BINNENLAND.
DE VRAGENRUBRIEK van
HAARLEM'S DAGBLAD
HET LEVEN IN CANADA.
HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 4 JANUARI 1927
NOODLOTTIGE BRAND.
VEE OMGEKOMEN.
Een hevige brand heeft te Empcl bij
A. Mulders en J. van Kesscl gewoed.
Twee groote boerenwoningen, bene:
vens een zeer groo e hoeveelheid land»
bouwproducten werden een prooi der
vlammen.
Twaalf stuks vee kwamen by den
brand om.
Een en ander was slechts laag vera'
xekerd.
LIEFHEBBEND
ECHTGENOOT.
ZIJN VROUW GESTOKEN.
De 35»jarige \c ic-lander. H. van D..
die te Brussel in de Kleine Beenhouwer
straat sedert eenige weken gescheiden
leefde van zijn vrouw. M. K.. 31 jaar
oud. had er bij zijn fchtgcnoot herhaal*
del ijk op aan gedrongen de samenwo*
ning weer te hervatten. Zondag ging
hij haar opzoeken in een café van dc
Villcrsstraat. Een 'wist ontstond, waar*
op v. D. zijn vrouv. volgens de Tel..
vijf messteken in de borst toebracht.
Het slachtoffer stortte recr. De dader
meldde zich aar op het po'iricbureau
aan dc Groote Markt. Inmiddels werd
de vrouw naar het St. Jnnwickcnhuis
overgebracht. Men hoopt haar in het
leven te houden.
ONWARE BESCHULDIGING.
We lezen in de Tel.:
Op ccn dezer dagen gehouden verga
denr.g van bouwvakarbeiders heeft de
secretaris van den Aig. Ned. Bouwvak*
arbeidersbond, de heer Van Achter*
bv.rg.-.. o.rr.. gezegd, dat er te Amster*
dam iets bij Publieke Werken, speciaal
het grondbedrijf, gebeurde, dat niet
he: daglicht kon verdragen.
Naar aanleiding hiervan hebben dc
wethouder der Publieke Werken, dc
heer J. ter Haar cn de administratieve
directeur, de heer J. J. Roovers den
heer Van Achterbergh uitgenoodigd,
deze bewering waar te maken.
In de eerste plaats is hem toen gc*
vraagd, waarop hij de bewering grond*
de, dat de wethouder voor klachten
riet tc spreken was. Hij erkende, dat
hij noch persoonlijk noch schriftelijk
gepoogd h.:u. m«.t den wethouder in
verbinding te treden. Wel had hij eeni*
ge malen getelefoneerd.
In de tweede plaats werd er naar ge*
vraopd welke bewijzen hij had, dat ej
bij cc g.-onduitgifre b:j PuMieke We;*
ken dingen gebeurden, die het daglicht
niet konden verdragen.
De heer Van Achterbergh erkende,
dat hij voor deze aantijging geen en*
kei bewijs had. Zander eenig voorbe*
houd zcidc hij. dat bij P. W. alles vol*
komen o0cd en redelijk ging. en geen
enkel besluit van B. en W. verkeerd
ward toegepast.
War het handeldrijven in erfpachts*
gronden betreft, hetgeen B. en W. ook
ter oore is gekomen, bepaalde bewij*
zen zijn moeilijk tc verkrijgen. Er
wordt, r.aar bekeri is getracht ver*
betering dienaangaande te verkrijgen,
doch in elk geval staat «Ie integriteit
van P. V. hier buiten. Tot zoover dc
mededcc'.ingen van jen heer Ter Haar.
ten arnzicr van de vergadering der
bou wva k a rbci dc rs.
HET OPLICHT1NGS-
GEVAL TE ZURICH.
HOE 180.000 VERDWENEN.
Voor de politierechtbank van West
minster is dc za.ik voortgezet tcgcu dc:-
film-operateur Randolph, die zooab
bekend in hei1 bezit was gevonden
van drie bankbiljetten van lOOu, Jic
behoorden tot dc ISO biljetten van
dat bedrag, welke den 4dcn Scptcmbe:
j.l. tc Zurich ontstolen waren aan den
Nederlander Huyzer. Gelijk men zich
herinnert wordt' Randolph er van K
schuldigd dat hij met nog twee Eng>
schcn. Davidson en Blaine genaamd, een
complot heeft gesmeed om den .hec;
Huyzer te berooven.
Dc bestolen NeuerUnder gaf een uit
oenzetting van wat er t"e Zurich gc»
svhicddc. Op 3 September, des namid
dags te twaalf uur, zou hij zijn biljetten
toonen in de bureaux van dc Internatte»
nale Makelaars* Vcreeniging. Tevoren
was overeengekomen, dat alle drie dc
bei'rokkenen ongeveer 18 0OÜ pond ster*
ling zouden „toonen" om tc demon
strecren, dat zij in staat waren dc on*
derneming, welke zou worden opge*
richt tc financieren.
Davidson en Blaine nooefgden hem
uit. iets met hem te gebruiken; Huyzer
nam een kop Ace. een ander nam ccn
whisky»soda en dc derde een biertje.
Dc heer Huyzer verzocht den anderen,
wat voort te maken, daar hij zijn biljvt
ten spoedig wilde terugzenden naar zijn
bankier in Nederland.
Daarop gng men per auto naar de
bureaux van de vcreeniging. Nauwe
1 ks was ik in de auto, zoo \crtelde de
heer Huyzer. of ik voelde my vermoeid,
ccn gevoel dat elke minuut? erger werd.
De auto reed door vele str. ten naar een
groot gebouw ik weet niet w.it voor
ccn gebouw maar toen ik wiide uit*
stappen, was het mij onmogelijk. Ik kon
geen arm cn geen been bewegen. Bla-nc
zei; „Dat1 hindert niet blijf dan maar
:n de auto". Davidson nam mijn g-id
dat ik in een groote enveloppe in dc
hand hield, terwijl B! ine mi.n anderen
arm vasthield cn zei: ..Laat Dav dson
zijn gang maar gaan". Daarop ging Da*
vidson naar binnen, teTwijl bl_ine bij
mij bleef.
Toen Davidson terugkwam. ïict hij
mij ccn kwitantie zien voor 1S.L00
en voorts een kwitantie van hemzelf
voor 20 0CO pond cn een voor Blaine
groot 19.CÓ0 pond. Davidson zei, dat
alles in orde was, en dat zij om een
uur voor het geld terug zouden komen.
Daarop nimen zij mij mee terug naar
m'n hoteL
Het O. M.: Waart 2e nog onwel?
De heer Huyzer: ja. zij moesten m;;
uit dc aui'o helpen. Zien kon ik wel.
maar hooren slecht. Zij zeiden mij, wat
gaan rusten, daarna zoud.n zij nr-
naar de kantoren van d^ Vcreeniging
brengen. Ik voelde mij echter zoo el*
lendig, dat ze mij maar naar mijn ka*
mcr brachten. Daar zcidc ik dut ik niet
kon gaan cn dat zij maar zouden ver
trekken en het geld in ontvangst nc*
men Vervolgens verlieten zij mij.
„Blaine zou het eerst ter.komen",
vervolgde de heer Huyzer ..Hij zcide.
dat Davidson een nieuwe tr nsactic op
zijn eigen naam had aangegaan en iii'
het geld gchce'. verloren was. Davidson
schoot daarop in ccn lach cn zcidc: „Ik
heb ccn goede zaak gedaan, ik heb nog
een extratje voot u vcrd'cnd". Daar p
haalde hij eenige documenten voor den
dag. getcckend door de Makclaars*Vcr<
ccniging. Blaine keek de papieren in er.
riep uit: „U hebt alles verloren!" Zc
waren allebei vrccscKjk overstuur. Eer
van de twee huilde cn trok zich dc ha
ren uit het hoofd.
Dc heer Huyzer ze', dat hij op dat
oogenblik nog steeds onwel wis. Hij "cc* gelijk gevaarlijk sieraad draagt. En
merkte hoe Davidson icö In zijn zak zelf het voorbeeld te geven.
stopte. Later bleek dit Zwitsersch. Ne*
dcrlandsch en ander geld tot een bedrag
van ongeveer 1CKX) tc zijn. Zij brachten
hem naar het station cn zetten hem in
een slaapwagen, met vriendelijk verzoek
aan den conducteur, wat op dien me
neer te passen. Den volgenden morgen
bemerkte hij, dat hij in Weenen was.
Er was tevoren het een of ander gc*
zegd. dat hij naar Weenen zou gaan om
'.Ver* n heer Taylor tc spreken. 1
Te Weenen ging hij naar een hotel cn
vertelde den chef dc reception wat hem
overkomen was.
Den volgenden dag vertrok hij naar
Zurich. Hij stelde de politie aldaar
van het geval in kennis cn samen ging
men op zoek naar de Internationale'Ma
keiaars*VereenigingEen kan.oor daar*
van werd echter niet gevonden.
Sindsdien, voegde de heer Huvzct cr
an toe. heb ik noch Davidson noch
Blaine teruggezien.
De zaak werd verdaagd.
EEN VECHTPARTIJ.
MET EEN DROEVIG EINDE.
Ln don nadht van Zaterdag op Zon*
Jog heeft in de Jacob Catzstraac te
's G avenhage, een ernstige vechtpartij
plaats gehad tusschen twee broers.
Hun moeder, die voor bet raam stond,
wilde zich naar beneden spoeden, ten»
einde zich bij de vechtenden te voegen,
viel daarbij van een hoogc trap en
bleef dood liggen. Zij werd gevonden,
badende in haar bloed. Aanvankelijk
rees het vermoeden, dat dc vrouw in
het gevecht was geslagen, en daardoor
overleden. Het onderzoek van der» off:»
cicr van justitie wees echter uit, dat
de vrouw door don val gestorven is.
EEN ONTSPORING.
GOED AFGELOOPEN.
Maandagmiddag ongeveer kwart over
twaalf hid aai he» stationsemnlace*
ment te Voorschoren weer eens ccn
poorwegongcval plaats.
Ten gevolge van een verkeerden wis*
dstand ontspoor.-* een wagen van
een goederentrein. Het verkeer onder*
ond geen nocmer.sv.-.-.ardige vertraging:
persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor. Het betrof hier dcnzclficn trein
aarmede het ongeval aan den Haar*
lemmerweg geschiedde.
ONDER DEN TREIN GERAAKT.
Maandagmiddag is tc Maastricht dc
'Njarige K-, ran geerder op het goede*
ren station, ondc- een goederentrein
raakt, waarbij hem beide boenen wcr.
den afgereden. In hopcloozcn toestand
s hij naar het ziekenhuis vervoerd. Als
•ragischc bijzonderhe'd kan nog gemeld
worden, da_t hii juist dien middag in
n der trouw zou gaan.
GLAS IN DEN STAMPPOT.
We lezen in „De Standaard":
In ccn gezin tc Amsterdam at men
,estampten pot. Een der huisgenooten
oclde ccn stukje glas in den mond.
Wat bleek? Dat het dienstmeisje het
ocdscl had bereid terwijl zij haar hor*
loge om den pols had Het glas was.
zonder dat ze dit bemerkt had, er af»
gesprongen, in het eten terecht geko»
men cn fijngestampt.
Er zal wel geen huismoeder zijn, die.
dit lezende, zich niet voorneemt, om
onder geen beding toe te laten, dat
haar persor.cJ. in dc keuken een der*
Alle Abonnés van Haarlem's Dagblaa hebben het recht, vragen
in te zenden op allerlei gebied, die door onze talrijke medewerkers
zullen worden beantwoord.
Dat antwoord wordt hun geheet kosteloosaan hun woning per
auto toegezonden.
Alles wat wij daarvoor noodig hebben is een duidelijk gestelde
vraag en duidelijk geschreven naam en adres.
Honderden vragen ontvangen wij iedere maand, duizenden per jaar
DE ROOFOVERVAL
TE GEFFEN.
EEN DADER GEARRESTEERD
Dc politie te Oss heeft een zekeren
II. bijgenaamd dc Syp, wonen.d« te Oss
gearresteerd, die verdacht werd van
den overval te G-effen (N.B.) H. is met
het getroffen meisje geconfronteerd.
Het meisje heeft hem als een der in*
dri:>gers herkend. Van den tweeden
dader is nog geen spoor gevonden.
Het \s gebleken dat de indringers
uit het bed, waar zij naar geld zochten
een revolver van don bewoner hebben
GFDENKTEPKEN
K. VAN ETTEKH^VEN.
Op de begraafplaats te Oud«Leus»
den bij Amersfoort beeft de onthulling
plaats gehad van het gedeirkteeken
door het tractiepcrsoneel der Ned.
Spoorwegen, opgericht op het graf van
den bij de spoorwegramp bij De Vink
verongelukten leerling«machinist K. van
Fttckhoven.
Dc ingenieur der tractie Nederlandsche
spoorwegen. d« heer Van Hille. sprak
hierbij enkele waardeeretrde woorden
over den overledene, dien hij huldigde
en herdacht als een bekwaam spoor*
man en tevens een in alle opzichter,
goed, voorbeeldig mesisch. Speciaal
wijst spr. erop, hoe Karei van Ettek*
hoven immer zijn verstandelijke vcr>
mogen6 gaf om zijn collega's onderricht
te geven in alles wat zij moesten we*
•en vo<Sr hun werk.
Namens het gdiecte traetiepersonce!
verzoekt hij de familie het monument
als blijk van eerbied en vereering te
willen aanvaarden.
De heer Van H:nte legde namens de
Ned. Ver. voor Spoor* en Tramweg*
personeel cn namens den Cent Talen
cursus voor locomoticfpersoneel een
krans op het graf.
Het marmeren gedenkteeken bevat
het volgende inschrift:
„In memoriara K. van Ettekhoven
'ecrling machinist in dienst der Ned.
Spoorwegen, omgekomen door het
noodlottig ongeval op 9 September
1926 nabij De Vink. Na den nacht her
morgenrood, het leven na den dood.
Namens het tractiepcrsoneel der Ne*
derlandsche Spoorwegen".
OPIUMSMOKKELAARS.
Sensationeele jacht.
EEN NOODLOTTIG SCHOT.
Het was der Amsterdamsche politie
ter oore gekomen dat Maandag te
Leiden op ccn ten naaste bij bekend
tijdstip en op een bepaalde plaats een
transactie in opium zou plaats hebben.
Te dien einde vervoegde zich Maandag
morgen bij de politic aldaar de tnspee»
tcur K. uit Amsterdam, 4fc het geheeic
vooronderzoek geleid had. Dc Leidsche
politie was van de plannen der smok*
kclaars op de hoogte gebracht, opdat
zij bijtijds haar maatregelen zou kun*
ncn nemen. Er zou volgens den Am»
stcrdamschen inspecteur tc ongeveer
vier uur in de onmiddellijke nabijheid
van het station een auto uit Amster*
dsm arrivccrcn. waarin een heer zou
zit en, die het kwantum opium in ont*
vangst zou nemen. In verband hier»
mede had zich tegen vier uur nabij het
station een sterke politiemacht ver»
dekt opgesteld. De zaak droeg zich gc»
heel toe zooals de inspecteur had voor*
speld. Tegen het vastgestelde uur kwam
uit de richting Amsterdam een auto
aanrijden, waaruit een heer stapte, ter*
wijl de chauffeur achter het stuur bleef
zitten. Op hetzelfde oogenblik stapten
eenige personen, die zich klaarblijkc*
lijk verdekt in den omtrek hadden op*
gesteld, op de auto toe koffers en
eenige pakken met zich voerende. Dit
was dc politie het sein om tc voor*
schijn tc komen en haar maatregelen
te nemen.
Een der dragers werd onmiddellijk
gearresteerd, terwijl een ander met
achterlating van zijn last op de vlucht
sloeg. Na een korte doch sensationeele
jacht over sloten cn hekken werd hij
eveneens ingerekend. Een heer, die
aanvankelijk den auto verlaten had.
sprong toen weer op de treeplank, den
chauffeur toeschreeuwende door te rij*
den. Voordat deze evenwel aan dit be*
vel gevolg had kunnen geven, trok een
der Leidsche rechercheurs zijn revolver
om een waarschuwingsschot in de lucht
te lossen over de kap van den wagen.
Op hetzelfde oogenblik dat hii den
trekker van zijn revolver overhaalde,
sprong de heer weer naar buiten, zoo»
dat de kogel hem juist in dc rechter»
slaap trof. In levensgevaarlijken toe»
stand_ werd hij opgenomen cn naar het
Sr. Eiizabcthsgesticht overgebracht. Hij
bleek te zijn de ruim 30*jarige Dc K.
uit Amsterdam.
De gchcele hoeveelheid opium, in
totaal ongeveer 30 K.G. ter waardo
van vele duizenden guldens, werd in
beslag genomen.
De ócirie aangehoudenen zijn dc 31*
jarige J. J. v. S., koopman van beroep
cn dc 35»jarigc G. K., beiden woonacli»
tig tc Amsterdam.
Naar wc nader vernemen zijn de
Amsterdammers, na gehoord te zijn,
weer op vrije voeten gesteld.
„SPOKEN" TE AXEL.
Rammelende deuren en «ren
dansend hobbelpaard.
Het spookt sinds eenigen tijd bij ccn
tweetal gezinnen tc Axel. schrijft de Tel.
Bij één der gezinnen, woonachtig aan
den Nieuwendijk. werden ccn poosje gc*
leden des nachts allerlei verdachte gc»
luiden gehoord, die den bewoners den
schrik op het lijf joegen. Een jongen uit
dat gezin, die dc vorige weck des
avonds laat huiswaarts keerde, zag plot»
scling groote lichtbollen, die uit het
donker voor hem opdoemden e»i daarna
weer even geheimzinnig verdwenen.
Op Oudejaarsdag had de familie ken*
nissen bezocht in dc emgeving. Toen
men 's avonds op de autobus wachtte,
zag men plotseling een vreemde gestalte
voor zich op den weg dansen. Dc ge»
daante verdween ijlings in het donker,
toen men om hulp riep. Later verscheen
deze vreemde gedaante in het gezin dat
aan den Buitensingel woont. Het spook
stond voor het bed, toen dc vrouw des
huizes ontwaakte. Doodclijk verschrikt
wekte zij haar man, waarop het gchcele
huis werd doorzocht, waarbij men cch»
ter niets verdachts gevonden heeft.
Nu wordt de rust in beide gezinnen
gelijktijdig verstoord. Zoo begon in bet
ccnc gezin een hobbelpaard plotseling te
dansen, zonder dat iemand het aanraak*
te, terwijl in het andere ccn geluid werd
vernomen, alsof alle deuren opengerukt
werden en de wekker afliep, zonder dat
de veer gespannen was. Verschillende
dezer verschijnselen zijn ook door an*
dere personen waargenomen ten huize
van beide families.
Men heeft al wacht gehouden en alle*
doorzocht, doch dc spookvcrschijnsclen
blijven aanhouden, zonder dat ook maar
cenig licht in deze duistere zaak ver»
kregen is.
Winter te Montreal. Kerstmis en de wintersport
Een Engelsch-Fransche stad. De Hollandsch^
kolonie. Een land van harden arbeid.
(Bijzondere correspondentie)
Montreal. 18 December 1926.
De winter is thans officiëd te
Montreal, de voornaamste uitvoerha*
ven van Canada en tevens de grootste
zeehaven der wereld, die op 1500 K.M-
van de oceaan ligt, begonnen, doordat
sedert enkele dagen alle scheep vaan ver*
keer tot de volgende lente voorgoed gc*
stremd is. In werkelijkheid stepte de
regelmatige groote vaart reeds sinds dc
laatste week van November, toen we*
gens gevaar voor «ie scheepvaart alle
verkeer bij nacht verboden was en in
de eerste week van December staakte
dc gcheele vtmrt door een plotseling in»
vallende hevige koude, waardoor ruim
100 schepen, meerendccls beladen met
eraan, hetzij voor Oostelijk Canada zelf,
hetzij voor Europa, zaten ingevroren.
Dank zij eenige dagen milder weer en
met behulp van krachtige ijsbrekers ge»
lukte het den mccstcn. hoewel slechts
na de grootste moeite, óf de plaats hun*
ner bestemming te bereiken, óf te ont*
komen naar de open zee. zoodat slechts
enkele gedwongen zijn te overwinteren,
o.a. twee Nederlandsche graanschepen,
de Ootmarsum en de Kiclbergcn.
Deze vrocg»in\ allcndc vorst brengt bc*
halve voor dc scheepvaart ook een aan*
zienlijke schadepost mee (voorloopig ge»
scha: op 150X00 dclfr: rs en die wel zal
oploopcn tot 250/00 dollars of meer)
voor 't Departement van Marine en
Visscherij als gevolg van de vroegere
sluiting der rivier cn hef invriezen van
pl.m. 300 boeien Het juiste bedrag kan
niet meer nauwkeurig berekend worden
vóór 't openbreken van 't ijs 'n de vol»
gende Lente, wanneer door onderzoek
blijkt, hoeveel boeien beslist verloren
zijn en hoeveel hersteld kunnen wor»
den. Als men weet. dit er tusschen Mon*
treal en de beroemde brug te Quebec,
dat is een afstand van pLm. 300 K-.M.,
bijna 500 liggen, die met uitzondering
van 67, uitsluitend voor den winterdienst
bestemd, ieder voorjaar worden gesteld
en bij 't begin van den winter, als het
laatste zeeschip deze haven heeft ver*
laten, gelicht, en dat dit jaar, tenge»
volge van de onverwachte vorst, niet
heeft kunnen gebeuren, dan is 't aan»
tal 3r0. als geheel of gedeeltelijk ver*
loren beschouwd, zeker niet tc groot
De winterdienst is dus te Montreal
begonnen-
Voor den buitenlander, die getuige ge»
weest is van 't drukke bedrijf gedu*
rende 't voorgaande seizoen, ccn vreem»
de gewaarwording; geen schepen rde
rivier, geen lossen en laden, geen lawaai
var. aan» cn afrijdende goederentreinen,
£een slccpcrsbedrijf, alles ligt stil en
evenals dc natuur, alles rust zich toe
voor de komende periode van nieuw
leven, want. als in 't laatst van April
of begin Mei de eerste occaanstoomer,
weer binnen komen, dan mag cr niets
haperen, dan moet alles in orde zijn.
Terecht wordt deze stad beschouwd
als 't centrum voor den korenuitvoer
van Canida. Drie graansilo's met een
gezamenlijke capaciteit van 5 milllo. n
bushels gieten haar inhoud in talrijke
schepen, die het vervoeren naar Euro»
pa, dat daaraan maar al tc zeer b.hocf*
te heeft, zooals ons bijzonder duidelijk
geworden is in den jongstcn wereld
oorlog. Dan worden groote hoeveelhe
den hout naar de oude wereld ver»
scheept (Canada is rijk aan bosschen
en "t boschbedrijf levert ccn aanzienlij»
ke bron van bestaan op) benevens vcc.
grootcndccls afkomstig uit dc meer We-*
t.lijkc provincies Saskatchewan en AI*
berta. terwijl de Vcrccnigde Staten bc
langrijke afnemers zijn van papier, pulp
en pulphout.
Naast een uitgcbrcidcn handel bezit
Montreal, waarvan het aantal inwoners
ongeveer gelijk staat met Amsterdam,
ccn levendige industrie. Tal van schccps-
bouwwerven, waar ook vliegtuigen ver»
vaardigd worden, fabrieken voor spoor,
wcgmatcriaal, tabakskcrvcrijcn. ol'-eraf*
finaderijen, katocnfabrickcn. staalwarcn
fabrieken, drukkerijen, bieden velen han»
den werk en 't zijn juist dc vele „facto*
nes", die de benedenstad, d i. dat gc»
dcclte. hetgeen langs cn bij de haven
ligt. zoo enorm veel doet verschil! :n
van dc bovenstad, gelegen togen den
Mount*Royal, waaraan dc stad haar
naam ontleent. Want zoo mooi cn
smaakvol als dit laatste deel gebouwd
is, zoo zonder eenigen stijl, zoo vuil
is 't eerste. Sigarenkisten van vuil»grij
zen of zwart*roodcn steen en van ver*
schillende hoogte, kris kras naast el»
kaar gezet w-aartusschen groote open
ruimten, bestemd voor bouwgrond.
voorVoopig afgeschut door reusachtige
reclameborden van onbeschrijflijke lcc»
lijkhcid, een clectrische tram men bo*
veiigrondschc geleiding, bevestigd aan
palen met ccn middellijn van 30 tot 45
c.M., onverschillig of zc recht of krom
zijn cn van vcrschillcncfc hoogte, waar*
tusschen telefoonpalen in dcnzclfden
geest dragende ccn net van draden,
meermalen verecnigd in kokers, zood-.t
cr straten zijn. waar men moeite heeft
tusschen den wirwar van dunnere en
dikkere draden door te kijken naar den
hemel, vaak verduisterd door de vuile
i::t dc ib'ryke fabrieken, ziedaar
J.ct bccid van een deel van dat Montreal
hetwelk door een dame op m'n reis hier»
heen in 192mij werd voorgesteld aLs:
(rdc kuningin d r Cnnadccsche steden".
N'ooit in rn'n leven heb ik dan ook
g-ootcr desillusie ondervonden, dan to«.n
na aankomst dit onbcschrij.lijk lcc*
'l ke stedsdccl doorkruiste. Eerlijkheids
halve wil ik cr aan toevoegen: sedert
m'n vorige reis is de toestand tenmin»
ste wat dc palen betreft, in ccn enkele
hoofdstraat verbeterd, maar overigens
is voor ccn Hollander, gewend aan
mooie gevellijnen en instemmende met
stedelijke besturen, die waken tegen
ontsiering van stadsschoon, deze buurt
ccn blijvende ergernis.
Geheel tegengesteld diaraan is het
hoogcr gelegen Montreal, waar de groo*
tc winkels zijn cn inzonderheid die wij»
ken. waar het welgestelde deel der be»
volking woont. Hoe h«>oger tegen den
?lount»Royal, hoe mooier en aanzienlij*
kcr de huizen worden. Ik kan dit deel
1 ct best vergelijken met de bouworde,
-ooals wij die te Blocmcndaal en Acr»
denhout kennen. In den zomer één groo»
tc bloemenweelde, in den winter ccn
heerlijk oord voor T beoefenen van al*
1 r'.ei wintersport, waaraan hier door den
I ngen duur van 't koude seizoen, n.l.
ran begin December tot einde April
t hoogs: opmerkenswaardig voor ons Nc
dcrlandcrs. want Montreal ligt nog even
Zuidelijker dan ons land) veel wordt
gedaan. Reeds nu vermaken velen zfêh
op de hoogste gedeelten van den berg
inct skicn, snow*shocing, bobslcdcn cn
toboggan. Ten dienste van dezen bat-
sten tak van sport is door 't stadsbe
stuur ccn prachtige baan aangelegd, bij
avond schitterend verlicht, cn zoodra dc
sneeuw nog wat dikker ligt. n.L in Ja»
nuari en Februari, is deze èn voor
heoefenaar èn voor toeschouwer ccn
groote attractie Dan wordt hier veel
geard, te meer, daar de hoogste wegen
verboden zijn voor alle autoverkeer en
't welluidend belgerinkel der paarden is
een gezellige afwisseling in de diepe stil»
te, hcerschcndc bij den top. welke onbc»
bouwd is en waar thans alle vogelleven
ontbreekt.
Ook aan schaatsenrijden wordt veel
gedaan, meestal echter in overdekte ba
nen. De hooge sneeuw cn de koude,
vooral in dc eerste maanden van het
jaar (nu reeds kwamen 35 êh 40 graden
vorst voor, hetgeen kan oploopcn tot
60 graden) maken, dat er geen animo
bestaat om dc schaatsen in de open
lucht onder te binden. Over 't algemeen
stelt men zich deze koude erger voor
dan ze is. Voor ccn Hollander is hier
zoo'n lage temperatuur beter tc ver*
dragen dan in 't vaderland: de atmos*
ph cr is droger, cr is meer zonneschijn.
Dc gevreesde ..donkere dagen voor Kerst»
mis" zijn onbekend; ook in wintertijd
vcrvroolijki dc zon. hetzij langer, hetzij
k'-rtcr, bijna steeds den korten dag.
Kerstmis nadert en daarmede een
'rekke tijd voor winkeliers en koopers
Dit feest vervult in 't Canadecsc'ne
volksleven dezelfde plaats als bij ons
3'nt Nicolaas. Dc kleinen vertellen San
ta»Claus, het Kcrstmanncke. hun 1 c^stc
wtnschen. op hoop, dat hij ze vervullen
zal. Ook van hem wordt hun geleerd:
de goeden wosden beloond cn dc kwa*
den gestraft Gelukkig, dat zij nog onbc
kend zijn met den regel: „Paarden, die
dc haver verdienen, krijgen ze niet".
,J3ij Kerstenis behoort sneeuw", zeg
gen dc Montrcalers, zoodat toen 't ver»
1 den jaar s«diecn, of men een „groen"
Kerstfeest zou vieren, niemand con lent
was. Gelukkig vielen juist in den Kerst*
nacht dc ditmaal zoo extea welkome
eerste vlokken cn werd het dus toch nog
«ren „witte" Kerstmis.
Dit jaar kan men in dat opzicht? uiterst
tevreden zijn. Half November aan»
schouwde men reeds ccn witte wereld
cn zoetjes aan is 't sneeuwkleed aange*
grocid tot ruim een voet hoogte. Het
vervoer in de stad. waarvoor nog op»
merkelijk veel paarden gebruikt wor*
den. heeft zich daarbij aangepast. Alle
hakken dor wagens* zijn geplaatst op
slccijzcrs; wat niet per auto vervoerd
wordt, gaat thans per slede. In dit jaar
getijde is sight»sccing per auto afgc*
schaft. Thans geschiedt dit per ar en
warm toegestopt met berenhuiden (Ca»
nada is rijk aan wilde dieren, verleden
week werd hi dc buurt van Montreal
nog een groote wolf geschoten) is zoo'n
ritje naar den MounteRoyal zeer aan te
bevelen.
Montreal's bevolking is zeer gemengd.
Tn hoofdzaak bestaat zij uit Engclschcn
cn Franschcn, dc laatstcn meestal af»
stammelingcn van dc eerste bezitters
van Canada. Tot 1763 n.L was dit land
een Fransche kolonie, sedert dien op
enkele kleine eilandjes na in dc mond
van den Sint Lawrence behoort het aan
Engeland en. hoewel 't Engclsch spre»
kende deel der bevolking veel gTOOter
is (alle nieuwe immigranten bijna vullen
dit quantum aan) hebben de Franschcn
toch hun taal weten ie handhaven, wel
ccn bewijs voor hun liefde voor dc moe*
dcrtaal. Dc dagbladen verschijnen óf in
't Engclsch, óf in 't Fransch. dc scholen
zijn óf Engelsch óf Fransch, de winkels
dragen twce*taligc opschriften en veel
advertenties zijn gesteld in beide ialcn,
ja. gchcele takken van dienst zijn. in
weciwil van 't langdurige bestuur der
Engelschcn, bijna uitsluitend in Fran»
schc handen, zoo bijv. de pol'tlc, de
tram, dc brandweer, voorts is de admi
nisiratic Fransch, zoo ook dc *burgci
incestcr. De Koningin van Roemenië,
die eenige weken geleden een bezoek
aan deze stad bracht, was ook verwon»
derd over 't vele Fransch. dit zij hier
hoorde. Ik moet hier echter bijvoegen,
dat een Hollander groote moeite heelt
den Franschcn werkman tc verslaan;
Jit komt, doordat, zooals ccn Fransehe
Canadees mij vertelde, onze landslui
Fransch spreken als ccn „Parisicn", en
hij als een ,.Frcnch»Canadicn"; hij be*
doelde, verschillende- klanken hebben
zich hier gowijzigd, bjjv. „j'avais", waar I
„als" klinkt als onze sprak hij uit als
„j'avos" en zoo wees hij mij op meer
verschillen.
Er zijn plaatsen Oostelijk Ca-oada
waar 't Fransch geheel overheerscht.
zoo bijv. te Quebec, daarentegen is dc
hoofdstad Ottawa, ook m dit part g«.
legen, geheel Engelsch.
Behalve deze twee hoofdgroepen der
bevolking telt Montreal onderschei»
dene andere naties onder haar inwo*
ner, o.a. veel Italianen, Grieken (in den
regel eigenaars der vele jce»creampar»
lors, (roomijs«salons) die onze lunch*
rooms vervangen, Chiaeezen, doorgaans
den kost venJicnorvdc met fijne was»
scberij. Belgen cn Hollanders, bekend
als goede ambachtslieden en meer ont
wikkeld dan de gemiddelde Canadees
Sedert 1924 hebben eenige onzer land
gor.ooten een Hollandsche Club opgo
richt onder cerc.voorzittcrschap van
onzen Con-sul»Genftraal alhier, den heer
Th. H. de Meester die thans om»
strecks 60 leden telt. Dc verecniging
stelt zich ten doel de belangen der
hier gevestigde Nederlanders tc behar*
rigon, de hier aankomende laodgc*
nooten. die zulks behoeven en daarom
verzoeken, met raad en daad te helpen
voor zoover dit mogelijk is en gpzcl
Bge bijeenkomsten tc houden, waarop
de moedertaal gesproken wordt hetgeen
voor velen de eenige gelegenheid is tot
het onderhouden van "t Ncderlandsch
Doordat ik graag wat meer van dc
hier vertoevende landgenooten wilde
weten, nam ik met genoegen de uit*
noodiging aan tot het bijwonen van
een gezellig avondje der Hollandsche
Club. die mij door één der bestuurs*
'eden gewerd.
Een tweetal Hollandsche voordrach*
ten maakten dc lachspieren los, eenige
ücderen uit den bekenden bundel: „Kun
je nog zingen, zing dan mee" werden
spontaan mtegczongcr. en tot slot werd
er een dansje gemaakt. Onderwijl maak*
te rk kennis met het geheele bestuur
der verecniging en tal van leden. Dc
voorzitter, vroeger architect in Hol*
land, vroeg mij naar m'n indrukken
over Montreal cn nadat ik hem deze
had medegedeeld, verzocht ik de vrij-
hcid, hem te mogen polsen over z'n
mccning aangaande het bestaan hier
voor landslui. Hij was van oordeel-
iemand, die werken wil en zuinig is.
heeft het hier beter dan in 't vader
'and. Een werkman verdient tc dezer
stede bij geregcldcn arbeid wekelijks
evenwel dollars als in ons land gul.
dens. Dc huishuren zijn lager, de levens*
middelen goedkooper (sommige veel
goedkooper). zoo ook kleed ing en
schoeisel. Bijna geen enkele werkman
betaalt inkomstenbelasting, doordat
voor den ongchuwdcn 1500 dollars cn
voor den gehuwden 2500 dollars voor
noodzakelijk levensonderhoud wordt
afgetrokken, vermeerderd met 500 dol*
iurs voor elk kind, zoodat het begrijpe
lijk is. dat ccn gewone arbeider niet
aan inkomstenbelasting betalen toe*
komt.
Door deze voordeden kan men zich
hier meer weelde veroorloovcn en toch
meer besparen dan in 't vaderland.
Dc eerste jaren zijn in den regel ha: 1
door onbekendheid met dc taai cn «Ie
toestanden, doch, is men eenmaal inge*
burgerd. dan kom' men beter vooru.t.
Datzelfde hoorde ik ook van andere
leden zoo is cr één werkzaam aan do
haven en ondanks het feit. dat het ba»
venbedrijf vijf maanden stil ligt, ver»
dient hij in de overige zeven toch bijna
genoeg om 't gchcele jaar door tc ko»
men, al zou ic geen tijd lijk baantje
in den winter vinden. Enkele dames*le*
den zijn werkzaam als hulp in de huis»
houdig. wat goed betaald wordt, want,
evenals bij ons is ook in Canada gebrek
aan bekwame huishoudelijke hulp en
heerscht er voor mannen soms werk»
loosheid, voor vrouwen, d c zich bezig
houden met huishouding, is dc vraag
steeds grootcr dan het aanbod. Nóch
dc dames, nóch dc hceren, waarmee i';
gesproken heb. zouden tnecr naar 't
eigen land willen terugkeert tv. Men
moest mij toegeven, d-at dc arbeidsvoor*
waarden hier slechter zijn dan in Hol*
land. oa. door "t ontbreken van lo.
wettelijke regeling van den arbeidsdag,
2o. ouderdomspensioen. 3o. ongevai'cn»
cn ziekteverzekering. 4o. wcrkl«x>shc ds»
steun, 5o. regeling van vrouwenarbeid
in fabrieken; maar toch bleef de alge»
mecrue opinie: men kan hier gemakkc*
üjker en beter vooruitkomen. Hetgeen
hier vooral plezierig aandoet is: men
kent in dit land niet de rem der con
ventie, men vraagt niet naar afkomst
cn familie. Voor iedereen met ccn
helder hoofd cn energie staan alle pos*
ton open; de mogelijkheid door eigen
kracht een vooraanstaande positie in
dc maatschappij te veroveren, is hier
veel en veel grooter dan in Ncjterlaod
maarcr moet gewerkt, ja hard
gewerkt worden; de dollars worden niet
■jc-makkcVjk verdiend, zooals helaas
maar al te dikwijls word-t gemeend.
E. M. H. DUYNS.
Dc 'neer Th H dc Meester is
juist veertien «lagen geleden tot consul*
generaal te Lon*dcn benoemd, en heeft
•lus dezer dngen Montreal verlaten.
Red.