Haarlem's Dagblad | 1926 | 18 oktober 1926 | pagina 6

LETTEREN EN KUNST

Kinderen in hun Groei

STADSNIEUWS.

HAARLEM'S DAGBLAD MAANDAG 18 OCT. 1926

MUZIEK

HENDRIK ANDRIESSEN. MIA

PELTEN BURG. LOUIS VAN
TULDER.

HUGO WOLF»AVOND.

Stadsschouwburg.

Fen artistieke d*aJ van beteekepis
inogca we dca Hugo Wo Savend van
Vrijdag noemer.: He: ten gchoorc brert-
gen van het tweede, derde en vierde
deel var. het ..Spamschcs Liederbuch',
dus van aiie wereidsche liederen, daar»
in vervat

Hugo Wolf, in 186J geboren en in
1903 krankzinnig gestorven, wordt te»
recht ais de grootmeester van het mo»
derne kunst'..cd beschouwd. Tegenover
het klassieke lied, dat in Schubert zijn
grootstcn vertegenwoordiger vond en
dat eigenlijk, ia hoofdzaak uit de mc»
lodie uitgroeide, waarbij dan de bege»
leiding ais zuiver harmonische of wei
ais lustreerende achtergrond aanwe»
zig :s. vertoont ket üej van Hugo
Wolf belangrijke verschi.'en. B.j Wo.f
is de zangrartii deciamat vlsch behan
deld: het k'avicr schep: de stemn-. -g
sfeer. Ia r.r iverre was Wo een volge
ling van de richting door Wagner voor
her dramatisch pezar.ges ia gen.
Maar een navolger var. Wa»ncr was
hij n-iet. Ia barmcvsch opzicht en .n
fcc: scheppen van nieuwe, bijzondere
klankverbindingen ging hij zijn eisen
weg, ver voörbii Wagner. Zijn muziek
klinkt geheel oersoon!*k. wijst zelfs
niet zelden Jarec: naar hc: impressio
nisme heen. Bij welken „Wagneriaan"
vind: men b v. klankvcrb.r.-I.ngen - als
in co. XIV van het Spjn. Liederbuch.
Precioses Sprüchleia gegen Kopfweh?
Bovendien Kijft. bij aüc vrijheid van
declamat.c. rij.aae koene modulatori»
scve zijsprongen de geslotenheid van
den vorm steeds bewaard. En hoe
pracht g en juist zijn die modulaties
vaak aangebracht („Ach nein" in no.
II. ..Morgen" in no III. oro slechts
een paa* voorbeelden te noemen.)

Hugo Wolf componeerde htjna 25C
liederen. En hoe weinige worden daar»
van in de concertzaal «eregeld ten ge»
boore gebracht! „Verborgenheit" en
„der Gartner" hoort men haast tot ver»
veler.» toe: maar de rijke schatten die
daarnevens voor het gr; ">en liggen.
fc':jven S~~ tendee's „Verborgertheit"
of worden alleen in ir.ttcmen kring ge»
dolven Daarom verdient de vcrklan»
k:r.g var een geheelen cyclus als he:
„Spaoisches Liederbuch" een artistieke
daad genoemd te worden. (Het eerste
deel. de Geistliches L;eder. werd
September door derelfde kunstenaars
in de greote kerk alhier ten gehoore
gebracht, doch kwam daar door de
klankverhoudingen niet zoo geheel tot
zijn recht.)

Wolf schreef het Span. Liederbuch
(44 I e deren) in den tijd van vijf maar.»
den. Men verhaalt dat zijn ccmpositori»
ech; ader zeer ongel;vloeide. Jaren
achtereen volkomen onvrv rhtbair ver»
viel hij soms plotseling in een soort
van krampachtige schpppngswoede.
waarin hij zich r.ijt eens ;,J vc 3r eten
en slapen gunde. Daarna droogde de
bronr die men met een intermitteereu»
een geyser zoj kunr.cn vergelykcn.
wee: yoor eenigen :;J geheel op. Dan
klaagde hij over sterilite en twijfelde
aan zichzelf, totdat een nieuwe com po»
reer-eclampsir volgde. De eerste :ee»
kenen van zijn latere ongeneeslijk -
zielsziekte schijnen zich in die tos»
schcnpoozen reeds- te hebben ver»
toond.

Het zou ondoenlijk zijn de tallooze

muzikale en dichterlijke fijnheden, die
in de 34 gisteravond gezongen i cderen
voorkomen, in dit bestek zelfs maar
oppervlakkig na te gaan. W e moeten
ons dus 'pepalen tot een algemeen over»
zicht van de verkregen dru-.-ien.

Maar bij Hugo Welf het klavier
eigenlijk het milieu schept, waaruit de
muzikale declamatie van den tekst
ca ar boven komt rrecn ik net recht
♦e hebben Hend/ik Andr-lessen
het eerst te noemen. Wolfs liedcfen
zijn niet voor een zangstem „met bege»
leiding van klavier" doch, zooals op
het titelblad siaat: voor een zar.gstem
,.en klavier" geschreven. De klavier»
partij is minstens de gelijkwaardige van
de zangpartij. Hendr. Andricssen heeft
met M a Pe'.tenburg ook in vroegere
jaren reeds vele l ederen van Hugo
Wol? ren gehoore gebracht en ik had
meermalen gelegenheid er op deze
plaats van te getuigen, hoe hoog :k zijn
Intelligente. den geest der composities
doorvoelende en pianistisch doorgaans
gare voordracht stci. Van ..bege'.eidin»
eer/" kan men hier eigenlijk niet spre»
ken. Een ..begeleider" is b.v, Louis
Schalt zier, die zich met dezelfde pro»
teus»achtige gemakkelijkheid en onper
soonlijkheid aan eiken soi.st aanpast.
Doch Andriessen is een sterke muzi*
zale persoonlijkheid en geeft daarvan
«ook in ce behandeling van zijn kla»
▼ierpartijen blijk. Hem kom: een goed
deel van de hulde toe. welke de daad
der drie verdiend heeft, en het deed
rae genoegen die hulde gisteren in tast»
baren bloemenvorm ook aan hem ge»
bracht te zien.

Mij Pe'.tenburg scheen aan een lichte
stem--;-dispos:tic te lijden, d e evenwe:
achter in de zaal nic: merkbaar was. In
den aar var. g niet geheel zeker herstel»
de zij zich in no. il reeds geheel, en
het ..Ach neir." was heerlijk. Haar ;em
peramen: maakt haar voor heftige He»
deren Cb.v. no. XVII') geschikt; ook de
slotnummer» no. XXXII en XXXIV
waren zeer moor doch in de hoogtr
was de s'em niet steed* vlk'roeo wel»
luidend. Ook de nos. XXVIII en XXIX
waren voortreffelijk.

Louis van Tulder blijkt door stem en
amies me*- ges evict voor de lyvscbr
rits voor de •arcar''«ebe zm.gen In de
lia*»*t -o. XI (..Wel die Me-»

her Weiber sind") vond k hem nre*
sterk genoe«: da4 bet Eed toen spe»
clasl s-jcce* boekte zsi we! daaraan »e
danken ziin geweest, dar er zooveel
dames in de zaal waren Maar prach?:5
was bij in dc meer melodieuze. lyri
sche zangen, als de nos. XX, XXI en

XXII die voor mi; tot de mooist van
den avond behoorden. Het volgende
nummer werd in tegenstelling me: dc
andere, die alle in de oorspronkelijke
toonsoort voorgedragen werden, een
toon hooger getransponeerd.

Het succes bij dc talrijke hoorders
was. naar het applaus te oordcelcn,
niet zóu groot a!s het artistieke drie
tal verdiend had. Bli kbaar was dc op
gave voor het publiek om al die snel
wisselende stemmingen geheel mee te
voelen, wel erg zwaar. Maar ik v. 1 den
drie kunstenaars gaarne hier hulde
brengen or de v >rt-.ef .'ci .ike w ijze
waarop zij zich van hun reusachtige
taak gekweten hebben. en dc hoor
uitspreken, dat zij. ongeacht meer of
minjer oogenbllkkelijk succes, zich tot
meerdere dergelijke kunstzinnige da»
den mogen aangorden.

KAREL DE JONG.

FEESTAVOND BOND VAN ARBE!»
DERS MANDOLINECLUBS IN
NEDERLAND.

Wat vroeger de Gilden waren, zij i
nu de boncen. ledereen is tcgenwoor»
dig „aangesloten" "en waarom zouden
dan de beoefenaars van het mando»
iine»spcl hierop een uitzondering ma»
ken. Zoon bond heelt buiten de ge»
wane voordeden, in dit geval nog een
byzonder voordeeL

Immers, men toetst elkanders krach*
ten 'er. de onderscheiden vercenigingen
zijn óf voorbeeld voor dc anderen, wat
een prikkel is om dit tc blijven. Of
men erkent, evcntuccle fouten en tc»
kortkomingen. Deze wisselwerking is
dus voor dc artistieke en technische
prestaties van groot belang.

Men zou het samenspel der versch'l»
lende clubs «gezamenlijk orkest"
stond er in het programma ieder
gewend aan een anderen leider, wel
wat minder critisch moeten beoordee-
len. leverde het gebodene met het bc
wijs van vele ingespannen studie. Be-
stond er een criterium voor den crit:»
cus (wat te wcnscncn zou zijn voor
vele criticasters die zich maar al tc
vaak voor alwetend houden waar»
aan al het gehoorde onderworpen
was, dan zou tocu nog niet alles als
volkomen geslaagd door hem vermeld
kunnen worden. In de eerste twee
nummers, „öonusmarach' cn „Vive )a
m tndohna" waren dc guitaren no.
wat onwillig om mee tc loopen in hei
gareel der, uoor den heer 11. iinits Jr.,
surak ges»Jgcn ma.cn. Zoo hoorde men
m „Mc;»i aa.os.e van Jo.i. B. Kok ccn
enkele maal dc klank versterkende
contrabas even tc laat op het maal»
stokje nu ui handen van den heer
Jon. B. Kok, rcagvcrcn. Ln zeer in t
algemeen kan de dank. voornamelijk
op den weg naar het gcluidlooze, in dc
agogiek aangedurfd met net tceken
-» nog mcef verzorgd worden,
tniin, in het openingswoord werd
gezegd „dat men er nog lang niet was'
en wanneer men dat inziet, kan men
rck.nen op voortdurende vooruitgang.
Er waren niet minder dan drie solisten
me;. L. dc Jong. declamatie ert de hcc»
ren H. Smits Jr. en Vorphal respcctlc»
vclijk mandoline» cn guitaarvirtuoo»

Mcj. L de Jong ontroerde zeer met
eer.ige verzen van AJanu van Scheltc»
ma Jammer dat haar geluid van na»
ture niet zeer sterk is.

De heer II. Smit Jr. is op dc ladder
der virtuositeit het hoogst geklommen
Misschien dat op d>c hoogte eenige on-
gelukjes onvermijdelijk zijn; wat met
wegneemt dat „Zigeuncrwcisen" van
Sar a sa te verbluffend virtuoos uitgc»
voerd werd.

Ook de technische toeren van den
heer Vcrphal mislukten wel eens hoe»
wel een der moeilijkste (naar ik mc-.-ri
althans) een melodie met albcrtijnsche
basbegcleiding. in „Fantasie original",
volkomen gelukte.

Orkaanachtig applaus volgde na
iedere solo

HENK DIEBEN

HET TOONEEL.

KINDERMATINEES.
DIK TROM.

De vcrtoor.cr van de poppenkast
weet het wel. hoé hij contact met zijn
jonge toeschouwers moet krijgen. Hij
iaat zijn jeugdig publiek medespelen
en maakt de kinderen tot acteurs. Zoo
doen ook de vertooner» van Dik Trom.
Ik wa» nog niet eens binnen, toen ik
het gejoel en gejuich al hoorde. Dat
was me een Seven als 'n oordeel! Aiic
kinderen speelden mee met Dik Trom!
Zij waren allen mede in het complot,
toen het er op aan kwam om Flipscn.
den veldwachter, door den stoel te Ia»
ten zakken. En a!s Dik later,toen
hij met zijn makkers bezig was den
rek, die dc arme, oude Kee uit haar
woning wilde laten zetten, de stuipen
op het lijf te jagen aan de kinderen
vroeg om hem te helpen en mede
pocscn»geIuiden te maker, toen miauw»,
de op eens heel de zaal. zoodat hef*
wel leek. alsof heel de schouwburg
vol met katten zat. En wat leefde dar
jonge grut mede. toen Flipsen altijn-
wecr die vervelende Flipscn. waar zij
allen zoo de mier aan hadden, omdat
hij het steeds op Dik gemunt had
Dikkie hij zijn vodden wilde pakken!
..Pas op. Dik! Pas op, Dik! Pas op.
Dik!".... zij schreeuwden cn gilden
zoo, dat het eigenlijk wonder was. dat
Dik het niet hoorde, maar Dik moest
wel doof zijn. omdat anders het spel
mmers in de war zou loopen.

Och. wat is het 'n senot om bij zoo'n
kindervoorstelling midden tusschen dat
jonge publiek in te zitten. Wat 'n ver»
schil met een deftige avondvoorstel»
iir.g. wanneer wij allen stijf opgeprikt
aas: elkander gezeten z'in. Naast mijn
zaten twee jongens. die opsprongen
van louter pret, eiken keer weer. als
Dikkie tusschen de handen van Flip»
sen. den veldwachter. doorgleed.
En als Flipscn op den grond viel, met

meet Overal, waar ik om mij heen zag.
zag ik opwippende, springende cn vul»
lend»} jongens cn meisjes! Je vraagt
dan niet meer, hoe er eigenlijk ge»
speclJ wordt Verbeeld je, dat je bij
zoo'n voorstelling nog sericuselijk
zoudt gaan zitten critiseeren! Je wipt
mee op. je kletst mee in je handen,
jc rolt mee dubbel op je stoel, je
lacht, je schreeuwt, je piept, jc
miauwt, je gilt, je zingt ja zingen
moesten wij ook jc speelt mee, of
je wilt of niet! En als ze je vragen,
hoe je het vindt, dan schreeuw jc net
zoo hard als je buurjongen. „Leuk, lol»
lig, fijnemans, zeg!"

Ik ben er zeker van. dat dc heer Van
Hees alle stoelen in dc zaal na deze
middagvoorstellingen zal moeten laten
inspcctccrcn, wan» tcgtn iuik ccn ge»
spring, gedans cn gehos, is zelfs het
sterkste schouwburgmeubilair niet be
stand.

J. B. SCHUIL.

MOORD-ROMANCE.
COR RUYS-ENSEMBLE.

Lcn detcetivcstuk per seizoen gaat
tr nog mee door, maar ais je vier van
Ret zciidc soort tu tien tija van twee
muanden moet genu .en, aan'krijg jc
van eet goede toen wcrKelijic wat te
veel. LJctresnc is een senryver, die er
ongelwijteld slag van nceu zoo n stuii.
in elkaar tc zetten, maar hij geneert
zich zelf toch wel 'n beetje voor het
soort. Hij verwerpt niet het succes van
öct genre, maar mj acht zijn artistic ken
naatn er toch otenlijk wat tc goed
voor. Daarom wordt het bii hem zei»
Ccn als bij Veterman 'heek maal
„echt", blijtt tiet „bptekrei". Het
oi Uetrcsnc tot ons zegt; „Ik. zal jul»
lie laten zien, dat ik het ook wel kan.
als ik uut wil! cn tegen het slot roep;
hij ons toe „Lc voilu. om dan precies
op tijd zijn draai tc ncir.cn, opdat Wij
vooral niet naar huis zullen gaan in de
mccning, dat dc heer Delresnc het
ernstig meent! Voor die laatste miv
vattmg moeten ook zijn „secretarissen
zorgen pc secrettris in Moord»Ko*
mancc is wel niet zoo'n grappige schep»
ping als die in L. L. L., maar hy zur-t
toen op amusante wijze voor het blij
spcl.elcrnent in dit dctcetive»stuk.

Handig is dc heer Defrcspe zeker,
spanning in de-intrigue weet hij ook
wel tc wekken al wordt dat draaien
van een ingcwikkclden knoop op het
toonécl vrij vervelend cn al brengt het
geen eigenlijke spanning in het spel
cn de schrijver ziet kans tegen het slot
een aardige „frappe" aan tc brengen,
maar toch meen ik mij te herinneren,
dat de oude stukken van dit soort
zooals Sherlock Holmes en Arscne Lu»
pin amusanter cn sterker speelstuk
ken waren.

Moord»Romancc werd hier ecnigc
jaren geleden reeds door het gezel
schap van Willem Royaards met
Saaüiorn cn Magda Jansscns in dc
hoofdrollen gespeeld. Veel heeft het
stuk toen niet gedaan en ook Zater
dag, toen het Cor Ruys»F.nscmblc
zonder den in Indié spelenden Cor
Ruys er mee kwam. was er maar
matige belangstelling. Wij hadden ar»
tistcn als Tillv I.us en Louis Chris
pijn Jr., die hier toch al niet te free!
komen, dan ook gaarne eens in andere
rollen' gezien dan in die van een van
moord verdachte juffrouw en van een
mallen secretaris van een detective
Het gevoelige talent van Tilly Lus acht
:k zóó hoog. dat het mij een teleurstel»
ling is. w'nnéer ik haar in een zoo on
bet-.ckenend rolletje waarvoor ook
wel m-ndere krachten kunnen worden
-'omohiliseerd zie optreden. LcpnS
Chrispijn gaf 8!s Jacq weer het bewijs,
welk een natuurlijk komisch talent hij
bezit Hij speelde dezen secretaris 'n
angst en beven met tal van geestige
trekjes zoodat het een kostelijke fi*
guur werd.

Frits Bouwmeester was Joe Burns, de
detective. In het begin was hij er» slap
cn sprak hij zoo slordig, dat hij nau»
welijks was te verstaan Later, toen dc
rol meer gelegenheid gat tot spel,
kwam hij er beter in. En zijn transf jr.
matie in III was zóó, dat waarschijn*
lijk 99 procent van dc zaal cr in liep
Ik moet erkennen, dat ik niet tot die
99 procent behoorde, maaradat was van
een ouwen rot. die avond aan avond
in den schouwburg zit en langzamer
hand alle trucs begint te kennen, niet
te verwachten.

J. B. SCHUIL.

sterk, Is in deze gevallen zeer gevaar*

lijk. De critick heeft veel kans om mis
tc. tasten want het blijft immers altijd
mogelijk dat uit een „gek" experiment
later iets goeds voorkomt.

Beeldhouwkunst is zeer moeilijk tc
verstaan, juist omdat het beeldhouw»
kunst is. litteraire kunst cn muziek
spreken veel meer tot de massa, maar
het beeld rijst daar in de ruimte op als
een stuk materie, het staat 'daar. koud
en eenzaam, in zijn drie afmetingen
Huiten ons. En toch leeft in het beeld
dezelfde bewogenheid als bijvoorbeeld
in een littérair kunstwerk. Heel de
bruisende levenswerkelijkheid is sa
mengetrokken in het beeld. Beeldhouw»
ktmst is evenwel veel moeilijker'tc bc»
naderen door den vorm waarin zij ons
aangeboden wordt.

Dan zijn er nog twee factoren, die
het begrijpen van een beeld moeilijk
maken: het heeft geen natuur om zich
heen en er is geen of weinig
„handeling" in.

Om een beeld tc verstaan zijn dan
ook grooterc qualiteiten noodig dan
om bijvoorbeeld ccn bock te begrijpen;
men moet cr voor een eigenaardigen
geest in zich ontwikkelen en zich weten
te plaatsen op een hoog geestelijk
plan.

Komende tot het bceld»zelf. als kunst»
werk, zeide spr. dat het échte beeld
«gekenmerkt wordt door soberheid cn
eenvoud; het is rustig en vast cn gc*
degen van vorm. In onzen experimen»
tcclen tijd evenwel worstelen de kun*
stenaars met dc materie en een wor»
steling is niet altijd schoon om te aar.»
schouwen. Het zuivere beeld is het
ccn«voudige beeld. Daarmede is in ze»
keren zin dc groep veroordeeld; de
oude Egyptcnarcn gaven dan ook niet
de voorkeur aan dc groep. liet relief
helt al meer naar het schilderachtige
over, naar den kant van dc verbeel»
ding.

Want de schilderkunst zo-i men kun
nen karaktcrisccrcn door het woord
verbeelding, dc bouwkunst geeft
vorm cn dc beeldhouwkunst ge»
1111 e cn met die gestalte rijst dc
kunst-idee boven 'den vorm uit; de ge*
staltc is dc menschelijke drager van
den geest.

Hierna behandelde spr. het aanbren»
gen van beeldhouwwerk aan gebou»
wen. Hierbij moeten bouw* cn beeld*
houwkunst met c'.kaar in eenheid op»
gaan. De bouwmeester domineert,
maar de beeldhouwer moet vrij blijven
in het hem gegeven kader; het gebouw
is als 't ware achtergrond voor het
beeldhouwwerk. Zoo kon er een tw-c»
eenheid ontstaan, een samengaan van
vorm en gestalte.

Tenslotte gaf spr. als zijn mcentng
tc kennen, dat er iets groeiende 's.
Thans doen nog veel talentvolle men»
schen „raar", omdat zit nog zoeken,
maar wie weet wat'uit deze experimen»
ten nog vóór het einde var» het leven
dier - kunstenaars voortkomt? Ieder
jnoet trachten dit streven der moder»
ncn naar eigen inzicht te waardccrcn.

Spr. uitte den wenach dat uit de ex»
pcrimenten van heden iets groots cn
schoons zal groeien dat misschien het
verleden zal evenaren.

De heer Aug. M. J. Scvcnhuyscn
dankte den heer Verkruyscn voor zijn
voordracht

KUNST AAN HET VOLK.

Voordracht van den heer
H. C. Verkruysen.

Zaterdagmiddag hield de heer H. C.
Verkruysen in de rotonde van het Mu
seum voor Kqnstnijverheid voor dc
leden der Vereeniging „Kunst aan het
Volk" een voordracht over „Gedach*
ten over Beeldhouwkunst".

Spr. begon met uiteen te zetten dat
de houding, die men tegenover ccn
zeker kunstwerk heeft aan te nomen,
vaak moeilijk tc bepalen is. zeker voor
Jen lee^. -naar ook nog we! voor den
kenner. \Vij komen bij het bepalen van
die houding vaak in strijd met ons
zelf. Soms plaatseo we ons op een
historisch standpunt, soms houden wc
rekening met een algemeen gevoel voor
het betreffende kunstwerk; ook wel
vragen we welke bedoelingen de kun
stenaar gehad heeft bij het scheppen
van het werk.

Een cn ander maakt dat we in ccn
onrustige spheer bevangen zijn. als we
rondwandelen op een kunsttentoon»
stelling.

Spr. zou over de beeldhouwkunst in
't algemeen spreken en niet over de
werken van de tentoonstelling van
beeldhouwkunst die thans in het Mu»
scum voor Kunstnijverheid gehouden
wordt want critiek op een kunstwerk
geven is een zeer gevaarlijke zaak
vooral op een modern kunstwerk. Dit
toch is in de meeste gevallen het cri»
tiseeren van werk van levens, dfe DOg
niet afgesloten zijn en weike maat»
staf moet daarbij dan aangelegd wor»
den? Ook moet niet worden vergeten
dat al wat er gehcurt op kunstgebied
in onze dagen in zekeren zin experi»
ment is en „afkammen", neerhalen, al

ARBEIDERS TOONEEL-
VER. „VOORUITGANG".

Het twintigjarig bestaan.

De receptie.

Zaterdag vierde de Haarlcmsche Ar
bcidcrstooncelvcrccrüging „Vooruit
gang" baar 20»jarig beataan. Des mid
dags we-'J i d<i koffiekamer van gc-
bouw „De Centrale" onder zeer groote
belangstelling gerecipieerd. De koffie»
kamer was haast te klein voor deze
feestelijke gclcgenheiJ. Het bestuur
Voo roang" zetc'dc ach'c- een
zeer groote hoeveelheid bloemstukken,
,die ontrangcit werden van zustervcr*
eenigingen, cn geestverwante organisa
ties. Te veel om op te noemen. Van
den stapel tc - mmen en gclukwen-
Schen. die wij inzagen noemen wij die
van „Jacob van Lcnncp", „Haarlem's
T-ioncel", „Crcmer", „Nieuw Leven",
LD. L 17 T O L.V.O.". vele af-
dccÜngcn van den Bond Van N'ed. Ar»
bcidcrstooncelvcrcenigingcn, Jc afdec»
ling Haarlem van den Nedcrinndschen
Bond van Fabrieksarbeiders, het orkest
van de Haarlcmsche Zeilvereeniging
(dat aan „Vooruitgang" een fraaicn zih
veren krans schonk) enz.

Dc receptie werd geopend door den
heer J. Swier. voorzitter van dc feest
commissie. Hij heette de aanwezigen
hartelijk welkom en gaf het woord aan
den heer H. van Dokkum, den voorzit»
ter der vereeniging. Jie de belangstel»
lenden hartelijk damt zeide voor hun
tegenwoordigheid. De heer van Dok»
kum gaf een overzicht van het 20»jarig
bestaan van „Vooruitgang". Hij schet»
stc den strijd die ook „Vooruitgang"
om een goed bestaan heeft moeien le»
eren.

Na deze rede werd Je rij van dc
overige sprekers geopend. Wij laten
de namen van deze heeren hieronder
volgen, doch vermelden eerst nog dat
..Vooruitgang", van dc afd. Haarlem
van den Bond van Ned. Arbeiders»
tooneelvereenigingen. een nieuw voet»
stuk voor het vaandel ten geschenke
ontving.

Achtereenvolgens complimenteerden
dc volgende aanwezigen het bestuur
der jubilecrende ve.ccniging: Dc lieer
Braakenburg van den Haarlcmschen
Bcstuurdcrsoond, dc heer Wouda van
D. I. U., dc heer C. de Nijl van de afd.
Alphen a. d. Rijn van den Ned. Bond
van Arb. Tooneelvereenigingen, de
heer Bender van het orkest der H.
Z. V„ de heer Stroucken, regisseur van
„Vooruitgang", de heer Boekhorst, lid
der litteraire cqmmissie van den' Bond
van Arb. Tooneelvereenigingen, de
heer Willcmse van de Stem des Volks,
cn van de Kunstzinnige Propaganda»
Commissie de heer Rozs. van der.
Litho» Photo» en Chemigr. Bond, de
heer Welter, afgevaardigde der Ver»
eeniging „Union' te Rotterdam, de
heer Boereen van Haarlems Tooneel.
de heer Rookhuizcn, der muziekver»
eeniging „Excelsior", de heer Stam der
Fed. Haarlem der S D. A. P„ de heer
Pollé van T.O.N.E.V.O., mevrouw Re-

zyn beenea in de lucht, roldeo zij is ccd werk dan Diet zoo bijzondernout van de Tooneclvcrccniging „lier

man Ilcijermans", de heer Betz der
afd. Haarlem van de Arb. Rcisvereeni»
ging, dc heer Oysterbaan van „Dc
Kleine Stem", dc heer van Rossum, af*
gevaardigde van het hoofdbestuur, van
den Bond van Arb. Tooneclvercenigin»
gen, cn de heer Kaart van den schouw»
burg aan den Jansweg.

De receptie duurde van 35 uur. Dc
stemming was natuurlijk feestelijk en
genoegelijk. liet orkest der H. Z. V.
zorgde voor de muzikale illustratie.

De tooneelvoorstelling
in den schouwburg Jansweg.

In den schouwburg aan den Jansweg
kwamen leden en genoodigden tc halt
acht weer bijeen. Het hoeft geen bc*
toog» dat het theater geheel uitver»
kocht was.» Na de openingsrede van
den heer Swiers werd het woordje
acht uur aan dc werkende leden van
„Vooruitgang" gegeven, die ccn ver»
tooning gaven van één van Herman
Hejjermans' beste stukken, „Schakels
het vierbedrijvige tooneelspcl, waarin
Louis Bouwmeester, met Frits Bouw»
meester, Louis dc Vries, Jan Musch,
Royaards, Saalborn enz. achtcreenvol»
gens geschitterd hebben.

Dit was ccn feestelijke avond. De
viering van een twintigjarig bestaan.
Over een jaar is „Vooruitgang" meer
derjarig. Wij zullen ons nu van critiek
onthouden. Dc heer van Dokkum (als
Parcras Duif) *cn de overige mede»
spc'.cr.dcn, hadden enorm veel succes.
Na elk der bedrijven werd lang gcap»
pla'udissccrd. Na het derde bedrijf
vond ccn huldiging plaats. Het bestuur,
de werkende leden cn de feestcom
missie. schaarden zich op het tooneel
achter ccn serie bloemstukken, die door
de tooneelkncchtcn werd aangedragen.
De heer Swiers trad naar voren
bracht hulde namens Je leden, aan het
bestuur van de werkende leden van
„Vooruitgang".

Daarna overhandigde hij den hee
van Dokkum een mooie zilveren krans
die naast die van het orkest der H.
Z. V. aan het vcrcenigingsvaandcl
werd gehecht. De heer van Dokkum
dankte den heer Swiers. de fccstcom»
missie en dc kunstlievende leden en do»
nateurs. die „Vooruitgang" het bestaan
mogelijk maakten.

Na het vierde bedrijf werd nog een
keer gehuldigd. Dc heeren Jantz en
Swiers die al van de oprichting af.
verbonden zijn geweest aan „Vooruit*
gang", werden toegesproken. Deze ve
teranen kregen bloemen. Nog geruimen
tijd bleef men daarna bijeen in den
foyer. Het eerste gedeelte van dc vie
ring van dit jubileum behoort inmid
dels weer tot het vecJcden.

Aanstaanden Zaterdag volg? het
tweede dcc!: dc feestavond in „Bloem
hof". waarbij het orkest der H. Z. V.
natuurlijk weer medewerking ral ver»
lecnen, evenals de humorist Leo Pee*
lcn. Een groot bal zal worden gehou»
den, afgewisseld door vele attracties.

HULDIGING
JOHAN BRAAKENSIEK.

Zaterdagmiddag té de bekende tcc»
kenaar Johan Braukcnsick gehuld'-gd
in lluizc Couturier tc Amsterdam ter
gelegenheid van zijn veertigjarig jubi
leum als teckenaar van dc Groene Am
sterdammer. Zcefr vele kunstvrienden
cn bekenden van den heer Braakcnsiek.
alsmede verschillende leden van dc rc»
dactie van „de Groene" waren geko*
men om den jubilaris hun gclukwen»
s„.;en aan te bieden.

De jubilaris, die met zijn dochter dc
receptiezaal betrad, werd met een har
telijk applaus begroet. Allereerst werd
de jubilecrende kunstenaar tocgcspro»
ken door don oud»miniatcr, dr. J. Th
de Visser, die verklaarde vol bewon
dering tc zijn voor dc groote gaven
van den heer Braakensi-;k als humo
ristisch cn cancaturistisch teekenaar.
Voor velen, aldus spr.. zijn fic platen
door u wekelijks in dc Groene Amster»
dammer gepubliceerd een leerschool
geweest. Voor den politicus, omdat hij
door uw tcckcningcn gedwongen werd
tot ernstig zelfonderzoek en voor het
Ncderlandsch publick in 't algemeen,
daar zij de gedachten door het reële
tot het Ideële brachten. Tenslotte deel
de spr. mede namens den Minister van
Onderwijs. Kunsten cn Wetenschappen
dat het H. M. dc Koningin had bc»
haagd den jubilaris te benoemen tot
ridder in dc orde van OranjcNassau

Onder luide toejuichingen van dc
aanwezigen speldde hij den jubilaris
het ridderkruis op dc borst.

Namens het feestcomité sprak prof
dr. G. Kernkamp, hoofdredacteur van
her weekblad „dc Amsterdammer", den
jubilaris vervolgens toe. Een woord van
warme hulde bracht spr. hem. voor dc
trouwe wijze, waarop hij steeds aan
„dc Groene" had medegewerkt. Ten»
slotte deelde hij den jubilaris mede
dat de feestcommissie besloten h^l
ccn van de bekendste schilderijen van
den teekenaar aan te koopen cn dit
het gemeentebestuur aan tc bieden Dit
schilderij stelt voor den z\mstcrdnm-
schcn Hartjesdag. Namens het ge
meentebestuur aanvaardde de heer C.
Baard, directeur van het Stedelijk Mu*
seum. het geschenk der feestcommissie.

Zeer ontroerd door de hem gcbrach»
te huldebetuigingen, dankte de heer
Braakcnsiek met een kort woord

Vele belangstellenden maakten ten»
slotte van dc gelegenheid gebruik om
den jubilaris persoonlijk hun gclukwen*
schen aan te bicden.

INGEZONDEN MEDE DEELINGEN
k 60 Cent» per regel.

die óoor ve*l hunwok of drokke Mudic

kend middel moeien gebruiken vinden
hommels haematoc en-tab letten

heerlijk. De fune »r»»«k der Zwiuer&cbc
chocola-Ie doet hen vergeten, dat ii|
gcnee*mlddel innemen.

Per Doos f 1.90 j bij-
Apoth. eo Drogisten

D r. H O M M E L'S HACMATOC-liN - het beate
bloedvorm» ade en versterken Je middel «dert 35 jaar.

RICHARD STRAUSS NAAR
NEDERLAND.

De in dezen herfst, met medewcr»
king vnri het Concertgebouworkest,
door de Wagncrvcrccniging tc orga»
nisecren lcdcn-uitvocringen zijn bc»
paald op 18 cn 20 November a.s. in den
Stadsschouwburg te Amsterdam,
schrijft dc Tel.

Technische redenen deden het ge*
wenscht zijn de aanvankelijke voor dc»
ze data in uitzicht gestelde uitvoerin
gen van „Tannhauscr" onder leiding
van dr Karl Muck, te verzetten naar
een nader te bepalen tijdperk.

In verband hiermede is thans vast»
gesteld, dat als herfstuitvoering voor
dc leden zal worden gegeven Wagner's
Tristan und Isolde. Als muziekleider
dezer uitvoeringen zal Dr. Richard
Strauss optreden.

DF ACTIE AAN DE WERF CONRAD

Vrijdagavond vond een druk bezochte
ledenvergadering plaat* van het perso».
reel werkzaam aan dc werf Conrad.
Op deze vergadering werd door den
voorzitter van den Ncd. Metaalbewcr»
ersbond, den heer P. Danz ccn uit*
ccnzetting gegeven omtrent dc luons*
verhouding tusschen dc werf Conrad
cn gelijkwaardige fabrieken hier ter ste»
dc en elders, waarbij hij liet uitkomen
d.it liet' loon van dc Conrad minstens;.
10 r.Oï. lager is dan elders.

Met applaus ondersteunde dc verga
dering deze uiteenzetting, waarna werd
besloten alle kracht op deze actie te
concentrecrcn. totdat dc noodzakelijke
loonsverhooging tot stand is gebracht.

PROF. DR. A. A. VAN SCHELVEN.

Prof. Dr. A. A. van Schelven, hoog*
leeraar aan dc Vrije Universiteit te
Amsterdam en wonende tc Haarlem
is benoemd tot ridder in de orde van
den NcJerlandschen Leeuw.

Prof. van Schelven heeft Prinses Ju»
liana jarenlang in de geschiedenis on»
derwezen en thans zijn deze lessen ge
ëindigd In verband daarmede had de
benoeming plaats.

VOORSTEL TOT BELASTINGVER
LAGING IN NOORD.HOLLAND.

Naar het ..Hbld." verneemt, bestaat
bij de Statenfractie van den Vrijheids»
bonj het \oomcmcn bij de Staten van
Noord-Holland een voorstel te doen
tot schrapping van dc opcenten op de
Inkomsten» en Vermogensbelasting,
daar deze niet meer noodig wordt ge*
acht voor dc provinciale huishouding.

HAARLEMSCH ZIEKENFONDS.

Naar wij vernemen :s aU adm nl*
strateur van het Haarlemsch Zickcrv»

fonds in dc plaats van der hee-
Baaij. die dezelfde functie bij Zieken»
zorg gaa- vervullen, aangesteld den
heer A. H. Beenhakker, alhier, die tot
op heden de functie van boekhouder
aaa de Amsterdamschc Bank vervult.

VEREENIGDE DOOPSGEZINDE
GEMEENTE.

In de plaats van den heer J Waller
Zeper, die wcnschtc af :e treden ais
lid van het bestuur der Doopsgezinde
Ziekenverpleging is benoemd Ir. H.
Van den Heuvel Rijndcrs. die toarers
is gekozen tot penningmeester. De
heer C. Viswr had n.1. verzocht van de
functie van penningmeester te worden
ontheven.

BOND VAN ARREIDERS*
MANDOLINECLUBS.

Op het gehouden bondsfccst. dat
Zondag in dc Gem. Concertzaal van»
wege den bond van Arbeiders Man»
dolincclubs plaats vond. heeft z:ch
ccn eigenaardig geschil voorgedaan.
Do«f dc nfdeeling Haarlem was be*
sloten, uit protest tegen de samen»
stelling van de jury niet mede te spe»
!en. Hierop werd ook door de afdce»
ling Amsterdam hetzelfde hesluit ge»
nomen terwijl de afdeeling Rotterdam
wel bereid was om tc spelen maar te
voren verklaarde de uitspraak van de
jury niet te zullen aanvaarden.

Óver deze houding van deze afdee»
Ungen was het hoofdbestuur slecht te
spreken. het zal waarschijnlijk nog
wel verdere verwikkqlingen tot gevolg
hebben.

EENHEID IN DE VAKBEWEGING.

Door het plaatselijk Comité tot bren*
ging van eenheid in dc vakbeweging
wordt DondcrJag ccn lcdcnvcrgade»
ring gehouden, op deze vergadering
zal om. verslag worden uitgebracht
van het te Amsterdam gehouden lan»
deiyk congres. Verder zal besloten wor
den op welke wijze in de a.s. winter»
maanden propaganda gemaakt zal wor
den voor dc „eenheid".

HANDELSONDERWIJS

Aan de (fc-meentelijko Avond
school voor Handelsonderwijs zuilen
als bovenbouw eenige aanvullende
cursussen verbonden worden, ter op-
eiding voor rfle practijk-diploina's
voor boekhouden en moderne talen

De ervaring heeft geleerd, dat de
opleiding aan de schooi niet vol
doende is om aan verschillende exa
mens met kans op gbeden uitslag te
kunnen deelnemen, zoodat voortge
zette studio hiervoor noodzakelijk is,
waarbij zch echter verschillende
moeilijkheden, vooral ook van fi-
nancicelen aard, voordoen. Het ge
meentebestuur acht her gewenscht
om de leerlingen der school, d e den
jarigen cursus hebben doorloopen.
bij hun verdere studie in deze te hel
pen.

Er is met een cursus voor boek
houden begonnen- mer een maximum
van 14 deelnemers. Voor pladfsing
np d:en cursus zullen in aanmerking
kunnen komen de leerlingen, die de
eindklasse der school hebben door-
ioopen en wier vorderingen. ijver
»n aanleg, eueces bij voortgezette
studie eenigermate waarborgen.

UITGAAN

La Argentina.

Onder dc auspiciën van hef Concert»
bureau zal. zoo wordt uit Ams'e-dam
pemcld, de Sps-rsche adnser-» T.a Ar»
gentins met medewerking van de nia»
niste C.irmencita Perez een to'irrée
door on* land maken. Zij zullen o.a.
optreden in Amsterdam, op 9 Novem»
her i. d. Stadsschouwburg voor den
Kunstkring voor Allen, Den Haag,
Haarlem, Leiden, Rotterdam, Utrecht
cn Arnhem