HAARLEM'S DAGBLAD
OM ONS HEEN
BRIEVEN VAN HET 36ste RAADSLID.
LETTEREN EN KUNST
STADSNIEUWS.
WOENSDAG 27 OCT. 1926 TWEEDE BLAD
No. 3609
Aan dc Kiczcrcascn
en Kiezers.
Weet U eigenlijk wel, dames en hec»
ren, ot weet Ij het niet. dat over een
week of wat hei' groote moment in het
leven van den Haarlcmschcn gemeen»
tcraad weer aangebroken zal zijn?
Dat is het oogenblik van de begroo»
ting. Als een waschvrouw in zeepsop
baden wij dan weer in de tonnen gouds,
wat zeg ik in dc millioenen! Wie dat
niet zelf heeft bijgewoond weet niet wat
hel is, wanneer de burgemeester recht
gaat zitten op zijn stoel cn dc woorden
uitspreekt: „Aan de orde is dc ge»
mcente»bcgrooting. Wie van dc heeren
verlangt het woord tot het houden van
algcmccnc beschouwingen?" En als van
zelf wordt zijn oog getrokken naar den
westkant van de zaal. waar de halve
fractie der S. D. A. P. is gezeten^cn
onmiddellijk, gelijk de echo. klinkt dc
atcm van den heer Jan Gerritsz: „Me»
neer de voorzitter".
Teen Columbus met zijn drie scheep»
jes van wal stak om Amerika te ont»
dekken, toen Napoleon er op uittrok
ou» de wereld i'c veroveren, toen Rein;
brandt dc eerste penseelstreek op het
doek ging zetten om „dc Nachtwacht"
tc schilderen, kon hun ontroering niet
grooter geweest! zijn. dan dc onze is
wanneer het groote stuk werk voor ons
wordt neergelegd en collega Gerritsz on«
der aandachtige stilte dc ham gaat aan»
snijden. Laat. dames cn hccrcn, dit
beeld u nicf hinderen: het woord ..aan»
snijden" is ccn geliefde term in alle
vcigadcrzalcn cn wat kan men beter
aansnijden, dan een geurige, glanzende,
rose ham! Maar goed. laat ik uw be»
zwaar tegen den stoffc!ijken_vorm van
dezen geestelijken arbeid aanvaarden en
liever spreken van een parade, die ons
oog voorbij zal trekken, ccn wapen»
schouwing van het gehecle leger van dc
onderwerpen des gcmccntcbcstuurs
zoo dit militaire beeld evenmin Uwe
goedkeuring kan verwerven, bied ik U
aan den metaphoor van de biosooop
van ons volledig gemeentelijk beheer,
met medewerking van vijf explicateurs,
vier wethouders en één burgemeester,
van wie de hoofdcxplicatcur niet de
burgemeester, maar dc wethouder van
financiën is. Alleen is het In zoover
geen bioscoop, daf wjj met ons drie do.
zijn Raadsleden nier als het publick dc
zwijgende rol vervullen, maar om beur»
ten \.m wat vertoond wordt het onze
hebben te zeggen.
Denk eens aan. er is kost voor alle
monden. De rekenmeesters bouwen bc
toogen op over cijfers zoo hoog. dat
anderen er van duizelen, de bouwspe»
cialistcn slaan denkbeeldige bruggen als
volleerde pontonniers, dc stcdebouw»
kundigan trekken wegen cn dempen
wateren, de onderrichtenden schrijven
op het bord hunner verbeelding met
het krijt van hun kennis over
zaken van onderwijs en dc apon<
tanen (gij raadt, dat ik onze vrouwelijke
collega's bedoel) tokkelen liefelijke me
lodiccn op dc mandolines van haar gc-
voel. in van tijd tot tijd wisselen wij
de weelde des bctoogs af met dc nuch»
tere kracht der beslissing cn doen het
juichend „ja" of het ncgccrcnd „neen"
weerklinken in dc ooren der onbewogen
boden, der belangstellende maar ocept'
gchc journalisten en der bewonderen»
de burgers en burgeressen op de tri
bune.
Helaas, hier moet ik in 't midden mij»
ncr vervoering mijzelf in dc rede vallen.
Want gij zijt niet op die tribune aanwc»
zig, dames cn hccrcn, kiczcrcsscn cn
kiezers. Verontschuldigt u niet met tc
zeggen, dat er op deze ik erken het
gladde cn ongemakkelijke banken geen
duizende, geen honderde, ja*zelfs geen
tientallen belangstellenden plaats zou»
den kunnen vinden. Ik weet het, maar
het is mij ook bekend, dat gij- er niet
de minste poging toe doet. Ternauwcr»
nood is het U bekend, dat wij. Uwe
vertegenwoordigers, bezig zijn voor een
geheel jaar dc lijnen tc trekken, waar»
langs het beheer der gemeente zich zal
hebben tc bewegen. Gij ziet het io dc
couranten. Maar durft gij dc verzekering
geven, dat onze beschouwingen en de»
batten, on/c besluiten cn beslissingen,
in Uw- dagblad door U van A tot Z gc«
lezen worden? Aan een journalist heb
ik haar durven stellen, dc gevaarlijke
vraag: „wat denkt gij wel. dat dc bur»
gerij van al Uwe tot kolommen druks
geworden tallooze bladzijden schrifts
wel»leest?" Hij antwoordde: „ik weet
het niet!" En toen ik vastberaden aan»
drong, zette hij zijn bril vaster op zijn
neus, slankte ccn bedenkelijke kuch,
keek mij vast in de oogen cn sprak:
„wat zij lezen zijn dc passages waarbij
ik plaatste de woorden „beweging, hi»
larit'cit, sensatie". „Meer niet?" zei
ik met nadruk, vastbesloten hem niet te
sparen. „Kunt gij, o krantenschrijver,
mij dan geen enkele troostvolle zeker»
heid geven?" Een glimlach vloog over
zijn gelaat, toen hij zcide: „slechts één.
Als mijn vulpen hei woord INCIDENT
heeft neergeschreven, tweemaal onder»
streept zoodat de zetter het zet in ka»
pitak-n, dan voel ik. dan weet ik, dat
alle kiczcrcssen cn kiezers het zullen
lezen cn met elkaar bespreken".
En dat w-as alles. Zich omkecrende
ZCttc hij zijn ondankbare taak voort.
Als wij straks weer tot dc begroo»
tlng zijn gekomen en ik het oog richt
naar deze publieke tribune, die Kraken
moest onder den last van Uwe opeen»
gepakte tegenwoordigheid, dan zal het,
dames kiezcressen en heeren kiezers,
een half dozijn gepensioneerde mede»
burgers aanschouwen, verheugd dat zij
«enige uren van hun verveling hier
kunnen dooden. benevens een juffrouw,
die naar een benoeming komt luisteren,
welke tweemaal vier en twintig uur
later misschien aan dc orde komt cn
drie kopyjongens van dagbladen, die
hopen op dc overwinning van Edo of
R. C. H. op aanstaanden Zondag. Dan
zal mijn geestesoog tevens achter die
tribune een paar hoofdambtenaren
vermoeden. die zich daar verstoken
hebben om da t het zoo gek »taat,
ten aanschouwe van den geheelen Raad
te luisteren naar een onderwerp, waar»
bij zij belang of waarvoor zij belang,
stelling hebben.
Dit zal alles zijn en het is niet veel.
Gij mompelt, nu ik U aldus een zacht
verwijt toewuif, zooiets van „volkomen
vertrouwen" en „rekenen op de kennis
van zaken van onze vertegenwoordi
gers", maar klopt dit, als ik zeggen
mag, met dc critiek die gij uitspreekt
wanneer gij elkaar ontmoet op straat
of op dc thee of in het koffiehuis? Is
het waar of niet, dat wij dan veroor»
deeld worden als onbekwaam, onwc»
tend en weet ik welke andere „onnen"
nog meer, en détail cn en gros? Ja, gij
moppert, over wat wij doen cn wat wij
1 laten cn bij geval meent gij ook, dat
wij zoover van U afstaan en dat er in
Haarlem toch maar weinig van het gc.
mcentebcstuur uitgaat en dat het hier
altijd zoo geweest is en dat het in an»
dere gemeenten veel beter is.
Moeten wij daar tegenover ons zelf
in de hoogte steken? Zoudt gij het
kunnen tegenspreken, wanneer wij be
toogden: ,wc doen wat we kunnen,
maar moeten wij Jen heelen weg naar
u alleen afleggen? Waarom komt gij
ons niet halverwege tegemoet?" Want
zoo is dc toestand toch inderdaad. Dc
publieke opinie in Haarlem is veel tc
zwak, het is zelfs de vraag of zij bc.
staat. Wij hebben jaren geleden dc
grensregeling van de gemeente tci
hand genomen en die. tegen alle moge.
lijke tegenwerking van particulieren
cn openbare besturen in. doorgezet
waar blceft gij. toen wij door ccn
openbare vergadering u gelegenheid
gaven, uwe sympathie tc toonen en dc
groote ConocrtzasI nog op verre na
niet gevuld was? Gij klaagt er over,
dat deze zaak tc veel achter dichte dcu.
ren behandeld is cn misschien niet ten
onrechte, maar die van de concertzaal
stonden wel ver genoeg open en toch
zijt gij weggebleven. Wilt gij ccn an»
der bewijst Vroeger kwamen cr dik»
wij Is wcnschcn en verzoeken bij onzen
Raad. Sedert geruimen tijd zijn reques»
ten uit dc burgerij een hooge zeldzaam»
heid cn gij kunt er niet af met tc
zeggen, dat wij daarmee toch geen re»
kening hielden. Mogelijk mag dat wel
eens zoo geleken hebben: wij erkennen
niet graag, dat gij. het beter zoudt wc.
ten dan wij. maar niettemin hebben
uwe verzoekschriften wel degelijk in.
vloed op onze besluiten, zij het niet da.
dclijk. dan toch later. Zegt niet. dat
het u aan voorlichting ontbreekt. Onze
Haarlemsche pers geeft zich moeite ge*
noeg. soms maait zij het gras zelfs voor
onze voeten weg.
Maar genoeg, ik wil mijn reprimande
niet zoolang maken, dat gij van verve»
ling niet meer luistert. Toont belang,
stelling in andere dingen, dan het cijfer
van dc belastingen en er zal van zelf
een warmer sfeer ontstaan, dan die
van koelheid aan den eenen cn van on»
vcrschilligheid aan den anderen kant.
De verhouding tusschen gcmccntcbc»
stuur cn burgerij moet niet worden,
zooals die tusschen het echtpaar dat
scheiden zou en al gekomen was tot
de ontmoeting met den president van
dc rechtbank, waarin deze nog een po»
ging do-" om de scheidenden te ver.
zoenen. Hij vroeg: „wat zijn uwe gric.
ven?" en de vrouw zei: „mijn man
toont geen belangstelling voor mij. An.
ders niet". De man zei: ..mijn ccnigc
griff is. dat mijn vrouw zich onvcrschil.
lig voor mij toont". Toen zei dc wijze
president: „dat is geen grief, dat is ccn
misverstand. Wanneer dc ccn belang»
stelling zal toonen, indien de ander
haar onverschilligheid laat varen, dan
kunt gij beiden dadelijk daarmee begin,
ncn, op weg naar huis en dan is. wan»
neer gij thuis komt, het misverstand
•erdwenen om nooit meer terug te
keeren". En toen het paar op straat
was. gaf zij hem een arm cn hij stak.
want 't regende, dc paraplue op hoven
haar hoofd cn toen zij voor hun huis»
deur stonden, zeiden ze tot elkaar:
,hoe konden wij!" En de president
glimlachte zoo eens en streek zijn hand
over zijn voorhoofd en zei: „die zie ik
niet meer terug!"
Zoo eindigt dit verhaal, dames kic»
zeressen en heeren kiezers, een beetje
als een sprookje, maar in sprookjes
schuilt misschien wel wat waarheid. Ik
groet U allen zeer.
Het 36ste Raadslid.
Voor kopie conform
J. C. P.
UITGAAN
ERNA RUBINSTEIN.
Op het eerste abonnementsconcert
van de Hollandsche concertdirectie dr
G. dc Koos te Haarlem op Vrijdag a.s
in den Stadsschouwburg^ zal de wc»
rcldberocmde violiste Erna Rubinstein
optreden. Dien avond zal zij werken
Franck, Bach, Vicuxtemps. Cho»
pih. PugnanaVKrcisIer, Hubay, Brahms
ten gchoore brengen.
Zij zal aan den vleugel worden begc»
leid door dr. O. Heiz.
FEESTAVOND H. K. L. V. „KEN.
NEMERLAND".
De Haarlemsche Kaderlandstorravcr»
eenlging „Kennemcrland" geeft a.s
Zaterdag een feestavond.
Het programma bevat kabaretmim»
mers o.a. een oorsponkelijk Schim»
mcnspel onder leiding van den En»
gelschman, mr. Keivin; vervolgens „Ma
rionetten" „The Toy Drum Major",
vioolsoli, Rarckickkast. een artistiek
schimmenspel, Dancc»act enz.
Verder wordt het programma afgr
wisscld cn aangevuld door dansen.
MUZIEK
EERSTE CONCERT DER
HAARLEMSCHE BACH»
VEREENIGING.
Een programma zonder noviteiten,
een podium met louter bekende gezich»
ten en toch: een zeer belangrijk buiten»
gewoon belangrijk concert. Op het
podium zat onze geliefde H. O. V.;
Gcrharz zwaaide den staf en het deed
ons echt genoegen onze dappere schare,
evenals vóór eenige jaren in de voor»
name omgeving te zien, d:c onze ge»
meentelijke concertzaal telkenmale ter
gelegenheid der Bach-uitvoeringcn
wordt.
Omtrent de eigenschappen van het
bouwwerk zelf moet ik met genoegen
constateeren dat ma mijn laatste schrij
ven over den toestand onzer groote zaal,
deze zeer merkbare cn heugelijke in»
wendige restauratie heeft ondergaan.
Maar om op ons verhaal te retour»
neeren: Gcrharz zwaaide den staf cn
deed dit zooals wc van hem gewend
zijn: kernachtig zonder overdreven be»
wegingen. Wijselijk had hij bij zijn pro»
grammakeuzc zelfbeheersching getoond
en niet naar het onmogelijke getracht;
de gekozen werken boden der H. O. V.
gelegenheid zelfs de vergelijking met
de groote en beroemde Amsterdamsche
en Haagsche orkesten eervol te door»
staan, omdat deze werken geen groote
cu zware orkestbezetting eischen. En
zoo hoorden we Gluck's Ouverture
„Iphigenie ;n Aulis" met haar beroem»
de tegenstellingen van onbuigzame
kracht, bevalligheid en smeckende klach»
ten, en Mozarts niet minder beroemde
Symphonic in Es, waarin hij de tra»
dirioneelc orkestratie wijzigde in dien
r.n dat hij de hobo's door clarinctten
verving om een weeker coloriet te
Krijgen. Mozart gebruikte de blaasin»
st.-umcnten minder solistisch, minder
individucel dan Haydn, wendde zc meer
algemeen klei^rgevend aan. Maar toch
bevat dc Symphonie in Es. het 549ste
werk van den op ruim 35»jarigen lcct»
tyd overleden meester, eenige mooie
solotrekjes voor dc blazers: het liefe»
lijke 'gedeelte in het Andante waar
fagotten, clarinettcn en fluiten den zang
canonisch van elkaar overnemen, dc
kinder!ijk»naïcvc clarincttcnmclodic
in het trio der Menuet, en de vele
schalksche, haast komische interrupties
in het FinaIc»Allegro, dat echt den
geest en de manier van Haydn doet
blijken.
In dc elegische melodie voor strijk-
orkest „Letzter Frühling" van Gricg,
ontwikkelden de strijkers een prachtige
sonoriteit en gaven een fijne dynami»
schc schakccrng te hooren. en de vricn»
uelijke Karclia«Su:tc van Sibelius met
haar vele nationale elementen, waar»
:n strijkers en biazers om beurten in
een gunstig licht kwamen en waarin
we vooral dc mooie solo voor alt«hobo
waardeerden, vormde een aangenaam
slot.
De soliste van den avond, onze stad»
genoote Annic Woud is voor den con
ccrrbezoeker een niet minder aangc
name verschijning: we weten nu al voor»
uit dat haar zeer buitengewone zang
ons van dc eerste tot de laatste noot
boeien zal. Annic Woud is ondanks den
korten tijd die sinds haar debuut ver
streek reeds een bekende verschijning
in onze concertzaal geworden. Het
zal vermoedelijk wel niet lang duren
of zij zal dat ook in andere, groote
concertzalen in andere, grootere steden
zijn.
Over haar schreef ik den laatsten tijd
aak; ik kan mij er dus nu toe bcpa»
len met te vermelden dat haar heer»
lijke stem en diep gevoelde voordracht
ook den verwenden Bach»!eden ccn
groot en ongestoord genot hebben bc»
reid. Groot was haar succes, zoowel
na. de aria's van Handel en Gluck als
na dc liederen van Wagner. Haar jO.ste
stijlbegrip demonstreerde zich in deze
werken wederom schitterend cn de
stem klonk bijna overal prachtig uit.
Alleen in Wagners Schmerzcn domi»
r.eerde het orkest even. En het doet
mc genoegen te kunnen melden, dat
Dr. Rudolf Mengelberg, die het gehecle
concert bijwoonde zich zoowel over
ons orkest als over Annie Woud in
warm»bcwondercnde bewoordingen uit»
te.
Een buitAigcwoon belangrijk con»
eert noemde ik dezen eersten Bach»
avond. Ja. buitengewoon belangrijk was
het, omdat het bestuur der Bachvcr»
eeniging het aangedurfd heeft, om met
sleur cn traditie, die het optreden van
land» (cn zeker van stad») genootcn
uitsluit, te breken, en ook een van onze
eigen kunstenaars de gelegenheid heeft
gegeven tegenover de uitgelezen schare
van muziekminnaars, die de groote con»
certen bezoekt met de buitenlandschc
beroemdheden in het krijt tc treden.
Ik geloof niet dat iemand, noch van 't
Bachbestuur, noch van de Bachleden,
daarvan spijt gehad zal hebben. Dat
bewezen dc herhaalde terugroepingen
der soliste. De gestie van het Bach»
bestuur is een too tc juichen stap in
dc goede richting, welke er misschien
toe leiden kan dat jaarlijks op een of
twee van de concerten onzer groote
concert»institutcn de naam van een Va*
derlandsch solist zal prijzen. Dat het
Bachbestuur dien stap heeft durven
ondernemen, strekt het tot eer cn ik
wil deze gelegenheid aangrijpen om het
daarvoor mijn oprechte hulde tc bctui»
gen en een denkbeeldigen krans aan
zijn voeten tc leggen, een krans nóg
fraaier dan dc mooie dien Gcrharz
gisteren aan zijn lessenaar vond, cn
nóg grooter dan die welke onzen Ne»
dcrlandsch-Amcrikaanschen dirigent bij
zijn jaarlijkschcn behouden terugkeer
wacht.
KAREL DE JONG.
STADSSCHOUWBURG.
DE EERSTE VOLKSVOORSTEL»
LING.
De eerste volksvoorstelling in den
Stadsschouwburg was Dinsdagavond
weer een volledig succes. Kon er al
niet van een geheel uitverkochten
schouwburg gesoroken worden omdat
daarvodr nog tc veel legrplaa^en leeg
waren, toch waren alle overige Tan
gen dicht bc-zct, zoodat de zaal een ge»
zelliggn aanblik bood, hetgeen bewijst
■diat net instituut „volksvoorstellingen'
nog altijd de algcmccnc symparine
heeft.
Dp keuze was voor deze eerste
volksvoorstelling in het nieuwe seizoen
gevallen op Bernard Shaw's geestig too
ncelspel: JtDe huizen van den
duwnaar", dat een uitstekende vertol»
king genoot door de artisten van het
„Vereenigd Tooneel", directie Verka»
de en Verbeek.
Geen nieuw stuk dus. maar een dat
nog altijd de belangstelling van het
publiek heeft en ook nu weer de volle
zaal van begin tot eind boeide. Na elk
bedrijf klonk luid applaus e-n moest
eenige malen gehaald worden.
De volksvoorstellingen zijn goed in
gezet met deze opvoering. Moge het
succes der volgende een steeds stij*
gende lijn vertoonen.
MEVROUW MANN
BOUWMEESTER.
EEN ONDERSCHEIDING.
Bij de huldiging van mevrouw Mann-
Bouwmeester in de residentie, heeft
minister Waszink medegedeeld, dat
II. M. de Koningin dc gevierde actrice
benoemd heeft tot officier in de orde
van Oranje*Nassau.
Mevrouw Mann»Bouwmeester had
verder een grootschc hulde in ont
vangst te nemen.
Minister Waszink dankte het eerc-
comitc hem in de gelegenheid te heb
ben gesteld mevr. Mann.Bouwmeester
deze mededeeling te kunnen doen.
waarop hij de versierselen van de on»
derscheiding mevr. Mann op de borst
hechtte.
Vele sprekers voerden het woord.
De heer Albert Vogel hield een lan
ge rede cn sprak uit naam van het
nuldigingscomitc.
Laat mij zoo zcide pr. o.m. nu uit
naam van het comité, uit naam van
allen, die u hier om u heen ziet,
ook uit naam van zeer velen, die helaas
hier niet konden zijn, ja, namens de
gehecle Haagsche burgerij, een geschenk
overhandigen, als een bewijs van ver»
cering en liefde voor u.
Het album, dat daarbij aangeboden
werd, bevat de handteekeningen van
allen, die tot het huldeblijk hebben
bijgedragen. Het is gevat in een origi-
neelen 18dcn eeuwschen band van rood
marokijn leer, met vergulde versiering.
In het midden was een monogram aan
gebracht. De eerste bladzijde bevat een
„opdracht" van Henri Borel, in sierlet
ters uitgevoerd door den heer Veter»
man.
Namens den heer Reule, die wegens
optreden in Amsterdam niet aanwezig
kon zijn, las de heer Vogel een brief
voor van warme genegenheid voor de
groote actrice.
Verschillende geschenken werden nog
aangeboden.
ANNIE VAN DER LUGT
MELSERT—VAN EES
HAAR 12V4-JARIG JUBILé.
Zaterdag 13 November zal in den
Stadschouuburg door het Ver. Rotter.
damsch»Hofstad*Tooneel (directeur
Cor van der Lugt Melsert) een eerste
opvoering gegeven worden van ..Leon»
tientje", rooneelspel in 3 bedrijven
door Felix Timmermans en Eduard
Veterman.
Mevrouw Annie van der Lugt Mei»
sertvan Ees zal dan haar 12K«jarig
toonceljubilc vieren.
In de rolverdccling komen voor:
Pastoor Sernecls: Cor van der Lugt
Melsert: Leontientjc: Annie van der
Lugt Melsertv. Ecs. en verder: Ju»
lïctte Roos, Wilh. Kley, Piet Bron,
Jan van Ees, Anton Roemer, W. Huys»
mans en Joh. Haus.
Er zijn nieuwe decoraties van Eduard
Veterman, terwijl Cor van der Lugt
Melsert de regie voert.
HUIS. EN GRONDEICENAREN EN
BOUWONDERNEMERS
H«t Best-uur van den Nederlandechen
Bond van huis- en grondeigenaren en bouw
ondernemers heeft, maar zijn orgaam „Ons
Eigendom" meldt, im een brief aam het Ne
derlandsch Instituut voor Volkshuievesting
cn etedebouw zijn lidmaatschap van dit
instituut opgezegd. Aam dien brief is het
volgende ontleend:
„De oorzaak van dezen maatregel is gele
gen im het feit, dat het bestuur van uw
vereeniging gemeend heeft zijn medewer
king te moeten verleenen aan een congres
van den Nationalen Woningraad en de R.K
Federatie van Diocesane Wonimgbouwcen
trales, wier bedoeling het is om door dit
congres een actie te voeren tegen de regee
ring, meer speciaal in verband met de
circulaire van Maart j.l. van Zijne Excel
len'.ie van Arbeid. Handel en Nijverheid,
in de tweede plaats in verband met de
huurproblemen van de Womingbouwver-
eenigingen.
Wij s* el len er prijs op met nadruk te
verklaren, dat het doel van het instituut
ook thans nog volkomen door one wordt
onderschreven, echter met deze restrictie,
dat wij de vrijheid nemen, waar in dit
doel gesproken ia vam de Woningwet de
bedoeling van deze wet anders uit te leggen
dan het meerendeel vam uw bestuur dat
doet.
Waar uw instituut ten doel heeft in het
algemeen bevordering van de voLkshu'eves.
ting in den geest van de Woningwet en
in het bijzonder bevordering van het con
tact tusschen a! degenen die zich op het
gebied van de Volkshuisvestig bewegen
onderling, ligt het naar onze meening niet
op uw weg om een actie te voeren, die r.iet
'ikomen wordt geapprouveerd door alle
hij u aangesloten leden cn meer strekt tot
behartiging vam de belangen van bepaalde
groepen van uw 1-n ^an van dat van dei
'oikshuisvesttag."
HET ONTWERP WEGENBELAS
TING.
De Kamer van Koophandel en Fa»
brieken voor Haarlem en omstreken
heeft zich met een adres tot de Tweede
Kamer gewend ter zake van het gewij
zigd ontwerp wegenbelasting. De Ka
mer zegt daarin dat het doel van het
wetsontwerp haar volle instemming
heeft doch dat er naar haar meening
eenige bepalingen in voor komen die
voor wijziging in aanmerking komen.
Ze maakt haar desiderata kenbaar cn
verzoekt daarmede rekening te hou
den. Het adres gaat dan voort:
I. Niet genoeg kan, naar de meening
der Kamer, de nadruk gelegd worden
op de noodzakelijkheid om met groo-
ten spoed de verbetering ter hand tc
nemen.
Ook onze Kamer is in dit opzicht
niet geheel gerustgesteld door de toe
zeggingen der Regccring. Door op de
Staatsberooting 1927 slechts 2 1/2 mik
lioen gulden uit te trekken als storting
in het Wegenfonds, wordt reeds thans
van den, in de Memorie van Toelich»
ting neergeiegden gedachtegang, dat
het Rijk zal doorgaan met het afzonde
ren van het bedrag uit andere midde
len dan de wegenbelasting dat tot dus
ver werd uitgegeven voor onderhoud
en verbetering, welk bedrag ongeveer
4 1/2 millioen bedroeg, afgeweken.
II. Indien rekening wordt gehouden
met de regelmatige toeneming van het
aantal motorrijtuigen in Nederland, is
te voorzien, dat od 1 Mei 1927 dit aan
tal zoozeer zal zijn gestegen, dat dc
opbrengst der belasting de raming aan
merkelijk zal overtreffen. Het is niet te
gewaag,) een opbrengst van ongeveer
f 12.000.000 te voorspellen terwijl deze
volgens het ontwerp slechts f 6.200.000
zou bedragen. Het zou daarom naar de
mcening onzer Kamer aanbeveling ver»
dienen het tarief dor belasting, dat
over het algemeen zwaar op de aange-
slagenen zal drukken, naar verhouding
van de te verwachten meerdert
opbrengst te verlagen.
III. Onze Kamer acht het billijk, dat
ook paardentractie, voorzoover zii
van den openbaren weg gebruik maakt,
wordt belast. Niet alleen de wegverbe»
tering, maar ook de aanleg van nieuwe
en kortere wegverbindingen zal aan
dc paardentractie ten goede komen,
terwijl bovendien door het opnemen
van deze soort van tractie in de belas
ting, voorkomen wordt, dat de keuze
tusschen het paard en de motor
voor het vrachtvervoer op irrationeelc
wijze ten gunste van eerstgenoemde
wordt beïnvloed.
IV. Het komt haar onjuist voor, dat
Art. 3 sub 3 de belasting op moterrij
tuigen verhoogt, wanneer zij met een
volgwagen rijden. Die ondernemers, die
één volgwagen gebruiKcn, worden
zoodoende genoodzaakt, steeds hetzelf»
dc motorrijtuig als tractor te gebrui
ken. hetgeen tot bedrijfsstoornis aan»
leiding kan geven.
Het verdient aanbeveling den volgwa»
gen als zelfstandig object in de belas»
ting op te nemen, waardoor een zuiver»
der toepassing van het algemeene be»
ginscl wordt verkregen en d« bedrijfs»
vrijheid niet noodeloos wordt be»
perkt.
V. Onze Kamer acht het logisch, dat
een bepaling wordt ingclascht. die res»
titutie van belasting toestaat in al die
gevallen, waar het motorrijtuig een ver»
andcring ondergaat, waardoor het niet
meer a-an de omschrijving beant»
woordt, welke daarvan in de aangifte
is gegeven en waardoor de belasting
verlaagd wordt.
VI. Dat Art. 32 sub. 6 bijdragen ten
laste van het wegenfonds brengt, die
nende voor afkooD van wcgtollen, geeft
onze Kamer aanleiding u mede te dce»
len, dat zij een dergelijke handelwijze
zeer onbillijk acht ten aanzien van die
streken die met groote financieele op»
offcringen. zelf tot, afkoop van 'tollen
zijn overgegaan.
De betrokken gemeenten zullen der»
halve zelve het initiatief moeten ne
men om tot afkoop te geraken, waarbij
de bepaling, dat tolwegen niet op dc
wegenlijstcn mogen worden gebracht,
wellicht als heilzame prikkel kan wer»
ken. Ook zal bij wegaanleg misschien
t-ot zoodanige projectie kunnen worden
overgegaan^ dat de tol wordt geïso»
leerd.
VII. De yerdeeling van de opbrengst
der wegenbelasting over Rijk cn .ge
zamenlijke Provincies eenerzijds, de
gezamenlijke Provincies en elke Pro»
vincie afzonderlijk anderzijds, erkent
onze Kamer als een zeer moeilijk pro»
blcem.
Met volle waardcering van de ver
diensten, die aan het door de Regee»
ring ontworpen schema zijn verbonden
meent zij toch, dat geen rekening is
gehouden' met eenige factoren, die niet.
zonder groote onbillijkheid te schep»
pen. verwaarloosd kunnen worden.
De kosten van het onderhoud, ver»
betering en vooral ook van aanleg van
wegen loopen in zeer belanrijke mate
uiteen, al naar gelang men werken
moet op een vasten ondergrond dan
wel op een slappen bodem, terwijl ook
de noodzakelijkheid om kunstwerken
aan ae brengen (bruggen en duikers)
in waterrijke provincies tot finaneieelc
consequenties leidit, die niet vergeleken
kunnen worden met hetgeen in andere
streken des lands noodig is.
In het bijzonder zullep de provincies
Noord» en Zuid=»Holland hierdoor in
een zeer ongunstige posi.tie komen ten
aanzien van de gelden, waarover zjj dc
beschikking krijgen, terwijl niet minder
dan ongeveer 45 pet. van de opbrengst
der wegenbelasting van beide ge»
noemde provincies zal zijn.
HET CONFLICT BIJ HEEMAF
Dinsdag ihebben de partijen, betrokken
bij het conflict aan Heemaf, onder leidinu
vam (jen rijksbemiddelaar ir. vam IJseel-
stein vergaderd. Als uitgangspunt van de
besprekingen werd het bemiddelingsvoor
stel vam den heer Engels genomen. De
rijkebemiddelaar heeft na de besprekingen
overweging gegeven, dat het voorste!
der beide partijen, reeds eerder vermeld,
zal worden aanvaard, nadat punt een daar
ran als volgt zou zijn gewijzigd: aam de
uurloonere boven 18 jaar wordt twee oen:
loonsverhoaging per uur gegeven, aan alle
overige werklieden een cent. Dit voorstel is
door de directie aanvaard. De bestuurders
van de arbeidersorganisaties hebben op
rich genomen dit voorstel tegenover hum
leden te verdedigen.
ZIEKENFONDSPATIëNTEN
EEN ONDERHOUD MET DEN
DIRECTEUR VAN DEN
GENEESKUNDIGEN DIENST.
In de raadsvergadering van 30 Juni
j.l. stelde de gemeenteraad een veror»
dening vast, waarbij bepaald werd dat
de aangeslotenen bij de Haarlemsche
Ziekeniondsen en hun gezin tegen be»
taling van een premie van 5 cent per
week en per lid zonder betaling in de
Haarlemsche Ziekenhuizen kunnen wor»
den opgenomen, als opneming noodza»
kei ijk is.
Deze verordening zal met 1 Januari
a.s. in werking treden. Dc Directeur
van den gemeentelijken Geneeskundi»
gen Dienst, Dr. J. van Konijnenburg,
hoopt en vertrouwt tenminste dat dan
de voorbereidende werkzaamheden wel
gereed zullen zijn.
Geldelijk voordeel voor de gemeen»
te zal de nieuwe maatregel niet geven,
zoo zcide de Directeur ons, ook geen
nadeel, maar het voordeel voor de ge»
mcente is dat veel administratieve
rompslomp verdwijnt.
Op 't oogenblik toch moet naar
draagkracht betaald worden en van ie»
der die zich aanmeldt de financieele
toestand onderzocht worden: betref»
fende hen die een beroep uitoefenen
wordt bij den werkgever geïnformeerd
cn voor hen die geen beroep hebben
wijst het belastingbiljet uit wat zij voor
hun verpleging zulllcn moeten betalen.
Bij menschen met een wisselvallig in*
komen wordt het inkomen zoo nauw*
keurig mogelijk geschat. Dit zal alles
niet meer noodig zijn als de nieuwe
maatregel in werking treedt.
Er zijn vijf ziekenfondsen: het Haar»
Icmsch Ziekenfonds, Ziekenzorg, het
Rotterdamsch, het Amsterdamsch en
het Nederlandsch Algemeen Zieken
fonds. die tezamen ongeveer 25000 le»
den tellen. Met de kinderen mee kan
dus wel gezegd worden dat ongeveer
de helft van de inwoners onzer stad
bij ccn ziekenfonds is aangesloten.
De opneming in de ziekenhuizen blijft
gaan als tot nu toe; alles gaat over den
Geneeskundigen Dienst. Natuurlijk
heeft ook nu reeds onmiddellijke opne*
ming plaats indien de diagnose aan»
wijst dat er gevaar in uitstel is.
Het eenige verschil zal dus zijn dat
dc leden der ziekenfondsen 5 cent per
lid en per week moeten betalen en
dat de administratie zeer vereen*
voudigd wordt. De 5 cent premie
worden niet door de gemeente, maar
door de ziekenfondsen geïnd en deze
trekken daarvoor Y* cent incassokos»
ten af. zoodat de gemeente 4/4 cent
per ziekenfondsüd ontvangt.
De nieuwe maatregel beteekent voor
de leden der Haarlemsche ziekenfond*
sen een zeer groote verbetering. Elk
ziekenfonds toch verschaft thans alleen
geneeskundige behandeling in huis,
ook van specialisten. En op den duur
kon dit toch eigenlijk niet voldoende
worden geacht. Na 1 Januari zal dus
eigenlijk eerst van een volledige
werking der fondsen sprake zijn.
WIEL VAN EEN AUTOBUS
GEBROKEN
Hedenmorgen brak, even over de
Melkbrug op het Spaarne van een auto»
bus één der wielen bij de as af.
Dit was de autobus die de-s morgens
en 's avonds een aantal meisjes, werk»
zaam op de fabriek van de firma Dros»
te. van en naar de Haarlemmermeer
vervoert, waar deze meisjes wonen.
Hoewel de meisjes bij het 'afbreken
van het wiel in de bus zaten, kwamen
zij met den schrik vrij en moesten zy
alleen een eindje loopen.
DE STABILISATIE IN BELGIS
De heer Franck, gouverneur van de
Banque Nationale de Bel^ique heeft aan
-le Nederlar.dsche Bank verzocht uit zijn
raam d€ volgende publicatie te doen plaats
vinden
Het decree: van de stabilisatie van den.
Belgische nfranc en handhaving van een
weuelijken koers werd aangenomen en ge
publiceerd.
Kr wordt in het leven geroepen een
nieuwe rekeningseenheid. genaamd de
..Belga" welke gelijk zal zijn aan 5 papier,
francs en welke een waarde zal hebben ge-
'ïjk aan een gewicht in fijn goud van
0 209211 gram.
De pariteit van deze „Belga" tegenover
den dollar zal gelijk zijn aan 7.19193 Bel
ga's tegenover 1 dollar; de pariteit :en op
zichte van he: pond sterling zal gelijk zij a
aan 35 Be'.ga's tegenover 1 pond sterling.
De koersen op de Belgische beurzen zul
len van "heden af in Belg a's genoteerd wor
den in de verhoud-r.g van 1 Belga is 5 pa
pier-francs en omgekeerd.
VERKEERSONGELUKKEN
Te Haarlem.
Dinsdagavond zeven uur liep van
een autobus, waarin eenige meisjes za*
ten, op het Spaarne bij de Melkbrug,
het linker achterwiel af, vermoedelijk
doordat het tegen de tramrails stootte.
Het raakte een passecrenden man zon*
der hem te bezeeren. De wagen werd
aan den kant van den weg gezet tot*
dat hij verwijderd werd.
Te Velsen.
Maandagavond had op den Driehui»
zerkerkweg nabij de buitenplaats
„Schoonenberg" een botsing plaats tus*
schen dc autobus „Eva" cn de auto»
bus „Excelsior". Het ongeval is ver»
moedelijk ontstaan doordat laatstgc»
noemde autobus met ongedoofde schijn
lichten wilde passeeren. De „Eva"
werd aan den zijkant aangereden en
bekwam daardoor schade aan de tree»
plank. Dc verschrikte passagiers ble*
ven ongedeerd. Door een rijksveld*
wachter werd proccs»vcrbaal opgc»
maakt.
INBREKERS VERRAST.
Maandagavond werden vijf personen
:n de onbewoonde villa „Lina's hoeve"
te Dantumawoude. door den veld»
wachter verrast. Bij zijn nadering na»
men ze de vlucht. Na de gebruikelijke
sommaties en een schot in de lucht
vuurde de veldwachter op de vluchte»
lingen. Een hunner, afkomst:: uit Mur»
merwoude, werd in het zitvlak getrof*
fen en meest naar he* ziekenhu i ta
Leeuwarden worden o ergebracht,
