HAARLEM'S DAGBLAD
EERSTE KAMER.
DONDERDAG 10 MAART 1927 TWEEDE BLAD
Waarom? De heer Polak heeft alles
gedaan, wat hij kon om zich in tc
werken in de geschiedenis van 1839.
En heeft zich gericht op Belgische
bronnen en schrijvers. Een voornaam
bock van studie waarin men alles
vindt, protocollen en redevoeringen,
woordelijk weergegeven: „Histoire du
traite de paix" 1839, levert geen
scbün of schaduw van bewijs voor
's ministers standpunt. Het verdrag
van 1839 legt ons geen andere ver»
plichtingen op. dan die ons land sedert
1839 op de meest nauwgezette mo:
nier heeft nageleefd. Die manier van
België tegemoet treden ss zeker geen
reden om het verdrag van 1839 te ver*
anderen.
Er is een beroep op het internationa»
lisme gedaan om het verdrag te ver*
dedigen. De internationale geest 'is
den heer Polak niet vreemd. Waarom
men steeds van „kruiden iers*politick"
spreekt als aanwezig bij hen, die het
verdrag niet kunnen aanhangen, was
den s d. spreker niet duidelijk gewor»
den. Zijn alle kruideniers benepen?
Er zijn zelfs heel internationaabgevoe»
lende menschen onder.
Echte internationale politiek, zoo
betoogde de eerste spreker, is alleen
mogelijk, wanneer de grenzen zijn weg»
genomen. Thans vraagt goede interna»
tionaie politiek de bestaansmogelijk»
heden van andere volkeren zooveel
doenlijk te vergrooten, zonder zich zei»
vc te offeren.
Het verdrag vraagt van ons onmogc»
lijkc offers merkte de "heer Polak
op. Het bevordert alleen het Bel»
g sch nationaal egoïsme, de Belgische
pretenties en is daarom niet interna»
rionaal.
En toen sprak ook de heer Polak
over het Beligsch annexionismc. Hij
vroeg of wij iets gedaan hadden, waar»
door België gerechtigd kon zijn om
offers t<; vragen van ons. IIet tegen»
deel is waar. België heeft nu de
Kamer het verdrag moet aanvaarden
om goede nabuurschap niets ge»
daan om goede nabuurschap te bever»
deren. Waarmede heeft het beloond,
dat ons land jaren aaneen Belgische
burgers hier heeft gehuisvest. Met an«
nexionisme!
Heeft men ons land iets te verwijs
ten? Als men gaat zoeken, dan vindt
men niets anders dan.... den vrede van
Munster, drie eeuwen terug. Ja, als
men eens elkaar ging verwijten, wat
drie eeuwen terug gebeurde! Er was
geen statensamenlcving meer moge»
lijk! Alleen met onzen tijd; met dien.
verloopen sedert 1839 mag gerekend
worden en dan heeft België heel wat
goed te maken.
Ook de heer Blomjous moest uiting
geven aan de diepe ontgoocheling d:e
volgde op het opstellen van het Ne»
derlandsch huis ais toevluchtsoord.
Jhr. Ir. R. R. L. de Muralt (V.-B).
Burgemeester van Borculo.
Zoowel de heer Polak als de heer
Blomjous wenschtcn een tractaat voort
gekomen uit de oorlogsgedachte, niet
tc aanvaarden. Ook niet. omdat zij op
vriendschap met België zoo hoogen
prijs stellen. Immers de vriendschap
wordt door het verdrag niet bevorderd
Zij wraakten in dit verband de zoo»
als de heer Polak het noemde de
..aandoenlijke" phrase der belangege»
mccnschap van de trits van havens.
Antwerpen, Rotterdam, Amsterdam.
Voor die belangengemeenschap getuig»
de niet, hekelde hij. de brief van de
Antwerpsche Kamer van Koophandel!
Een zoodanige belangengemeenschap
kan alleen bestaan bij onderling
elk belang overziend tractaat of
bij de aanwezigheid van een
ccononrsche ccphcid, zooals in
den idealen toestand van de Vercenig»
de Staten van Europa. Niet zoolang er
grenzen zijn.
Het is een roekelooze dwaasheid
de heer Polak was niet zacht in zijn
oordcel maar maken zachte hcelmees»
ters geen stinkende wonden? een
natuurlijk voordeel cadeau te doen.
ten offer te'brcngen a3n den herscm
schim van een niet bestaande belangen»
gemeenschap. Heel ons achterland ten
offer te brengen.
En de heer Blomjous merkte zoo te»
recht op, dat wanneer men het cco»
nomisch geheel bevorderen wil, men
hpt tractaat niet aanvaarden moest,
omdat bet ju:st het tractaat is, dat
de beide lande,n steeds verder van
elkaar af zal voeren. De minister had
in dat verband ook gesproken V3n een
bevorderen van de Groot»Ncderland>
schc gedachte. ..Woorden, woorden"-
oordeelde de heer Blomjous.
breede, dat wij noch moreel, noch
juridisch gebonden waren een verdrag
als hetgeen thans voorligt, te teekc»
ncn. nadat de Belgen in 1920 gewei»
■gord hadden het te tcckcncn. Het her»
vatten der onderhandelingen noemde
de heer Polak 'n fout. En juridisch niet
te verdedigen, waarvoor hij zich beriep
op een uitspraak van den heer Van
Karnebeek zelve in 1922 bij een be»
grooting van Buitenlandsche Zaken in
den Senaat uitgesproken.
En de heer Blomjous wees er op dat
sedert Versailles heel wat veranderd is.
De geest van Pichon was niet die van
Briand. De geest van het Belgische
tractaat had een andere moeten zijn,
dan die van de oorlogsgedachten van
Hymans. Hem kwam het niet alleen
onbegrijpelijk voor, dat België het
tractaat destijds niet 'had willen tcckc»
•nen. evenzeer onbegrijpelijk vond hij
't, dat minister Van Karnebeck voor»
stelde het verdrag weer ongewijzigd
tc ratificcercn, na de Belgische weige»
ring.
Jhr. Mr. Dr. N. C. de Geselaar (C.-H.),
Oud-Burgemee»ter van Leiden.
In den breede hebben beide hecren
de nadeden getcckcnd van het Moer»
dijkkanaal. Dit kanaal is ook het groo»
te struikelblok om voor tc stemmen
voor den heer v. d. Hoeven, maar de»
ze zal morgen daarover het een en
ander zeggen.
De bedoeling van het kanaal is al»
leen: wij moeten verdorren, Antwer»
pen bloeien, wij moeten verarmen.
Antwerpen rijker worden. Het gaat
niet aan zeide de s.*d. woordvoer»
der Antwerpen als arm voor te stel»
lcn. Het heeft ons niet noodig, niet
noodig ons achterland, zonder dat is
het rijk genoeg. Antwerpen is een
bloeiende haven, die andere ovcrvleu»
geit
Waarom beroept men zich op de
outillage van de Rotterdarasche ha»
ven? Is Antwerpen niet goed gcoutil»
leerd? Denkt men misschien, dat de
outillage van Antwerpen zich niet ver»
betert, wanneer die van Rotterdam
verbeterd wordt? En men spreekt
ook van de groote Rotterdamsche
energie. Maar wat baat ernergie, wan»
neer men elders goedkooper werkt?
De beer Polak teekende de groote
scbade, aan d« diamantindustrie en
de arbeiders daarin toegebracht, door
de lagere loonen in Antwerpen. Wat is
het gevolg van dit ontwerp? Dit waan»
zinnige ontwerp? Dat de Rotterdam»
schc havenarbeiders in de toekomst
bovenmatigen arbeid zullen moctcirver
richten tegen zeer lage loonen. Waar»
om wil de heer van Karnebeek de
koopvaart, een der steunpilaren van
ons volksbestaan, bcnadeclcn en on»
dergravcn. En dat in dezen tijd van
groote en toenemende werkloosheid.
Wordt het tractaat aanvaard dan
wordt een heel complex van belangen
geschaad die van groote werkgevers,
van neringdoenden, van arbeiders. De
werkgevers kunnen zich misschien ver»
plaatsen, de neringdoenden, de arbei»
ders niet. Zal ons volk niet vragen,
waarom dit het resultaat moest zijn
van de samenwerking tusschcn twee
buurvolkcn, of dit nu het eerste uit»
vloeisel is van de nieuwe volkenbonds»
aera?
De heer Blomjous ook kantte zich
tegen het kanaal Hij zette voorop,
dat Antwerpen voor heel het ccono»
misch leven van BeLgic van meer be»
tcckcnis is, dan Rotterdam voor ons.
Maar dit stond voor hem boven alles
vast, dat evenmin als Hamlburg Rijn»
haven is, Antwerpen dat is. Ook heeft
Antwerpen het kanaal niet noodig,
omdat het aangewezen is op Noord»
frankrijk en België. Het Rijngebied zal
niet zooveel meer gaan uitvoeren, dat
twee havens daarvai. kunnen leven.
Et is gedreigd met inmenging der
buitenlandsche mogendheden. Maar
voor dreigementen wenschte de heer
Polak niet te wijken. En bovendien
vroeg hij wat kan er gebeuren?
Met welk recht zou de Volkenbond
ons iets meer kunnen opleggen, dam
wat 1839 van ons vraagt. Het verdrag
van 1839 js tooh steeds loyaal uitge»
voerd. En de mogendheden hebben
thans wel wat anders te doen, dan zich
met wissewasjes bezig tc houden.
De heer Polak keerde zich nóg eens
tegen het verdrag, dat zijn vcrontwaar»
digimg wekte, om met deze woorden
te eindigen:
Pais ce que dois, advienne que
pourra! Doe wat ge moet doen, er
moge komen, wat wil!
Een scherpe opmerking maakte de heer
Polak. Volgers het tractaat zou België
honderden miHioenen over hebben
voor het graven der kanalen. Waarom
graaft België niet een rechtstrccksch
kanaal van Antwerpen naar zee. door
Belgisch grondgebied? Wij deden "t
toch ook voor Rotterdam, voor Am»
sterdam?
Zoowel de heer Blomjous als de
heer Henri Polak betoogden in den
De heer de Muralt is ingenieur, wat
meer zegt Zeeuwscb ingeniour. Meni»
ge waterkccring in Zeeland voerde hij
uit. Wat «.nders dus te verwachten,
dan dat hij de waterstaatkundige zijde
van het verdrag bekeek.
Voikomen juist was zijn uitspraak,
dat er weinig nieuws meer te zeggen
viel. doch hij heeft zelve toch weer
opnieuw doen gevoelen, dat ook Je wij»
terstaatkundige bezwaren tegen het
verdrag klemmend zijn. Daarenboven
VRIJHEIDSBOND.
Mr. W. L. baron de Vo« van Steenwijk
(C.»H-)
De heer Blomjous had ernstige be»
zwaren tegen die verdragsbepalingen,
die behalve de beide kanalen naar
den Rijn, ook nog buitensporige ei»
schen gaan stellen voor de kanalen
door Walcheren en Zuid»Bevcland.
Op verschillende wijzen, geloofde
dezelfde r.=k. woordvoerder, wordt
onze souvcreinitcit geknot. Een der
meest ergerlijke dingen vond hij
evenals de heer v. d. Hoeven wel
het uitschakelen der Xcdcrlandschc
jurisprudentie over de doorgaande
vaart op de Schelde, waardoor cun
rechtsvacuüm ontstaat.
De heer blomjous hoopt op een
spoedig ingediend ander tractaat, maar
dan op een goed verdrag, waarin de
reciproeiteitsgcdachtc leidend is.
De heer v. d. Hoeven die. ozoals
gezegd, zijn rede even aanving wil»
de het tractaat niet aanvaarden, om»
dat het veel meer afstoot, dan bindt.
Hij, op zijn ouden dag, verfoeit den
oorlog, haakt naar liefde. Offers wil
hij brengen, maar zij moeten niet ons
bestaan knakken, niet een ramp bren»
gen over ons land?
Antwerpen mag nu oorlogshaven
worden. Het heelt geen schepen. Maai
zoo vroeg de heer v. d. Hoeven
is een oorlogshaven zonder oorlogs»
schepen niet als een schaapskooi zon»
der lammeren?
Morgen voortzetting!
Waarschijnlijk ook de volgende
week voortzetting!
INTIMUS
EMMABLOEMCOLLECTE
1927.
NU OP 6 APRIL.
De jaarlijksche Em>mablocm»col»
leetc zal dit jaar gehouden worden op
Woensdag 6 April. Het is cenige we»
ken vroeger dan andere jaren, doch de
bezwaren welke er in verband met de
Paaschvacantic bestonden a oor een
latcren datum, hebben het comité doen
besluiten de bloemendag op genoemden
datum te houden. Het comité ver»
trouwt wederom op aller medewer»
king te mogen rekeneïi evenals vorige
jaren.
Dames en jongedames, die hun me»
dewerking willen vcrlcencn aan den
Emmablocmcndag, kunucn zich nu
reeds opgeven aan het consultaticbu»
reau. Ged. Oude Gracht 41. Kinderen
beneden 14 jaar mogen niet aan d-cze
collecte deelnemen.
De Vrouwengroep in den Vrijheids
bond afd. Haarlem belegt Dor der.lag 17
Maart in gebouw ..Ger.o" te Schoten,
een openb^e vergadering, waarin me
vrouw Dre. v. Heerdt tot Eversberg zal
spreken over: „De programpunten van
den Vrijheidsbond."
Daarna komt „Grönninger Jaantje'*,
in costuum op bezoek om op hare aar
dige en geestige wijze ook iets te ver
tellen over de verkiezingen.
KINDERKOOR „POLYHYMNIA".
Aan het zangersfeest dat te Zand»
voort zal worden gehouden neemt ook
het kinderkoor Polhymnia" deel en
wel in de afdeeling ..Uitmuntendheid".
Voor deze afdeeling zal gezongen wor»
den op Zondag S Mei :n het „Kurhaus"*
Het verplichte koorwerk is „Een Zeeuw»
sche Jongen" van Bernard Zwcers. Be»
halve dit werk, dat met piano»j>cgelci*
ding zal worden uitgevoerd, wordt nog
een werkje a cappella gezongen.
ACADEMIE VOOR L1CHAME»
LIJKE OPVOEDING
Met het stoomschip „Patria" is op 2
Maart uit Indic vertrokken Dr. G. J.
Nieuwcnhuis.gcdclcgeerd lid van den on»
dcrwijsraad, thans benoemd tot hoog*
lecraar aan de Academie voor Lichamc»
lijkc Opvoeding te Amsterdam Op 2S
April a.s. zal hij tevens het rectoraat
van deze Academie overnemen; hij die
gelegenheid vindt eveneens de officiecle
opening der Academie plaats.
Dr. Nicuwenhuis begon zijn loopbaan
bij het onderwijs hier te lande. Na
cenige jaren in de tropen te hebben
doorgebracht, haalde '-.ij hier de Mid»
delbare Acte Nederlandsch. vervolgde
zijn sociologische en psychologische
studiën o.a. bij Prof. Westermarek tc
Londen om in Zurich te promoeceren.
Tijdens zijn tweede verblijf in Iridic
werd hij geroepen tot het bovenver
melde ambt bij het Departement van
Onderwijs. Behalve door zijn autoriteit
op paedagogisch gebied heeft hif vooial
bekendheid verworven als auteur van
het werk ..Opvoeding tot Autonomie
In opdracht van de Indische regeering
ondernam hij studiereizen naar do Phi»
lippijnen. China, Japan en Korea.
In verband met de aanhangige belang
rijke hervormingen in de koloniale on»
wijspolitiek, waartoe de heer Nieuwen»
huis den stoot heeft gegeven, is het
tijdstip van de aarvaarding van zijn
nieuwen werkkring herhaaldelijk moe»
ten worden verschoven.
Prof. Nicuwenhuis is van oordeel, dat
een goed geleide sportbeoefening eer.
uitnemende basis kan ziji voor de
volksopvoeding.
HET BELGISCHE TRACTAAT IN DEN SENAAT.
zou hij alreeds tegenstemmen omdat
de financicelc gevolgen dit was me»
de een argument van. den heer Blom»
jous niet te overzien zijn. En hij
bond de voorstandcrs»afgevaardigden
de wetenschap op het hart, dat, wan»
neer later de miilioencn, die niet in
het verdrag gefixeerd zijn, voor het
Moerdijkkanaal zullen worden aange»
vraagd, zij deze zonder morren, zon»
der tegenspraak zullen hebben tc ge»
ven.
De ingenieur de Muralt betoogde
dat technisch (natuurlijk niet in»
ternationaal»juridisch) de Schelde
geen rivier is. Daarom is het niet mo»
gelijk de „sententia declaratoria" tc
aanvaarden, die de beheerscommissie
over de Schelde alleen zal doen reke»
ning houden met de cischcn den den
strooin en van de scheepvaart. Mej dt
oovcrwerkcn, de verdedigingswerken te
gen den eeuwenouden vijand, 't water,
wordt niet gerekend. Bij arbitrage
heeft een Spanjaard of een Deen al»
leen te oordeelcn naar de „sententia".
Wij geven souverciniteit uit handen.
De minister gaat in tegen heel de Ne»
derlandsche ingenieurswereld
De kosten zijn op verschillende on»
derdeelen niet gefixeerde Wat gebeurt
er bijv. met de nieuwe werken, die
buiten het onderhoud van den vaar»
geul vallen?
Ook de heer de Muralt .Jiuivcrt".
Om de blanco»visscls, die ons land uit
handen geeft, ook waar het 't Moer»
dijkikanaal betreft. Wat de heer
Heemskerk in de Tweede Kamer over
de sluizen van het kanaal zeide, raakt
„kant noch wal".
De heer de Muralt eindigde zijn re»
de met te zeggen, dat aanneming zou
zijn een slag in het aangezicht der
Zeeuwen. Deze zouden in dat geval
goed doen den fieren leeuw uit hun
wapen te vervangen door een geit.
i De heer Blomjous gevoelde de
gevraagde offers als heel, heel groot.
Offers, die ons land tegenover België
niet behoeft te brengen. Daartoe is
ons volk rroch moreel, noch juridisch
gebonden.
Het tractaat, zeide de Til'ourgschc
fabrikant is niet in een gezonde at»
mosfeer tot stand gekomen. Een klein
bewijs? Altijd, en met de meest
schoonc gevolgen, beeft Nederland de
afwatering van België door Noord»
Brabant geregeld. Waarom moest
thans in het tractaat een gemengde
commissie van Toezichtleidend wor»
den? Is dit niet bewijs van ongeraoti»
veerd wantrouwen in ons land?
PROFESSOR WERNER
SOMBART.
Zijn komst te Haarlem.
Men schrijft ons:
Dank zij het initiatief van de Haar»
lemsohe Handelsschoolvcrecn g;ng ,.Die
Raecksc" komt de volgende week
Prof. Werner Sombart u,t Berlijn, een
man van groote bekendheid op het ge»
bied der economische wetenschap in
Europa, te Haarlem spreken met als
onderwerp: ..Das Wirtschaftsleben der
Zukunft".
Velen zullen het op prijs stellen iets
meer van dezen bekenden geleerde te
vernemen. Werner Sombart dan is
19 Januari 1863 in Ermskben (Hanz)
gcborcn%In 1882 ging hij stude-eren in
de rechtswetenschap en de economie
aan de Universiteiten te P.sa en Ber»
lijn, werd in 1S88 secretaris der Kamer
van Koophandel te Bremen, in 1890
buitengewoon hoogieeraar in de cco»
nomie te Bresiau en is sedert 1906
hoogieeraar aan de Handclshooge»
schooi tc Berlijn.
Ofschoon Prof. Som-bart op het ge
bied der cconom e heel wat heeft ge»
publicecrd. beeft hij de meeste be
kendheid verworven door zijn diep
gaande studies op het gebied der eco
nomische geschiedenis.
Een 25»tal werken, waaronder er zijn
van grooten omvang en een 50*tal tijd
schriftartikelen hebben zijn n-aa.ni c-cn
groote vermaardheid gegeven. Het
meest bekend is wel zijn rijk gedocu»
menteerd werk: ,,Der moderne Kap;*
talismus", waarvan in 1902 de eerst©
druk verscheen en waarin Prof. Som*
bart o.m. den samenhang schetst tus»
schen den handel in de middeleeuwen
en het in dien tijd opkomende kapi*
talisme. Hij tastte in dit werk de heer»
schcndc voorstelling, dat dit 'kapita»
lisme in den Middeleeuwschen handel
haar oorsprong zou vinder, aan on
zocht dezen oorsprong veel meer n
de geaccumuleerde grondrente der
grondeigenaars in de stad en ten plat»
tc lande.
Ofschoon dit groote werk evenals
Sombart's andere werken r.-iet zonder
critiek is gebleven, heeft men er toch
algemeen de groote wetenschappelijke
waarde van erkend.
Professor Sombart heeft later zijn
groo ton arbeid aangevuld door mono»
graphieën, d:c elk op zich zelf uit»
gebreide werken vormen. Zoo ver*
schenen in 1913 Luxus und Kapita»
lismus. en Krieg und Kapitalismus, na»
dat hij reeds tevoren in zijn ..die
Judeo und das Wirtschaftsleben" eea
uitvoerige studie had geschreven over
de groote betcekenis der Israëlieten
voor de ontwikkeling van on§ maat»
schappelijk leven. Nog in hetzelfde
jaar verscheen van zijn hand: Der
Bougeois. zur Geistesgeschichtc des
modernen Wirtschaft-smer.schcn.
Velen zullen er zeker prijs op stel»
lcn Professor Sombart, die over het
verleden zulke diepgaande studiën
heeft gemaakt, nu te hooren spreken
over de economische ontw.kkeling -in
de toekcynst.
De lezing zal plaats hebben as.
Woensdag 16 Maart, 8 uur, in een zij»
zaal van het Gemeentelijk Concert*
gebouw. Dat velen van deze cenige
gelegenheid., om den beroemden hoog»
'.ceraar tc hooren sp-ckcn. gebrdk zul»
lcn maken, is tc verwachten.
Weinig animo voor aanvaarding. Vier sprekers
tegen. De heeren Henri Polak, De Muralt, Blom
jous en v. d. Hoeven voeren het woord.
9Maart.
J. J. G. baron van Voor»t tot Voorat
(R.»K.), Voorzitter der Eerste Kamer.
Vandaag is' dan eindelijk het laatste
bedrijf begonnen van het Belgische
tractaat, eigenlijk, maar minder juist
van het tractja: met België.
Het laatsteTïcdrijf.
De komende dagen zijn belangwek»
kende dagen, de dag der beslissing over
het ontwerp zal een historische dag
arijn.
De Senaat verkeerde in die stemming.
Het werd duidelijk, naar binnen en
naar buiten.
Buiten de Kamer, op het stille Bin>
nenhof veel menschen. die belangstel»
lend het binnengaan gadesloegen van de
Senatoren, verschillende persfotografen
die de heeren en hunr.c dames poogden
te „nemen" en last not least zagen wc
ook een volijverigcn filmman van Poly»
göon te Haarlem manocuvreeren met
een moeilijk te hanteeren instrument.
En binnen?
Binnen een plechtige sfeer. Men was
onder den indruk van het gewichtige
besluit, dat de Kamer te nemen stond.
Bovendien het bleek uit de be»
langstelling. Nog nimmer was de pers»
tribune zoo vol. nog nimmer de belang»
stelling op de gereserveerde tribune
zoo groot, nog nimmer in de officicele
«fdccling zoovele autoriteiten.
Daar merkten wc de ambtenaren van
Buit -nlandschc Zaken op. die ook in
'de Tweede Kamer de discussies volg
den: de heeren Beclacrts van Blokland.
Prof. Francois, Dr. Nederbragt en Mr.
Bcuckcr Andreac. Voorts een hoofd»
«nbtcnaar van Waterstaat Mr, Schön»
fcld, regelmatig één of meer Kamerle»
den en dan ccn vertegenwoordiger van
het Engelschc gezantschap een ro»
buste John Bull-figuur en vertegen»
woordigers van het Belgische gezant»
setup w.o. de kanselier, de heer Borre»
muis. die heel den dag door ijverig aan
tekeningen maakte.
Achter de regccringstafcl zaten de
ministers van Karnebeek, de Geer.
Donner en voor ccn gedeelte van den
dag. de heer Laijbooy.
Wij zullen, waar de argumenten steeds
weer dezelfde zijn ook de argumen»
tcn»vóór zullen niet onderscheiden zijn
A an die wij steeds weer van den mi»
uister en sommige voorstanders hebben
gehoord de redevoeringen der sprc»
kers niet op den voet volgen (dat zou
werkelijk eentonig worden) maar sa»
menvatten.
De heer Henri Polak een spreker
naar wien de Kamer altijd gaarne
luistert begon met een opmerking,
die bij vele der Kamerleden, welke zich
nog tegen het verdrag hebben uitge»
sproken, weerklank zal gevonden heb»
ben. Hij begon met uit tc spreken, dat
zijn verzet tegen het ontwerp in geen
enkel opzicht ingegeven wordt door
antipathie of animositeit tegen het Bel»
gische volk of België. Hij pleitte voor
een goede verstandhouding. Maar zette
voorop als algemcenc overweging, dat
deze alleen groeien kan in een sfeer
van reciprociteit.
Is de materie moeilijk? Er zijn velen,
die niet door den nevel en de dreiging
kunnen heenzicn. Maar de heer Polak,
die van den aanvang af de kwestie met
eigen oogen had willen zien. vond haar
hcusch niet zoo moeilijk. Ook niet lig»
gende buiten het begripsvermogen van
ons volk. De zaak is eenvoudig zei
hij deze: wij zijn aangewezen om
België oorlogsbuit tc verschaften. En
daartoe wenschte hij niet mede te
werken.
Mr. H. Smeenge (V.-B.).
De heer Blomjous zag het verdrag
evenzeer in die sfeer ontstaan. En wil»
de daarvoor ook niet wijken. Ook deze
Brabanter geloofde niet dat ons volk
de groote concessies ooit in het ver»
drag zou hcobcn gelezen, wanneer er
niet de- dreiging vjn Hijroans en het
annexionismc geweest was. Een drei»
ging. die gccncrlci grond .'.ad, zoo wei»
nig dat Wilson zeide niet te begrijpen
boe Hijmans tot zijn wenschcn kwam.
Dit gebrek aan begrip was op zich zelf
reeds voor den heer Blomjous ccn re»
den om tegen te stemmen. Er is indcr»
daad niet de minste reden om toe te
geven aan het Belgische annexionismc.
Prof. Dr. D. van Embden £V.-D.).
De discussie van den eersten dag was
eenzijdig. Alleen aanvallers van het
tractaat zijn aan het woord geweest.
Maar klemcmnd was hun bctoog.Had de
minister het in Tweede Kamer niet
gemakkelijk, nog ongemakkelijker zal
hij het in den Senaat hebben. Immers
bij de vele argumenten, die de Tweede
Kamer tot haar beschikking had. was
als zeer sterk sprekend argument nog
toegevoegd bet feit der aanneming in
de Tweede Kamer met een uiterst ge
ringe meerderheid een meerderheid
daarenboven die geen meerderheid zou
geweest zijn waren de 3 afwezige hce»
ren niet ziek geweest. Dit feit spreekt
te meer, nu het tractaat de heer v.
d. Hoeven betoogde het terecht dat
men zou willen sluiten, van haast nog
meer beteckcnis is dan de Grondwet,
omdat het niet»ccnzijdig is. En voor
verandering van de Grondwet vraagt
de Grondwet zelve 3/4 deel van de
©temmen.
De indruk, dien de eerste vergade
ring heeft gemaakt is wel allereerst
deze ccn indruk, dien de Kamerle-
den. welke aan het woord geweest zihr.
openlijk hebben uitgesproken dat het
onderwerp vo'komen is uitgeput. Nieuw
alleen is misschien de grocpeering der
argumenten. De minister heeft in de
Kamer alleen met overtuigden tc doen
Toch zal bij de kracht der argumen
ten moeten ondervinden, haar breken
7a' en kan hij niet. Hij zal de argumen»
ten njoeten aanhooren tot het moment
Üer stemming.
Daarover zeide de heer Polak nog het
een en ander, dat men „hartig" noc»
men mag.
Toen hfj het had over de gevolgen
voor dezen tijd van den inhoud van
het tractaat van 1839.
De heer Polak, die het Belgische trac»
taat vooral van den cconomischcn kant
bekeek, legde sterk den nadruk op den
duur van ccn wijziging in het tractaat
van 1839 om daarmede te doen besef»
fen van welke betcekenis ccn wijziging
thans is. Hjj herinnerde daarom aan
het, voor ons economisch leven even»
zeer niet op alle punten ounstigc ban»
delstractaat met Duitschland. Maar van
dit tractaat kan men nog de hoop
koesteren, dat ons land er eenmaal af»
komt. Het Belgische tractaat echter is
een vredesverdrag. Dat heeft geen tijde»
lijk karakter, het wordt, hoopt ieder,
voor eeuwig gesloten. Men zou er al»
leen door ccn oorlog kunDCn afkomen.
En wie wil nu toch oorlog met België?
Immers niemand.
Moeten wij. vroeg de heer Polak, als
logisdh gevolg van de verdragen van
1839 tot verdere concessies nu over»
gaan? De' beer Polaik beantwoordde
deze vraag met een duidelijk ..neen".
In tegenstelling tot den minister.
W. de Vlugt (A.-R.),
Burgemee»ter van Am»t«rdam, en
F. M. W-baut (S. D. A. P.)
