Haarlem's Dagblad | 1927 | 29 maart 1927 | pagina 6

OM ONS HEEN

STADSNIEUWS.

HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 29 MAART 1927

No. 3654

ZAANSCHE WOORDEN.

*t Is bijna niet te gclooven, dat op
een afstand van Haarlem van ccn half
uur of hoogstens drie kwartier in diet
dagclijksch gesprek woorden en uit»
drukkingen gebruikt worden, die een
Haarlemmer onmogelijk kan begrijp
pen. En toch is dat zoo. Ik zeg niet,
dat ze voorkomen in zoo grootc hoe*
veelheid als ze hieronder volgen
Zaanschc mtnschen zijn het reizen ge*
wend cn hebben daardoor al.langza*
nierhand veel van die typische uit*
drukkingen verloren; onder de jonge»
lui vooral zijn er, die sommige woor*
den zelf niet meer kennen, maar wie
in Zaanschc families verkeert, zal
daarin al cn toe woorden hooren. waar»
van de betcekenis hein verborgen
blijft, totdat hij door een van de fami»
liclcdcn bij het aanschouwen van zijn
verwezen gc/icht op de hoogte wordt
gebracht.

Zoo kan liet heel goed gebeuren,
dat de vrouw des huizes, die door al»
lerlei tegenspoed (ziekte van het jong*
ste kind of het feit, dat zij veertien
dagen lang zonder dienstbode zat) dit
jaar later dan anders tot de grootc
schoonmaak is gekomen, plotseling vol
ergernis zegt, dat bet in de logcerku»
iner wat ousig (1) ruikt. „Ousig?" de
hoorder kijkt er van op. „Ja. ik bc*
doel duf. Ken jc dat woord niet?
Bij ons in de familie gebruikten wc het
allemaal; ik verlang naar de schoon»
maak, want 't is dof (2) in huis. echt
dompig (3)". Hier zul zij weer tot
dc verklaring moeten komen, dat het
vochtig en bedompt beduidt.

Dc deur gaat open en twee bejaarde
mcnschcn komen binnen, dc vader en
de moeder van dc huisvrouw, die har*
lelijk welkom worden gchectcn. „Durf
jc zoo maar door dp avondlucht, va*
der?" vraagt de vrouw des huizes cn
dc oude man antwoordt: „nou kind,
oori je dc waarheid te zeggen 't was
ccn hcclc in dé winds ha a 1 (4).
Je kent moeder; altijd haastig cn bang
om tc laat tc komen. Ik zeg nog: me
lieve mcnsch, hei.«ter (5) toch zoo
niet, maar jawel. „A s 't li a 1 f k c n".
zei ze, wou "k vóór achten bij dc kin*
dere weze".

„Hoor es", valt moeder in. „ik ben
nou al drie weken inzitten d (t>
geweest cn dat ben 'k a 11 a 11 k al
zat (7). Ik moet cr liccn. En hoc is
't nou met kleine Licntjc? Alweer
tjad (8) as vroeger? Och, och, wat
zag dat wicht cr stal ra mi g (9) uit.
toen 'k hier drie weke gclcjc voor de-
laas te keer was."

Men zet zich geuoegcHjk om dc la»

fel. dc oudjes het dichtst bij de
kachel, die dc huisheer wat oppookt,
omdat vader er wel van houdt, dat die
goed afstooft (10). Over en weer
wordt naar dc gezondheid van dc fa*
militledcn gevraagd cn vader vertelt,
dat hij ccn dutreis (11) gemaakt
heeft naar zijn oudsten zoon Willem:
die moest onverwacht voor zaken op
reis, maar Greet en dc kinderen had
hij dan toch gezien en gesproken. ..En
fruitig (12) dat die Grcc er uitzag!
Zc had pas een nieuwe bootjes*
ketting (13) van der man ge*
kregen. ..Ik zeg; nou. ik ken wel zien,
dat de zake goed gaan. Pas was ik hij
neef Gcrrit geweest. Die had zittc
vertellc van grootc bcstcllingc "uit 't
buitenland, voor honderd,e cn duizen»
de. Moeder geloofde 't nog, maar ik
zei: „aapicskc t (14) cn anders
niks. Ik weet van de kas.iersioopcr:
dag in dag uit gaan do wissels terug".

„Nou", vult moeder in. „hoe ken ik
dat nou vete? Van zake- cn wissels
wet ons vrouwe zoo niet al. Maar wat
ik wel zag, vader cn dat heb jij niet
gezien: 't was in huis 'n herzie (15),
niks geen glundere (16) boel. Aan
de tafel zat dc oudste jongen, van een
jaar of twaalf, denk ik. zoo'n echte
hangoor (17). nou die verbeeldde
to werke voor school, muur ie toeken*
de schcepies op 't k a p p o t o r i s 18)
van z'n schrift".

Dc Haarlcmschc bezoeker kijkt een
Jicctjc verwonderd, lli.i kan dc betcc*
kenis van sommige woorden wol uit
het zinsverband opmaken, maar bc»
grijpt zc toch niet recht. En wanneer
grootvader tot slot van het verhaal
over Gerrit en zijn familie krachtig
zegt: ,,'f is Piet met z'n blik*
kies" (19) dan is ccn speciale uitleg»
ging toch wel noodzakelijk.

Met belangstelling Informeert moe:
der hoe de vrouw des huizes liet toch
klaar speelde met haar drie kleine kin»
deren en dan zoo zonder hulp.
„Och moeder, dat j u f f c r t wél (20)
maar 'k heb gister een ongeluk gehad
met mijn mooien vleeschschotcl, je
weet wel, die van tante Jans; der valt
een mes op, niet eens hard cn zóö'n
blus er af. 'k Had wel kenne dran»
zen (21) van kwaadheid op mezelf. O
ja," valt ze zich zelf in de rede, „ik mis
ccn paraplu Heb ik jullie die geleend
toen ie dc laasto keer hier was? Of
niet?"

„Zeker, kind, maar "k docht dat va»
der die al lang ferucgebroclit had", en
een verwijtende Mik treft den schuldige

(1) duif.

(2) vochtig.

(3) bedompt.

<4) tegen wind in.

(5) jaohten.

in huis gebleven.

(7) 'k heb cr al lang genoeg van.

(8) flink cn gezond.

(9) zwakkelijk.

(10) hitte afgeeft. -

(11) vergeefsche reis.

(12) sierlijk.

(13) bloedkoralen ketting.

(14) voor de gekhoudcrij (aapjeakot)

(15) vuile boel.

(16) helder.

(17) jongen tusschcn 10 cn 20 jaar.

(18) omslag.

(19) het gold is op.

(20) gaat wel. y
±11) hard schreien.

die cr verder maar liefst het zwijgen
toe doet.

„Dan is 't goed", zegt dc vrouw des
huizes, zichtbaar opgelucht, ,,'k docht
al zoo: die is o n d e i 't p a a r d z ij n
buik (22) geraakt.' Dan vertelt zc
van dc dagen dat zc hoofdpijn heeft en
dc dokter heeft cr al poeiers voor gc
geven,'maar die helpen niet; als het
dan mp.ar stil is in huis, is het nog zoo
erg niet, maar je zult het net zien: dan
I) a 1 j a r c n (23) dc kinderen het meest
Eergister nog had Jantje ruzie met
Suus. Mij wou cr van alles af pol
len (24). ,,'t Ben zokke erge drok»
s t c v c n s" (25).

Dc familie is trouw gebleven aan de
gewoonte van vroeg eten cn dus komt
er nu een boterham op tafel. Aan den
gast wordt ccn stuk blauwe dik»
kert (26) bij de koffie gepresenteerd
en verteld, d.1t ouwe tante Grietje, die
nog icderon morgen komt aanloopcn,
altijd spreekt van k o p p i c d o cn (27)
een verouderde uitdrukking, die aan dc
Zaan niet meer gebruikelijk is.

„Zc is al vijf cn tachtig, moet je
denke, maar pas in dc laatste maande
wordt zc wat stuntelig (28) en dan
d c u n t ze ok wel wat d o o r (29). Ga
je al moeder? wat heb jc toch altijd 'n
kippedfift! Hier, neem een stuk Deven»
tcrkock, daar hou jc altijd zooveel van."

„Ncc," zegt moeder, die met een
vastberaden gebaar opstaat, gevolgd
door vader, die wel weet dat bij nu
maar liever mee moet gaan; „dat is mc
nou wat ctig (30), Nou, genacht, gc*
nacht!"

En met ccn paar hartelijke'omhel/in*
gen gaan de oudjes naar hun eigen huis
terug. Ver is het niet, Het staat even
voorbij het eerste g I o p (3l) een beetje
inwerdan (32) een echt ouderwet*
schc Zaanschc woning, met ccn tuin
aan dc Zaan cn een luchthui s. (33)

Dc straatweg langs dc Zaanstreek is
^mal cn om ten minste nog een beetje
ruimte ic roeken voor al dc auto's dje
voorbijkomen (ook veel autobussen
gaan dagelijks heen en weer) is de weg
sloot door de gemeente Koog ep Zaan
dijk dichtgegooid. Moöi is 't niet maar
't moest wel, voor de veiligheid. Als er
twee rijtuigen langs elkaar heen moes*
ten,'konden zc maar kirrie k i.r»
r i e (34) passeeren. En hoe zou het dan
moeten mot de zware vrachtwagens
van dc fabrieken en pakhuizen? Als
die voorbijkomen staat menig huis te
l i d d c r c n (35). „Kaande r c n (36)
dat zc doen," zegt grootvader, „jc
houdt jc hart vast c» toch hoor je maar
weinig van ongelukken, 't Ben beste
stuurlui op die grootc wagens.!"

Ja, dc Zaanschc taal is vol eigen uit»
drukkingen,, die vaak ccn bijzondere»
oorsprong hebben. Jammer genoeg, dat
door het drukke verkeer daarvan veel
verloren gaat, zelfs in dc dorpen, waar»
van men zegt. dat er nog het meeste
van is overgebleven: Koog aan de Zaan
cn Zaandijk. Als liet zoo voortgaat, zal
het niet lang meer duren of nie*
inand weet meer wat o r s
(prettig) bcteekênt cn dat het
niet te pas komt om samen tc
n i s tére n (37) wanneer daar an*
dere mcnschcn bijzitten. Als wij stede*
lingen om die uitdrukkingen lachen om*
dat zc ons zoo vreemd in dc opren
klinken, dan looncn wij niet tc beseffen
dat h u f t e r (38) afkomt van huiveren
cn dus wel degelijk reden van bestaan
heeft, is f I u t e r i g (39).niet een beeld*
rijke uitdrukking voor stof die dun en
dus niet voel waard is? En staan wij
niet verbaasd tc kijken, wanneer ccn
Zaanschc moeder haar kind, dat geen
zuigeling mee?' is, vermaant „om toch
niet zoo te lurken"? (40)

„O n k of e e f?" (41) zeggen de
jongens op stuwt als ze gaan spelen
cn wie het'wint mag kiezen wat hij
wezen wil Soms komt c-r ruzie. Dan
steekt cr soms ccn zijn handen ut
naar andermans knikkers cn klinkt hel
wel wat ruw maar kernachtig: „blijf
cr af met je flccken!" (42).

Of zeggen zc dat ook al niet meer
cn is deze spreektaal voorbestemd,
langzamerhand te verdwijnen voor dc
algemeen gangbare uitdrukkingen, die
misachten soms wel wat keuriger maar
ci.kwijls veel minder krachtig zijn?
Weet men niet meer, dat het kleinste
zusje. pis wakker geworden, met een
jocrwjing (43) aa:i tafel wordt gc*
zet cn onmiddellijk gaat kliederen
(44) in haar bordje?

Wanneer dat alles vergeten is. zul
len de kleine meisjes, die een der
vriendinnen met een nieuw hoofddek
sel zien, elkaar niet meer nesterig toe*
fluisteren: ,.'t hoedje des!" (45).
Dat1 zal men niet meer weten wat dc
d a g b 1 o k m a a I d c r (46) was (want
die bestaat waarschijnlijk nu al niet
meer) cn wat gisboffers (47) wa

(22) weggeraakt-

(23) lawaaimakf n

(24) aftroggelej.

(25) drukke kinderen

(26) soort van koek.

(27) koffiedrinken.

(28) gebrekkig.

(29) voortzcuren.

(30). voedend.

(31) wat terug.

(32) open ruimte.

(33) tuinhuis half boven het water.

(34) net precies.

(35) trillen.

(36) hard rijden of loopen.

(37) fluisteren.

(38) kleimer.

(39) dun.

(40) duimetrlgoa.

(41) oneven of cv en.

(42) handen

(43) roode koon van hc.t slapen.

(44) morsen.

(45) het hoedje wel

(46) dagmccsfrrknccht op oliemolen
(•1f) klci-nc' panncbock met gist.

ren, waaraan Je Je dc bor (16) kon
etc, dan zuilen de kinderen al lang
niet meer van ketteren (49) sprc*
ken, noclr dc huismoeders begrijpen
wat het 2Cg»en vól, dat haar huis er
puur jjnap (50) uitziet.

Ik zal het niet kunnen verhinderen,
maar wc! betreuren dat die aardige
ïcrmcn verdwijnen of verdwenen zijn.
Net als dc k 1 a u s s i e s (51) op
't water. Maar spijten zal bet mij wel.

J. C. P.

(48) overladen maag.

(49) gezamenlijk op straat spelen.

(50) heel helder.

(51) luchtbellen bij regen.

HET VERKEER TE
VELSEN.

NOG EENS DE
DRIEHU1ZERKERKWEG.

Ve!s«n.

.VéUtrUtk'

"Driehui*

Reeds meermalen wezen wij op dc
dringende noodzakelijkheid van een
spoedige verbetering var. den Driehui*
zerkerkweg. De uitlating van burge»
meester Rijkcns ter gelegenheid van dc
begrootingsdebatten gaf hoop, dat dc
zaak eindelijk ter hand zou worden gc»
nomen. Het is ons niet bekend, waarop
het optimisme van den burgemeester
was gebaseerd; "tot nu toe is de toe*
stand nog steeds onveranderd. Dat het
•werkelijk noodig is, dat spoedig tot
verbrccding van den weg wordt overgc»
gaan, zal iedereen, die het verkeer op
den slechts enkele meters breeden weg
wel eens heeft gadegeslagen, moeten
toegeven. Dit betreft niet alleen liet ge*
declte langs „Vclserbeck", maar ook
het gedeelte van den Rijksstraatweg
naar het landgoed. Typeerend voor dc
situatie op dat gedeelte is wel dc vol*
gendc gebeurtenis, die een dezer dagen
plaats vond. Een der bewoonsters al*
daar had eer. trapje zoodanig geplaatst,
dat het gedeeltelijk in den gang, gedccl*
lelijk op het trottoir stond. Op dat mo*
ment moesten elkaar daar twee autobus
sen passeeren. De in dc richting Haar*
lem - ijdende bus kwam zoo dicht langs
den gevel van het huis, dat het trapje
werd aangereden! De steeds grooter en
breeder wordende bussen kunnen
elkaar daar haast niet meer voorbij*
komen.

Wat het gedeelte langs „Vclserbeck"
betreft, schijnt het, dat het gcmcentcbc»
stuur met den bouwondernemer (die
een strook lungs den weg in koop
heeft) over der. voor de verbreeding bc*
stemden grond in principe tot overeen»
stemming is gekomen. Mogelijk is dit
de aanleiding geweest tot bovenaange»
haalde uitlating van den burgemeester.
Beide partijen zijn, naar wij vernemen,
bereid de noodige offers tc brengen;
als dc tijd ervoor gekomen is, zal, zoo
deelde men ons mede, het gemeente*
bestuur den weg onn den kant van „Vel*
scrbeck" verbroeden en dc bouwondcr*
nemer in kwestie voldoende ruimte
overlaten, om ook aan zijn kant dc ver»
breeding mogelijk tc maken. Maar van
een verbetering van het gedeelte van
den weg, dat gelegen is tusschcn de
weide cn den Doodweg, kan niets ko»
men, zoolang er nog niet gebouwd
wordt en van het houwen kan niets ko»
men, zoolang de Schoonheidscommissie
cn achter haar het gemeentebestuur, op
het standpunt blijft staan, dat cr langs
den weg alleen grootc en dus dure land*
huizen moeten worden gebouwd. Het
is een bekend feit, dat op het oogen*
blik in onze gemeente dc vraag naar
zulke landhuizen uiterst gering is. land»
huisjes van eenvoudige» bouw, tot ccn
bouwprijs van omstreeks 5 a 7000 g'd.
per stuk, maar ook niet duurder daar»
entegen zijn het gemakkelijkst verkoop
baar. Het is dan ook dit type van wo»
niiigcn, dc eenvoudige landhuizen dus,
dat in het landelijke gedeelte onzer
gemeente in trcu. is. Iedere bouwonder
nemer, die cr toe mocht overgaan, een
duurder type tc bouwen, zou, zoo
wordt gcrcdenccid, zichzelf „dc das
omdoen". Wil men den toestand verbc»
teren, dan dienen allereerst de eischcn
tc worden gereduceerd.

Zijn wij wel ingelicht, dan wordt
thans ccn andctc oplossing overwogen,
ccn oplossing, die niet gaat in dc rich*
ting van vcrhrceding van den wcg,
maar in het aanleggen van een nieuwen
verkeersweg, waardoor het mogelijk zal
zijn, liet verkeer te splitsen in twee
richtingen. Het initiatief hiertoe is uit*
gegaan van den nieuwen eigenaar tan
dc boschgronden langs den weg, tus*
schcn den Boschweg en den 'cerstvol*
genden zijweg, dus tegenover het land»
goed Schoontnberg. Bedoelde verkeers»
weg zou worden aangelegd langs den
Doodweg, die eigendom van de gc*
meente is cn verder langs den Nicü*
wen weg «weet naar den Drichuizóikerk»
wcg. welke verkeersweg is gepcojcc»
teerd in het l'itbrcidiugsplumlirudcr.
Voor dc totstandkoming van dezen

weg heeft men echter de medewerking
van nog andere grondeigenaars noodig.
Als dit plan ten uitvoer zou kojgen, zou
het verkeer daar ter plaatse over tv.ee
wegen kunnen worden gelen!.

Zoo men ziet. is dc zaak niet zoo gc*
makkelijk. Alleen als dc Schoonheids*
commissie haar eischcn wat meer in
overeenstemming met alle practijk zou
brengen, is er binnen niet al tc lang
tijdsverloop verbetering in den toe»
stand tc verwachten. Want van liet
aanleggen van een nieuwen weg zien we
vooralsnog niets komen. Dit zou met
'veel kosten gepaaid gaan, ook al zou»
den dc eigenaars der aangrenzende per*
i-cclcn bereid zijn, hierin bij tc dragen.
Bovendien is deze oplossing niet de
meest voor dc hand liggende.

WQNINGBOUW-
VOORSCHOTTEN.

Het Rijk Verlaagt de
rente.

VOOR HAARLEM HEEFT HET
GEEN BETEEKEN1S.

E'it den Haag wordt gemeld, dat
binnenkort dc rente van nieuwe door
het rijk te verlcencn voorschotten voor
woningbouw zal worden verlaagd van
5 op 4 3/4 pet.

Wij hebben bier ter stede gein for*
meerd of dit besluit ook voor Haarlem
van betcekenis is. Ons werd evenwel
me-dege-decld. dat wij hiermede niet
gebaat worden. Reeds ccnigen tijd
wordt hier gebouwd zonder voorschot
van het Rijk. Dit komt, omdat het Rijk
zijn voorwaarden omtrent den prijs die
dc woningen mogen kosten zoo laag
gesteld heeft, dat daarvoor in dc stc*
den niet tc bouwen is. Voor f 2600
bouwt men tc Haarlem geen arbeiders*
huis. Practisch komt hc; hierop neer,
dat het rijk alleen nog den woning*
bouw op het platteland steunt.

De gang van zaken te Haarlem is nu
zoo: Dc gemeente verleent dc voor*
sohotten voor den woningbouw. Als
de huizen gereed zijn wordt het voor*
sohot omgezet in een hypotheek die
ondergebracht wordt bij officieelc ip=
stellingen, zooals het rijkspensioen*
londs. Postspaarbank, enz. Dit komt
niet duurder uit dan het aanvaarden
van rijksvoorschot. Door die lichamen
is meestal tegen 5 pet. geld gegeven,
den laatstcn tijd ook voor 4 1/2 en
4 3/4 pet.

Wel zou Haarlem cr mee gebaat zijn
als alle reeds verleende rijks*
voorschotten voor woningbouw van 3
op 4 3/4 pet. werden teruggebracht,
want er zijn in vroeger jaren veel wo*
ningcomplcxen te Haarlem met rijks*
voorschot gebouwd, waarvan de rente
meer dan 4 3/4 pet. was. Van zoo'n
voornemen bij dc regccring is evenwel
nog niet veel gebleken.

HAARLEMSCHE HANDELSVER»
EEN1G1NG.

Onder voorzitterschap ven den heer
I'. II. Smit hield de Haarlemsche Han»
delsvcrceniging Maandagavond haar*al*
gemcenc ledenvergadering.

In zijn openingswoord zeidc de voor»
zitter, dat door verschillende omstan*
digheden deze vergadering niet eerder
had kunnen plaats hebben. Spr. deelde
mede, dat het jaar 1926 voor dc Ver»
ecniging geen slecht jaar is geweest.
Hij zette uiteen, dat het lid=zijn vaji
dc Vereeniging voor velen van groot
belang kan zijn. Dc vereeniging ver»
strekt lijsten, die vermelden om het
nu inaar eens zacht uit tc drukken,
zeidc spr., van hen, die niet vooruit
betalen en waarschuwt zoo dc leden om
dezen niet te leveren. Meermalen waar»
schuwde dc Vereeniging met succes
tegen flcsschcntrckkcrij, waarin aldus
spr., vooral ecnigc Schotcnarcn uitraun*
ten. Spr. zcide voorts, dat dc Haarlem*
schc Middcnstandscentrale feitelijk een
deel van het werk det Vereeniging Iiccft
overgenomen. Hulde bracht hij aan dc
werkzaamheid van den secretaris* der
Centrale den heer Van Tctcring.

Nadat spr. ecnigc der werkzaamhe
den der Middenstandscentrale had gc*
memorccrd, deed spr. opmerken, dat
de Haarlcmschc Handelsvcrecniging is
geëerd door dc benoeming van haar
•oorzltter in het cerc*comité voor de
ELGAWA en nu weder voor dc Heba.,
Spr. eindigde met het uitdrukken van
den wcnsch dat de leden blijk mochten
geven van hun voortdurende belang»
stelling in de Handelsvereniging.

Wegens afwezigheid van den pen»
ningmeester deed de voorzitter ecnige
mcdedeelingen uit het financieel ver»
slag. Daaruit bleek dat dc finnncieele
toestand der vereeniging vooruitgaande
De lieer A. de Boer deelde mede,
dat dc finnncieele commissie de reke*
ning cn verantwoording in orde had
bevonden. Onder dank werd den pen»
ningmeester décharge verleend.

Aan het verslag van den secretaris,
dcu héér Th. E. Joustra is het volgende
ontleend: Het bedrag der provisie van
de incasso's bedroeg in 1926 567.55
tegen 593.40 in 1925, dat der provisie
assuranties in 1926 115.54 tegen
145.01 in 1925, dat der provisie in*
formaties 78651 in 1926 tegen 752.66
1925.

Met totaal verstrekte informaties he*
droeg In 1926 3205 tegen 2917 in 1925
Er werden in 1926 door bemiddeling
der vereeniging geïnd 539 vorderingen
met een totaal bedrag van 11668.67
tegen 625 vorderingen mc* ccn totaal
bedrag van 12295.84 in 1925.

Als bestuursleden werden herkozen
dc hccren Jac. Lamp cn F. H. Smit. In
de plaats van den heer A. H. Weyburg.
die bedankt had werd als lid van liet
bestuur gekozen dc heer Taco Mulder.
Dc voorzitter brai^it woorden van dank
aan den heer Weyburg voor alles wat
door hem voor dc vereeniging is gc»
daan.

Benoemd werden in dc commissie tor
'*ct nazien der rekening en verantwoot*
ding van den penningmeester over 1927
de heeren Foëken Sr. en Maas.

Nadat enkele aangelegenheden van
huishoudeliiken aard waren besproken
bracht de heer C. ten Boom dank aan
den heer Smit voor het weder aanvaar»
(den ccner functie in hef bestuur. Van
groot belang voor dc vereeniging is
het. dat ge rrog aanblijft als voorzitter,
zcide spr., vooral omdat gc ccn erva
ren middcnstandjlïd zijt, maar ook om*

dat ge zoo goed weef te prcsidcercn.
Ik hoop dat ge nog ecnigc jaren in hei
bestuur blijft. Niet gaarne zouden wij
daarin u missen. Het woord van Mar*
nix Répos ailieurs moge ook uw devies
zijn.

Dc heer Lamp bracht namens de lc*
den van het bestuur den hcei Smit dank
voor het weder aanvaarden der functie,
daarbij in het licht stellende, dat dc !e»
den van het bestuur steeds aungenaam
met den heer Smit hadden samengc»
werkt.

Dc heer Smit dankte beide sprekers.
Den leden van het bestuur bracht hij
dank voor dc steeds ondervonden me»
dewerking. Zonder die medewerking
had ik niet kunnen doen wat ik gedaan
heb, zeidc spr. Den heer Ten Boom
verzekerde spr. dat hij dc door hem
gesproken woorden op bijzondcren prijs
stelde. Hij memoreerde dc aangename
samenwerking in de Middcnstaiidscen»
tralc.

v Daarria werd de vergadering ge*
sloten.

DE VEREENIGDE STATEN
VAN EUROPA.

REDE VAN TACO MULDER.

Maandagavond vergaderde in gebouw
„De Nijverheid" dc afdeeling van de
vereeniging „Voor Volkenbond cn
VreJe", onder voorzitterschap van Jhr.
Teding van Berkhout. Na de opening
sprak dc heer Taco Mulder over de
„Vcrccnigdc Staten van Europa". De
heer Mulder is secretaris van dc ver*
ecniging die dc stichting dezer Stalen
tot doel heeft.

Na een algemeenc inleiding over zijn
vereeniging cn over dc i'an*Europee*
schc vereeniging in het Oosten van
Europa, hield spreker ccn zeer weten*
schappelijk betoog, dat tot kern had
dc evolutie in het denkwezen van het
menschdom. De overgangen van het
animisme, cn het polytheïsme naar het
monotheïsme. Spreker sprak daar uit*
voerig over en zeide terloops dat wij
in onzen tijd in tal van spreekwijzen
cn daden animisten zijn. (Bijv. een
timmerman die boos wordt op zijn ha*
mer, het keukenmeisje dut haar kachel
een trap geeft) en zelfs ook polytheïs*
ten. Vervolgens ging spreker dc ont*
wikkeling der wetenschappen na, de
tweede groote evolutie physica cn Chc*
mie, psycho*analise. Er is heden geen
quaestie aldus spreker of wij we»
ten de zuiver wetenschappelijke vraag
er voor te stellen.

Dan ging de heer Taco Mulder over
tot de kern van zijn betoog: Zoover ge*
cvolueerd als wij zijn in onze denkwijzen
zoo hardnekkig achterlijk blijven wij
als economen en sociologen. Tegenover
dat terrein staan wij belachelijk onwe*
tenschappelijk. Spreker wijtte dat, zoo»
als hij in 't begin van zijn rede al ge*
zegd had aan "het feit dat economen
cn juristen nooit wetenschappelijk zijn.

Want als dc mensch van den be*
ginnc af steeds wetenschappelijk evo*
ueerend gedacht haJ, dan zou Europa
zeker niet het Europa van thans zijn.

Na de pauze zette spreker uiteen hoe
hij zich dan de vorming der Europee»
sche Staten dacht. Met nadruk ver*
klaarde de heer Mulder dat Europa een
•egcering behoeft die het internationaal
recht beoefent. Ieder land kan zijn
eigen rechtspraak cn wetten voor zijn
ocale omstandigheden blijven behou*
den.

Dc heer Mulder trachtte uit een his*
torisch overzicht van dc vorming der
yit Staten samengestelde werelddcelen.
uit Europa's expansie behoeften, (-1:
aanval op de bewoners der keerkrin»
gen en uit de geographischc ligging van
Europa (éen kuststrook van Noordzee
tot Oeral als één geheel beschouwende,
en omsluitende het land van Sub*tro*
pisch Europa tot aan dc Noordelijke
IJszee) de factoren* te zoeken die de
fundamenten moeten vormen van eer.
1 cat Europa.

Het is tc begrijpen dat dc zeer intc*
ressante uiteenzettingen van den heer
Mulder ccn langdurig debat uitlokten.
Over 't algemeen achtte men sprekers
ideeën utopistisch. Dc heer Teding van
Berkhout sloot dc discussies met dc op*
merking dat over het onderwerp dat de
heer Mulder zoo overzichtelijk en intc*
ressunt had behandeld, wel uren cn da*
gen kon worden gepraat, zonder dat
men het ooit eens zou kunnen worden.
Een waar woord, dat een e'ndc maakte
aan onvruchtbaar heen en weer ge*
praat.

OUDER=AVOND PADVINDERS.

Zaterdagavond hield Troep IV afd.
Haarlem der N.P.V. zijn jaarlijkschc
bijeenkomst voor Ouders cn bekenden
in café Brinkmann..

Tegen achten opende de leider, Hop»
man Rinse, met een woord van welkom
aan de bijna allen aanwezig zijnde
ouders der jongens cn aan de verte»
genwoordigers van 't Meisjes Gilde en
andere genoodigden, dezen avond. Alle
aanwezigen hebben genoten van het*
geen dc jongens tc zien gaven. Na de
opening eii het zingen van 't Padvinders
lied werkten de verschillende patrouil*
les hun zelfstandig programma af,

Tot slot van dezen avond werden
nog twee Padvindersfilms vertoond,
waarbij dc ouders een duidelijk beeld
kregen van het „Padvinders Spel" als
middel tot opvoeding van onze jongens:
het oefenen van lichaam en geest, ka*
raktervorming (gehoorzaamheid, saam»
hoorighcid en zelfvertrouwen), hen te
leeren anderen tc helpen cn liefde cn
eerbied tc hebben voor de natuur. Ook
konden wc nog even genieten van het
vrije gezonde buitenleven in ccn Pad»
vinderskamp cn zien hoe ccn jongen
daar geleerd wordt om zelfstandig tc
zijn cn zich zëlf tè helpen als dit noodig
is. Aan het einde van de filmvertoo*
ning sloot dc voorzitter, Hopman Figce
met een enkel woord tot dc ouders cn
jongens, deze bijeenkomst.

VERKOOP VAN GRONDEN.

R en W. stellen voor te verkoopen
aan J- IJ- Blokker te Schoten en P. 1
Blokker alhior een gedeelte bouwter
rein gelegen aan de westzijde van dc
Jelgersmas:raat*voor den bouw van
twee woonhuizen; en aan J- -V Lobel
alhier een gedeelte bouwterrein gele*
gen aan dc Oostzijde van dc Jclgcrsma
straat voor den bouw van vier woon
huizen.

EMMABLQEMENDAG.

PROPAGANDA-ETALAGES

Door het Comité der Emmabloemcol*
lectc zijn evenals vorige jaren propagan»
da=ctaiagcs gemaakt bij tic firma Li. J.
van Licmt op het Vcrwulft. teneinde dc
aandacht tc vestigen op den a.s. Bloc*
mendag, die 6 April zal worden gehou»
den.

Dc ééne étalage geeft weer wat door
dc Vereeniging i'ot Bestrijding der Tu»
bcrculosc is tot stand gebracht1, n.l. dc
l.ighal te Schoten. De andere wat dit
jaar tot stand komt cn we! de Lighal
met nachtverblijf voor volwassenen cn
kinderen te Bloemcndaal. Deze inrich*
ting zal in den loop van het jaar haar
deuren openen voor alle slachtoffers
der tuberculose cn de voorbeschikte kin
deren uit Haarlem cn omstreken. Uit
het gc]tccl blijk? wel. dat gelden welke
aan dc vereeniging worden geschonken,
bijzonder nuttig worden besteed. Wij
raden ieder aan eens een kijkje tc
gaan nemen cn de EmmabJoenicöIlcote
krachtig tc steunen.

GEVONDEN DIEREN EN
VOORWERPEN

Terug te bekomen bij: Bureau N.Z.
H.T.M.* Tempelieestraat, itramabomme-
memt; Smit. I>u v en voordost raat 80, arm
bandhorloge; .1. BLankonsleim, Essenplein
24, broche; Politiebureau Smedesóraai,
agondaboekje; G. M-etzelaar, Heeremsiu-
gel 137. -R.Iv. (kerkboekje; Bos, Smede-
elriuit 37, ceintuur; J. Brinkman, Ver-
wuift 7, ceintuur (groen)A. Hernam,
Lc-.dsclieplein 51, .idem (beige); A. M.
de Nijs, Rozen prieelstraat 11, étui met
•schrijfbehoeften; J. Kuiper, Leidechevaar'
3BK( ancmdha-nxioaiica; v. Leeuwen,
Borskistr. 7, Schoten, Groen eind aler bond
gebracht omar Kennel Faun-a; Mevr. Ruis,
Kleverlaan 133, grijze poes, idem,
•dem; B. Zomer, Schotersingel 167, zak
kammetje; O. Post, Hanmeinjaaisweg 113,
knipmes; ,T. Meijer, Oost vest 26, onder
deel (bascule)A. Wassenaar, Damiateat.r.
32, Amiiatestraat 32, damesportemoranaie
met inhoud-; C. van Zonneveld, Zomer
straat 22, hondenpenm.iingH. v. Dijk,
doofmanstraat 17, pakje met ooi-set; J.
de Wit, Ivruistochtstra-at 25, penning
F. Jongcjan. fcylcrplcin 91, honden*
penning; W. Stoorvogel, RoJ land straat
83, xijwiel.be laetimgmerk.

Financiëeie Berichten.

DE STAAT EN DE
ROBAVER

DE STAATSGARANTIE.

Ingediend is een wetsortwerp tot wij*
ziging van hoofdstuk VII b (financiën
der btaatshegrooting 1927(uvercenkomst -
met dc Rotterdamsche Baukvereeni*

ging)-

Dc Memorie van Toelichting begint
met dc mcdedeeling, dat den 28en Juni
1924 dc directeur van de Ncderlandsche
Bank de Regccring meedeelde, dat ern»
stigc moeilijkheden bij de Rotterdam*
schc Bankvereeniging geducht werden,
tengevolge van het plotseling opgeko»
men wantrouwen. De toenmalige regee»
ring was met de Nedcrlandschc Bank
van mccning, dat gegronde aanwijzing
voor een wantrouwen in dc gegoed»
heid der instelling niet bestond en
achtte het gcwenscht, een voor het
aanzien van het Nederlandsche finan*
cicwezen gevaarlijke crisis zoo mogelijk
af te wenden, door aan de Rotterdam»
schc Bankvereeniging steun te verlee»
ncn.

De vorm van dien steun werd na
verder overleg als volgt vastgesteld:

Dc Ncderlandsche Bank verleende
aan dc Rotterdamsche Bankver. tijde»
lijk ccn buitengewoon crcdiet tot ten
hoogste 50.000.000 teneinde aan dc
opvragingen door crediteuren het hoofd
tc kunnen bicden. Daarnaast vormde
dc Ncderlandsche Bank een syndicaat
tot steun van clcn koers der aandeelen,
op dat niet ccn tc sterke daling daar*
van het effect der credictverlcening zou
tc niet doen.

Door dit syndicaat werden aandeelen
van dc Rott. Bankver. aangekocht tot
ccn nominaal bedrag van 17-023.200,
waarvan werd betaald 14.712.127.
waarvan met medewerking van de Ne*
dcrlandschc Bank 13.129.951.80.

Dc Ncderlandsche Bank was tot een
cn ander bereid, mits dc regecring een
garantie aanvaardde van cverhoopt door
haar te lijden verlies tengevolge van
steunverleening in het algemeen belang.

De regccring verleende onder voor*
behoud van de goedkeuring door de
wetgevende macht aan de Nederland»
sche Bank een drieledige garantie, tw.
Ie. tot een bedrag van 15.000.000 voor
verliezen uit hoofde van dc tijdelijke
credietverlcening aan dc Rotterdamsche
Bankvereeniging ter hn.idhaving van
haar liquiditeit; 2c. tot ccn bedrag van
f 13.129.951.80 plus 10.009.000 is gelijk
23.129.951.80 voor verhezen, verband
houdende met haar medewerking hij
het aankoopen van aandeden der Rot
terdamsche Bankvereeniging en hct#ver*
strckkco van voorschot tegen onJer*
pand van amortisatiebcwijzen3e. voor
derving van rente in verband met de
transactie onder ten tweede.

Een cn ander werd geregeld in een
op 29 Juni 1925 gesloten overeenkomst
met dc Nederlandsche B;-rk. Dc goed*
keuring van dc wetgevende macht werd
voorloopig nog niet gevraagd, omdat m
dc periode waarin het ccschoktc ver*
trouwen bezig was zich tc herstellen
alles vermeden moest worden, wat dc
Rotterdamsche Bankvereeniging op»
nieuw in opspraak zoude kunnen brem
gen.

Te minder zng de toenmalige regee'
r'jig aanleiding om tot overhaaste in*
diening van het uiteinde'ijk vcrcischte
wetsontwerp over te gaan, omdat de
loop w zaken hij dc Rotterdamsche
Bnnkvcreenig'ng zich al spoedig weder
op alleszins hcvrcdTcnde wiïze beton
tc ontw'kkclcn, zoodat voortdurend de
kans kle-'ncr bceon tc warden dat van
de garantie gebruik gcm.-akt zou moe
ten worden.

Inmiddels is liet fe loopen risico bc*
perkt tot 23.129.951.89

Het thans ingediende wetsontwerp
strekt om aan dc met de Nederland»
schc Bank getroffen regel.rg een wette»
lijken grondslag tc geven..