Haarlem's Dagblad | 1927 | 5 maart 1927 | pagina 6

LETTEREN EN KUNST.

^/Lhot geneesten ve%fvaait de'jiuid.

HAARLEM S DAGBLAD ZATERDAG 5 MAART 1927

HET TOONEEL.

VEREENIGD TOONEEL.
GENESIUS.

Het wts een wel zeer zeldzame en
indrukwekkende hulde, die het pu»
bliek gisteravond na dc opvoering van
Gencsius den spelers heeft gebracht.
Toen Van Da!>um dc woorden had ge
sproken ..lk roep den God
van <Jc Liefde aan. die voor
ons gekruisigd werd 1" en het
het doek viel- bleef het publiek in ee-*
biedigc stilte zitten. En deze stilte
duurde ongewoon lang. Er was een
gewade stemming, die niemand door
ruw handgeklap, zelfs niet roe: op»
staan durfde breken. Tot eindelijk
eerst schuchter nog applaus weer»
klonk, dat langzamerhand toen hef
doek weer openging tot een minu»
ten-lange ovatie aanzwol. Rechtstaan»
de brachten allen dank aan Van Dal»
sum, die door zijn spel zoo diep had
ontroerd. Maar treffender en wel»
sprekender toch was de hulde, die t
publiek hem daarvóór met <fic eerbic»
dige scïke had gebracht. Zoo heeft
ook Gencsius hier te Haarlem zoo
als ik in mijn artikel van Zaterda:
reeds had voorspeld een diepen in
druk gemaakt en is de opvoering én
voor Het Verecr.i_J Tooneel en voo>
den Kunstkr r.g een zeer groot succes
geworden.

la zijn inleiding van ,.Le co»
médien c: la Grlce" zooals d;: stuk
in bet Erarsch heet vertelt Ghéon,
hoe hij tot het schrijven van Gencsius
is gekomen. Op een avond dcr-
svond var. de ..generale van ..La
Farce du Pcadu d«pendu", kwam een
jong acteur. <p.e dc rol van den ge»
hanger» speelde naar hem toe en zei»
de rot hem: ..M eet u. wel, mijnheer
Ghéon. dat u mij tot bidden gebracht
heb:?" H

Ghéon was zeer verrast, daar h.j
wist, dat deze tooneelspeler niet
Mgekwvjg" was.

„Hoe dan?" vroeg hij hem.

„Aan het eind van dc tweede acte.
voordat ze mij ophangen, meet ik een
rozenkrans bidden'." antwoordde d«
acteur.

„Welnu?"

„W c.r.u. ik bid dan werkelijk!

De fictie was voor den tooneeispe»
Ier realiteit gewonden.

Toen Ghéon hierover later met
Altermar.n, een vriend van hem
sprak, riep deze uit: „ben nieuw on»
drrwerp voor een stuk! De geschiede»
nis van den HeiLgen Genes.us. En
tegelijk was zoo schrijft Ghéon
„Le Gomédicn et la Grace' geboren.

Men mag wel zeggen. dat Alter»
mann, dc vriend, het beste deel van
hot stuk geleverd heeft, want het ge»
geven van Gencsius, de langzame groei
van verbeelding tot werkelijkheid bij
den tooneelspeler is de groote kracht
van dit drama. Aan dat gegeven dank:
het voornamelijk zijn succes, vooral
waar het hier gaat om geestelijke
waarden. Dit geeft aan het stuit zijn
kracht en voert het werk in zijn beste
momenten op tot hoogtepunten, d-e
het voor religieuze onderwerpen
steeds ontvankelijk publiek sterk ont»
roeren.

Het is nier te ontkennen, dat het
stuk van Ghéon in zijn opvolgende
tafercelen zeer verschillend van waar»
de is. Voor mij is het hoogtepunt he:
gesprek russchen F'ciix en Genesius.
de rwee broers, meer nog dan het
mooi gevonden dramatische en als
climax ook zeer sterke slot. In het ge»
sp rek russchen dc twee broers, dat
ook voor de geestelijke verandering
van Gencsius (jet meest belangrijk is,
blijft Ghéon voortdurend van een
wanne roenschelijkheid. Hierin stijgt
ook in de eenvoudige, maar dooi
innige vroomheid gedragen taal het
werk van Ohcon volkomen tot de
hoogte, waarop men dit werk om zijn
gegeven cn zijn strekking verlangt te
zien. In het oogenbHk, wanneer Felix
en Genesius elkander omarmen hoe
subliem van gebaar was toen Eerens,
cüe daar even aan Christus deed den»
ken en hoe prachtig in zijn ontroering
van Dalsum culmineert het drama
van Ghéon.

Jammer, dat de schrijver zijn werk
niet op die hoogte heef: vermogen te
houden. In het daarop volgende tafe»
reel dat russchen Genesius en de
twee vrouwen houdt hij de aans
dacht nauwelijks meer vast. Hier is
Jvt stuk merkbaar gerekt. Men voelt,
dat bijna heel dat tafercel voor den
langzamen groei van Genesius tot dc
„Genade" feitelijk geheel overbodig
is. Waj wij verwacht hadden den
groeienden twijfel en de verandering
in Genesius, het al meer en meer be»
heerjcht worden van den tooneeispe»
Ier door dc rol van Adriaan, blijft weg.
Pas aan het slot van het tweede be»
drijf vindt Ghéon weer de juiste
woorden, vat hjj het drama weer in
zijn kern. Maar toch heeft hij de in»
nerlijlce verandering in Genesius zoo
onvoldoende doorgewerkt, dat wij
het derde bedrijf moeilijk als een
noodzakelijk gevolg van het voor»
gaande kunnen aanvaarden.

Ook voelden wij in dat tafercel met
de vrouwen vooral bij een herhaal»
de auditie het sterkst. -,vat Ghéon's
zwakke zijde is. Dat is de taal. die én
in beelden én in rhythme slechts heel
zelden brengt, wat men bij een onder»
werp ab Genesius zou mogen verwach»
ten en eischen. De taal blijft over het
algemeen vrij „huiselijk". Dat is het
groote verschil tusschen Ghéon en
tlaudel, die zoo dikwijls met Ghéon
in één adem genoemd wordt, dat de
eerste e®n toor.eeis n r ij v e r, de twee»
de eer. tooneeld i c h t e r :s. De taal in
Genesius mist kleur en klank en beel»
dende kracht en wordt soms zelfs
zooa'.s in het oogenblik. wanneer ?op»
pca Diocletianus haar haat in het ge»
zicht slingert, van een voor dc situatie
hinderlijke gewoonheid, om niet van
burgerlijkheid tc spreken. Wij hoorden
Poppc» maar dat is eea tout van den

'vertsder cf v.tn dc actrice haar smee*
ken tot Genesius op dit oogenblik voor
den dood zcirs beëindigen met „toe"!
Toch bcicttc dit niet. dat dit slottoo»
nee., dank zij vooral het raag.straio spel
van an Dalsum. op het publiek ten
zoo diepen indruk maakte, dat zooals
ik reeds schreef men in diepe stiitc
a;s in een Godshuis bleef neerzitten,
toen t scherm reeds tang gedaald was.

Over het spel behoef ik na mijn arti»
kei van Zaterdag niet veel meer te
schrijven. In Gencsius, den tooneeispe»
'sr, die door /ijh rol zoo wordt aangc»
grepen. Jat hij haar .beleeft" cn er ge»
nee een mee wordt, heeft ook de too»
neelspelcr Van Dalsum zijn rol gevon»
den. Hij speelt Gencsius met een vol»
komen overgave en een voor hem zeld»
zamc soberheid en innigheid, zich
steeds, ook in dc hoogtepunten vol»
m.iakt beheerschend. met zulk een bc»
zieiing en dramatische kracht, dat deze
ro hem tot cen „groot speler" stem»
pe.t. Genesius is met recht voor van
Dalsum cen triomf! De wel zeer warme
ovatie aan het slot heeft hem er zeker
van overtuigd, dat het dit ook in Haar»
.cm voor hem is geworden.

Henri Eerens heb ik reeds genoemd.

Z1^n sPcl, hoe moor ook was zijn
grime van dezen asceet was de ver»
gecstelijking" van den Christen," die
djt,hÜ hoogste gevonden

heeft. Paul Huf maakte van Diocletia»
nus een boeiende - al leek hij mij voor
een Caesar ook in het stuk - een wel
wat burgerlijke figuur. Maar het spel -
vooral de dictie - van Hut was prach»

SVff|nCJUTCKrdee0ngCtU,»jde van v«*

bluffcndc techniek. Ed. Verkade had
niet cen indispositie van zjjn stem te
Kampen, waardoor hfj blijkbaar met kon
gcyen wat hij wilde. Of roivdorus. dc
uoischrijver, zoo in den Polonius^tü.
7^pcc,ü «noest worden, zou ik betwij»
w*nneer Henri Ghcon er zelf
zy? sanctie aan gegeven had. Frits
van Dij* speelde zijn masker»scènetje
geestig en met groteske gebaren.

"n'ilnf J"*®cn, boot altijd. Ook als
oppca weet z,j - hiedt de rol wei»
n.g houvast cn al had dc auteur juist

hiwiJ11" fa'1 500,5 hccl ""tig

bedeeld de aandacht vast te houden.

J l,s C,CD V2n weinige actrice» in
?'C mcn dcn van

„tragedienne kan geven. Albine van
-araiHe.vb.om hadden wij in haar een»
vond enhair zuivere liefde gaarne wat
natuurlij! er cn naiever gcwenschr.

Dat dc opvoering van Gencsius een
„gebeurtenis* was, hierover waren de
talrijke aanwezigen de Stadsschouw»
,Ur2 stampvol - het vrijwel allee
c-.s. Dc Kunsrkring is met zijn eersten
.ooneelavond wel heel Belukki2 sewecst.

J. B. SCHUIL.

MUZIEK.

gemeentelijk
orgelconcert.

Deo .iittroitos" vormde Bach's JC!ei.
nes harmonisches Labyrinth" waarin
de oude meester kbarbhjkeli jk
een loopje met zijn hoo-rders neemt cn
hen op een dwaalspoor tracht tc
brengen, door onverwachte cn «4ka*r
snel opvo.ger.de harmonische uitwij»
kragen in chromatische en eabunnoiu»
sche ziji kronkelpaadjes. Wc zijn
tegenwoordig wel aan krommer spron»
gen gewend geraakt, roaair moeten in
het werkje dat uit cen Introïtus (in»
gar.g). Centrum en Exit us (uitgang)
bestaat vooral de kunst bewonderen
waarmee Bach aan die harmonische
krinkels en krullen den schijn der r.a»
tuuriijkheid heeft weten te geven, zoo»
dat wc nergens iets gewrongens bc»
speuren cn .het geheel, het centrale
fuga to inbegrepen als van een leien
dakje loopt, ondanks zijn improvisa»
forisch karakter.

Ditzelfde karakter is ook aan de
Fantasie i2 g mm eigen, die wellicht
de meest grootsche improvisatie ui: de
gehee'c orgellittcratuur mag heeten.
Nog heel wat koe.ncr harmonische ver»
rassir.ger. dan in het „Labyrinth" ko»
men ir. dit geweldigeg werk voor:
verbindingen die nu nog „modern"
kim-ken. De Fuga schijnt er niet ab ori»
gine bij te behooren: tenminste vol»
gens het voorbericht van Griepenkerl
in de Peters»editie kwam zij in oudere
uitgaven steeds afzonderlijk voor
Volgens Mattheson is het thema in
1725 aan de candi daten voor een plaats
ais orgamist opgegeven. Het improvi*
see ren eerier fuga op een opgegeven
thema was vroeger een algemeen e eisch
voor een organist. Tot de verbinding
van Fantasie en Fuga schijait dus al»
leen de overeenkomst van toonsoort
aanleiddng gegeven te hebben, even»
als dat bij enkele pianowerken van
Mozart geschied is. Ecnig ideëel of
thematisch verband bestaat dan ook
tusschen beide stukken niet; de fi»
guren.rijke Fuga is een zeer geschikt
proefstuk voor manuaal» en pedaal»
techniek doch noch harmonisch, noch
contraponnctisch zeer afwisselend be»
werkt en dus veel minder rijk dan de
Fantasie Trouwens ook bij de Chro»
matiscbe Fantasie en Fuga voor klavier
staat dc laatste niet op cén hoogte
met de eerste; doch wel zijn ze beide
door het kenmerk der chromatiek ver»
want. Chromatiek men vindt ze
rijkelijk, haast te rijkelijk in Framok's
werken. George Robert had voor dit»
maal het tweede der drie groote Ko»
ralcn dat in b min. gekozen, ecu
grandioos gevarieerde bewerking van
twee thema's zooals Franck dat ook sn
zijn Variations Symphoniques voor
klavier en orkest deed. Merkwaardig
is de verwantschap timoben vele van
zijn werken: laatstgenoemd en het
Allegretto uit de Sympbonie m d min
komen bij bet spelen van het Koraa'
meermalen den hoorder voor den geest
doch de exuberante pracht en diepe
innigheid van deze muziek moet men
telkens weer bewonderen cn daarom
juichen we het toe dat Robert ons
deze meesterwerken van tijd tot tijd
voordraagt.

De violist, Francis Koene, aan wiens
spel velen de beste herinnering bc»
waard hadden, droeg een Concert ia
g mm. van Vivaldi voor, cen dier
concerten die Bach om hun vorm zoo
bewonderde on waarvan hij cr ccnigc
voor klavier bewerkte, om zich den
vorm eigen tc maken. Intusschcn be»
z.t het origineel van Vivaldi met zijn
thematiek minder v.vaoitcit en vital.
feit dan b.v. Vitali's Ciacconne. Zelfs
het langzame deel viel wat langdradig
Dit lag niet aan Koene's voordracht
die levendig ca warm, cn ook n et aan
zijn toon. die groot en welluidend is.
wat hij. benevens technisch meester
schap, ook in de beide werkjes vee
Ernest Bloch, een in Amerika wonend
componist, toonde. Het cenc, ..Irapro»
visation", is wat lu i druch ti g»opgebJa»
zen: in het tweede „Zerknirschung" zit
veel meer stemming. Dc twee werk»
jes maken deel uit van een trits van
bewe.-k.ngon van Hebreeuwsche me
lodieën.

Organist en violist werden door het
vrij talrijk opgekomen publiek herhaal»
delijk warm toegejuicht.

KAREL DE JONG.

LEDENCONCERT H. O. V.

Dc heer Theo v. d. Pas was solist.
Hij speelde het piano»conccrt A gr. t.
van Mozart en „Fantasie über Ungari»
sche Volksmelodieën" van Fr. Liszt.
Dit was een vreemde keuze, temeer
daar het programma vol gemaakt moest
worden met Beethoven's „Pastorale"
en „Saul en David" van Wagenaar. Dit
laatste werd vervangen door „Les Pré»
ludes" van Liszt zoodat voor de zoo»
veelstc maal de waarde van Liszt, als
componist overschat werd. Hij betcc»
kent voor ons niets, maar dan ook ab»
soluut r.iets meer. Wagner cn Berlioz
gingen hem voor cn zuilen nog ge
speeld worden als „Le, Préludes" niet
meer gehoord wordt. Dit is het lot van
aile navolgers cn aan dit lot ontkomt
zelfs dc meest talentvolle niet. We heb»
ben nu genoeg van die pralende fan»
fares en overzoctelyke melodieën, wc
willen waarheid en geen leugen (scn>
timentaliteit is gelogen sentiment).

Was het niet dc beste compositie,
wél was het de best uitgevoerde. De
heer Gerharz beheerschtc het orkest,
zooals Theo v. d. Pas piano speelde:
technisch uitstekend. slagvaardig en
met goede rubato's en uit het hoofd
niet te vergeten.

Het spel van den heer Th. v. d. Pas
mag in Haarlem al bekend heeten. Het
is van bijna angstvallige nauwkeurig»
heid. van fijngevoelig toucher en rhvt»
me. Toch was dc sfeer er niet voor
Mozart's Concert. Men wachtte af wat
komen zou, wachttè geduldig, maar het
eigenlijke kwam niet. Het Andante
vloeide niet. wilde niet klagen en tce
worden en het Presto# bleef een vraag
waarop geen antwoord kwam. Was dit
de schuld der begeleiding of bestond
er verschil van opvatting? Dit laatste
zou tevens het eerste begrijpelijk ma»
ken. Een gedeeltelijke oplossing is te
vinden »n de onzuiverheid der hout
blazers cn het andere gedeelte?

Dc hcQj. Gerharz gaat ver Dekken cn
wellicht kon alle mogelijke muziek deze
gedachte niet wegwerken. En ik stel
me zoo voor hoe na ieder fortissimo
dit weten geluidloos, maar even onver»
biddelijk als cen schot, bezit nam van
de leden (op en voor het podium?)

Liszt's ..Fantasie" gaf aanleiding tot
cen toegiftje en wel Piernc's „Etude dc
Concert". Doorzichtig gespeeld aan het
begin en met veel bravour aan het slot.

ingezonden mededeelingen m cents per regel.

HENK DIEBEN.

JOHAN SCHOONDERBEEK. j

Te Naarden is overleden dc hcor
Johan Schoonderbeck. Ook in Haarlem
(eiders in dit nummer geven wc zijn
portret en een beschrijving var. zijn
werkzaamheden hier ter stede) zal zijn
heengaan zeer betreurd worden Verle
den voorjaar werd de heer Schooodcr»
beek door een beroerte getroffen en
hij was reeds goruimen tijd on-gc»
stdd.

Toch komt het bericht van zijn over»
lijden nog vrij onverwacht. Met hem
is een groot kunstenaar heengegaan,
iemand d-e hard cn veel werkte en die
de sympathie van zeer velen genoot.

Hij bereikte slechts den leeftijd van
52 jaar.

Schoonderbeck werd namelijk gobo»
ren op 27 September 1874 tc Naarden.
waar zijn vader als organist, muziek»
directeur cn muziekonderwijzer werk»
zaam was. Hij was eerst voor den
militairen stand bestemd. Maar de
muziek trok hem veel meer aan cn
zoo kwam hij bij zijn vader in dc
leer. Daama volgde hij het onderwijs
op het Amsterdam-.ch Conservatorium
bij De Pauw (orgel). Bosmens (violen»
cel) en Bernard Zwecrs (theorie); na
behaald einddiploma zette hij bij
Zweers zijn studies nog voort. Na den
dood van zijn vader volgde hij dien op
als organist der Groote Kerk te Naar»
den; verder werd hij directeur van de
afdeelang Bussum der M. t. b. d. T
en directeur aan de muziekschool dier
afdeeling.

Inmiddels gingen zijn werkzaam he*
den als dirigent zich meer en meer uit»
breiden. Omstreeks 1899 richtte hij
de bekende Zomcrut voeringen in de
Groote Kerk te Naarden op, welke
spoedig een vermaardheid verkregen,
en die hij met cen enkele onderbreking
tot in 1925 heeft geleid: verder was
hij dirigent van de C.OA'. tc Anvster»
dam. van de Kon. Zangver. Excelsior,
te 's Gravcnhagc; gedurende enkele ja»
ren ook van de C. O. V. tc Haarlem
cn tal van kleinere koorvereenigingen.
Een emsrige ongesteldheid nood-zaak te
hem in 1920 zijn werkzaamheden be=
'angrijk in te krimpen: zoo deelde hij
de le cira.g der Amstcrdamsche C. O. V.
met Hubert Cuynerc. die der Zar.gver
Excelsior te 's Gravenha^e met Ri»
chard St-onok.

Eén zijner grootste ideeën heeft hij
nog verwezen'Ijkt gcz'e-- de oprichting
der Nedcrlandsche Bflch»Vercer:'g!r.g
waaraan hij al zijn krachten gaf.

Helaas heeft hij maar het begin van
zijn grooten arbeid mogen aanschouwen

GEMEENTERAAD VAN SCHOTEN

Gelden voor verbetering speelplaats Willem de
ZwjjgerschooL Cursusonderwijs in de Fransche
tazi. Het rapport inzake openbare werken. Be
handeling alléén in besloten zitting. Om half één
huis toe.

Vrijdagavond kwam dc gemeenteraad
bijeen ond'er voorzitterschap van den
waarnemenden Burgemeester Mr. Heer»
kens Thjjssen.

Het eerst werd behandeld de aan»
vnage van het bestuur der Willem de
Z\v ij ge-school met het voorste! van dc
leden Jansen cs. om gelden bcsohik»
baar tc stellen ook voor 'verandering
van het speelterrein en om de ncod-ige
gelden te verleunen voor 50 stoelen
voor het lokaal voor handwerken.

De heer Jansen verd-cdigd'c vooral
het laatste, nadat door hem plaatselijk
de toestand was opgenomen. De heer
Visée zeidc dat, nadat hij de zaak
onderzocht had, hij tot de conclusie

was gekomen, dat de speelplaats
noodig diende te worden verbeterd,
wat den Voorzitter deed opmer»
ken, dat het bestuur der school de na»
tuur met zich had. Het eerste gedeelte
van het voorstel Jansen c.s. werd tiaar»
na z.h.s. aangenomen, het tweede ge»
deelt e met dc stemmen der soc. dcm.
tegen.

Cursusonderwijs

in de Fransche taal.

Het volgende agendapunt gold den
cursus In de Fransche taal.

B. cn W. hadden medegedeeld:

Krachtens het bepaalde in artikel 4
der regeling voor he: cursusonderwijs
in dc Fransche taal. moet in deze
maand worden overgegaan tot de bc»
uoemir.g van de leerkrachten voor het
cursusjaar loopende van 1 April 1927
tot cn met 31 Maart 192S.

Zouden wij. indien de kans van op»
heffing per 1 Mei a-s. van onze ge»
meeatc niet zeer groot was. u te dezer
zake op dc gewone wijze een voorstel
hebben gedaan, in dc gegeven omstan»
digheden hebben wij gemeend dit met
een ge beperking te moeten doen.

Het schijnt or.s namelijk tegenover
het gemeentebestuur van Haarlem bil»
lijk toe. dat dit zich r.a de annexatie
kan uitspreken over het al of ri.ct voort
bestaan van den cursus.

In verband hiermede achten wij cen
verlenging der aanstellingen van het
tegenwoordige personeel, tot 1 Juli
a„s gewenscht.

Mitsdien stellen wij u voor:

2. het aantal leerkrachten va«t te
stollen op 4:

b. de aansteking van de 4 in dienst
zijnde leerkrachten, t.w. de hccren:
Chr. Pels. M. Eijskcr cn M. Bakker
en Mej. A. J. Rienks, tot 1 Juli 1927
tc verlengtn:

c. als hoofd van liet cursusonderwijs
aan te 'wijzen: den heer Chr. Pels voor»
noemd.

Het ligt in onze bedoeling een zoo»
danig aar.tal rcscrve»lcerkrachten tc bc»
noemen, dat het onderwijs zal worden
gegeven aan gemiddeld 18 lecrlingccn
per klasse.

De lessor, zullen worden gegeven in
één der lokalen van de O.L. school
A (Overtonstraat).

Na cen ge discussie werd het voor»
stc! van B. en \V. z.h^. aangenomen.

Rapport Openbare Werken.

Het laatste agendapunt was: Bchan»
deling van het rapport der raadscom»
missie voor het onderzoek van moge»
lijkc onregelmatigheden bij den bouw
van 100 gcmccntewonmgen alsmede bij
den aanleg van straten op een bouw»
terrein van ce bouwverccnigvng St.
Bavo op hc: dorp.

De heer C o b c 1 c n s zou weoscbeo
voor te stellen om de behandeling van
deze zaak. daar bet ambtenaren geldt,
niet in het openbaar tc behandelen.

De heer H c i d s t r a zegt dat er cen
meening van dc minderheid der com»
missie is. Die meening zou spr. wen»
schen tc bespreken. Nu het rapport in
de pers is openbaar gemaakt dient dat
ook in het openbaar te geschieden.
Voor het overige kan spr. wel mede»
gaan om de quaestrc der ambtenaren
in ccn zitting met gesloten deuren tc
behandelen.

Dc heer Locrakker is m het al*
gemeen cr niet voor om de zaken tc
behandelen in een zitting met gesloten
deuren. Maar naar aanleiding van dit
rapport zullen mededeelingen omtrent
ambtenaren moeten worden gedaan en
daarom i« spr. wel bcrci-J in dit geval
er mede te gaan dat de zaak in ccn
zitting met gesloten deuren wordt be*
handeld.

Dc Voorzitter zegt: Als nog een
derde lid dezen wcnsch uit da-n gaan
de deuren dicht.

De heer Visée: Is dat nu een ma»
nier van werken om met een uitnoodi*
ging aan derden te komen?

[>e Voorzitter betwist dat hij
cen uitnood.ging tot de leden van den
raad richtte.

De heer Visée: De ind-ruk is toch,
dat indien drie leden het verzoek doen
de zaak m ccn zitting met gesloten
deuren zal worden bebaodcAd. Een
feit is dat dc zaak dc helan-gstciirig
heeft, laten wij dcn schijn, vermijden
alsof de raad dc zaak niet objcctticf
zou kunnen behandelen. Die dinjpm
die niet bestemd zijn om in het open*
baar te worden medegedeeld moeten
wij riet in het openbaar zeggen. Laten
wij de zaak gaan behandelen voor het
olie front van het publiek, maar waar*
dig en zóó. dat niemand er aanstoot
aan kan nemen en niemand er sensatie
uit kan maken.

De heer Loerakker merkt op. dat
begorr.cn zou kunnen worden met de
besprekingen in Ccn -zitting met ge»
sloten deuren tc houden. Later kan
dan altijd de zaak nog in het openbaar
behandeld worden.

Dc Voorzitter merkt op dat vol»
gons de gemeentewet de deuren kun*
ncn gestoten worden „wanneer de
voorzitter dat noodig keurt". Voorts
worden de deuren gesloten in de ge»
meenten beneden dc 20.000 zielen,
waartoe Schoten behoort, „wanneer het
door drie leden wordt gevorderd". Spr.
meent dat het maar het bestei is dat
dc raad uitmaakt of al dan niet tot
ee« zitting met gesloten deuren zal
worden overgegaan.

Dc heer Loerakker zegt, dat, in»
dien dc hoor Visée namens zijn partij
kan verzekeren dat de zaak objec»
ticf zal worden behandeld. hij het
liefst zou zien dat de zaak tin het open*
baar werd behandeld.

Dc heer Visée zegt dat hij wel na*
mens zyn par tijgenoot en sprak, maar
dat hij den heer Locrakker niet waar*
borgen kan geven zooals deze ver»
langt, Zelf zal spr waarschijnlijk wei»
nig aan dc besprekingen over de zaak
deelnemen.

Dc heer De Vos zegt dat hij er
niet aan zal kunnen ontkomen eec
ambtenaar te bespreken daar zijn ge*
hcclc mccn.ng is gebaseerd op dc ban»
delingen van dien ambtenaar.

Dc hcor Loerakker oordeeh dat
ak dc heer Dc Vos dat zegt. eenrieder
beseft dat hij den directeur van Open*
ba-c Werken op het oog heeft.

In dit geval staat de heer De Vos
met zijn meening tegenover d-lc van
andoren. Indien men het optreden van
den ambtenaar, cen man met gezag
en autorite::, in het openbaar gaat be»
spreken, dan kan dat ten schade van
het gezag en dc autoriteit van dien
ambtcnaaT zijn. Wel kan men W» open*
bare zitting conclusies gaan nemen.
De meerderheid der commissie meent
dat dien ambtenaar niet ccnigc blaam
treft. Voor het prestige van dien
ambtenaar is het verkeerd indien in
openbare zitting cUcs wordt uitgerafeld
Laten wij die uitpluizerij in een zitting
met gcsloton deuren gaan doen, merkt
spr. op.

De heer Van Schie zegt, dat na
het gehoorde, hij den wench tot een
zitting met gesloten deuren onder»
steunt.

Daar nu drie leden hebben gevor»
derd dat tot cen zitting met ge<sk>»
ten deuren zal worden overgegaan,
worden dc deuren tegen half negen
gesloten.

Twee der eerst in den Taad aan we»
zigc verslaggevers wachten buiten dc
raadszaal de komende dingen af. Tc
half cén verlaten de loden van den
raad d-e zitting. Dc openbare zitting
was niet meer heropend gewordn.

HEEMSTEDE.

NIEUW VREDENHOF

„Ons Bla-d" meldt dat door dc kerk»
voogdij der Ned. Herv. Kerk met in*
gong van 1 Mei is benoemd tot koster
van Nieuw Vredenhof, de heer C.
Broertjes.

VOETBAL.

R. C. H.—HAARLEM.

Voor dezen wedstrijd, die a.s. Zon»
dag op het R.C.H. terrein zal worden
gespeeld zullen de partijen vermoede»
li.ik met dc volgende elftallen uit*
komen:

R. C. H.:

Radsma.

Kuyt, Krom.

Gcutskens. Nicuwenhuis, Nachtc»
peller.

Koning, v. Dam, Hanse. Ruys.
Brugmans.

Haarlem:

Smits. Van Daalcn. Huysmans. Brakcl,
M. Houtkoopcr,. ij

Torringa, Bicshaar, Dik,
Moolcnaars. D. Houtkoopcr
Stern.

Dc mogelijkheid bestaat dat Krom
nic: meespelen zal in verhand met de
oefenwedstrijden van het Neder*
landsch elfthal in Den Haag. tegen
Ajax, hetgeen voor R. C. H. een ge*
duchte handicap zou zijn. In dat geval
zal Nachtcgcllcr linksback Frevost
linkshalf spelen.

Het belooft zeer druk te worden aan
den Middenweg.

STO RM VO GELS-A.S.C.

Voor de bekerronde oDtvangt Storm
vogels A.S.C. Do Stormvogels ver»
schijnen als volgt:

Thijssen,

Haak, Koster,

Struys, Snocks, v. d. Velde,
Oldenburg, ölinkhof, Houtkamp,

v. Pel, dc Jonge,

PROTEST AFGEWEZEN.

Naar wc vernemen is het protest
van Stormvogels tegen H. V. V. afgc»
wezen. Een troost voor dc Stormvo*
gels is her, dat het éénc punt hen toch
niet had kunnen helpen.

CLUBAVOND VAN DE ZEE*
MEEUWEN.

Bovengenoemde verecniniging houdt
Maandag 7 Maart haar maandelijk*
schen clubavond in hef café van der
heer L. B. Diemer, Kerkplein 5 te

Zandvoort.

In verhand met het behaalde kam»
piocnschap van het 1c cn 2c elftal
heeft hel bestuur gemeend, op dien
avond dc leden ccn verrassing tc moe»
ten bereiden.

BINNENLAND.

ONDERZEEBOOT IN EEN
DRAAIKOLK.

Angstige oogenblikken.

Men mddt uit Vlissingen aan het
Dgbld van Rotterdam:

Vrijdagmiddag omstreeks 1 uur is
een onderzeeër van dc Ncdcrlandsche
marine, een 0»boot, tusschen Wcs-tka»
pellc en Zoutciandc op 30 meter di®P*
te in een draaikolk geraakt.

De onderzeeër was op weg van Hel*
der naar Vlissingen. Toen dc boot in
de draaikolk kwam, giug zc rondtol»
len en nagenoeg ccn uur heeft het
geduurd vóór dc duikboot steeg. Dc
stuurinrichting was defect geraakt,
het bleek onmogelijk uit dc draaikolk
tc komen. Langzamerhand steeg dc
onderzeeër cn toen hij op ongeveer 7
meter diepte was geraakt, zag men
van een Engclsche vrachtboot de pc*
riscoop vrcemj heen cn weer gaan.
Het Engclsche schip riep draadloos
assistentie in. Zeer spoedig waren
drie slecpbooten ter plaatse waaron*
der een Duitschc en kort daarop ar*
riveerden drie oorlogsschepen, die te
Vlissingen zijn gcstationnccrd. Alsof
de duikboot daarop gewacht had,
kwam ze toen vrij en op eigen kracht
kon het schip verder naar Vlissingen
opvaren.

Aan boord van de 0»boot was het
een ernstige ruïne. Alles wat niet
goed vastzat, was door elkaar gegooid
cn vernield. Dc bemanning heeft
bange oogenblikken doorgemaakt,
maar persoonlijke ongelukken zijn
niet voorgekomen.

PROVINCIALE WET.

Wijzigingen.

Ingediend is cen wetsontwerp tot wij»
ziging en aanvul! ng van dc Provinciale
wet.

Allereerst wordt voorgesteld ce^ wij
ziging van art. 37 der Provinciale wet
waardoor ook dc vrouw benoembaar
wordt tot griffier der Staten. Dc be
noembaarheid van dc vrouw tot dit
ambt brengt echter mede. dat onder de
iocompatibiliteitcn, vervat in artikel
3S wordt opgenomen huwelijk.

In de tweede plaats wordt cen wij»
zigmg voorgesteld van artdccl 64, in
dien zin. dat cen gelijkmatige ver»
decling van de gewone zittingen der
Staten over het kalenderjaar mogelijk
wordt. Naar in dc Memorie van Toe*
lichting wordt betoogd, zal deze wij.
zigUïg ten goede komen a.in dc bchan»
deling van de -provinciale begrootingen
door dc Staten.

In verband met de voofjfestcldc wij»
ziging zal bezwaarlijk meer van ccc
„zomerzitting" kunnen worden ges-pro*
ken. Daarom zal deze term uit de wet
verdwijnen.

Voorts worot de termijn no het vér»
leencn van dc koninklijke goedkeuring
waarbinnen volgens het laatste Ld van.
artikel 102 der P -wet dc afkondiging
van dc provinciale verordeningen
moet plaats hebben, van veertien da»
gen verlengd tot dertig dagen.

Het wordt voorts billijk geacht, dot
niet alleen de kosten vin onderhoud'
van dc tot woning van dc com misse»
rissen der Koningin bestemde ge»
bouwen maar ook dc kosten van
richting en onderhoud van de vertrek
ken in dc woningen der commi-sMitis*
sen der Koningin welke ccn tnin of
meer ambtelijk karakter dragen, voor
rekening van het rijk komen.

Voorts wordt voorgesteld, om aan
het provinciaal bestuur dc vcrcischfe
ruimte van beweging tc schenken, om
voor bepaalde takken van diesvst ccn
afzonderlijk geldelijk beheer m tc voe
ren.

Ten slotte biedt het ontwerp dc tno»
gelijkheid dat dc Provinciale Staten
bepaalde in dc wet omschreven bc»
voegdheden overlaten aan Ged. Staten.
Naar dc toelichting opmerkt, wordt
deze wijziging noodzakelijk geacht met
het oog op het feit. dat dc Provinciale
Staten veel minder bijeenkomen dan
<}e gemeenteraden, zoodat het uitlok*
ken van besluiten van Ged. Staten in
zake gemeentelijke aangelegenheden,
vaak tot err.vtigc vertraging aanlcidïng
geeft.

M. P. ARTZIBASJF.F t

De Russische schrijver Michail Pctro»
witsj Artzibasjcf is 49 jaar oud tc
Warschau overleden. Hij was dc auteur
van aangrijpende schilderingen uit den
revolutietijd van 1905, on ccnigc ro»
mans (Sanin cn andere), het drama
Jaloezie, vertellingen enz.

In de Telegraaf leze wij oog dat
de overledene invloed had op dc Duit»
sohe Litteratuur door zijn roman „Sa*
min". Hij was ce^ representatieve fi»
guur voor de generatie van Russische
intellectucelcn die hun vroegere geloof
in de revolutie verloren cn or niets
voor in dc plaats ontvingen. Een zijner
bekendste w erken is „Revolutir rs.-gc»
schichten".

Een vorig seizoen voerde ..Het
Schouwtoonccl" een toonce!.stuk van
Arzibaschcw ...Natuurlijke vijanden"
op.

DE MONUMENTEN DF"

HOOFn«'r

Naar aameiding van bezwaren van
Ged. Staten tegen dc redactie van en
kelen in dc Verordening tot behoud
van monumenten tc Amsterdam stellen
B. cn Wthans den Raad voor, zegt do
Tel., ccn nieuwe verordening samen tc
6tclicn,