3U1TENLANDSCH OVERZICHT
Abdijsiroop
HAARLEM'S DAGBLAD
HENRY GEORGE EN ZIJN WERK
GEMENGD NIEUWS
ZATERDAG 23 OCT. 1926 ZESDE BLAD
(Van een bij zonde ren medewerker).
Een groot economist en zijn leer. -
op de grondwaarde.
- Alleen belasting
Groote mannen zijn dun gezaaid en
het aantal van hen die als zoodanig
tijdens hun leven worden erkend is
nog geringer. Dc groote Amerikaansche
denker en maatschappijhervormer
Henry George, behoort tot die uitzon»
deringen, waar reeds zijn naam en
faam op 48 jarigen leeftijd hier tot in
Europa zoozeer waren doorgedrongen
dat P. L. Tak in de serie .„Mannen van
beteekenis" onder redactie van dr. E.
D. Pijzel. een belangrijke bijdrage aan
zijn leven en werkwijze wijdde.
Aan dit geschrift on tic enen wij in
hoofdzaak hetgeen hier volgt omtrent
Henry George.
Geboren 2 September 1839 te Phila
delphia. uit onbemiddelde ouders,
weid de jonge Henry reeds op 13»jari»
gen leeftijd zelfstandig. Zijn aardrijks*
kundige aanleg en reislust deed hem
besluiten zijn aanvankelijk beoefend
vak van letterzetter vaarwel te zeggen
en het avontuurlijk leven van varens»
gezel te kiczco.
Op een zeereis naar Californië had
George een brief gestuurd aan zijn
ouderen vriend Wallow waarin hij een
begrafenis op zee beschreef. Wallazz
vond het 200 uitmuntend verteld dat
hij het stuk deed opnemen in een
weekblad, terwijl bjj George den raad
gaf, voor de pers te werken. Deze
wenk ging niet verloren.
Dc redacteur van de Alto Califortwo
zoowel als die van de Times (van San
Francisco), waar George later zetter
werd. vonden nu en dan ongeteekende
artikelen in de brievenbus, die in den
regel werden geplaatst, dikwijls als
hoofdartikel. Door een wacht bij de
bus te plaatsen werd de delinquent
spoedig ontdekt. Het was toen voorgoed
uit met letterzetten: den zelfden dag
had George in de kamer der redactie
zijn plaats ingenomen.
Zijn vrijen tijd wijdde hij aan de
studie der maatschappelijke verschijn»
selen. Hij las dc groote Engelsche een»
nomisten en toetste hun leer aan het»
geen hij rondom zich zag en het rijke
land waar gehuchten zich onder het
oog van den verbaasden tocschouwc*
in korten tijd uitbreiden tot omvang
rijke steden. Maar in dat zelfde rijke
land vertoonden zich ook landloopcrs
en armlastigen en dat was genoeg om
den impulsievcn George tc verbijsteren.
Deze groote tegenstelling (vooruitgang
en armoede) zetten hem tot nadenken
en hij zag in dat nieuwe land. een der
fouten van de oude wereld (hc: grond
bezit ia dc handen van enkelen) haar
intrede maken.
Na het schrijven van verschillende
brochures voltooide hij van 1877—79
zijn groote werk „Progress en poverty
(Vooruitgang en Armoede) 't boek dat
opgang mankte over heel de wereld
cn waarin hij allereerst betoogt, dat
Adam Smith cn dc staathuishoudkun
digen die hem gevolgd zijn, een ver»
Vecrd punt van uitgang hadden, omdat
zij hun waarnemingen deden in een
maatschappij waarin in den regel de
kapitalist land verpacht cn arbeid
huurt. Hierdoor schijnt dc kapitalist
den eersten stoot tc geven aan de pro
ductie en ontstaat het denkbeeld, dat
kapitaal aanwezig moet zijn vóór cr
arbeid kan geschieden.
George stelt de drie factoren der
voortbrenging van rijkdom in andere
volgorde. Er moet land zijn (zegt hij)
voor cr arbeid kan worden gedaan cn
arbeid moet zijn gedaan eer kapitaal
kan zijn aangebracht. Dc natuurlijke
volgorde is land, arbeid, kapitaal.
Met deze uitspraak kwam George
ook in tegenspraak met zijn grootcn
tijdgenoot Marx, die „arbeid" voorop»
stelt en grondeigenaars cn kapitaalbe»
zitters tot Un groep rekent (de kapita»
listen) cn de groote ongelijkheid in dc
wereld wijt aan het particulier kapitaal»
bezit, waarop hij, Marx, zijn klassen»
strijd baseert.
George zegt daartegenover, dat dc
groote oorzaak van dc ongelijkheid in
dc verdccling van den rijkdom ligt in
de ongelijkheid, in dc beschikking over
het land De eigendom van land :s het
eerste feit dat ten slotte den maat»
schappclijkcn staatkundigen c-n in ver»
band daarmee den intcilectueelen cn
moreclcn toestand van een volk bepaalt
En zoo moet het wel zijn. Want het
land 1 s de woning van den mcn9ch. de
voorraadschuur waaruit hij al zijn be<
hoeften meet trekken, het materiaal
waarop zijn atbcid moet worden toegc»
past. voor de bevrediging van al zijn
begeerten; immers zelfs dc voortbreng»
sclèn der zee kunnen niet worden be-
macht gd. het licht der zon niet geno
ten. noch natuurlijke krach: benut-
tigd zonder het gebruik van land en
wat het oplevert. Op het land zijn wc
geboren, van het land leven wjj. tot
het land keeren wij terug: wij. kinde
ren van den bodem, zoo waar ais de
c - ut bet s. en de bloem des
vclds Nti-in van den raensch weg a:
v - tot h..and behoort cn hij is niet
m cr dan een geest zonder lichaam.
S offcl jke vooruitgang kan ona niet
vrijmaken van onze afhankelijkheid
van het land: alleen kan hij dc macht
vermeerderen om rijkdom uit het land
tc trekken cn daarom kan de maat
schappij tot in de eeuwigheid stoffelijk
vooruitgaan, zonder dat nog (indien
r.:. liet land in handen van enkelen
biijft) de loonen zullen stijgen of de
toekomst verbeteren voor hen. die mets
hebben dan bun arbeid Die vooruit»
tani kan «-'echts dc waarde van hef
jand verhoogen cn dc mach: welke het
b ervan geef' Overal, n alle tijden,
hü "c v'kcrt s het bezit van land
j-onr's'ac der ar stocratie het fun-
cl.-rr'crt der groote fortuinen, dc bron
van macht.
Daarom (zoo concludeert George in
zijn eerste boek van ..Vooruitgang en
Armoede") is particulier landbezit on
recht; het schaadt dc maatschappij.
Nuttigheid en rechtvaardigheid eischcn
de afschaffing daarvan.
Om dat doel te bereiken stelt George
niet voor den persoonlijken landeigen
dom te koopen of verbeurd te verkla
ren. Het eerste zou onrechtvaardig zijn
en het tweede n'oodcloos Laat de per
sonen, die nu het land hebben, indien
zij willen, het bezit behouden van het»
geen zij gaarne hun land noemen. Laat
hun koopen en verkoopen en schcn»
ken en legateeren. Wij kunnen hun
gerust de schaal laten, indien wij de
pit nemen.. Het Is niet noodig het land
verbeurd te verklaren, het is alleen
noodig de grondrente verbeurd te ver»
klaren.
En om de grondrente te bemachtigen
ten gebruike voor den staat (de ge.
organiseerde gemeenschap) is het niet
nood.g dat de staat zich kwellen z«>
met het verhuren van land cn kansen
zal loopen van begunstiging, knocicry
cn omkooperij, die daaraan vast zouden
kunnen zijn. Het is niet noodig dat een
nieuw raderwerk in 't leven wordt
geroepen. He; raderwerk bestaat reeds.
In stede van her uit te breiden, moeten
wij het vereenvoudigen en tot geringe
afmetingen terug brengen. Den land»
eigenaars een percentage der grond
rente overlatende (dat waarschijnlijk
veel minder zou bedragen dan de kos
ten cn verliezen, onafscheidelijk ver
bonden aan een poging tot verpachting
door den staat, cn van het bestaande
administratief raderwerk gebruik ma
kende) kunnen wij zonder schok het
recht van allen op den grond vestigen
door de grondrente te nemen voor den
staat.
Wij nemen reeds een deel der grond
rente ais belasting. Wij hebben alleen
in ons belastingstelsel eenige verande
ring tc brengen om haar geheel te ne«
men.
Wat ik, zoo vervolgt Henry George,
derhalve voorstel als de eenvou
dige doch souvcrcinc remedie, die
het loon zal doen stijgen, de verdien
sten van het kapitaal vermeerderen,
het pauperisme zal uitroeien, de ar»
moede zal vernietigen, loonenden arbeid
zal geven aan een ieder, die dezen
wenscht, ruimte van beweging zal ver»
schaffen aan de rtfcnschclijke vermo»
gens, misdaad zal verminderen, zede
lijkheid zal verhoogen, de regccring zul
zuiveren, cn dc beschaving tot edeler
hoogten opvoeren, is de grondrente in
bezit nemen door middel van belas
ting.
Als de staat in belasting de grond
rente tot zich neemt, zal het land. on«
geacht ten wiens name het staat, cn in
welke stukken het verdeeld is, in wer
kelijkheid algemeen eigendom zijn cn
ieder lid der gemeenschap zal deel heb
ben aan dc voordeden van dien eigen»
dom.
Vermits nu dc belasting op de
waarde van den grond moet verhoogd
worden in de zelfde mate ais wij andere
belastingen afschaffen, kunnen wij, zoo
zegt George, het denkbeeld in een
practischen vorm kleeden door voor te
Mtcllerv.AIle belastingen af te schaffen
behalve die op de waarde van den
grond.
Het slot van het bock is een onder»
zoek naar den mcnschdijken vooruit
gang. De wet van den mcnschdijken
vooruitgang is voor George geen an»
dere dan dc wet der moraliteit. Zijn
leer zegt:
In de zelfde mate waarin de regeling
der maatschappij de rechtvaardigheid
bevordert, iu dc zelfde mate waarin
zij aan ieder volkomen vrijheid waar
borgt. alleen beperkt door dc vrijheid
van ieder ander, in die mate moet dc
beschaving voortuitgaan. Naarmate dc
maatschappij hierin tc kort schiet, moet
de beschaving stilstaan of achteruit-
gaan. Staathuishoudkunde cn sociale
wetenschap kunnen niets leeren, dat
niet begrepen is in de eenvoudige
waarheden, die aan arme visschcrs cn
Joodschc boeren werden geleerd, door
Een die achttienhonderd jaren geleden
werd gekruisigd.
Aan bestrijders heeft het George
niet ontbroken, maar aücn erkenden
dat zijn remedie doordrong tot den
wortel der dingen cn zijn groote denk
kracht noch zijn eerlijkheid zijn door
iemand in twijfel ge'.rokken.
EEN NIEUW DRAADLOOS
WONDER.
(Van onzen Londenschen
correspondent).
Velen stellen den aankoop van een
radio-ontvangtoestel uit omdat er niets
aan de markt is dat hen bevredigt.
Het eenvoudige kristal-toestel erischt
een hoofdstel met luisterkleppen, een
vo-m van luisteren, die niet direct ge»
riefe! jk is- Lampen-toestellen. die ge»
lcgenheid geven voor het gebruik van
ccn „luidspreker", zijn velen te kost»
ba.ar of te lastig in verband met de
telkens terugkeerende noodzakelijkheid
nieuwe batterijen tc koopen of accumu»
latorcn te laten laden. Daarom heeft
hier groote belangstelling getrokken
ccn bericht over den aanmaak van een
n cuw ontvangtoestel, dat zijn geluid
krijgt door een kristal en nochtans ge»
schikt is voor reproductie door een
,.!u:dsprekcr". Het bericht zegt dat de
weergave niet onderdoet voor die van
lampen-toestellen. De fabrikanten die
de uitvinding gaan exploiteeren zijn
zoo overtuigd van haar toekomstig suc»
ces, dat zij een productie op groote
schaal voorbereiden, zoodat het toe»
stel eerst in het begin van het voi-
gend jaai verkrijgbaar kan worden ge»
steld.
Dc onkosten na aankoop zijn beperkt
tot de jaarlijksche aanschaffing van
een droge batterij cn de prijs, zegt men.
zal beneden dc f 150 blijven.
De Fransch-Duitsche toenadering. - Over een
burgerlek blok in Duitschland. Gevolgen van het
Britsche kolenconflict. Wettelijke regeling van den
achturendag in Engeland van de baan? Over
Duitschland's ontwapening.
De nieuwe Duitschc gezant te Parijs
Von Hoesch is uit Duitschland te Pa
rijs teruggekeerd en heelt daarna een
bezoek gebracht aan den secretaris
generaal van het Franschc departement
van Buitcnlandschc Zaken, Bcrthclot.
Bruntf zal hem ook binnenkort ont»
angen.
Natuurlijk zijn tusschcn beiden be
sproken de voorwaarden waaronder
dc Franscn-Duitsche besprekingen tus»
schcn dc regceringcn van Frankrijk en
Duitschland kunnen worden voortgc»
zet.
Naar aanleiding van het onderhoud
tusscher- Bcrthclot cn Von Hocsch ves
tigen dc Franschc bladen dc aandacht
op dc noodzakelijkheid dat alle econo
mische militaire cn politieke aspecten
cener
Fransch-Duitsche
toenadering
door Franschc deskundigen worden
onderzocht alvorens dc besprekingen
worden voortgezet.
Dc „Echo dc Paris" is van oordeel,
dat dc Oostcnrijksche kwestie beslis
send zal zijn voor het lot dezer toena
deringspoging. De Matin" acht het de
hoofdzaak, dat het tocnadcringsdenk»
beeld in geen enkel opzicht zal leiden
tot het pr;,s geven van belangen. Het
,.1'ctit Journal" waarschuwt tegen over
ijling bij dc'toenaderingspogingen cn
verklaart, dat de veiligheid van Frank
rijk cn zijn bondgenootcn vóór alles
gewaarborgd moet ziju.
De „Petit Parisicn" meldt, dat er in
den loop van het onderhoud ook ge
sproken is over dc geruchten met bc»
trekking tot dm aanstaanden terug»
keer van den ex-keizer naar Duitsch
land. Het blad meent tc weten, dat
door de regccring te Berlijn de for-
mee'e verzekering gegeven is. dat de
terugkeer var den cx-keizcr naar Hom»
burg of elders' in zijn vroegere staten
geen geval zal worden toegestaan
of geduld.
Volgens dc Parijschc editie van de
„New York Herald" zullen de pogin
gen. die door aanhangers van den cx-
keizcr gedaan zijn om zijn terugkeer
naar Duitschland tc bewerken, waar-
schijn lijk het onderwerp uitmaken van
een officicclc verklaring van den Raad
van Ambassadeurs.
Uit Berlijn wordt gemeld dat de
voormalige Pruisische minister presi
dent Stegerwald dc leider der Christc»
lijkc vakvcrccnigingcn in Duitschland
tc Kösfcld in Westfalcn ccn rede heeft
gehouden waarin hij zich kantte tc»
gen de vorming van een
Burgerlijk blok in
Duitschland.
Onder meer betoogde hij:
Voor Duitschland bestaat in afzien»
baren.*tijd slechts een alternatie! voor
de vcrscniiiende partijen, het vormen
eener coalitie, ot ecu toenadering der
regccring naar het Zwit&ersch» Amcri»
kaunsch voorbeeld, waar du regeering
onafhankelijker is van het parlement.
Voor den eersten tijd is ui het rijk de
vorming der groote coulitic noodzake
lijk, die ccn juiste groepcering der
krachten omvat, Ol zulk een coalitie
mogelijk is, is een twee vraag.
Tegen een coalitie met rechts heeft
het centrum de grootste bezwaren. Wei
ïswaar kan ongetwijfeld met de par
tijen van rechts politiek worden ge
voerd. zoowel binnenlandsthc politiek,
ab thans na Geneve ook buitcnland
schc poiltick. Maar deze partijen stre
ven op maatschappelijk gebied klaarblij
kclijk naar een reactie. Het centrum
echter wil oprecht de gelijkgcrcchtiy»
de positie van den arbeider niet alleen
in den staat, maar eveneens in „Wirt-
schaft' cn „Kultur".
Dat is ook de voornaamste reden,
waarom het centrum zich verzet te
gen het streven naar het vormen van
een burgerlijk blok. Het is mijn vaste
overtuiging, dat het centrum zijn doel»
inden noch in hun geheel met rechts,
noch in hun geheel met links kan door»
zetten, maar dat het veeleer een deel
van zijn politiek met rechts cn ccn an»
der deel met links moet .verwezen»
lijken.
De geruchten aangaande plannen dei
Engelsche regccring om nieuwe stap»
pen tc onder nemer, ten einde te ge
raken tot ctu oplossing in het
Britsche Kolenconflict
worden van officicele zijde tegenge»
sproken. Wel heeft Baldwin zich op
dc hoogte gcs'eld vao Jen stand van
zaken doch hij is niet voornemens bij
dc opctr.r g var. het Engelsche parle
ment nieuwe verklaringen hierover af
te leggen.
Argentinië begint ook al, hier blijkt
hoe. wat in het eene land plaats heeft,
gevolgen heeft voor het andere, den
invloed te gevoelen van de stopzetting
an het Engelsche mijnbedrijf. Dc
schaarschte aan brandstof dreigt dc
industrie tc schaden. Dc kusthandel,
zoo wordt uit Buenos Aires gemeld,
wordt met gedeeltelijke verlamming
bedreigd.
De handel zendt ccn deputatie naar
den minister van publieke werken om
hem tc verzoeken, maatregelen te tref»
fen tot het brengen van verbetering iri
den tegenwoordigen toestand. De
spoorwegen, die bij het begin van het
geschil groote voorraden steenkool had
den, zijn begonnen met het gebruik
stookolie, om hun snelvcrmindc-
rende voorraden te sparen.
De campagne van Cook in de Mid
lands is volgens dc „Evening Standard"
islukt; de arbeiders keeren weer naar
de mijnen terug. In de eerste drie da
gen dezer week was het aantal arbei
ders. dat in Nottinghamshire cn Der
byshire werkte met ruim 11.000 ver
minderd. Donderdag waren cr echter
weer 1800 meer aan het werk dan den
te voren.
I Cook heeft aan de E. S. gevraagd er
nog eens met nadruk te betoogen, dat
hij nog altijd gaarne zal conferceren
over een nationale regeling met de mijn
eigenaars of met ieder, die bevoegd
heid heeft om te onderhandelen.
Over het ingediende ontwerp van
een
Nieuwe Engelsche Fabriekswet
vinden wij eenige medcdeelingen en
beschouwingen in ,43e NederlaDdschc
Werkgever", waarin er nadruk op
wordt gelegd hoe sedert 1924 de toe»
stand in Engeland wél veranderd iS;
De conclusie van het artikel is „dat de
wettelijke regeling van den achturen»
dag" in Engeland voorloopig van dc
baan is.
Het blad schrijft:
Ondanks dc bijeenkomsten der minis
ters van de voornaamste industrieele
landen in Maart van dit jaar te Londen
waarop Albert Thomas voor de ratifi
catie van dc Conventie van Washing
ton zijp hoop gevestigd had. blijkt de
Engelsche regeering voor die ratificatie
not? altijd niets te gevoelen. Sterker
zelfs: na de aanneming van de wet
waarbij dc arbeidsduur der mijnwer
kers werd verlengd, heeft de Engelsche
regeering een ontwerp van een Fa»
brickswet ingediend, waarin geen be=
polingen voorkomen ter beperking van
den dagelijkschen arbeidstijd van man»
nen in dc industrie, maar alleen van
vrouwen en jeugdige personen. Dien
aangaande schrijven de artikelen 66 en
67 voor: „De arbeidsduur voor vrou
wen en jeugdige personen mag. de rust
poozen en maaltijden niet inbegrepen,
niet meer dan 10 uren per dag of 48
uren per week bedragen. De duur van
den diensttijd mag niet meer dan
twaalf uren per da.2 zijn.' bij mag niet
vóór 6 uur des ochtends beginnen en
niet na 8 uur des avonds of Zaterdags
na 2 uur eindigen. Het totaal van de
dii!;elijkscbc arbeidsuren mag, met in
begrip van dc overuren, elf niet over»
schrijden. Het totaal van de jaarlijks
toe tc stane overuren mag in het alge
meen de 100, in bijzondere gevallen de
250 niet overschrijden. Kinderarbeid is
verboden".
Omtrent den arbeidstijd van volwas
sen mannelijke arbeiders bevat het
omwerp echter geen enkel voorschrift.
Wat zal dc heer Thomas daarvan
wpl zeggen?
Inderdaad, sinds 1924 is de toestand
in Engeland wèl veranderd. Toen werd
onder het kabinet Ramsay Mac Do
nald.... een wetsontwerp ingediend op
den achturendag in de nijverheid, ge
heel op den voet van de Conventie van
Washington. Dat ontwerp is verdwetTtn
met het kabinet, dat het indiende en
een soortgelijk ontwerp, in het begin
van djj jaar door enkele sociaal-demo
cratische leden van het Lagerhuis in»
gediend, heeft alleen beteekenis als
partij»reclamc«middel. Er is geen meer
derheid voor te vinden.
Dc wettelijke regeling van den acht
urendag is in Engeland voorloopig
van de baan.
Behalve dc Tagliche Rundschau, die
wij reeds in ons vorig overzicht citeer
den. wijden nog verscheidene andere
Duitsche bladen beschouwingen aan
dc mededeclingcn die Havas deed aan
gaande het besluit van den Gezanten»
raad ten opzichte van
Duitschlands ontwapening.
Volgens het Berliner Tagcblatt heeft
de publicatie van Havas in politieke
kringen tc Berlijn groote verwonde
ring gebaard.
Voor de rijksregeering, aldus be
toogt het blad. is de kwestie der pos:»
tic van den „Chef der oberstcn Hee-
resleitung" door dc nieuwe regeling
van het opperbevel definitief van de
baan. Verder merkt het blad op, dat
het ontslag van generaal Von Scecki
wegens de indicnststclling bij de Rijks»
weer als „Zeitfreiwilliger" van den oud
sten zoon van den cx-kroonprins, het
bewijs heeft geleverd, dat de Rijksweer
minister niet van zins is, illegale re-
crutcering bij dc Rijksweer te dulden..
Omtrent de kwestie van den handel
in oorlogsmateriaal zijn nog onderhan
delingen gaande.
Ook worden nog onderhandelingen
gevoerd over de eischen der tegenpar.
tij inzake de organisatie der politie.
Wat de sportverenigingen aangaat,
/egt het blad. dat bij de wet van Maart
1922 op militaire leest geschoeide ver»
cenigingen verboden zijn. De tenuit»
voerlegging dezer wet berust bij dc
Bondsstaten. Men kan slechts wenschen
aldus het blad. dat de regceringen dezer
staten, voor zoover zulks tot dusverre
nog niet is geschied, alles zullen doen
ten einde dit inderdaad volmaakt over
bodige geschil practisch uit de wereld
te helpen ruimen.
Duitschland mag na zijn toetreding
tot den Volkenbond verwachten, dat
dc militaire controle v6or zoover deze
„überhaupt" nog noodig is, aan de or
ganen van den Volkenbond zal worden
overgedragen Dit standpunt der rijks,
regeering zal bij de komende politie»
kc besprekingen zoo krachtig moge»
lijk verdedigd "worden.
Het orgaan der agrariërs, de „Deut»
schc Tageszeitung", noemt het beslui
van den Gezantenraad een slag tegen
de gehcelc. door Duitschland in den
loop der laatste drie jaar onder het
brengen der zwaarste offers gevoerde
nolitick. Van gelijke rechten van
Duitschland kan geen sprake zijn, zoo»
Lang de militaire controle-commissie in
Dui'schland blijft.
Men heeft hier niet alleen te doen
met een vertrouwens*, doch tevens me-
"*n verdragsbreuk, meent het blad
Want de intc-gcnlliecrdc controle-com
missie is tc Versailles tot stand geko
men ten einde de ontwapening var
Duitschland ten uitvoer tc leggen, maa-
•ïict om onder nietige voorwendsels
haar verblijf in Duitschland op wille
keurige wijze te verlengen. Het is na.
tuurlijk ten eenenmalc uitgesloten, da:
de rijksregeering op dezen grondslag
haar oneindig lankmoedige buitcnland-
sche politiek kan blijven voortzetten.
Ook js het uitgesloten, dat de rijksre
geering voor de toekoqist nog eniger
lei controle door deze „spionnagccom-
missie", die wederrechtelijk op
Duitsch grondgebied vertoeft, kan dul
den, besluit het blad.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cents per regeL
BV
gaat gepaard mei Tersehillende
verschijnselenbenauwdheid, kort
ademigheid, beklemdheid op do
borst bij de minste inspanning.
Akkér's Abdijsiroop verlicht de
aanvallen doordat .zij de borst
van de prikkelende slijm zuivert en
de ontsteking der luchtwegen weg
neemt en daarmede de oorzaken
van hoest, bronchitis,keelpijn.
AKKER's
DE SCHIKKING MET DE
HOHENZOLLERNS.
Uit Berlijn wortkgcmcld: Dc eerste
ijf milliocti markTfrachtens schikking
met! de Hohenzollcrns zullen einde de
zer maand aan den gemachtigde der Ho
henzollcrns „Geheimrat" Von Berg wor
den uitbetaald.
DE GOUDGRAVERS VOOR HET
GERECHT.
Destijds is medegedeeld, dat dc firma
Prym tc Stolberg in een bosch in de
nabijheid van Laufcnburg in 1923 goud
had begraven, ter waarde van 1.600.000
goudmark. Het goud bevond zich in 80
kistjes. Einde 1924 liet de firma het
gcud weder gedeeltelijk opgraven. Dit'
geschiedde zeer voorzichtig, slechts in
tegenwoordigheid van enkele familie
leden, terwijl verschillende posten wer
den uitgezet.
In het begin van 1925 constateerde dc
heer Prvm, dat een hoeveelheid goud
was verdwenen. In heel Duitschland
veroorzaakte deze zaak groote opschud
ding. 160.000 mark waren op geheimzin
nige wijze verdwenen. Pas voor enkele
maanden kwam de diefstal tot opheldc»
ring.
'eze week stonden 6 beklaagden te
recht voor dc rechtbank tc Aken
een 37jnrigc koopman Joh. Frings, die
reeds 19 jaren bij dc firma Prym werk
zaam is en het gehcelc vertrouwen had,
verder dc houtvester J. Schweickcrt ui'.
Lauftcnburg; de 57»jarige pachter Bruck»
man; dc student 1'. Schweickcrt was be
schuldigd van heling, evenals R. Brück-
rnann cn W. Mecszcn.
Dc firma had het doen voorkomen of
zij in hc4 bosch porcclein-anrde had ont»
dekt. Frings had de plaats, waar het
goud begraven was nauwkeurig door ccn
teckening aangewezen. Schweickcrt was
in het bezit gekomen van 50.0C0 Mark.
Frings van 50.000 cn Brückman van 4000
mark. Ze hebben het geld gedeeltelijk
verteerd. Een hunner maakte ccn reis
naar een badplaats, een ander kocht een
auto en maakte grove verteringen.
De rechtbank was zeer mild hij het
bepalen der strafmaat. Frings werd ver
oordeeld tot 6 maanden gevangenis
straf (cisch 1 jaar), Schweickcrt tot 4
maanden gevangenisstraf (cisch 1 jaar),
Brückman tot 3 maanden gevangenis
straf (cisch 7 maanden); Schweickcrt
werd wegens heling veroordeeld tot 1
maand gevangenisstraf (eisch 6 maan
den). R. Brückman cn W. Mccszen ieder
tot 14 dagen gevangenisstraf. Het voor
arrest werd in mindering van dc straf
gebracht.
NAUWKEURIGE PLAATS
BEPALING OP AARDE.
Binnenkort zal door een groot aan
tal, over de gehcele wereld verspreidt
radio-stations worden overgegaan tot
ccn reeks metingen, die ten doel heb
ben een zeer nauwkeurige plaatsbcpa»
ling op aarde mogelijk te maken. Dc
voorbereidende werkzaamheden voor
de organisatie van deze onderneming
zijn reeds in 1920 aangevangen en
sindsdien zonder onderbreking voort
gezet onder toezicht van dc Interna
tionale Astronomische Unie. Tot de 50
deelnemende stations, gelegen in 25
landen, behoort o.a. ook het observa
torium van Lembang op Java. De astro
nomische bepalingen vergen een nauw
keurige tijdkennis. Hiertoe zullen nu
8 groote radiostations bun medewer
king verleenen door het uitzenden van
tijdsignalen. Drie stations: Algiers. San
diego en Sjanghai zullen de basis vor
men waarop verder gemeten zal wor
den. Als merkwaardigheid wordt ge
meld. dat laatstgenoemd observato
rium en radio-stations geheel door
Fransche Jezuïeten gebouwd werd cn
ook door hen geleid wordt. Met de vol
ledige uitwerking der door dc waar
nemingen verschafte gegevens zal een
tijd van ongeveer twee jaar gemoeid
zijn. In herinnering wordt gebracht, dat
de nauwkeurige bepaling van de om
.dcrlingc ligging der groote astronomi
sche observatoriums der wereld tot
nog toe op moeilijkheden stuitte, om
dat de tijd moes: worden overgebracht
met transportabele chronometers.
De verwachte rcsutlaten zullen on»
der meer inlichtingen moeten verschaf»
fen omtrent de onregelmatigheden in
de beweging der aarde.
Door dc gehcele onderneming na
ccnlge jaren tc herhalen, zou men te»
vens kunnen nagaan, in hoeverre de
theorie van Wegener, volgens wiens
mccning de continenten zich langzaam
over het aardoppervlak verplaatsen, tc
verdedigen valt.
MODERNE JACHT OP
MISDADIGERS.
In dc Japanschc pers lezen wjj. aldus
de „Tel.", van de wel zeer moderne
wijze, waarop in het land der Rijzende
Zon raisdadigcrsvcrvolging wordt aange
pakt.
Het district Chiba-ken werd langen
tijd onveilig gemaakt door een moord»
maniak, zekeren Iwaboesji Koemajiro.
Telkens cn t'clkens vielen slachtoilers
van dezen Japanschen Jack the Ripper;
in ieder dorp, waar hij op 't onver
wachtst opdook, moest ccn of meer zij
ner bewoners onder het mes van dezen
waanzinnigen moordenaar het leven la
ten. Eenzame landarbeiderswoningen
werden leeggcmoord. Eindelijk zaten
de vervolgende politiemannen den ge
vaarlijken gek zóó dicht op de hielen,
dat Koemajiro vluchtte in de onmetelij
ke bosscheti bij Koegjamoera, waar
achtervolging zonder zorgvuldige voor
bereiding een onbegonnen werk zou
zijn.
Daarop werd de hulp van dc militaire
luchtvaart-autoriteiten ingeroepen. En
zoo hebben, op instructie van het bu
reau van den gcncralcn staf t"c 'J'okio,
negen vliegmachines uit het militaire
vliegkamp*Sjimosjizoe het gcheelc bosch
gebied uit dc lucht verkend cn nauw
keurig in kaart gebracht. Elk der negen
secties, waarin het woud bij dit onder
zoek uit" dc lucht bleek verdeeld te kun
nen worden, wqrd vervolgens afzonder
lijk door troepen bezet cn „afgejaagd".
Na een drijfjacht van drie etmalen
slaagde dc bezetting der derde sectic
er in Koemajiro voor dc bajonet tc krij
gen Een oogenblik scheen het, of de
gek zich op zijn belagers wilde storten;
toen wierp hij zich ter aarde en werd
zonder moeite overmeesterd.
EUGENE DEBS, f
De leider der Amerikaansche
socialisten Eugene Dcbs is overleden.
Nog eenige dagen geleden hadden socia
Jistische voormannen Dcbs verzocht
zich candidaat tc stellen voor het
presidentschap.
RUSSISCHE EMIGRANTEN.
LEIDER VERMOORD.
In de nabijheid van Warschau is de
leider der Russische emigranten in Po
len. ingenieur Sachnowspi op ccn spoor
dijk vermoord gevonden.
SNEEUWSTORMEN IN DE
ARDENNEN.
Donderdagavond hcbbcni n het ge
bied der Ardennen hevige sneeuwstor
men gewoed, afgewisseld door regen-
lagen.
TOLSTOI ALS MUSICUS.
Saminsky heeft van Tolstoi's zoon
Ilia eenige inlichtingen gekregen over
het muziekleven van zijn vader, welke
hij in de Revue Musicale publiceert.
Leo Tolstoi was bet muzikale cen
trum der familie. Vroeger speelde hij
quatre-mains met zijn vrouw. Daarna
vormt hij een orchest van haar, dc
kinderen cn de Engelsche gouvernan
te. De Symphonicën van Haydn wor
den met voorliefde uitgevoerd en dc
groote schrijver dirigeert van de piano
af gelijk weleer papa Bach. Tolstoi
begeleidde verder met voorliefde zijn
schoonzuster Tatiana Andrcïevna cn
ook zijn neef den violist Nagorna, ver
liefd op de schoonzuster cn prototype
van den violist uit de Krcutzer-sonate.
Wat de keuze der muziek betreft, ver
eerde Toistoi: Mozart, Beethoven,
Schubert, Weber. De modernen kon
hij naar zijn kunst-inzichtcu niet goed
zetten. Toch snikte hij bij 't aanhooren
van Tchaikowsky's Trio. De groote
Rus was in diepste wezen minder/anti»
modern dan hij in zijn kuntsbeschou»
wingen deen doorschemeren.
DE SLAG BIJ TRAFALGAR.
Het ia vandaag dc 121ste verjaardag
van den bekenden slag bij Trafalgar.
Nog steeds is Engeland in het bezit
van twee schepen, die aan dat ge
vecht hebben deelgenomen. Het cenc
is het schip van den beroemden En»
Ltlschen admiraal Nelson, namelijk het
vlaggcschip de „Victory". Het andcro
is de zoogenaamde tweedekker Impla
cable.
HOE DE AUTO NIJVERHEID
BEVORDERT.
In ccn dezer dagen gehouden vergade
ring van het Britsche Instituut voor
Automobiel-Ingenieurs /iin ccn'gc feiten
medegedeeld, die bewijzen hoe veel eeni
ge takken van nijverheid aan dc auto*
"mcb:el te danken hebben. Voordat de
automobiel verscheen bestond cr een
op zichzelf staande industrie voor het
maken van kogels van staal, voor rol
lagers in ftctscn. Toen het autoverkeer
zich begon ifc ontwikkelen, ontwikkel
de ook de industrie zich op verbazing
wekkende wijze. Stalen kogels van al
lerlei grootte cn gewicht cn in hoeveel
heden, die de behoefte voor fietsen
verre overtroffen, werden een groote
behoefte. Men moest machines ontwer
pen, die kogels t'ot op ccn tienduizend
ste inch nauwkeurig konden leveren.
En men ging automa'isch werkende
machïr.er.e installccrcn die dc ko*e!s
hij milliocncn produceerde. Dc o lo i
van dit bedrijf verschafte ex t w k
aan honderden ingenieurs en dn
werklied 11. Met dc ver'ij "n.ic
automobiel-constructie w«.rd V
aan aluminium groot. Dc m. dc r
mobiel heeft in haar constr- tic niet
minder dan vijftig afzonderlijke a! m'
nium gictstukken cn twee derde van dc
wereldproductie van dit metaal wo dt
door dc aut'o indus'.ric verwerkt. De r b.
her-industrie heeft onder den invloed
vim dc auto haar machtige vlucht geno
men. In l9bS was dc wercldprrd tic
van ruwe rubber 65400 ton: in 1' 25
was zii 515947 ton In d e 17 jaren is et
gebruik van voert'-gen met W'e'b n
van rubber verder enorm toe c" u.
In de eerste jaren van 1:1 at.t 1
wo. cn was b.-n ine een
Wi tens h.ippe!'kcr be'* n n
troleum met de ruimst 111
tic van benzine vloeide vo.iy. e t d
hoeffen van de auto. En nu de vnatj
aan liet aanbod gelijk is geworden is
een nieuw groot bedrijf i'e voorzien,
voor een brandstof, die !wt ontoerei
kende ctrolcumproduct m e.n aan
vullen.
