Haarlem's Dagblad | 1927 | 18 maart 1927 | pagina 9

HAARLEM'S DAGBLAD

OM ONS HEEN

Souplex

ritr.Paki',an 75 ets

1 Zweedsch
Staal

VRIJDAG 18 MAART 1927 ERDE BLAD

No. 3645

F.EN EN ANDER OVER ESPERANTO.

Er zou op dit
ogenblik geen bij»
.oudere reden bc»
>taan om over Es»
pcranto te schrij»
a, wanneer niet
I een Congres voor
die taal op komst
was in Mei. Een
commissie, wi

n de heer A.
Rutgers secretaris
bemoeit zich
met de voorberei
ding; een groot
aantal personen
in Haarlem en
omstreken heeft
de uitnoodiging
om zitting te
nemen in het ccrc
comité aanvaard.
In Nederland bc»
staan drie vercc»
nigingen tot bc»
A. RUTGERS, studccring en bc»
vordering van
Secretaris van de Esperanto, name»
Commissie tot lijk de Nederland»
voorbereiding schc Esperantisten»
voor het Esperan» vereeniging. Ia es»
tOiCcngres te tanta cstas nia
Haarlem Nederland Kata»
liko en de fede»
Ticio de laboristoj cspcrantisto. uit
welke namen men de vereeniging van
Katholieke esperantisten en de arbei»
dcrs»espcrantistcnverccniging zonder
moeite zal herkennen.

Esperanto is niet de eerste wereldtaal
waarvan wij hooren. Er zijn er meer ge»
wccst. Ecnigc jaren geleden hoorden
wij. dat een dichter»zangcr er een sa
racngesteld had; geen wonder dat
iemand, dien het aan verbeeldingskracht
niet hapert, droomt van één enkele taal.
die zou worden gesproken van Wladi»
wostock tot Kaapstad en door iedcren
bewoner van onzen aardbol zou worden
verstaan. De gedachte is verlokkelijk.
Breid die uit en gij hebt den eeuwigen
vrede, omdat een oorlog haast niet mo»
gelijk is onder mcnschcn. die hunne
wenschen en verlangens, hun vreugde
en droefheid op dezelfde wijze uitdruk
ken. Maar zóó eenvoudig is de zaak
toch niet. Iedere taal ter wereld is his»
torisch gegroeid. Onze geschiedenis,
onze herinneringen, alles wat onze per»
soonlijkhcid raakt hangt er mee samen;
het is het laatste waarvan wij afstand
doen en wanneer wij door de orastan»
digltedcn gedwongen de taal van onze
Bloeder een tijdlaug niet hebben kun-
nen gebruiken, klopt ens hart sneller
als wij die tuul onverwachts weer
Jiourcn.

Verwachten de Esperantisten waar»
lijk dat zij, wanneer zij ma ir gestadig
volhouden, de studie van vreemde ta=
len die het meest voor het onderling
verkeer gebruikt worden, van Fransch,
Duitsch en Engclsch, op den duur zul»
len kunnen vervangen door die van Vo»
Japuk of Esperanto? (Jok dit is. zou ik
zeggen een utopie, omdat daarmee
schatten van letterkunde en bronnen»
studie voor velen verloren zou»
den gaan. l'ructische Espera nt is»
ten zullen dan ook wel alleen
een internationale hulptaal willen, die
onderling verkeer der naties naast de
landtaal bieden zal.

In een cncyclopaedisch artikel over
deze aangelegenheid vinden wij een
beschouwing, die in haar practischcn
zin moet worden toegejuicht. Wij nc«
men daarvan een gedeelte over.

Op drie verschillende wijzen kan men
dit doel trachten te bereiken:

1 door het opstellen van een ideale
zij het dan wellicht alleen voor het
schriftelijk verkeer Bruikbare hulptaal,
die geen gebruik maakt van ecnigc bi
staande levende oi doodc taal. maar in
plaats daarvan een soort van taabma»
thesis, met getallen, letters enz. als toe»
kens \oor de begrippen schept. Dit
ideaal, waarnaar o.a. Leibniz streefde,
is voor een niet gering gedeelte reeds
in de wiskunde bereikt, evenals ook in
de scheikunde en de muziek; het zal
echter nooit geheel bereikt kunnen wor»
den wegens de te grootc moeilijkheden,
die het medebrengt. Als voorbeeld van
een nationale taal, die zich van
tcckcns voor de begrippen bedient, kan
het Chineesch genoemd worden.

2. Er zou een doodc of levende h i s»
to rise he taal als wereldtaal kunnen
ingevoerd worden. Wegens de moeilijk»
heden van het aanlecrcn, gepaard met
die van het doordringen in de eigenaar»
digheden, gewoonten en gebruiken van
het volk. dat de taal sprak of spreekt,
schijnt deze oplossing, nog afgezien van
den ondcrlingen naijver der volken, van
den beginne af geen kans van slagen te
hebben.

3. Kan men een kunstmatige
hulptaal opstellen, waarvan de clcmen»
ten op geschikte wijze aan de histori
sche nationale talen zijn ontleend.
Dezen weg hebben moderne uitdenkers
van wereldtalen bijna zonder uitzon»
dcring ingeslagen, en om zulk een op<
lossing 3an het vraagstuk is het te
doen. wanneer thans van een wereld»
taal gesproken wordt.

Tot zoover het cncyclopaedisch ar»
tikcl.

Het was een predikant, von Schlc»
ver. die het Volapuk samenstelde en
er destijds veel s-.icces mee behaalde.
Ook in Nederland werd die hulptaal
vrij druk aangeleerd. maar op den
duur heeft zij zich toch niet kunnen
handhaver Mooi klonk zij niet. het
geen al een beletsel was. maar zelfs
wanneer de aanhangers eenmaal over
dut bezwaar waren heengestapt, von»
den zij Volapuk moeilijk en ingewik*
kcld. De allereerste cisch van een

kunstmatige taal is immers, dat zij
eenvoudig moet wezen, om een groot
aantal menschcn te bereiken. Volapuk
was het niet en daarop is zij ge»
strand. Mogelijk zijn er hier en daar

nog enthousiasten overgebleven,
maar de wereld heeft zij niet veroverd;
zoodra een wcrcldhulptaal de liefheb»
bcrij van enkelen en niet het gemeen»
schappelijk bezit van velen is, heeft
zij haar doel gemist.

Daarna kwam Esperanto, samen»
gesteld door Zamenhof van oorsprong
een Pool. Dat sloeg beter in, omdat
het veel eenvoudiger is. ook omdat
•de welluidendheid verzekerd werd.
,/De .stamwoorden van Esperanto",
zoo lozen wij in de kleine brochure
..Libera vojo tra la tuto mondo" (vrije
weg door de gchccic wereld) is voor
60 a 70 pfoccnt aan de Romaansche
talen ontleend, daardoor gelijkt de
taal op Italiaansch en heeft zij een
bijzondere geschiktheid voor poëzie
en zang. ..Uit den bovenstaanden titel
blijkt al, hoe iemand met een weinigje
Fransch gemakkelijk de beteckcnis van
den volzin vat. Libera kan niet
anders zijn dan lib re (vrij) voja
moet voic wezen (baan of weg) in
tra vindt men geen aansluiting met
het Fransch, 1 a is het onveranderde
Franschc lidwoord ,.de" en tuto
mondo kon niet anders zijn, dan
t o u 11 c monde (de gchet-lc wereld)
Ik geef toe, dat het een ingewikkelde
weg is om over het Fransch heen Es»
pcranto te lccrcn. maar haar oorsprong
maakt de hulptaal dan toch voor Ro»
maan schc volkeren veel gemakkelijker.

De grammatica van Esperanto bc»
staat uit 16 regels. Uitzonderingen zijn
er niet. Uit een beperkt aantal stam»
woorden kan men met ruim 30 voor»
en achtervoegsels ullc begrippen weer
geven. Iedere letter heeft een vasten,
on ver ander lijken klank, de klemtoon
valt steeds op de voorlaatste letter»
greep. Bovendien is Esperanto geen
doodc. «naar een levende taal. Een
taaicomitc. bestaande uit een groot
aant.il bevoegde personen uit alle lan»
den, zorgt er voor dat nieuwe begrip»
pen door in de practijk noodig gcblc»
ken woorden worden gedekt.

Laat ons in deze richting niet ver»
der gaan. Propaganda voor Esperanto
behoef ik hier niet te maken, alleen
wil ik de aandacht vestigen op het
aanstaande Congres te Haarlem, dar
gehouden zal worden in de grootc zaai
mui het gemeentelijk concertgebouw.
Bladeren wij in het lijvige jaarboek»
je. dan kunnen wc ons voorstellen, dat
er hcelwat bezoekers kunnen worden
verwacht en wanneer wij een advcr»
tcntic tegenkomen: Scheve n 1 n»
g c n, La pcrlo de la Norda Mar»,
sezons MajoȆktobre, dan zouden wc
haast zeggen: 't lijkt haast Hollandsch.
Maar zóó eenvoudig is het nu ook
weer niet. al heeft Prof. van Embden
een boekje over „het goed recht van
het Esperanto" geschreven, dat al tot
een derden druk gekomen is.

Deze hooglecraar is volstrekt niet
van mceniiig. dat de moderne talen
voldoende zijn 3oor het internationaal
verkeer. Hij vindt, dat het nog erbar»
mei ijk gaat en licht dat op deze ma»
nier toe:

„De tijd van het wereldtransport:
de tijd van de vredesbeweging; van de
3vereldkongrcsscn van diplomaten, ar»
beiders, wetenschappers: van de dui»
zenderlei snel aanwassende interna»
tionale bonden en stichtingen; van
internationaal recht en arbitrage.
Meer dan ooit wordt thans een toerei»
kend verkcersinstrumcnt op het drin»
gendst van noodc. Bij de taalbehocf»
ten zijn onze taalmiddelen wel verre
ten achter geraakt.

Toegegeven, wil ik aannemen. De
taalverscheidenheid is een groot kwaad
geworden. Wij moeten noodzakelijk
onze planeet „ontbabelcn". Welnu,
ligt het dan n»ct voor de hand, dat
inen bcprocvc. een der bestaande talen
een der „doodc" desnoods tot
3vcrcldruilmiddel te promovccrcn?

Neen. dat ware de beste weg niet.
Om twee redenen. Vooreerst, omdat,
zoo de keus on een der levende talen
viel. het handels», enz. voordeel
voor dat uitverkoren volk té groot zou
zijn om niet zóó sterk de naijver der
gepasseerde volken in het Ic3-cn te
roepen, dat de gehele poging van den
aanvang af naar mislukking zou schrij»
den.

In de tweede plaats, omdat naast
(ie bestaande, historische talen als ver»
kccrsmiddcl kunsttalen zijn opgeko»
mcu, die het in bruikbaarheid, in
„ruil"»vaardighcid, verre van de „na»
tuurlijkc" talen winnen, En die dus etc
voorkeur verdienen. Onder die kunst»
talen blijkt op zijn beurt liet Esperan»
to alle voorgangers en nakomers (tot
dusver) in doelmatigheid te overtref»
fcn".

Tot zoover wat Prof. van Embden
er van zegt: zijn betoog is natuurlijk
nog veel langer, maar.wij behoeven
niet alles over te nemen en zijn het
ook niet met alles eens. Een grond van
waarheid schuilt er zeker in zijn op»
inerkingcn: wie van zijn leven ooit, in
Fransch of Engclsch (zelfs Duitsch is
voor ons moeilijk) een meer dan alle»
daagseh onderween heeft moeten be
handelen, weet wat ik bedoel.

Voldoende reden voor niet»Esperan»
tistcn. zou ik zeggen, om er voor te
zorgen, dat het Congres ons niet ont»
gaat. We hebben nu gelegenheid om
te hooren. of het inderdaad een prac»
tisch bruikbaar voertuig van men»
schclijke gedachten is. De secretaris
van het bestuur. de heer A.
Rutgers. natuurlijk een 03~ertuigd
Esperantist, heeft er de beste \'cr»
33-achtingcn van. De tegenwoordige
voorzitter. Dr. Privat t,c Genève, de

opvolger van den stichter Dr. Zamem
hof, komt zelf op dit Congres. Wan»
neer alle Congressisten voor hui.
ideaal zoo geestdriftig zijn als R-jt»
gers. dan zal de wercld»hu!ptaal onge
twijfeld in de wereld doordringen Zijn
portret staat boven aan deze bcschou»
wing. Daaraan, noch aan de vluggc-
manier svaarop liii bezig is voor de toe»
bcrcidselcn van het Congres te zor»
gen, zou men zeggen dat hij 74 jaar is.
Als Esperanto deze eigenschap heett,
dat het zijn aanhangers jong houdt,
dan moet het hoe eerder hoe liever
overal worden ingevoerd. Deze wc»
rcld heeft aan wat \crjonging behoefte

J. C. P.

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Ctï. per regel.

Scheermesjes
worden ver
vaardigd uit
prima

co zijn ongeëvenaard

Ook in pakje* van 10 stuk* voorradig
Verkrijgbiar bij iedcren solideo winkelier.

Imp. der Cnitnlov'' KI. Iloutweg7
Haarlem i 0UU|JIBA Tel. 10625

STADSNIEUWS.

CHR. DEMOCRATISCHE UNIE

Een afdecling Haarlem.

Het oud»afdeclingsbcstuur van den
Chr. Dein. Bond, optredende als voor»
loopig Comité onder voorzitterschap
van den heer Chr. de Vries, vergader»
de Woensdagavond in het gebouw van
den Chr. Besturenbond, om tot de op»
richting te komen van een afdecling der
nieuwe partij: de Chr. Democratische
Unie. Als spreker zou optreden de Voet
uit IJmuiden. over het onderwerp:
„Waarom een nicu3\e Christelijke Par»
ij". Daar de heer Voet door ongesteld»
hcid verhinderd was aan zijn \-oornc»
men gCN-olg te geven, nam de heer J.
D. Root. uit Amsterdam deze spreek»
beurt waar. Spreker merkte op dat on»
danks de versnippering en 3-crbrokke»
ling veel is overgebleven. Namelijk bet
rotsvast beginsel.

Het is nu maar de vraag: Wat te
doen? Wel. er moet opnicu3v begonnen
worden, liet oude beginsel dat immers
in niets veranderd is, ondanks partij»
veranderingen, moet nu uitgeleefd wor»
den. De oude riebtssnoer moet uoorgc»
trokken worden. En men zal slagen als
er slechts trouw is en broederzin. Vroc»
gcr vielen wij dikwijls omdat wij ons
blind staarden op kleinigheden en de
grootc dingen daardoor uit het oog ver»
loren. Dus in kleinheid moeten \vij nu
weer beginnen. Dat hindert niet. want
alles wat groot is. is klein begonnen.
Spreker behandelde de geschiedenis
van het ontstaan van de Chr. Dem.
Unie, en besprak drie artikelen van de
concept statuten.

Deze luiden als volgt:

De Chr. Dem. Unie aanvaardt de bc»
ginsclen van Gods Woord als geldend
3 oor het persoonlijk, maatschappelijk en
staatkundig leven.

Zij streeft naar een samenleving,
waarin de gerechtigheid 3-oorvlociendc
uit 't bestaan van het Koninkrijk Gods
beter tot uiting komt dan in de tegen»
3voordige maatschappij het geval is en
hij de huidige politieke constellatie mo»
gelijk is gebleken.

Zij tracht dit doel te bereiken door:

a. voorlichting in woord en geschrift
confoim den grondslag.

b. cursusvergaderingen.

c. het deelnemen aan verkiezingen
volgens de 3vcttclijkc bepalingen.

d. alle andere zedelijk en wettelijk
geoorloofde middelen, die uit bepaalde
omstandigheden als vanzelf voort»
vloeien.

Na ecnigc discussie traden tenslotte
de aanwezigen als leden tot de nieuwe
afdecling toe.

Vertegenwoordigers uit Bennehroek
deelden mede. dat ook daar een afdce»
ling gesticht zal 3\ordcn.

VERGADERING VRIJHEIDSBOND.

De afdceling Haarlem van den Vrij»
hcidsbond h'eld Donderdagavond in
het gebouw De Nijverheid een alge»
meene vergadering onder leiding van
den voorzitter, den heer C. Sorgdra»
gcr.

De secretaris, de heer S Rijkes.
bracht het jaarverslag over 19^6 uit.
Hieraan ontlecnc» wc. dat het leden»
tal op 1 Januari 1926 321 bedroeg;
op 1 Januari 1927 3\*as dit 377, zoodat
het ledental met 56 is vooruitgegaan.

Dit jaarverslag werd goedgekeurd,
evenals het financieel verslag van de
penningmccstcrcssc. mevrouw E. van
DamCohen. Er bleek een batig saldo
in kas te zijr, van 1 274

UITGAAN.

GEM. CONCERTZAAL.

Voor de grootc spccialitcitcnvoor»
stelling van Zondag zijn door den im=
pressario Jac. Smits geëngageerd de
twee bekende humoristen Kees Pruis
in zijn nieuwe repertoire en Harry
Woodward, de koddige parodist in
zij nieuwste succesnummer Harry
als A. K. O"»jongcn. Ook treedt voor
het eerst op in Haarlem Lowiskiii. het
Russische 3vondcr en de grootc dans»
potpourri Harry en Teddy en Reneos
en Nelly. Een programma dus dat
voor Haarlem iets bijzonders biedt.

1 ETTEREN EN KUNST.

HET TOONEEL.

NIEUW LEVEN.
VERLEDEN.

De leden van de Geheel Onthouders
Tooneel Vereeniging Nieuw Leve®
hebben een bewijs gegeven van zeer
goeden smaak toen zij bij een onlangs

gehouden „referendum" met meer»
derheid van stemmen uit dc reeds ge»
speelde stukken Verleden van
Ina Boudicr'Bakker voor wcder»op»
voering in dit seizoen verkozen. Want
Verleden blijft nog altijd een der beste
stukken van het Ncderlandsche re-per»
toirc, klaar en eenvoudig in zijn op»
zet, zeer zuiver in zijn dialoog en wcr»
kelijk dramatisch in de handeling. Het
conflict in dit drama is onontkoombaar
het „verleden" drukt als het noodlot
op al de personen en heel knap heeft
de schrijfster in een beknoptcn vorm
naar het tragische slot toegeschreven.
Er is in dit stuk niets te veel en niets
te weinig. Het is wel opmerkelijk, dit
de latere stukken van mevrouw Bou»
•dier-Bakker Het Hoogste Recht
en Springvloed beneden Verleden
zijn gebleven: haar eerste stuk was een
,,coup «je maïtre".

N i c u 3v L e v e n heeft eer met deze
3'oorstelling ingelegd. Wat mij het
meest in de opvoering van Verleden
heeft getroffen, was dc stemming, dc
sfeer op het tooncel. Van alle Haar»
ic-msche dilettanten»clubs vormt Nieuw
Leven langzamerhand het meest ccn
„ensemble".Men voelt, dat deze dames
en heeren gewoon zijn met elkander te
spelen; in hun kracht en hun zwak»
heid behooren zij bij elkaar en vor»
men zij eeti geheel. Hier was nu eens
een samenspel, dat men werkelijk „af»
gestemd" mocht noemen.

Zulk een éénheid waarvoor de re
gisseuse. mevrouw SmitTer me re in
de eerste plaats hulde toekomt js
prettig om te zien en geeft aan een
opvoering een zekere artistieke waar»
de.Wanneer dc rol van den vader in
beter handen \3-arc geweest en de heer
C. Yosshard zich in de slotscène van
het tweede bedrijf meer had weten te
temperen, dan zouden wij van een
model dilettantcn»opvocring hebben
kunnen spreken.

Nog zeer onlangs zagen wij een op»
voering door liefhebbers, waar bijna
ieder op zichzelf goed speelde en
waarbij het toch bijna geen oogenblik
gelukte sfeer en stemming op het too»
neel te scheppen. En toch is die sfeer,
die stemming vooral in een stuk als
Verleden het voornaamste. Maar
ook dikwijls het moeilijkst te ver»
krijgen. De spelers moeten elkaar's
toon als het ware beluisteren om hem
goed over te nemen, zij moeten ge»
zamenlijk het tempo versnellen of
verlangzamen, doch moeten voortdu»
rend m e t elkaar spelen. En ccn te hel»
der fel licht kan soms aan het beste
spel alle amosfeer ontnemen.

Het was een genoegen te zien. hoe
de spelers van Nieuw Leven stemming
wisten te wekken. Als voorbeeld noem
:k het kleine toonceltjc tusschcn Wig»
gers en den vader, dat uitstekend 'n
toon door den heer Hagc werd ge»
speeld. Men kan geen hetere hulde
brengen dan aan het geheel en ik zou
dus ook ditmaal eigenlijk over het in»
dividueelc spel kunnen zwijgen. Maar
ik wil toch even de creatie van de
moeder door mevrouw SmitTerroere
naar voren brengen. Wat gaf zij die
wat onnoozele vrouw knap weer.
Nooit zag ik die rol door een dilet*
tante beter gespeeld. Mei. Rammeier
bevestigde den goeden indruk, dien ik
de vorige maal van haar kreeg. Alleen
is er aan haar uitspraak nog heel wat
te verbeteren. Mevrouw Yosshard1
Dijkstra gaat steeds vooruit. Het too»
necltjc op de canapé met Dolf in 1
werd dank zij het zuivere in haar
samenspel met Chris Yosshard een
der beste scènes van den a3*ond. I-.
Yosshard speelde dc rol van Herman
bescheiden, zooals het behoort En
zijn broer, de heer C.Yosshard heeft
Dolf in zijn nerveusc spanning over het
algemeen werkelijk uitstekend g«gc»
ven. Jammer, dat hij zich in de grootc
slotscène niet behccrscht. Tempera»
ment is een deugd, maar ook in de
meest hartstochtelijke scènes moet een
acteur zich in bedwang hebben. Dc
heer Yosshard gaf hier een te veel,
dat op het publiek wel indruk maakte,
maar artistiek niet verantwoord was.
Aan het dienstmeisje zagen wij, dat
ijelclheid een der aanminnige eigen»
schappen der vrouw is. Zulke elegante
kamerkatjes kom je alleen nog maai-
op het tooneel tegen. Ik vermoed, dat
heel het gezin van dezen braven boek»
houder omgevallen zou zijn van den
schrik, wanneer zoo'n „Tariteit" dc
kamers binnen was komen huppelen.

J. B. SCHUIL.

NEDERLANDSCHE OPERA.

De Directie der Ncderlandsche Opera
bericht ons, dat door haar, behalve de
reeds 3'roegcr vermelde artisten, nog
geëngageerd zijn de dames Elisc tic
Haas, Lily Koekkoek en Truus de Bruin
dc heeren Gustaaf de Loor, hcldentc»
nor, thans nog aan dc Stiidtischc Oper
te Dusscldorf verbonden: Jos. Bessc»
link. lyr(sch tenor, Joh. dc Nocker, 2e.
bariton. Joh. Icscke, 1ste Bas en Bern.
Leeuwin, bariton tevens inspccicnt.

Als 1ste solodanseres tevens ballet»
mccstcressc is geëngageerd Mcvrou3v
Gcric Folmer, als 2de solodanscrcs Mcj.
Claire dc Jongh, beiden damcs»levrlin»
gen van dc bekende danseres Mevr.
Gertrud Lcistikow.

Zooals bekend opent de Nederland»
schc Opera in het laatst van April dc
reeks harcr 30orstcllingen met de Opc»
ra Samsor et Dalila van Saint»Saens.
Yoor de partij van Samson is ge'con»
tractcerd met der, heer Charles Fontai
ne, heldentenor van dc Opera Comique
te Parijs.

Ook is voor eenige gastvoorstcllingcn
3-erplicht de vooral te Amsterdam wel»
bekende bariton, dc heer E. Tilkens
Servais, var. de Monnaic te Brussel.
Govent Garden Theater London en nu
nog verbonden aan dc Grand Opera te
Monte Carlo.

MUZIEK.

KUNSTAVOND BETTY DIJKSTRA
EN AGATHA BOX.

Een vioolsonatc van John Humphry,
vier liederen van Brahms, pius decla»
matie geven wel het recht om van een
kunstavond te spreken. Het is anders
een gevaarlijk woord en wordt va®»
wege het gewicht der zaak meestal
me: een hoofdletter geschreven, waar»
schijniijk ter onderscheiding van kun»
sten (maken). Het gevaarlijke zit 'm
nu juist in het kunsten make® met
Kunst, een geval dat zich bijna dage»
lijk \-oordoct en betrokken recen»
senten dikwijls kleine rillingen bezorgt.
Meestal gaat dit soort menschen mc-t
geheel ontspannen verwachtingen zoo n
avond tegemoet. Maar soms valt het
mee en hoort mon dingen die op
Kunst gaan gelijken. Dit is het geval
wanneer de uitvoering nog niet in. vol»
maakte evenredigheid is met het uit»
gevoerde, maar dan dikwijls de hoop
op de toekomst het oordeel lichter
maakt. Zoo geloof ik in de toekomst
van mcj. Agatha Box als violiste maar
moet haar strenge zelfcritiek aanraden
alsmede volgehouden technische en ook
muzikale training.

Haar keuze van Humphry's viool»
sonate duidt op artistiek bewustzijn,
doch Chanson polonaise, van Wie»
niawsky bcteekent een terugvallen in
'n voorliefde die zij als leerlinge gerust
mag hebben, als concertgeefster echter
maar liefst zoo definitief mogelijk moet
afzweren en wel voornamelijk omdat
dit soort composities haar stijlgevoel
bederft. Zij voelt stijl wel aan zooals
bleek uit genoemde sonate, waarvan
alleen de Giga oobeheerscht klonk en
daarom moet zij zich ontwikkelen in
ccn goede richting om de muziek te
loeren dienen en iets voor anderen te
leeren zijn.

Mcj. Betty Dijkstra is al ver gevor»
derd i® die goede richting en het
is verheugend te constatecren dat.
naarmate haar techniek zekerder
wordt, j3ok haar uitbeelding aan spon»
tanitci: wint. „Vergebliches Standchen"
en „O, liebliche Wangen" van Brahms
waren hiervan goede 3-oorbeelden. Ook
..O wüst' :ch doch den Weg zunick"
had goede momenten. De begeleidm»
gen va® mej. Cor Tcves waren over
het algemeen goed, uitgezonderd in
„O liebliche Wangen" en -,So willst du
des Armen", waarin zij het rubato der
zangeres niet 3vist te volgen.

Dc beer Grondsma declameerde
liederen van Gezelle, Alice Nahon en
een deel uit Yondel's Lucifer, vóór de
pauze.

Zijn voordracht van Vondel was zeer
goed wat accentuatie. climax en
woordnuances betreft en droeg zeker
veel bij om dezen avond tot een Kunst»
avond te maken.

HENK DIEBEN.

OM ZANDVOORTS PRISE
D'EAU.

Naar de Tel. verneemt is het n;et
waarschijnlijk te achten, dat het ge»
meentehestuur van Amsterdam zich
bij de Kroon zal verzetten tegen den
aanleg van een eigen prise d'eau door
Zand voort. Immers staat een eigen»
lijk recht van beroep van het besluit
van Ged. Staten tot goedkeuring van
het Zandvoortsche raadsbesluit voor
het gemeentebestuur van Amsterdam
niet open. Indien beroep mogelijk ware
zou de al of niet 3venschelijkheid van
de zaak in hoogere instantie aan de
Kroon en den Raad van State onder»
worpen kunnen worden. Nu de Gede»
putcerden, na overweging niet alleen
van dc Zand\-oortsche maar natuurlijk
ook van de Amsterdamsche belangen,
het raadsbesluit hebben goedgekeurd,
staat van hun besluit voor niemand
beroep open. Slechts zou aan de Kroon
gevraagd'kunnen worden door wien
obk om de besluiten van Gc-d. Sta»
ten en van den Raad op grond van
strijd met de wet of het algemeen bc»
lang te vernietigen ingevolge de Pro»
vinciaic wet en de Gemeentewet. Het
staat intusschen wel vast. dat strijd
met de wet in geen enkel opzicht aan»
wezig is en strijd met het algemeen bc»
lang zal ook bezvvaarlijk zijn aan te
toonen. Nu geen beroep moglijk is. kan
Zandvoort dadelijk aan het goedge»
keurde raadsbc-luit uitvoering geven en
het is ook wel te verwachten, dat het
met Eet oog op het komende bad»,
seizoen daartoe met den meest moge»
Üjken spoed zal overgaan. Indien be»
Toep kon worden ingesteld, zou het
verioopen van den beroepstermijn of
de beslissing op een ingesteld beroep
met de uitvoering moeten worden
afgewacht. Een verzoek om vernieti»
ging echter zou het Zandvóortschc
gemeentebestuur niet verhinderen
aan het besluit uitvoering te geven.
Alleen zou dat het geval zijn. indien
wat soms pleegt te gebeuren
daarop volgde een besluit v.an de
Kroon,' waarbij de werking van het
raadsbesluit tijdelijk werd geschorst,
hangende het onderzoek naar de
vraag of het besluit wegens strijd met
de vvet of het algemeen belang moet
worden vernietigd- Tot zoolang echter
is Zandvoort. nu de goedkeuring van
Ged. Staten is verkregen, volkomen
vrij.

SYNAGOGEDIENSTEN.

Ned. Israël. Gemeente.

Van 18 Maart af.

Sahbath: Vrijdagavonddienst bij den
ingang te 5.30 uur.

Ochtenddienst te 8 uur.

Middagdienst te 1 uur.

Avonddienst te 6.51 uur

Werkdagen: Ochtenddiensten te 7
uur. Zondag te 7.30 uur.

Avonddienst te 7.45 uur.

Talmoed Torah: Sabbath te 12 uur.
Werkdagen des avonds te 7.15 uur.
Zondagavond te 7 uur.

De diensten op de werkdagen, als»
mede Talmoed Torah, worden verricht
in het Gemeentegebouw Lange Wijn»
gaardstraat 14.

De overige diensten vinden plaats
ter Synagoge Lange Bcgijncstraat 11.

INGEZONDEN MEDEDSBbMWal

a 60 Ct*. per regel.

J. Greeve Zoon

Maison Stuttmarm
Kal verstraat 162-164, Amsterdam

Robes

Permanente voorraad
in alle maten

ONZE LACHHOEK.

Tc Manchester werd een paard, dat

op hol geslagen was tot staan gebracht
door een schooljongen die een. witte
zakdoek voor het aanstormende dier
zwaaide.

De bijzonderheid is niet zoozeer gele»
gen in het optreden van den jongen, als
wel in het feit dat een scholier een witte
zakdoek heeft.

In een Duitschc rechtbank stond een
man terecht omdat hij huwelijksbelof*
ten had gedaan aan 18 wedu3ven te»
gelijk.

Dc rechter had medelijden mei? den
man en stopte hem veilig in de gevange»

De Spaanschc schrijver Blasco Ibanez
heeft zijn villa aan de Riviera afge»
staan als rusthuis voor romanschrijvers.

Goed, maar wordt het, bij de tegen»
woordige massaproductie van romans,
niet langzamerhand tijd dat iemand eens
iets dergelijks doet voor romanlezers.

GEZONDHEIDSCOMMISSIE
GEZETELD TE
BLOEMENDAAL.

TEGEN OPHEFFING DER HUUR.

WETTEN.

In de Maart»vergader;ng der Ge*
zondheidscommissic voor de gemeenten
Benncbroek. Blocmendaai, Haarlem»
mcrliede ca.. Heemstede. Schoten,
Spaarndam en Zandvoort, werden o.m
de volgende punten behandeld:

Het wonen van verschillende getzin»
nen op de le verdieping van perceel
Benncbroekcrlaan no. 125 hei voorma»
Iige logement De Geleerde Man te
Bennebroek- waar zich bevinden kleine
kamers zonder stook gelegenheid, wa»
terloozing enz Dc bewoners wonen,
slapen, eten. koken, wasschen enz.
in 1 kamer. Het geheel is een broei»
nest voor ziekte en het brandgevaar
met gevaar voor verlies aan menschen»
levens aldaar zeer groot en bedenkelijk

Het bebouwen van de geheele open»
ruimte achter perceel Kloosterstraat
no. 4 te Schoten en wel ter hoogte
van 3.30 M. 3\aardoor 3-eel licht» en
luchttoevoer aan de omliggende per»
ceelen 33'ordt ontnomen. Aangezien
de nieuwbouw als wagenloods wordt
gebruikt, was een lagere bouw moge»
lijk.

Verder het betreurenswaardige feit
van opheffing der zoogenaamde Huur»
wetten: gebleken is dat inmenging van
overheidswege tegen verhuurders in
ons ressort nog steeds zin heeft.

CLINGE DOORENBOS.

Er was Donderdagavond veel in on»
ze stad op kunst» en amusementsgebied
te doen. Dat Clinge Doorenbos toch
een volle zaal in het gebouw van den
Protestantenbond had. bewijst, dat hij
te Haarlem ..in trek" is.

Mijn vrouw en ik zoo vertelde hij
zijn nu eens niet naar een schouw»
burg» of concertzaal gegaan, maar naar
ccn stemmiger omgeving, om daardoor
te probceren menschen te bereiken, die
liever niet naar zulke amusementszalen
gaan. Die proef is geslaagd, want in»
derdaad waren er nu velen die men
anders niet onder zijn gehoor ziet.
Zelfs Hofjes'damcs. stiekum»kn'abbe*
lend uit een zakje bitterkoekjes ont*
braken nu niet.

't Kostte nu even moeite om een vol»
maakt contact tusschen podium en zaa!
te verkrijgen. Maar toen Clinge Doo»
renbos eerst verteld had hoe zijn vers»
jes ontstaan waren en wat hij met die
levensliedjes bedoelt, kwam de stem»
ming al gauw.

En bij elk liedje steeg het succes.
Zefs werd om eenige „oude paardjes
3-an stal" gevraagd, zooals ,,'t Vogeltje
op Nellie's hoed". Hoewel er slechts
een korte pauze gehouden werd, was
de beschikbare tijd, naar blijkbaar alle
aanwezigen oordeelden, te kort.

Als de zanger en zijn verdienstelijke
begeleidster niet op hun tijd hadden
moeten letten want dc trein naar Bus»
sum wachtte niet. dan zou elk het
gaarne een uurtje later gemaakt heb»
ben.

Na dk nummer klonk een hartelijk
applaus, dat tot ccn nieuw liedje aan»
spoorde. Tenslotte gaf de zanger zijn
bekend liedje „Dc zoen" als afscheïds»
kus en verdween.

Deze volkszang»avond is uitstekend
geslaagd. Een herhaling kan aanbevo»
Jen 33-orden.

Maar tenslotte een opmerking.

Yoor het begin van den avond wer»
den in dc zaal tekstboekjes ver»
kocht. 24 liedjes in een klein boekje
voor.40 cent. Dat is al duur! Maar
bij het einde bleek, dat de zanger
slechts e n versje uit dit boekje ge*
zongen had.

HAARLEMSCHE JEUGDKERK
VOOR OUDEREN.

Men deelt ons mede. dat a.s. Zondag
10.30 uur in het gebouw van den Pro»
tcstantenbond (Jacobstraat) zal spre»
ken de heer G. A. Barger.

Deze samenkomst is bedoeld voor
jongens en mcisies van 14 tot 20
jaar.