Haarlem's Dagblad | 1926 | 23 oktober 1926 | pagina 7

HAARLEM'S DAGBLAD

In ©Ik Gezin

PUHOL 8

ZATERDAG 23 OCT. 1926 TWEEDE BLAD

VAN OUDE TIJDEN.

Uit een bezuinigingsrapport van het
jaar 1848.

HOE TOT NORMALE WONINGHUREN TE KOMEN?

Een belangrijk vraagstuk, óók voor Haarlem.

Het ie op het terrein van woning»
huren een chaos. Niet alleen te Haar»
lem, maar overal waar huizen me*
steun van de overheid zijn gebouwd.
De huren van middenstands# cn arbei
derswoningen worden niet bepaald
door den stand en de grootte, maar
alleen door den tijd waarin zij ge»
bouwd werden. En de bouwkosten heb»
ben geducht geschommeld. in 1918
waren ze 313% hoogcr dan in 1913,
maar in 1924 en 1925 ,was dit weer
gedaald tot 160%. Natuurlijk zijn dus
de huren van de woningen in den duur»
sten tijd gebouwd 19181921 het
hoogst.

Te Haarlem zijn die verschillen ook
zeer belangrijk. De woningen die voor
den oorlog zijn gebouwd hebben dc
laagste huren. De bewoners van dc
huizen in de duurste jaren gezet gaan
onder de hoogste huren gebukt. Voor
een groot aantal arbeiderswon.ngen
moet zelfs 8 gulden huur per weck be»
taald wQrden.

Gelukkig kon de laatste jaren weer
zoo goedkoop gebouwd worden dat er
weer huren van 5.50 gulden berekend
konden worden.

Er is nu een streven om te
trachten aan de chaos op huurgebied
een einde te maken. Het probleem is
onder oogen gezien door cco commis
sie ingesteld door de Verceniging van
Nederlandsche gemeenten en den No
tionalen Woningraad. Erkende autori»
tciten op het gebied van den woning»
bouw hadden in die commissie zit»
ting.

De commissie komt met belangrijke
voorstellen, want zij is tot de overtui»
ging gekomen, dat alleen krachtig in»
grijpen kan baten.

Het voorstel komj hierop neer dat
voor alle perceelen met overheidssteun
gebouwd een normaabbouwprijs za!
worden bepaald. Uitgegaan wordt van
de berekening, dat de tegenwoordige
bouwprijzen die de laatste jaren
vrijwel stationair gebleven zijn wor»
den aangenomen als de rormaabprijzen
Er wordt dus geschat wat elk huis op
idit moment van bouw zou kosten. Men
bopwt nu 60% duurder dan voor 1913,
maar Lijna 100% goedkooper dan -n
het duurste jaar 1920. H - volg is.
dat op de huizen die v 1916 ge»
bouwd zijn op de kapitaa!»waarde on»
geveer 30 000.000 gulden bijgeschreven
kan worden, maar daarcnöegen moeten
op de huizen die van 1917 tot 1924 ge
bouwd zijn f 208.860.000 worden af ge»
schreven.

Alzoo een nadeel van ongeveer
178.860.000.

Dit is wel te verklaren want de mees
te huizen zijn in den allerduursten tijd
gezet.

In het geheel zijn sinds 1905
f 611.306.541 aan voorschotten gegeven
om daarmede 125.225 huizen ie bouwen.
Alleen in 1920 werden 22221 huizen
gebouwd en in 1921 22808. In die twee
jaar tezamen dus ongeveer meer dan
1/3 van het totaal.

De commissie geeft in overweging
dat het rijk 3/4 van dit bedrag van
f 178.000.000 voor haar rekening neemt
«n de betrokken gemeentebesturen 1(4.
Dan is meteen de gehccle strop van
den woningbouw afgeschreven, omdat
dan voortaan de huren berekend kun»
nen worden naar de normale kapitalen
die nog in den woningbouw gestoken
zijn.. Reeds nu betalen rijk en gemeen
ten elk jaar belangrijke sommen om
de bestaande tekorten op den woning»
dienst te dekken.

Het gevolg van zoo'n reorganisatie

zou zijn, dat de huizen in den goed-
koopen tijd gebouwd eenigsz ins in
huurprijs zouden stijgen, terwijl de
huren van de dure huizen belangrijk
zouden verminderen. Daardoor zou een
bestaande onbillijkheid worden wegge»
nomen.

Bovendien wil de commissie, dat het
rijk de rente van verschillende kapita»
len aan woningbouwverenigingen ge»
'.eend za! verlagen van 6 tot 5%. De
rentestandaard is nu zoo gedaald, dat
op die verlaging aanspraak gemaakt
kan Worden. Alleen die renteverlaging
zou een huurvermindcring betecke.ocn
over het gehecle lar.d van f 695.00»).
Voor een huis dat f 3000 heeft gekost
van bouwen zou dit een huurverlaging
van f 0.50 per week beteekenen. voor
een huis van f 8000 zelfs f 1.33 per
week.

De gemeente 's Gravcnhage heeft
zelf geld opgenomen.bij een particuliere
bank voor 5% en daarmede het 6%
rijksvoorschot voor den woningbouw
afgelost.

Wij teekenen hierbij aan, dat ook
wethouder Reinalda zich beijvert om
de rente van het geld voor woning
bouwverenigingen te verlagen tot

5%.

Tenslotte geeft de oommissie in over»
weging om aan gezinnen die een nor»
male huur ni«t kunnen betalen steun te
geven van rijks» cn gemeentewege,
maar die steur.»verlecning niet te be»
perken tot de bewoners van huizen
van een woningbouwvereniging of ge
meente, omdat dit een onbillijkheid
wordt geacht.

VOOR DEN POLITIE.

RECHTER

De vriendelijke blik.

De vriendelijke blik, die nad het gc»
Gaan, die had gemaakt dat heden een
jeugdig Amsicrdamsch vrouwtje
voor den Politierechter moest ver»
schijnen, een vrouwtje, dat pas vier
ir.aa.-.dcn was getrouwd.

Ze was tc Zaandam werkzaam en
eiken dag ging zij met dc boot, waar»
op haar man als dckknccht werkzaam
was, van Amsterdam naar Zaandam.

Als pas getrouwde vrouwtjes, wat ze
wat jalocrsch van aanleg. Toen ze
n eende dat een mede-passagierster
haar man een vriendclijken blik en een
lachje toewierp, kon ze dat niet uit»
staan, „haar bloed ging aan het koken",
zooals de populaire uitdrukking zegt.

Al voor dc boot Zaandam genaderd
was stapte ze af, om haar te Zaandam
te kunnen opwachten, de vrouw die
het had gewaagd haar man zoo vrien»
dclijk aan te kijken. Deze vrouw, een
jeugdige fabrieksarbeidster, was wel
wat bang geworden. Ze durfde te
Zaandam bijna de boot niet afgaan.
Maar een v iendin had gezegd: doe
hit gerust maar. Zc zal wcl.doorloopcn.

Dc fabrieksarbeidster had zich ver»
klockt en was dan maar afgestapt.
Maar nauw had ze een paar stappen
tc Zaandam gedaan of daar kwam ze
het jaloersche vrouwtje tegen. Die
had haar mantel al af gedaan, en stond
„met dc mouwen in dc hoogte", zoo
vei Klaarde heden dc fabrieksarbeidster,
ha-r op te wachten. Het beloofde wat.
En cr kwam ook wat.

Ik zal jc afranselen, al zal ik er
ook voor in de gevangenis komen", had
verdachte in haar overmoed uitgeroe»
pen. Een uitdrukking waar zc nu wel
spijt van had.

De fabrieksarbeidster was geslagen

cn gekarbd en zoo nog al toegetakeld
al het dan niet ...^tig in ue gevol»
gen. Dat alles om dat ééne vriendelijke
b'-kje!

Op de vraag van den Politierechter
zcicic get., de fabrieksarbeidster, dat
ze den man van den verdachte al lang
kende, daar ze iederen dag met de
noot gir.g

Het O. M. zeide dat het had verno»
men dat verdachte had gezegd, dat zc
er wel ccn paar jaar voor over had.
Nu, zoo duur zijn wij hier niet, deed
het O. M. opmerken. Maar verdachte
moet toch weten dat ze zoo iets niet
doen mag.

Tegen verdachte vorderde het O.M.
dan 10 of 5 dagen.

Dc politierechter veroordeelde ver»
drchtc tot f 6 of 3 dagen.

HOLLANDSCHE
HANDELSBANK.

Dc vergadering van
crediteuren.

CREDITEUREN VERKLAREN
ZICH VOOR VERLENGING
DER SURSéANCE.

Zooals wij reeds meldden had Vrij»
dagmiddag in het Paleis van Justitie al»
hier de vergadering plaats van credi#
teuren der Hoi'.ar.dsche Handelsbank,
ter bespreking van dc aanvraag om
verlenging der surséance van betaling.

Dc Rechtbank bestond uit Mr. P. J.
G. van der Muelen (President), Mr.
Van Nes van Meerkerk, Mr. Haga en
Mr. Hoyer, Ofi'icicr van Justitie.

Aanwezig waren een dertigtal schuld
cischers, de raadsman van de Bank, Mr.
R. G. Bakhuizen van den Brink en de
bewindvoerders de heeren Mr. J. Dee»
nik en L. J. van Rossem.

De meeste crediteuren hadden een
machtiging verstrekt aan Mr. Bakhui»
zen van den Brink of lieten zich door
anderen vertegenwoordigen.

Verschillende crediteuren, die niet
verschenen waren, hadden zich ook
niet doen vertegenwoordigen.

Het controlccren van de namen der
crediteuren en hun vorderingen eisch»
te geruimen tijd.

Hierna gaf de bewindvoerder, Mr.
Dccnik, daartoe door den President in
de gelegenheid gesteld, een korte toe»
lichting. Spr. meende dat de stand van
zaken uit Je verslagen voldoende be»
kend is. De eenige vraag, die nu nog
beantwoord moet worden, is: bestaat
er nog kans op bevrediging van credi»
teuren? Bewindvoerders zijn van oor»
deel, dat die kans bestaat. Door de
Bank is een accoord aangeboden. Be»
windvoerders achien aanneming van
dit accoord in het belang van credi»
teuren en zij zijn al een heel eind op
weg om de algemeene goedkeuring der
crediteuren er van te krijgen. Vijf, zes
of zeven crediteuren hebben het ac#
coord nog niet geteekend. Op deze
gronden meende spr. dat verlenging
der surséance wenschelijk is.

Dc President: U hebt dus gegronde
hoop dat die crediteuren nog zullen
toelrcden?

Mr. Dcenik: Die hoop hebben we,
mijnheer de President!

Hierna was gelegenheid voor het
stellen van vragen.

Mr. van Loben Seis vroeg of het ac«
coord ook tot stand zou kunnen ko
men, a!s er een strafrechterlijke ver»
volging wordt ingesteld.

Mr. Bakhuizen van den Brink ant»
woordde dat het accoord onderhevig

is aan de beperking, dat het alleen tot

stand komt als er geen strafrechterlijke
ervolging wordt ingesteld.

Hierna werd gestemd.

De crediteuren verklaarden zich met
220 tegen 3 stemmen vóór verlenging
der surséance.

De President vroeg of er al over ge»
dacht was, welke tijdsduur voor de
erlenging wenschelijk zou zijn.

Mr. Bakhuizen van den Brink ant#
woordde dat zes maanden is gevraagd.
Spr. achtte dezen ti;d voldoende maar
had geen bezwaar tegen écn jaar.

Mr. Dcenik merkte op dat de zaak
onderzoek is en dus wel binnen af»
zienbaren tijd zal gedecideerd worden
of al dan niet een vervolging zal wor»
den ingesteld. Gesteld dat het na drie
weken tot een vervolging komt en dus
het accoord niet doorgaat, dan kunnen
toch bewindvoerders tot een uitkce»
ring overgaa;.. De belangen van credi»
teuren worden dus absoluut niet be»
nadeeld als er een verlenging van 6
maanden wordt toegestaan.

Mr. Visser 't Hooft bracht nog in
t midden dat er crediteuren zijn die
gaarne spoedig een uitkeering ontvan»
gen.

Mr. Deenik zeide dat er spoedig een
uitkeering zal kunnen geschieden.

Zoodra er licht komt wordt met de
uitkeeringen begonnen.

Hierna werd de vergadering geslo»
ten.

De Rechtbank zal Dinsdag 26 Octo»
ber te 11 uur uitspraak doen.

GEVONDEN DIEREN EN VOOR»
WERPEN.

Terug te bekomen bij:

O. W. Visser, Vrouwehekstraat 29,
bankbiljet: H. J. Jochcms, Spoor»
wegslraat 28 rood, beursje met in»
houd; Polliebureau, Smedestraat, bril
in étui; C. Koker GrAote Houtstraat
8, beursje; W. Bosman. Zijlstraat 82,
broodtrommeltje; D. Groen, Pietcr
Kiesstraat 51, beenbeschermer; Storm,
Nic. v. d. Laanstraat 13, horlogedek»
scl; C. T. v. Veen, Camphuy'sstraat
24, motorhandschoen: S. Kruyt, Bal»
juwslaan 11. hondenhalsband met pen»
ncing; v. d. Meij, Brouwersstraat 55.
keeshond. Fauna; N. de Lee. Lcidsche»
straat 32 b geel hondje; Fauna; Blank»
water. Moienysteeg 19. grijze poes. Fau»
na; Cliteur. Sophi_astraat 16, grijze poes
Fauna; v. Luin; van Keulenstraat 31
grijze poes. Fauna; van Niekerk, Bak»
kerstraat 48. witgrijze poes, Fauna; W.
Dijkstra. Alberdingk Thijmstraat 6,
portemor.naie en tandpasta; C. Alber»
ti. van der Vinnestraat 18. br. grijze
schoen; C. P. Alkemade, Noordwijk.
taschie m. i. en ring; met sleutels; J.
W. Mugge .Brouwerskade 75, padvin»
dersmes;

'NGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.

komt elk oogenblik Purol te pas: de man
beeft het noodig bij het scheren, de
vrouw bij het toilet, het kind bii ge»
smette huid, groot en klein bij brand»
en snijwonden, bij ruwe en schrale huid,
springende Unpen winterhanden en win»
tervoeten. Moeder weet dat alle leden
van het gezin er mede gebaat zijn en
heeft daarom altijd een doos

bij de band staan. Bij Apoth. en Dro»
gisten in doozen van 30, 60 en 90 cent.
Tube 80 cent.

Het Verzacht en Geneest

„Dan bij eenen zoo ongunsti^en Pinian-'
eieelan toestand, ia het niet alleen zaak om

de middelen aan te vullen, maar tevena be-,
.angiijK om te onderzoeken of er geene
doelmatige bezuinigingen kn de uitgaven
zouden kunnen daargesteld werden."

Het geldt hier don finaneieelen toestand
van Haarlem in het midden der vorge
eeuw. Gedeputeerde Staten van Noord-Hoi-
land hebben den staat van begrooting voor
liet dienstjaar 1848 gearresteerd, en zen
den dien aact het gemeentebestuur met de
mededeel'ing, dat „dezelve tot gezette de
liberation aanleiding heeft gegeven en
wij met leedwezen de aanhoudende achter
uitgang van uwe geldelijke aangelegenhe
den hebben waargenomen."

Dit schrijven van 22 December 1847,
l.<: had van gisteren kunnen zijn, veronde:
ateld, d>t in October een etaat van begroo
nog kon gearresteerd worden. Ik bedoel
maar, da: wij van zoo'n brief niet opkijken,
omdat wij etaan voor precies dezelfde
moeilijkheden. De fmancieele toestand
moet ongunstig heeten. Verbetering te te
verwa- Ltn van het invoeren van nieuwe
belastingen of van doelmatige bezuinig:::
gen of van het een en het ander. De vrar.c

Laat ons zien, hoe onze grootouders ge
-h; en wat zij gevonden h-.-hhen He: wa
na moeilijke, onru -tig® tijden zoo om en
bij het jaar 13W). Iedereen was overtu gd
van de noodzakelijkheid om op de eted<?
li,ke uttgaveu te bezuinigen over het :n
voeren van nieuwe belastingen spreek tk
ditmaal n:et maar niemand wist goed
waarmee te beginnen. Ook dit vraagstuk
one niet vreemd.

Juist jaarom lijkt het mij de moeite
waard eens na te gaan, hoe een voorgaand
geslacht getracht heeft het op te lossen.

Naar aanleiding van het schrijven van
(.deputeerden, tiedooi de Raad, in zijn
vergadering van 12 Jj-:u*ri 1348, ,,die Mis
e ït -n in handen van een Commit
aie, en dezelve te verzoeken don Raad te
a enen van con* der at ten en advies un
nr.de de bezuinigingen, welke naar ha ir
oordeel'zouden zijn >n te voeren." In de
vnsadcring van 9 Februari werden tot Je
den dezer commissie benoemd: Jhr. L. I.
Quarles van Dfford, Mr. F. W. baron van
f y: iioif Jhr. G. I'. C. van Brtugol cn Mr.
A. H. van W.ckevoort Crommelin. Een

0 i:baar gezelschap.

De heereu verrichtten hun arbeid met be
kwamen speed. Reeds in de vergadering
van £5 April kon. bij monde van Jhr.
Qujrics van L'fford rapport worden uitge
bracht. Het it dit rapport, waaruit ik het
een en ander ga incedeelen.

Al ii.»di'!ijk wijst het op deze moeilijk
h«1et algemeen belang eiecht bezin
ii.z .jen, welke niet kunnen worden daar
(t.-i'id, zonder ind.vidueele belangen t<
kwe ..en." De lezer z et, waarheen het gaat:
ej rii opofferingen gevraagd worden, <b
jaarwedden moeten worden verlaagd. Maar
d«- ntnr- ie gevoelt, hoe pijnujk het
dit te moeien root* t ellen„het is zeker
me: u iiig leedgevoel, dat de loden van
licv Pt«:uur zich gedrongen voelen vermin
de- :.„«n n te voeren, daar waar zij den
go' touwen Ambtenaar zoo gaarne mini
r in.-.:» voor zijne dionstcn zouden uriiien
N .i. dat do jaarwedden te

1 a i on, maar de toestand eisch'.e in
gr .i maatregelen.

Allereerst moeten afgeschaft worden de
van dc leden van den
1-1 del Achtb. Raad ad f 800." Juist tweo jar.r
gtMcQ was besloten deze uitkeering te
handhaven. Op dit beslui: wenscht de com
Tu'esle echter te doen terugkomen, „dewijl

Haarlemmer Halletjes

EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE

Geachte toehoorders, het doet mij
genoegen dat ik. na ccn ongesteldheid
van veerden dagen of twee weken, weer
in uw midden verschijnen mag om u dc
mooiste kant. fijner dan Valenciennes,
van Kortrijk of van Brussel, tc verkoo»
pen voor prijzen, waartegen dc grootc
magazijnen in Londen. Brussel en Pa
rijs u nog niet het onnoozelste ka»
toen leveren. Denk niet, dat ik kwaad
spreek van die groote hccrcn. ze laten
voor mij en andere gcsjochte markt
kooplui ccn kleinigheidje over om „van
tc leven. Heb ik niet eergisteren op den
hock van dc KalvcrsiVaat cn dc Dam
een van de hecrcn zelf ontmoet? Ik
neem mijn hoedje af cn zeg beleefd:
„dag. meneer". „Goeicn morgen", zegt
hij en loopt verder. Kom ik bij het Spui
een anderen meneer tegen: „Goeien
morgen, meneer", zeg ik weer en groet
beleefd. „Goeicn morgen", zegt hij en
gaat weer door. En kijk. net of 't spel
zoo sprak, daar loopt me ccn derde
meneer voorbij. „Goeicn morgen, me
neer", zeg ik cn neem wrer mijn hoedje
van mijn hoofd af. „Goeicn morgen'
zcit hij en stapt stevig door. want 't Ücn
al zoo tegen kantoortijd. „Wat doe ik
met drie goeie morgens", denk ik bij
mezelf, want er was dien dag nergens
markt cn dus niemendal te vcrd'cncn.
Zoo hou ik het er voor. dat die drie
grootc mcnccren den dag van vandaag
pcdocld hebben cn als ik nou maar een
goeicn morgen heb in dc kant, dan ben
ik al gelukkig cn tevreden en dankbaar,
dat ik het te danken heb aan de hccrcn
cn aan de gunst en de recommandatie
van dc dames op de Maandagschc markt
tc Haarlem.

Jullie denken misschien: dat fs maar
ccn praatje van den koopman om ons
in tc pakken. Hij meerri cr niemendal
van. Ik zal jc zeggen dat ik het meen
mot mijn mond. met mijn oogen, met
mijn keel. met mijn stembanden, cn met
mijn handen cn voeten erbij, die ik
noodig heb als brood wanneer ik hier
op dc Markt sta. Toen ik zoo ziek lag
in mijn huis i'c Amsterdam komt dc brie
vcnbcstcllcr cn klimt de trappen op cn
zegt tegen mijn vrouw: „ik wou wel juf
frouw, dat jc mevrouw van Aalst was
of mevrouw van Eeghen". „Waar
om?" zegt mijn vrouw. „Dan woonde jc
gelijkvloers cn niet drie hoog zcit dc
man. „want ik ben komende week negen
en vijftig en mijn borst' is niet meer wat
die in mijn jeugd placht tc wezen
„Allo", zegt mijn vrouw, „vijf dagen
van dc zes staat mijn man op den vlak:
ken grond achter zijn stalletje; dan hoef
je geen deur open tc doen cn n'ct eens
te bellen. Is het! nou erg, dat Jc zoo'n

deze bezuini^aog voor niematnd eenig bc
zwaar kan opleveren en van d® goede ge
t ïidheid van dez® Vergadering doet blij
keu." Inderdaad hebben de raadsleden,
itvds voor het tweede halfjaar van 1843, va:,
ilea® toelage afstand gedaan ten behoeve
dcr stedelijke ka».

Kon verder het getal wethoudere niet
met een verminderd worden, op twee in
plaats van op drie worden bepaald! De
gelegenheid daartoe was er Mr. H. A.
Crommelin had eervol omslag gekregen,
en „wij vernemen, dat hier door den ge
regelden gang van zaken niet zal benadeeld
worden en (je werkzaamheden gemakkelijk
•rider den Heer Burgemeester en de twee
Wethouder® kunnen verdeeld worden."
Wie bedenkt, dat wij misschien aan een
ïjfden wethouder toe zijn, kan daaruit af
don, hoezeer de werkzaamheden Bederr
l en tijd zijn uitgebreid. De Raad ging me.
Let vooretel mee. Men zou den kon Lig ver
zoeken „die betrekking vooralsnog niet te
vervullen".

Wat nu de verlaging der jaarwedden be
'reft: de burgemeester kan met f 206 uur,
-cr tevreden zijn, ieder der wethouders
met f 100, de secretaris kon I 200 op zijn
.-actcmcnt laten vallen. De etedelijke on-
sanger zelfs f 500. Dit was, op een tract*
ment van f 3000 niet weinig, maar h®t trac
teroent zelf was hoog. Deze ambtenaar ge
noot bovendien een toelage van f 100 voor
„njrie administratie der gelden de corpo-
i.u.i-n en neeringen betreffende", de ad
ministratie dus der gildegoederen, die ee-
irrt 17SÓ, toen de gilden werden opgeheven
afz- ler'ijk werden beheerd. Voorts brach-,
hij «en «om in rekening „voor bijzondere
werkzaamheden". En dit, meende de com
miss e, behoorde nu op te houden.

Volgt een reeks ambtenaren, die uitge
loodigd worden een offer te brengen :n
het algemeen belang; de opzichter der stad-
gebouwen, de 6tadshor!ogemaker, die met
«•cn gulden per dag tevreden behoort te
zijn, do boomsluiters, de koster van de
Groote Kerk en vele andere. Merkwaar-li,.-
f. hoe sommige tractememen beetonden
•■it tal van kleine toelagen, verbonden aa:.
werkzaamheden, die weinig of niets om
ij f hadden. Vele kleintje® maken een
roote. Maar dit gold ook voor de begroo
tintt. die teveel van zulke kleintjes had.

Wij zullen nog meer posten schrappen
of wijzigen.

II. E. KNAPPERT.

STADSNIEUWS.

PERSONALIA

Dc volgende gediplomeerden van de
Middelbare Technische School tc Haar»
Icm zijn geplaatst in dc nagenoemde
betrekkingen, dc heer H. G. Bcelcn,
afdccling Weg» cn Waterbouwkunde,
als buitengewoon opzichter van den
Rijkswaterstaat, bij dc Maaskanalisatie
tc Roermond; dc heer G. J. Parmentier,
afdccling Weg» cn Waterbouwkunde,
als Technisch ambtenaar bij de Locale
Werken van het Gouvernement Su»
ma tra's Oostkust tc Mednn; de heer
J F. Bodiféc, afdceling Elcetrotcch»
nick, als clectro«tcchnicus in dc fabriek
der Bell Telephone Manufacturing
Company (Western Electric) te Ant
werpen; dc heer D. Volmer, afdceling
Schtcpsbouwkunde, als assistent»chef
van het Etablissement bij dc Kon.
Ncderl. Stoomboot»Mij. te Amstcr»
dam.

paar trappen opklimt als hij casueel een
enkelen keer ziek is. De rijkdom waagt
cr leven om de bergen op te klimmen
Maar wat breng jc nou voor mijn man
mee?"

„Zes briefkaarten cn drie Ansichten",
zcit de besteller en mijn hart werd cr
door verwarmd, want zc waren gcschre»
ven door vastte klantjes van me uit
Haarlem cn Heemstede cn Haarlemmer»
liedc een was cr bij van een heel oud
grootje met opgezwollen knokkels van
de rheurnatick. Zie je de stumper tob»
ben om mc te schrijven. En allemaal om
tc vragen of ik gauw op dc Markt weer»
om kwam. want dat het zoo sril was op
dc Oude Gracht. Nu zult u vragen hoe
ik toch ziek geworden ben. Dat zit zoo:
drie weken geleden stond ik eerst in dc
tocht uit' dc Jacobijncstraat cn daar op
eens draait dc wind cn schiet dc tocht
van dc Raaks cn door die afkoeling
eerst op mijn borst en toen op mijn rug
heb ik het tc pakken gekregen. Twee
dagen later had ik koorts. „In bed blij»
ven", zei dc dokter, „mijn drankie slik
ken. jc mond houden en ferm transpirec»
ren, als ik het zoo zeggen mag. dames
cn hecren. Nou. het ging maar niet voor
uit cn ik zeg al: „vrouw, als het niet bc=
ter gaat zal ik jc gauw moeten groe
ten. Daar begint mijn oudje te grienen:
,.je bent nog lang niet oud genoeg cn
wat moet cr dan van mij worden en van
onze middelste dochter die al acht ver-
rcljaars haar bovensten besten man ver»
loren het en van ons oomzeggertje, dat
wc genaast hebben omdat het kind an»
ders in 't Weeshuis moest?"

Moet je goed luisteren: toen ik de
zes briefkaarten cn de drie Ansichten
gekregen had uit Haarlem en omstre»
ken, allemaal met dc beste wcnschen
voor den zieken koopman van dc
Maandagmarkt, toen kreeg ik opeens
ccn warmte over mijn hart als een
gloeiende kachel en de koorts ging
weg en ik kreeg op eens een zwaren
honger cn zat net aan een bord erwten#
soep met worst, toen komt dc dokter
cn roept: „wat is hier voor een wonder
gebeurd! Dat komt van mijn laatste
drankie". Net wil mijn vrouw antwoor»
den, toen knijp ik ze eventjes in haar
arm, want van het laatste drankie had
ik maar één lepel genomen omdat het
zoo bitter was. De koopman houdt
meer van zoet, moet je weten. Als de
dames en hecrcn soms centen tc veel
hebben, de St. Niklaas komt gauw an
cn ik ben dol op banketletter.

Je zult wel zeggen: mijn stalletje is
leeg en waar blijft de koopwaar! Ik zal
het jelui vertellen: het is een geheim,
dat op zijn tijd zal worden opgelost.
I.oop dus niet weg. want dan woon je
dit niet bij. De politic weet cr alles
van, maar die vertelt het ook niet,
want de mannen van dc politic weten
best een geheim te bewaren. Net als

dc president van de Noordpoobrepu»
bliek, die op zijn laatsten doortocht te
Amsterdam mij kwam bezoeken, om
dat ik hem tien jaar geleden afgeholpen
heb van een hardnekkigen wrat in zijn
hals met een tinctuurtje dat ik zelf op
ccn mooien zomermiddag uitgevonden
heb tot welzijn der mepschhcid. „Niet
dat ik er hinder van heb", zei de pre
sident, „want ik heb die wrat van mijn
leven nog niet gezien, maar 't is zoo
onplezierig als de ijsberen en de wal
russen mc in den nek zien cn beginnen
te lachen omdat ze mijn wrat zoo lec»
lijk vinden". Nu ja, zeg jc, dat is dc
wrat, maar wat is het geheim? Het was
dit: de president van dc Noordpool»
rcpuhliek was van huis uit ccn neger,
maar iederen morgen wreef hij zich
van top tot teen met sneeuw in en om»
dat het daar zoo vriest, minstens wel
dertig of veertig graden, bleef die witte
sneeuw den heclen dag vast op zijn
zwarte huid zitten cn zoo wist niemand,
dat hij een ncgei was Dit is het ge
heim van den president van de Noord»
poolrepublick. „Jou durf ik het toever»
trouwen, koopman", zei hij. „jij zult
het niet verklappen" en dat heb ik tot
nu toe aan geen sterveling verteld. Je
zult zeggen, dat ik het nou toch vertel,
maar het Haorlcmsche publiek is zoo
netjes en fatsoenlijk; dat durf ik wel
doen. Jij, kwaje bengel van een jon
gen, sta je me uit te lachen? Als je
niet als de drommel maakt dat jc weg
komt, dan zal 't jou vergaan als die an»
dere kwajongen te Assen op dc markt
Ik sta daar cn verdien mijn schamel
stukje brood met een eerlijken handel
daar komt een jongen voorbij, net
zoo'n lummel van 'n jaar of achttien en
schreeuwt me een paar scheldwoorden
toe. die ik hier niet zal herhalen, uit
respect voor het geachte publick. Juist
komt de generaal van de merori sussee
voorbij te paard en groet me familiaar
met de hand. want die kende me nog
uit den tijd, toen hij luitenant was bij
't voetvolk en een verschrikkelijke pijn
leed aan zes cksteroogen, drie onder
den rechter» cn drie Ander den Imker
voet, waar ik hem subiet heb afge
holpen in den tijd van een dag en
twee en een half uur van den volgen
den dag. „Als ik je co:; wederkeer;g
van dienst kan wezen", zei hij, „dan
heb je maar te spreken".

Hij komt daar juist op de markt
voorbij en ik vertel hem wat er ge»
beurd is. Dc jongen maakt been en en
dc generaal zet zijn paard in galop. Ik
zeg je menschen: de vonken vliegen
uit de steenen. Driemaal rennen ze de
heele markt om, de jongen loop' wa".
d:c loopen kan en mijn generaal er
ach:Li' aan op zijn paard: liocps. hocps.
hoeps, het paard dat ccn echte Arabier

was, sloeg de vonken met zijn hoeven
uit de keien en blies vuur uit zijn
neusgaten, net ccn vuurwerk op een
volksfeest. Eindelijk had hij hem te
pakken en bren<gt hem bij me en
laat dien kwajongen excuus vragen
voor zijn leelijkc woorden en alvast
meteen voor, alle nare woorden, die hij
i:i zijn leven nog tegen andere fatsoen
lijke menschen zeggen zou, want als
dat er eenmaal inzit gaat die slechte
3ard er zoo gauw nie» uit en als jij
niet oppast, jij kwaje aap, die daar
staat tc gluren (ja. ik Zie jc wel) als
je niet oppast kom je nog onder de
paraplu op het Harraenjansenveld tc»
recht.

Met uw welnemen en goedvinden zal
ik n" even een eigaretje opsteken, al»
hoewel ik meer van een sigaar hou.
maar die is me door den dokter voor
de eerste vier weken verboden. „Jc
orgaan zou er door beschadigd raken",
zei hij. „en dat zou doodjammer wc»
zen van zoo'n klankrijke stem'. Het
was vriendelijk bedoeld, maar ik kreeg
cr toch dc tranen van in mijn oogen,
omdat ik er door herinnerd wcrJ aan
mijn tijd als zanger in de opera. Dat
gelooft u niet, juffrouw, die daar staat
op den eersten rang en u ook niet.
kwaje bengel op de derde rij, maar
k zal jelui de overtuigende bewijzen
leveren, dat je afdruipt met beschaam
de kaken. Jelui hebt den grootcn Orelio
niet gekend in de Nederlandsche Opera
van dc Groot en den genialen Alber-,
die nog pas gestorven is in dc stad
Parfjs. Orelio is ook al overleden. Da:
waren me twee zangers Als die n de
opera hun motid opendeden hielden
alle menschen den adem in om toch
maar goed te luisteren; dat duurde nc:
zoo lang, tot de politie dat adem in
houden verboden heeft omdat het tc
lastig was: eiken avond kwam dc dok
ter var. de opera bij de kunstmatige
ademhaling te pas om ze weer bij tc
brengen. Ik had al zoo vaak gevraagd
om een kleip rolletje te mogen zingen,
want een prachtige baritonstem had ik
cn meneer dc Groot zei altijd maar:
„bij de eerste vacature, hoor je", maar
die vacature kwam niet. Eindelijk, op
cen Donderdagavond, daar kwamen zc
me halen: den volgenden avond zou
Don Cesar de Bazan gespeeld worden
cn daar was een heraut voor noodig
De repetitie ging prachtig, ik moest
alleen maar zingen: de koning van
Frankrijk (stap vooruit) h ij na
dert! 't Wordt Vrijdagavond, ik
popel van verlangen. Wat was er gc»
bcurd? In die dagen was mijn branche
dc zuid-vruchten, sinaasappelen cn le»
moeoen. cn ik had pas ruzie gehad
met een paar andere kooplui die nic'
ioo glad waren als tk. Ik treed op.

Nauwelijks sta ik op 't tooncel, of ze
smijten uit het schcllinkle met schillen.
Het tooneel zag er uit of 't gesneeuwd
had. Met een donderende stem zing
:k: de koning van Frankrijk,
ik doe een stap vooruit, net op een
sinaasappelschil, ik zing nog: h ij
nadert en meteen val ik voorover
op mijn neus. Het publiek lachte tot
het niet meer kon, het gordijn moest
vallen en met mijn loopbaan als zanger
was het gedaan. Zonder die gemeene
concurrentie was ik een beroemd artist
geworden, te Parijs. België of Londen.

Weten jelui wat mijn zoon zegt?
„Vader het is misgeloopen in de noten
voor jou en nou heb ik een goed han»
deltje in de noten opgezet, ouwe en
nieuwe". Dat troost me dan weer.
ais vader, die zijn gevoel laat spreken
op tijd en \Lij!#. dat er gelegenheid
oor :s. De tranen schieten me soms in
de oogen. als de jongen in de mor*
genurcn zijn noten aanpresenteert op
de Nieuwezijds Voorburgwal, dat de
echo het geluid weerkaatst tegen de
huizen Als ik vanmiddag thuis kom
heeft de jongen zijn kostje al weer op
gehaald. Zal ik hem zeggen: „jij bent
knap, jij bent leep. jij bent piender.
Maar de menschen een half uur bezig
houden op een leeg stalletje, zonder
dat er iemand behoefte heeft om thuis
te gaan kijken of de kleine kindertjes'
schreeuwen, dat kan je vader alleen.
Spiegel je aan papa en je zult het ver
brengen in de wereld!

Dat zul je gewaar worden, dames en
heeren, zoodra de prachtige kant gear#

veerd is, die zoolang wegblijft om
geheimzinnige redenen^die ik wel. maar
kiui nog niet kent, dames en heeren
Ik ben evengoed als ieder ander, in 't
klein begonnen. Eerst met de Zuid»
vruchten, daarna met de sigaren, maar
iiie trokken niet te bes', want mc neef
had ze gemaakt en die kwam toen pas
uit de diamanten en verstond het vak
nog niet. Toen heb ik me op de let»
terkunde geworpen en heb ouwe boe
ken verkocht cn wel nieuwe, als er aan
te verdienen was, maar met de letter
kunde is 't niks gedaan. Mijn oom Ma-
nus zei altijd: ..jongen, neem eer,
goeien raad V3n me aan, 't kost me
mendal cn jc. kunt er nog plezier van
beleven: de beste handel is de snoe-
nerij cn de klccdïi. de rest ;s sof. Zoo
ben ik dan van de zuidvruchten in de
sigaren cn van de boeken in -le manu
facturen gekomen en als je mc nou
vraagt wat me het best bevalt dan
zeg ik: wat dc dames er. hee-eo mc sf-
koopen willen, dat is me lief. Ik heb
zoo te zeggen geen voorkeur, w-ant een
•nanufactuur die ie verkoopt is beter
da»r ccn prachtboek waar je mcc zitten

blijft. Miin motto is: dien de klanten,
dan dien je ook je zelf en moeder de
vrouw, die een best mensch is, altijd
zorgend voor mij en de kinderen, maar
die niet goed verdragen kan dat ik niet
regelmatig zorg voor de centen, die noö»
dig zijn voor het dagelijksch brood,
een likje boter er op cn cen klein stuk»
je kaas. Ln zijn wel van die donkere
dagen geweest, dat ik niemendal met
den handel thuis bracht en dan zei ze:
..laat zooiets nou nooit meer gebeuren,
want dat is onnatuurlijk, de man moet
de centen verdienen en zijn vrouw
moet die naar redelijkheid en billijkheid
besteden". Zoo hoort het en zoo rollen
dc centen en blijft het werk aan den
winkel van Maandag tot Zaterdag en
net zoolang, totdat wij weggeroepen
worden, vat je en een ander ons han»
deltje voortzet en ik njag lijden, dat
het onze oudste mag wezen, omdat
daar koopmansbloed in zit.

Zoo zei mijn vrouw en ik vraag of
ze gelijk heeft of niet. Van feminisme
en al die fierlefanscn wil ze niemendal
weten. ,.De een hier", zeit ze „en de
ander daar. zoo is het altijd geweest en
zoo moet het blijven". En ajs ik goed
zie, dan komt daar eindelijk mijn oud»
ste zoon om den hoek van 't Verwulft
Seladen met pakken waar die prachtige
doozen met kant in zitten, van Valen#
ciennes en Kortrijk en Brussel, nou zal
ik jc onthullen hft geheim waarom ze
zoo laat op de markt komen. In beslag
waren ze genomen door meneer den
deurwaarder, cen netten man. vanwege
een misverstand over een proces en
vanmorgen in de vroegte heb ik van
een neef de centen gekregen om ze tc
lossen en dat is nou gebeurd. Kijk me
die jongen draven, als ccn postpaard,
als een kameel, als een olifant. Voor»
wichtig maar. knaapje, de dames heb»
ben nog wel even den tijd en dc
prachtige waar mag niet gekreukt
worden. Hier is ze dan. die pracVige.
eerste klasse, prima prima kant. Als je
die draagt, herkent je eigen familie ie
niet. de buren vragen welke mark;ez:n
er voorbij komt en de musschen hou»
den als ze je in 't oog krijgen hun bek
van de ontroering. Het eenige jammer
is. dat de voorraad niet grooter is. Ja,
u dame is aan den eersten koop, dan u
met den groenen hoed en u met den
nrachtmantel waarom heeft een
koonman van nature geen zes knip»
handen meegekregen!

FIDELIO.