VAN HET POLITIEKE TOURNOOIVELD -IPS BURGERLIJKE STAND HAARLEM'S DAGBLAD VRIJDAG 10 DEC. 1926 TWEEDE KAMER 9 December. Personeelaangelegenheden by de belastingen. Het Middenstandscredietwezen. De garantie voor de A. C B. De soep wordt niet zoo heet gegeten, als zij wordt opgediend. Het Ryksinkoopbureau. Onderwijs begonnen. Personeelsaangelegenheden was al wat de klok sloeg, nadat zij het uur van aanvang had geslagen. Wij zullen de sprekers hier niet op den voet vol» gen, niet alles afzonderlijk vermelden •vrat de heeren Bakker. J. ter Laan. Oud. Smeenk. v d. Bilt. Bulten. Tilanus en Kersten hebben opgemerkt, vooral niet cu de minister ce zeer juiste opmer» king maakte, dat heel veel der opmer» kingen niets anders inhielden, dan wat in het Voorloopig Verslag reeds bc» handeld was. De minister wenschte op die reeds in de Antwoordmemorie be> antwoorde vragen niet opnieuw in te gaan. Begrijpelijk, want nieuwe feiten zou de minister toch niet kunnen doen ontstaan. nieuwe gezichtspunten niet openen. De minister heeft enkele vragen slechts besproken. Hij geloofde, dat het georganiseerd overleg in de bij het dcpartemcr.r van Financiën behoorende diensten volko» men tot zijn recht komt. Na deze eerste opmerking hield de heer de Geer een koffiepraatje. Wat was toch het geval? Er schijn: een oekase onder de belastingambtenaren re zijn uirgegaan. da: het aanvaarden van een „kop koffie" bij toezicht op lossen of laden van een schip dc vrij» heid van oordeclcn al te zeer bein» vioedt. Dc heere^ Oud en Bakker had. den daartegen bezwaar. Mocht men dan nimmer een kop koffie aanvaarden in functie? Welzeker antwoordde de minister maar men moet voorzichtig zijn by het bepalen van de grens. En dan zag de heer de Geer het niet wen» schelijk koffie te aanvaarden, wanneer de belastingambtenaren toezicht hou» den op het lossen cn laden van schc- pen. De functie van assistent bij de be» lastmgen zal de minister niet opheffen Tot gelijkstelling in salariccring van assistenten en adjunct»eommiezcn is dc minister ook niet bereid. Voorts erkende minister de Geer, dat het niet wenschelijk is bij bcnoc» mingen af te wijken van de cisehen die eenmaal gesteld zijn bij dc oproe. pingen voor de functies, waarin een benoeming noodig is. En tenslotte bleek het ook, dat de bewindsman in geen enkel opzicht wil overgaan tot het ontslag van 34 tijde lijke inspecteurs de heer Bulten drong daar op aan om hunr.e w erk» zaamheden over te laten aan commie» zen. Die werkzaamheden kunnen door deze functionarissen niet behandeld worden: de tijdelijke inspecteurs ver. richten inspecteurswerk immers. Na enkele kleinigheden over dc op* brengst der oesterputten en het gebruik dat gemaakt wordt van de vicaricgoc» deren, kwam de Kamer tot een zeer belangrijk punt: de vergrooting van de garantie door den Staat verleend aan de NederL Bank voor crediete:: aan de Alg. Centr. Bankvereeniging voor den Middenstand. Onze lezers weten, dat cr cenigc maanden geleden in de pers geweldige geruchten de rondte deden over een mogelijk struikelen der regecring op deze garantie. De werkelijkheid was dat het nog al los liep. De kwestie was deze. De regeering had reeds jaren gc» leden een garantie toegezegd voor de A. C. B. (Alg. Centr. Bank voor den Middenstand). De heeren Oud en v. d. Heuvel herinnerden, later ook de mi» nister. aan de historische Landen tus» schen den Staat en het Middenstands» crediet. In de eerste oorlogsjaren was het noodig een breed middenstandscre» dietwezen in het leven te roepen, ten bate van den middenstand, die door dc groote banken niet runnen en konden worden geholpen. De namen Aalberse. en Bos zeggen hier reeds veel. Alge» meen werd net belang daarvan toen in» gezien. En nog! Want de minister en de heer Oud geloofden, dat zonder na» dere en nieuwe hulp thans het econo» mische leven van ons volk ernstig zou kunnen worden geschaad, omdat aa» ders de middenstand getroffen wordt en de kleine middenstanders naar woe» keraars worden gedreven. Nieuwe hulp. want reeds eerder had de Staat garan» tie verleend om de A C. B. op de jee» oer. te houden, gelijk gezegd. En nu stond de zaak zóó. dat. gaf de regeering geen vernieuwde garantie, het middenstandscredietwezen een on» herstelbare slag zou worden tocge» bracht. Terwijl daarenboven de toe» stand van de A. C. B. momenteel toen zoo is, dat met vernieuwde garantie de zaak volkomen in het reine kan komcr. en daardoor ook de eerste garantie ▼an den Staat gered zou zijn, die an« ders verzinkt. Op het toestaan van het schenken der garantie drong daarorr. de minister zeer aan. Steun vond hij bij dc heeren d. Heuvel, Oud er v. Gijn Steun ook van den heer van Wijnber» gen Deze ecotcr. daarin ondersteund door den heet van Dijz klaagde over partijdigheid. Omdat indertijd wel aan» de A. C. B. garantie 'was verleend, maar niet aan de Hanzebanken van Haarlem en Delft, die er toch ook om gevraagd hadden. De heer Oud wees cr reeds op. dat dit alles gebeurd was on» der het bewind van den heer Colijn. En de minister merkte op. dat men ▼oor het verkenen van garantie moest varen op het kompas var. de Nederl. Bank. Deze nu was destiids met be» vredigd door ie wijze, waarop dc H3n. zenbanken de boeken hebben opengc» d aar- Een sterk argument voor den garan» tiespost was wat de minister over de toekomst zeidc. De minister immers hectt een com» missie ingesteld in den loop van dit jaar. waarin de verschillende richtin» gen (de neutrale banken, dc Hanzcban» ken. de Boazbankcn) zijn vertegenwoor digd cn waaraan de algehecle reorga» nisatic van het middenstandskrediec» wezen is opgedragen. De minister heeft ernstige hoop. dat het aan die commis* sie zai gelukken, overeenstemming te verkrijgen omtrent de stichting van een supra.-ccntrale. waarin dc middenstands banken var. verschillende richtingen haar verecnigingspunt zullen vinden. Welnu, deze supra-centrale heeft groote kans vin slagen, zooals de mi» nistcr duidelijk maakte. Gelukt dit. dan is het mogelijk voor goed het middenstandscredietwezen op deugdelijker, grond te zetten. De regecring wil geen onderscheid maken tusschen de verschillende rich» tingen in deze supra»centrale. De post is wij zeiden 't reeds: de soep is met zoo heet gegeten, als zij werd opgediend zonder hoofdelijke stemming aanvaard. Ten slotte was alleen de heer v. d. Tempel tegen tot stemming»vragen kwam echter ook hij niet. Hij wensch» tc den staat geen risico's te zien aan» vaarden voor particuliere banken en meende, dat het aanvaarden van zoo» danig risico onmogelijk de gezondheid van de banken zou kunnen ten goede komen. Ook had hij bezwaar tegen het schenken van «plein pouvoir" aan de regecring om te beschikken over mil» 1: oenen. Het bestaan van zoodanig „plein pouvoir" ontkende minister de Geer ten eenenmale. Voor elk geval, waarin de staat op grond van de garantie met geld moet komen, zal dc Kamer vol» komen, materieel, moreel en formeel vrij zijn om te oordeclcn over dc nood» zakelijkheid van de dan aan te vragen gelden. Tot slot tornden de heeren v. Wijn» bergen en Staalman op tegen het Rijks» inkoopbureau. Dc heer Tilanus verdc» digde dat bureau om de belangen van de belastingbetalers. De anderen had» den bezwaren om den middenstand. De minister beloofde opnieuw de po» tie van het Rijksinkoopbureau te zul» ien bestudceren. Het hoofdstuk der Financiën werd z. h. st. aanvaard. Laat op den middag deed dc voor» zittcr „Onderwijs" nog aansnijden. AI» gemccne beschouwingen over heel de bcgrooting zijn niet gehouden. Slechts enkele opmerkingen werden nog gc» maakt over ..Hooger Onderwijs". maar daarop komen we morgen nog wel terug, want alleen de heer Moücr hield enkele beschouwingen. Er staan nog meer sprekers op dc agenda. AVONDVERGADERING. De spoorwegen. Het reizen op Zondag. De ongeluk ken. Algemeene onge rustheid. Is hst toezien: wel voldoende? Twee hoofdpunten drongen zich uit dc avonddiscussics naar boven. Het reizen op Zondag. En de ongelukken der iaatste maan» Jen, vooral op de groote lijn van Rot» terdam naar Amsterdam. dc meest druk bereden lijn van ons land. Daarnaast stelden zich eenige pun» ten, die niet algemeen werden aange» raakt. De heeren Bakker, Kampschaer, Oud, Hermans. Ebels, Leenstra en Zandt klaagden over onbewaakte overwegen, over een te weinig aan voorzorgen. Zij geloofden, dat reeds te ver is gegaan. De heeren Knottenbelt en Hermans pieitten voor verlaging van de tarieven voor het kolenvervoer u;t onze mijn» districten. De eerste is bij de Steeako- ienhandclsvereeniging geïnteresseerd, de tweede vertrouwensman der R.K mijnwerkers. Dc heer Bakker hoopte op tariefs» verlaging, maar dat de toekomst roos» kleurig is. deze afgevaardigde geloofde 't niet. wanneer de spoorwegen geen autobussen zouden inleggen. De' heer Brautigam moest klagen over de dienstregeling van Rotterdam naar Amsterdam over Gouda en de heer J. ter Laan over de spoorwegtoestan» den rond Rotterdam. Oud»minister Heemskerk, voorafge* gaan door den heer Bakker, was op meer Zondagsrust voor het perso» neel uit. Bovenai maakte hij bezwaar tegen het reclame»maken voor plezier» re:zen op Zondag. Omdat dit inbreuk maakt op het recht van het personeel op zooveel mogelijk Zondagsrust. De oud»m:-:ster legde zeer den nadruk op de groote waarde die algemeen aan der. Zondag wordt gehecht. De heer Schaper verdedigde de Zon» dagstreinen. Op practische gronden want zeide deze afgevaardigde rijden die treinen niet. dan gaan de menschen met de autobussen en dan zijn er veel meer menschen noodig. Het is nu eenmaal onmogelijk, geen tremen op Zondag tc iatcn rijden. Daar moeten de spoorwegmenschen maar op rekenen donrné's en pastoors moe» ten ook op Zondag werken. Ook de heer Zandt mengde zich ir. het concert. Dat deze afgevaard gde hc'. met den heer Schaper óneens was spreekt vanzelf. De heer Zandt wil n.l. op Zondag geen enkelen' trein doen rijden. Waarover dan weer de bal Kaatste van den een naar den ander de hee- Beumer .'cn heer Zandt a faire nam. INGEZONDEN a 60 Ce ME DE DEELINGEN DE „ZEELAND"-BOOTEN. ANDERE ROUTE. Met ingang van 1 Januari a.s. zal de route van dc mailbooten der Maat» schappij „Zeeland" worden verlegd van Vlissingen»FoIkeatone naar Harwich. Naar de Tel. verneemt, is dc aanlci» ding tot dc verplaatsing der aanleg» plaats van de „Zeeland" voornamelijk bezuiniging. Te Harwich maakt de maatschappij „Zeeland" gebruik van do installaties van' de Hock«van»Hol< land'lijn der ..Great Eastern Railway", waardoor een aanzienlijke besparing in dc exploitatiekosten kan worden verkregen. Er is reeds eerder sprake geweest van deze verlegging, doch om verschillende redenen werd hiertoe niet overgegaan. Dat deze wijziging in de route thans haar beslag heeft gekregen is een di» reet gevolg van het Engelsch invoerver» bod op vlecsch. waardoor ook dc Zee» landlijn ernstig wordt getroffen. Werd een meer economische werkwijze voor» dien reeds wenschelijk geoordeeld, thans werd zij gebiedend noodzakelijk geacht. Overigens ondergaat dc dienstrege» ling slechts geringe wijzigingen. Ter» wijl de uren van vertrek en aankomst te Vlissingen dezelfde blijven blijft ook het vertrekkuur uit Londen (thans Liver poolstreetstation 10 uur 's morgens) ongewijzigd. Het uur van aankomst (eveneens thans Liverpoolstreetstation) is met een half uur vervroegd. De rei» 2igcrs. die des morgens uit Nederland vertrekken, zullen namelijk om 7.40 n.m. te Londen aankomen. Met betrekking tot de nieuwe route van de „Zecland»booten kan nog gc» meld worden, dat de dienstregeling der boottreinen op het vasteland ongewij. zigd blijft. GEREFORMEERDE KERKEN. Amsterdam Zuid In de Parkkerk te Amsterdam.Zuid is een vergadering gehouden \an be» lijdende lenen der Ncd. Gcref. Kerk. De opkomst was. aldus het Hbld.. zeer goed. Dc vergadering stond onder lei» ding van dr. Geelkerken. Eerst werd de stemming gehouden voor de vacante Blaatsen n ouderlingen, cn diakenen, 'aarna kreeg het woord de voorzitter der Commissie van Beheer, dc heer Koster, die verslag uitbracht over den toestand van Je financiën der gemeen» te. Deze toestand is over het algemeen zeer bevredigend. Dc gemeente heeft drie kwart van dc schulden der vroe gere ongedeelde Gercf. Kerk van Am» stcrdam»Zuid op zich genomen. Overi» gens zullen verschillende verbeteringen der lokaliteiten, die in gebru.k zijn bij dc jeugdorganisaties enz., financicclc offers vergen. De voorzitter der C'om» missie van Beheer sprak evenwel als zijn verwachting uit. dat de gemeente zou zorgen voor dc benoodigdc gelden, Hierna deed dr. Geelkerken verschil» lende medcdcelingen over het verloop der kerkelijke conlercntit die in N'ov. gehouden is cn over den geestelijken toestand der gemeente. Dr. Gcclker» Ren zcidc voorts, dat nog in den loop van dit jaar enkele gemeenten in Ne» derland zich bij dc Ncd. Geref. Kcr» ken zullen voegen, en deed verder de mcdcdeeling dat vermoedelijk op 28 Üec. a.s. dc eerste classicalc vergadc» ring der Ncd. Gcref. Kerken zal wor» den gehouden, cn wei in Amsterdam» Zuid. Nadat enkele aanwezigen nog cenigc vragen hadden gesteld, werd de vergadering gesloten. De Bond «an Bezwaarden. z.N'aar gemeld wordt zal binnen korten lijd te Amaterdam»Groot een afdccling morden op gericht van den Bond van Bezwaarden, die de vorige week tc ctreent is opgcrioM. VALLENDE STERREN IN DECEM- BER. Naar men weet zijn in de maanden Augustus en November, wanneer het weer cr gunstig voor is. veel vallende sterren waar tc nemen. Ook in L e» ccmber komen die echter voor, al is 't dan ook niet in zoo grooten getale als n de twee genoemde maanden. .Aanstaanden Zondag zal men cr vol» gers dc Tel., waarschijnlijk kort na middernacht de meeste kunnen zien. In 1922 hebben twee waarnemers in den vroegen morgen van 13 December ongeveer 5 vallende sterren per minuu. geteld. Wanneer ze dit Jaar met dezelf» de activiteit verschijnen, zal het chouw sjel wel de moeite waard zijn. De val» ende sterren (of meteoren, zooals ze dikwijls genoemd worden) zullen ko» men van het sterrenbeeld „Dc twee» .:n2en". dat zich 's avonds zal bevin» den aan den Noord»Oostelijken heme, en tusschen 2 en 3 uur hoog aan den Zuidelijken hemel zal staan. Dc ongelukken. Heel vee! goeds heeft de minister re: gehoord. Er bleek van algemeene ongerustheid Alle sprekers, dc heeren Heemskerk. Hermans. Oud. Krijger, van Braambeek geloofden, dat dc zuinigheid, de wijs» heid had bedrogen. De zuinigheid, die vele vaste, betrouwbare arbeiders had doen ontslaan, waardoor de veiligheid geschaad :s. De heer van Braambeek noemde als voorbeeld dat de verande» ring van de zand»onder!aag van de baan RotterdamAmsterdam tot grint» bed omgewerkt is geworden door los personeel, dat natuurlijk nooit die mate van verantwoordelijkheid kan gevoelen als het vast personeel, dat toezicht houden blijft. Vertrouwen is er niet geloofde de oud»m:n:ster Heemskerk. Wel heb» ben de officiecle heeren gepoogd de meening tc doen postvatten, dat alles n orde was. Maar de spoorwegongc» lukken hebben toch plaats gevonden! riep de heer Heemskerk uit. Over het onderzoek naar de oorzaken door de chefs was noch de heer Krijger, noen de heer van Braambeek te spre» ken. De laatste vond het niet juist, dat de directie mede had onderzocht, de directie was immers partij. En de heer Krijger moest tot de niet»vertrouwen» wekkende conclusie komen dat voor de comm!ssie»Kraus door de chefs andere verklaringen zijn afgelegd, dan in hun rapport vermeld staan. Ernstig ongerust bleek de heer van Braambeek (ook de heer Heemskerk had hier klachten) te zfjn over gebrek aan genoegzame inspectie van de lijn En zoowel dc heer van Braambeek als de heer Krijger konden het niet bcgrij» pen. dat de baan .kortelings gewijzigd in den ondergrond, zonder snelhcidsbc» perking is bereden. De heer van Braambeek verscheen met een motie waarin hij van de Kamer vroeg uit te spreken, dat zij van oordeel is dat een grondig onderzoek noodig is naar den algemeenen veiligheidstoestand op de Nederlandsche spoorwegen, door een deskundige commissie waarin ook de vakvereenigingen vertegenwoordigd zullen zijn. Te middernacht kwam de minster aan het woord. Wanneer de tarieven weer worden herzien voor het goederenvervoer, dan zal minister v. d. Vcgte ook met dc belangen van het Nederlandsche kolen» bekken rekening houden. De heer Knottenbelt had geklaagd over den toestand der treinen: dc mi rister wees ook op het gedrag der rei» z;gërs, die niet altijd even uitmuntend is. De extra»treinen op Zondag met ver» laagd tarief brachten den minister in een onaangename positie., want de leden der Kamer, met wier woorden hij het meest instemde, waren het meest som» her. Dc minister vroeg niet tc verge» ten. dat hij wel het toezicht houdt op de directie, wel eenige machtsmiddelen heeft, maar directeur is hij niet. Ook de heer v. d. Vegte is het met de Zon» dagstreinen niet eens voor zijn persoon Dc directie meent echter, dat een goed spoorwegbeleid Zondagstreincn tegen verlaagd tarief cischt. De minister zou niet graag met den heer Schaper willen betoogen. dat zij. cie een Christ. Zondag willen onder de ambtenaren, bij de_ Spoorwegen niet thuis hooren. Waar de tarieven niet speciale ta» rieven zijn. maar tarieven voor alle goedkoope treinen, meende de minister het problematiek te achten of hij hier mag optreden. Overleg met dc directie geeft de minister de voorkeur. De bewindsman gelooft niet, dat men zeggen kan. dat dc boel hier te lande niet in orde is. Want merkwaardig is. dat. nadat h:cr jaren aaneen niet veel geschied is dat beangstigen kan. plotseling binnen en» kele weken veel gebeurde dat veront» rustte. De veelzijdigheid der oorzaaken zeg.' gen toch e.kter wel wat voor de over» ruiging, dat het samengaan van de on» gelukken toevallig is. Een onderzoek op het ooger.b'ik acht» te dc minister niet wenschelijk door een nieuwe commissie. Hij wil wachten op het rapport»Kraus. Overgelukkig is de bewindsman niet over den toestand. Maar tot bijzondere ongerustheid is dc minister nog niet geneigd. Gaarne echter wil hij onder» zoeken of de bezuiniging op het per» sor.ee! invloed heeft geoefend. Mr v. d. Vegte is nog niet overtuigd van de noodzakelijkheid, dat in de com» missie.Kraus het lager personeel ver. tcgenwoordigd moest zijn. Het lager personeel kor. toch getuigen! Dc m.» nistcr kon zich niet begrijpen, dat cr groepen iager personeel waren, die niet getuigen wilden voor de commissie» Kraus. omdat zij daarin niet vertegen» woordigd waren. Wordt de motie»Van Braambeek aanvaard, dan zal de minister die uit» voeren, maar wenschelijk acht hij een nieuwe commissie niet vóór het rap» port der commissie Kraus is versche» nen. Te één uur morgen middag zal over de mot:e»van Braambeek worden ctemd. De afdeeling Spoorwegen is afge werkt. INTIMUS. SAMENVOEGING VAN KOOG-ZAANDIJK. EEN ADRES AAN GED. STATEN. Het comité, samengesteld uit ingezc tenen van de gemeenten Koog aan dc Zaan en Zaandijk, hebben z:ch met eer adres tot het College van Gedeputeerde Staten gewend, met het verzoek, de samenvoeging van genoemde gemeen» ten tc willen bevorderen. De commissie- tot samenvoeging zegt dat ze met ge» noegen kan mededeelen. dat tijdens de propaganda der samenvoegingactie geen aanmerkingen uit de wederzijdsche be» volking tegen dit streven tot uiting zijn gekomen. Het adres gaat vergezeld van adhaesicbetuigingen en een uitvoerige memorie van toelichting. Het comité meent door samenvoeg.ng dezer twee gemeenten een logische oplossing van zeer vele vraagstukken te zien cn is overtuigd, dat er op economisch ter» rein slechts voordeden te behalen zijn Een samenvoeging der gemeenten staat niets in den weg. Geen enkele h sto» rische overweging kan tegen deze sa» mcnvocging pleiten. Zelfs de namen van de beide gemeenten kunnen door een gemeente: Koog*Za° - ijk blijven ge» handhaaf d. EEN INCIDENT. EEN RAADSLID OPGEBRACHT Bij den aanvang der zitting van den gemeenteraad tc Rotterdam, had een incident plaats, waarbij het communis» tisch raadslid Van Burink betrokken was. Bij den ingang van het stadhuis had» den zich drie rijksveldwachters opge» steld. berevens een klerk van het parket van den Officier van Justitie. Toen de heer Van Burink zich naar binnen begaf werd hem verzocht mee te gaan naar het registratiekantoor aan de Kruis» straat om eerst zijn boete te betalen van f 3 of anders een dag hechtenis te ondergaan. Tusschen drie rijksveld» wachters en onder veel bekijks werd het raadslid daarop naar het kantoor ge» leid. waar hij de boete betaalde. Naar de Tel. vernam was deze boete hem opgelegd door den kantonrechter omdat hij ongeveer een half jaar ge» Ieder, mcr een reclamewagen van het Werk'.oozen Agitatie Comité door het park was gereden. Toen de heer Van Burink daarna in de Raadszitting verscheen, uitte hij een protest tegen de ondervonden behandc» ling. De Raad stemde met het protest van den heer Van Burink in. DE HAAGSCHE RAAD. DANSVERBOD GEVRAAGD. De Haagschc raad begon Donderdag zijn reis over de bcgrootingszee, waar» van de duur voorloopig op één week is vastgesteld. De leider der anti»rcv. fractie, generaal Duymaer vau Twist, werkte reeds dadelijk met zwaar ge» schut. Na eerst dc politieke zonden der diverse fracties breed te hebben uitgemeten, kwam hij vervolgens op voor een vloek verbod in dc Residentie. Dc overheid heeft de taak, zoo zette hij uiteen het misbruik van Gods naam tegen te gaan. Dit is z.i. geen aantas ting der geestelijke vrijheid. (Beweging) Met verheffing van stem zeide sdt. dat het Calvinisme steeds de grondslag der geestelijke vrijheid is geweest. Dc heer Albarda: Dat moet Je maar een-, aan Calvijn vragen (gelach). Vervolgens oefende spr. heftige cri» tick uit OP het toenemend zedenbederf in de Residentie en betoogde dat in dc openbare dansgelegenheden van Den Haag dc rijpere jeugd ten gronde gaat. Hij citeer^ daarbij herhaaldelijk „Dc Telegraaf" en haalde twee uitspraken aan uit dc dansenquéte van dat blad. nl. van mevrouw Pothuis cn mr. van Geuns. die zich tegen dansen op Zou» dag keerden, wat hij ook voor de resi» dentic noodig oordeelde. Dc gemeente» raadsverkiezingen van het volgend jaar zullen voor dc anti»revolutionnairen, vooral in het teeken staan van het wa» ken voor dc geestelijke en zedelijke bc» langen der burgerij. LOUIS VAN LAAR. t De Nederlandsche violist Louis van Laar. die sedert jaren te Berlijn woonde cn aldaar leeraar was aan het Stern'schc conservatorium is. in den ouderdom.van 44 jaar overleden. SPELLING.EENHE1D. Prof R. Casimir schrijft aan de Tel.: Reeds vroeger heb ik aangedrongen op ecuheid van spelling. Die van Dc Vries cn Tc Winkel is niei! meer te houden en er is ook bijna niemand meer die ze zuiver schrijft. Daarnaast bestaat ten ■•peiling, die van dc vcrccniging tot vereenvoudiging vjn onze schrijftaal. Deze is door dc beste wetenschappelij» kc mannen goedgekeurd. Wil dc minis ter iets nieuws doen, dan zal hij zich in hoofdzaak tuch naar deze moeten richten. Mogelijk is het. dat hij cr één wijziging ui brengt, die gcenerlei bc< zwaar aanbiedt: in het achtervoegsel „lijk" heeft men tc onzaliger ure den toonloo/cn klinker door i voorgesteld. Gemak heeft men daardoor niet aangc- bracht, want tegen dc spelling van dit! achtervoegsel worden weinig fouten gc. maakt, terwijl de talrijke vervangingen „lik" het schriftbeeld van dc taal door sterk veranderen. Indien men deze uit» zondering op dc vereenvoudigde spel» ling aanvaardt, zal zij, misschien mei' nog enkele kleine wijzigingen, geheel overgenomen kunnen worden. Natuur» lijk zal er ccn overgangstijd moeten be slaan. opdat wft bestaat in de oude spel- 'ir.g aan schoolboeken opgeruimd kan worden cn men geleidelijk dc jeugd dc n-.cuwe spelling kan lccrcn. Ook is het duidelijk, dat niemand, die de spelling niet wil gebruiken voor zijn particuliere behoeften, daartoe gedwon gen zou worden. Kunstenaars, uie mce- nen, dat dc schoonheid van hun taal cn stijl afhangt van een overbodige ch oi c kunnen deze versierselen blijven ge bruiken; in het land van de kunst recrscht de vrijheid. Minister Waszink zal tie eenheid der taal bevorderen, het onderwijs verbeteren cn aldus fijd vrij maken voor werkelijke kennts» neming van onze taal cn echte taal» studie op dc scholen waar nu nog al tc veel tijd heengaat aan nutteloozc spellingzifterij. Maar op het onderwijs rusi dan ook dc dure plicht weer dc oude strengheid in het taalonderw.;* in tc voeren en geen fouten te duld.n Heerscht er eenmaal een redelijk spel» lingstclsel dan moet het ook zoo doclma- tig mogelijk toegepast en zoo consc» puent mogelijk gehandhaafd worden. Nafuurluk zullen enkele economische bcl.ir.gen zich verzetten tegen deze in voering. Ook zullen sleur en gemak zucht een grooten mond opzetten en misschien zal men weer dc gewone praatjes te hooren krijgen over de ont» manning onzer taal. Als de heeren dan maar willen bedenken, dat het in de spreektaal al lang gebeurd is en dat die toch niets van haar manlijkheid heeft ingeboet. Dit verzet kan alleen ertoe 1-iden om een hervorming uit tc steller, waardoor de spellinganarchic zal beves tigd worden, voor zoover een anarchie stendigd kan worden. Mogen din allen, wien de schoonheid onzer taal ter harte gaat. en die het kleed der geschreven taal gaarne een kleed van dezen tijd zien cn hun dier bare taal onwillig zien rondloopen in niet nassende klecrcn van onnatuurlijke makelij, de openbare mcening zoodanig bewerken, dat aan den minister uit het land de noodigc sfoun toevloeit bij zijn hoogst lofwaardig «fcrevea. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cents per regel. hze e/ectrische KERSTBOOM VERLICHTING vervans/t kddrsen vo/Ao/jiei} en voor Aaml brandgevddr SPANNING PR.V5 100-135 V jHO-iyov 200-250V 9 2' 13 2* 12 2* 16 - 2' f 7=m f U.=, r aso F 11.30 'Peserv&UimpGrx Pryz&r per compteet ga mi" tuur in dOOS-^e rpahh/ng KERSTBGDMLAMPEN VERHOOGING ONDER.W1JSBE- G RiOOTING 1925. Ingediend is een wetsontwerp tot wij» zigir.? cn verhoogine van hoofdstuk Va der Sraatsbegrooting voor 1925 met f 1.144.800. In de toelichting wijst dc minister er op. dat de verhooging uitsluitend tc wijten is aan de sterke stijging van d« pensioenlasten. Dicstijging bedraagt f 2.094.050 in totaal, waarvan f 949250 kan worden gevonden door verminde» ring van verschillende bcgrootingsarti» kelen. De voorgestelde verhoogingen van enkele artikelen bedragen in totaal f 315.750, welk bedrag eveneens door vermindering van enkele artikelen is te vinden. SCHOONVADER EN SCHOON ZOON. Te Rotterdam is de los»werkman J. A. P. met zijn schoonvader. Jen jarigen J. v. d. L. wonende van Nee» iccrenstraar aldaar, op stap geweest. Nadat zij verschillende café's hadden bezocht, ontstond op den hoek van de Jonker Fransstraat cn de Crooswijk» sehekade een woordenwisseling, waar bij zich een oploopje vormde. Plotse» ling trok P. zijn jas uit cn wierp deze over het hoofd van zijn schoonvader. Deze liep achteruit, struikelde cn viel ongelukkigerwijs onder een autobus, die uit de richting van dc stad kwam rijden. Beide wielen gingen den man over het lichaam. Zfjn toestand is ern» stig. HET EVANGELISTEN RAAM. Donderdag heeft in de Domkerk te Utrecht de plechtige onthulling plaats gevonden van het raam der Evaagclis» ten, of, zooals het ook wtl genoemd wordt, van het Roland Holstraam. Vol» gens dc beschrijving moet het een waar kunstwerk zijn. Bij dc onthulling wer» den vooral hartelijke woorden gericht tot den ontwerper van het raam. Prof. Roland Holst. HAARLF.MMERMF.RR Bevallen: J. Hoogkamer -Meijer z. Th. M. Stroct—Roof. dochter; M. Schoutendc Waal, dochter; M. Krom» houtde Vries. 2 zoons (tweeling); G. H. Loogman—Willcmsc zoon. S. West» steijnMechelse. zoon. Overleden: Thcodorus Hcndriku» dc Hc\j. 9 d.. zoon van N. A. dc Hcij. SCHOTEN Bevallen: W. E. Rooij— Ott. z. B. M. Balbiaan—Nickel z. P. J. J- Janserv— v. d. Stijle. d. M. M. Dekker—de Haan t P. Weijcrsvan Balen d. H. J. StrocsGommer z. E. Odcnthnlv. d. Hurk d- M. I. Alkcma—Ganslcr d. Ondertrouwd: W. Klaren cn D. de Waaij; J M Pootjes en B. ,!anscn; J A. Rodenburg cn E. M. Hiclscher; W. Nicssink cn M. M. van Vuurcn. Getrouwd: A. van Langelaar met A. Kaiser; H. J. Balabrega met G. dc Boer. Overleden: G. van Houten, echtgeu. F J. Verhagen, 85 j. HAARI.FTMMKRM EER BevallenM. K. Ruijte— Mesman, even!. <lcxrtiter; J. Klein—'Tennissen, 2 dochters (tweel'aig); M. Trompv. Schu bert, dochter; J. Kemp—<vara der Pol, t- Ondertrouwd: C. A. Zwi'.nKUi en G. C. Dreirth. Gehuwd; K Gate en J. Bsa«; A. van Baïtel en C. J- van -lor Fiier; J. vet! der Moren en 11. Bliek. Overleden: Yda Poorter, 82 j t wede. vara A. Bax; Theodoras Gerardus Bou waitelmara. 23 j., ongehuwd; Ea-alxkh de Boer, 10 jaar, doet ter van P. H. de Boer. VEI-SEN Geboorten: G. G. A. Goed—Keyxer d. Ch. H. WeseelmanOuden-dljk z. C. M. A. H. C3str:cum—Burger d. G. Ham— Motwlaar d. P. C. vara Noord—Woerloe z. A. W. Bal Halewijn 2 z. Overieden: Gecrtruy Jomrejara. 63 j... wede. vara I. Roodzamt; Willempje van der 18 d.. docht-r van J. W. v. fcteera; Cornel a Jarasera. 76 j., ongehuwd. Ondertrouwd: W. van Reyjwouj en T. C Posttna; 8. Onrust «ra A. !em«on; O. ,N. Wagernoar en M. A. Medik; A. vin Buuron era J. Zeeuw; G. v. d. Outenaar cn B. Neervoort Gehuwd A var. Mmner. en R. Krij- eer; J. 'I Hart or. N. BamV.vn; A. de Boor en J. E. Reedcrs; F. G. Meu'eman en G. van Hu!»t. BEVERWIJK Bevallen: J. P. A Vorhunt -B'>«ohop, r. J. M. Behoor!—Rumninv z. L. J Hoo- vewerf— Kaam z. E. M. Anvuri'.n van ZiiJphon z. T.Romeijn—VoldstTa z. W F. de Vrie-Kooiman z. Overledem; J. H. Esoor. 65 j.. eehuwd mer- G. Reijlrne- M. H. K<--hl, 73 j wede. vara M. H. Th. Vennolen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1926 | | pagina 10