in hun oogen. Aan ieder van haar legde hij zoo beknopt moge* Je Amsterdam De botsing. Parmantig stapte de keurig gekleedc dame m'ct de onin.atuurlijk*paarse wangen, het knotsvormig parasolletje stevig onder de-n arm gekneld, door dc Kalverstraat. Stappen is misschien het juiste werk» woord niet, want op zulke hooge hak» ken, als waarop deze dame zich voort» bewoog, loop je niet. Je schuift er op voort, heeft eens de vrouwelijke deskundige mij verzekerd. Maar wij kunnen dit verder in het m dden laten. Keeren wij naar de modieuse dame terug. Zij kee-k eens rechts, zij keek eens links, spiegelde zich naar wel'be» hagen in de groote winkelruiten en was blijkbaar over het spiegelbeeld ten zeersbe tevreden. Achter haar wandelden drie veel jongere, scxc*gcnoot«n, onderscheiden* 1 ijk kort, korter en nog korter gerokt. Plotseling gebeurde cr iets. Er gc* beurt in Amsterdam altijd wat. Dc dame was genaderd tot een steeg, die in de Kalverstraat uitmondt en zich aan dc andere zijde weer voortzet in ecn andere steeg, met ecn anderen naam. Uit de eerste steeg kwam een wan* delend wielrijder, duidelijker gezegd: ccn man met een fiets aan de hand. Eigenlijk gezegd was het geen man, want hij bleek een onmensch te zijn. Hij sjouwde maar door rnet zijn fiets, zonder zich aan dc schuifelende Kal» vers tra ters tc storen cn blijkbaar met het doel, de straat over te steken en de tweede steeg in te gaan. Toen ge» beurde het vrcesclijkc dat hij met het vuile, modderige voorwiel van dc fiets in% aanraking kwam met ecn ragfijn, teer. lichtkleurig ("t was beige) been* bekleedsel van de modieose dame. Ik heb al geboekstaafd dat haar wan» gen van een onnatuurlijk paars waren. Welke kleur zij nu aannamen, toen het haar van woede naar het hoofd stijgen» de bloed door dc dikke poederlaag ging heen schijnen, kan ik niet zeg» gen. Ik waag mij niet aan een beschrij» ving. In ieder geval was 't 'een a k c< 1 i g c kleur. Maar bij die kleur bleef het niet. Dc dame gilde: „Hé, hc, vlegel, kijk wat jc doet!" En toen zij zelf za-g, wat de vlegel gedaan had. toen zij ontdek» tc hoe daar in één seconde het drama: ,.De Ontwijding van dc Kous" was opgevoerd cn hoe de vuile, vieze mod» der zat geplakt tegen dc fijne, glanzen de, tccr»gck1curdc zijde, nam zij met een ruk dc knots onder haar linkerarm vandaan en zwaaide het wapen met de rechterhand in 't rond, blijkbaar met dc overigens zeer verklaarbare bedoeling, den vlegel te vellen. Zóó heftig was deze voor het modc*dametjc zeker lijk uit wat hij verlangde: een dame; die dc geheelc zorg op zich kon nemen voor zijn pupil, die bi; haar zou wonen op Manderby Court, haar moest voc» den, zorgen dat zij goed onderwijs kreeg. t Het salaris, dat bi! aanbood, leek de sollicitanten vorstelijk; het was ook geen wonder dat dc twee afgetobde weduwen cn dc zielige oude vrijster van ruim veertig jaar Giles ernstig aankeken en den hartgrondigen wcnsch uitspraken, dat zc vcor dc betrekking geschikt zouden worden geacht. Tegen vrouwen was hij altijd beleefd, maar deze dames, die het zoo moeilijk had» den, behandelde hij met nog ccn tikje meer onderscheiding cn zijn vriende» lijkc woorden, zijn bemoedigend on* vriendelijk lachje, deden haar, die zoo weinig attentie gewoon waren, goed. Bij het afscheid zei hij: „Ik zal u vanavond schrijven. Voor ik ccn beslissing neem, moet ik eerst met alle dames, die in aanmerking ko» men. praten: u hoort zoo spoedig mo» gelijk van mij". In haar armstoel weggedoken had Sylvia de drie dames gekeurd, hun stem, hun gezicht, hun manieren, met den onbevangen, onderzoekenden blik van een onbevooroordeeld kind, maar juist toen Tredman haar wilde vragen, welke van dc drie haar het beste bc* vallen was, werd er weer op dc deur getikt cn er kwam een klein dametje zeer ongewone krachtinspanning, dat zij zoo ongeveer om haar eigen as draai* de, met de knots mee, wankelde cn slechts met groote moeite haar even* wicht wist te bewaren. Toen deed zij, steeds met opgeheven knots, nog een pas in de richting van den vlegel, die al bijna bij den ingang van -de andere steeg was. Op dat oogeoiblik klonk achter haar een luid gegiechel. Het kwam van het ondeugende drietal met de korte rokken en het deed nog juist bijtijds de dame inzien dat zij. wilde zij niet binnen een minuut half Amsterdam achter zich aan hebben, verstandig zou doen met de vervolging op te geven. Hetgeen zij dan ook wijzelijk deed. J. C. E. MUZIEK PIANO-AVOND HENRI GERAEDTS- GENOOTSCHAP ,.DE KUNST- KRING". Zoo groot als het verschil was tus- schen «e werken vóór en na de pau ze, klassieken en 'modernen, even zoo groot was het verschil van inter pretatie- Noch de Fantasia in c- kl- t. van Hozart, noch Beethovens Sonate op. 22 en Thema met variaties op. 31 vermochten ééfi enkel oogenblik te boeien. Alles *was kleurloos slordig en van onevenwichjagen, vaak onge- motiveerden klank. Hoe mislukten Mozarts fijne fiorituren en wat was toch de reden van dit Beethovenspel Was de reus voor hem te groot'i...- Arme reus toch, arme, onbegrepen held, tot wiens werken een vorige generatie ais tegen even zoovele sphinxen opzag, die in zijn hart een zaam bleef, trots vrienden en ver eerders, die de groote komedie van liet leven op zijn manier gespeeld heeft en aan het eind niet wist ot hij het goed gedaan had- Was zijn .-plaudite arnica, comoedia finita est" niet een simpele erkenning van liet einde! En nu nog, wel haasi een eeuw later, is het, alsof de blinde oogen van zijn doodenmasker staren naar de ongekende verten van het geluk, alsof de saam-getrokken lip pen gaan vragen om een weinig tme- devoelen en een heel klein (beetje begrijpen- De grooten onder de kunstenaars hebben die vraag begrepen door zich ie verdiepen in zijn werk. Weet de heer Geraedt» wat hij aan de Rem brandt der toonkunstenaars ver plicht is zoo bleek dit jammer ge noeg dezen avond niet. Bovenge noemde werken w-aren een misluk king en hoe vervelend een pauze ook zijn kau, nu was ze welkom, een zee van stilte als ze leek, waarin alle on- gerechtige en mislukte geluiden ver dwenen. Uit deze stilte doemde toen Ravel's binnen, die lichtelijk bloosde, toen Gi* les opstond om haar te begroeten. Hij zag dadelijk, dat zij nog armelijker ge» kleed was dan cjn van de andere drie, maar zij zag er toch bijzonder netjes en verzorgd uit cn de beschaving die uit haar stem klonk, trof direct zijn daarvoor zeer ontvankelijk oor Dc blankheid van haar teint, haar zachte blauwe oogen cn het fijne haar, dat onder haar zwarte hoedje te voorschijn kwam, gaf hem de idee van iemand uit ccn vorig tijdperk cn iets in haar dcf* tige, voorzichtige manieren gaf hem dcnzclfdcn indruk. Het was duidelijk dat zij absoluut niet gewoon was on» dervraagd te worden voor ccn sollici* tatic, want op haar gezicht gloeide reeds ecn hevige blos, toen Sir Giles haar ecn paar vragen had gedaan en zij keek verward om zich heen. „Ik wil u vooral niet misleiden om» trent mezelf', zei zc, en terwijl zc sprak vermeerderde haar zenuwachtig» hcid nog, „ik wil hcelemaal eerlijk tc* genover u zijn. Ik heb nog nooit zoo iets, als in deze betrekking van mij gevraagd wordt gedaan. Misschien be* hoor ik wel te zeggen dat ik hcelemaal nog nooit werk heb gedaan en ik ben bang dat ik dan ook hcelemaal geen er* varing heb". Zc richtte haar oogen op het fijne figuurtje van Sylvia, die nog steeds in den armstoel gedoken zat en terwijl Sylvia on zij elkaar aankeken, kwam er een glimlach op het gezicht .,VaIses nobles et sen timen tal es" op. Bevrijd van liet Beethovenjuk en wellicht nader tot dezen tijdgenoot staande wisr de liect Henri Geraedts die sfeer te scheppen, zonder welke de piano een dor en materialistisch instrument blijft- Hij bleek nu rwei degelijk het geheim der suggestie te kennen foor alle pianisten een noodzakelijke kennis waardoor dife rijk genuanceerde werk, deze magis trale voorstudie voor zijn eclatant orkeststuk ,,La valse" een mooie vertolking genoot. Nog was alles niet vlekkeloos en voornamelijk zou ik nog meer ''e fuudamenteele een heid van het Weener-walsrhytSxme ge voeld willen hebben, waardoor ziju interpretatie werkelijk eerste ranes zou zijn geworden, doch naarmate de tijd het programma verslond en we achtereenvolgens Sonnet" van Alex voounolen, ,,Wals" van Schafer, „Andaluza" van Manuel de Falla en ..Le Chemin de Alhambra" van Joaquin Turina te hooren kregen, naar die mate steeg ook zijn pianis tisch en muzikaal vermogen- Het pu bliek, die wisselvallige thermometer der appreciatie, reageerde gelukkig in stijgende lijn zoodat- „Le Chemin de Alhambra" gebisseerd moest wor den, waarna het satirieke Doctor Gradus ad Parnassum" uit Children a Corner van Debussy den avond kwam besluiten. Deze eerste avond georganiseerd door de Kunstkring' was dus in ve«e opzichten merkwaardig, in sommige mislukt, doch in alle opzichten inte ressant, kennis als we maakten met een pianist van vele, afwisselende, doch ook tegenstrijdige kwaliteiten HENK DIEBEN. PERSONALIA. Onze oud»stadgenoot, thans te Win» terswijk. de heer H. W. M. Lcisinj, adjunct*inspectcur der directe belas» tingen enz. is benoemd tot inspecteur dezer middelen te Amsterdam. ALLIANCE FRAN?AISE. Donderdag 14 October a.s. zal da heer André Bellesort, litterair criticus en secretarissgeneraal van de „Revue des deux Mondes" te Parijs, voor de leden van de afJ. Haarlem der Al» liance Frangaise een lezing houden over het onderwerp: „Avignon du temps des Papes'. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cent* per regel. Hoestende Kinderen 6 geeft men de verzachtende, hoeststillende Mijnhardt's Thijmsiroop Bij Apothekers en Drogisten. Flacon 75 ct. Naam Mijnhardt op verpakking. Let hierop van de dame. „Het eenige wat ik zeg* gen kan is, dat ik dol op kinderen ben; ik zag uw advertentie en daar ik be» zigheid zoek, heb ik cr op geschreven. Maar u moet vooral niet denken dat ik ondervinding op dit gebied heb". Giles wilde beginnen te spreken, maar zij vervolgde haastig: „Ik ben bang dat ik eigenlijk niet genoeg bij de pinken ben om iemand op te voe» den. Ik heb altijd veel van lezen ge» houden cn ik geloof ook wel dat ik veel gelezen heb. Maar ik heb heele» maal geen acten en ik weet ook niets van moderne onderwijsmethoden. Ik ben bang. dat u eigenlijk niet begrijpt waar ik den moed vandaan haal om hier tc komen", eindigde zij met ecu nauwelijks bedwongen zucht. „O neen", begon Giles beleefd. „Ik^ maar hier werd hij weer onder* broken dezen keer niet door de be» zoekster, maar door Sylvia, die uit haar leunstoel opgestaan was en naast haar voogd was komen staan: zij pak» te zijn arm stevig vast en keek verlan* gend naar hem op. „Mag zij bij mij komen?" vroeg het kind in groote spanning, „zij is heel anders dan die anderen. O! laat haar komen zij heeft zulke lieve oogen net als moeder!" (Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1926 | | pagina 5