HAARLEM'S DAGBLAD MAANDAG IJ OCT. 1926 t BINNENLAND. KOLONIAAL INSTITUUT De opening. EEN INDRUKWEKKENDE PLECHTIGHEID. Zaterdagmiddag heeft dan de ope» ii n j van het Koloniaal Instituut plaats qchad. Te kv. art over twee kwam de Koninklijke Familie onder het gejuich van een enorm aantal belangstellen* den bij liet gebouw aan. De hoogc gasten werden door den heer Cremor vciwclkomd. Tot ilc vele genoodigden behoor» den de minister van Koloniën, de heer Koningsberger, de minister van fin an* eiën ihr. de Geer, de minister van On* derwijs, Kunsten en Wetenschappen, de heer Waszink en de minister van Hjirenlandschc Zaken, jhr. Van karnebeek; de ministers van staat. mr. Gort van der Linden en Idenburg, end» minister van koionniën. evenals de j heer de Gracff, de outUpremier mr. Th. Heemskerk; de oud»gouvcrneur van Atjeh en oud-viccprcsidcnt van den Kaad van Indic. generaal Swart; de t uddcgcrconimandant van Ned.*In» c c. generaal Kroescn; de oud*voorzit» ter van den Volksraad mr. dr. Schu» man, de secretaris-generaal van Kolo» nicn mr. dr. Koster; admiraal Fock, commandant der Marine in Nederland; mr. dr. W. 1'". van Leeuwen, vice-prc» aidert van den Raad van State; prof. Treub, voorzitter van den Ondeme» mersraad van Ncd.»Indic: mr. G. is sering, president van de Ned. Hank: dr IJzerman, een der medeoprichters van het Koloniaal Instituut; de heer S. P. van Leghen, c.a. De plechtigheid. Het koor ran ..Apollo" zong ter opening van de plechtigheid in de groote hal twee coupletten van het „Wilhelmus". De voorzitter van den raad van be* heer van het Koloniaal Instituut Jhr. mr. dr. A. Röell hield het eerst een Todc en spreker noemde het een zeld zaam voorrecht, de Koninklijke familie- te mogen begroeten. Jhr. Röell besprak uitvoerig de wordingsgeschiedenis van het Instituut en bracht hulde aan den architect van Nieuwkerken en zijn helpers. Zoo staan wfj, aldus spreker, aan het begin van eeo nieuw tijdperk. Daarin zal nog veel zijn re voorzien eji te regelen. Nieuwe tijden brengen nieuwe moeilijkheden en stellen nieuwe clschen. Dat heeft ook de Taad van bc» heer ondervonden toen hij stond voor het vraagstuk, dit grootse he gebouw, voor de stichting waarvan millioenen ■waren bijeen gebracht, te doen vol* doen san de ciseben, die de exploita* tic daaraan stelde, te doen beantwoor* den aan de verwachtingen, die van de zich allengs uitbreidende werkzaam: heid van het Instituut redelijkerwijs mochten worden gekoesterd? de bc» schikbare jaarlijkschc middelen waren hiertoe ontoereikend. Maar ook Yan dit vraagstuk mag. Idank zij de hooggewaardeerde bemid deling van den OnderncmcrsTaad voor Ncdcriandsch»Indië, ecne bevre digende oplossing met vertrouwen worden tegemoet gezien, terwijl ton» slotte de uiterste wilsbeschikking van dr. Hubrccht, die onze vcrccniging tot zijn erfgenaam benoemde een toe» komst opent, waarin zij de wieken breeder zal kunnen uitslaan en zich minder belemmerd door financieelc zorgen zal kunnen wijden aan den vol» len omvang van de taak, die haar op* richters heeft voor oogen gestaan. Sterk in den steeds genoten steun, gaat dan ook de Raad van Beheer met moed en met opgewektheid de toe* komst tegen. Deze plechtigheid, zoo besloot spr., zal door den luistcr( dien Uwe Majes» tci; daaraan heeft geschonken, een mijl* paal'worden in de geschiedenis van de Koninklijke Verceniging „Koloniaal In» stituut", een mijlpaal, waarin met gul* den schrift zal worden gegrift, dat tot blijde werkelijkheid werd wat haar de» vies tot nog toe slechts als een ver wachting kon uitspreken: Het daghet in het Oosten, het lichtct overal! Apollo" bracht hierna drie couplet» ten van „De Zilveren Vloot" ten pe* hoorc. De heer Koningsberger. minister van Koloniën cvoerdc hierna het woord. Sprekende over de taak van het Instituut zei hij dot vroeger zoowel het Oosten als het Westen in menig kwaad gerucht stonden. Niet steeds ten onrechte, maar de overdrijving 6chaaddc hier meer dan elders omdat de tegenspraak in den regel ver was te zoeken. Daar waren in de eerste plaats de geruchten over de natuur van die landen, daarwaren talrijke ziekten, daar was de als onhandelbaar en kwaadwillig afgeschilderde bevol» king. En eindelijk waren er dan de ver* ■wüdcrdc zeden. Allemaal voorstellin gen. die een Hollandschc huismoeder tot ontsteltenis brachten als er op ge zinspeeld werd. dat een oppassenJ zoon daarheen zou gaan. Het heeft vele jaren van harden ar beid gekost om dc balnns ten gunste van Indic te doen keeren. Hier ligt de erootc be teekenis van de taak die het Koloniaal Instituut van onze Overzccsche gewesten op zich heeft genomen. De beste wcnscheft der rcgcerin" vergezellen de instelling op haar verderen weg. Rede der Koningin. Ten slotte sprak de Koningin het volgende: „Gaarne voldoe ik aan het verzoek, om dit indrukwekkende gebouw in te wijden, ook omdat ik er prijs op stel mij op dit gedenkwaardig oogenblik te kunnen aansluiten bij de hulde, die terecht gebracht is aan allen, die aan de tot standkoming van het Koloniaal Instituut hebben deel gehad. Nog herinner ik mij levendig hoe de heer Cremer mij voor het eerst vol (geestdrift over zijn met den heer Hu» biecht beraamde plannen sprak. Wat zij, mannen van den wijden blik en de forschc daad, toen in den geest zagen, is thans werkelijkheid gc/wor* den; dank zij. het inzicht, de geest kracht en de volharding hunner mede* werkers; dan-k zij de offervaardigheid van velen. In een haar waardig tehuis zei deze grootschc stichting hare heilzame werkzaamheid i«;n volle kunnen ont plooien. Maar bovenal vertolk; dit trotschc gebouw den ernst en zeker» heid van óiyzc overtuiging, dat de be langen en nooden van Óóst» en West* ludië ook die van Nederland zijn ci\ voorbij de tijden, toon i>og maar weini gen hier dat toonden te beseffen. Mogp het lot tot in lengte van da» gen tegenover landzaat ep vreemde ling blijven getuigen, dat deze landen en de groote gewesten van overzee, hoezeer door wijde wateren geschci* den, in voor- en tegenspoed, in werken en streven, één zijn en blijven." Tot slot zong „Apoilo" „Groot is de Heer". Vervolgens werd een korte rondgang door de museumzalen gemaakt. In de bestuurskamer werd H. M., den prins en prinses thee aangeboden, waarna de vorstelijke pcrsoncji corele hielden. De Koningin ontving hier de medaille in goud van het Koloniaal In» stituut. Onderscheidingen. Ter gelegenheid van de opening an het Koloniaal Instituut zijn de olqende onderscheidingen verleend: Commandeur in de Orde van Oranje Nassau, de heer Tb. F. A. Dclprat. algemeen secretaris; Ridder in den Nederlandschen Leeuw: prof. J- C. van Eerde en prof. dr. L. P. ie Cos» quino de Bussy: officier in de Oranje* Nassau»orde: architect M. A. van Nicu kerken: zilveren medaille Oranje Nas» sau: mej. J. M. van Rodenrijs, adjunct* assistent afdeeling Ilandcl.smuseum en II. E. Kamsteeg,, amanuensis afdcclin;.' Volkenkunde. Het vertrek. Op den terugweg was de belangstel» ing langs den weg groot. Tc 4.20 uur arriveerde de Koninklijke lamilic aan het Centraal»Station. Voor de trein vertrok onderhield de Koningin zich nog met burgemeester de Vlugt. Een ongeval. Op den terugtocht van het Koloniaal Instituut is een taxi, waarin zich twee journalisten bevonden, op den laatsten hofauto gereden. Op den Singel namelijk verminder» de de stoet in verband met het gevaar om te slippen, plotseling vaart, waarop de taxi tegen den' hofauto botste. Een deT journalisten vloog met zijn hoofd tegen een ruit en werd door een scherf gewond. Hij moest zich in het Binnen: gasthuis laten verbinden. De hofauto, waarin zich o.m. de opperstalmeester, baron Bentinck bevond, werd aan de achterzijde licht beschadigd. STORM EN ONWEER. Veel schade. Twee vliegtuigen gedaald. Zaterdag streken te Terschelling in een zware stormvlaag twee Nederland» chc watervliegtuigen, de W 65 en de W 62 neer. De landingsmanocuvrcs werden door alle dorpelingen met groote spanning gevolgd, aangezien door de onstuimige zee de vliegtuigen ieder oogenblik dreigden te kapsijzen. Bij het nccrdi'cn geraakte de vleugel van de W. 65 de golven, waardoor het vliegtuig op zij iel en bleef liegen. De inzittenden stonden reeds gereed, over boord te springen; gelukkig geraakte echter het toestel, door het vobkracht aanzetten an den motor weer in evenwicht, zóó» dat veilig de haven bereikt kon wor* den. De W. 65 en W. 62 waren met mooi eer en zonneschijn van Delfzijl ver* trokken met bestemming Nieuwedicp. Bij Terschelling werden zij toen door den Zu dAVesterstorm overvallen Men zous beter weer afwachten om de re's naar Nieuwedicp te vervolgen. Schutting omgewaaid. Dc vrij sterke wind is Zaterdag oor» .ink geweest, dat dc schutting, welke stond voor een perceel, dat verbouwd werd. in dc Ferdinand Bolstraat te Am sterdam, bij dc Daniël Slapersstraat, omviel. Ongclukkgcrv.ijs passeerde jirst een vrouw, die door het vallend houtwerk getroffen werd. Met een heenbreuk is zij per auto van den Ge: necskuadigen Dienst naar het Binnen» gasthuis vervoerd. Schepen onklaar. l it Terschelling werd Zaterdagavond gemeld: Door den plotseling opkomenden storm is het motorbeurtschip ..Klazina" met averij en gebroken zeil binnen ge* komen. Hot motorbcurtschip „Harlingcn Vlieland" ligt bij Terschelling met de fecten motor en vraagt assistentie. De sleepboot Volharding is derwaarts ver trokken. De barometer is nog steeds zakkend en de storm neemt toe. Schip gezonken. Het uitgaande Duitschc stoomschip ..SonnenfelVe" is Zaterdagavond bij Hoek van Holland in aanvaring geko» men met den voor anker liegenden sloomhoppcr JJproisc'. Het Duitschc schip is daarna aan den Noordwal aan den grond gevaren: de stoomhoppcr kreeg zware averij cu zonk aan den 1 Zuidwal. Dc bemanning werd gered, De Koningin bracht in de laatste dagen van de vorige week een bezoek Amsterdam, o.a. ter opening van het Koloniaal Instituut. De fotograaf kiekte h na het bezoek aan het Rijksmuseum, Onweer. In de buur; vun Zevenbergen ontlast te zich een hevig onweer, dat gepaard ging met geweldige regens. Dc blik* scm sloeg ;n dc boerderij van den heer Akkermans te Fijnaart, welke totaal af brandden. Onder Hoogerheïde is de bliksem in een boerderij van het gehucht Zand» voort geslagen. De woning is geheel af» gebrand. Webliksem sloeg in een Hooiberg hij d>c boerderij van den landbouwer W. Steenhamer te Stalpenburg bij Amersfoort. Dc hooiberg werd een prooi der vlammen terwijl tevens een groot aantal varkens in de vlammen omkwam. Voorgevel ingestort. Zaterdag is door den storm de voor* gevel van een in aanbouw zijnd huis te Bemclen bij Maastricht ingestort. Een kind van D. werd onder de steenen bedolven en met ernstige kwetsuren in levensgevaarlijken toestand naar het hospitaal te Maastricht overge# bracJit. De moeder kreeg een schou* dcr»ODtwrichting. POOLSCH SCHIP GESTRAND. Uit Terschelling werd Zondag ge» meld: Zondagmorgen strandde hier op de Jacobsruggen het Fooischc stoomschip „Wisler" l kapitein Klotsen), geladen :nct cokes van Rotterdam naar Dene» marken. De reddingsboot „Brandaris" alsmede dc sleepboot „Texel" voeren ter assistentie uit. Dc opvarenden, waaronder de vrouw van den kapitein, werden door de „Brandaris" gered. Aangezien bet schip lek is en vol water staat wordt het als verloren be schouwd. Door dc overkomende bre kers heeft de Wislcr twee man vcrlo» ren, namelijk den 2cn stuurman en een matroos. Dc storm woedt hier met orkaan» kracht. Bij de Eierlandsche gronden ligt het Noorschc stoomschip „Slgijn" met gebroken stuurgerei e.n vraagt slcepboothulp. SCHEEPSRAMP OP DE MAAS. Sleepboot overvaren. 4 DOODEN. l i* Rol'erdan» wordt ons gemeld: Ruim half négen Zondagavond kwam liet Nel.„Lnrenberg" van de Mij. Hi'.le gersberg de Maae opvaren. Ter hoogte van Iloypbevonden zich de e'.oepbooten .Europa" en „Denemarken" van de fa. Piet fluit Jr. Deze ie-pbooten zouden dc „La reu berg" de Waalhaven in sleepen, ,om het schip daar op zijn plaats ie brengen. D« ..Europa" werd aan d«n achterkant van :p tl"gemaakt, terwijl de „Dene ken" dan voortrof- moest opvangen, om r aan te trekken. Deze sleepboot. d:e urn voor den „Larenoerg" voer kwam een gegeven oogenblik dwars voor liet zeeschip ie liggen, en eer iemand engenlij-k begreep wat er gebeurde, hajj de ..Laren- berg" de sleepboot reeds overvaren. Van bet zeeschip werden onmiddellijk reddings boeien en gordels m de rivier geworpen, omdat de bemanning begreep, dat tnet de „Denemarken", het perso-.ee! van de sieep-1 boot *n de diepte was verdwenen. Door de du; ternis kon men evenwel' niete zien. Van de vier opvarenden bemerk' te men ook niets mee» Onmiddellijk werd de rivierpejii: waarsehuwd en deze ging met een der po. j iitiebooleo onmiddellijk op onderzoek uit. Ter plaatse gekomen, werd dadelijk aan gevangen met dreggen, evenwel zoa der ie eulta.n. Te hedennacht was nog niet bekend, wie de opvarenden van de „Denemarken" w,v ion geweee' Tc elf uur voer een extra boot naar de ..La ren berg", d e inmiddeis ligplaats bad genomen in do Waalhaven om don kapi- :<"-in B. Jan-ma en den stuurman A. Deb- binga, beiden uit Schiermonnikoog en de leden van de bemaavning, die ziels op den voorsteven hadden bevonden, toeo het on geval plaats greep. aan een verhoor te on derwerpen. Later wordt gemeld, dat het lijk van eer. der opvarenden gevonden i». Hoog water te Rotterdam Door den bevdgen N. W. storm is in don nacht van Zaterdag op Zondag her water :ot op buitengewone hoogte opgevoerd. Zondagochtend om half zeven was de wa terstand 3.24 M. boven R. P. Het water in <!c .verechillende binnenhavens wa« zoo hoog gestegen, dat het buiten de oevers ;rad. Verschilkm.de straten kwamen geheel blank te staan, en het tramverkeer door deze straten moest worden genaak:Eerst om negen uur kon het verkeer worden her vat. Een groot aantal pakhuizen en kelders bekwam aanmerkelijke waterschade. De machinekamers van de diverse bruggen liepen vol water en moesten door booten loeg gepompt worden. De eeha.de door het water aangebracht was vrij aanzienlijk. Duitseh schip beschadigd, i In dc nieuwe Houthaven te Amster dam is Zondagmiddag 5 uur van Kafka Finland gearriveerd het kleine Duit schc ïtoorciéfchip „Ragnar". Het schip heeft bet tengevolge van den hevigen stonm op zee iwaar te verantwoorden gehad. Van de lading hout met den deklast is d« laatste grootcndeels over boord geslagen. Voorts zijn dc groote mast en de laad-boomen weggerukt en verloren gegaan, terwijl ook op het d-ek zelf gjootc verwoestingen zijn aan gericht. 'loen de „Ragnar" Zondag middag 12 uur nabij lJmuiJcn was, sloeg zij door de hooge zeeën voor den ingang van de pieren dwarsscheeps doch door handig manoeuvrccren. kwam het schip weer slaags en kon verder naar de sluizen opvaren. Het mag een wonder h-eeten dat van dc bemanning niemand is gewond. Auto door een vallenden boom getroffen. Uit Gropingen werd Zondag ge meld: Toen hedennacht dc familie G. Toxopens in een open auto terug kwam van een bruiloft, viel over den Hecrcweg in het Sterrebosch een eik. Hij beschadigde de tramgeleiding en kwam vcivolgens met zijn kruin .op de zes inzittenden neer. De chauffeur van den huurauto en de heeren Toxopens en Roelofs kregen lichte hoofdwonden door glasscherven; de achter hen geze ten dames mevr. Toxopens, ha3i schoondochter, en haar dochter wer den ernstiger getroffen. Eerstgenoemde kreeg 'n lichte hersenschudding en moest naar, h'et ziekenhuis worden vervoerd, haar schoondochter be kwam een schouderkneuzing en klaag de over pijn in het rcchterdijbecn, dat vermoedelijk gekneusd is, terwijl de dochter een kneuzing aan een der bee- nen had. EEN NOODLANDING. Goed afgeloopen. Vrijdagmiddag omstreeks 3 uur moest de sergeant-vlieger Broekhuis van het vliegkamp Socstcrberg wegens een de fect aan den motor met! zijn vliegtuig een noodlanding maken met het gevolg dat hij tegen den berm van den Muider- straatweg terechtkwam. Dc vlieger kwam er gelukkig goed af. Daarentegen werden het onderstel en dc schroef zwaar beschadigd. GAS-DIRECTEUR ONTSLAGEN. Fraude? Na een Vrijdag gehouden geheime spoedvergadering van den gemeente raad van Nijkerk is besloten den di recteur der gemeente gasfabriek de heer v. W. met ingang van dien zelf den dag te ontslaan. BRUTALE INBRAAK. Voor 3500 waarde ontvreemd. Te Rotterdam is ingebroken in de woning van den tandtechniker J. V/. Sanders, Oppert 35a. Er is voor f 3500 kunsttanden gestolen. Ook'wordt f50 asn wisselgeld vermist. Dc heer San ders was tegen inbraak verzekerd. Uit alles blijkt dat geen berocpsinbrekcr aan het werk is geweest. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cent» per regel Bij zwakCetoestanden vtn geestelijken en Uchsmelljken «erö of na uitputtende ilekten Is het noodig geruimen tijd een versterkend prnep«ra»t in te nemen. In xco'n geval verdienen Dr. HOMMELS liAEMATOCEX-TABLETTEIl -.eur omdat rij door hun heerlijke chocolasisask nooit tegca- - Opwekkend en Per Doos 1.90bij i Apoth. en Drogisten Dr. KOMMEL'S HAEMAf OGEK - het beste bloed vormende en versterkende middel sedert 35 jsar. NEDERLANDSCH- BELGISCH VERDRAG. „De Standaard"v-'. ;.r aanvaarding. De Standaard (A.-R.) heeft In zes artikelen, het Ned.Belgisch Verdrag besproken. Een „toetsing'' der inge brachte bezwaren besluit aldus: „Wij gaan volstrekt niet zoover aüe bezwaren weg te cijferen. Met name ten a'anzicn van het Moerdijkkanaai is de vraag gewettigd, of men onzerzijds des tijds niet onnoodig ver is gegaan, al is hiervoor ook aangetoond, dat een te zware schildering van do gevolgen over de schreef gaat". Wij mccnen. aldus word» in het slot artikel gezegd, dat het verdrag in het licht van de belangen van ons land, kan worden aanvaard en zouden de ver antwoordelijkheid voor dc verwerping niet willen dragen-. Bezwaren uit «ru-revolutionairen kring. Een twintigtal vooraanstaar.de Rot» terdamsche leden van de an-ti=revo!u- tionaire partij uit alle maatschappe lijke standen, hebben een dringend be roep gedaan op dc anti-revolutionaire leden der Statcn-Gcncraal om er toe te willen medewerken, dat het verdrag in zijn tegen-woordigen vorm niet wordt aan-genomen. ..Waren wellicht ten aanzien der Scheidsregeling ter wille van dc goede nabuurschap met België concessies te doen, althans aan dc in d-e praktijk ge bleken zuivere scheepvaartbehoeftcn van Antwerpen, een onoverkomelijk economisch bezwaar aldus de requestranten schuilt in het bij het Verdrag toegezegde AntwerpenMoer- dijkkanaal. Dit brengt een direct tast bare inbreuk op onze nationale wel vaart. Jn deskundige handelskringen bestaat hieromtrent ?een twijfel. Het gaat niet om Rotterdam alleen, doch het gaat om de positie, die de Voorzieningheid door natuur en histo rie aan ons land, aan de uitmondingen van de groote rivieren, heeft aangewe zen, waardoor ons lan-d een havcnland bij uitnemendheid is geworden, dus om een bij uitstek nationaal -belang. Bovendien moet er sterk de aandacht op worden gevestigd, dat in aanslui- t eg aan de havenbedrijven zich de laatste jaren in ons land een belangrijke industrie, ook met veel export, heeft ontwikkeld en deze van de aanneming van het Verdrag een sterken terugslag zal ondervinden. N':ct minder zal dt bet geval ziyn met onze aloude bin nenscheepvaart. Gelijk Beiüic and-ene natuurlijke voor rechten heeft en behoudt, is het ons recht en onze plicht op te komen voor die bevoorrechte plaats, die ons land op het havengebied bekleedt". NIEUWE AVONTUREN VAN SNUFFELGRAAG EN KNAGELIJNTJE, VOOR DE KINDEREN. De driftige meneer Borstelkncvel is heelemaal niet te spreken over die brutale ruk aan de bel. Hij snelt de gang door naar de buitendeur om d<yi koopman of den postbode, die gebeld heeft, een ferm standje te geven, 't Is niet noo dig dat ze zoo hard luiden. Meneer Borstel- knevel is niet doof. "Maar meneer Borstelknevel kan zijn eigen deur niet open krijgen. Hij zegt een groot aantal leeliike woorden en moppert op alles en nog wat. Mevrouw Borstelknevel, geboren Jazz band, schiet hem te hulp. Maar ook samen krijgen ze niets klaar. Nu, zegt Snuffelgraag, komt het groote oogenblik. Let op, burgers, boeren en buiten, lui en je zult zien wat je nog nooit gezien hebt. Eéntweedrieen de boozc Snuffelgraag knipt plotseling Knagelijntje's touw doormidden. Uogenblikkelijk gaan er twee deuren open. Dc eerste is die van meester Taaivanstof. De meester zit gezellig bij mevrouw Taaivanstof, geboren Slaolie, op schoot. Toch schijnt hij het niet naar zijn zin le hebben Hij ziet er althans erg boos uit.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1926 | | pagina 7