LETTEREN EN KUNST
Woensdagavond 8iu.
Noordeikerk - Velserstraat
Dr. Stegenga
„De Opstandigen"
RADIO-PROGRAMMA.
HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 16 NOV, 1926
DE ONLUSTEN OP
JAVA.
Wat de Oud»Gouverneur>
Generaal er van zegt.
Naar aanleiding van Je op WesUlava
plaats gehad hebbende onlusten, heeft
een medewerker van het Algemeen
Handelsblad een onderhoud gehad met
den oud»Gouverneur»Generaal Fock,
aan welk onderhoud we het navolgen»
de ontleenen:
„Wij vonden den oud»C. G. in zijn Staten-Generaal het verdrag Nederland
gewone opgewektheid, hoe*el nog vrij België heeft aangenomen, de voor»
hecsch en bovendien geplaagd door bereidingen voor de outi.lage der Zee-
een spier, die hij gescheurd had. toen haven te staken tot tijd en wijle ook
hij Zaterdag, voor 't eerst, weer even de Eerste Kamer inzake dit Verdrag
buiten was geweest. De enkele vragen.uitspraak zal hebben gedaan?
die wij hem kwamen stellen, vindt men 2. Indien de Ecratc Kamer dit
hit ronder met dc antwoorden, die wij f Verdrag aanneemt, vinden B. en W.
echter opzette.ik. om den heer Fock - het dan met noodzakelijk over dc
niet aan bepaalde woorden te binden. outillage der Zeehaven opnieuw een
in onzen e.gen vorm hebben weerge» uitspraak van den Kaad te vragen"
geven. Ze geven dus alleen het wezen.
HET TRACTAAT.
NA DE AANVAARDING.
Vragen van een
Raadslid.
Het Raadslid de heer Ridders,
Dordrecht, heeft schriftelijk de volgen»
de vragen tot B. en W. van die ge.
meente gericht:
1. Achten B. en W. het tijdstip niet
gekomen, nu de Tweede Kamer der
niet ook den vorm vad het gesprokene
•weer.
„Is er naar uw meening met eenige
waarschijnlijkheid een bijzondere oor
Een spoedvergadering.
Het bestuur van den Kring Rotter,
dam van de R.»K. WerkgeversvereenN
zaak voor het gebeurde aan te wijzen. ging heeft een spoedvergadering gehou=
bijv. de Lebaran of de recente be»
etuurswisseling?"
„Neen, de zoogenaamde commu»
nistcn werken altijd door en van tijd
tot tyd lukt het hun. een aantal licht
te beïnvloeden lieden zoo op te zwee»
pen. dat er een uitbarsting komt. Dat is
al vroeger voorgekomen en het zal nog
wel meer gebeuren".
..Was het. vóór aiw vertrek, bekend
dat er iets bijzonders broeide?"
„Neen, men weet alleen, dat men
altijd op zijn hoede moet zijn".
...Maar ik heb berichten ontvangen
uit het begin van October. waaruit
blijkt, dat er toen reeds in Bantam een
complot werd gesmeed".
..Dat er in Bantam iets gaande
was. wist men wei. mafr er zijn toen
ook troepen heen gestuurd".
„Vindt u het niet verontrustend dat
er op zooveel plaatsen, nagenoeg tege»
lijk, iets kon gebeuren dat dit de auto»
ritciten blijkelijk toch onvoldoende
voorbereid heeft gevonden?
„Dat verbaast mij ook wel en wat
ik vooral verontrustend vind. is. dat de
kwaadwilligen zoo goed bewapend wa»
ren. Op den wapeninvoer wordt zeer
streng gelet. Maar het is moeilijk om
de hcele kust van Java te bewaken".
„Dus u gelooft dat dergelijke dingen
niet geheel te voorkomen zijn?"
„Geheel niet. Maar voortdurende
waakzaamheid en een Zeer krachtig op=
treden tegen kwaadwilligen zullen veel
kunnen voorkomen. Overigens moet
men altijd bedenken dat men in zulke
zaken te doen heeft met het werk van
een betrekkelijk kleine groep. De groo»
te massa der bevolking weet er niets
van en blijft er geheel buiten".
DË SPOORWEGRAMP.
DE KORTE LASCHPLAAT.
Als gevold van de Zaterdagmiddag
door den heer Tapke Lokenberg uit
Haarlem bij het getuigenverhoor inzake
do treinontsporing bij De Vink voor de
commissieaKraias afgelegde verklaring,
dat hij op de baan. waar het ongeluk
plaars had. bij de rails een korte lasch
plaat had gevonden, waarvan de koppen
der bouten waren stukgeslagen en bu
ten de rails waren gevonden en wel
een lasch plaats zooals overigens oer»
gens in het spoor werden gebezigd
beef: de heer Lokenberg op verzoek
van de commissie, zijn verklaring
Maandagmiddag ten aanhoore van der
rijksinspecteur der spoorwegen, ir. Lo=
man en den ingenieur van den weg ir.
Pantbaleon baron Van Eek herhaald.
Getuige zegt de beide deelen van de
iaschplaat tusschen den derden en Jen
vierden wagen van achteren te hebben
gevonden. Het was een gewone vlakke
plaat, rechthoekig van vorm en van
boven afgeschuinci.Eenzelfde plaat bc»
vindt zich nog in de rail onder de pomp
bij het station Haarlem. Er zaten vier
boutgaten in, doch slechts drie bouten,
waarvan als gezegd, de koppen waren
weggeslagen.
Ir. van Eek merkt op, dat dit type
Iaschplaat slechts in zeer bepaalde ge»
vallen wordt gebruikt, bijv. aan het
ernd van een puntstuk bij een wissel.
Spr. heeft een dergelijke Iaschplaat
ter plaatse niet aangetroffen.
De heer Lokenberg concludeert uil
den stoot, welken getuigen gevoeld heb
ben die m de voorste waggons zater.
hijzelf heeft dien Giet waargenomcr..
want hij zat in een der achterste wa»
gens dat die stoot waarschijnlijk
door de aanraking van den iocomotiet
met genoemde laschplaats zou zijn ver»
oorzaakL
De heer Verloop (lid van de com»
missie van onderzoek) heeft ter plaat»
se geen aanwijzing gevonden, volgens
weike de locomotief met een:g voor»
werp op de rails in aanraking zou kun»
nen zijn geweest. De laschplaten en
bouten zijn ter plaatse door snr. gecon»
troleerd, doch deze waren normaai.
Ir. van Eek wijst er op, dat op du
baanvak alleen de lange laschplaten
worden gebruikt, welke van uitsnijdm»
gen op het platte zijstuk zijn voorzien.
<üe dienen om het opkruipen van dc
rails te voorkomen.
Prof. Meyers tot getuige Lokenberg:
Zat aan den overkant van hetzelfde
spoor de gewone, lange laschpiaat?
De beer Lokenberg antwoordt beves»
tigend en herhaalt op verzoek van
prof. Meyers zijn bevinding, dat de
laschpiaat nabij de rails werd aan ge»
troffen en dat in een van de beide
helften drie bouten zaten waarvan de
koppen waren afgerukt.
Ir. van Eek licht toe. dat het afruk»
ker. van een iaschplaat kan zijn vcroor»
zaakr door buitengewoon krachtig rem
men als gevolg van de ontsporing.
De opzichter van den weg Berghuys..
hierna gehoord acht het uitgesloten da-
eer. laschnlaat ais d« gevondene in dit
spoor zou zijn gebruikt. D.e heer Lo»
kenberg zei daarop dat een ded van
de plaat nog aan de rails verbonder
was De zitting werd Jaarpa geslot-n.
den, teneinde te overwegen wat alsnog
gedaan zou kunnen worden, ten einde
het dreigend onheil, voortkomend uit
het aannemen van het tractaat Neder
landBelgië in de Tweede Kamer der
Staten Generaal, af te wenden.
Actie tegen het
Verdrag.
Naar gemeld wordt zou Zaterdag het
comité tot wijziging van het Verdrag
Nederland—Belgie in Den Haag heb»
ben vergaderd. Besloten zou zijn de ao
tegen het verdrag zooals dat nu
door de Tweede Kamer is aangeno»
men. voort te zetten.
De redactiecommissie, aangevuld met
de heeren Van essem uit Utrecht en
Nierstrtsz uit Amsterdam zou de ooor
Minister Van Karnebcek uitgesproken
rede, waarmede hij het tractaat in dc
Tweede Kamer heeft verdedigd, aan
beredeneerde uitvoerige critiek onder-
re rpen.
Binnenkort zal in Den Haag een
groote lezing worden gehouden, welke
per radio over het gcheele land zal
worden verspreid.
Men verwacht, dat de Eerste Kamer
eerst einde Januari of begin Februari
het verdrag in openbare behandeling
zal nemen.
Wanneer zal de Eerste Ka»
mer het voorstel behandelen?
Naar aanleiding van de berichten
over het tijdstip van behandeling van
het verdrag heeft de TeL een onder
houd gehad met den voorzitter der
Kamer den heer J. J. Baron van Voorst
tot Voorst.
Deze verklaarde dat het nog niet mo
gelijk is vast te stellen, wanneer de
Eerste Kamer het voorstel behandelen
zaL Uiterlijk veertien dagen, nadat de
wet bij de Kamer is ingekomen, zal
deze het in de afdeclingen behandelen.
Men dient echter daarna af te wach-
ten wanneer de commissie van rappor
teurs haar rapport zal uitbrengen cn
net antwoord van den minister zal bin.
nenkomen, al zal dit niet lang duren.
Daarna zal de Kamer tot openbare bc»
handeling kunnen overgaan. Zij zal hier
bij zoo groot mogclijken spoed be»
trachten.
De minister van Buitenlandsche Za-
ken, zoo verklaarde de heer Van Voorst
tot Voorst, heeft mij reeds in Maart
van dit jaar verzocht, om. wanneer het
verdrag door de Tweede Kamer mocht
worden aanvaard, het ten spoedigste
bij de Eerste Kamer in behandeling te
nemen, teneinde den tijd van beroering
waarin door pers en publiek het ver
drag wordt besproken, zoo snel moge»
lijk te doen voorbijgaan. Aan dit ver»
zoek zal ik gaarne voldoen. Ik kan
echter thans nog niet zeggen, of de
behandeling in de Kamer in Decem»
ber. Januari of Februari zal plaats heb»
ben.
DE GLINDHORSTZAAK.
VOORTGEZETTE
BEHANDELING.
Voor het gerechtshof te Amsterdam
Maandag de behandeling van de ge»
ruchtmakende Glindhorstzaak voortge
zet Zooals we indertijd meldden moest
de zaak tegen Ds. V. gedurende eenigen
tijd geschorst worden voor het hooren
van nieuwe getutgen. Dadelijk nu de
opening der zitting vroe2 de advocaat»
generaal, de openbare zitting te sluiten
om over te kunnen gaan tot een zitting
met gesloten deuren.
Spreker vreesde dat door openbare
behandeling zekere personen, die in de»
ze procedure betrokken zijn. gecompro
mitteerd zouden kunnen worden Het
verzoek werd gedaan naar aanleiding
?an een ingekomen brief. Over de kwes»
tie openbaar of besloten ontspon zich
een kleine discussie die tot gevolg had.
dat de advocaat»generaal zijn verzoek
introk. Als eerste getuige werd gehoord
de heer B. A., burgemeester van de ge»
meente Barradcel. Uit deze gemeente
toch is het uit het proces zoo bekende
meisje Sjoukje afkomstig. De burge
meester deelde mede hoe het meisje op
de Glindhorst geplaatst is. Zulks was
gebeurd met een opzeggingstermijn van
drie maanden.
Als tweede getuige zou de varensge
zel B. gehoord worden, maar rnplaats
van den getuige vond mt/i 'n Je ge*ui>
?enkameT een briofje dat aldus luidde:
.Jk verkies niet langer in de kou te
wachten, ik ga heen."
De advocaat»generaal merkte op. da*
de toestanden on zedelijk gebied op
De Glindhorst schandelijk waren. Wa:
het meisje Sjoukje betreft, zij is nie'
n een cel. maar in een niet^mensch:
waardig hok opgesloten geweest. H:'
nersisteerde bij zijn cisch van veertier
daten -Gevangenisstraf.
Mr. Muller Massis, de verdediger, be
streed de zienswijze van den advocaa*
-Generaal. Daarna werd het onderzoek
slot en. en de uitspraak bepaald op 1'
No-vêmber.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a M CENTS PER REGEL
Fotografisch Atelier
AARDIGE KINDER-
SINT NICOLAASGESCHENKEN.
9 J Gr. Houtstr. 169, lel. 13472
OPNAME
Zondag geopend van 10 tot 5 uur
HET TOONEEL.
COR RUYS-ENSEMBLE.
„TIJD IS EEN DROOM".
VAN H. L. LENORMAND.
Het mag zeker verwondericg wekbea,
Ut vóór heden oog coou «en «uk van
Lenormand, een schrijver, die onder d«
jonge Fr arische auteurs een zeer belang-
tjke plaats inceen*. m het Hollandses
s ge .-peeld geworden. Stukken aLa Terra
Chau-da, Le fiamou®, A l'ombra du mal, La
Dect Rouga. Lea Possédés. maar vooral
Lee RauV» dat eenige jaren geladen te
Amsterdam door Fot-oëff werd gegeven
bieden moderne kunstenaars en een too
dern regisseur zeer veel mogelijkheden.Bn
zeker ie het bevreemdend dat het zóó
ang mocet druren, vóórdat Lé Temps eet
an Son ge dat wij Zondag onder den
.tel Tijd is 'n Droom hebben zien opvoe
en in Holland zou worden gespeeld.
Een merkwaardigheid van du stuk is,
dat de handeling im de provincie Utrecht
op een buiten aan de Vecht plaats
heeft, al pretendeert het allerminst zoo
als Lenormand zelf in een toelichting tot
zijn werk im „Spel en Dans" echrijft
h« Hollandsche l«r*n of de Hollandsohe
maatschappij te achilderen Het niet toe-
al! Lg, dat Lenarmar.d <je handeling var
Le Teenpe eet un Socge. waarin de -in
'Soed van het klimaai een belangrijke rol
er-vult, im Holland laat afspelen. Dc
schrijver kent ons Land door zijn tatrwe
ijk met Maria K&iff de Bloemendaal-
sohe actrice, die bij het Fmneche too® eel
ren zoo mooie carrière heeft gemaakt
en hij heeft er zelf de «vloeden van de
atmosfeer en omgeving andergaan.
Lenormamd ie geen schrijver voor het
Parijsche boulevard -toon ee 1Hij zoekt niet
zij® succes in het afgezaagde „driehoeks
motief" en oog minder im eterke „scenes
a faire". Benaal is zijn wenk allerminst.
In „Le Temps est w eooge" heeft hij
zooals hij zelf schrijft im zijn toelichting
het mysterie van den tijd willen dra
matiseeren De tijd vervult ia zijn «tuk de
van een abstract personnage. Hij 4«
vertegenwoordiger, de incarnatie van
Let noodlot.
.De mensch" laa< Lenormamd Nico
van Eyden. de hoofdpersoon in zijn «uk
tot Romée Cremers zeggen „wandelt ia
den tijd sis in een droom. Iemand, die
een sluier ophoudt, loopt achter hem,
xoodat hij de b.oemen van het •verleden
rxec zien kan. Iemand, die e^n anderen
Kuier ophoudt, loopt «vóór hem, zoodat hij
de bloemen van de zoekccnst nog met kan
zien. Haar alle bloemen bestaan tegelij
kertijd aan weerszijden van de twee
sluiers en de oogen van den Ingewijde
beschouwen ze dam ook voortdurend 1"
Met andere woorden: Verleden, heden
cn toekomst bestaan tegelijkertijd, doch
alleen de Ingewijde is ui staat dat te zien!
Romée Oremers heeft bij een wandel ing
n den tuin een visioen: zij ziet boven het
water van den vijver duidelijk het hoofd
een jongen man, die op hot punt etaat
van te verdrinken en da* visioen is voor
io klaar en helder geweest, dat zij
verbaasd is. wanneet zij even later be
merkt, dat de vijver n iet geheel zóó «s als
het oogcnblik. toen zij den jongen
mam zag verdrinken Zij meent, das het
een begoocheling, een hallucinatie is,
r.aar zij schrikt hevig, wanneer zij in
Nico Eyden, die pas uit Indiê is terugge
eerd, den jongen man herkent, d en zij
zoo even in haar „droombeeld" heeft ge
i-en. Romée heef: dus. wat men pleagt
e noemen, het „tweede gezicht".
Wanneer zij later met Nico verloofd is,
laat het beeld vaden vijver baar n
meer los. Als een obsessie wordt voor
haar de gedachte, dat wat zij eens gezien
heeft, later werkelijkheid zal worden, voor
al els zij van Nioo zelf hooi*, dat de ln
««wijden verleden her.cn en toekomst te-
gelijk kunnen zien. Zij doet alles om het
fatum van N«:co en haar af te wenden,
maar zander het te willen, drijft zij zelf
Laar verloofde naar de cataafiropho. Wa®
neer zij hoort, dat Nico eens i® zij® jeugd
een poging tot zelfmoord heeft gedaan,
uggereert zij hem de gedachte va® toet
water, door zich in haar ang-t en dat
9 een prachtige vands* va® don sohrijver
te laten ontvallen, hoe hij dan «den
oever van den vijver heeft kunnen berei
•n. Hoe langer hoe zekerder ziet zij bet
noodlot, zooals zij Lot in haar tweede ge
zicht heeft gezien, zich aan haar voltrek
ken. Nico raakt al meer en meer onder
den «vloed van her hem drukkende kli-
maat wa® Nederland en vs® de grijze lacht
en, hij „grübek" over tijd en eeuwigheid
en wanneer Romée ziet. dar de "omtrekken
an den vijver langzamerhand door
veranderingen, die Nico heeft late® aa®
brengen den vortn heeft aangenomen
Is op het moment van haar helderziend
he id, wordt het als een krankzinnige angst
n haar en wil zij bem redden door hem
fatale omgeving wc# te leiden.
Maar waar voigene de theorie, die Le
ormand in zij® etnk ontwikkelt Ver
eden, Heden en Toekomst tegelijk be
taan, is aan de fataliteit niet te ontko
men. Wanneer Romée meent, dat Nico ge
red as en naaT Rotterdam is vertrokken,
keert hij plotseling terug. Hot büjkt, dat
hij zenuwpatiënt is geworden, hij twijfelt
elfs aan zijn eigen bestaan, cn onweer
M aanhaar trekt hem de vijver aan, o in dar
hij meent, dat de dood alleen hem bet
mysterie va® den Tijd kon onthullen. Em
La Romée vermoedend, wat er gebeurd
naar het raam «nel?, zier zij tot t.aar
ontzetting hei beeld weer mi als h«
Heden da< zij c® het Verleden reeds
éénmaal heeft gezien.
Men ziet her: io gegeven en uitwerking
«dit «oooeelapel allerminst „gewoon".
Het was da® ook duidelijk merkbaar, dat
publiek van Zondagavond zeer vreemd
tond tegenover dit werk va® Lenormand
'oor het Zo® dag publiek, da/ oiet naar
-ien schouwburg gaat om er zich te ver
liepen in „metaphysische raadselen",
Meek dut „Tijd is 'n Droom" dan ook al
erminet geechak*. Het was duidelijk, da
meester zich „bekocht" vonden
Toch heeft Lenormamd's stuk ontogen
zeggen: ijk bijzondere kwaliteiten. M«*
vast» hand heeft de auteur naar het fatale
njde toetgesohreven en de angst voor de
erwerkelijkimg va® haar tweede gezioha,
die al» een obsessie Romée beklemt, is een
sterk dram at ie oh element. Het is een
nood lots drama, waarin het noodlot als «en
dreigende schaduw over alles hangt,, waar
■i® het latum ale een eteeds meespelend
dooh abstract persoanage zij® rol mer
dwingende kracht vervult.
De diaioc# dwingt daarenboven to: h»l»
teren en nadenken. Een »cnrijver, die
zeggen heeft, a» voortdurend aan hei
woord. Maar si)® theories® zijn i®
schouwburgzaal, waai men spoedig Wordi
afgeleid, ci«t altijd even gem«*kc.:/k te
volgen. Er word» >n dat stuk zeer veel
voor het tooneel zelfs t e veel gefiloso
feerd. En du was. het noodlot voor
het succes va® het stuk. Want dit gefllo
«ophoer vermoeide het publiek. Voor ecu
deel lag d»:t zeker ook aan de spelers,
vooral aan Frits Bouwmeester en H. Rc«
vna®, die veel te Blap en te ondui«deuijik
sprake®. Men moest zich mep am nen om
'de woorden te verstaa® ik zat nog wel
•m de stalles en de zin wan het gespro
•ken woord ging daardoor voor velen ge
heel verloren. Fiuts Bouwmeester wild'
stemming geven op het loon eel en hij
epraik daarom '„grijs en viak" Maar hij
vergat, dat hij daasdoor aa® het woord
kern o®t®ain. Hierdoor begon hec pu
bliak al dat gefilosofeer waarnaar men
niet meer «luisterde zicht- en hoorbaa:
:e verve! en Jo Koster en H Roeman spr a
ken al even elap en ongearticuleerd en
boeiden daardoor evenmxr.
Tilly Lus gaf haar medespelers een "voor
beeld, hoe men duidelijk ka® spreken en
coca «temming kan wekken. Zij was al;
'Romée voortreffelijk en gai -ien angst
va® het zioh Langzaam maar zeker vol
ekkende noodlot zee: suggestief en be
klemmend I Het was vac Tilly Lus zeer
mooi I
Of Lenormand veel begrip van onze Ko
loncê® had, toen hij zij® stuk schreef, be
twijfel ik sterk. Zij, die In-dië kenden,
zullen zeker erg verbaasd hebben gestaan
over de wonderlijke verhouding va® Oes-
sin, den Javaan, tot zij® heer. Die bij zijn
beer sigearetteii rookeovie jonge man
deed ook in zijn uiterlijk «Jermuist
aan een Javaam denken. En als wij da® i-n
het oorspronkelijke stuk nog lezen, dat de
Javaan Oessin. BoeddhlA ie, worden
wij versterkt ln onze overtuiging, dat Le
Qormand misschien wel iets van Neder
la®d maar toch heel weinig va® onze ko
loniën afweet.
J- B. SCHUIL.
DANSAVOND VAN
MEINA STRALINGH.
Torn ik eens een kennis naar zijn
indrukken van een „modernen" dans
avond vroeg, zei hij alleen maar: „'t
Was geen dansen, maar arm«»gymna»
st.ek!"
Ik vermoed, dat als deze kennis gis»
teren op den dansavond van Meina
Strat'jngh was geweest, hü mij hetzelfde,
antwoord zou hebben gegeven. Men
moge het vroegere ballet hebben ver»
weten enkel met de beenen te dansen,
sommige moderne danseressen waar»
onder ook Meina Stratingh overdrij»
ven het m een andere richting en mee»
nen. dat men het uitsluitend met de
armen we! afkan.
Heeft Meina Stratingh, die naar
me® mij vertelde, een leerlinge van
Gertrud Leistikow moet zyn haar
krachten niet overschat met geheel a'.«
leem een dansavond tc willen geven
Wat ik g.steren in den schouwburg
aan de® Jansweg var. haar zag, gaf mij
niet den indruk van rijpheid en persoon
lijkheid. Het was alles erg dilettan»
!sch nog zeer onvolkomen. Het meest
viel dit op, wanneer zij het niet alleen
op haar armen liet aankomen en eens
werkelijk probeerde te dansen. Dan
was het alles zoo voorzichtig cu een»
voudig, zoo gereserveerd, dat men dado
lijk begreep, waarom de beenen bij dc
andere dansen bijna voortdurend i®
rust bleven.
Wat ik in de daose® V3n deze jonge
danseres het meest heb gemist, was
kracht, frischheid, jeugd en levens
blijheid. Het was alles even slap cn
sensationeel! Geen enkele dans. pittig
van rhythmiek, nooit eens een uiting
van kracht cn levensvreugde. Hoe is
het mogelijk, dat een jonge danseres,
die voor het eerst optreedt, geen oogec»
blik de behoefte gevoelt haar jeugd
eens uit te dansen. Men kreeg bij deze
dansen den indruk, of de wereH één
groot tranendal is. Bijna alle bewegin»
gen waren loom cq cnergie»k>os. voort»
durend miste ik spanning cn kracht.
Ook manifesteerde zich gebrek aan
fantasie in dit dansen! De zelfde arm»
bewegingen kwamen telkens terug
Zelfs wanneer zij op mazurka's van
Chop'n zich eens een weinig meer
liet gaan en levendiger danste, herhaal»
de zij dezelfde bewegingen en figuren
al was het dan ook met een kleine
variatie onophoudelijk. De dansen
zonder muziek kon ik in het geheel niet
^laardeercn. Daarvoor moet men meer
persoonlijkheid zijn cn meer macht
over het lichaam bezitten dan deze dan*
seres. Alleen de plastiek van den twee»
den dans een soort Boeddarimitatie
- was niet onverdienstelijk.
Een artistieke zonde vond ik het be»
paald. dat Meina Stratingh de muziek
a! heel willekeurig voor haar dansen
misbruikte en er zelfs niet tegen op zag
herhaaldelijk midden in een wals of
prélude heel willekeurig te doen afbre»
ken. Dit dansen op fragmenten van
muziek wee* duidelijk op haar gemis
aan voldoende fantasie cn totaal ge»
brek aan eerb ed voor de muziek. Mej
Harting begeleidde droog en zonder
eenige poëzie.
Het publiek, in het begin uiterst ge»
reserveerd liet het na het nummer voor
de pauze niet aan applaus ontbreken
en bleek ook na dc pauze zeer wel»
willend gestend. Aan danseres en ac»
compagnatricc werden bloemen aange»
boden.
J. B. SCHUIL
STADSSCHOUWBURG
Speenhoff»avond.
Speenhoff zelf drukte het aan het
slot van den avond zóó uit: „Velen zijn
door den storm weerhouden, anderen
zijn- niet gekomen en weer anderen zijn
weggebleven. Maar toch zeggen wij:
Hooggeachte aanwezigen en hoogge»
achte afwezigen!"
Dit is Speenhoffiaansche gocdmoe»
digheid, maar wij gevoelen na dezen
aardigen avond neiging om het inders
te zeggen, om op andere waarlijk min«
der goedmoedige wijze uiting te geven
aan onze apijt dat de Stadsschouwburg
alleen beneden tamelijk bezet en het
boven overal treurig leeg Was cn om
den „hooggcachten afwezigen" 'n frisch
standje te schoppen.
Edtyh, wat zaï het geven?
Het publiek is nu eenmaal onbere»
kenbaar.
En Speenhoff en mevrouw Speen*
hoff»Prinz hebben dc hooggeachte
aanwezigen" er niet onder laten lijden
dat er betrekkelijk zoo weinig belang,
stelling voor hun optreden in de stad
hunner inwoning werd getoond: zfj
hebben met opgewektheid hun liedjes
gekweeld en als hij voor een tot in
den nok gevuld huis had gestaan had
Koos zijn „anecdotes" niet beter kun»
nen vertellen dan hij het nu deed.
Het is of hij steeds jonger wordt,
Speenhoff, alsof het werken voor zijn
Dagboek waarvoor hij (wie zal het
hem kwalijk nemen?) even ccn tikje
reclame ipaakte een verjongingskuur
voor hem beteekent en het grasduinen
in herinneringen en gebeurtenissen van
oude tijden hem het bloed sneller door
de aderen doet stroomen.
Het gezamenlijk optreden van Koos
cii Cesarine begint steeds meer het ka«
rakter van een gezellig familietafereel
te krijgen met kleine scènes (dit woord
in gunstigen zin op te vatten sv.pen
een heel klein beetje internationaal is
Speenhoff ook al: hij bezingt Lotje,
het beroemde Lotje, couplet voor cou
plet. eerst in 't Hollandsch en daarna
in 't Duitsch en dan zingt het echtpaar
het Duitsche refreintje, tweestemmig.
Zoo weet Speenhoff steeds variatie
in zijn optreden te brengen en toch
blijft hij au fond gelukkig de oude: de
ras»cchte Hollandsche bard met in zijn
humor al dc kenmerken van zijn ras.
Na de pauze werden verschillende
oude liedjes op verzoek van het pu»
bHek gezongen: mevrouw Speenhoff
zong dc „Kleine kleuters" en „De broek
van Jantje en Koos kweelde van „De
twee aardige menschen" en „Jopie" en
de „Arbeid".
Mooi waren vooral ook de Franschc
liedjes van mevrouw Speenhoff „La
Sérénade du Pavé" en de Fransthe
volksliedjes.
Vóór de pauze was het vooral „De
ode aan den winter", die een daverend
succes had.
Inderdaad: het was wat de biljetten
aankondigden: een avond van humor,
troost en verzet.
O, die domme afwezigen!
E.
UITGAAN
FRIEDA KWAST—HODAPP
Op het twecdo abonnementsconcert
van de Hollandsche Concertdirectlc
Dr. G. dc Koos te Haarlem op Vrijdag
19 November in den Stadsschouwburg
zal de pianiste Frieda KwastHodapp
een recital geven. Zij trad hier verte»
den jaar voor het eerst in Holland op
rn heeft reeds dadelijk groot succes ge»
oogst
3e GEM. ORGELCONCERT
Op het door George Robert tc ge»
cn 3c Gemeentelijk Orgelconcert Vrij»
dag 19 November zal dc violoncellist
Thomas Conivez uit Amsterdam zijn
medewerking verleencn. De leunste»
nkar. geboren te Charleroi, verwierf
aan het Conservatorium te Brussel den
„Premier Prix".
In 1910 kwam hij naar Nederland als
solo.cellist in het Concertgebouw»
orkest.
Aan hem danken wij de opriohting
van het „Hollandsch Strijkkwartet",
waarin hij onafgebroken als cellist
heeft medegewerkt.
Zijn eerste optreden bij dc Gemeen»
telijkc Orgclfconcertcn wordt met be»
langstelling tegemóet gezien.
„DE DEFTIGE STRAAT'.
A.s. Woensdag 17 November wordt
in den Stadsschouwburg door Het Ver»
eenigd Toonecl Dir. Verkade en Ver
beek, de eerste voorstelling in Haar»
lem gegeven van Deftige Straat (Quality
Street), het bekende blijspel in vier
bedrijven door J. M. Barr-.e. Het stuk
ipeelt tusschen 18051815. De regie en
vertaling is van Betsy RanucciBeek»
mann. Het decor cn de damcscostuums
zjjn ontworpen door Ric Cramer.
In „Deftige Straat" treden op Vera
Bondam. Betsy Ranucci Beckmann
Marie Faassen. Willy Haak. Carla dc
Raet, Minny ten Hove, Dora Wallant
Hetty Beck, Nell Knoop, Eva Beck
Dirk Verbeek, F, Stcrneberg. Willem
Hunschc. Ph. la Chapelle en Dom de
Gruyter.
In Amsterdam heeft dit stuk ccn
groot succes gehad. Hc« werd 3 Jun:
1926 als Gala»Voorstelling gegeven in
den Stadsschouwburg te Amsterdam
voor de Koningin, Prins Hendrik en
Prinses Juliana.
Het had een onverdeeld goede P*rs
Het Handelsblad schrijft o.a.t Een der
fijnste blijspelen van de Engelsche
letterkundeeen allerbekoor»
ijkste monteeringeen verdiend
succes.
Dc Telegraaf: Dit blijspel zal ongc»
wijfeld veel publiek trekken.
De Tijd:Een vertooning die ik
minstens honderd opvoeringen voor
spel.
TOONF.FT WFOSTRTJD
„J. J. CREMER".
De 2c Weelstrijd-voorstellmgi, zal
plaats hebben op Donderdag 18 Novem
ber. waarbij zal optreden de Vereen:--
ging „Vrije Werkkring" te Amsterdam
met „Er zij recht", tooneelspel in 4
bedrijven door Carl Schuier, vertaald
door M. C. Hofman.
INGEZONDF.N MEDEDEELINCElf
60 CU. per regel.
TENTOONSTELLING VAN WERKEN
DOOR A. J. VAN 'T HOFF, WAAG-*
GEBOUW
Er is i® het vr«rk va® 4e2en or#erwiJ-
Jeld knaphandigen artist, die nu zoo lang
zamerhand naar da veertig tnoet loópe®,
een aioh in hoedanigheid en mhoudswaar
de gelijk blijven, dau naar het mij voor
komt, al bij zijn debuut te voorspellen
waa. ïHij deel* dat lot me; andere figuren
uk iden tLaagedhen lering, waarin hij zij®
voorliefde schijnt te hebben geplaatst: ik
«iernk met name aa® den ongeveer tien
jaar ouderen «ohüder GoedVriend, met
wiens opvatt'jngen en imzichtan Van 't
Huff velerlei verwantschap toont. Ook
deze debuteerde in zij® tijd (inet David
Bautz en Willem va® de® B«ng) met za
ken, die, miraikel-knap va® techniek, de
beschouwers tot bewondering brachten. En
toch, al» ilk mij ca zoo twintig jaar «onge
veer, afvraag, wat er pu va® die drie aa®
wezenlijke voor de Hollandsche kunst is
aa® te merken, lijkt mij dat gerin#; al-
th-ans: naar veihoudmg tot de werke-
.ijke capaciteiten waatover elk dier kun-
etenaar9 voor zich beschikt. Hei te mij
vaak voorgekomen of zoo«lanige kur.-te-
naarsnaturen. die de moeilijkheden van
het techcisch maken om zoo te zoggen al
bij den aanvang volkomen onder de knie
hebben, en er al spelend overheen Aan
een, of zij ciat tevens daarbij hun krult
verschieten en al dadelijk het woord spre-
ken, waarmee een ander eindigt. Incom
petente bewondering voor wat natuurlijk
joor zijn virtuositeit «poedig het publiek
kan bekoren, houdt dan vaak bij den
schilder een «tijdigen tnkeer tot zich zelf
tegen en deze gaat door met nu en dan ver-
bluffende toeren op paneel of doek te ver-
ridhten. zonder de kunet als gdhecl, met
innerlijke waarde® verrijken. Als een
groot man ale Bauer bijvoorbeeld daar
met een» steeds aa® onakomt, hooveel
moeilijker moet de productie dan niot zijn
voor kunstenaars met mindere originali
teit, met groo tere afhankelijkheid :n bun
wordingsprexjea. Maar als wij dit ailea
vooropgesteld hebben wille® wij. de
oogen niet sluiten voor wa* er vraar tT"
ivaare, en zelfs, tot op zekere hoogte be-
vronderenswaarAigs is m nu eenmaal zoo
*n niet anders aangelegde nature®, O-A
virtuositeit k® «roete aantrtdrkelijkheid
«•«legen «ij®. Virtuositeit die «le» te fjner
,a riAJtni'.e men ze minder bemerkt. Daar
«>ra lijkt het mij «en uknemerwle keus van
degenen die voor «le verloting onder de
kunvtsLevends leden van Kunst lij
Doel, die op l^jut goteekende „Vis-
•cfcen" (nr. 10) hebben aangekocht. Hierin
liet virtuose beheersch* en is met dia
rape!» groene kleur, spaarzaam tusschen
liet arayonzwart aangebracht, iets ras»
werkelijke dist'-cotia 1-ereikt. Trouwens,
ook die andere erayo® teekening op hout,
zeer gedetailleerde „Oehoe" (nr.
heeft een «soortgelijke bekoring. H< «"1
derij „De vergane inktrwam" (nr. 2), dnt
het „Herfatbosch" (nr. 1) hes meevt
direct aa® Goedvriond herinnert ia vol on-
gemottveerdbeid ra Aar verbluffend mooi
va® kleur hier en daar. Een gnoo'c pin
crayon „Tue»ehen de Wieren" getiteld
loont Va® 't Hoff's vlotte teek«tnhind, en
teven» een zekere tweeslachtigheid Sn den
opzet: in de benedenhelft ia een ncgr g
tot etyleering waar t« nemen, terwijl de
sschen. *3>«turali»tisch gezien, daar geen
deel aan hebben. Er is een zekere groot* h
beid va® vieie in da ,j6 larven da Zonne
bloemen" (nr. 5) en op een weinig «afstand
valt de oogevoalighet'l waarmee hier de
kleur is neergezet, weg. Direct grof word:
die in er. 4 „Bij de Rot»' cn alleoo op
afstand berrrdigt dit werkje wat bewijat,
dat de schilder me' minder ppnv-gen
neemt, da® waartoe zijn capaciteiten hem
verplachten. Van 'l Hoff is meer eclek-
tisch, dar. zolfa'-ar.dig droomar. Ook zijn
graph:«ch weik, waar van ik het „Kari-.-el
op den Berg" (®r. 17) nou kunnen waar-
leeren, bewijst dat.
J. H DE BOI6.
WOENSDAG 17 NOVEMBER
8 50 v.m. Hambnrg (392 M.) Morgen
inroep.
10.15 v.m Ameterdam (I960 M.) Tijd
sein van het Persbureau Vaa Dias.
11.20 v m Daventry (1600 M. 5 XX) Het
Badtoquartet.
12.50 n.m. Parija (1780 M 8FR) Conoert
i.uc:«n Paria.
1.20 n.m Londen, Daventry. Tfjdreia
•ri weerbericht.
Muziek va® het Holborn Restaurant.
2 n.m. Hl ver sum. Engelsche "ee.
3 n.m. Idem Radio knipcursu».
5.20 n.m. Bern (534 M.) Orzest.
J 50 n.m Berlijn (505 M Concert.
4.30 n.m Amsterdam (1950 M.) Tijdsein
van bet Persbureau Vaz Dias te Am-
terd&ra.
4.45 a.m. Ril verstim (1050 M.) Voor-
ivondconcert <joor het H. D. O orkest.
5.05 n.m. Parijs (1750 M.) Concert.
5 20 n.m. Hamburg (392 M.) Conïert.
6.20 n.m. Londen, Daventry Dansmuziek
7 20 n.m. Londen, Daventry. Tijdsein
n weerbericht.
7.45 n.m. Hilversum (1060 M.) Koereen
n marktberichte® van het Persbureau
Vaz Dias te Amsterdam.
7.50 ®.m. Berlij® Kónigvrueterhause®.
Orkeet muziek.
Hamburg (302 M.) Concert door orkest.
Kopenhagen (348 M.) Fymphouie.
810 o.m. H.Lversum Ned. Christelijke
Radio Vereen* ging.
1.20 n.m. Londeir, Daventrjr. Opvoering
van Tarvnhéuser.
3 50 n.m Parijs (1750 M.) Concert.
Königwnsterhausen (1300 M.) Concert.
9 05 n.m. Kopenhag«m (348 M Concert.
10 n.m. H Iversom. Persberichten. Koot
■en, weerbericht en echouwburgprogram.
na van het Persburesu Vaz Dias.
10.35 n.m. Londen, Daventry. Kamermu
ziek.
Aberdeen (495 M. 2 BD) Dansmuziek.
10.50 n.m. Daventry. (1600 M. 5XX) Dans
muziek.
12.e0 a.m. Madrid (375 M.) Dansmuziek
