DATUMSTUKJES
44e Jaargang No. 13298
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 27 October 1926
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per week f 0.27H, met geïllustreerd Zondagsblad f 0.32; per 3 maandenVoor Haarlem
jen de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is {kom der gemeente) f3-57H- Franco per post door Nederland
S.87H- Afzonderlijke nummers f0.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken f 0.57H; franco per post f 0.65
ADVERTENTIEN: Van 1 tot 5 regels fl.75; iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel. B8
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents a contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
'Directie, Redactie en Administratie: Gr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810 UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Telefoonnummers: Directie 13082, Hoofdredactie 15054, Redactie 10600 Directeuren :j. c. peereboom en p. w. peereboom
*n Administratie 10724 en 14825. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Drukkerij: Z.B, Spaarne 12, Telefoon 10122, 12713
Bijkantoor voor Santpoort, Veisen, Velseroord, Wijkeroog, IJmuiden
Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Veisen, Telefoon 3521
4 DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Ter bespoediging en voor het
gemak van belanghebbenden ver*
zoeken wij voor de verschillende
afdeelingen van ons dagblad de
volgende nummers op te bellen:
Voor berichten en andere me»
dedeelingen of vragen voor de
Redactie: 10600;
Voor de Hoofdredactie: 15054;
Voor advertenties, abonnement
ten en bezorging: 10724 en 14825;
Voor aangelegenheden van de
directie: 13082.
AGENDA
WOENSDAG 27 OCTOBER
fichonwburg Jansweg: Ned. Reieverwnl-
ging: L«'Z.ng met lichtbeelden OTer Duitsch
land als tt>e:istenland. 8 uur.
NoorderkerfcLezing Ds. Vunderink,
8.1S uur.
Gebouw Haarl. Hypotheekbank Ged.
Oude Gracht 65, Aigemeene vergadering
yereenigiftg „Weien cn Werken", 8 uur.
Wijkgebouw, Ged.*Oude Gracht 79- Bazai
jran 7 tot 19 uur.
Kunsthandel P. H. Smit, Groote Hout
straat 69: Tentoonstelling Fransche Gra
fie ohe kunst.
Museum van Kunstnijverheid: Tentoon-
Btelling van beeldhouwkunst van 10 tot
4 uur.
J. H de Boia, Kruisweg: TentoonaiellLcg
wan Werken uit Noorwegen door H. van
Pt een wijk.
Bioscoop voorstellingen.
Luxor Tearoom: Concert 811 uur.
Cabaret Modern. Dansen. Optreden van
perechillende artiaten.
iLa Mascotte, Groote Markt: Dancing.
ïivoli, Tempeliereatraat: Dansen.
DONDERDAG 28 OCTOBER
tbs j.cehouwhurgHet Nieuwe Neder-
Jandaohe Tooneel: „Blanke Ballast", 8 uur
Gebouw De Nijverheid, .Tansatraat 85, Le-
eing over „Oud Katholicisme voor >1870"
0 uur.
Kiuietzaal Do Waag: Tentoonstelling van
fcchildorijen van mevr. ,j« Wed. G. W. Dijs-
pelhof—Keuchonius. Opening 2 uur.
Wijkgobouw, Ged. Oude Gracht 79. Bazar
!»a:i 11 tot 12, van 2.30 tot 5 en van 7 tot
10 uur.
Kunsthandel F. H. Smit, Groote Hout
straat 60: Tentoonstelling Fransohe Gra
fische kunst.
Museum van Kunetoijverheid: Tentoon-
Helling van beeldhouwkunst van 10 tot
A uur.
J. H de Bols, Kruisweg: Tentoonstelling
wan Werken uit Noorwegen door H. van
Bteenwijk.
Theater „De Kroon", Groote Markt, Bios-
poopvoorstelling 8 uur.
C.nema Palaoe, Groote Houtetraat: Bios
coopvoorstelling 8 uur
iLuxor Theater: Bioecooprooretelling
B uur.
Scala-Theater, Kleine Houtetraat, Bios
poopvoorstelling 8 uur.
Luxor Tearoom: Concert 8—11 uur.
Cabaret Modern. Dansen. Optreden van
jrerschillende artisten.
J.a Mascotte, Groote Markt: Dancing.
Tlvoü, Tempeliersstraat: Dansen.
Drecfzicht: Dransen van 3 tot 11 uur.
ZandvooTt: Gemeenteraad^ 8 uur.
VIERSTERREN.
OVEREENKOMST MET
DE GASFABRIEK.
De nieuwe ontwerpovereenkomsten
voor levering van gas gaan bij de groo»
te gebruikers rond en het biiikt, dat er
een prijsverlaging aangeboden wordt.
In het loopendc jaar werd voor de
eerste 10.000 kub. meter 7 cent, voor
de volgende 10.001 tot 50.000 zes en
een halve en voor het daarboven ver»
bruikte zes cent in rekening gebracht;
voor 1927 vraagt de fabriek vul cn een
halven cent voor de eerste 10.000, voor
de volgende 10.001 tot 20.000 vijf en
voor wat daarboven verbruikt wordt
vier en een halven oent.
Daartegenover staat, dat de kolen»
clausule voor den verbruiker oogutufti»
gcr is geredigeerd. In 1926 geldt (ic
bepaling dat wanneer de kolenprijs bo»
ven f 17 stijgt, de gasprijzen verhoogd
worden met een vijfden cent voor clkcn
vollen gulden daarboven; is de kolen»
prijs lager dan f 17 dan worden de gas»
prijzen evenveel verlaagd. Voor 1927
zijn de gasprijzen gebaseerd op een ge»
middelden kolenprijs van f10. Stijgt die,
dan worden dc gasprijzen verhoogd
met een tienden cent per vollen gul»
den, daalt hij. dan worden de gaspTij»
zen op dezelfde wijze verminderd.
In geval van stijging kan het
maximum nooit hooger rijn, dan de
gasprijs voor particulieren is. Deze
schijnbaar vrijgevige bepaling is het in«
derdaad niet. omdat de particulier hij
zijn verbruik niet aan de kolenclausulc
gebonden is.
De gemeente is toch een zonderlinge
koopman. De beruchte kolenclausulc is
ingevoerd in den crisistijd, toen dc ko»
len niet alleen duur, maar ook öchaarsch
waren cn had toen dus eenigc reden
van bestaan. Dat zij nu nog door de
gasfabrieken wordt gehandhaafd, is in
strijd met ieder handclsbegrip.
Welke andere koopman zou er aan
denken, om voor een jaarcontract de
kwade kansen bij het vnkoopen van
grondstof af te wentelen op zijn klant?
Men kan wel zeggen, dat dc fabriek
haar afnemer ook in de gunstige kans
laat declen, maar dit is minder juist,
omdat de gemiddelde kolenprijs eenzij»
dig, dat wil zeggen door de fabriek al»
leen wordt vastgesteld, zoodat zij het
in de hand heeft die zoodanig te bc»
palen, dat een verlaging van dc gasprij»
zen op grond van den kolenprijs prac»
tisch niet waarschijnlijk is.
Dit klemt des tc meer, omdat wie
het dascontract niet zou willen teekc»
nen in Haarlem geen gas krijgen kan.
Concurrentie is er immers niet.
„Naar aanleiding van ..de ervaringen
bij de automatische telefoon" opgeno»
men in ons nummer van 5 Oct. jl. 3e
blad. deelt dc directeur van het tclc»
graafkantoor mede, dat de abonnés
wegens niet betaling van abonnement
of gesprekken nimmer worden afgc»
stopt als op het kantoor bekend is dat
zij uitstedig zijn.
Den abonnés wordt aangeraden
steeds even kennis tc geven van uit»
stedigheid om tc voorkomen dat hunne
aansluiting aan het telefoonnet afge»
stopt is bij terugkeer".
Aan het verzoek tot plaatsing van
deze mededccHng willen wij natuurlijk
gaarne voldoen en onze aanmerking
in bedoeld artikel gold dan ook niet
den directeur, die de ware positie van
het bedrijf volkomen begrijpt als „die»
nende", maar de beruchte aanmati»
ging van „den Haag", dat de verbre»
king der verbinding decreteert wanneer
de quitantie is aangeboden op een
oogenblik, dat de abonné niet thuis is.
Dat gebeurt niet, wanneer „op het
kantoor bekenÖ is, dat zij uitstedig
zijn". Als de abonncs zich daaraan
houden, kan de telefoon»administratic
er plezier van beleven, want dan moe»
ten zij niet alleen xcpnis geven van
bun zomervacantie. maar ook van een
afwezigheid voor een paar dagen, ja
zelfs van ccn uitstapje naar Amster»
dam. Abonnés weten immers nooit,
wanneer dc quitantie zal worden aan»
genoden!
Het is gek, dat de Haagsche voor»
schriften automaat maar nooit begrijpt,
dat hij wanneer zijn klant niet thuis
is, terugkomen moet met de quitantie
wanneer die wel thuis is. Eenvoudiger
kan het toch niet Maar deze Haagsche
heer beschouwt zich niet als levcran*
cier, maar als heerschcr. Wie een telc»
foonaausluiting krijgt moet een formu»
lier ondertcckcncn dat aldus eindigt:
„De ondergctcckcndc vereenigt zich
met de vorenstaande verklaringen en
onderwerpt zich aan de daarin neer»
gelegde verklaringen".
Onderwerpt. Hij is een ondenvor»
pene geworden. „Aanvaardt" zeggen
wij in burgerlijke overeenkomsten.
Maar voor ccn Haagsch ambtenaartje
is dc N'cdcrlandsche Staatsburger ccn
onderworpene, bijna een soort van
slaaf.
EEN OPLICHTER
DE SLACHTOFFERS VAN
v. d. G. TE WIJKEROOG
Reeds hebben wij medegedeeld, dat
dc jeugdige v. d. G. tc Wijkeroog, gc»
meente Veisen, door de politic aangc»
houden is, omdat hij verschillende win»
keiiers tc Vclscn en te Beverwijk had
opgelicht. Hij is ccn zoon van oppas»
sendc ouders. Zonder voorkennis van
dc ouders haalde hij bij winkeliers goc*
deren op hun naam „op zicht".
Niet minder dan 12 winkeliers zijn
slachtoffer geworden.
Alles was van zijn gading, schoenen,
regenjassen, horloges, gouden ringen,
enz,, wist hij los tc krijgen. Alles werd
direct weer verkocht of beleend cn het
geld opgemaakt.
Tegen twee Bcverwijkschc opkoo»
pers, C. dc R. en S. A. is proccs»vcr»
baal opgemaakt wegens heling cn het
niet inschrijven van gekochte goederen
in ccn daarvoor bestemd register.
Vrijwel alles is thans door de poli»
tic opgespoord cn in beslag genomen,
het politicbureau, waar de goederen
zijn gedeponeerd, heeft iets van een
bazar. Tot zelfs in Amsterdam, Alk»
maar c-n Leiden, had v. d. G. dc goede»
ren verkocht of beleend, in laatstgc»
noemde plaats ccn'horloge.
In sommige gevallen heeft hij, om
aan meer geld tc komen, zelfs het bc»
leenbriefje verkocht.
Hij is thans naar Haarlem overge»
bracht en ter beschikking van dc Justi»
tie gesteld.
JUBILEUM.
Morgen. Donderdag zal het 12 1/2
jaar geleden zijn, dat de heer D. J.
Tork tot voorzitter der Arbeiderszic»
ken verceniging „Ziekenzorg" werd
benoemd.
Haarlem, 27 October 1926
Repetitie.
Op 't binnenplein van het Proveniers»
huis, zoo mooi in dc herfsipracht van de
boomen, in de karakteristieke omlijsting
van de oude huiskes, plaste staag de
rt-gen neer. In 't gangetje, waar rechts,
bij de wachtkamer van 't Burgerlijk
Armbestuur, een agent' geposteerd stond,
klonken mild de tonen van clarinetten
en fagotten tot ons door. Het houten
blaaswcrk van de H. O. V. scheen 'n
passage even extra door ie nemen. Daar
stopte 't ineens, en een luide, zakelijke
stem die van dirigent Gerharz gaf
eenigc kernachtige aanwijzingen ten
beste. Zachtjes zong ccn hobo. Toen
barstic ineens 't hecle orkest los, en dc
gang was vervuld van klaqkenweelde.
Allemaal de agent, en de wachtenden
bij 't Burgerlijk Armbestuur, en nog
ccnige mcnschen in 't gangetje luis»
terden we stil, starend naar de deur
links, waarachter 'i repetitielokaal is.
Sancta Musica heerschte over ons. Toen
't orkest weer verstomde, de stem daar
binnen weer opklonk, vroeg er een:
„Wat was dat?" ,',Mozart". antwoordde
een weiende, met iets eerbiedigs in z'n
stem. En plots galmde buiten een draai»
orgel het uit in 't onvermijdelijke Valen»
cia, om er ons aan te herinneren, dat
cr ook in onze stad een Musica bestaat
die niei Sancta is, en dat er behalve
Mozarts ook José Padillas zijn die de
wereld met hun composities hebben be»
giftigd. Ofschoon erkend moet worden
dat deze Spaansche componist ook wel
wat beters heeft geschreven dan het
drcns=ding Valencia. In 't? gangetje deed
het ons pijnlijk aan.
Vijf minuten later vloog de deur open
cn was 't ineens een wemeling van
H.O.V.»musici. Pauze, "t Burgerlijk Arm»
bestuur leverde een kopje koffie aan
den dïrigent, cn terwijl we even praatten
over de journalistieke aangelegenheid
die mij hierheen had gevoerd stelde ie
voor: „Blijft u nog even, dan kunt u
dadelijk Annie Woud met 't orkest hoo»
ren repctecrcn".
Zoon kans om V/% eerste Bachconcert
fnplaats van 1 tc hooren laat je niet!
gaan. „Graag". En om elf uur verscheen
onze jonge Haarlemsche zangeres, die
volgens do critici en alle belangstellen»
dc leeken een groote Nederlandsche
zangeres zal worden. Wellicht een der
grootste vocale sterren die ons land ooit
neefi' voortgebracht. Eigenlijk zijn wij
muziekliefhebbers, die haar al mcerma»
len gehoord hebben, daar in ons bin»
nenste zeker van. Niet zoozeer om haar
prachtig stemmatcriaal, haar buitenge»
woon groote „register" cn de wondere
natuurlijke aanleg die haar alle onder*
declen der moeilijke techniek zoo on»
middellijk doet bevattenmaar om
dat „iets" dat ook de knapste criticus
niet definiëcrcn kan, dat je alleen voelt.
Om die gave Gods, die alleen den groot»
sten kunstenaars deelachtig wordt, die
huiverende ontroering brengt.
Gerharz sprak hartelijke woorden
over zijn jonge kunstzuster. Blij was
hij dat ZÜ zoo spoedig de gelegenheid
kreeg om op een Bachconcert te zin*
gen. „Zij verdient het, geen twijfel aan...
En je begeleidt .haar graag, ze is zoo
intens muzikaal, voor 't orkest ook ge»
makkelijk te volgen door haar zuiver
aanvoelen van rhythme, van techniek...."
Deze Dinsdag was een groot moment
in Annie Woud's zoo jonge carrière
het is nog geen jaar geleden dat zij
op een Haarlem's Dagblad»concert de»
butcerde maar dat «r geen gevaar
was dat nervositeit iets bederven zou,
begrepen wij bij d:e repetitie al, en
werd 's avonds in de Concertzaal reeds
een feit na de eerste maten van Handel's
Largo uit de opera Xerxes.
Natuurlijk spaarde bij deze laatste
repetitie de zangeres haar stem. In 't
kleine zaaltje met de verlepte kransen
aan de muren, een groote kamer eigen*
Jijk, net ruim genoeg voor 't orkest,
stonden wij getweeën ais publiek.
Achter de zangeres. In 't algemeen ge»
sproken de ongunstigste omstandig*
hvden om een concert bij te wonen.
En toch.... Hoewel Annie Woud op
halve stem zong, bracht het weer» die
zelfde ontroering, hadden wij publiek*
van»twee geen woorden noodig na het
Largo, na de wondermooie oude aria
uit Alceste cn de beide liederen van
Wagner. Zwijgend knikten wij elkaar
maar eens even toe. Buiten, voor de
vierkante ruitjes, zag je de silhouetten
van haastige voorbijgangers tot stil»
stand komen. Daar werd geluisterd en
genoten, en natuurlijk ook in die wacht»
kamer van 't Burgerlijk Armbestuur,
aan den anderen kant van de gang
waar menschen geweest moeten zijn tot
wie deze emotie als balsem gekomen
is
's Avonds kwam het groote succes
dat te verwachten was. Annie Woud
„is" er nog niet heelcmaal, maar bijna.
Zij werkt hard, zij staat onder uitste*
kende leiding. Harer zijn de eenvoud
en het rustige vertrouwen die de ideale
basis vormen.
Zij gaat een groote toekomst tege»
moet
R. P.
LANGS DE STRAAT
7 e Amsterdam
Een meneer.
Ik wist omdat ik
hem zeer goed ken»
de, dat hij afgedaan
had in ieder op»
zicht. Dat hij geen
halve cent meer in
zijn zak had, en al
eenige maanden
doelloos rondliep
op schoenen waar*
van dc zolen door
waren. Ik wist om»
dat ik hem zoo
goed kende, dat hij
er minstens even
beroerd aan toe was
als de eerste de
beste bedelaar, die
's nachts onderdak
krijgt van het Leger
desHeils. Misschien
was zijn lot wel
zwaarder dan dat
van andere verlorenen, omdat hij het
zooveel beter gekend had.
Zijn jas was kaal, glimmlnd en
versleten, maar afkomstig uit één der
beste Haagsche ateliers. Zijn verregen»
de hoed was van origine een dure Stet»
son en zijn afgetrapte lakschoenen wa»
ren Bally's. Enfin, zoo waren er vele
dingen aan hem, die de menschen niet
deden vermoeden, dat hij er zóó be»
roerd aan toe was, al zag hij er in
zijn armoe ook sjofeltjes uit.
Maar ik, die alles wist en hem zoo
goed kende, bezag hem met pijnlijke
angst, toen hij, schuilende voor den
motregen, weggekropen zat in een
tramhuisje bij het Centraal Station te
Amsterdam. Hij keek zonder te zien.
voor zich uit, wachtende op niets.
Juist toen ik mijn stappen naar hem
richten wilde stond hij op, slenterde
naar het Damrak. Ik volgde hem. Maar
dan was er een auto. en dan weer
een kar, of een wielrijder, tusschen
hem en mij, die verhinderden, dat wij
elkaar nader konden komen. Ik staar»
de op den kalen natten rug vóór mij,
dien ik in het oog hield, en dacht on*
dèrwijl met eenigen wrevel aan de wis*
pelturigheid van het leven, die hij, ver»
wende jongen, in letterlijken zin aan
den lijve voelde. Nog cenige versnelde
passen behoefde ik slechts te doen oni
bij hem tc zijn. Ik aarzelde nog, toen
ik zag dat een straaltje regenwater
droop van zijn afgezakten hoed tus*
schen zijn kraag en zijn hals, en hij
huiverend de schouders hoog trok.
Als ik niet alles wist, en hem niet
zoo goed kende, zou ik hem zeker niet
hebben willen aanspreken. Want het
moest hem wel pijn doen iemand ta
ontmoeten uit dien tijd toen hem al»
les goed ging. Maar ik wist, hij zoii
verheugd zijn mij te zien.
Nu behoefde ik mijn hand maar uit
te strekken, om hem op zijn schouder
te tikken, maar toen mijn arm zich
reeds ophief kwam plotseling het toe*
val of het lot. voor hen die niet
aan het toeval gelooven tusschen ons
beiden. Een klein tenger vrouwtje, in
de uniform van Soldate van het Leger
des Heils stapte dicht langs mijn ge*
sjochte kennis, en omdat men het niet
dadelijk aan hem zeggen zou. dat hij
het zoo beroerd had (zijn jas was een
Haagsche, zijn hoed een Stetson, zijn
schoenen waren Bally's) hief de soldate
haar collectebus tot hem op, zeggende:
„Heeft u iets over voor de armen van
het Leger?"
Nee, niets! snauwde hij. En het
tengere vrouwtje, bleek, trok een
verbaasd gezicht, onder den grooten
hoed. „Van die mooie meneeren moet
je het toch maar hebben", dacht zij
ongetwijfeld.
Maar ik die hem zoo goed kende,
en die alles wist, was zeer getroffen
door de groote misère. van dezen
mooien meneer.
Het was of het toeval of het loï,
als ge wilt, met ons speelde. Want ik
verloor den natten, kalen rug uit het
ocg door een oploopje rondom drie
muzikanten.
F. A,
EEN GOUDEN JUBILEUM
Op 1 November is het vijftig jaar ge»
leden, dat de heer Bernard J. van Liemt
in een perceel aan de Koningstraat een
zaak begon met uitsluitend bedden en
wollen dekens. Toen hij daar die zaak
twee jaar gedreven had, iiet hij het be*
kende huis aan het Verwulft bouwen,
waarin hij zich vestigde. De zaak mar*
cheerde zóó goed, dat twee jaaralater
het perceel Groote Houtstraat 62 (waar*
in vroeger het Café*Restaurant Brink*
mann gevestigd was) gekocht werd. Nu
ongeveer twaalf jaar geleden werd in
het perceel Groote Houtstraat door de
firma een tapijtmagazijn gevestigd, dat
vijf jaar later verbinding kreeg met het
perceel Ged. Oude Gracht 75.
Ongeveer tien jaar geleden werd van
d©ze magazijnen een commanditaire ven,
nootschap gemaakt. De stichter tra^
toen uit dc zaak. Hij is thans 77 jaar
cn stelt nog het grootste belang in de
groote aak, die een halve eeuw gele*
den door hem opgericht werd. Het zal
hem dan ook op 1 November niet aaiï
bewijzen van belangstelling ontbreken.
HAARLEMSCHE KUNSTENAARS GEVEN HET EERSTE BACHCONCERT.
Dat was gisteren ccn glorie
\'oor dc Haarlemsche muziek
II O. V. en de soliste
'Aonie Woud voor 't Bacbpubliek.
't Bachpubliek dat in den loop der
jaren duchtig is verwend
Er is nauw een groot vertolker
der muziek die het niet kent.
*t Spreekwoord zegt dat een profeet in
eigen land niet wordt gecerd
Als zijn profetic maar goed is
Wordt hij hcuseh wel gewaardeerd.
Daarom was ook dc Concertzaal
Tot de laatste plaats bezet
Toen dc eerste noot door Gerharz
Gisteren werd ingezet.
Gerharz en zijn mannen hebben
Ons met Annie Woud doen zien
Wat ons Haarlem zonder vreemden
Op muziekgebied kan biên.
Hulde ..Bach" dat van dien avond
De voldoening meenam dat
Duizend menschen huiswaarts gingen
Vol van trots in eigen stad.
F, GASUS»
