OM ONS HEEN
HAARLEMS DAGBLAD DINSDAG 15 MAART 1927
No. 3642
VAN CAUWELAERT EN DE VOETBALLERS.
Van Cauwelaert
De burgemeester van Antwerpen, van
Cauwelaert, is niet de eerste de beste
vat daarmee bedoeld wordt, begrijpt
dadelijk iedereen ofschoon het taalkuu*
dig een zonderlinge uitdrukking
omdat van Cauwclaert zonder twijfel
tot dc eersten en tot de besten behoort.
Wij in Nederland kennen hem wel
hij kent ons laad. daar hij hier vaak ge*
veest is. vrij lang zelf:, tijdens den in
val van de Duitschcrs. Toen die bczoc
king voorbij was. is hij benoemd tot
burgemeester van Antwerpen (een even
belangrijk ambt ais hoofd van de ge*
meentc Rotterdam) ofschoon liïj Vla-
ming is cn dus in regecrende kringen
in België waarschijnlijk geen persona
grata. Ik heb hem ccnigc jaren geleden
ontmoet, toen de Ncdcrlandsche juurna*
listen waren uitgenoodigd om dc wer*
ken tot herstel van Wcsr«Vlaanderen
te komen zien en ons in het stadhuis
van Antwerpen een feestmaal, wat de
Belgen noemen een banket, aangebo»
den werd. Van Cauwclaert was natuur»
lijk voorzitter van de tafel cn hield bij
die gelegenheid een verbroederingsrede
in zuiver Neder!endsch, zooals wij dat
iezuiden den Moerdijk tnaar zelden te
hooren krijgen. Hij leeü toen nog altijd
op het portret, dat wij in 1914 ter gei
legenhc'd van het voorgenomen, maar
door den oorlog nooit gehouden, Taal
en Letterkundig Congzrs van hem ga*
ven. Een intelligent gezicht, omlijst door
een zwaren »rd. geestige oog en en een
gemakkelijkheid in omgangsvormen, die
bijzonder aantrekkelijk was. Zijn rede
werd zeer toegejuicht, zoowel door de
Belgen als door ons cn waarom zou dat
ook niet? Wij Nederlanders willen im
mers niets liever, dan op goeden voet
staan met onze burenJ immer raaa:
dat het middel dat dc Belgen daartoe
wcnschen toe tc passen, in Noordncdcr»
landsche oogen niet tot verbroedering
maar tot splitsing leiden moet. Boven»
cfien: toenadering is goed, maar niet
tot iederen prijs. En met de voorwaar»
den die nu dc Belgen stellen, zou ze tc
duur gekocht zijn.
Het traetaat! Ja. alwéér het tractaat.
Nog heeft dc Eerste Kamer bet niet
verworpen cn zoolang dat niet gebeurd
is. mogen wij niet gerust zijn. mogen
•vrij niet zwijgen. Gelukkig heeft het
Nederlandse!-- volk dat volkomen bc*
grepen. Hadden wij in ons staatsrecht,
zooals dc Zwitsers, het referendum
dan zou (daar is geen verschil van mee»
ring over) dit tractaat met een over»
weldigcnde meerderheid verworpen
vorder, al heeft dc T ede Kamer dat
niet begrepen. AI is het dan ook om
verschillende redenen. Dc geleerden on>
der ons zijn cr tegen, voornamelijk om
de staatsrechterlijke bezwaren nu en in
dc toekomst, sommigen ook omdat zij
niet kunnen inzien, dat de consequen»
ties van het oude traetaat van 1S39 tot
een noodlottige overeenkomst als deze
zou moeten leiden; de groote menigte,
niet in staat om dergelijke argumenten
te beoordeclen. is cr tegen omdat het
zotternij is aan een wedijverende stad
als Antwerpen dc middelen te verschaf»
fen den bloei van ons eigen Rotterdam
te knauwen. Een motief dat gemakke
lijker te zien. maar daarom riet van
geringer bcteckenis is.
Van Cauwclaert is het natuurlijk met
die N'ederlandsche tegenstanders niet
een-, en dat mogen wij hem geen oogen
blik kwalijk nemen. Hij is door zijn
a»bt verplicht, dc belangen van Ant*
werpen voor te staan en te verdedigen
cn tot die belangen behoort or.getv.-ij»
feld, dat het tractaat aangenomen
wordt. Was cr ooit schooner gelegen»
heid, om voor Antwerpen een kolossaal
voordeel tc behalen zonder daarvoor
zelfs ook maar een centime uit te ge»
ven? Hij zou we! dwaas zijn want eer
hij die kans liet voorbijgaan cn daartoe
behoort ongetwijfeld, om cr bij iedere
gelegenheid over te spreken. Het is het
cenige wat hij daarvoor doen kan, want
de beslissing ligt niet in Antwerpen,
maar in den Haag- En de Nederlanders,
zoo zal hij zeker zeggen cn terecht,
moeten hun eigen boontjes maar dop»
pen. Daaraan zijn ze dan ook nu he»
zig. Gedopt zullen zc worden, maar
naar N'ederlandsche methode.
Van den heer van Cauwelaert, dat is
over zijn persoon en zijn wenschen. zeg
ik dus geen kwaad. Integendeel. Maar
wel zal Nederland er een beetje ver»
baasd van gestaan hebben, dat hij
die wenschen ter sprake heeft gebracht
bij het feestmaal, dat aan het Neder-
landsch voetbalelftal op Zondag j.L is
aangeboden. Da brave jongens zullen
cr «elf van hebben opgekeken. Nu j*
da verbroedering tussen©n Noord en
Zuid komt bij deze gelegenheid altoo»
tc pas en is daar dan ook zeer goed
op haar plaats. Vredelievende strijd
bet internationaal karakter van dc
snort dc kloeke jeugd \an beide
Janden, die elkaar leert waardeeren en
zoo meer; ofschoon wij nooit een der»
gelijken maaltijd hebben bijgewoond,
kunnen wij ons de tafelrede wel voor»
Stellen. Ze moet langzamerhand cliche
zijn geworden, tc Antwerpen zoo goed
als tc Rotterdam.
Maar dat dc president van de tafel
cr dezen keer dc politiek bijgehaald
heeft, is toch wel ongewoon. Welis»
waar deed hij het heel voorzichtig, met
veel complimenten aan onze Neder»
landschc deugden en met vele verzeke»
ringen van vriendschap, maar het on»
derwerp zelf behoorde op deze bijeen»
komst niet thuis. Men valt zijn gasten
niet lastig met zyn aandrang naar een
beslissing, waarvan ongetwijfeld (en
van Cauwclaert moet dat weten) het
volk waartoe die gasten behooren af*
keerig is. Daarmee brengt tie gastheer
zijn misten in een moeilijk parket. Dc
jongelui onder dc spelers zullen het
betoog voor kennisgeving hebben aan
genomen, maar heeft het geen \an de
ouderen gepopeld, toen de burgemees.
ter van Antwerpen sprak? Dc moge»
lijkheid was toch niet uitgesloten, dat
onder hen ccn vurig tegenstander van
het tractaat aanwezig was cn dat deze.
nu dc gastheer zelf aldus de discussie
opende, er op inging cn ongezouten
zei. wat hij en de overgroote ineerdcr»
heid van zijn Iandgcnooten cr \an
denkt, Mei u een debat over het tractaat
voor aan dit voetballersmial! Blijkbaar
heeft de heer van Cauwelaert dit ge*
vaar niet gevreesd anders zou hij het
risico niet gcloopen hebben. Maar als
hij dan geen tegenspraak verwachtte,
was dc toespraak nog bedenkelijker.
Denkbeeldig was dc kans evenwel
niet. De tafelrede (zie elders in
dit nummer) leverde houvast ge»
noeg op. ook voor een voetbalspclcr,
die zich natuurlijk tot zulk ccn discus»
sic niet had voorbereid. Liet hij dc In»
gcwikkcldhcdcn over staatsrecht en
historie ter zijde, dan had hij toch
kunnen doen opmerken, dat wanneer
inderdaad „dc beste staatslieden van
Nederland" (aan het tractaat) ..hun
beste krachten hebben besteed of
hun zegel gehangen", daaruit nog niet
volgt, dat dc Kamers het cr mee eens
moesten zijn- En de bevolking nog veel
minder. Staatslieden, ook de beste, zijn
niets meer dan zaakgelastigden. Of zij
hun zaak goed hebben gedaan, wordt
door anderen beslist.
In ccn beschouwing in dc N. R. Ct.
van Maandagavond kunnen wij dc op»
merking vinden, dat dc heer van Cau»
welaert erkende, hoe Nederland zich
niet geheel ten onrechte „heeft gcér»
gerd" aan het Belgische annexionisme
onmiddellijk na den oorlog. Dat onvoor»
waardclijk te verloochenen waagt hij
niet. „Zoo groot is de schroom",
schrijft dc N". K. Ct„ „zelfs van gezag»
hebbende Ylamen tegenover dc Bel»
gischc nnnerionistcn. Mn deze annexio»
nisten zullen, minder talrijk maar
niet minder luid. hun dwazfc
eischcn ook na aanneming van het ver»
drag nog stellen. Zij zijn oprecht ge»
noeg, dit voortdurend aan te kondigen.
Kunnen wij van een man, die hun zoo
schroomvallig tegemoet treedt als dc
Antwerpsche burgemeester, de verzeke»
ring aanvaarden dat met de aanneming
van het verdrag alle geschillen tusschcn
Noord cn Zuid cn alle verdere eischcn
van Bcigic dood en begraven zijn?"
Het blad geeft op de vraag die het
stelt. zelf geen antwoord, maar er is
er maar ccn cn dat moet negatief wc»
zen. Immers de Belgische annexion is»
ten zullen van hun standpunt aldu» re*
denecren: „wanneer Nederland bukt
voor het tractaat. dan is zijn rug slap
genoeg geworden en bukt het wc!
dieper".
Ook dc ouderen onder onze voet-
ballers cn die in hun gezelschap wa*
ren hebben wijselijk gezwegen. Voor
een debat Ovrr het tractaat was het
daar in Antwerpen noch <je tijd. noch
de plaats. Misschien is cr aan onzen
kant wat gemeesmuild. De heer var.
Cauwelaert is dus bij deze gelegenheid
zonder antwoord gebleven. Elders :s
hem evenwel beter. dan de voetballers
her ooit doen konden, van bescheid
gediend. Namelijk door het lid
Eerste Kamer Van der Lande, die den
burgemeester var. Antwerpen naar
zijn argumenten vóór het tractaat is
gaan vragen cn daarna In de vergade
ring van onzen Senaat heeft ver»
klaard. dat hij er tegen was. Dit
des te belangrijker omdat uit dc po»
ging tot verkrijgen van de motieven
der weerpartij blijkt, dat de heer Van
der Lande zijn boofj daarvoor open
zette. Hij heeft dus den beroemden
rechtsregel „auditc ct alteram
partem" (hoor ook de andere partij)
voortreffelijk toegepast. Noch tan-,
was (of bleef) hij tc&cn het tractaat.
Laten wij ons niet geprikkeld voelen
door deze opmerking uit dc tafelrede:
/van een land, d*t om zijn politieke
bezonnenheid en °m de bijzondere
zorg waarmede het zijn prestige op
internationaal gebied steeds heeft om»
ringd. als toonbeeld pleegt te worden
gesteld, is zulks niet tc verwachten....'
namelijk niet dat „het Nederland van
1927 bet Nederland van 1920 vertoo*
chencn zou." Over die jaartallen cn
de daaraan vastgeknoopte opmerking
zou ook wel wat tc zeggen zijr.. maar
ik maak de ingewikkelde constructie
niet ingewikkelder dan noodig is cn
breng dc opmerking in ailedaagsch
N'ederlandsch aldus over: „het zou
niet netjes wezen, als jullie Eerste
Kamer het tractaat verwierp."
Wij denken daar anders over. Een
land heeft, -zelfs wanneer het in
1920 zijn hoofd in den strop had wil»
len steken (wat onjuiat is) het recht
over zeven jaar te zeggen: „nu ik
er goej over denk, wil :k maar liever
in he; leven blijven". Ook omdat wij
heelemaal niet gdooven dat mct de
aanneming van het tractaat dc geschil»
len met Belgic uit dc wereld zullen
zijn; integendeel, zc volgen daaruit en
vloeien er uit voort.
Daarom hebben wij met gnoccgen ge»
zien. dat er veel oppositie in dc Eerste
Kamer is uitgesproken cn met plezier
gehoord, dat verwerping met 30 tegen
-ij stemmen waarschijnlijk i>. Wel
dreigt er nog éé-n gevaar, maar dat !s
dan ook groot: de rede tot aanbeve»
ling van het tractaat van den Minister.
„Zou van Karncbcek". zoo vragen
waarlijk nog verstandige menschcn.
„een overeenkomst aanbevelen, die-
voor Nederland zóó nadeelig is?".
Zoo maakt men het zich gemakkc-
lijk cn geeft zich geen moeite om een
eigen mccning tc vormen. Neem aan.
dat deze Minister een groot talent, ja
een genie is op Het gebied van de
buitcnlandsche politiek volgt d-iar
dan uit, dat wij als schapen bcwondc»
rend be moeten roepen voor alles wat
by wil of zegt? Meent men soms. dat
een genie geniaal is van 's morgens
acht als hy opstaat tot 's avonds elf
als hij naar bed gaat., van 1 Januar
tot 31 December toe. onfgebroken. al
toos maar geniaal? Neen. ccn genie iï
alleen geniaal op enkele hoogtepunten
van zijp hersenarbeid, dc rest van den
tijd gewoon als velen, misschien ^clfs
wel dom (tegenstellingen zijn altijd
scherp) als weinigen.
Toen de heer van Karncbcek het
tractaat toekende, stond hij zeL
niet op een geniaal hoogtepunt. En
aan een gemakzuchtig autoritcitenge»
loof zullen de leden van de Eerste K.>
mer zeker niet bezwijken. ii hlijv
op kloeke verwerping rekenen. In weer*
wil van Van Cauwelaert.
j. c„ p.
LETTEREN E.N KUNST.
HET TOONEEL.
Pisuisse.
Jean Louis Pisuisse met zijn vjou
Jenny GJiams. en zijn pianist. Henk
Stuurop. keerde Maandagavond terug
voor het front van zijn geliefd Haa
lcmsch publiek, dat zoo heelemaal niet
stijf is. Z jr. andetha!f=jar.ge Indische
reis heeft hem vermoedelijk geen wind»
eieren gelegd, en hij z:et cr best u t
Dat hij den naam Wiisonsplein rt
geten is en het St. JanspLin noemt
hebben wij hem vergeven. Het
trouwens geen verschijnsel van een
zwakker wordend geheugen maar ee
welgeslaagde poging om dc dislocat
van onze beide schouwburgen in een
woord te combineeren. Jc moet zul-kc
directies te vrind weten te houden
Nedcrland's beste conférencier deed
deze reputatie weer schitterend
stand. Hij poetst nog altijd zijn lorgnet
cn is ..witty" zoosU dc Engelschman,
die dat zelf niet is. het noemt. De
Franschman is witty Je BritMiumorous.
Dit laatste bereikt Pisuisse ook. in zijn
zwakkere momenten. Zyn geest is en
blijft op het Fransche verfijnings»peiL
Hij heeft dezen hcelen avond eigen»
lijk maar één mop verteld, en het was
een goede. Dc rest was sprankelend
vernuft over niets.
Het is niet mijn bedoeling om een
opsomming tc gaan geven van dc hei»
jes die hij alleen zong. of die zijn
vrouw cn Stuurop elk alleen zongen of
die het trio uitvoerde. Van zijn eigen
liedjes haaiden twee oude bekenden,
Dirk Witte'sMensch durf tc leven" cn
,.Le Travail" van den onlangs gestor»
ven Franschea grootmecstcr»van»het
chanson. Xavier P.-ivas, wei weer het
grootste succes bij het publick. Vooral
in het schallende Fransche lied was
Pisu sse weer prachtig van meeslepen*
dc kracht, cn hij clcctriseerde cm po»
bliek dat hem cn zijn voortreffelijke
medewerkers geestdriftig heeft gchul»
digd. Zuiver van typeering cn schrij»
nend in zijn ironic was hij in Dirk
Witte's „Vodden", het lied var. een
voddenkoopman dat niet tot Witte's
bekendste werk maar zeker tot zijn
beste behoort. Pisu.ssc zal met dat
iied r.og vee! succes kunne» hebben;
het Is een van die Hoüandschc uitir-
gcr. van de wa-c cabarctkunst die met
de beste Fransche vergeleken kunnen
worden. Het leeft.
Natuurlijk wijdde hij een woord var
weemoed aan Dirk Witte, die in den
houthandel is teruggekeerd en releveer»
de dc h3ndcisncig.-:gen Tc zich tijdens
zijn afwezigheid bij de Nedcrlan-Jschc
dicbtcr»zangcr.s hadden gemanifesteerd,
maar niet :n aHe gevallen tot intrede
in den handel geleid. Collega Koos
zal hem voor deze reclame erkentelijk
zijn.
Persoonlijk had ik door langdurig
huiienlandsch verblijf. Pisuisse in eer.
jaar of acht niet gehoord. Voor mij
rs hij beter dan toen: fijner als con
férencier. veel cn veel verzorgder in
zijn persoons.-typeeringen. krachtiger in
zijn zang.... vooral navranter in zijn
droeviger liedjes. Zijn Fransche cn
Hollandsche repertoire blijft veel beter
dan het Duitschc cn vooral dan het
Engelschc. Het laatste is heel aard.g
maar hij voelt het niet zooals ccn
Brit.
Dc Biedermeier-liedjes slaagden
voortreffelijk. Mevrouw Pisuisse, die
ook met ccnigc Hollandsche i cd jes"
veel succes had gehad evenals
trouwens Stuurop zag er onweer»
staanbaar uit in haar BiedermeierSche
kleedij. Maar tot het mooiste van den
avond reken ik dc Fransche straatliede»
ren door het trio gezongen, waarbij
Stuurop het orgeltje cn Pisuisse dc
guitaar bespeelde.
De ovatie aan het slot was hartelijk
en welverdiend. Jcan Louis en dc
zijnen kunnen hier gerust weer spoedig
cn vaak terugkeeren
R P.
JULES SCHüRMANN. t
De Parijschc correspondent van dc
N.R Ct. meldt:
Jules Schürraan:,. de broer van
wijlen Willem cn Joseph, den impre»
sario. :s hier, waar hij dc laatste jaren
woonde, overleden. Van hem is een ge*
dichtenbur.de!: L' t dc Stilte, versche»
nen. Tevoren had hij als zanger aan
N'cdcrlajidichc opera-onderne mingen
meegewerkt.
TENTOONSTELLING
HENRIëTTE MARCUS IN
KUNST ZIJ ONS DOEL.
Op dc gewone exposities dezer ver»
eeniguig vonden wij zoo nu cn dan
van mcj. Marcus wel opmerkelijke ihn
gen die door zekere frischheid cn onbc»
vangenbeid opvielen. Nu houdt zij een
cigc® tentoonstelling en... geeft Z'CH
eigenlijk daarmee tc veel bloot, want
haar potent e is nog niet van dien aard
om dat tc kunnen doorstaan cn zij
heeft door het meer in het quantum
dan in dc keuze te zoeken, dc zaak
nog verzwaard. Wij zuilen straks zien
dat de jonge schilderes over elementen
beschikt waaruit kunst ontstaan kan,
maar moeten eerst constatccrcn dat
zij zich in verschillende opzicht ver»
grijpt aan dingen die ver boven haar
greep van vandaag nog liggen. Dc por»
trcttcn (een olieverfportret van Mr.
M; ccn getcekend hceren*portrct bij
het raam) zijn zeer zwak, zoowel
technisch als in typeerend opzicht, cn
dc groote naaktfiguur die dc Beatrys»
legende, in Boutens' verzen ter veront»
scnukliging aanvoert, is ook een
schrale worp naar een groot gegeven
Dat zij een groot aantal vrij onbedui»
dende schctsboekblaadjcs omlijst, en
exposeert wil ik uit mercantile over»
wegingen aanvaarden en er geen over»
schatting der artistieke prestatie in
zien: inderdaad moet een exposant te»
genwoordig voor*iedereen*wat mede»
brengen. Maar het verhoogt den to*
taa!» indruk van het gehalte natuur»
lijk niet.
Doch nu we ons hart bevrijd heb-
ben van deze ernstige bedenkingen, is
het aantrekkelijker bezigheid de licht*
zijde van deze expositie op te zoeken.
Die vindt men in.... dc jeugd der schil*
deres. Die jeugd maakt haar gevocJU
ger voor de fijne atmosferische licht»
werking in het bosch. boven de huizen,
tusschen de muren, dan dat zc haar
capaciteiten verleent om het wezen
van oudere heere-n psychisch*picturaal
tc doorgronden. Waar het licht speelt
en bet leven zonnig is. vindt zc fijne
harmorxeén. die haar bet best liggen»
daar geeft zij ccn kleur die meer is
dan verf uit het tubetje cn is het werk
charmcercnd en goed. Zóó zijn dc zoo»
lichtstudie met dc Pomp (do 10). ccn
aquarel met Haarlemschc geveltjes
(no. 6), ccn Dooiweerstudic met ge*
cht op afdakjes (r.o. 27), een groote
brcede Duinstudie (13) cn dingen uit
den Haarlemmer Hout (no. 6). Op de
Kopstudie (no. 8) van Naomi, komen
dan dezelfde verfijndheden terug, cn
het kleine schilderijtje mei het Brug»
get je aan de Zandvoortschclaan ccft
dan nog eens volop het levenlustige
pittige noteeren waartoe mcj. Marcus
it. staat is.
Dc jonge schilderes, die dc Am
sierdamsche akademie bczocb; bij
Prof. van der Waay cn daarna tijden
het bestuur van Prof. Derkindcrcn
daar ccn doge had. zal. wan
neer zij met de gaven, die
haar eigendom zijn, iets serieus' be rei*
ken wil, nog duchtig hebben tc studec-
ren. Het is te hopen dat zij zdve dat
ook zoo begrijpt, want zij heeft iets in
ich dat haar de belangstelling voor
haar werk doet verdienen. Maar met
.i»pcu»près bevliegingen van het gewo*
slag schilderdames zal zij moeten
breken, van den grond af zich con»
structicf moeten verstevigen cn lie
er twee schilderijen in een jaar ma»
kenfi die van a tot z verantwoord zijn,
dan vier cn fwinitg pogingen naaralic
windstreken in het werk stellen, die.
per slot. geen voldoening geven. Con»
ccn tra tie cn ernst, mejuffrouw! Het
leven :s geen lolletje, cn dat van den
kunstenaar die schildert, is cr een van
.hard labour". Ik ben blij dat ikzelf
r nooit toe veroordeeld ben.
II DE BOIS.
UITGAAN
GEORG KULENKAMPFF
Onder auspiciën der Conccrtdircctie
Ernst Krauss zal Georg Kulcnkampff
weer ccn tournéc door Nederland ma»
ken. 29 Maart speelt hij te Haarlem met
t Conccrtgcbouw»Orkcst onder leiding
in Willem Mengelberg.
KAMERMUZIEKAVOND
TOONKUNST.
Dc 5c (ta&tstc) Kamermuziek avond
der Mij. tot bevordering der toonkunst
1 plaats vinden. Donderdag 17 Maart
in den Stadsschouwburg.
De bekende Haarlemschc pianist, Ka»
rel dc Jong. zal zich op dezen avond
doen hooren met uitsluitend ccn Beet»
hovenprogramma
Daar Karei dc Jong een Beethoven
rtolkcr hij uitnemendheid is, staat het
kunstlievend publiek een jvond vol
kunstgenot tc wachten.
LEERLINGENUITVOERING
E. A. CATS
Op Zaterdag 18 Maart zal dc bekende
ioolleeraar E. A. Cats zyn ja-irliiksche
Leerlingen Uitvoering geven in dc bo»
vcnzaal van het Gcm. Concertgebouw.
Ifct programma vermeldt zeer aar»
éigc stukjes voor viool cn als ensemble»
nummer het piano-quintet van R. Schu»
mann.
Dit laatste werk wordt slechts zelden
uitgevoerd cn het is dus zeker dc
moeite waard dit nu te hooren.
GEM. ORGELCONCERT
Op het 10de Gem. Orgelconcert in dit
seizoen, door George Robert tc geven
op Vrijdag 18 Maart, zal de bmpiste
R093 Spier haar medewerking verlcenen.
Wie zich nog herinnert het groote
succes, van het Orgelconcert op 12
Maart 1926. alwaar deze kunstenares
eveneens optrad, zal dit concert, dat te
ens het laatste der Gcm. Orgclcor. r»
ten in dit seizoen is, zeker niet wil»
len verzuimen.
Het programma vermeldt ditmaal
uitsluitend Fransche composities.
STADSNIEUWS.
VOLKSUNIVERSITEIT.
Lezing over de Zui»
derzeewerken.
In het gebouw van den Ned. Protes»
tantenbond heeft Ir. O. J. P. de Blocq
van Kuffeler. hoofdingenieur der Zui*
derzeewerken, voor dc leden van de
Volksuniversiteit over deze. voor Ne
derland zoo zeer belangrijke werken
Maandagavond gesproken.
Spreker begon met cr op te wijzen,
dat door dc droogmaking, dc bebouw*
bare grond met tien procent zal toe»
nemen.
Vervolgens gaf hij zeer uitvoerig de
cschicdcnis van de plannen tot droog»
making. Als cr groote werken worden
uitgevoerd, zei spreker, moet in de
eerste plaats worden onderzocht, of ze
economisch wenschelijk zijn cn of men
over dc middelen beschikt om ze uit
tc voeren. Reeds Simon Stevin had een
plan tot drooglegging, maar de midde
len om het plan uit te voeren ontbra
ken. Nadien zijn er nog vele planner
geweest, groote zoowel als kleine. Het
eerste serieuze plan was dat van van
Diggelen in het jaar 1849. Maar dit
plan stuitte op groote bezwaren, voor
al in verband met de afwutcriing v
den IJsel.
Een ander belangryk plan was het
plan»Leemans. (18661877).
Dit leidde zelfs tot de indiening van
een wetsontwerp, dat echter door de
rcgccring weer werd ingetrokken
Al de verschillende plannen deden
ccn chaotischer toestand ontstaan cn
het Fricsche Kamerlid Buma was dc
eerste, die trachtte een meer econo»
arisch onderzoek tc krijgen. Het geluk-
l'cm tenslotte de Zuidcrzceverecni-
ging op te richten.
Een meer economisch onderzoek werd
ingesteld.
In het bijzonder werd In verband
hiermede door den spreker gewezen
op het vele werk van oud»ministcr Le'.v.
die het na jaren arbeid eindelijk in Ju»«
1918 zoover wist te brengen, dat de-
wet tot afsluiting en droogmaking word
aar genomen.
Het is dus we! ten lange geschic 'enis
■geweest, zei spreker. Toch kar» hier
riet gesproken worden van lakschhcid.
Integendeel. Trouwens dat blijkt ook
wel uit het feit. dat net ontwerp in
een zeer moeilijken tijd werd aange
komen.
In 1920 werJ reeds met dc werken
begonnen, maar dc na»oorlogsche crisis
was in 1922 zóó gestegen, dat dc regee»
ring geen vrijheid vond. veel geld voor
dc uitvoering der plannen beschikbaar
tc stellen. In 1925 werd het werk ech
ter weer met kracht aangevat. Thans
rijn dc eerste acht jaren bestemd voor
dc afsluiting van dc Zuiderzee.
De spreker besprak uitvoerig de bc»
ngriikheid van den afsluitdijk, die
Noord'HolIand met Friesland zal ver»
binden. Deze 30 K.M. lange dijk zal een
breedte krijgen van negentig meter en
cr over /uilen een spoor» cn ccn ver
keersweg komen. Alleen voor het aan
leggen van dezen dijk zullen veertig
millioen kubieke meters grond verwerkt
moatcn worden.
Ook de samenstelling van den dijk
erd besproken. Deze moet zeer stevig
/ijjl met het oog op het getij. De hoog»
Ij van den dijk wordt zoo, dat zelfs dc
grootste stormvloeden geen gevaar op
kunnen leveren.
Zeer duidelijk werd verklaard dc in»
!oed. die dc afsluiting op den water»
stand in cn buiten het afgesloten gc»
dee'tc zal uitoefenen. Hier cn daar
zullen de dijken versterkt moeten wor»
den, terwijl ook sommige havens ver»
beteringen zullen moeten ondergaan.
Een zeer belangrijk gevolg van 'e af»
Juiting zal zijn, dat het water van het
tc maken IJsc'.mcer op den duur zoet
zal worden, waardoor dc zecvisscherij
tot ondergang Is gedoemd. Daartegen»
over stuat dat verwacht mag worden,
dat op den duur een zeer belangrijke
zoetwatcrvisscherij kan ontstaan. Ver*
andering zal moeten worden gebracht
in dc militaire defensie cn ook dit zal,
ven als het vervallen van de zeevis»
cherij. groote onkosten met zich bren»
gen. Daar staun echter groote voordec»
len tegenover. Het groote boezemwater
zal in droge tijden water kannen leve
ren aan het omliggende poldergebied,
at aan de veeteelt ten goede koirt.
Ook de afwatering van de omliggen»
de landen zal niet meer worden bclcm»
merd. zoodat overstroomingen voorko»
men zullen worden. Het boezemwater
namelijk zoo groot, dat het zeer veel
overtollig water zal kunnen bergen. Een
niet minder belangrijk voordeel is. dat
dc zeedijken nu niet meer als zoodanig
behoeven dienst tc doen. Gevolg, een
geweldige besparing op het onderhoud.
Uit ccn cn ander blijkt wel, aldus sprc»
ker dat men hier met een economisch
werk te doen heeft.
Vervolgens werd overgegaan tot dc
bespreking van dc inpoldering.
De droogmaking van de vier ontwor»
pen polders zal veel geld kosten, maar
ook hier kunnen weer belangrijke voor»
dcclen tegenover worden geplaatst, die
dc uitvoering van het werk zeer zeker
wettigen. Voor dc uitbreiding van on»
zen landbouw voor dc opvoering van
dc productie cn voor verschillende tak»
ken van arbeid Is dc uitvoering van
het grootste belang.
In dc nieuwe polders zullen uitge
breide kanalen» cn wegennetten komen.
Dc wegen zullen alle vijftien meter
breed worden. Dat wil zeggen, cr wordt
voor de wegen ccn breedte open gc»
houden van vijftien meter. Zoolang die
wegen niet zoo breed behoeven te zijn,
heeft men geen grondvcrlies. daar de
verpachting van de bermen heel wat
opleveren kan.
Dan moet er op gerekend worden,
dat dc eerste zeven jaren het drooggc»
Jc gedeelte nog niet voor land louw-
doe le inden geschikt is. Maar toch zal
dc grond in die zeven jaren niet geheel
waardeloos zijn Cn ieder jaar naar
schatting nog ccn 95 millioen opbren*
gen.
Bij ccn vergelijking van baten cn on»
kosten kan worden geconcludeerd, dat
het groot« werk. dat thans in het bc»
"■ang van ons land wordt uitgevoerd
(ten economisch verantwoord werk is
Tenslotte werden tal van lichtbeel
den vertoond met betrekking tot de
reedv uitgevoerde werken. Zeer interes
sant waren dc foto's die den aanleg v»jj
den dijk naar Wicringcn in beeld bneb»
ten. Het was een even intressante ais
leerzame avond.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
it 60 Centa per regeL
SIGAREN
CIGARETTEN
SUPERIEUR FABRIKAAT'
TOT MATIQB PRIJZEN.
In «De ><x»ma«mate
WEGEN TE
HAARLEMMERMEER.
VERBETERINGEN.
Naar wij vernomen, ondergaat een.
gedeelte van den Slotcrwcg. een vau
dc drukste verkeerswegen in den
Haarlemmepmccrpolder, nabij den
Spaamwoudcrwcg thans een groote ver
betering. Na een goede bewerking met
keislug enz., is men met dc zware
stoomwals reeds begonnen het werk tc
voltooien. Het gereedgekomen gedeel»
te ziet cr inderdaad prachtig uit en zal
het drukke verkeer met auto's, motor»
rijwielen enz. over dezen weg ongca
twijfeld in ruime mute ten gocdo
komen.
Zou deze wegvcrbctering misschien
nog een tijdelijke maatregel zijn in af»,
wachting van dc tenuitvoerlegging van
het groote wegenplan tc Haarlemmer»
meer? Hoe dit /ij. door de prijzens»
waardige zorg van het Polderbestuur,
dat niet ten onrechte een zaak van
wijs beleid acht om zelfs op dc gepro»
jectccrdc primaire wegen de noodzake
lijk gebleken onderhoudswerken voort
tc zetten, worden ook met betrekking
tot het zoo goed mogelijk berijdbaar
houden van de wegen telkens nieuw©
maatregelen genomen, die voorzeker
zijn toe te juichen cn duidelijk het bc»
wijs leveren, dat het polderbestuur niet
stilzit om voorshands aan dc wegen
nog tc doen wat redelijkerwijs moge»
lijk is
MIDDELBARE TECHNISCHE
SCHOOL.
Verschenen is het verslag van den
toestand der Middelbare Technische
School over het jaar 1926: Het jaar bc»
gon met 307 leerlingen. Gedurende de
tweede helft van den cursus 1925-26
werd 1 leerling tot dc school tocgcla»
ten cn \cr!ictcn 15 leerlingen dc school.
Op 31 December telde de school totaal
347 leerlingen. Er behaalden 51 leer»
iingen het diploma Tot dusver zijn to
/amen 131 einddiploma's toegekend.
Verscheidene gest henken werden wc»
der ontvangen Het verslag is verlucht
met verschillende kieken uit de school.
PERSONALIA
De heer H. J. L. Voet», alhier, gc»
diplomeerde van dc iifd. Weg» cn W'a»
terbouwkunde der Middelbare Tcchni»
schc School tc Haarlem i>. benoemd tot
technisch employé bij dc Dcli-Spoor»
wcgmaatschappij tc Medan (Sumatra).
VOOR „HET BROKKENHUIS"
Ten bate \an dc Verecniging „Het
Brokkcnhuis" werd Maandagavond in
het gebouw- van den Haart. Kegelbond
in dc Tcmpclicrsstra.it ccn gezellige
avond gegeven, die uitstekend geslaagd
mag genoemd worden en waarvoor veel
belangstelling bestond
Dc opbrengst was dan ook /ccr bc»
redigend. naar dc secretaris, dc heer
P. J. Mulder in den loop van den avond
mdedeeldc: ongeveer f 150.
Spr. maakte van eze gelegenheid gc»
bruik om ccn beroep tc doen op den
voortdurenden steun cn dc medewer»
king voor „Het Brokkcnhuis" cn tc»
vens dank tc betuigen aan allen die tot
het welslagen van den avond hadden
medegewerkt.
Dit was in dc eerste plaats dc heer
Joh. M. Schmidt, die als programm dei»
der optrad cn wel bewees Jat hij cr
slag van heeft ccn publiek aangenaam
bezig tc houden.
Hij vertelde anccdotcn. trad met den
heer liemsing, die zelf <>ok ccn voor»
dracht als „cavalier seal" ten heste gaf
in ccn écmbcdrijfsapelletjc op cn zorg*
dc in 't algemeen voor ccn goeden gang
van zaken.
Natuurlijk behoorde tot zijn taak ook
het aankondigen der optrcvlcnden.
Dit waren: Ineke Stobbink en Llni
Kroon, die ccnigc muzieknummers voor
viool cn piano ten gchoorc brachten;
mevrouw van Ecs. uit Rloconendaal die,
op artistieke wyze door mevr. van
Hees begeleid, van möoic zangnummers
deed genieten: M dames die onder lei
ding van mej. Truus van Geldcrcn, aar*
dige oud'Hoilandschc dansen met zang
uitvoerden cn last not least de
heer cn mevrouw Zwang, die op dc
an hen bekende, d.w.z. even beschaaf
de als artistieke wijze, een -ijftal IIol*
landschc cn Engelschc liedjes ten beste
gaven.
Alle uitvoerenden oogstten gul ap»
plau»; de 14 dames cn dc heer cn me-
rouw Zwang werden genoopt tot een
bisnummertje
Dc Hecmstcedschc H. P. G. Band
verzorgde uitstekend het muzikale gc»
dccltc van den avond.
Dat tusschcndoor menig lansje werd
gemaakt spreekt van zelf.
Dc avond heeft geheel aan zijn doel
beantwoord.
GEVONDEN PIEREN EN
VOORWERPEN
Terug te b-ekoraen bij: A. Tertiorst, de
Clcrcqstraat 89, tTaon-atw/nncniej;!T. v.
Amerefoort, Cheribonstraat 12, Schoten,
broche; !L. van Leeuwen. Bcck?se<vg 6 rd.,
rwart hondje; A. A. da Kruyf, Gasthu-is-
aao 144. halsketting; J. Bouman. v. Zee
{•kmtmt 6, kinderhemd schoen; Derks,
Bisschop Ottoatraat 7. heerenhandeehoen;
J. Mulder. LexlsoheraaTt 9*. hondenhals-
arnd me; penoi'-ng: p. de Vogel. Fj>aan
woudeniraat 52 rood. rijw>Ihandbcseher-
mcr; M. <le Jong, Ben Viljoenstraat 6,
hondje t-.'kkel); F. Coole, Oo^tvest 82.
w< IV -'- A. L fatruf 7.
witte por-. E u i: l-uTcau SmeGe-
straat, R. K Kerkboek.
