HAARLEM'S DAGBLAD
GEMEENTERAAD VAN VELSEN.
WOENSDAG 5 JAN. 1927 TWEEDE BLAD
De voorstellen der S. D. A. P. naar B. en W. om prae-advies.
Algcmeene beschouwingen over de begrooting. De heer Schuiten*
maker stelt rich niet meer beschikbaar voor een raadszetel.
flET COLLEGE VAN B. EN W. De heercn J. C. Dunnebier, J. P. Handgraaf, Burgemeester R. C. Rijkena, J. Kostelijk
en K. H. Tusenius.
Dinsdagmorgen 10 uur vergaderde
dc raad dezer gemeente ter behande.
ling van de verschillende begrootingen.
Voorzitter: Burgemeester Rijkcns.
Afwezig de heer P. Bosman.
Verschillende rekeningen van het
Grondbedrijf enz. over 1925 worden
ongewijzigd goedgekeurd.
De Voorzitter stelt voor. dc
voorstellen der soc.»dem. raadsfractie
in handen te stellen van B. en W. voor
praeadvies.
De heer D a 1 m eij e r wil deze voor»
•tellen behandelen bij de begrooting.
De heer Verm -uien meent, dat
bet niet aangaat. al die voorstellen,
waarbij er zijn van vérstrekkende be
tekenis nu reeds te behandelen.
De heer Schaar weerlegt de mee»
ning van B. en \V.
De heer Sluiters hoopt, dat dc
leden er van doordrongen zijn. dat zc
hier zitten om de belangen der gemeen»
te te behartigen en niet om propaganda
te maken voor de verkiezingen. Met
•de veranderde belastingschaal kunnen
we de begrooting niet in 't honderd
brengen. Spreker hoopt, dat de leden
dit zelf zullen voelen.
De heer Visser zegt, dat de voor»
stellers er mee accoord gaan. dat wat
de financieele voorstellen betreft, deze
om praeadvies naar B. en W. gaan. Dc
commissies kunncr. echter thans wel
worden samengesteld.
De V o o r z i 11 e r wil tot alle leden
een gemoedelijk woord spreken. Dat
wc laat zijn daaraan dragen allen
schuld. De begrooting was op tijd ge»
reed, maar dc afdeclingen hebben tc
lang gewacht. Wat de voorstellen bc»
treft, meent de voorzitter, dat als zc
werden aangenomen, het veel invloed
zou uitoefenen op deze begrooting en
een belastingvcrhooging er het gevolg
van zou zijn. Er zijn voorstellen bij die
Jen voorzitter sympathiek zijn. Een
belastingvcrhooging zou om verschillen,
de redenen funest zijn. In de toekomst
*fjn de voorstellen alleen uitvoerbaar
wanneer we dc belasting niet verhoo»
gen. Spreker wil de financieele politiek
der gemeente gaarne gezond houder.
De heer Schilling.
De heer Schilling zegt. dat al»
hoewel hij de ingediende voorstellen
niet heeft onderteckcnd, hij toch voor»
stander is van het instellen van Je
oommissies ad hoe. Wc weten van dc
zickenhuiscommissie, dat de commissies
ad hoe zeer langzaam werken. Boven»
dien kosten deze commissies zoo goed
als geen geld.
Na ampele discussie brengt dc voor»
zitter in stemming bet voorstel Visser,
dc voorstellen a en b direct in bchan»
deling tc nemen. Dit voorstel wordt
verworpen met 6 stemmen voor.
De andere voorstellen gaan in han»
den van B. en W. om praeadvies.
Algemeene beschou-
wingen.
De heer Homburg spreekt na»
mens de a.«r. fractie. De fractie kan
met het beleid van B. en W. in het
algemeen wel accoord gaan. alhoewel
de fractie het af en toe wel eens an<
ders had willen hebben. Spreker mc-
morcert de feestdagen cn drukt er zijn
spijt over uit. dat daaraan feesten zijn
verbonden, die niet de goedkeuring zij»
ncr fractie konden wegdragen. Verder
betreurt de heer Hombrug de opvoe»
ring van de „Potemkin"»film en het
voorstel van B en W. om de bioscoop*
commissie op te heffen. Sprekers frac
tic kan zich verecnigen met de door
B. cn W. gevoerde politiek ten opzichte
van de winst der gemeentebedrijven.
De volkshuisvesting kan den steun van
het gemeentebestuur nog niet ontberen.
Spreker zou het toejuichen als de sub»
sidies voor maatschappelijk hulpbetoon
konden worden verminderd cn de taak
der armverzorging weer meer kon wor»
don overgelaten aan de kerk. Verder
bespreekt dc heer Homburg de product
tieve werkverschaffing.
De heer Homburg.
De heer van der Steen spreekt
namcDa de Chr.-Historische raadsfrac»
tic. Hij wijst er op, dat trots politieke
tegenstellingen meermalen besluiten
met algcmeene stemmen werden aan»
genomen, bijv. de aankoop van Velser»
beek. Met den bouw der gemeentewo»
ningen heeft dc raad een goed besluit
genomen. De heer van der Steen meent,
dat B. en W. de aandacht op de volks*
huisting gevestigd moeten houden. Ver»
der memoreert spreker andere belang*
rijke besluiten en gebeurtenissen. Voor
de toekomst zijn nog veel onvervulde
wenschen overgebleven. Verbetering
der wegen, een regeling van het voor*
bereidend onderwijs met gelijke rech»
ten voor de verschillende groepen der
bevolking, verbetering der wegen naar
het strand voor een verdere ontwikke»
ling van IJmuidcn als badplaats enz.
De beer Roel se spreekt namens de
soc.»dem. raadsfractie. Spreker meent,
dat 1926 tot een der magere jaren moet
worden gerekend wat betreft sociale
voorzieningen.
Als lichtpunt in dezen woestijn noemt
spreker het voorstel tot den bouw van
een nieuwe openbare school. Maar ver»
der zijn er andere maatregelen geno*
men. die dc goedkeuring van sprekers
fractie niet konden wegdragen. Als zoo»
danig noemt dc heer Roelsc o.a. de
rechtsverkrachting tegenover de onder*
wijzcres mcj. Dogtcrom en den heer
Plevier, het opheffen van het gemeen»
tclijk vakonderwijs enz. Bezuinigd
moest worden op verschillende sociale
zaken, maar voor de feesten cn voor
den bouw van het .raadhuis was geld
genoeg. Men spreekt dikwijls aan dc
rechterzijde over ethische zaken maar
B. en W. onthouden financicelen steun
aan de A. J. C. en het Instituut voor
arbeidersontwikkeling, maar willen sub»
sidie vcrlccnen aan den landstorm.
De heer Roelse.
Verder critiseert de heer Roelsc
de financieele politiek van B. en W.
Dikwijls wordt bezuinigd ten koste
van de belangen van de jeugd. Spre»
ker weet, dat er bezuinigd moet wor»
den. Den voorzitter wil spreker geen
dank onthouden voor de saneering der
gemeentefinanciën. Onder het moeilijke
bewind van des voorzitters voorganger
zijn er echter belangrijke sociale maat»
regelen genomen. Maar thans is dat
anders. Ook elders doet zich dit ver»
schijnsel voor. Men onttrekt aan de po»
litieke gemeenschap het bedrijfskapi*
taal. Bij de artikelsgewijze behandeling
zal sprekers fractie trachten te herstel»
len. wat verloren is gegaan. Spreker
had bij de rechte:zijde meer democratic
verwacht, maar steeds blijkt dat deze
zich meer en meer aansluit aan de
reactionnairc politiek van den heer
Vermeulen.
De heer Schuitenmaker zegt dat
tegen den voorzitter woorden van lof
cm van critick geridht zijn. Spreker wil
geen woorden van critick tot den voor»
zitter richten, maar spreker meent, dat
we dc gemeente kunnen fcLciteerco met
dezen krachtigon burgemeester.
Spreker heeft bij de begrooting het
advies van de financieele commissie
gemist.
De beer Schuitenmaker.
De heer Schuitenmaker prijst het werk
van den verificateur; hij bespreekt ver»
der de uitlating van den burgemeester
als zouden de raadsleden bier zitten
als nummers van de een of andere
partij. Spreker heeft voor zichzelf in
die woorden geen aanstoot kunnen vin»
den. Spreker zegt. dat hij zich niet
meer zal laten afvaardigen door een
politieke partij: mem kan dus niet zeggen
dat hij spreekt ia een verkiezings»
reclamcbui. Spreker memoreert even»
een-s de zaak*Pieylcr, die volgens hem
niet naar bchoorem is behandeld. In
deze zaak kon de heer Schuitenmaker
niet met den wethouder van onderwijs
meegaan. Voor het overige meent de
heer S. dat het depattement van o-oder-
wijs het lastigste in bet gemee-nlebe*
stuur is.
De heer Maas spreekt namens de
r.k. raadsfractie. Spreker heeft het
woord gevraagd speciaal naar aan-lei*
ding van dc woorden van den heer
Roelse. Het schijnt bij den heer Roelse
niet in goede aarde te zijn gevallen, dat
B. em W. hun best hebben gedaan het
vermenigvuldigingscijfer naar beneden
te krijgen. De heer Roelse heeft als
vergelijking ook Delft genoemd, maar
deze plaats is n-iet met Velsen te verge»
lijken. Het is b het belang der lagere
inkomens dat we hier raenschen geves»
tigd krijgen met hoogere inkomens Spre*
ker vraagt zich af. of in de voorstellen
der sociaaldemocraten geen parade»
paardje zit voor de verkiezingen. Spre
ker verwijst naar de gemeentepolitiek
te Amsterdam, den Haag en Rotterdam
waar groote winsten uit de bedrijven
worden gehaald, in verhouding veel
meer dan in Velsen. Onze gemeente
zou veel meer kunnen doem, indien ze
minder door provinciale wetten werd
gebonden. Als de gemeente een eigen
ekctriciteitsbedirijf had, zou men bier
de electische kracht kunnen leveren
voot 15 cents en dan nog een winst
kun men maken van 100.000 gulden.
De -heer Vermeulen maakt ecoige
opmerkingen naar aanleiding van wat in
het afgeloopen jaar naar voren is ge»
komen. In het eerste de verhouding
tus&chen B. en W. en den naad. Het
schijnt soms, dat B. en W. den raad
als een min of meer vijandig ooilege
beschouwen. De mededeel in gem, in de
memorie van antwoord gedaan, geven
den raad de hoop, dat hiervan in dc
toekomst geen vrees behoeft te bc>
staan. Vender bespreekt de beer Ver»
meulen de kwestie van de homogeniteit
die hij gescheiden w-il houden van de
kwestie van collectiviteit.
Ook de beer Vermeulen bespreekt
de herdenkingsfeesten, die ondanks de
kermis een ordelijk verloop hebben ge»
had. Nochtans meent spreker dat dc
kermis niet heeft geleid tot verheffing
van de feesten. Dat de concessie is
gegeven aan een lid van den raad. strekt
niet tot verheffing van het prestige
van den raad
De heer Vermeulen breogt den bur
gemeester lof voor de woorden, door
hem gesproken bij de ontvangst in
Thai ia. De heer Vermeulen meent, dat
er echter meer gedacht is aan feest»
vieren dan aan een herdenking, speciaal
van die werkers, die hun leven bij bet
graven van het kanaal hebben verloren
Verder bespreekt de heer Vermeulen
dc financieele politiek van 't gemeente»
bestuur waarover hij vol lof is. Spreker
meent, dat deze raad tot taak heeft
aan den nieuwen raad een geregelder
De heer Mui
fioancieclen toestand over te laten
Spreker meent, dat de raad goed zal
go en, onder de oogen te zien de wen
schelijkheid van de ambtenaarsalarissen
de volic 81/2% voor pensioenstorting
te korten, een lagere loonklasse van
nieuw personeel in te stellen, de noodi»
ge zuinigheid bij openbare werken te
betrachten enz.
De heer Bosman is thans aanwezig
De heer Schilding wil even
eens eenage punten bespreken. Hy wil
vooropstellen dat bet moeilijk is» dc
gemeente te besturen in den geest, zoo
als de meerderheid dit wenscht. Dc
heer Schilling gaat het „verlang
lijstje** van de heercn Roelse ca. na
waarbij vde dingen zijn die hem svmpa»
tbiek zijn.
Een kinderspeelplaats is hier noodig
eveneens de nazorg voor volwassen
t.b.c>lijdcrs. Als daarvoor belastingver»
hoognrg noodig was. zou daartegen vol*
sens sprekers meening geen bezwaar
züm. De heer Schilling bespreekt daarna
de verschillende, door zijne partijgc-
ncoten ingediende voorstellen. Voor
sommige dezer voorstellen is dc be*
volkint» nog niet rijp, of zijn andere be
zwaren. Op gebied van rioleering en
bestrating valt nog veel te doen. S-pr.
betreurt het. dat de hooge wdnst van
bet gasbedrijf m dc gemeentekas wordt
gestort. Als deze tactiek in het parti»
culicr bedrijf zou gevolgd w-ordey.
zou dat een rasechte zakkenrolleTspo-
litiek genoemd w*orden. Dc beer Soh-il»
ling bestrijdt uitvoerig de gasprljspoli»
tick. Wat den woningdienst betreft.
meent de beer Schilling, dat het ge*
wenscht is de wonmgbouwv^cenigingen
zi handen der gemeente te twijgen. Men
zou dan een liquidatie der woningbouw
veree-nigingen kunnen voorkomen, dat
men rekenino gaat houden met de po»
litieke of religieuze gevoelens der bc*
woners. Verder bespreekt de heer
Schilling de woningbouwpolitiek en
betreurt hij. dat het college van B. en
W. niet rekening heeft gehouden met
de gevoelens vao den raad ten opzichte
van dc huurcommissie. De wethouder
van onderwijs, moet ais voorstander
van het openbaar onderwijs een andere
koers inslaan. In den breede bespreekt
de heer Schilling de kwestie van school
A. Over het onderwijs in het algemeen
zegt de heer Schilling, dat de vacan*
t-ies veel te lang zijn. Van de 595 dagen
in het jaar wordt slechts 199 dagen
school gegeven. Het wordt tijd dat dc
gemeente ingrijpt.
Met lJmuiden*>bad moet de raad
voorzichtig zijn. Dat is nriet in het be
lang der arbeiders, want ze gaan dan
hokken in schuren.
De heer Vermeulen heeft er over ge»
sproken dat hier de menschep niet zijn
herdacht, die bij de graving van het
Kanaal het leven hébben gelaten, maai
wat heeft men te IJmuiden gedaan
voor de n-agedaohtends van hen, die
hun lgyen liebben gelaten tijdens den
oorlog, ter wille van de voedselvoor
ziening? In het arme Eg-mond vindt
men nog een gedenktoe-ken voor hen.
De h^er Groeneveld bespreekt
de salarissen der ambtenaren. De heer
Groeneveld meent dat we de bezuini
ging niet mogen zoeken op de ambte
naarssalarissen. De heer Groeneveld
beoleat verder subsidieering v^n de Ma»
rlabcwaarscbool, die nu al 60 jaar be
staat.
Aangaande de bestrating dient bet. ge
mcentebestuur urgent te zijn. Bij He:
rijk dient te worden aangedrongen op
een "eruiscblooze bestrating te Wij*
keroog. Spreker brengt hulde aan net
waterstaatspersoneel, dat dag en nacht
klaar heeft gestaan voor de belangen
der scheepvaart.
De heer Visser bespreekt den
strijd der S.D.A.P. en der arbeidende
klassen en maakt daarna eenige alge»
meene opmerkingen. Aangaande de be»
grooting zegt spreker, dat B. en W
zich tot taak hebben gesteld, de belas»
tinge® zqo laag mogelijk te kragen. Op
zichzelf mag dit goed zijn, het mag ir.e:
ten koste van sociale zaken gaan. Dc
verlagijrg der belasting is on onverant
woordelijke wijze doorgedreven. Uit
voerig bespreekt de heer Visser de fi'
i-ancieele politiek van B. en W. Spre
ker vraagt of B. en W. zoo naief zijn
te mcenen. dat door de verlaging van
het vcrmenógvuldigmgscijfer van 1.6 op
1.5 zich kapitaalkrachtigen hier in dc
gemeente komen vestigen. Het zal
altijd een iiUusde blijven te kunnen con*
iurreeren met Bioemendaal of Heem
stede. Ook deze spreker bestrijdt dc
gasprijspolitiek. De winst wordt n-iet
aangewend, om in de sociale nooden
te voorzien maar ter verlaging van het
vermenl gvu ld i giingscijf er.
De heer Ten Brocke bespreekt
bet plan tot het instellen van studie
commissies voor de bedrijven, zooals
die ook in andere plaatsen bestaan.
Voorloopig kan spreker zich vereenigen
met de opvatting van het college om
deze taak op te dragen aan de bedrij-
venoonvmissi^s. De. heer ten Broekp
•kan zich in vele zaken vereerrigen me:
He woorden van den heer Schilling, veel
meer dan met de woorden van den hecT
Roelse., Spreker hoopt, dat het college
gevolg zal geven aan dc wenk van den
heer Schilling ten opzichte van de her
stellingsoorden. Een voiks-douchebad
acht dc heer ten Brocke zeer ge*
wenscht. Van den kant der S.D.A.P. js
gezegd: „ons is de toekomst", maar als
dit zoo is, dan moet de S.D.A.P. niet
alleen strijden voor de stoffelijke be*
langen van de arbeiders.
Dc heer Bosman vindt het jammer
dat niet c?n gedeelte van de winst van
het gasbedrijf is gereserveerd voor dc
kwade tijden. Bij het verlanglijstje der
S.D.A.P. is een voorstel tot verhooging
van de cypcentcn van de vermo^pns
belasting. Dit is echter kieanrwerk bri
de straathelasting vergeleken, die nu
al f 76.000 opbrengt. Spreker heeft in
het verlanglüstie gezien, dat de ver
kiezing in aantocht is. Het spijt den
heer Bosman dat de kermis er geweest
is. Daardoor is 'n groot kapitaal dc
ccmcentc uitgegaan.
De heer Daim ever merkt op, dat
B. en W. niet steeds de kaarten qp ta*
fel hebben ccworpen. B. en W. hebben
al het mogelijke en onmogelijke ge*
daan om den Taad te doordringen van
de noodzakelijkheid van het verlagen
van de belasting. Deze spreker bepleit
het scheppen van een goed wegen-
systeem.
Spreker meent, dat de 295 gemeente*
woningen een strop voor de gemeente
zullen worden, omdat ze te klein zijn.
Het zou beter geweest zijn, als men die,
woningen niet gebouwd ha<ï.
De heer Nijssen bespreekt de door de
s.d. fractie ingediende voorstellen. Hij
zal als deze voorstellen in den raad ko*
men, het zijne daarvan zeggen-
De heer Landeweert bespreekt een
passus in de memorie van antwoord,
waarin wordt gesproken over het „raad*
selachtige" verdwijnen van den vorigen
wethouder van onderwijs. Er is hier
geen sprake van een „raadselachtige"
erdwijning, aldus de heer L.
De voorzitter zal weinig meer zeggen
Den heer Visser antwoordt spreker, dat
het college op 11 Mei ook nog niet het
bedrag der kwade posten wist.
Spreker bedankt die leden, die woor»
den van lof hebben gericht tot het col*
lege en tot den voorzitter in het bijzon*
der. De Potcmkinfilm heeft spreker toe*
gestaan, omdat de openbare orde er met
door werd geschaad. Spreker wil geen
voogd spelen over de menschcn. De
plaatselijke keuringscommissie wordt
opgeheven, omdat deze, door het instel*
len der rijkscommissie onnoodig is ge*
worden. De hccren hebben aanstoot ge*
nomen aan de woorden „nummers van
partijen". Spreker heeft daarmede niets
ongunstigs bedoeld. Wat de kermis be*
treft, is de voorzitter nog steeds van
meening, dat deze een correctief is ge*
weest op uitspattingen. Dat de kermis
goed is afgeloopen is te danken aan
het optreden van den heer Schilling. Er
is gezegd, dat B. en W. den minister
om den tuin hebben geleid bij de ophef*
fing der huurcommissie. De voorzitter
weerlegt deze meening.
Dc minister heeft al de discussies ge*
fiad die hier gevoerd zijn.
De heer Dunnebier wethouder van
openbare werken zegt, dat men met de
toepassing van de betterment*tax zeer
voorzichtig moet zijn. De heer Roelse
heeft gezegd, dat er voor veel dingen
geen geld was. maar wel voor den raad*
huishouw, maar verschillende sociaal-de*
mocraten hadden een veel duurder voor»
stel. Bij het Inrichten dezer raadszaal is
wellicht niet de grootste zuinigheid be*
tracht, maar het is toch niet zoo erg,
dat een gemeente van 35000 inwoners
zich een behoorlijke raadszaal heeft ver*
schaft.
De heer Roelse heeft verschillende
dingen voorgesteld, maar hij wilde de
kosten leggen op de schouders van en*
kelen. Dit is niet de toepassing van het
„draagt elkanders lasten".
Bij de belastingpolitiek moeten we
wel degelijk rekening houden rnet de
nabijheid van Bioemendaal en Heem»
stede. Den heer Groeneveld zegt spre*
ker toe, ,dat hij gaarne met het rijk wil
spreken over een geruischloozc bcstra*
ting te Wijkeroog (lees: Velsen).
Verder beantwoordt de heer Dunne*
bier de opmerkingen over den woning*
dienst. Spreker ontkent, ,dat de gebouw*
dc gemeentewoningen nog erger zijn
dan krotwoningen.
De heer Handgraaf, wethouder van fi*
nancicn wijst op de moeilijkheden die
de gemeente heeft gehad bij het plaat*
sen van gemeenten, cningen.Door de
straatbelasting heeft men het mogelijk
gemaakt lecningen te sluiten.
De heer Tusenius, wethouder van on*
derwijs zegt, dat het onderwijsrapport
Vrijdagavond aan B. en W. kan worden
aangeboden.
De kwestie der studiebeurs zal zc
spoedig mogelijk worden behandeld.
De heer Dalmeyer.
Wat het vervolgonderwijs "betreft,
meent spr. dat het geld, besteed aan
het vervolgonderwijs, weggegooid is. De
liberalen hebben zich grootendeels van
de politiek teruggetrokken, maar als hij
er 2an denkt, h_.e hijzelf hier belasterd
is. kan hij zich dit heel goed indenken.
In de zaak Plevier zijn twee slachtoffers,
n.l. de heer Plevier en spreker. Om het
kwaad op onderwijsgebied uit te roeien,
moet je een heele mannetjesputter zijn.
Alles wat hier geschiedt, geschiedt in
den geest van „de Bode". Dat spreker
het raadselachtig heeft gevonden, dat de
heer Landeweert als wethouder is afge*
treden, is zeer duidelijk, want hij is er
van overtuigd, dat niemand het werk
beter had kunnen doen dan de heer Lan
deweert.
Nadat eenige leden hebben gerepli»
ceert, schorst de voorzitter om half zes
dc vergadering tot Woensdagmiddag
2 uur.
■j: V r v
JVy geven hierby nog een tweetal afbeeldingen betrekking hebbende op de o. usten op Sumatra. Links: de halte Siloengkang, aangevallen door de opstandelingen. Rechtsvlak bij Siloengkang waar de spoor
baan £c opgebroken.
x
