HAARLEM'S DAGBLAD VRIJDAG 26 NOV. 1926
Het Staatsrecht. Is dat dan de schei*
dingslyn?
Tradon de R.»K. en de Protestanten
niet we! eens anders tegen elkander op
ai sprak dan nu de heer Heerkens
Thijsseo van het .bloed dat kruipt waar
dat niet kan gaan". De heeren dienen
te overwegen dat op den duur God
hi het Staatsrecht niet het cement is dat
de partijen van rechts bindt. Wij wil»
kn niet gaan hengelen naar de R.»K.
en Chr.*dem.. maar alléén willen wij
dat de R.»K. en de Chr. democraten
ook eens aan den gang zullen gaan
voor daden in het belang van de arbei»
dersklasse.
De heer Wolzak is voldaan over
eenige niededeelingen van B. en W. Ir.,
dien B. en Wde motie inzake de suN
sicie voor M. O. en H. O. om praead»
vies willen dan is Jat aan spr. aangc»
naam. Het deed hem genoegen dat B.
en W. ten aanzien van de
Tekorten bg de woning;
bouwvereenigingen
diligent zijn. In dat opzicht stelt spr.
vertrouwen in het College van B. en W.
Ten aanzien van den woningbouw
deden de Chr. regeeringen zooveel dat
zij aan een ieder ter voorbeeld kunnen
worden gezet. Ten aanzien van Je
scheidingslijn van den heer Joosten die
naar het scheen, treurde om den steun
van de democraten van rechts, deed
het aan spr. genoegen dat de democra*
ten var. rechts antwoordden zooals zij
dat deden. De mannen van rechts vin»
den elkander in de hoogere eenheid der
beginselen. Beginselen die uitgaan bo*
ven het aardsche, die zijn van Jer
eeuwen eeuwen en die eeuwen duren.
De heer M iczcrus kan er zich
mede vereenigen dat de voorstellen
zake de e'ectriciteit naar B. en W'. op
om praeadvies gaan, rrits dan dat ad«
vies niet te lang uitblijft. Indien de
heer Joosten denkt dat de mannen van
het Chr. onderwijs maar alles raak vra»
gen. dan dient hij dat waar te maken.
De heer Peper begint met de op»
merking dat als de soc.»dem. meenen
dat zij spreken namens het beste deel
des volks hij dan rumens 't allerbeste
deel van het volk kan spreken. Den
heer Reinalda doet spr. opmerken, dat
hij nu eens iets van hem. spr.. kan lee»
ren. nl. dat het niet komt van redevoe.
ringen en van voorstellen maar van de
macht. Zoo leerde het van het begin
af het socialisme. Met a! die conferen.
ties die de heer Reinalda binnenska»
mers houdt komt hij er niet.
Spr. wenscht eenige moties in te die»
een.
In de eerste plaats een motie om op
grond er van dat de exploitatie van
vervoermiddelen uitsluitend van ge»
meentewege moet geschieden.
B. en W. uit te noodigen voor 1 Jan.
1927 bij den raad voorspellen in te d:e»
nen voor een betere verbinding met de
buitenwijken.
Ia de tweede p'aata om te besluiten
'den vacantietoesiag ook uit te keeren
aar. de ongehuwden r.iet kostwinners.
In'de derde plaats om nog eenige
verandering in de clectricitcitstarievfcn
aan te brengen.
De heer De Braai maakt de op»
merking dat niemand van de democra*
ten rechts tegen een voorstel zal stem»
men cmdat het van de soc.'dem. komt.
Echter ze kunnen niet met alle voor»
stellen wejegaon omdat ze van de soc.»
detn. komen. Ze gaan niet mede met
iets dat in strijd is met de Chr. begin»
selen.
De heer Klein zegt van vele zijden
ahd men mij gezegd dat ik vandaag zou
worden afgemaakt. Integendeel is het
voor mij een beste dag geworden. Mijn
naam :s vaak genoemd door den wet»
houder Reinalda. Dat beteekent dat de
pijlen die ik op hem afschoot raak wa»
ren. Ik heb den weihouder onder het
oog wiHen brengen d.:r 3ls wethouder
men kan komen te staan voor dingen
die het niet mogelijk maken uit te voe»
ren wat men had beloofd.
Ter zake van de erfpachtsquaestie en
een persoonlijk feit nog iets. De wet»
houder haalde aan den brief dien ik
hem schreef. Toen ik van den wethou»
der op eenige zaken geen antwoord
kreeg heb ik hem een brief geschreven.
Maar die brief had nu niet in den raad
moeten komen. In ieder geval had dan
die brief geheel maar niet gedeeltelijk
moeten zijn voorgelezen. Ik drong in
dién brief aan 00 een algcheelc herzie;
ning van de erfpachtsvoorwaarden. Als
men dien brief in zijn geheel hoort dan
krijgt men er een gehee! anderen kijk
op Over de scheidingslijn is veel ge»
sproken zegt spr. ten slotte. De heer
Joosten zeidc ook dat de soc^dem. een
program hebben. Maar wat ziet men?
Er is een werkje geschreven door
Ankersmit en Vliegen. Daarin werd
verdedigd geen winsten uit de bedrij;
ven te halen. Toen echter de heer Vlie»
gen wethouder was. wilde hij wel eer.i;
ge winst uit de bedrijven halen. De»
heer Wibaut wil echter nog veel verder
gaan. Heb je zulk een program dan ge»
luk er mede.
De heer Joosten Pardon.
De heer Castricum zegt dat hij
altijd van meening is geweest dat men
de politiek en de religie buiten het ge*
meentebeleid moet houden. Wij moe;
ten de politiek buiten den raad kou*
den. Wat ziet men echter? Indien het
gaat om subsidie voor chr. dingen of
om onderwijszaken, dan heeft het den
schijn dat de soc.»dcm de politiek er
niet buiten houden.
De tegenstelling tusschen de soc.;
'dem. en ons is dat wij alles willen ia»
ten beheerschcn do"- onze godsdiensti»
gc gevoelens. Maar bij de
Scc.;dem. Is gods*
dienst privaatzaak
en is de matericele zaak de hoofdzaak.
De heer Boes had verwacht dat van
de zijde van B. en W. meer een alge»
meere toezesri'g was gekomen dat zij
omtrent ideeën an den raad late- rne*
dedeeÜngen gan der. r33d zullen doen.
Van de scheidingslijn is gesproken.
Voor een nieuwe scheidingslijn hebben
de voormannen der vrïjz.»dem. veel ge»
streden. Wij meenden dat toen de ge*
lijkstclling op onderwijsgebied er was
gekomen, het anders zou worden. Maar
de doom bleek te diep te zijn om in
eens uit te zweren. Ik had gedacht op
'den duur zal die andere scheidingslijn er
wel komen. Maar nu hebben de demo»
cratcn van rechts de geloofszaken ten
top gevoerd. Dat êtelde mij teleur.
W10 zijn de mannen die de nieuwe
scheidingslijn tegenhouden. Het zijn
mannen zooals de heer Joosten in zijn
rede van gisteren was en zooals de
heer Heerkens Thijssen hedenmiddag
was. Dc laatste uitte zich vanmiddag
op een manier zoo grof als wij van de»
zen wethouder niet hadden mogen ver»
wachten. Thans heeft de wortel des
ge loots afgedaan. Nu zit het hem in
het bloed. Gaat het zoo dan komt er
aiets van de nieuwe scheidingslijn.
De heer K e e s e n doet opmerken
dat men democratisch kan optreden ai
gaat men niet met de soc.»dem. mede.
Men kan buiten hen om.ook wel ee::
democratische daad doen. Echter een
enkelen keer vinden wij elkander wei
eens.
Ten aanzien van zijn voorstel in zake
den gasprijs zegt spr.. dat hij wel be
reid is het roo te veranderen, da: er
wordt gelezen 10 cent, maar dan moet
vervallen de 0.23 extra voor de munt»
gasverbruikers. In dien zin wil spr. zijn
oorstel amendceren.
De heer Slingenberg zegt dat hij
üïog een vraag van den heer Van dc
Kamp moet beantwoorden omtrent de
lijst van aanhangig gebleven stukken.
Vroeger was die lijst er. Later is ge.
zegd dat ze bij de begrooting zou wor»
den gevoegd. B. en W. zullen voortaan
de lijst voor de leden van den raad ter
inzage leggen en dan daarbij vermelden
wat naar hun meeniog van de lijst kan
worden afgevoerd.
Van den heer Loosjes had spr. niet
verwacht het voorstel :r. zake de com»
missie voor ut subsidies. De begroo»
ting heeft ter inzage gelegen. De com.
missie van financiën waarvan de heer
Loosjes lid is had dus de subsidies kun*
nen nagaan. Een speciale commissie
in dezen overbodig. Het nagaan van de
subsidies is de taak en dc plicht der
financiecle commissie.
Hoe staat het met dc zaak der bui»
tengewone uitgaven. Zal met het pro»
gram dienaangaande pas in 1928 moe»
ten worden begonnen? De heer Van
Liemt zcide wij kunnen een volgenden
raad toch niet binden. Maar aan Je
begrooting die wij nu maken is een
nieuwe raad ook gebonden. Met het
program der buitengewone uitgaven
kan dit dus ook worden gedaan.
Het voornemen is dat in het begin
van 1927 na overleg met de commissie
van financiën te hebben gepleegd. B.
en NV. bij den raad zullen komen met
het werkprogram voor de buitengewo»
ne uitgaven. Met den meest mogelijken
spoed zullen B. en W. in dezen han»
delen. Indien noodig dan kan van dat
program worden afgeweken. De bedoe.
ling is alleen dat men zich vooraf e»
kenschap zal gr ven van den financiee»
ien druk van buitengewone uitgaven
:n het begrootingsjaar.
Van de fantasie van spr. sprak de heer
Joosten naar aanleiding van wat spr.
had opgemerkt wat er zou gebeuren als
de heer Joosten wethouder was. Het
deed hem genoegen dat de heer Joos»
ten nu zcide dat ook een soc.»dem. niet
alles in eens zal willen doen dat ook
hij niet
Alle desiderata op
stapel zal willen zetten!
Willen zij ook de financieel mogelijke
dingen doen dan aldus spr., zijn wij het
eens. Al de dingen die de heer Joosten
noemde staan ook op het program van
B. en W.
De heer Joosten: Maar het moet
harder ioopen gaan.
De heer Slingenberg: Het is
dus maar alleen een quacstie van tem»
po. Maar dan had de heer Joosten niet
zoo hoog van den toren moeten blazen
als hij dat heeft gedaan in zijn eerste
rede. Ten aanzien van de tarieven nog
een enkel woord. Zooals de heer Kcc»
sen zijn voorstel het laatst wyzigdc,
kan spr. er mede meegaan. Wat aan»
gaat het voorstel van mevrouw Van
Looij en andere leden aangaande de
electricitcitstaricven meenen B. cn W.
dat dit eerst in hun handen op praead»
vies moet worden gesteld. Kan mevr.
Van Looij zich daarmede vereenigen?
De heer Slingenberg: B. en W.
willen echter niet aan een bepaalden
termijn gebonden zijn, gezien de erva*
ring opgedaan met het vastrecht bij
het gas. Wel zullen B. en W. met spoed
handelen.
Wat aangaat het voorstel Peper om*
trent de eieotrkriteits tarieven daarmede
zil f 250.060 van de winst afgaan. Daar»
om kan daar riet medegegaan wor*
den.
De heer Broch zegt dat de heer
Joosten ru var. zijn bedoeling een bc*
vredigende verklaring gaf Maar zoo*
als de heer Joosten zich gisteren uitte
was er niets anders uit te lezen, dan
spr heeft gedaan. De dingen die me:
de buitengewone scholen zijn gebeurd
zijn aile door raadsbesluiten gedekt.
Wat aangaat de motie#in zake het M.O.
en H.O.: de motie is'zóó ysteld, -dat
het niet aangaat die zoo maar zonder
meer af te wijzen. Er worden dinger
gezegd d;c nog eens nader zullen
moeten worden bekeken. Het is daarom
beter dat die motie naar B. en W. om
praeadvies gaat.
Ten slotte komt spr. nog op de
theoretische politieke beschouwingen
die zijn gehouden, terug. Breedvoerig
gaat hij na waaruit het wijsgeerig stel»
sel van het socialisme is ontstaan en
hoe uit dat wijsgeerig stelsel cea po;:»
tick systeem is gebouwd. En indien ir.cr
de zaken aldus beziet, dan is er we',
degelijk een scheidingslijn al wii dat dar
niet zeggen dat aan de eene a'iiecn de
christenen staan en dat er aan de an*
dere ook niet niet» Chris ten en zijn.
De heer Heerkens Thijssen
maakt nog een enkele opmerking naar
aanleid ng van hetgeen de heer Boes
ze;de. Hij zal nu maar blijven zitten
Wellicht hij dan gemoedelijker
Vanmiddag heeft spr. alleen willen
zeggen dat het bem zooveel genoegen
deed dat toer. de noodiging var. de soc
dem wa9 gekomen om aan hun zijde
te gaan 'taan, spontaar. v2n de zijde
der chr.*democraten werd betoogd, dat
zij niet naar de oogen van de soc.»dcm.
wilden zien maar dat ze alleen naar hun
eigen rcchtsche fractie wilden zien. Dat
alleen maar Ijad spr. willen zeggen.
De heer Reinalda zegt dat de motie
van den heer Peper omtrent den vacan»
tietoeslag naar dc commissie van ge»
orgar.iscerJ overleg zal moeten.
Wat aangaat de motie van den heer
Peper omtrent de
Verbinding met de
buitenwijken
tegen den gedacfotengang daarvan,
heeft spr. geen bezwaar. Maar het is
beter dat die motie naar B. en W. o>m
prae*advies gaat. B. en W. zijn al voor»
nemens in dezen den raad vorstellen te
doen. De minderheid heeft er al een
klaar ten gunste van een gemeente
exploitatie, maar de meerderheid is
me* haar voorstel nog niet klaar. Voor
1 Januari met een voorstel te moeten
komen is echte^ een be-zwaar.
De heer P e p e r zet u cr dan zelf maar
een anderen datum :n.
De heer Re: r. a Ida: De raad moet
d*t aan B en W. overlaten. De raad
komt om de 14 dagen bij elkaar en
dan kan men B. en W. ter vèrantwoor»
ding roepen Ten slotte nog een opmer»
king van algemeer.en aard Onze taak
op ieder terrein zal zijn binnen het
-aam van het mogelijke, alles te doen
wat gedaan kan worden. De te volgen
politiek zal deze dienen te zijn: te doen
wat noodig :s in de gemeente en dan
zullen de gelden daarvoor moeten wor*
den opgebracht.
De heer Peper is bereid uit zijn
motie den datum uit te laten.
Hij kan, nader cr ook mee medegaan
dat de motie in handen van B. en W.
om prac-advies wordt gesteld.
Besluiten en
stemmingen.
Ten slotte worden eenige besluiten
genomen eu stemmingen gehouden.
He: voorstel van de leden Wolzak,
Van Liemt, Miezcrus en J. H. Visser,
luidende:
De ondergeteekenden stellen voor B.
en W. u:t te nood.gen pogingen aan te
wenden bij de Rijksregeenng om. met
behoud van eens verkregen rechten voor
het tegenwoordig personeel en van de
degel:jkheid van hc: onderwijs, de Rijks»
subsidie voor het M. O. cn H. O. weder
te verkrijgen.
Gaat naar B. cn W. om prae*ad*
vies.
Het voorstel van B. en W. omtrent
de salarissen der lagere ambtenaren
wordt aangenomen roet alleen de stem
van den heer Peper togen.
De motie van den heer Peper om der»
vacantietoeslag ook toe te kennen aan
ongehuwden niet kostwinners, gaat naar
het georganiseerd overleg.
Aan de orde is nu het
gewijzigde voorste!»Keesen in zake den
gasprijs.
De heer Roo denburg die voor
het aanvankelijke voorstel was kan met
medegaan met het gewijzigde. Het gaat
niet aan da: nu de gewone gasverbrui»
kers hetzelfde zuilen betalen als de
muntgasverbru.kers. terwijl de laatsten
het voordcel hebben van het krijgen van
de toestellen en de eersten meteriiuur
zullen moeten betalen en de laatsten
niet.
Dc heer Slingenberg zegt dat
Y3D het gewijzigde voorstel Keesen de
gewone gasverbruikers niet slechter zul*
len worden en de munstgasverbruikers
beter. Er is ook een sociale taak voor
dc gemeente. Ze mag de mimtgasver*
bruikers helpen gaan. Men moet ook
niet vergeten dat de muntgasverbrui»
kers twee maanden vooruit moeten be*
talen. "En dat is een voordeel voor
de gemeente.
Dc heer Roodcnburg dient een
voorstel in om te lezen in het voor»
sfel Keesen. dat het ingaat onmidde!--
ijk na de eerste meteropneming na 30
Juni.
De heer Joosten oordeelt dat
men de bezwaren van den heer Rooden»
burg niet te hoog moet nemen. Maar
er !s iets anders. Fr. de bouwer en de
huurder hebben belang bij muntgas.
Het zou daarom kunnen gebeuren dat
de gemeente fa! van leidingen zou moe*
ter. aanleggen. Daarom is het beter de
zaak nog eens met den directeur te
bezien.
De heer Klein zegt dat de munt*
gasafr.emers de economiscx zwakkeren
zijn. Verder dient men in oogcnschouw
te nemon dat de metischen vooruit moe»
ten betalen. Kwade poaten worden zoo
voorkomen.
De heer Roodenburg zegt dat de
gasfabriek een sociale instelling is. Maar
wat de heer Keesen nu wi! :s onbillijk.
Er zijn 4000 gewone gasafnemers die
zullen dan 30 cent meer moeten be»
talen en niet hebben d*« voorrechten
die de muntgasafnemers hebben.
De heer Slingenberg adviseert
het voorstel Keeser. maar aan te nemer-
Indien er later bezwaren mochten fco»
men dan kan men die dan nog onder
de oogen zien.
Hef voorstel Keesen wordt bij stem;
ming aangenomen met 3 stemmen
tegen.
Tegen stemden de leden Roodcnburg.
M ezerus en mej. Berdenis van Berlc»
kom.
Het voorstel van B. en W. in zake
hef vastrechttarief wordt z. h. s. aan»
genomen.
Het voorstel Peper om de electrici;
teifs»tarieven nog meer te verlagen,
wordt verworpen.
De leden Peper en Kingma stemdeu
voor.
Het voorstel van mevrouw Van Looij
s. om B. en W. uit te noodigen voor
stellen in te dienen om den dagprijs
van de e'ectriciteit lager te stellen en
te herzien de tarieven voor winkels
enz. en inmiddels hetgeen B. en W.
nu voorsteilen aan te houden, wordt met
18 tegen 14 stemmen verworpen.
Het voorstel van B. en W. in zake
de electriciteitstarievcn wordt goed»
gekeurd.
Aan dc orde is het volgende voorstel
van de 'eden Loosjfs. Joosten. Van de
Kamp. M'ezerus en Van Liemt.
De ondergeteekenden stellen voor
een commissie van vijf raadsleden te
benoemen, die
ten eerste: de aanvragen van ver*
schiüenrie vereen g ngen om gemeente»
subsidie te mogen ontvangen voor het
jaar 1928, zullen hebben tc onderzoe»
ken;
ten tweede: aan Burgemeester en
Wethouders voor 1 Juli 1927 advies
moeten uitbrengen omtrent hun be»
vindingen;
ten derde: een afschrift van bovenge
noemd adv.es aan den Raad moeten
overleggen.
De heer Slingenberg zegt dat
B. en W. adviseeren die motie met
aan te nemen. Maar aan de financieele
commissie opdracht fe geven die taak
op z:dh te nemen.
De heer Loosjes zegt dat het niet
de taak der finanoieele commissie
de details der begrooting in alle bij»
zonderheden na tc gaan. Dan zou de
commissie een tweede college van B.
en W. worden. Maar dan zonder een
staf van ambtenaren. Het is alleen de
taak der commissie om de begrooting
in groote lynen na 'te gaan-
De heer Slingenberg merkt op
dat het hier gaat ora de groote lijnen
De subsidies, zijn een gewichtig onder
ceel van de begrooting. Het is de taak
der f.nancieele commissie de zaak der
subsidies r.a te gaan.
De motie der heeren Loosjes c.s. wordt
aangenomen met 13 -temmen tegen.
Tegen stemden de ieden Runalda
Slingenberg. Kuenen. Bruch. Visser,
mevrouw Van Looij. Castricum, Klein
Boes. Heerkens Thijssen, Keesen, De
Braai en J. H. Visser.
De motie Peper om op grond dat het
g^wenscht is dat er een gemeente»
exploitatie komt. B. en W. op te dragen
voorstellen in zake de verbinding met
de buitenwijken bij den raad -in te die»
nen word-t in handen van B. en W. om
prae*advi<9 gesteld.
Om kwartier over elven wordt de zit*
ting tot heden verdaagd.
INGEZONDEN
Voor den inhoud dezer rubriek stelt
de Redactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst
of niet geplaatst, wordt de kopie den
inzender niet teruggegeven.
HET GEBEURDE TE
VOGELENZANG.
Uit het verslag van den Raad der
gemeente Bloemendaal, d.d. 18 dezer,
betreffende het ontslag aan Mevr. Klin*
keribergMeeter, onderwijzeres aan de
O. L. school tc Vogelenzang, hebben
de ouders tot hunne niet geringe verba*
zing vernomen, dat B. en NV. dóer gc*
me ent e, gehoord 't hoofd der school,
van meening waren, dat dieze onder»
wijzeres dc nooslige karaktereigenschap»
pen miste, om haar functie langer te
kunnen waarnemen.
Dat de verbazing groot was. zal blij»
ken ui*t 't feit, dat op den 9 dezer
gehouden ouderavond, door het hoofd
der school, den heer v. Snippeberg, op
aandoenlijke wijze werd verklaard, tot
heden zeer aangenaam roet Mevr. KÜn*
kenberg te hebben samengewerkt, daar*
bij den wensch uitsprekende, dat zulks
ook in 't vervolg zou blijven bestaan
Ook verklaarde de heer S. dat ook
anderen dan hij, klachten kunnen doen.
daarmede zeggende, „ik ben tr.v aan»
klager niet*". Daar nu uit het Raadsver»
slag zoo duidelijk blijkt, dat het hoofd
van de school niet alleen dc aanklager
is. maar ook niets heeft verzuimd, om
deze zaak voor dc betrokkene zoo zwaar
mogelijk te maken, is de verbazing der
ouders overgegaan in een diepe vcrorwt*
waardiging, over zoo'n laakbare houding
an het hoofd van de school. Want de
andere klachten, op verzoek der ouders,
door den heer S. genoemd: zijn ter ver*
gadcring geheel ontzenuwd. Jir schijnen
hier dus andere, tot dusver onbekende
factoren van invloed te zijn geweest.
Voorts zal het misschien ee-nigc be*
vreemd-Mig wekken bij dc leden van den
Raad. dat dc ouders niet dankbaar ge*
sterod zijn, ten opzichte van het be>
slu:t door deze heeren genomen. Zij
toch hebben gemeend de belangen dier
ouders niet heter te kunnen dienen, dan
door in het diepste geheim, hunne alom
geachte en bij de kinderen bcmlhdc on
derwijzeres tc ontslaan. Daarbij werd
verklaard, dat dc ouders hunne belangen
ten opzichte van het onderwijs niet be»
grepen, doelende op het verzoek tot
handhaving dezer onderwijzeres. Dc
Raad heeft er dus niet tegen opgezien
fe verklaren, dat de ouders niet compc»
lent zijn. te beoordeelen wat in 't belang
van het onderwijs hunner kinderen is,
waardoor zij ook onaangenaam zijn gc»
troffen.
Zij wensohen echter een hartelijk woord
van dank e-n een ccresaluut te brengen
aan dc heeren Sdhulz. van Kcsscl cn
Nuijens, welke door bun protest ge»
:oond hebben, mensdhelijk gevoel tc
bezitten, alsook te beseffen, dat niet
elke straf tot verbetering leidt, doch
kan bijdragen tot verbittering van hen.
w:er rechtsgevoel nog niet is gedood.
Namens vele ouders te Vogelenzang,
H. W. CAPPELLEN.
C. RIETDIJK.
Vogelenzang, 23 Nor. 1926.
Lectuur voor onze Jeugd
De uitgever Viakhoff en Co. heeft
onze boekenmarkt weer verrijkt met
eenige kin der boek e-n. Een daarvan is
Pilletje Pruimentaart -door Truus Eygcn*
buysen. Uiterlijk een frisch, prettig
aandoend boek. Innerlijk niet onaar»
dig, vrij vlot geschreven, ook nog wel
met eenige tendenz, maar toch met veel
vlekjes, die dc lectuur vaak ontsieren.
Vooral veel vlekjes op taalgebied.
Naamwoordelijke gezegdes staan voort»
durend :n den 4den naamval, zelfs in
Hoofdstuk VII. Het opschrift, dat luidt:
P.Mctjcs moeilijken dag. Bepalingen van
tijd staan weer in den len naamval en
het werkwoord torsen krijgt nog een
extra ch.
Een kind komt op een dwaalspoor
wanneer auteurs dergelijke taaLslordig*
heden begaan.
Hocwci de stijl over 't algemeen vlot
i6. vervak de schrijfster nog al eens
in grootc»menschenpraat b.v. op bl. 32,
waar Dick, een k'c o kereltje tegen zijn
v.-endje zegt: „Ik mag je graag. D-ck".
Dat is geen k!e;ne»jongensf7.al. Maar nog
minder kan ik me indenken, dat Dick
op hl. 43 zegt: ..Pil. hoe kun je je
moeder zoo bedriegen!" of op blz. 34.
waar de schrijfster zegt: ..Alleen Diok
bleef zitten cn Pilletje, die het laatst
dc klas uitging cn bij dc deur-omkeek,
moest ineens denken aan een klein, ver»
laten eiland in een groote, groote
zee".
Dat is geen kicdergedachte, dat -is
zuiver een gedachte van de schrijfster.
Op blz. 119 ia deze stadhuistaal van
Pilletje opeens veranderd, als hij den
wenk krijgt door te eten en da-n uit»
roept: „Dat krijgen we rooit in der
eeuwigheid op". Dit is wel een heel
ander Pilletje, maar toch een onnatuur*
lijk Pilletje.
De geest van d-e klas, waarin Pilletje
zit. laat veel te wcnschen over. Een
onderwijzer, die zoo lang werk heeft
om zulke kleine bedriegers te door»
gronden, is de ware opvoeder niet.
Dc titel van Pilletje Pruimentaart
bevalt me ook niet. Omdat de jongen
eenmaal van de pruimentaart gesnoept
heeft, geven de ouders hem dien naam.
draagt hij onder zijn vriendjes dien
naam. Pas een jaar later, als Pilletje
van de taart af kan Wijven, noemen
vader en moeder hem weer Hans. Is
die straf niet te zwaar geweest?
't Spijt me het te moeten herhalen:
Pilletje Pruimetaart kan mij uiterlijk
het meest bekoren. Vooral de geestige
teekeningen van J. H. Lutz maken dat
uiterlijk tot iets heel aantrekkelijks.
Maar het innerlijke is mijn smaak
niet.
Tweelingen door Ella Vemor.
Wat een heerlijk kikvorschenboek. Hoe
edh-t natuurlijk zijn de -twcelin-gem Lot-tie
en Else door de schrijfster geschetst,
't Is geen bock van louter vrool: jkheid.
De moedcrlooze jeugd van de heldinnen
in dit verhaal bracht oogenblikken van
pijnlijk gevoeld gemis.
De nieuwe tweede moeder kreeg
geen gemakkelijke post. Vooral Lottie
was we! eer hed lastige stiefdochter.
Ah ze naar Engeland gaat (15 jaar was
wel wat heel jong om aHee-n naar een
vreemd land te trekken!) leert ze eigen
hu» en ook de nieuwe moeder waar»
dceren. Ik kan het bij de Jast-ge Mrs.
Jones geen jaar uhhouden. Hoe eoht
levenswaar is nu de thuiskomst beschre»
ven. Nu kan ze moeder zeggen, waar
vroeger slechts de gebreken zag.
Dc Tweelingen is nu eens een meis»
jesboek zonder veriicfd-hcidjcs of plage*
rijen tegenover leeraren, toch boeit het
van begin tot het eind. De minst goede
bladzijden vind ik dc logeerpartij bij
oom en tante. Oom is een pantoffelheld.
Hij heeft dc vaas gebroken, maar is
heel blij als Lottie de schuld op zich
wil nemen. Is het noodig, dat orae
jonge meisjes een dergclijken bi:k slaan
in een mislukt huwelijksleven?
Dc teekeningen van Henri l'kok zijn
aak tn geestig. Tn één woord dc Twee»
hngen is een fijn St. Nicolaasgeschenk
voor onze bakvischjes.
Dc Kostelooze door J. Tref»
fers. De naam van den auteur zal voor
jongens al een reden zijn om dit hoek
op een verlanglijst te plaatsen. Zijn
H.8.S*fihn. maar vooral het zoontje
van den Directeur, waren echte, fijr.e
jongensboeken. Ook de Kostclooze, ken»
merkt zich weer «foor die vlotte, rake
stijl, die je alles om je heen doet ver»
getcn. die je al maar verlangen doet,
aar wat er verder volgt. Toch heb ik
mij al lezende afgevraagd, of het be»
staanbaar is, dat een heeie klas van een
Lyceum het leven van een jongen zoo
zuur kunnen maken, omdat zijn vader
een klein bakkertje is cn hij de koste»
ioozc leerling is. Heeft d« auteur deze
aristocratische jongens en meisjes niet
wat hec! sterk met de zwarte kool gc*
schetst? Mij dunkt ook op onze
Lycea wordt weinig meer gevraagd naar:
wat doqt je Pa?
Uitgestorven zijn deze kleingeestige
exemplaren n-ict en ik hoop dat juist
zij dit bock in handen zuHcn krijger-
Wat heeft d.e Ko het moeilijk, ook
omdat hij zoo graag mee zou willen
doen. Toch kan ik ook niet respect
vror een rector hebben, die een derge*
lijken verfoeilijken klickgeest riet der
kop in kan drukken'. Het slot is we! heel
fantastisch. Een rijke oom in Amerika
laat zijn heele nalatenschap aan de
arme bakkersfamHie na. Hoe onwaar»
schijn!ijk de situatie is. deze bladzijden
zijn kostelijk aan humor. Natuurlijk is
Ko nu wel getapt, hij gaat ook op
een villa wonen. Zelfs EIM die altijd haar
neusje voor dien bakker heeft opgetrok*
ken, wil nu wel op zijn duo zitten. Er
Ko vergeet alle belcedigingen en voelt
zioh den koning -te rijk. nu hij opgeno
men is in hun kring. Dc teekeningen
van Is. van Mens zijn in een woord
schitterend. Alles bij elkaar genomen,
een mooi. ernstig jongens boek. hier en
daar tintelend van humor, maar met
een wrangen bijsmaak.
W. B.-Z
Bii den uitgever van Goor tc Gouda
te Gouda is verschenen:
MICHEL DE STROOPER. van Cor
Bruyn. In één woord een pracht jon»
gensboek. Het verhaal boeit van begin
tot einde. Dc karakterbeschrijvingen
zijn zoo fijn gciVpecrjd, dat dc pcrsoncri
voor ons leven. Michel de Strooper is
een wondere man. Zijn karakter heeft
een lichte cn een donkere zijde. Zijn
kleindochtertje Klaartjc cn dc nieuwe
domirc- doen een strijd ontbranden in
ziin hart. de strijd tusschen goed en
kwaad Het verhaal speelt in Duit"sch«
land in dc bergen van Hessen. 'Onze
jongens zullen bij lezin2 zoo'n helderen
blik krijgen op dit mooie, woeste stukje
bergland. Er gebeurt heel wat in het
boek. Vooral het Hoofdstuk: Een ang*
stigc nacht, boeit zoo, dat men sfeeds
verder wil weten. Hoe vredig schoon is
dc Kerstnacht geschetst. Wat een actie
zit er in die beschrijving van dc Zwij»
nen jacht, vooral aan het sW, als Michel
de Strooper den kogel, die voor den do*
minee bestemd was. zelve opvangt.
Dit boek moet een plaatsje hebben in
alle schoolbibliotheken cn ik hoop. dat
het op St. Nicolaasavond voor menig
jongen een geschenk zal zijn. Mevrouw
MldderighBlokhorst heeft buitenge»
woon fijne illustraties geleverd. Ik voor»
spel dit boek van Cor Bruijn een reuze»
succesl
Een merkwaardig boek is verschenen
bij Th. J. Thiemc te Zutfcn. getiteld
KEIZER WITLAP DE EERSTE door
den Italiaan Luigi Bertclii 't Is vertaald
cn wel op zeer meesterlijke wijze door
Hcnzcl.
'i Is ccn geschiedenis van een jongen
die te lui was om *cijn lessen tc Iccrcn
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
n 60 Cent* per regel
De SOUPLE X
Scheermesjes,
welke vervaar
digd worden uit
pa. Zweedsch
staal, zetten iiun-
nenveroverings-
tocht voort, het
geen doorde nog
steeds stijgende
vraag ^bewezen
wordt. Ze zijn
ook goedkoop,
daarbij is de
kwaliteit uit
muntend. {£j
Prijs per pakje 7c 0fc
van 5 stuks lo
Verkrijgb. bi; lederen soliden winkelier
Importeur Cniinio*''K1- Houtweg
der iiuUUP'wA Haarlem
Telefoon 10625
cn dc verzuchting slaakt, om mier te
zijn. Zijn wcnsch wordt vervuld. Al
spoedig doet hij dc ervaring op, dut een
mier veel harder werkt, dan menig men»
schenkind. Op een gezellige manier wor»
oen we in de mierenwereld binnen gc»
leid. Ongemerkt wordt al lezende^ een
schat van kennis bijgebracht, 't Is
alk-rgcnocgelijkst beschreven. Vooral
hei' Hoofdstuk, waarin Hans tot Keizer
wordt uitgeroepen. Hij krijgt den bij»
naam van Witlap. omdat cr iets aan hem
herinnert aan zijn vorigen staat. En
wel een witte lap. Vroeger liep hij als
jongen vaak met een gescheurd broekje,
waar ccn stukje hemd uitgluurde. liet
bezoek in dc Bijenstand, waar de Kei*
zer der Mieren cn dc Koningin der
bijen aan elkaar worden voorgesteld,
is bijzonder aardig geschetst.
Tenslotte- ontmoet hij zijn zusje Bcts,
die op «haar verlangen een rups is gc»
worden, 't Spijt jc werkelijk, als dan
het verhaal uif is. Jc had nog zoo
graag willen weten of Keizer Witlap nog
eens Hans wordt, of hij weer naar zijn
huis terugkeert, of' broer Ko. die zoo
graag ccn Sprinkhaan wou worden, ook
van gedaante veranderd is. enz. enz.
Misschien en we hopen hqt van harte,
krijgen we spoedig ccn vervolg hier»
op, b.v. De Koningin der Rupsen of
Prins Sprinkhaan
Het verhaal wordt toegelicht met t'u!
an afbeeldingen cn *1 prachtig gekleur»
dc platen. Keizer Witlan dc Eerste is in
alle opzichten een buitengewoon mooi
bock.
De HoWandia Drukkerij te Baarn heeft
een gezellig meisjesboek uitgegeven: DE
KLAS VAN 12 door Carrv v. Bruggen.
Mc dunkt de bekende schrijfster geeft
ons hier een episode uit eigen jeugd.
Zij was zelve zeker ccn van de twaalf,
die examen deed voor dc Normaal»
school in het kleine stadie. Hoe raak
zijn die twaalf karakters beschreven.
Hoe in*zielig is het leven van Sch mmcj»
tje ons geschetst. Ieder hoofdstek is
ccn juweeltje van stijl. We leven die
4 jaar met ons twaalftal mee. hun lief
cn hun leed. hun onschuldige vrijages
en helaas ook hun vaak kleinzielig ge*
doe. Buitengewoon fijn is dc begrafenis
van den lecraar geschetst. Ontroerend is
de prootc smart v.m die jonge mcisics
over luin nicest geliefden lccraar. Dit
stukje was waard 0111 in een blocmle/in-!
opgenomen tc worden. De illustraties
van Hcnri Picck zijn niet alle even goed
gelukt. Ze gaan beslist niet boven den
tekst. uil'. Het plaatje bij het feest in
dc Waakzaamheid is al buitengewoon
nag cn onduidelijk. Toch voorspel ik do
Klas vim 12 een groot succes.
W. B Z.
RADIO-PROGRAMMA.
ZATERDAG 27 NOVEMBER
8.50 v.m. Hamburg (392 M.) Morgen»
omroep.
10.15 v.m. Amsterdam (1950 M.) Tijd»
sein van het Persbureau Vaz Dias.
11.20 v.m. Davcntrv. Radio«kwartct.
12.50 n.m. Parijs (1750 M.) Concert
door het orkest van Radio Paris.
1.20 n.m. Londen, Davcntry. Tijdsein.
Concert.
1.35 n.m. Hamburg (392 M.) Concert
i30 n.m. Hilversum Uitzending van
den kindermiddag tc geven in het !Io*
tel Hof van Holland te Hilversum.
3.2*") n.m. Bern (415 M.) Concert.
Berlijn (505 M.) Voordracht.
Königwustcrhauscn (1300 M.) Cause»
rie.
Londen. Davcntry. Concert door koor
medewerking van kwartet.
Manchester (378 M. 2 ZIJ) Concert.
Muncheo (316 M.) Concert.
Milaan (316 M.) Variété programma.
Stuttgart (380 M.) Concert.
4 n.m. Hilversum. Vooravondconcert
door het H. D. O. orkest.
4.05 n.m. Birmingham (491 M.) Con»
eert.
4.20 n.m. Aberdeen (495 M. 2 BD)
Het Stationsorkest.
4.30 n.m. Amsterdam (1950 M.) Tijd»
sein van het Persbureau Vaz Dias.
5 n.m. Hilversum Taallessen.
5.05 n.m. Parijs (1750 M.) Concert
met medewerking van solisten.
5.20 n.m. Hamburg (392 M.) "Concert
6.20 n.m. Londen, Daventry. Dans»
muziek.
.20 n.m. Londen, Daventry. Tijdsein
Weerbericht.
.45 n.m. Hilversum. Koersen, Pers*
berichten van het Persbureau Vaz Dias
8.10 n.m. Hilversum. Arbeiders Radio
8.20 n.m. Londen, Daventry. Concert
8ó0 n.m. Parijs (1750 M.j Avond»
concert.
9.50 n.m. Künigwustcrhausen (1300
M.). Concert.
10 n.m. Hilversum. Pcrshcri-h'cn en
koersen van het Persbureau Vaz Dias.
Daarna Dansmuziek The Indian Dancc
Orchestra.
10.50 n.m. Londen, Davcntry. Variété
progrnmm. Dansmuziek.
12.20 n.m. Madrid (375 M.) Dansmu»
ziek.